Trong tôi Quy Nhơn vẫn còn
rõ như một tấm gương. Một tấm gương mà tôi có thể nhìn thấy tôi trong ấy. Tôi
soi vào quá khứ và tôi nhìn thấy tôi ở biển trong những ngày biển động và biển
lặng. Một hạt cát cũng đủ làm tôi cảm động…
Năm 1988, các anh trong Hội
Văn nghệ Nghĩa Bình (Bình Định và Quảng Ngãi cũ) có nhờ tôi
tổ chức bài vở cho số báo chuyên đề Phụ nữ và thời đại. Một trong những
người tôi nghĩ đến đầu tiên là anh Trịnh Công Sơn.
Anh vốn có nhiều kỷ niệm về
Quy Nhơn, lại từng học hai năm ở trường Sư phạm Quy Nhơn khóa đầu tiên. Nhưng
nhiều người quen của tôi bảo rằng anh Sơn rất ít khi chịu viết những dòng
hồi ký của mình cho mọi người cùng đọc. Ngại ngần nhưng tôi cũng đến. Trái với
suy nghĩ của tôi anh Sơn tiếp tôi như tiếp một người bạn rất thân. Có lẽ hiếu
khách vốn dĩ là cá tính của anh.
Anh trịnh trọng rót một ly
Whisky thuôc loại hiếm thời ấy mời tôi và bảo “Quy Nhơn đối với mình có quá nhiều
kỷ niệm. Hai năm ở Quy Nhơn mình làm biết bao nhiêu là việc…”. Rồi anh kể với
tôi những kỷ niệm miên man về biển Quy Nhơn, Gành Ráng và những tháp Chàm cổ
kính rêu phong…
Tôi còn nhớ anh nói một câu
đại ý rằng nắng Quy Nhơn lạ lắm, nhất là những thời khắc sau tết âm lịch, nắng
vàng, rất vàng. Từ ngôi trường sư phạm Quy Nhơn nhìn xuống mặt biển lúc ban
trưa, nắng vỡ vụn như hàng triệu triệu mảnh thủy tinh lấp lánh. Phải chăng nắng
Quy Nhơn là màu nắng trong bài hát Nắng thủy tinh mà anh Sơn đã nhắc
đến.
Tuần sau y hẹn tôi trở lại lấy
bài viết (được nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chạy tít là: Về một thành phố tôi đã
xa) và lại được anh ưu ái mời một ly rượu.. tây.
Chỉ có điều do những lý do
khách quan nào đó, tờ báo không phát hành được hoặc phát hành rất hạn chế. Tôi
không có tiền trả nhuận bút cho anh cùng các nhà văn nổi tiếng khác cộng tác cho
báo. Tôi đến tận nhà anh ở đường Phạm Ngọc Thạch nói rõ lý do và cáo lỗi cùng
anh. Anh cười nhẹ nhàng “Không hề chi đâu Hiển ạ” và lại mời tôi một ly …an ủi
. Và cũng từ đó “kẻ tội đồ ” thỉnh thoảng được đặc quyền ngồi nâng ly, nhâm nhi
cùng anh.
Hình như cả năm sau, Hội
Văn nghệ Nghĩa Bình mới thanh toán nhuận bút. Anh lấy số tiền còm ấy cùng tôi
đi nhậu một chầu sương sương. Cả hai chúng tôi vừa uống vừa trầm ngâm nhớ về
Quy Nhơn. Nỗi nhớ cháy lòng của một kẻ xa quê và một nhạc sĩ tài hoa đã có nhiều
bài hát và kỷ niệm về Quy Nhơn.
Bài viết Về một thành
phố tôi đã xa là bài viết duy nhất về Quy Nhơn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Bài viết không dài, nhưng may mắn thay đã góp phần lý giải sự ra đời của những
bài hát nổi tiếng nhất của anh Sơn như: Biển nhớ, Diễm xưa, Nhìn những mùa
thu đi… Những bài hát mà hiện nay vẫn có nhiều người hiểu sai về nguồn gốc ra đời
của nó.
Xin giới thiệu với bạn đọc
bài viết về Quy Nhơn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chúng tôi còn lưu giữ được
sau hơn 20 năm nằm im lìm trong ngăn tủ.
Về một thành phố tôi đã xa
Nắng thủy tinh - Khánh Ly
Biển nhớ - Thùy Dung
Gần ba mươi năm tôi chưa trở
lại với Quy Nhơn. Cái ý niệm về thời gian bao giờ cũng gây cho tôi một nỗi
buồn. Dạo ở đó tôi còn trẻ và tôi yêu biển vô cùng. Biển nhớ là bài hát tôi viết
cho những đường phố Quy Nhơn. Những đường phố và biển và một người bạn gái hằng
đêm cùng tôi ngồi nhìn biển. Điều ấy bây giờ đã trở thành quá khứ nhưng trong
tôi Quy Nhơn vẫn còn rõ như một tấm gương. Một tấm gương mà tôi có thể nhìn thấy
tôi trong ấy.
Tôi soi vào quá khứ và
tôi nhìn thấy tôi ở biển trong những ngày biển động và biển lặng. Tôi nhìn thấy
tôi lang thang trên đường phố Quy Nhơn một mình. Một mình đánh billard ở đường
Võ Tánh. Một mình nằm ngủ trong căn nhà trọ vào giờ giấc mà mọi người sum họp
vui vầy với nhau.
Dạo ấy còn trẻ mà sao cô
đơn quá sức. Thỉnh thoảng người bạn gái đến gọi cửa trong giấc ngủ lưng chừng
và bảo tôi đêm nay trăng đẹp quá hãy ra ngoài biển ngồi chơi. Biển Quy Nhơn đẹp
nhưng hơi bẩn. Người bạn ấy bây giờ chồng con bề bộn hay nhàn nhã, không hiểu
khuôn mặt ấy giờ đây như thế nào. Đừng nhắc lại quá khứ vì mỗi lần nhắc lại
thì lòng trống trải buồn thiu.
Có những căn nhà trống gió
thổi lùa qua mọi ngõ ngách. Tâm hồn con người cũng có lúc gió lạnh cũng lùa
quanh. Đừng nhắc lại dĩ vãng. Nó đẹp nhưng không ích lợi gì cả. Chúng ta sống
cho mỗi ngày hôm nay. Hôm nay cũng là quá khứ và chúng ta cố giành giựt với
thời gian để biến ngày hôm nay thành một hiện tại vô tận.
Quy Nhơn có những tháp Chàm
đứng một mình lặng lẽ nghìn năm “mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ”. Cái giấc mộng
dài nó buộc con người không được quên và phải nhớ về những dấu tích đã in thành
vết không tàn phai trên tâm hồn mỗi con người. Tôi luôn luôn là người đãng trí.
Tôi đã quên nhưng vẫn có kẻ tỉnh táo không bao giờ quên bất cứ một điều gì cứ
mãi quanh quẩn cuộc đời tôi để nói khẽ vào tai tôi điều tôi không muốn nhớ nữa.
Quy Nhơn không hiểu còn thơ
mộng như thời tôi những năm hai mươi tuổi? Cái tuổi ấy nhìn gì mà chẳng đẹp.
Tôi vốn yêu người và yêu thiên nhiên. Có thể rất gần đây tôi sẽ chuẩn bị một
chuyến trở về Quy Nhơn để tần ngần ngồi nhìn một bờ biển của những ngày xưa,
lúc một hạt cát cũng đủ làm tôi cảm động.
Trịnh Công Sơn (1988)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét