Hòa âm cho ca khúc

Hòa âm cho ca khúc

Khi con người biết tạo ra thêm phần nhạc phụ để làm cho giai điệu và ca khúc đẹp hơn, lại sinh ra một thành phần quan trọng khác nữa trong âm nhạc, ngoài giọng hát, là phần hòa âm. Và nếu thiếu giai điệu thì hòa âm sẽ hoàn toàn vô nghĩa.Giai điệu là yếu tố chính trong âm nhạc. Không có giai điệu thì không có âm nhạc. Ca từ là yếu tố gắn liền vào giai điệu để hình thành ca khúc và chỉ có giọng hát của con người mới có thể phát âm các nốt nhạc thành lời. Cho nên, nếu ca từ không phù hợp với giai điệu sẽ tạo ra ca khúc không hoàn chỉnh.

Hòa âm tô điểm cho ca khúc và người nghe phải biết cảm thụ sự hòa hợp của các nốt nhạc thì mới có thể đánh giá được chất lượng của phần hòa âm cho ca khúc. Cảm nhận được thế nào là hay, là đẹp trong âm nhạc tùy thuộc vào cá nhân người nghe, phụ thuộc vào môi trường sinh sống và trình độ văn hóa của cá nhân người nghe.

Do đó, một người có cảm thụ âm nhạc tử tế có thể đánh giá được trình độ văn hóa và cách giáo dục của một cộng đồng thông qua cách thưởng thức âm nhạc của cộng đồng.

Với tư cách là một người cảm được âm nhạc từ lúc còn bé và sinh hoạt trong môi trường âm nhạc tại Sài Gòn trên 30 năm, tôi nhận thấy là tình hình âm nhạc trên toàn thế giới, không riêng gì Việt Nam dần đi vào thời kỳ mạt vận từ hơn 10 năm nay, hay nói một cách chính xác hơn, là kể từ khi phát triển kỹ thuật vi tính và Internet. Nhạc sĩ Quốc Dũng từng phát biểu là nền âm nhạc hiện nay đang đi vào thời kỳ chòm sao xấu nếu so với thời kỳ rất thịnh vượng trong những thập niên 1960 và 1970.

Là một người luôn yêunhững ca khúc tuyệt vời của Anh, Pháp, Mỹ và của các tác giả Việt Nam trong thời kỳ vàng son này, từ hơn 10 nay, hiếm hoi lắm mới có được một vài ca khúc nước ngoài và Việt Nam lọt vào lòng tôi trọn vẹn từ giai điệu, hòa âm, cách thể hiện cho đến cách mix âm thanh.

Với những ca khúc giải trí được "sản xuất" hàng loạt từ những người không biết nhạc lý cho đến những nhạc sĩ có ăn học đàng hoàng thì làm gì có hòa âm tử tế. Chỉ có tiết tấu cùng với "nhạc hòa âm điện tử đóng hộp" (được gọi là loops- vòng lặp). Loại nhạc này được sản sinh từ công nghệ vi tính và do đó hoàn toàn không có "tính người". Điều đáng buồn là âm nhạc chính thống phải nhường lối cho âm nhạc máy móc và vô cảm, vì tuy không biết nhạc lý nhưng nếu biết sử dụng phần mềm soạn nhạc thì ai cũng có thể "làm âm nhạc" được! Số lượng đè bẹp chất lượng. Và điều đáng phải suy nghĩ mà buồn thêm là nhiều nhạc sĩ có trình độ cao, hiểu biết kỹ thuật sử dụng phần mềm soạn nhạc lại dễ dàng buông thả óc sáng tạo để lệ thuộc vào "hòa âm máy móc" vì âm nhạc hiện đại đang được giới trẻ ưa chuộng.

Hòa âm không phải là soạn tiết tấu đệm với tiến hành hợp âm theo nốt trong ô nhịp của ca khúc như nhiều "nhà soạn hòa âm không có kiến thức nhạc lý nhưng nổi tiếng tài ba" tại Việt Nam và trên thế giới hiện nay đang làm từ các bàn phím âm nhạc điện tử có tiết tấu cài sẵn (đệm tự động), từ các phần mềm soạn hòa âm tự động và từ các loops - âm nhạc đóng hộp. Mà người soạn hòa âm tử tế luôn suy tư về cách sắp xếp hợp âm sao cho có tiến hành hợp âm đẹp, chọn tiết tấu, soạn đối âm sao cho phù hợp với thông điệp trong ca khúc của tác giả.

Mặc dù bản hòa âm chỉ có nghĩa khi được soạn cho giai điệu chính, nhưng một bản hòa âm đẹp với đối âm tốt sẽ tạo ra cảm nhận là một bản nhạc hoàn chỉnh khi không có giai điệu chính. Một bản hòa âm hay, đẹp là một bản nhạc hoàn chỉnh được soạn riêng biệt để đệm và tôn vinh giai điệu/ca khúc chính.

Tuy nhiên, nếu ca khúc không có tính âm nhạc tử tế thì cho dù người soạn hòa âm có cố gắng tôn tạo bằng cách phối hợp nốt, bằng mọi thủ pháp nhạc cụ/âm thanh, cách nào đi nữa thì... vẫn là ca khúc không có giá trị nghệ thuật tử tế đáng để nghe mà chỉ nghe để cho vui tai mà thôi.

Tuy loại âm nhạc mà Việt Nam và thế giới đang tôn vinh và phát tán trên các phương tiện thông tin, truyền thông đại chúng (trên báo chí thương mại, trên internet, truyền hình) là âm nhạc giải trí, mua vui cho khán giả/người nghe và chỉ có tiết tấu ầm ỉ của âm thanh điện tử, vi tính, máy móc, nhưng tôi vững tin là vẫn còn rất nhiều những nhạc sĩ, nhạc công và người hát hiểu thế nào là âm nhạc đẹp và tử tế - tuy ẩn tích nhưng luôn giữ cho âm nhạc chính thống không mai một. (còn tiếp)

“Một trong những nhiệm vụ quan trọng của âm nhạc là giải trí cho con người. Việc mua vui, giải trí không có gì đáng tội cả. Nếu chỉ làm âm nhạc mà mình cho là đẹp, mình cho là tử tế mà không có giá trị giải trí được cho ai thì cũng không phải là phát triển đúng hướng”.

Đắc Tâm
Theo http://www.giaidieuxanh.vn/