Nhạc Trịnh Công Sơn qua tiếng hát Ngọc Lan

Nhạc Trịnh Công Sơn qua tiếng hát Ngọc Lan

Dòng nhạc Trịnh Công Sơn không phải là sở trường của Ngọc Lan nên cô hát rất ít so với số lượng bài cô để lại cho đời. (Hơn 630 ca khúc đã thu âm chỉ có 32 tác phẩm nhạc Trịnh.) Tuy nhiên đó cũng là thế lợi vì cô không bị gò bó bởi kỹ thuật hoặc bị ảnh hưởng bởi những danh ca đã thành công lẩy lừng với nhạc Trịnh, đặc biệt là Khánh Ly. Ngọc Lan không chỉ hát khác hẳn với Khánh Ly mà còn thổi vào một luồn không khí mát lạ, ngọt ngào, trong sáng và đầy cảm xúc riêng vào lời nhạc Trịnh.

Vì 32 bài đã được gôm lại trong nhiều album khác nhau nên lối hòa âm phối khí mổi bài mổi nét. Tuy vậy nhưng lối trình bày của Ngọc Lan rất thống nhất khiến người yêu nhạc Trịnh và tiếng hát Ngọc Lan được thưởng thức suôn sẻ. Riêng cá nhân người viết này thì tập trung vào giọng hát và ca từ nhiều hơn là nhạc đệm.

Trong “Đêm Thấy Ta Là Thác Đổ,” Ngọc Lan ca nhẹ như hơi thở và dịu ngọt như suối nước. Giọng cô gần gủi tuy nhịp trống có phần nào chen vào sự thân mật giữa cô và ta. Nếu có thể thay đổi nhịp điệu điện tử ấy bằng cây cọ quét phảng phất lên mặt trống và nhường không gian cho tiếng hát cùng tâm sự với tiếng đàn acoustic guitar thì thật hoàn mỹ.

Với lời phát âm chuẩn rỏ ràng và cách hát mọc mạc đầy cảm xúc, Ngọc Lan diễn tả rất đạt những bài mang tính cách triết lý của Trịnh. Trong “Một Ngày Như Mọi Ngày,” Ngọc Lan trút hết tâm hồn vào lời ca như đang tự sự lòng mình:

Một ngày như mọi ngày
Đời nhẹ như mây khói
Một ngày như mọi ngày
Mang nặng hồn tả tơi

Hoặc những lời thơ lý thuyết của loài người trong “Cỏ Xót Xa Đưa” như: “Người đã đến và người sẽ về bên kia núi.” Và cũng giống họ Trịnh, Ngọc Lan không chỉ coi nhẹ mà còn ca tụng cỏi chết trong giai điệu tươi vui của “Bên Đời Hiu Quạnh”:

Đường nào dìu tôi đi đến cơn say
Một lần nằm mơ tôi thấy tôi qua đời
Dù thật lệ rơi lòng không buồn mấy
Giật mình tỉnh ra ồ nắng lên rồi

Với những tác phẩm khá tiêu biểu đã được nhiều ca sỉ thu âm như “Ru Em Từng Ngón Xuân Nồng,” “Ru Ta Ngậm Ngùi,” và “Hạ Trắng,” Ngọc Lan đã khéo léo xua chúng đến với thế giới riêng biệt của mình. Sự tuyệt diệu của cô trình bài “Ru Em Từng Ngón Xuân Nồng” là không để sơ hở kỷ thuật. Nghe thoáng qua thì thấy cô ca rất dễ dàng. Nhưng nghe kỷ mới để ý lối bắt câu ngắn gọn không quá chau chuốc và không hề để lộ một hơi thở khi lấy giọng.

Cách phân câu điêu luyện của Ngọc Lan có thể nhận ra được trong bốn câu đầu của “Ru Ta Ngậm Ngùi.” Cô chuyên chở từ giọng thấp trầm (contralto) đến giọng cao (mezzo-soprano) rất nhã nhặn, không thều thào hay gào thét.

Với “Hạ Trắng,” Ngọc Lan cất lên hai chữ “Gọi nắng” như một phép lạ xua mây bay đi để “Nắng lên thắp đầy.” Tiếng saxophone thanh thao của Thanh Lâm cũng reo hò theo để làm nổi bật thêm giọng ca đầy màu nhiệm của cô. Trái lại thì tiếng kèn soprano chua chát, cùng với cách phối khí rùng rợn, đã lấn đi tiếng hát của cô trong “Ru Tình.” Không chỉ vậy mà điệp khúc còn nổi lên tiếng đàn electric guitar rít một hard rock solo choáng cả màng nhĩ. “Ru tình” như vậy chắc tình cũng phải bịt tai bỏ chạy chứ ngủ gì nổi. Vả lại bài này thu vào lúc cơn bệnh đã khiến giọng Ngọc Lan mất đi chất đậm đà. Sai lầm hơn nữa là bài “Lời Buồn Thánh.” Lời hát thì buồn thảm, “Chiều chúa nhật buồn/ Nằm trong căn gác đìu hiu,” mà nhạc thì dồn dập điệu new wave như đang ở một vũ trường. Có lẽ người nhạc sĩ hòa âm tài hoa này nghe ca từ buồn quá nên làm nhạc dựt dựt cho đỡ buồn. Thôi thì cứ xem như là một thí nghiệm lạc đề.

Như đã nói trên, có một số bài không phải ở người hát mà là hòa âm làm mất đi những vẻ đẹp. Nếu như có thể tách lời hát ra và làm hòa âm lại thì chắc rất hay. Dù sao đi nữa đây cũng là những sản phẩm rất quý còn duy trì trong làng âm nhạc Việt Nam.

Theo https://www.visualgui.com/