Hạt giống bay ngang trời

Hạt giống bay ngang trời

Mặt đất hồi hộp nằm nghe các hạt giống cựa mình trong đất. Hạt vừng nhấp nhổm, chẳng khác gì khi hơ bánh đa trên bếp than hồng. Hạt đậu xanh cựa mình khe khẽ, dồn sức đẩy mầm lên khỏi mặt đất. Hạt đậu tương và hạt ngô thân hình to lớn. Hạt dũng mãnh bật mầm, bật tung cả những hạt đất phủ trên đầu. Mầm non các loài giống ngày đầu tiên nhô lên mặt đất, đứng ngẩn ngơ.
Những mẹt đựng hạt đỗ tương giống, đỗ xanh giống, ngô giống, hạt vừng giống phơi nắng la liệt trên sân. Hạt vừng giống nằm trong mẹt mở mắt nhìn trời, nhìn đất, nhìn mây, mừng rỡ hát đồng ca:
Khi nào đom đóm bay ra
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng
Đúng lúc ấy, một làn gió từ bờ sông đang cuộn mình trên đỉnh trời, vô tình làm rơi một hạt lạ. Hạt lạ rơi xuống mẹt phơi hạt đỗ tương giống. Những hạt đỗ tương giống nhốn nháo, la lên:
– Quái quỷ cái hạt gì gầy đét. Mi dám nhảy dù xuống mẹt của chúng ta thế này hả, hả?
Cái hạt lạ thân hình gầy gò, bé nhỏ. Đuôi của hạt đính một nhúm bông trắng bé tẹo. Vì thế, từ đỉnh trời rơi xuống, hạt buông mình rất nhẹ xuống mẹt phơi hạt đỗ tương giống.
Hạt đỗ tương giống được bàn tay người lựa chọn. Hạt nào cũng mẩy, thân hình đẫy đà. Vì vậy, cái hạt xa lạ nhảy dù xuống giữa mẹt là điều sỉ nhục với các hạt đỗ tương. Các hạt đỗ tương giống cựa mình dưới nắng trời, bảo nhau:
– Mau mau đuổi cái hạt gầy gò, xấu xí này ra khỏi mẹt của chúng ta!
Những hạt đỗ tương giơ tấm lưng tròn, đẩy văng hạt lạ ra khỏi mẹt. Hạt lạ bị nhiều cú hích mạnh của những hạt đỗ tương thì lảo đảo, chới với. Thốt nhiên, nhúm bông ở đuôi hạt căng phồng lên kéo hạt lạ bay lên. Hạt lạ bay lên ngang ngọn cây na thì một làn gió nồm nam cất bổng lên không trung. Hạt lạ bay lên cao. Từ trên cao, hạt lạ nhìn xuống sân chói nắng vàng đang phơi những mẹt hạt giống. Bóng dáng hạt vừng, hạt đỗ tương nhỏ dần. Tới khi, những mẹt phơi hạt giống thu lại bằng lát sắn khô, không nhìn thấy hạt giống nào trong mẹt…
Con chim cu gáy non đang tập bay. Lần đầu tiên trong đời, chim cu gáy từ trên không trung, nhìn xuống mặt đất thấy mắt hoa, cánh loạng choạng. Tình cờ, chim cu gáy gặp hạt lạ đang chao dù bên cạnh. Chim hét toáng lên:
– Bay lên cao quá rồi! Cắt dù! mau mau cắt dù!
Hạt lạ cũng cảm thấy hoa mắt. Đây cũng là lần đầu tiên trong đời, hạt bay bổng lên phía trời cao. Cuộc đời hạt lạ chỉ một lần được bay lên phía trời cao! Nghe tiếng chim hô hoán bên cạnh, hạt lạ vội cắt nhúm bông trắng bé tẹo đằng sau. Hạt lạ bị cắt dù. Thân mình biến thành mũi tên, vun vút phóng thẳng xuống mặt đất. Chim cu gáy chỉ nhìn thoáng thấy thân hình hạt lạ cắm phập xuống khoảnh đất, cạnh bãi chăn trâu của trẻ em trong làng. Thật là may! Hạt lạ cắm phập thân mình xuống đám đất phù sa. Nếu hạt lạ rơi xuống bãi cỏ, chân con nghé vô tình đạp phải, hạt ắt nát tươm thành bụi đất.
Thời tiết giao mùa ẩm ướt và ấm áp. Gió từ ngoài sông thổi vào  đồng trong hây hây. Gió theo chân những người nông dân ra đồng, gieo hạt giống. Khói bếp cũng theo gió đi xem người gieo hạt giống trên đồng. Khói bếp bảo nhau:
– Ừ phải rồi! Hạt đậu, hạt kê, hạt vừng đều tỏa hương vị trên bếp. Khói bếp chúng ta phải ra đồng, xem việc gieo hạt ra làm sao!
Những thửa ruộng trên đồng cao, gieo loại giống kết hạt dưới mặt đất. Ruộng dưới đồng thấp, gieo loại giống kết hạt trên lưng thân cây, hoặc kết bông trên ngọn cây. Hạt ngô, hạt kê được gieo dưới đồng thấp. Đỗ tương, đỗ đen, đỗ xanh, lạc được gieo xen vào luống dâu tằm…
Mặt đất hồi hộp nằm nghe các hạt giống cựa mình trong đất. Hạt vừng nhấp nhổm, chẳng khác gì khi hơ bánh đa trên bếp than hồng. Hạt đậu xanh cựa mình khe khẽ, dồn sức đẩy mầm lên khỏi mặt đất. Hạt đậu tương và hạt ngô thân hình to lớn. Hạt dũng mãnh bật mầm, bật tung cả những hạt đất phủ trên đầu. Mầm non các loài giống ngày đầu tiên nhô lên mặt đất, đứng ngẩn ngơ. Những đôi mắt mầm đậu xanh, đậu tương he hé nhìn lên bầu trời. Bầu trời sao mà rộng đến thế? Mầm hạt lạc cam đoan với nhau: “Bầu trời chỉ rộng hơn lớp vỏ bao bọc hạt lạc tí thôi!”
Thấm thoát qua nửa tuần trăng. Ban ngày, hạt đón nắng ấm, ban đêm đón sương rơi mát rượi. Đồng trên, đồng dưới xanh mướt màu cây non tơ. Những hạt giống phơi trong mẹt giữa sân nắng ngày nào, hôm nay đã trở thành các loại cây mang hình dáng và cuộc đời khác nhau.
Hạt vừng nhỏ bé, lớn thành cây cao lêu đêu. Lá vừng trên thân cây rợp bóng che nắng cho cây đậu tương.
Nửa tuần trăng nữa trôi qua trên cánh đồng. Cây lạc hạt to mẩy nhưng thân bò lè tè trên mặt đất. Hạt kê bỡ ngỡ bé nhỏ, thân cây cao ngạo nghễ, phất lá xạc xào trong gió…
Sau mười mùa tra hạt đậu, tra hạt vừng, tra hạt lạc, tra hạt kê, tra hạt ngô thì bên rìa bãi cỏ thả chăn trâu hiện lên một thân cây sừng sững. Trên ngọn cây nở bừng trăm nghìn bông hoa đỏ rực. Đàn chim cu gáy đậu trên ngọn tre đầu xóm, nhìn ra bãi cỏ thả chăn trâu. Đàn chim cu gáy ngơ ngác, tưởng cánh đồng làng quê thắp ngọn đuốc đỏ chói giơ lên soi bầu trời. Những bông hoa lứa đầu rơi xuống gốc. Người lớn vác cuốc ra đồng, bảo nhau:
Khi nào đom đóm bay ra
Hoa gạo rụng suống thì tra hạt vừng
Đàn chim cu gáy báo tin cho đàn chim sáo sậu đang đậu trên lưng trâu: – Cúc cu! Đến mà xem hoa gạo đỏ chói cả bến sông !
Chim cu gáy đầu đàn tập bay năm nào, vẫn nhớ như in, cú lao mình từ trên trời của hạt giống lạ xuống mặt đất. “Không thể ngờ cái hạt giống bé tí tẹo lại mọc thành cây cổ thụ?” Chim cu gáy đầu đàn loan báo chính kiến của mình. Tin tức bay tới các mẹt hạt vừng, hạt đỗ tương, hạt kê, hạt lạc đang phơi nắng trên sân.
Nghe tin tức của chim cu gáy, hạt đỗ tương thời nay, sực nhớ  lời kể của những hạt đỗ tương thời xưa. Chính hạt đỗ tương thời xưa đã xua đuổi một hạt giống lạ nhảy dù xuống trúng mẹt. Nằm trong mẹt, hạt đỗ tương thời nay nhìn lên bầu trời, thấy những hạt bé tẹo đính nhúm bông trắng, bay phơi phới ngang trời. Hạt đỗ tương thời nay, nhận ra: Mỗi nhúm bông trắng mang một hạt giống bé nhỏ, bay khắp thế gian gieo cây hoa gạo cổ thụ!.
5/3/2023
Lê Toán
Theo https://vanvn.vn/