Khánh Ly & Trịnh Công Sơn: một kết hợp định mệnh
Trong
nền tân nhạc Việt Nam, có nhiều kết hợp rất độc đáo như Đoàn Chuẩn – Từ Linh,
Lê Uyên – Phương, v.v. Sự kết hợp gần như là định mệnh giữa Khánh Ly và Trịnh
Công Sơn là đặc biệt hơn cả và đó như một làn gió mới, thổi mát tâm hồn của
biết bao thế hệ yêu nhạc xưa.
Có
một thời, Trịnh sáng tác chỉ để Khánh Ly ca. Mười năm gắn bó “duyên tình âm
nhạc” để làm nên một “nữ hoàng chân đất”, một Khánh Ly hát nhạc Trịnh mãi về
sau khó có giọng ca nào vượt qua…
Giọng
ca Đà Lạt thành… “nữ hoàng chân đất”
Nhớ
về Trịnh, Khánh Ly tiết lộ, Trịnh Công Sơn gặp chị trong hộp đêm Tulipe Rouge
tại Đà Lạt. Thời gian ấy, nhiều người nói, Trịnh Công Sơn đang đắm say với
giọng hát Thanh Thúy “liêu trai” nhưng khi nghe giọng hát Khánh Ly, ông đã bị
hút hồn và tìm cách gặp chị. Những bạn bè của Trịnh cũng từng xác nhận chuyện
này, vào năm 1965 tại Đà Lạt mộng mơ, Trịnh Công Sơn tình cờ nghe được giọng
hát Khánh Ly. Ông biết ngay giọng hát của cô ca sỹ này hợp với những bản nhạc
của mình nên mời chị tham gia. Thời gian sau, Khánh Ly rời Đà Lạt xuống Sài Gòn
và trở thành giọng ca chuyên hát nhạc Trịnh Công Sơn.
Khi
Trịnh Công Sơn gặp Khánh Ly, chị chưa nổi tiếng, đến cuối năm 1965, họ có buổi
ra mắt đầu tiên tại trường Đại học Văn khoa với hàng ngàn sinh viên và trí
thức. Bằng chiếc đàn thùng đơn giản, Khánh Ly hát say xưa những bài tự tình quê
hương và thân phận con người đã làm đắm say hàng ngàn khán giả cuồng nhiệt đêm
đó. Cứ thế, những buổi biểu diễn liên tiếp tại các trường đại học, các tụ điểm
ca nhạc công cộng khiến Trịnh Công Sơn và Khánh Ly trở thành hiện tượng âm
nhạc, và trở thành thần tượng của giới trẻ khi ấy.
Trịnh
Công Sơn và Khánh Ly thường đi hát không công, không thù lao chủ yếu cho khán
giả trẻ nơi giảng đường của các trường đại học. Trịnh Công Sơn dáng người mảnh
khảnh, cặp kính trắng, giọng nói nhỏ nhẹ xứ Huế với cuộc sống của một lãng tử.
Khánh Ly khi hát đi chân đất, khiến khán giả quen, yêu quý mà gọi chị là “nữ
hoàng chân đất”. Chị hát bằng cả tấm lòng người nghệ sỹ yêu hết mình những giai
điệu của nhạc Trịnh. Nhiều văn nghệ sỹ khi ấy, coi họ là một hình ảnh lý tưởng
cho nghệ thuật, nhất là nghệ thuật ca hát – mang lý tưởng nhân đạo và tình yêu
thể hiện sự dấn thân.
Kể
lại thời kỳ những năm 60 cơ cực, đói khổ nhưng đầy hạnh phúc ấy, Khánh Ly nói:
“Thực sự tôi rất mê hát. Không mê hát thì tôi không có đủ can đảm để đi hát với
anh Sơn mười năm mà không có đồng xu, cắc bạc nào. Thời ấy, tôi phải chịu đói,
chịu khổ, chịu nghèo, không cần biết đến ngày mai, không cần biết đến ai cả, mà
vẫn cảm thấy mình cực kỳ hạnh phúc, cảm thấy mình sống khi được hát những tình
khúc của Trịnh Công Sơn”.
Hai
người đi với nhau tạo thành hình ảnh “lứa đôi”, một đôi trai gái trong tình bạn
trong sáng, hồn nhiên. Khánh Ly – Trịnh Công Sơn tạo thành một đôi bạn trẻ muốn
phá vỡ quan niệm xưa cũ. Trong dư luận khi ấy, không ít người tò mò, định kiến,
nhưng Trịnh là người tiếng tăm mà không tai tiếng, ngay từ thời đó, Trịnh khẳng
định: “Tôi và Khánh Ly chỉ là hai người bạn. Thương nhau vô cùng, trên tình
bạn”.
Trong
những tuyệt phẩm của Trịnh luôn có những bóng hồng, khi sâu sắc, lúc thoáng qua
như hư ảo. Nhưng những bóng hồng ấy vẫn gọi được thành tên, gọi chung cho những
cuộc tình đôi khi chỉ là chút tình nghệ sỹ đơn phương hay nhè nhẹ như chút nắng
cuối thu. Riêng Khánh Ly không có cuộc tình với Trịnh Công Sơn, song định mệnh
đã gắn kết hai người bằng tình yêu ca hát. Khánh Ly giã từ Đà Lạt theo Trịnh
Công Sơn về Sài Gòn khi mới hơn 20 tuổi.
Nhiều
người đã cho rằng trời sinh ra Khánh Ly để hát nhạc Trịnh Công Sơn. Chị yêu
thương Trịnh như một người bạn, một người anh, một người thầy…. Đôi khi trước
mặt những người khác, Trịnh vẫn la rầy Khánh Ly như một cô học trò nhỏ. Khánh
Ly cũng chỉ biết cười buồn.
Không
duyên tình lứa đôi, nhưng Khánh Ly và Trịnh Công Sơn gắn bó với nhau bằng định
mệnh. Hơn 17 năm, sau ngày Khánh Ly rời Việt Nam, họ gặp lại nhau tại Canada.
Đối diện với Trịnh, chị vẫn nhỏ bé như ngày xưa, luôn yêu thương và kính trọng…
Khánh
Ly nhớ lại: “Chúng tôi ôm choàng lấy nhau, lúc này tôi mới cảm nhận chúng tôi
thật sự có nhau, không phải trong một giấc mơ kéo dài 17 năm. Hình như chúng
tôi có cách nói mà chỉ hai chúng tôi mới hiểu được. Một cách nói ở bốn con mắt
im lặng… Tất cả những điều cần nói, chính là những điều không bao giờ nói bằng
lời”.
Họ
đi dạo, im lặng bên trời Tây xa lạ mà cảm thấy gần gũi nhau như thuở người từ
Sài Gòn ra Huế thăm nhau. Khánh Ly đã chia sẻ về buổi gặp nhau ấy: “Bao nhiêu
ngày tháng đi qua giữa chúng tôi. Anh vẫn không bao giờ thay đổi, tôi cũng thế.
Cả hai không thắc mắc về đời sống của nhau bởi 30 năm trước không hỏi thì 30
năm sau cũng không hỏi… Tôi quý những giây phút ở bên anh và tôi nghĩ, anh sẽ
nói với tôi điều cần nói, nếu có”.
Với
Trịnh Công Sơn, một điều chắc chắn bất cứ một người con gái nào đến với ông,
đem đến cho ông dù một chút tình vẫn được ông nâng niu đón nhận. Còn riêng với
Khánh Ly, ông coi đó là cuộc gặp gỡ của định mệnh vĩnh viễn yêu thương nhau.
Một người hát cho một thời vừa lãng mạn vừa đau thương trong chiến tranh – hay
nhất. Cảm nhận điều ấy, Khánh Ly luôn khẳng định ở họ là “mối liên hệ cao hơn,
đẹp đẽ hơn, thánh thiện hơn là những tình cảm đời thường”.
Mười
năm bên cạnh Trịnh Công Sơn, Khánh Ly đã gắn với tên tuổi của Trịnh đến nỗi
không thể tách rời. Khánh Ly vẫn nói: “Tuy không có một ca khúc nào của Trịnh
Công Sơn viết riêng cho tôi, nhưng tôi vẫn có cảm tưởng hầu hết những ca khúc
của Trịnh Công Sơn đều được viết cho Khánh Ly”. Cũng có lẽ vì thế, Khánh Ly là
một trong số những người hiểu rất rõ ca từ, cũng như tâm ý phần lớn ca khúc của
Trịnh.
Sau
năm 1975, Khánh Ly ra hải ngoại, đi khắp thế giới với nghiệp cầm ca nhưng không
bao giờ chị rời bỏ tên Trịnh Công Sơn bên cạnh cuộc đời của mình. Ngày
1/4/2001, khi Trịnh Công Sơn nằm xuống, Khánh Ly đã từng nói rằng: “Tôi đã chết nửa cuộc đời theo Trịnh Công Sơn!”.
Cuộc điện thoại nửa vòng trái
đất nghe Khánh Ly mở lòng về sự “thành nhân” và “thành danh”
Khánh Ly tên thật là Nguyễn Thị Lệ Mai sinh năm 1945 tại
Hà Nội. Từ nhỏ chị theo gia đình vào sinh sống tại Đà Lạt và hiện đang sống
tại Mỹ. Cách nhau nửa vòng trái đất, tôi gọi điện cho Khánh Ly khi ấy ở Việt
Nam đã gần trưa cũng là lúc gần khuya của giờ Mỹ ngày hôm trước. Giọng nói
truyền cảm của Khánh Ly, qua điện thoại rõ ràng, không khác là bao khi chị
cất giọng hát trên sân khấu. Tôi hỏi thăm sức khỏe, Khánh Ly cho biết, chị
vẫn tham gia những chương trình ca nhạc ở hải ngoại. “Dù đã có tuổi, nhưng khán
giả vẫn thương, mỗi tuần Khánh Ly vẫn nhận show và đi diễn khắp nơi như ở Mỹ,
châu úc, châu Âu. Chương trình gần nhất, Khánh Ly sẽ đi hát cho kiều bào ở
Thái Lan”, Khánh Ly cho biết. Khánh Ly cũng chia sẻ, trong những chương trình
chị biểu diễn khán giả vẫn muốn được nghe những nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn.
Mỗi lần cất lên lời ca của nhạc Trịnh, cho dù ông đã đi xa, Khánh Ly thể hiện
như một tấm lòng tri ân với người mà “từ ông tôi thành danh và quan trọng hơn
cả là tôi được thành nhân”, chị nói.
|
Vương Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét