Voltaire (21/11/1694 - 30/5/1778)

Voltaire

(21/11/1694 - 30/5/1778)

François-Marie Arouet (21 tháng 11 năm 1694 – 30 tháng 5 năm 1778; phát âm: Vôn-te), nổi tiếng qua bút hiệu Voltaire, là một nhà văn học, tác giả, bình luận gia, nhà thần luận và triết gia người Pháp.

Voltaire để lại một di sản các tác phẩm đồ sộ bao gồm tiểu thuyết, kịch, thơ, luận văn và các công trình nghiên cứu khoa học và sử học. Ông còn viết nhiều sách, rất nhiều tờ rơi và trên 20000 thư từ trao đổi. Voltaire hay nói bỡn nhưng rất nhạy bén khi phê bình hay tranh luận. Ông luôn phấn đấu phát huy quyền làm người, bảo vệ quyền tự do cá nhân, tự do tôn giáo và quyền được phán xử công minh. Ông thường công khai phát biểu đòi cải cách những bất công trong xã hội mặc dầu lúc bấy giờ triều đình Pháp rất khe khắt với những người chống đối.

Qua các tác phẩm Voltaire thể hiện quan điểm rằng không cần đức tin để tin vào Chúa. Ông tin vào Chúa nhưng là niềm tin lý tính. Ông cũng phản đối đạo Ki-tô quyết liệt nhưng không nhất quán. Một mặt ông cho rằng Giê-su không tồn tại và các sách Phúc âm là nguỵ tạo nên chứa đầy mâu thuẫn nhưng mặt khác ông lại cho rằng cũng chính công đồng đó đã gìn giữ nguyên bản mà không thay đổi gì để giải thích cho những mâu thuẫn trong các sách Phúc âm. Ông cũng gọi người da đen là động vật (trong Essai sur les mœurs) và thấp kém so với con người cả về mặt thể chất và tinh thần. Ông cũng viét nhiều về các chủng thổ dân khác nhau và có quan điểm bài Do thái.

Tác phẩm lớn nhất của ông để lại là Dictionnaire philosophique (Từ điển Triết học) tập hợp nhiều bài viết riêng của ông và các bài ông viết trong Encyclopédie (Bách khoa thư) của Diderot. Trong đó ông phản bác thể chế chính trị đương thời của Pháp, nhà thờ Công giáo, Kinh Thánh và thể hiện văn phong, tính cách riêng của mình, Voltaire. Qua đó ông nhấn mạnh vai trò của tôn giáo lý tưởng là giáo dục đạo đức chứ không phải giáo điều.

Voltaire xem giai cấp tư sản Pháp quá nhỏ bế và yếu ớt, giai cấp quý tộc thì tham nhũng và ăn bám, còn người dân thường thì dốt nát và mê tín, và nhà thờ thì giúp thêm cho các nhà cách mạng bằng thuế thập phân. Voltaire cũng không tin tưởng ở chế độ dân chủ mà ông xem là chỉ tuyên truyền những tôn sùng của quần chúng.

Theo ông chỉ tin những vị vua theo chủ nghĩa Khai sáng chuyên chế với sự hỗ trợ của các nhà triết học như ông mới có thể dẫn tới sự thay đổi vì chỉ với những tính toán lợi ích hợp lý của nhà vua mới mang lại quyền lợi và thịnh vượng cho vương quốc và thần dân. Trong thư gửi Ekaterina II của Nga và Friedrich II của Phổ ông nhấn mạnh đến vai trò của quân đội và sử dụng vũ lực để "mang lại trật tự" như ông viết ủng hộ việc chia tách Liên minh Ba Lan - Litva. Nhưng ông cũng phản đối việc sử dụng vũ lực để giải quyết các vấn đề tranh chấp như trong Dictionnaire philosophique ông xem chiến tranh là "cỗ máy địa ngục" và người sử dụng chúng là "những kẻ giết người ngu ngốc".

Voltaire còn được nhớ đến như một người tranh đấu cho quyền tự do cá nhân, tự do tôn giáo trong đó có quyền được xét xử công bằng và vạch rõ sự giả dối và không công bằng của chế độ ba đẳng cấp.

Voltaire sống hai mươi năm cuối đời ở Ferney và mất ở Paris. Nay Ferney được đặt theo tên ông là Ferney-Voltaire. Lâu đài ông ở giờ là bảo tàng L'Auberge de l'Europe còn toàn bộ thư viện của ông vẫn được giữ nguyên tại bảo tàng quốc gia Nga tại Sankt-Peterburg.

Nguồn: wikipedia   

DANH NGÔN CỦA VOLTAIRE

Nước mắt là ngôn ngữ câm lặng của đau buồn.

Tears are the silent language of grief. 

Tôi đã sống tám mươi năm trong đời và tôi chẳng biết điều gì, ngoài việc cam chịu và tự bảo mình rằng côn trùng sinh ra là để cho nhện nuốt lấy, và con người sinh ra để bị tàn phá bởi sự đau khổ.

I have lived eighty years of life and know nothing for it, but to be resigned and tell myself that flies are born to be eaten by spiders and man to be devoured by sorrow. 

Khoái cảm nhục dục sẽ trôi qua và biến mất, nhưng tình bạn giữa chúng ta, sự tin tưởng lẫn nhau, niềm vui sướng của con tim, sự say mê của tâm hồn, những điều này không tan đi và không thể bị phá hủy.

Sensual pleasure passes and vanishes, but the friendship between us, the mutual confidence, the delight of the heart, the enchantment of the soul, these things do not perish and can never be destroyed. 

Mê tín dị đoan đối với tôn giáo cũng giống như chiêm tinh học đối với thiên văn học, đứa con gái điên dại của bà mẹ thông minh. Những đứa con gái này đã thống trị thế giới quá lâu.

Superstition is to religion what astrology is to astronomy the mad daughter of a wise mother. These daughters have too long dominated the earth. 

Tất cả những kẻ sát nhân đều bị trừng phạt trừ phi chúng giết người với số lượng lớn và dưới tiếng kèn trômpet.

All murderers are punished unless they kill in large numbers and to the sound of trumpets. 

Một người bắt đầu nói dở khi người đó chẳng có gì để nói.

One always speaks badly when one has nothing to say. 

Anh ta nghĩ anh ta thông thái, ôi trời ạ! một tên ngốc!

He who thinks himself wise, O heavens! is a great fool. 

Chúa là một vòng tròn mà tâm điểm ở mọi nơi và đường viền không ở nơi nào cả.

God is a circle whose center is everywhere and circumference nowhere. 

Nghi ngờ không phải một trạng thái dễ chịu, nhưng tin chắc thì thật ngu xuẩn.

Doubt is not a pleasant condition, but certainty is absurd. 

Tôi từng muốn tự sát hàng trăm lần, nhưng không biết vì sao tôi vẫn yêu cuộc đời. Điểm yếu nực cười này có lẽ là một trong những thiên hướng u sầu ngu xuẩn của chúng ta, bởi có điều gì ngu xuẩn hơn khi háo hức muốn đi tiếp vác theo gánh nặng mà mình sẽ vui sướng được vứt đi, khi căm ghét sự tồn tại của bản thân nhưng lại níu giữ nó, khi vuốt ve con rắn đang ngấu nghiến ta cho tới khi nó nuốt hết tim ta?

I have wanted to kill myself a hundred times, but somehow I am still in love with life. This ridiculous weakness is perhaps one of our more stupid melancholy propensities, for is there anything more stupid than to be eager to go on carrying a burden which one would gladly throw away, to loathe one’s very being and yet to hold it fast, to fondle the snake that devours us until it has eaten our hearts away? 

Ngôn từ được sử dụng để che dấu suy nghĩ.

One great use of words is to hide our thoughts. 

Tình cờ là một từ vô nghĩa; không gì có thể tồn tại mà không có nguyên nhân.

Chance is a word void of sense; nothing can exist without a cause. 

Tốt hơn là kẻ thù của tốt.

Better is the enemy of good. 

Chúa là một diễn viên hài diễn trước đám khán giả quá sợ hãi không dám cười.

God is a comedian, playing to an audience too afraid to laugh. 

Tôi căm ghét phụ nữ vì lúc nào họ cũng biết mọi thứ ở đâu.

I hate women because they always know where things are. 

Nếu Chúa không tồn tại thì cần phải phát minh ra ông ta.

Si Dieu n'existait pas, il faudrait l'inventer. 

Hãy yêu sự thật, nhưng hãy tha thứ cho lầm lỗi.

Love truth, but pardon error. 

Tôi chưa bao giờ cầu nguyện Chúa câu nào ngoài một câu rất ngắn: "Ôi thưa Cha, hãy biến kẻ thù của con thành nực cười." Và Chúa thực hiện nguyện vọng đó.

I have never made but one prayer to God, a very short one: "O Lord make my enemies ridiculous." And God granted it. 

Khi vấn đề là về tiền bạc, tất cả đều có chung một tôn giáo như nhau.

When it is a question of money, everybody is of the same religion. 

Cầm bút là bước vào cuộc chiến.

To hold a pen is to be at war. 

Chúng ta đầy khiếm khuyết và sai lầm; hãy để chúng ta cùng tha thứ cho sự nực cười của nhau - đó là luật đầu tiên của tự nhiên.

We are all full of weakness and errors; let us mutually pardon each other our follies - it is the first law of nature. 

Động vật có những lợi thế này hơn con người: chúng không bao giờ nghe thấy đồng hồ điểm, chúng chết mà không có ý niệm về cái chết, chúng không bị những nhà thần học rao giảng, giây phút cuối cùng của chúng không bị làm phiền bởi những lễ nghi khó chịu không được chào đón, lễ tang không tốn của chúng một đồng nào và không ai kiện cáo xung quanh di chúc của chúng.

Animals have these advantages over man: they never hear the clock strike, they die without any idea of death, they have no theologians to instruct them, their last moments are not disturbed by unwelcome and unpleasant ceremonies, their funerals cost them nothing, and no one starts lawsuits over their wills. 

Lao động xua đuổi ba sự xấu xa kinh khủng, nỗi buồn chán, thói trụy lạc và sự nghèo đói.

Work banishes those three great evils, boredom, vice, and poverty. 

Xung đột là cơn bệnh trầm trọng của nhân loại; và lòng vị tha là liều thuốc duy nhất.

Discord is the great ill of mankind; and tolerance is the only remedy for it. 

Tất cả mọi người đều sinh ra với một cái mũi và mười ngón tay, nhưng không ai sinh ra có sẵn nhận thức về Chúa.

All men are born with a nose and ten fingers, but no one was born with a knowledge of God. 

Tình bạn là cuộc hôn nhân của linh hồn, và cuộc hôn nhân này có thể gặp phải li dị.

Friendship is the marriage of the soul, and this marriage is liable to divorce. 

Chúng ta ít khi nào tự hào khi chỉ có một mình.

We are rarely proud when we are alone. 

Rất nguy hiểm khi đúng về những vấn đề mà chính quyền hiện tại cho là sai.

It is dangerous to be right in matters on which the established authorities are wrong. 

Bí mật để biến thành một kẻ buồn chán... là cái gì cũng kể.

The secret of being a bore... is to tell everything. 

Không rắc rối nào đứng vững được trước cuộc tấn công của suy nghĩ kiên trì.

No problem can withstand the assault of sustained thinking. 

Ai chỉ đúng đắn, đó là người khắt khe; ai chỉ sáng suốt, đó là người buồn rầu.

He is a hard man who is only just, and a sad one who is only wise.

Tất cả lý trí của đàn ông không đáng giá bằng một cảm xúc của phụ nữ.

All the reasonings of men are not worth one sentiment of women. 

Tôi càng đọc, tôi càng suy ngẫm; và tôi càng được nhiều, tôi càng có thể tin chắc mình không biết điều gì.

The more I read, the more I meditate; and the more I acquire, the more I am enabled to affirm that I know nothing. 

Tự do tư tưởng là sức sống của linh hồn.

Liberty of thought is the life of the soul. 

Bất kì người nào cũng có lỗi vì đã không làm những điều tốt.

Every man is guilty of all the good he didn't do. 

Thiên đường được tạo ra cho những trái tim dịu dàng; địa ngục, cho những trái tim không biết yêu thương.

Paradise was made for tender hearts; hell, for loveless hearts. 

Đánh giá một người qua những câu hỏi của anh ta chứ không phải là những câu trả lời.

Judge a man by his questions rather than by his answers. 

Có thể đánh giá tính cách của đàn ông thông qua sự mạo hiểm dấn thân của họ.

On peut juger du caractère des hommes par leurs entreprises. 

Càng hiểu biết, con người càng tự do.

Plus les hommes seront éclairés, et plus ils seront libres. 

Chúng ta không thể ước những điều mình không biết.

We cannot wish for that we know not.