Dấu chân trên cát

Dấu chân trên cát

Trời bên ấy sáng chưa

Tặng Huệ Liên

Trước ngõ dòng sông cuồn cuộn

Mây trắng nhẹ hồn thơ ấu

Sau vườn hoa cải rực vàng

Bướm lạc quê hương

Vầng mộng chàng trao

Mặt trời là mặt trời chung

Hoa bưởi tóc em phải nào hương xa lạ

Đôi tay nhỏ thay chàng khuya sớm

Hồn trên nét bút

Màu pha khói sóng

Thương những giờ chàng buông bút dạy con

Vai gánh lấy trọn vẹn giang sơn

Đòn gánh trĩu hai đầu văn hóa

Đông tây tiếng gà bồn chồn tấc dạ

Nghiêng gối hỏi thầm : trời bên ấy sáng chưa ?

Trọn một mùa đông

Lửa hồng ấp ủ tin yêu

Tiếng ngâm thơ vang qua trời tuyết

Rau dưa nuôi lấy tương lai

Mùa xuân hoa nở thắm đồi

Mắt xanh vì trời xanh

Hoa phượng lên rồi

Nửa trời tình yêu vừa hé mở.

Đuốc thơ còn cháy trên trang sử người

Đêm này dù đã về ngôi

Hồn thơ vẫn thấy luân hồi thế gian

Bút hoa ngàn kiếp không tàn

Đuốc thơ còn cháy trên trang sử người

Có không mù mịt biển khơi

Nẻo về đã rạng chân trời thênh thang

Tỉnh say vẫn một cung đàn

Lửa anh hào đốt cháy tan đêm sầu

Thơ lên bay vút bồ câu

Triều âm chấn động phương nào chẳng nghe ?

Giấc mơ Hồ Điệp đi về

Biển Đông sóng vỗ, kình nghê vẫn còn.

Mây trắng thong dong

Nhớ thuở xưa - khi ngươi còn là đám bạch vân bay thong dong

Ta theo nguồn múa ca đi về đại dương mênh mông,

Ngươi lưu luyến chốn đỉnh cao, lắng tiếng reo cười ngàn thông

Ta nhấp nhô trên sóng bạc, lên xuống vào ra muôn trùng.

Kịp đến khi thấy trần gian quằn quại lệ chảy thành dòng

Thì ngươi biến thành mưa, nhỏ giọt tuôn tràn đêm đông

Mây đen mịt mờ một phương chừ, mặt trời hấp hối

Ngươi gọi ta về, cùng nhau giăng tay nổi trận cuồng phong.

Lòng thảnh thơi đâu, khi hoa ngàn cỏ núi còn rên siết hận bất công,

Ngươi đưa hai tay thiên thần, quyết tâm tháo bỏ cùm gông

Trong khi bóng tối phủ đầy, họng súng đen ngòm bạo lực

Xương dồn thành gò cao chừ, trong khi máu đã chảy dài thành sông.

Hai bàn tay ngươi dập nát, thương ôi, xích xiềng vẫn chưa tháo được

Ta gọi sấm sét về bên ngươi, quyết cùng bạo lực mở cuộc thư hùng.

Gan dạ hơn người, trong đêm ngươi hóa thành Sư Vương rống lớn

Hàng vạn loài ma quái nghe ngươi, đã cầm cập run trong đêm sương.

Hiên ngang không lùi bước chừ, dù phía trước dày đặc hầm chông,

Ngươi thản nhiên đưa mắt nhìn bạo lực chừ,

như nhìn vào khoảng không

Sống Chết là chi chừ, ép uổng nhau sao được ?

Ngươi gọi tên ta mà cười chừ, không một lời rên siết,

dù tra tấn cùm gông.

Bây giờ thoát đi, xiềng xích chẳng còn buộc nổi chân thân,

Ngươi trở về kiếp xưa mây trắng, thảnh thơi trên bầu mênh mông ;

Đến, Đi, tự ngươi - đỉnh cao nào thích thú thì ngươi dừng lại,

Cưỡi trên sóng bạc đầu chừ, ta hát ru ngươi khúc hát bi hùng.

Giây neo

Cành lá thì thào

Rồi cành lá lặng yên

Thuyền tôi cập bến trăng sao

Hơi thở là giây neo

Tôi duy trì vũ trụ

Những hàng đậu mới

Tôi là tôi của đất

Đất là đất của tôi

Tôi gửi tôi cho đất

Đất gửi đất cho tôi

Những hạt đậu sáng nay

Nẩy mầm thành những hàng dài

Hai chiếc lá non chắp tay trên đầu

Chào ánh sáng.

Babita

Hai mắt mở tròn

Chưa đủ thì giờ để ngạc nhiên

Babita đã nằm trong vòng tay tôi

Toàn thân Babita

Run rẩy

Tiếng khóc như tiếng rên

Babita không dám khóc to

Vì Babita đột nhiên

Rơi vào vùng xa lạ

Babita đột nhiên

Lọt vào đền thánh uy nghiêm

Hai bàn tay tôi run theo

Trên mái tóc non

Miệng tôi nói những lời trấn an

Mà Babita không hiểu

Nhưng rồi Babita nằm yên

Babita nằm yên

Ôi tôi muốm ôm vào hai tay

Tất cả những em bé mồ côi hai tuổi rưỡi

Họ bỏ Babita ở đây

Để còn lo cách mạng

Babita có thể chờ

Những tháng ngày không sữa

Những ngày dài bò trên sân nắng

Trộn nước mũi với bùn đất

La lết bên đống phân

Babita còn trẻ

Babita có thể chờ

Ngày cách mạng thành công.

Bắc một chiếc cầu

Có cây ngô đồng cho chim Phượng đậu

Có người đứng đó cho tình thương sâu

Luật lệ nhiều khi như màn lưới sắt

Giam người trong kiếp trầm luân thương đau

Nhưng lòng nhân ái như bàn tay Phật

Phá tan địa ngục đập nát u sầu

Thành phố sáng nay nắng lên bát ngát

Có chim bồ câu bay liệng trời cao

Tôi nhớ tới người tấm lòng cương trực

Nụ cười mát dịu như nước nhiệm mầu

Trẻ thơ nhớ người như hoa nhớ nắng

Như nước nhớ nguồn, như trăng nhớ sao

Tâm đã quyết rồi hiềm gì bạo lực

Thân đi vào đời cưỡi trên ba đào

Bắc một cây cầu từ hang địa ngục

Lên tới cõi trời, mở hội ngàn sao.

Ngày nào tôi tháo được trái tim

1- Người anh em (da nâu) của tôi đói. Địa ngục sát ngay một bên. Tôi ngẩn ngơ ngơ ngẩn làm sao, để cho ông chiếm mất miếng thịt bò.

2- Người anh em (da vàng) của tôi khốn cùng. Đứa con anh buổi sáng không có củ khoai vào bụng, xỉu ngất trên ghế nhà trường. Tôi còn lo tranh đấu để chủ nhà đừng tăng tiền nhà, thì ông đã trang bị được máy mới rồi, và tôi thất nghiệp.

3- Người anh em (da đen) của tôi thiếu ăn mà không ngớt sinh con đẻ cháu. Anh ơi, sinh ra nhiều quá cơm gạo đâu mà nuôi. Nhưng anh biết làm sao. Người vợ không có sữa có cơm, ẵm con bỏ bên vệ đường, hy vọng có người động tâm đem về nuôi dưỡng. Mười hai triệu trẻ em chết đói tại các nước chậm tiến mỗi năm. Tôi ngày đêm tranh đấu để tăng đồng lương smic. Tôi ngày đêm tranh đấu để chống giá sinh hoạt vọt cao. Thì giờ đâu mà lo lắng cho người anh em khốn khổ.

4- Người anh em (da trắng ) của tôi làm 3 x 8, ăn ngủ thất thường, từ nhà máy về nổi dóa đập vợ la con. Địa ngục là ngay đây. Chúng tôi bận tranh đấu ngay tại nơi này, thì giờ đâu lo cho người anh em chúng tôi nơi khác ?

5- Ông bảo vì quyền lợi quốc gia, không thể ngưng đà phát triển kinh doanh. Ông muốn thu dụng tôi vào xưởng chế tạo đạn bom cung cấp về các nước Á Phi chậm tiến. Tôi thất nghiệp, đói mèm, thiếu điều đưa tay cho ông ràng trói. Người anh em tôi bên đó thiếu gạo thiếu cơm, nào phải cần đạn cần bom để tương tàn tương hại ?

6- Vì tôi ngẩn ngơ, ông đã chiếm mất miếng thịt bò. Vì tôi ngẩn ngơ, ông đã chiếm cái tivi màu, chiếc xe Mustang, ngôi nhà nghỉ mát bên bờ biển. Ông bảo tôi muốn có nhà có tivi có xe hơi không khó; chỉ cần ký giấy làm việc chung thân. Tôi đã bị ràng buộc nhiều rồi, không dám theo ông đi vào mê lộ. Ông bảo tôi gàn dở, phận ốc gánh cái vỏ cứng của mình chưa nổi mà cứ nghĩ chuyện đỡ núi Thái Sơn.

7- Vốc hạt có thể đem cứu đói người anh em tôi, ông đã dùng chế tạo nên miếng thịt bò. Đống thịt bò đã cao bằng trái núi. Trái núi che khuất mặt trời, không thấy người thương. Vốc hạt có thể đem cứu mạng đứa bé giờ này đang nằm thiêm thiếp ở Ethiopie, đã đem làm thành chai rượu. Rượu tưới lên đống thịt bò. Máu tưới trên người đồng loại. Ngày nào tôi tháo được trái tim, tôi sẽ nắm được phần thắng trong tay.

Trái ý thức chín rồi

Tuổi trẻ tôi

Trái mơ xanh

Vết răng của em

Gây thành thương tích nhỏ

Những chân răng rúng động

Và nhớ hoài

Nhớ hoài.

Nhưng từ thuở yêu em

Cánh cửa tôi mở rộng trước gió

Thực tại kêu gào cách mạng

Trái ý thức chín rồi

Cánh cửa

Không thể nào còn khép lại

Lửa

Lửa cháy tràn thế kỷ

Loang lổ núi rừng hoang

Gió thét ngang tai

Bão tuyết bên trời quằn quại

Vết thương mùa đông

Vết thương mùa đông nằm nhớ lưỡi thép lạnh

Bồn chồn, trăn trở,

Nhức nhối

Thâu đêm.

Trời phương ngoại

Người đi trên đất mắt nhìn trời

Chim liệng từng không mây trắng bay

Một bàn tay đưa cho nắng ngọt

Một bàn tay giữ con đường mây

Lá xanh tháng tư mặt trời lọc

Đi qua rừng cây mà không hay

Búp tay hoa sen vừa hé mở

Vũ trụ sáng nay đà ngất ngây

Trà khuya bay khói, thơ không chữ

Thơ chở trà lên tận đỉnh mây

Núi cao mưa tạnh vùng biên ải

Vi vút sau đèo gió gọi cây

Đỉnh tuyết trời quang bừng cõi mộng

Giác ngộ tung về đóa mãn khai.

Đất xa mầu nhiệm thơm tình mẹ

Hoa nở trần gian ước kịp ngày.

Thương Bé bơ vơ mùa loạn lạc

Sen vàng bướm gửi khắp trời Tây

Tờ hoa nhạc hội bừng chiêng trống

Xóm dưới thôn trên dán chật đầy

Mắc nối đường dây trăm xứ lạ

Ân nghĩa bên trời mãi dựng xây

Ngục thất ba trăm còn tuyệt thực

Mòn chân du thuyết hết đêm ngày.

Tháng tư đồng nội trăm hoa nở

Mong ước ôm đầy hai cánh tay

Sắc Xuân rực rỡ trời phương ngoại

Thơ hát yêu thương rộng tháng ngày

Gối mộng mây xa về lối cũ

Ngược dòng sông lạ đến tìm ai.

Từ bi quán

Tịnh thủy trong bình

Từ trên tay bồ tát

Rót trên sa mạc

Thành biển xanh

Mông mênh.

Wendy

Tuyết phủ đồi Phương Vân

Năm Rồng vừa chợt tới

Tin mừng vượt đại dương

Vườn xưa nở hoa mới

Thêm trầm trong lò hương

Lòng nhẹ như mây khói

Mọi người chắp tay mừng

Trà thơm bèn rót lại

Mặt trời rồi sẽ lên

Hoàng oanh trong liễu gọi

Gởi gắm nơi tương lai

Biết bao điều mong mỏi.

Tôi về lật lại trang xưa

Bỗng nhiên tôi đón tôi trở về

Dấu vết cứ điểm không còn

Giấc mơ hôm qua lung linh ngàn ảo tượng.

Những bức tường che gió sương

Tạo thành một không gian góc ấm

Lửa nến lung linh

Cười nhẹ hương trầm ngày nguyên đán

Một bữa cơm trời mưa

Hương tía tô

Thu tóm quê nhà, sắc, hương, hơi thở,

Biên giới tháo tung

Bàng hoàng

Một buổi trưa giông tố về, chớp lòe trình bày hiện thể

Mặt trời hôm nay có còn mặt trời hôm nao

Hoàng hôn - chim về bóng in

Hai mối thời gian nối nhau

Đẩy tôi nhẹ nhàng thoát ra

Ngõ mới

Màn lưới giăng trời buông bắt hư không

Bỗng nhiên rủ thành tơ liễu

Mấy cụm mây chiều kéo nhau

Về đỉnh núi

Tôi về lật lại trang xưa

Lửa đốt mảnh chứng thư

Bùa phép trần gian trước sau vẫn là vô hiệu

Gió thổi mau

Xa tít biển khơi, cánh chim nào vội vã

Ta ở đâu ?

Điểm quy tụ là nhớ thương

Nhà

Ôi quê hương tuổi nhỏ đồi xanh um cỏ dại

Lá tía tô thơm

Hương mùa thu mới chín

Bàn chân nhỏ lá non giọt sương

Lá thư gởi về, tiếng trống cầm canh

Một trời hoa vàng trong hạt cải

Chắp tay tôi để hoa nở trên bút tuyệt vời.

Tươi son bền sắt

Trăng sao vẫn đẹp đêm Rằm

Bãi dương vẫn mướt, sóng tùng vẫn xao

Lòng quê dù có khát khao

Hoa mai vẫn cứ đồi cao gọi mời

Tháng tư lá lục hoa cười

Cho trăng thêm tuổi, cho đồi thêm xuân

Vườn xanh cây mướp trổ bông

Trẻ thơ đùa giỡn trước sân nắng đào

Chợ Văn bán sách lầu cao

Muối dưa đắp đổi hôm nào cũng vui

Xót quê lòng có ngậm ngùi

Tin quê dồn dập tới lui chẳng ngừng

Chùa xưa vắng tiếng chuông ngân

Trẻ kia cha mẹ gởi thân tù đày

Văn nhân nghệ sĩ bó tay

Con thơ nheo nhóc chẳng ai ngó ngàng

Sóng xô nghiêng vịnh Thái Lan

Bao nhiêu tuổi ngọc chìm làn nước sâu

Tấm thương, lòng vẫn nguyện cầu

Nỗi đau dường ấy, làm sao đỡ đần?

Trước sau xin chớ ngại ngần

Những bàn tay ấy tình thâm vẫn tròn

Giữ cho bền sắt tươi son

Giữ cho tâm lặng giữa cơn ba đào

Còn đây nắng gọi đồi cao

Còn đây những gốc anh đào trước sân

Còn đây trăng đẹp đêm Rằm

Còn đây dương mướt sóng tùng năm xưa.

Hộ niệm

Bên kia bờ biển Mã Lai

Bên ta châu Úc giữ hoài đêm đêm

Ước chi sóng lặng biển hiền

Buồm căng thuận gió cho thuyền tới nơi

Đất lành, chim đậu thảnh thơi

Cho trăng sáng lại, cho người thương nhau

Sóng kia cũng biết gật đầu

Sao kia cũng biết nguyện cầu sáng đêm.

Mùa xưa

Cỏ dại lưng đồi

Khoai sắn nuôi em

Tuổi mười ba, mười bốn

Chiều về nắng gọi

Nương dâu xanh

Lá đỏ rụng đầy thềm

Mơ xưa tràn đầy gối mộng

Lúa tới mùa rồi

Tiếng hát vẳng thâu đêm.

Bướm lạc quê hương

Lá tía tô

Hương mùa thu mới chín

Chim hót lá xanh

Trời mây bình lặng

Một buổi sáng hiền, chim câu xòe đôi cánh

Hòa bình

Trẻ thơ vươn tay ôm lấy

Nụ cây mừng giọt nắng

Hoe vàng sân cỏ rộng

Mười năm

Bướm lạc quê hương.

Bé đã sinh ra rồi

Bé đã sinh ra rồi

Chân trời xôn xao dâng ánh sáng

Hoa cỏ ơi sống dậy

Núi rừng ơi sống dậy

Thật đã qua rồi đêm tối hãi hùng

Ánh sáng dồn

Trên cánh bướm mong manh

Hoa cải rực vàng

Trên lối cũ.

Cành mai ấy

Ngày tôi về trước ngõ

Có rưng rưng giọt ngọc nhìn tôi cười?

Đất tái sinh

Cho sắc hương đoàn tụ

Cho nước non nầy

Lại thành cẩm tú

Hãy cho hết hai bàn tay anh

Cơ hội muôn thuở một lần

Níu sự sống trên vành nôi ươm biếc.

Chân dung

Buổi sáng có mặt trời, ôi vũ trụ, ta muốn ôm ngươi vào hai tay. Buổi sáng có chim hót và chị bán xôi đi ngang ngõ trúc, ôi quê hương, ta muốn ôm ngươi vào hai tay. Buổi sáng có chợ họp, ôi thế gian, ta muốn ôm ngươi vào hai tay. Chỉ còn hai mươi giờ nữa thôi, tôi đã không còn có mặt ở đây. Tôi sẽ giao tôi cho lửa.

Buổi sáng có mặt trời, ôi quê hương, ôi thế gian, ôi vũ trụ. Hiện hữu đẹp vô ngần. Tôi luyến tiếc ngươi, tôi yêu dấu ngươi. Tôi nhớ thương ngươi. Tôi sẽ không mang theo được một lá cây nào, một hạt sỏi nào. Mỗi lá cây đều quý hóa vô ngần. Mỗi hạt sỏi đều quý hóa vô ngần.

Buổi sáng thức dậy, ô hay mình đã ngủ. Mình đã ngủ an lành. Buồn cười chưa, tôi như một trẻ thơ, ngủ ngon như người vô sự. Bàn tay ơi, có phải trách vụ ngươi là đúng sáng ngày hôm ấy sẽ gọi lửa về ? Bàn tay áp lên má tôi. Bàn tay ơi, ngươi là người cộng sự trung thành. Bàn tay kẹo bánh. Bàn tay bút phấn. Bàn tay tơ lụa. Bàn tay mái tóc cô nhi.

Buổi sáng thức dậy, ôi tôi muốn sống. Tôi muốn sống mãi, sống hoài. Mỗi buổi mai hồng, mỗi buổi mai sáng trong, mỗi buổi mai mở đầu cho một ngày đầy như một trang giấy trắng tinh đợi chờ chữ nghĩa. Tại sao vũ trụ đẹp lên kỳ diệu vô cùng ? Tại vì tôi sắp chết ? Tại vì tôi mở mắt?. Ôi những vì sao xa ơi, những vì sao xa.

Buổi mai thức dậy, da mặt tôi, bàn tay tôi và thau nước trong. Tôi muốn bơi trong dòng nước pha lê. Tôi muốn là con cá nhỏ. Buổi mai thức dậy, cửa sổ mở ra trên không gian thơm mát khí trời trinh nguyên. Tôi muốn tung bay nơi hư không. Tôi muốn là con chim nhỏ.

Buổi mai thức dậy, trời ơi, có lũ học trò qua ngõ, tíu tít như đàn chim. Các em hãy đi tới, hãy đi tới, hãy hướng về chân trời an lành nơi đó không có đau thương, không giết chóc. Phía sau này tôi lao mình vào ngăn lửa máu. Đi mau về phía trước, các em ơi. Phía sau này, núi đá, trường thành, rừng cây tuôn ra ngăn lửa máu.

Có một chị, có một anh, phía trước kia đang chờ. Lớp học sẽ thỉnh thoảng có chim bướm lạc vào, sẽ có hoa hồng leo cửa sổ đem hương theo quyến rũ. Kẹo bánh chuyền nhau dưới gậm bàn, anh biết vẫn mỉm cười, chị biết vẫn làm lơ. Bài chính tả đọc bằng giọng miền Nam, hỏi ngã mỗi khi viết sai chỉ tính bằng nửa lỗi. Tôi thương những mái tóc, tôi thương những cặp mắt, tôi thương cả những vết mực trên áo, trên mặt, cả những dòng mũi chảy thò lò.

Đường phố thiên hạ đầy người. Cô nghĩ chi, bác nghĩ chi ? Anh lo gì, chị buồn gì ? Mỗi người một nỗi lo, mỗi người một tâm sự. Mọi người đi theo công việc mình buổi sáng. Tôi cũng đi lủi thủi một mình. Tôi đi dưới đất mà là đi trên cao. Tôi còn ở đây nhưng tôi đã đi rồi. Hai mươi giờ đồng hồ còn lại. Tôi không hé môi tâm sự với một người nào. Tôi không cô đơn, tôi không cô đơn. Bạn bè ơi, loài người ơi, anh chị ơi, tôi thương. Tôi thương trái đất chúng ta, và nước mắt tôi tuôn trào. Tôi cúi đầu dùng tay áo lau nước mắt. Tôi mỉm cười chữa thẹn. Tôi còn biết thẹn bởi vì tôi còn thương yêu, luyến tiếc. Một mình tôi, tôi đi.

Bạn bè ơi, thôi cho tôi xin đi, đừng giận dỗi. Xin đừng tiến lại gần. Xin hãy tránh xa đi để tôi được sống như điều tôi tâm nguyện. Tôi muốn ôm từng anh, từng chị, từng em mà khóc. Nhưng mà như thế thì hỏng hết, hỏng hết. Nước mắt sẽ làm tiêu tan hết chút ý chí cần thiết. Tha lỗi cho tôi, các bạn. Tha lỗi cho con, ba má nghe; tha lỗi cho em nghe, các anh chị; tha lỗi cho chị nhé, các em, các em mến yêu.

Dòng sông ơi, tôi còn nhớ câu chuyện dòng sông. Cho tôi làm người lái thuyền để mỗi sáng mỗi chiều nghe sóng xanh nói chuyện. Cầu ông Lãnh. Những chiếc thuyền chở khẳm nồi niêu đỏ chói. Những chiếc thuyền chở đầy những tỉn nước mắm. Những bà hàng bán cau môi đỏ như trầu, khăn rằn che tóc. Quê hương đẹp biết bao nhiêu. Ôi, còn nào chùa, nào lũy tre, nào vườn cau, nào giàn trầu, nào bến sông quen thuộc. Tôi muốn quay trở lui. Nhưng quay trở lui cũng không tìm thấy quê hương.

Đất quê hương, tôi đang đếm bằng những bước chân. Đất quê hương, bom đạn cày nát. Lời cầu nguyện cho những khu vườn xanh, có trúc đào, có xương rồng trước ngõ. Chắp tay tôi nhận chịu lửa đỏ như một lời cầu nguyện. Cho tôi thấy phố thấy nhà lần chót. Cho tôi thấy trời thấy nước thấy cây thấy cỏ lần chót. Cho tôi thấy trăng thấy sao. Cho tôi thấy người, thấy cô thấy bác thấy anh thấy chị thấy già thấy trẻ, thấy đồng bào cười nói. Cho tôi ôm tất cả vào hai vòng tay nhỏ. Tôi đã tìm thấy. Anh chị em ơi, tôi đi nhưng tôi còn ở lại. Sáng mai mặt trời mọc, thơ tôi sẽ tới với người.

Chúng ta hãy trả lời

Một bông sen nở trên đại dương

Bé sinh ra

Giữa muôn trùng sóng nước.

Giữa khuya này, đêm ba mươi tháng giêng

Hai trăm tám mươi mốt người trên thuyền lặng im

Nghe sóng đêm cầu nguyện

Tám người thủy thủ

Yên lặng cho thuyền hướng về phương Nam

Nước uống đã cạn rồi

Tàu chạy về gần cù lao Tiamen

Cầu cứu.

Biển đêm

Sóng vỗ mạn thuyền

Trăng lặn lâu rồi

Ánh sao soi đường cho bé vào đời

Dưới kia nhấp nhô đầu sóng bạc.

Một bà mẹ nằm trên boong tàu

Chuẩn bị cho bé vào đời

Cả thuyền không có một phòng riêng

Người bác sĩ

Cũng là giới lênh đênh bèo nước.

Tiếng khóc chào đời của bé

Bị át đi trong tiếng gió

Người mẹ mỉm nụ cười yếu ớt

Bác sĩ đứng lên loan báo tin mừng

Hai trăm tám mươi người vỗ tay

Vị thuyền trưởng hô to:

Chúng ta đi về phương Nam

Dân số chúng ta trở thành hai trăm tám hai

Xin mọi người cám ơn Trời Phật.

Chiếc máy điện thoại nối liền

Chuyển niềm vui lên lục địa

Khuya nay trên đất liền có người hay tin bé đã chào đời

Bé Rolanda Nguyễn Thị

Bé từ đâu tới nhỉ ?

Và bé đang đi về đâu?

Tại sao lại chọn nơi ra đời giữa đại dương

trên chiếc thuyền lưu lạc?

Bé không hỏi

Nhưng chúng ta hãy trả lời

Ai nỡ để bông sen hé nửa đêm

Chìm sâu lòng đại dương

Bạn ơi hãy trả lời cho chúng tôi

Chúng ta phải đem bé đi về hướng nào?

Tôi cần bàn tay bạn.

Tịch tĩnh

Giấy thơm

Thấp thoáng pho huyền sử

Ly nước xanh

Cười nét mắt thủy tinh

Đã cao vươn từng lớp sóng bạc đầu

Và tảng đá lạnh

Gọi sương mù

Đỉnh cao gió thét

Tôi thức dậy

Chót lưỡi tê

Hạt sương ngọn cỏ trời khuya

Bỗng ánh sáng xuyên ngang

Lưỡi gươm lòe

Chớp giật

Những đám mây chạy mau

Phương đông giục giã tiếng kèn

Chiếc áo tơi năm nao

Gió đuổi lá bay

Nét bút anh

Màu nâu

Trên cánh tay nám màu sương gió

Màu nâu

Trên ruộng đồng năm nao

Mồ hôi tưới lúa

Giờ phút này, tinh cầu luân lạc giữa trời cao

Lay chuyển cánh chim bằng.

Không gian từng vũng tóe tung

Nổ vỡ

Một mặt trời đang ngụp lặn ngoài kia

Kình ngư mắt đỏ

Ống kính tôi

Thu hình tiền sử

Then cửa đã vừa bỏ lỏng

(Vạn kiếp xưa từng gài nẻo tương lai)

Sáng nay lối ra

Bên rừng chim hót

Em thoát về trên ngõ biếc

Những chồi non, nụ hoa, đọt mướp níu không gian

Bàn tay

Bàn tay nâng chiếc đũa người nghệ sĩ tài ba

Lùa vũ trụ âm thanh

Về ngưng tụ

Vào điểm không

Tịch tĩnh

Chói

(Lần đầu tiên đôi mắt trẻ thơ vào đời)

Tôi chợt thấy

Bà mẹ quê, củ hành búi tóc

Lá tre chiều gom đốt

Không gian un khói ấm

Phật cười sau mây hiền dịu :

Đêm nay tròn trăng.

Lời nguyện cầu tìm đất sống

Lênh đênh ngoài sóng gió

Thuyền nhỏ giữa đại dương

Quyết tâm tìm đất sống

Đói lạnh bao ngày đường

Chúng tôi là bọt biển

Trôi giạt giữa mênh mông

Chúng tôi là hạt bụi

Trong không gian vô cùng

Tiếng chúng tôi lạc mất

Trong gió rít từng không

Trên thuyền không nước uống

Trên thuyền hết thức ăn

Con chúng tôi kiệt sức

Khóc rã và lịm dần

Chúng tôi khao khát Đất

Nhưng chẳng được tới gần

Mặc sức mà kêu cứu

Tàu bè vẫn dửng dưng

Bao nhiêu thuyền đã lật

Vì sóng gió bất thần

Bao nhiêu là mạng sống

Đã chìm lòng đại dương

Chúa Ki Tô có nghe

Lời nguyện cầu rướm máu?

Phật Quan Âm có nghe

Lời kêu cứu không ngừng?

Loài người ơi có nghe

Tiếng gọi từ hố thẳm

Đất liền ơi có biết

Tâm sự này hay không?

Xin loài người có mặt!

Xin đất liền giang tay!

Cho chúng tôi tìm thấy

Hy vọng trên đất này!

Uyên nguyên

Himalaya là dãy núi nào?

Trong tôi có một ngọn hùng phong đỉnh vươn cao trời mây khói

Hãy đến cùng tôi dưới chân hùng phong không tên gọi

Ngồi trên những tảng đá xanh không tuổi

Lặng nhìn thời gian xe từng sợi tơ óng ánh

dệt thành bức lụa không gian

Sông  Cửu Long chảy nơi đâu?

Trong tôi có một trường giang cuồn cuộn,

không biết đã bắt nguồn tự chốn thâm sơn nào

Ngày đêm nước bạc phăng phăng cuốn về nơi vô định

Hãy cùng tôi tới thả thuyền trên dòng hung mãnh

Để cùng tìm về chung đích của vũ trụ bao la.

Andromeda là tên của đám mây sao nào?

Trong tôi có một tinh hà chuyển vận âm thầm

muôn triệu tinh cầu sáng chói

Hãy cùng tôi bay, rách lưới không gian, đường mây mở lối,

Tiếng đập cánh của anh sẽ gây chấn động tới mỗi vì sao xa.

Homo sapiens là tên giống sinh vật nào?

Trong tôi có một chú bé tay trái vén màn đêm,

tay phải cầm một bông hoa mặt trời làm đuốc

Hai mắt bé là hai vì sao, tóc bé bay cuồn cuộn

như mây trên khu rừng già giông bão

Hãy cùng tôi tới hỏi bé tìm chi và đang đi đâu?

Đâu là uyên nguyên ? đâu là quy xứ?

đường về có những ngã nào?

Ô hay, bé chỉ mỉm cười

Bông hoa trên tay bé

Bỗng trở thành một mặt trời đỏ chói

Rồi bé một mình lững thững đi tới giữa những vì sao.

Khứ lai

Nét chữ này

Mảnh giấy này

Dấu chân trên cát

Tượng mây giữa trời

Ngày mai, tôi đã đi rồi.

Ảo hóa

Mí mắt chân trời mỏi

Đầu núi nghiêng nghiêng tìm gối tựa

Đêm về thơm giấc cỏ hoa

Ảo hóa

Bàn tay gió dậy

Ngân hà nến ngọc lung linh

Khung cửa lưng đồi bỏ ngỏ

Sao băng vụt cháy lời kinh

Vạn kiếp xoay quanh vòng mộng mị

Đêm nay chợt thấy chân hình.

Padmapani

Mười bông hoa trên trời

Mười bông hoa dưới đất

Sen nở trên mi Bụt

Sen nở trong tim người

Bồ tát cầm đóa sen

Dáng nghiêng trời nghệ thuật

Trên cánh đồng sao mọc

Nụ cười trăng mới lên

Tàu lá dừa màu ngọc

Vắt ngang lưng trời khuya

Tâm đi trong tĩnh mặc

Bắt gặp chân như về.

Lanka

Ngàn năm sóng biếc mơn chân đảo

Rào rạt thâm sâu lòng đại dương

Đàn trẻ chân không trên cát mịn

Da thơm biển mặn, gió căng buồm...

Dừa cao rợp bóng nuôi hương đất

Chuối mít xoài thơm vẫn ngọt ngon

Mưa dội đèo cao nghe gió gọi

Dấu chân của Bụt vẫn chưa mòn

Nắng lên rực rỡ ngày khai hội

Trống nhịp bàn chân sóng nhạc tuôn

Tay mềm, nghiêng dáng nâu thôn nữ

Gợi ý tiền thân Bụt xuống trần.

Bờ bến lạ

Buông bắt không gian, mầu chia ánh sáng

Nệm trải dưới chân mây lung linh

Ngõ vắng nhìn suốt linh hồn

Mặt mũi tiền thân về hiện thế

Cửa sổ thời gian bỏ ngỏ

Để rèm nhớ thương bay

Nắng và mầu xanh

Ôi hằng hữu mùa xuân

Trên Hy Mã Lạp Sơn

Có cánh đồng hoang cỏ mượt

Lấm tấm trời sao hoa vàng tím

Người cắn trên ngón tay

Cho tâm tư ngừng đọng

Thuyền tôi vừa ghé vào bến lạ

Im lặng dưới ánh đèn sao

Tiếng nói trẻ thơ

Thế giới nào quen thuộc ?

Hãy lắng tai nghe

Hồn cứ bay

Cất cánh không chờ lệnh

Vì người phi hành kia

Hai tay còn trói chặt

Bỗng nghe gió thì thào

Đại bàng vừa xòe đôi cánh rộng :

Không gian là của Ngươi !

Đi đâu ? một vì sao xa vẫy gọi

Mênh mông, lạc lõng tinh cầu

Vẫn thấy mây trời thân hữu.

Mây chiều khói sóng :

Đợi chờ, có mẹ có em

Giờ trưa đói lòng:

Phảng phất hương cau tiếng võng.

Lưng ghế mỏi,

Giấc ngủ về

Ngoài kia trăng cũng tựa đầu trên núi biếc

Ngươi là ai? buổi sáng tình cờ làm quen

Giờ đây đã ngồi ngủ nghiêng đầu

Suy tư kéo sợi tơ dài

Con tằm tự giam mình trong chiếc kén

Trời khuya lên cao

Bên tai gió vẫn thì thào

Chiếc bánh con, tách cà phê

Tôi bàng hoàng :

Trên mây, lao đao bước chân người chiêu đãi.

Tâm nguyệt

Xôn xao, trời dậy hoàng hôn mới

Mắt biếc, chim chuyền lá thủy tinh

Thức giấc lãng quên

Hồn rực sáng

Hồ Tâm lặng chiếu Nguyệt thanh bình.

Cao phong

Tin gọi đêm qua lòng đất ấm

Châu khuya sữa ngọt bỗng tuôn trào

Giờ phút nguy nga vừa chợt đến

Mặt trời ló dạng đỉnh non cao.

Rừng không

Rừng

Ngàn thân cây

Một thân người

Lá cành đưa tay vẫy

Tai nghe tiếng suối gọi

Mắt mở toang trời Tâm

Nụ cười hàm tiếu kia

Nở trên từng chiếc lá

Có rừng cây ở đây

Vì có thế gian đó

Nhưng Tâm đã theo rừng

Khoác áo mới mầu Xanh.

Người hành khất năm xưa còn ngồi đó

Từ khoáng, từ khí, từ sương

Từ tâm linh

Từ những giới tử du hành giữa các tinh vân đi mau

bằng ánh sáng

Em đã tới đây, đôi mắt xanh tỏa rạng

Vô thỉ và vô chung đã cùng vạch đường đưa lối em sang.

Trên đường đi em bảo em đã trải qua muôn triệu kiếp

luân hồi sinh diệt

Đã từng làm bão lửa trên không

Đã từng đem thân đo tuổi núi tuổi sông

Làm cỏ làm cây

Làm sinh vật đơn tế bào

Làm đóa hoa diễm tuyệt

Nhưng đôi mắt em nhìn tôi sáng nay

Lại chứng minh rằng em chưa bao giờ từng chết.

Nụ cười kia vẫn mời tôi

Tham dự nữa vào trò chơi đã bầy ra từ tiền kiếp:

Trò chơi đi trốn đi tìm.

Hỡi con sâu xanh sáng nay đang uốn mình đo chồi cây

- chồi cây non đã mọc suốt một mùa hè năm ngoái

Ai cũng bảo em chỉ mới sinh ra trong mùa Xuân năm nay.

Thực ra, ngươi đã có mặt từ hồi nào?

Sao mãi tới phút này mới chịu hiện nguyên hình,

đem theo nụ cười trầm lặng?

Sâu ơi, mỗi hơi thở của tôi làm tuôn ra hàng vạn tinh cầu

Cái rất lớn kia ai hay lại không ngoài cái thân em rất nhỏ

Ở mỗi chấm trên thân em đã thiết lập muôn ngàn cõi Bụt

Và mỗi cái đo của em cần đến thời gian từ vô thỉ

cho tới vô chung.

Người hành khất năm xưa vẫn còn trên Linh Thứu Sơn

Thản nhiên ngồi nhìn mặt trời huy hoàng đang lặn

Gotama! ô hay! ai bảo rằng Ưu Bát Đa La

triệu năm mới có một lần nở ?

Tiếng hải triều kia, có chiếc tai nào chịu lắng mà lại không nghe?

Đêm hội trăng rằm

Cái gì sẽ xẩy ra khi Sắc chạm phải Không

Và cái gì sẽ xẩy ra khi Tưởng đi vào Phi Tưởng?

Kẻ trượng phu ơi hãy lại cùng tôi quan sát :

Hai tên hề Sinh Tử đang cùng nhau bày trò

ảo thuật trên sân khấu thế gian

Mùa thu lá chín, lá bay

Vàng đỏ diễn phô, đầy trời ngoạn mục

Đã từ bao lâu cành nâng niu nắm giữ

Sáng hôm nay cành buông : lá hồng theo gió bay đi

Đèn đã treo cờ đã giăng

Đêm hội trăng rằm đủ mặt

Bậc trượng phu ơi còn đợi gì? vầng sáng trên cao chưa tắt

Đêm nay trời không một gợn mây

Đèn lửa hỏi thêm phiền

Lo chi chuyện cơm nước

Ai tìm, mà ai được?

Cùng trăng vui suốt đêm.

Sinh Tử

Sinh sinh sinh tử sinh

Tử sinh sinh tử sinh

Tử sinh sinh, sinh tử

Tử sinh tử, sinh sinh.

Cẩn trọng

Qua ngõ vắng

Lá rụng đầy

Tôi theo con đường nhỏ

Đất hồng như môi son bé thơ

Bỗng nhiên

Tôi cẩn trọng

Từng bước chân đi .

Lòng không bận về

Ngồi đây lắng tiếng chim bay

Ba ngàn thế giới không đầy tấc gang

Phương Tây vừa khuất quạ vàng

Phương Đông thỏ ngọc đã ngang đỉnh đồi

Trước sau có một mình tôi

Nghe như có tiếng đất trời gọi nhau

Xuất thiền lặng lẽ giây lâu

Lá xanh rèm liếp bên lầu sáng trăng

Sông xưa thuận nẻo dương trần

Gió theo tám hướng, lòng không bận về.

Con nghé nhỏ đuổi chạy mặt trời

Vân thâm xứ

Nơi ấy có nhiều mây. Và lần này quả thật chú sa di không biết thầy mình đang đứng ở đâu, dù chú biết thầy đã từ buổi sáng tinh sương đi vào núi sâu hái thuốc. Thầy đang hái thuốc hay là thầy đang hái những cụm mây trong các đọt thông già?. Sao chú không mời khách vào trong am và đãi ông ta một chén trà nóng?. Thưa ông, thầy tôi đi hái thuốc trong núi chắc cũng gần về. Mời ông vào am dùng trà, và đợi thầy về. Sao chú lại để khách đứng mãi ngoài ngõ như thế?. Sương nhiều lắm, áo của khách đã ướt, chú không thấy sao?. Thưa ông, nếu ông có chuyện gấp tôi sẽ xin vào núi tìm thầy. Mây tuy dày đặc, nhưng tôi có thể đưa tay làm ống loa để gọi. Thưa thầy, thầy đang ở đâu, con đang đi tìm thầy, có người khách đang đợi. Xin sư chú đừng bận tâm. Xin sư chú cứ cho tôi tự nhiên. Tôi muốn được ngồi đây, uống một chén trà và ngắm núi rừng sương phủ. Xin đừng làm rộn thầy. Lúc nào người về cũng được. Người không về thì cũng không sao.

Hai cây tùng cao là dấu hiệu, là nẻo đưa lên thảo am. Đây có phải là núi Cửu Lũng ? Tôi tìm lên am sáng nay không phải để gặp thầy. Tôi tìm lên đây để tự tìm tôi. Đứa con cứng đầu là tôi, đi lang thang không biết bao nhiêu triệu kiếp luân hồi, nay muốn trở về với cha, với mẹ. Tôi vẫn còn một trái tim biết thổn thức, đầy những tủi giận kiếp nào. Hai mắt của chú sáng nay đã làm cho trái tim tôi dường như ngừng lại. Dáng điệu tôi ngập ngừng, nhưng cái nhìn của chú với chất liệu dịu ngọt và can trường đã chuyền cho tôi biết bao nhiêu là ánh sáng.

Người ấy lạy xuống, đầu sát đất, trán dính vào nền đá nơi Phật đường mát lạnh. Con đã về đây, con không còn đi phiêu lãng, con không còn muốn mình tự buộc mình vào thế giới của tranh chấp hận thù. Ngày hôm nay là ngày tái sinh, là ngày tái tạo. Con về đây, chứng minh có ngàn hoa muôn lá, ơn tái sinh xin trần tạ, ơn tái sinh nhờ lượng đức Từ Bi.

Nơi đây có nhiều mây, nhưng chính nơi đây tôi sẽ thấy rõ được mặt người. Nơi đây có nhiều mây, nhưng chính nơi đây tôi sẽ thấy rõ được mặt tôi. Am dựng bên sườn núi. Phía sau, bao nhiêu ngõ ngách, bao nhiêu lối mòn. Trên kia, đỉnh núi lấp trong mây, đỉnh núi ngự trị không biết tự bao giờ. Đỉnh núi chăm sóc. Đỉnh núi che chở. Mỗi buổi chiều, mây về quấn quanh đỉnh núi, mây về quấn quanh chân núi. Am ngủ trong lòng mây và am là am mây.

Hoa lá lắng nghe

Phương Bối là đâu. Phương Bối chính là nơi đây. Phương Bối là rừng trà thơm buổi sáng. Họ tìm đến dưới chân đồi. Họ nhấm nháp ở đầu lưỡi một đọt lá trà non, chát và thơm, chát và ngọt. Con đường nhỏ hiền lành và thân thuộc. Hai bên đường, lá cây lắng tai nghe. Mỗi chiếc lá là một lỗ tai. Mỗi bông hoa là một lỗ tai. Những chiếc hoa chuông mầu tím vểnh lên nghe. Và hiểu. Mỗi chiếc lá cũng là một bàn tay đang vẫy. Các bạn lắng nghe chi?. Họ nói như họ làm thơ. Họ nói như họ lặp lại tiếng tâm tư ngàn đời chưa hề thay đổi. Gió trên đồi, cỏ mướt tháng tư, suối róc rách mùa Hạ, mây viền đỉnh núi, và tiếng chim, giọng liễu, tất cả có phải đã cùng nói lên thứ ngôn ngữ hòa đồng mà họ đang nói?. Liễu biếc hoa vàng là cảnh nội tâm. Trăng trong mây trắng đều là những biểu hiện nhiệm mầu. Các bạn cứ lắng nghe. Họ nói cho chính họ nghe, cũng như các bạn đang nói giữa đất trời, trong nhiệm mầu hiện hữu. Ta hãy làm chứng cho họ. Họ là một bọn sáu người. Họ là một bọn năm người. Hoặc họ chỉ là một người. Họ đã đi ngang qua đây, tay họ đã vuốt ve chúng tôi, mắt họ đã sáng lên vì họ đã nhận ra rằng chúng tôi đang thực sự có mặt. Chúng tôi không phải là những ảo ảnh trong một giấc mơ. Mầu tím, mầu xanh, nét dài, nét cong, lối xa đường gần, những đóa sao ngũ sắc, những cụm mặt trời đỏ, những ngón tay dài trắng nõn hoặc tím hồng. Chúng tôi đã chào đón Họ, đã vẫy tay chào Họ, đã chấp nhận Họ giữa chúng tôi. Chúng tôi đã nằm yên trong những lòng bàn tay biết kính yêu trân trọng của họ. Chị tôi ơi, cây khuynh diệp, hãy buông dài cành lá. Em tôi ơi, chồi hoa huệ, hãy mỉm cười. Hiện hữu tràn đầy. Không có chi mất đi, cũng không có chi thêm vào, trong diệu hữu sáng nay. Mặt trời của chúng ta, mặt trời của tất cả chúng ta, vẫn luôn luôn còn có mặt. Chiều hôm nay tôi có thể đã ra đi, nhưng sáng ngày mai các con tôi sẽ nở. Hoa lá ngày mai vẫn sẽ còn có mặt và như thế tôi cũng sẽ còn có mặt. Tất cả chúng ta hãy hộ niệm cho họ. Họ đã phát lời nguyện lớn. Thông điệp vừa nghe, tôi đã chuyền lại. Lá chuyền cho lá, cành chuyền cho cành.

Mây trên đỉnh núi

Thông điệp đã lên tới đỉnh núi và mây trắng đã nghe. Các cháu bé lá cành trên ấy đã vẫy tay làm hiệu. Lời đại nguyện đã viết vào trang sách lớn của hiện hữu, đã biến thành nét chữ trăng sao, đã dàn trải thành mây. Những hạt nước nhỏ đã bay cao. Có ai nhốt lại được một làn sương. Ngày mai mây đọng thành mưa, năm châu bốn biển sẽ thấm nhuần thông điệp. Quê hương Phương Bối trên rừng Đại Lão, đàn bé thơ đùa trên bãi cỏ xanh non, rừng Medford trong cơn mưa Hè, giếng đạo sĩ trên đỉnh Núi Na, tảng đá tiên trên đỉnh Yên Tử, nơi nơi sáng nay đều đã tiếp thu   thông điệp.

Hoàng hôn trong vắt

Hoàng hôn, hoàng hôn này mới đẹp sao. Có khói có mây, có sông có nước, có cây phong bờ sông, có lửa chài thấp thoáng, nhưng tôi không thấy nhớ nhà. Tôi đang nằm giữa lòng quê hương, nhìn núi qua mây, nhìn mây qua núi. Tôi nằm trên lưng đồi nhìn phương Tây qua những rặng cây xa. Hoàng hôn trong vắt. Mỗi phút đất trời đều đổi khác. Và tôi cũng đổi khác. Phút nào cũng đẹp, phút nào cũng nhiệm mầu. Tôi dựa lưng vào sườn đồi thoai thoải. Tôi ngủ. Sự sống ca hát trong đại thể và trong từng nét nhiệm mầu. Cái một ôm lấy cái tất cả. Đỉnh núi canh chừng tôi trong giấc ngủ bình an.

Mây rủ nhau về núi. Càng lúc càng đông.

Quá khứ và tương lai không còn nữa.

Hiện tại tràn đầy.

Tôi ngồi dậy.

Tiếng tù và không còn giục giã.

Hương cỏ ngất ngây.

Lá tía tô

Này sư chú, sáng hôm đó thầy có chỉ cho con một cây tía tô cao lớn dưới chân đồi. Chú nghi đó không phải là cây tía tô. Cây tía tô gì mà lớn đến thế. Thầy ngắt một lá cho chú ngửi. Chú xác nhận là hương tía tô. Thầy nói với chú là thầy rất ưa hương vị tía tô, cũng như hương vị rau tần, rau mùi, rau húng, ngò gai, và những thứ rau thơm khác mọc trên đất quê hương ta. Lá tràm cũng như lá ổi, có hương và vị đặc biệt mà thầy rất ưa thích. Mỗi chiếc lá ổi, dù là một chiếc lá ổi nhỏ xíu, đều mang theo cái mùi hương đặc biệt mà ta không thể tìm thấy nơi bất cứ thứ lá nào khác. Sư chú ơi, giá như mai sau nhờ những phi thuyền liên hành tinh mà loài người chúng ta đi lập nghiệp được ở tận những hành tinh xa, mỗi khi ngửi tới một ngọn lá tía tô thì chắc chúng ta sẽ nhớ nhà, nhớ quê hương, nhớ trái đất chúng ta biết mấy.

Hiện pháp mầu nhiệm quá, mỗi chiếc lá có một trời hương vị, mỗi chiếc lá có một trời kỷ niệm, mỗi chiếc lá có một vũ trụ tâm vật lý đặc thù. Một chiếc lá chứa đủ toàn thế giới. Ta giật mình nhìn ra và với thái độ thành kính. Ta nghiêng mình trước biểu hiện nhiệm mầu. Ta không dám coi thường một ngọn lá nào, một hạt sỏi nào hay một làn hương nào. Giọng nói của con là giọng nói của con, không thể là giọng nói của một ai khác. Thầy nhớ năm xưa đã từng nghe giọng nói ấy của con trong một cuộn băng nhựa nhỏ xíu. Âm thanh mở ra một chân trời sáng rộng. Chân trời ấy là một thế giới của riêng nó, có quá khứ, có hiện tại, có tương lai. Lại có một hôm có người bảo con đã điện thoại về báo tin cho thầy biết là con sẽ đến gặp thầy dưới chân núi. Lạ lùng biết bao. Giây điện thoại là một phát minh của con người để nối dài sự có mặt của thế giới hiện tượng. Có những hiện tượng mầu nhiệm đáp ứng lại đòi hỏi của con người về vô biên, về chân, về mỹ, về thiện. Có những hiện tượng khác lại cố tình tự khép chặt trước sự tìm hiểu của khối óc và trái tim người, cũng chỉ vì con người đã có thói quen đi vào vũ trụ bằng một vài nẻo nhỏ trong tám vạn bốn ngàn nẻo vào hiện hữu.

Này sư chú, con đã nhìn thầy sáng nay bằng hai mắt rất sáng của con. Giờ này thầy vẫn còn thấy đôi mắt ấy. Mắt con là cửa sổ để cho thầy nhìn vào nhiệm mầu của thế giới pháp thân. Con là cửa ngỏ. Con là đại diện đầy đủ cho thế giới của chân như, của hoa vàng trúc tím. Vì thầy trông thấy con nên thầy trông thấy từng hạt sỏi, từng ngọn lá, cho nên thầy trông thấy được vũ trụ và quê hương trong một đọt lá rau tần.

Đồi Dương Xuân

Hoa Mộc là một trong những thứ hoa quý vào bậc nhất nhì ở đồi Dương Xuân. Đồi Dương Xuân con biết không, toàn là đất sỏi đá. Chùa Tổ đã được xây dựng nơi ấy trên một trăm năm mươi năm. Những cây hoa Mộc cằn cỗi, thân và cành đầy những chiếc vảy trắng mốc thếch. Hoa trắng, hương rất ngát, chùm rất nhỏ, nằm kẹt giữa những cành xương xẩu gầy gầy, nhưng thanh tao. Hồi ấy thầy cũng bằng tuổi con. Mỗi buổi trưa, khoảng ba giờ, thầy thường hái hai ba chùm nhỏ, đủ để pha một bình trà cho sư ông. Hoa ít, nhưng hầu như là nở cả bốn mùa. Những chùm nào không hái thì khô vàng lại và rụng.

Có những sinh vật mầu vàng thẫm, nhỏ như hạt cát mịn, thỉnh thoảng ưa núp trong những cánh hoa nhỏ xíu. Chú Phùng Xuân thường rũ hoa trên mặt một tờ giấy trắng, để nếu có một vài con như thế núp trong hoa thì chúng phải văng ra. Để vào lòng bàn tay trái những chùm hoa nhỏ xíu đó, chú hay có thói đưa lên mũi ngửi. Thơm quá. Chú bỏ những chùm hoa ấy vào bình trà rồi chế nước sôi vào. Trong bình đã sẵn có một ít lá trà mới.

Vào giờ trưa, Sư Ông ưa có một bình trà như thế trên án thư. Người thường rót và ban cho sư chú một chén nhỏ, sau khi đã nhắp một lần vào chén của người. Chú kính cẩn đứng bên để hầu trà, và cũng được uống trà với Sư Ông. Đây là những giờ phút hạnh phúc lớn của cuộc đời một người đệ tử.

Những buổi trưa ở chùa Tổ rất yên lặng. Bóng mát của Đại Hùng Bảo Điện chỉ đủ để che cho hàng dài những chiếc chum bên hông dãy liêu của Sư Ông. Cửa vào Lạc Nghĩa Đường bao giờ cũng để ngỏ. Giữa sân cây khế ngọt rủ bóng che cho chiếc bể cạn và hòn non bộ. Những chiếc lá khế vàng thỉnh thoảng rụng và rơi nhẹ trên mặt nước. Hòn non bộ xưa lắm, đầy rêu phủ. Những trái khế to và nặng treo lủng lẳng. Có người nói khế này ngọt như hoặc ngọt hơn cam tàu. Thật ra khế là khế, và cam tàu là cam tàu, mỗi thứ là một vùng trời mầu nhiệm. Khế này ăn rất dòn. Khế ngon là nhờ dòn. Nó không bệu nước. Ăn một trái khế, không bao giờ ta bị nước khế làm ướt tay hoặc ướt áo. Giòn, ngọt và ráo. Cái ngọt không giống gì cái ngọt của cam hay của chuối. Đó là cái ngọt của khế. Con đang cười chú Phùng Xuân đấy, có phải không?

Ở chùa Từ Quang có một thầy tên là Trọng Ân, một ông thầy tu thật hiền, thật đẹp. Thầy này là thi sĩ, thơ của thầy được nhiều cô nhiều chú học thuộc lòng. Bút hiệu của thầy là Trúc Diệp, nghĩa là lá tre. Tết nào thầy cũng lên chùa tổ thăm Sư Ông và thăm chú Phùng Xuân. Tết nào thầy cũng được Sư Ông ban cho một trái khế. Khế được đặt trên một cái đĩa trắng. Có cả một con dao con. Dao chỉ để gọt khía và cắt hai đầu. Rồi ta xẻ khế ra thành từng múi, cầm tay mà ăn. Không bao giờ cầm dao cắt khế thành từng lát hình ngôi sao. Khi thầy Trúc Diệp ra về, chú Phùng Xuân thường hái thêm một trái khế thứ hai để thầy ấy mang về Từ Quang, chưng trong phòng Ộcho đẹp Ợ. Trái khế này thường được hái kèm theo vài chiếc lá khế.

Ăn khế, người ta không uống trà.

Cây hồng quân

Khoảng ba giờ chiều, nắng còn gắt lắm. Nhưng mọi người đã đi chấp tác. Hoặc trong chánh điện, hoặc ngoài vườn sắn, hoặc trên đồi cỏ, hoặc ở thư viện. Đội lên một chiếc nón lá rộng vành, nón có đến hai mươi bốn vành, Sư Ông đi xuống hồ hoặc leo lên đồi thông, để giám sát công việc, và cũng để góp ý kiến cũng như sự có mặt tươi vui của mình vào công việc. Sư Ông chống cây gậy trúc. Sư Ông dừng lại mỗi nơi mươi phút hoặc mười lăm phút. Có Sư Ông ở đâu thì ở đấy rất vui. Có những hôm chú Phùng Xuân đi theo Sư Ông viếng thăm những gốc măng. Những đọt măng cán-giáo mạnh khỏe, trông rất ngon lành.

Hương vị của ấm trà chắc chắn đã có ảnh hưởng tới cả sinh hoạt buổi chiều của toàn tu viện. Sư chú bẻ một ít gốc măng, những nơi nào măng mọc nhiều quá, và ôm về bếp cho dì Tư kho cho buổi ăn chiều. Có khi sư chú theo Sư Ông đi hái nấm, nhất là vào những buổi sáng sau một đêm mưa.

Chừng nào các con về chùa Tổ, thầy sẽ đưa các con đi khắp các nẻo đồi núi, vườn tược, ngõ ngách, bụi tre, bờ giếng của chùa. Các con sẽ tập nhìn bằng mắt của Sư Ông, bằng mắt của thầy, nghĩa là bằng mắt của chính các con. Góc nào cũng đầy những kỷ niệm. Ví dụ cái thành vôi ở ngôi mộ bên đồi Tàng Tháp. Ngày xưa chú Tâm Mãn và chú Phùng Xuân thường nướng những gốc măng cán giáo và những gói nấm tươi ở đấy. Trước hết là những gốc măng cán giáo. Hai chú đi quơ lá thông dồn vào góc tường và đốt cho đến khi các gốc măng chín mềm. Thịt măng vàng tươi và thơm ngon lạ thường. Hai chú ăn măng nướng với tiêu muối đựng trong một chiếc lá vả. Còn nấm nữa. Đủ các loại nấm. Nấm thông, nấm mỡ, nấm mồng gà, nấm tràm, nấm mối ... Hai chú xuống suối rửa nấm thật sạch trong lòng suối, xát nấm bằng muối, rửa sạch lại lần nữa, rồi mới bọc nấm, tiêu, muối vào nhiều lớp lá vả tươi, gói lại, dùng lá thông khô mà đốt. Khi nấm chín, các chú ăn với những lá rau thơm, rau húng, rau quế, rau tía tô ... hái ở các vườn chùa. Tuổi thiếu niên rất thèm khát, thèm chơi, thèm nghịch ngợm, thèm riêng tư, thèm những gì không chính thức, thèm những gì hoang dại. Tình bạn thời niên thiếu, nhắc lại, vẫn còn thấy thèm mãi mãi.

Thầy sẽ đưa các con tới thăm cây hồng quân bên vườn dương liễu nằm về hướng Bắc của tu viện. Cây hồng quân ấy có liên hệ với chú Tâm Mãn. Chú Tâm Mãn có hai con mắt sáng không thua gì hai mắt các con ngày hôm nay. Hai chú thường đứng chơi với nhau dưới gốc cây hồng quân này rất lâu. Chú Mãn hay leo đứng trên cây, còn chú Phùng Xuân đứng ở dưới. Chú này liệng cho chú kia những trái hồng quân chín. Hai anh em ở chơi ở vườn dương liễu hàng giờ, vào những buổi trưa nắng gắt trong khi đại chúng đang nghỉ ngơi trong liêu xá yên tịnh.

Chú Tâm Mãn, nhỏ tuổi hơn chú Phùng Xuân. Về chùa con sẽ tự nhiên trở thành chú Tâm Mãn. Và con cũng sẽ tự nhiên trở thành chú Phùng Xuân. Sẽ không có gì đi qua, và sẽ không có gì mất đi.

Gió

Cái giếng ấy xây bằng đá và nước giếng cũng mát như nước đá. Những buổi tối có trăng, tắm đã mát mà những buổi trưa hè tắm càng thấy mát. Có một cái gàu mo để múc, chỉ cần thả hai sải tay giây thừng là gàu chạm vào mặt nước. Mùa hè ngày nào chú Phùng Xuân cũng tắm, ít nhất là một lần. Có khi ba, bốn, hoặc năm lần. Như vậy là hơi nhiều, nhưng cũng tại vì nước giếng mát quá. Giếng này chỉ để dành để tắm, tưới và giặt áo. Giếng được bao vây bởi một hàng rào cây chè tàu. Mỗi khi vào giếng để tắm gội, giặt áo, hoặc gánh nước tưới cây, người ta phải lắng tai nghe để xem có ai trong giếng không đã. Cảnh chùa rất thanh tịnh, thành ra cách đó mấy chục thước ta cũng nghe được tiếng gàu mo và tiếng nước róc rách chảy từ thành giếng xuống dưới giếng. Phải đợi người ở trong đi ra, mình mới được vào. Hai chú Tâm Mãn và Phùng Xuân không theo thông lệ ấy.Đứng ở ngoài xa, chú Mãn lên tiếng la lớn : ỘEm vào tắm cho vui, được không?. Ợ

Để giặt áo quần, bên giếng có một cái chậu bằng đá. Chậu có một cái lỗ nhỏ tròn bằng ngón chân, có thể được bít lại bằng một cái nút. Cái chậu bây giờ chắc không còn ai dùng nữa, nhưng vẫn còn đó. Con có thể thấy được sư chú Phùng Xuân đang giặt áo trong cái chậu này. Để lấy nước uống và nấu ăn, các chú chỉ dùng giếng Thượng phía trên. Giếng Thượng có nắp đậy. Nước mà các chú dùng để nấu trà được lấy từ giếng này. Nước này pha trà ngon lắm. Có một cái chum nhỏ bằng cái ché Thượng, có đậy nắp gỗ, trên gác một cái gáo nhỏ xíu, đặt gần chiếc bếp pha trà trên đường lên nhà Hậu. Chú Phùng Xuân mỗi buổi sáng dậy sớm nhúm bếp, nấu nước sôi và pha trà cho Sư Ông và các thầy trong cái bếp nhỏ xíu này. Mùa Đông đứng nhúm bếp lạnh cóng cả tay chân. Chú chỉ mong cho lửa mau cháy để được sưởi hai bàn tay cho đỡ cóng. Trong bếp lúc nào cũng có những bó gỗ thông nhỏ xíu có nhựa thông để nhúm bếp cho mau cháy. Những bó này được dì Tư mua từ ngoài chợ An Cựu. Cái bếp nhỏ xíu này chỉ hoàn toàn được dùng để nấu trà buổi khuya mà thôi, tuyệt đối không được dùng vào việc gì khác.

Chừng nào con về thầy sẽ đưa con đi thăm mộ dì Tư, thăm chùa Diệu Nghiêm, thăm Tàng Tháp, thăm Lăng Viện. Còn nhớ một hôm thầy đang đưa một nhóm sinh viên trường đại học Huế lên thăm Lăng Viện thì trời nổi gió. Càng lúc gió càng mạnh. Trời còn rét lắm. Thầy đưa các vị vào đứng bên trong lăng để tránh gió. Nơi ấy kín gió thật, nhưng tiếng gió rít lên từng hồi trên các ngọn thông đã trở nên thứ âm thanh dữ dội trấn ngự cả đất trời hôm ấy. Gió quá, gió quá, và ai cũng ao ước được đứng vào một nơi không có gió. Sau đó thầy đã đưa mọi người về ngồi sưởi ấm thật lâu trong nhà bếp.

Trái bùi và trái dầu sở

Vào bữa cơm đầu, thế nào con cũng được các sư chú đãi ăn trái bùi. Những trái bùi màu tím, ngâm tương, mịn màng. Con có thể dùng ngón tay gỡ hạt bùi ra, bẻ bùi thành từng mảnh, dầm vào chén tương. Có thể sư chú đã đem bùi kho với chao. Con ăn sẽ ngon miệng và sẽ tốn nhiều cơm lắm. Chùa Tổ có rất nhiều cây Bùi. Năm nào đến mùa bùi, các sư chú cũng hái và đem bùi đi cúng dường các chùa lớn trong vùng. Điều này đã trở nên tục lệ. Các chùa Tây Thiên, Thuyền Tôn, Từ Đàm, Báo Quốc, Linh Mụ, Tường Vân ... chùa nào cũng được hiến cúng từ ba trăm tới năm trăm trái bùi. Chùa nào chưa nhận được bùi thì hay  Ộbắn tin Ợ tới hỏi. Một hôm chú điệu Phú đi ra đường gặp một thầy bên chùa Trúc Lâm. Thầy hỏi thăm :  ỘChùa năm nay hái bùi nhiều không?. Sao không thấy đem qua một ít ăn chơi ? Ợ Ấy, trái bùi thật là  quý giá!

Hồi ấy chú Phùng Xuân hay tự hỏi không biết tại sao các chùa không trồng cây bùi lấy. Có lẽ trồng bùi phải đợi mấy chục năm thì cây mới có trái. Chùa Tổ có khoảng mười cây. Cây nhiều trái nhất là cây ở phía sau góc Tây Đường và Hậu Đường. Cây mọc trên đất cao, thân cây thẳng băng và tàng cây rất đẹp. Rồi đến cây ở bên tháp của Hòa Thượng, không xa cây ngọc lan bao nhiêu. Cây ở gần chuồng bò, không xa cây dầu sở, cũng lớn lắm. Chắc con chưa được nghe thầy kể về cây dầu sở. Vào thời chiến tranh, có khi trong tu viện không có dầu ăn. Các chú phải đi nhặt những trái dầu sở, đập vỏ, giã nhỏ ra để nấu canh mít và để làm những món ăn khác cần có một ít chất dầu. Nướng trái dầu sở rồi đập ra ăn cũng béo lắm, nhưng, con hãy xem chừng, ăn nhiều có thể đau bụng.

Chú chí chù chì

Năm 1964, sư chú Nhất Trí, sư anh của con, đã cùng đi với thầy trong chuyến cứu trợ nạn nhân bão lụt ở miền Thượng lưu sông Thu Bồn. Chuyến đi cứu trợ đầy hiểm nguy, vì chiến tranh hồi đó đã trở nên ác liệt. Cả hai phía lâm chiến đều có mặt trong vùng. Sư chị Chân Không của con có mặt trong chuyến đi ấy. Những chiếc áo nâu mỏng, những bàn chân trần không guốc không dép, mọi người bước những bước chân chánh niệm trên miền đất cứng Cà Tang, Sơn Khương, Khương Bình, Sơn Thuận và Tư Phú ... Trên sông súng bắn rào rạt từ hai phía đến nỗi có lúc sư chú Nhất Trí đã nhảy xuống dòng sông. Sư chú viết thư, nét chữ giống hệt như nét chữ của thầy, nếu có đọc con cũng không phân biệt nổi. Sư chú đã có mặt trong những công tác đầu của các Làng Hoa Tiêu, đưa tới sự thực hiện những làng Tự Nguyện trong phong trào Thanh Niên Phụng Sự Xã Hội. Đó là những năm 1964 - 1974.  ỘEm ra ngoài đồng, em thấy một con trâu ... Ợ  là câu đầu một trong những bài hát chú sáng tác cho các bé thiếu nhi ở Làng Thảo Điền. Sư chú đã dạy ở trường Chim Sơn Ca ở Làng Cầu Kinh và đã  Ộthường trú Ợ tại địa điểm công tác tại Làng Thảo Điền trong nhiều tháng liên tiếp. Các bé trong làng thường gọi sư chú là  Ộchú Trí trụ trì Ợ, giọng đớt thành ra  Ộchú chí chù chì Ợ. Sư anh của con là tác viên xã hội kiểu mẫu. Sư anh đã để hết trái tim của mình vào lý tưởng phụng sự. Một hôm đi trên đường phố thủ đô, sư anh bị một người lính Mỹ đứng trên một chiếc xe nhà binh nhổ nước bọt vào đầu. Người lính này bị guồng máy chiến tranh tuyên truyền, đã nghĩ rằng các vị tu sĩ Phật giáo đều là các người cộng sản đội lớp thầy tu. Đêm ấy sư anh về khóc. Thầy phải ôm sư anh trong tay đến hơn nửa tiếng đồng hồ. Sư anh đã mất tích trong một chuyến đi công tác giúp đồng bào. Thầy và các bạn đã chờ đợi sư anh suốt mười lăm năm, nhưng sư anh vẫn chưa thấy về. Con hãy gọi tên sư anh con đi.

Sư cô Chân Không mỗi khi ra dạy ở trường Đại Học Khoa Học Huế thường ghé về chùa Tổ lạy Sư Ông và xin ở lại chùa. Cố nhiên các sư chú đã đem trái bùi và chao kho để thết đãi. Sư Ông rất hoan hỷ mỗi lần sư chị ra Huế. Một gói chà là, một đòn mì căn, một chai mật ong, để cúng dường sư ông. Và một chiếc kính hiển vi để các sư chú nhỏ xíu châu đầu vào nhau tập quán sát. Thấy các sư chú nói cười hoan hỷ, Sư Ông cũng đã đến ngồi chung với các sư chú và cũng đã ghé mắt nhìn vào ống kính. Thấy một sợi râu bắp lớn bằng một sợi giây thừng, Sư Ông cũng cười lên khanh khách, không khác gì một chú điệu nhỏ. Già trẻ cùng một ánh mắt. Cảnh tượng mới mầu nhiệm làm sao. Tại sao giữa hai thế hệ có bao nhiêu năm tháng mà lại không hề có sợi tơ sợi tóc phân chia ?

Chừng nào về chùa, con cũng sẽ còn thấy Sư Ông đội chiếc nón rộng vành lên xuống con đường hồ bán nguyệt. Mỗi khi thầy đi xa về, Sư Ông thường dương mắt nhìn thầy một hồi khá lâu để tin chắc vào tri giác của mình rồi mới bắt đầu tỏ lộ sự vui mừng. Sự vuimừng rất trẻ con, rất trong trắng, rất hồn nhiên. Thầy rất biết ơn sư chị Chân Không đã chăm sóc Sư Ông cho thầy trong những ngày thầy bôn ba vắng mặt.

Con nghé nhỏ

Có những buổi chiều ngồi nhổ cỏ dưới hồ bán nguyệt, chú Phùng Xuân nghe tiếng tụng kinh công phu của chú Tâm Mãn từ Đại Hùng Bảo Điện vọng xuống. Giọng chú trong và vang như tiếng chuông đồng.

Chú ngồi bên hồ, chăm chú lắng tai nghe. Cho đến khi bóng tối phủ đầy, chú vẫn chưa chịu đi xuống bậc hồ để rửa tay. Khung cảnh mầu nhiệm lạ lùng.

Trăng núi đồi Dương Xuân sáng quá.

Chú Phùng Xuân không thể không trở thành thi sĩ.

Nhưng thơ không phải chỉ là ánh trăng. Con cũng đã biết như thầy là chất liệu làm nên thi ca cũng là cảnh bùn lầy nước đọng, cũng là bão lửa giữa hư không, cũng là mái tranh nghèo chờ đợi ven sông, cũng là mái chèo của đoàn người cứu trợ, cũng là hiểm nguy xông pha, cũng là hoa vàng trúc tím và chân như bản thể. Giọng tụng kinh trong sáng và hùng vĩ như tiếng chuông đồng kia còn mãi mãi trong thầy; thầy sống với nó, sống trong nó, và nó sống trong thầy. Chú Tâm Mãn giờ đã thành người lớn. Thầy cũng đã thành người lớn. Nhưng về lại chùa Tổ các con vẫn có thể gặp lại hai chú trong dáng dấp bản môn. Ngày xưa ở chùa Tổ, không ai có được một cái máy thu thanh nhỏ để thu lại tiếng tụng kinh thanh tao và kỳ diệu của chú Tâm Mãn. Nhưng không phải vì vậy mà tiếng ấy đã mất. Tiếng đó vẫn còn, chú Tâm Mãn vẫn còn, chú Phùng Xuân vẫn còn, chỉ vì lý do là con đang có mặt.

Con có thấy không ? Con, chú Mãn cùng với chú Xuân đang đuổi nhau chạy như bay trên sườn đồi. Xung quanh là cỏ non và thông xanh tháng tư. Xa xa là rừng cây. Dưới đồi là con sông nhỏ uốn mình. Những cặp chân trần, không giép, không giày, không guốc. Những đứa trẻ chạy như bay. Và kìa, có một con trâu con. Thấy ba người trẻ chạy, con trâu con cũng vùng chạy. Con nghé nhỏ đuổi theo chúng ta chạy về phía mặt trời. Về phía mặt trời ...

Bóng của ba người đang in trên nền hoàng hôn sáng rực.

Tái sinh

Buổi sáng thức dậy, có một đọt lá mới trên cây. Đọt lá mới đến chào đời đâu vào khoảng nửa đêm, sau những vận chuyển không ngừng của nhựa sống trong thân cây, sau khi da cây hé nứt đau đớn cho sự sống mới. Nhưng những chuyển vận ấy những đau đớn ấy cây không nghe cây không cảm thấy, bởi vì cây suốt đêm bận lắng nghe tiếng thì thào của hoa cỏ quanh mình. Hương đêm tinh khiết và huyền diệu. Cây không có ý niệm về thời gian và sinh diệt. Cây có mặt như sự có mặt của đất trời.

Buổi sáng thức dậy, tôi thấy đây là một buổi sáng duy nhất không giống với buổi sáng nào. Người ta thường nghĩ rằng có nhiều buổi sáng có thể để dành, nhưng không ai để dành được bất cứ một buổi sáng nào, bởi vì mỗi buổi sáng là một buổi sáng đặc biệt. Em thấy buổi sáng hôm nay thế nào ? Có phải nó tới lần đầu trong đời ta, có phải nó không lặp lại bất cứ một buổi sáng nào trong quá khứ ? Chỉ khi nào ta không có mặt, thì mới có thể có sự lặp lại của mỗi buổi sáng. Còn nếu ta có mặt trong sự sống thì mỗi buổi sáng là một không gian mới, một thời gian mới. Mặt trời chiếu soi trên những cảnh tượng khác nhau vào những giờ giấc khác nhau. Ý thức em như mặt trăng tắm trong hàng trăm lòng sông : sông chảy, nước chảy, trăng đi ngang vòm thái hư xanh ngát. Em hãy nhìn mầu xanh da trời và mỉm cười, khiến cho ý thức em tuôn chảy như ánh sáng trong veo của mặt trời buổi sớm mơn man cành lá.

Buổi sáng không giống như một trang sách em ghi vào chữ nghĩa, có thể lật lại bất cứ lúc nào. Cuốn sách là con đường một chiều, hoặc cuốn sách là con đường hai chiều; buổi sáng không phải là một con đường, dù đó là con đường bay của chim không dấu tích. Buổi sáng là một nhạc khúc đánh lên, và nhạc khúc có mặt hay không là do em có mặt hay không.

Đọt lá mới trên cây không phải là một tuổi. Đó là mầm ý thức tuệ giác nẩy nở mỗi giây phút trong sự sống chuyển vận không ngừng . Thấy được đọt lá mới, em vượt được giới hạn năm tháng, bởi vì sự sống đích thực không bị giới hạn trong tháng năm.

Mắt em là trời rộng, là núi cao, là biển sâu. Sự sống em cũng không có biên giới. Hãy nhận là của em tất cả mọi trái ngọt hoa hiền ...

Theo http://thuvien-thichnhathanh.org/