Một chút gì để nhớ Đà Lạt

Một chút gì để nhớ Đà Lạt 

 Bao năm truớc, có một lớp nguời đã sống, đã mơ mộng, đã ngẩn ngơ rạo rực, đã biết yêu…nơi thành phố Đà Lạt này. Nơi đó, đã cho họ bao nhiêu là nhớ thuơng khắc khoải, bao nhiêu kỉ niệm thiết tha riêng tư. Giờ đây, dù đang sống trong thành phố ấy, hay sống nơi chân trời góc bể nào…vẫn miên man nhớ nhớ khôn nguôi về Đà Lạt. Ai cũng ngỡ như đã bị lấy đi hay đánh mất một cái gì, nó không gọi đuợc bằng tên, giữ lại đuợc bằng hình bóng. Rồi hờn tủi như bị tình phụ, rồi chua chát thấy mất mát bao kỉ niệ, thấy bị ruồng bỏ ngay trên chính nơi chốn mình hết lòng yêu thuơng !!

     Than van, nuối tiếc cũng chẳng để làm gì?. Thời gian chúng ta nay không còn nhiều; tóc đã pha suơng, xin hãy cùng tôi chậm buớc trên đuờng xưa Dalat: gọi gió, gọi suơng, gọi con hẽm nhỏ, gọi dốc đá rêu phong…chập chờn nhớ nhớ, quên quên xem có còn chút gì để nhớ về Dalat tôi yêu.

     Tôi, sống ở Dalat cũng gọi là lâu, trên năm muơi năm rồi, đi đâu loanh quanh rồi cũng về Dalat đôi ngày cho đỡ nhớ, rồi đi. Mùa này tháng 3, trời Dalat buổi sáng nắng trong ngập tràn, vào xế xế trong cái nóng hầm hập mù mây và suơng , âm u buồn mà “ không biết vì sao lại buồn”. Đây là mùa của dây bìm bìm Dalat. Dây bìm, trong “dậu đổ bìm leo“, nó “tiểu nhân” đến vậy, chỉ chờ người quân tử thất cơ là chồm lên leo lên đầu, lên cổ; vậy mà khi dây bìm về Dalat nó lại xinh xắn và thanh cao hẳn!!. Chắc hẳn cái dây bìm trong tục ngữ đó không phải là cái dây hoa bìm bìm đẹp hồn nhiên, ngây thơ trong thành phố thân thuơng Dalat.
     Ai đã từng gắn bó sống với thành phố ẩm uớt suơng mù này lâu dài hẳn không thể quên đuợc lòai dây hoa quấn quýt trong hoài niệm này. Nó vung vải, rải rác khắp nơi nơi trong thành phố, trên vách đá ta luy rêu phong, bờ rào ẩm mục, các cây khô mục lăn lóc nằm đâu đó bên góc đuờng đi…dây xanh xanh oằn mình trong suơng lạnh lăn lỏi bò, bám, leo…và khi nắng ấm mùa xuân đến cũng là lúc màu tím thơ ngây rộn rả, hả hê cuời khắp nẻo phố Dalat như mấy cô gái trẻ thôn trang chạy ùa, tay trong tay cuời vui trong nắng sớm vụ mùa.

Mùa mưa lất phất lạnh, mù sương, chẳng thấy một bông hoa bìm- bìm nào; dây bìm bìm nảy nở, âm thầm bò chằn chịt như đội quân du kích âm thầm bò leo, len lỏi trên vách đá ta luy, hàng rào, dậu đổ…dây cứ lặng lẽ chui rúc leo, chẳng ai thèm lưu ý.Những năm sáu, bảy muơi của thế kỉ truớc, chiến tranh tràn lan khắp nẽo, để ngăn chặn phá hoại ngừoi ta nhập luới B40 vây rào quanh cac công sở, đồn bốt. Thế là đã trải thảm đón chào bìm bìm Dalat: bìm bìm thỏa thuê leo bám vào luới sắt tạo nên những giải khăn tím ngây thơ khóac quanh đồn bốt chào đón nắng xuân. Dù cho cuộc chiến tàn khốc đến vậy, Dalat vẫn nhởn nhơ, vẫn lãng mạn, vẫn đẹp mơ mộng, lại khóat áo tím bìm bìm ngây thơ lả lơi giữa ngập tràn khói lửa ?.
     Khi mùa Noel giá lạnh qua đi, rồi Tết đến, rực rỡ trăm lòai hoa đủ trăm hồng ngàn tía như anh đào, hồng nhung, phù dung, trà mi, tường vi, hải đường…đua nhau khoe sắc. Tháng giêng bớt lạnh, bớt mù sương vào buổi sáng, bầu trời trong xanh và nắng trong veo nhảy múa, rạng rỡ từ tinh mơ cho đến xế chiều. Đó là thời gian của bìm bìm trổi dậy, lớp lớp tỉnh giấc sau giấc ngủ mù mịt, ướt át mùa đông. Cả một trời tím thơ ngây xôn xao túa ra, chạy ùa từ ngỏ hẻm nhỏ, rào thưa, gốc cây, góc tối…xăm xăm ùa ra chào nắng mới. Ngàn hoa bìm bìm tím đon đả và thơ ngây làm sao! Không biết làm đỏm dáng như hồng, đào, tường vi…mấy cô bìm bìm, như đám đông dựa vào nhau mà nhí nha, nhí nhảnh, như đám nữ sinh cấp hai, cột áo dài thắt ngang lưng, tung tăng nhảy chân sáo, chơi đánh đáo!!
     Đến cuối xuân, khi mọi lòai hoa đã tàn, là lúc bìm bìm Dalat rộn ràng đẹp.Tím bìm bìm Đà Lạt không phải là tím Huế, màu tím Huế sậm tối hơn, màu u uẩn buồn của cô nàng đứng tuổi. Tím bìm bìm Đà Lạt là tím nhí nhảnh, gắn liền với tuổi học trò, trên lối đi vơ vẩn đến trường.
     Du khách phương xa đến Dalat, thường háo hức với những tảng màu rực rỡ đập vào mắt, thường ngẩng cao nhìn rừng thông xanh, nhìn mây trắng bàng bạc trôi, ít ai chú ý dưới lề cỏ, bên vách đá, lối đi với ngàn ngàn, triệu triệu cánh hoa tím quấn quít bên chân. Chỉ có những cô cậu học trò, trên tay cặp sách, vén cao gấu quần, lân la bên lề cỏ, lối đi bắt một cô nàng tím tím trên tay mặc tình mà mơ mộng! Mặc tình mà thả ước mơ bay chập chờn, tím biếc cả trời.

     Khi trời chiều, mùa này sương xuống sớm, ánh sáng lên cao dần nơi chóp ngo xanh, là lúc bìm bìm rủ xuống, xấu đi, núp trong mảng lá xanh chờ nắng sáng mai để tiếp tục khúc hoan ca một trời màu tím đang dang dở!
    Hoa bìm bìm đẹp là cái đẹp đám đông, một đám hoa đẹp, một mảng màu, không tách ra một cánh hoa đơn lẻ, nó là” một đám xuân xanh” (Ngày mai trong đám xuân xanh ấy, có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi –Thơ XD), hoa bìm bìm cừoi đùa rộn rả, trong vắt …không như là cánh hoa hồng giống một nàng thiếu nữ một mình, ngẩn ngơ cừời e ấp bên song, chờ đợi….
    Nhớ xưa …
....nhớ ngồi trên phòng học tầng hai, lớp 12B1 ban Tóan trường Trần Hưng Đạo, mơ mộng nhìn ra cửa sổ, bờ ta luy đá, hoa bìm bìm bám thành vách xanh, hoa tím rộn ràng cười cợt ngòai khung cửa, thấy hoa như đang rộn ràng nở trong phòng học bên cạnh, bên ấy có cô nàng Bùi Thị Xuân học nhờ 12A hay quàng khăn tim tím như màu bìm bìm…nhiều đêm thuở ấy, màu hoa bìm bìm tím ngập tràn giấc mơ …
…. nhớ, giảng đường Minh Thành ở Đại Học Đà Lạt, trong giờ Triết-Học Nhập- Môn , ngồi mà vẩn vơ nhìn ra ngòai cửa, hoa bìm bìm tím xen cỏ tranh bò lên bậu cửa…Trên bục thầy Nguyễn Khắc Dương, nguời suốt đời sống như thầy tu, đang “khắc khổ” cau có cố giảng về Tình yêu, về phân tâm , về Libido dục- tính của Freud. Bàn trên cùng, cô La Vang ngẩng cao cổ, tóc xõa dài, với một nơ len tím như hoa bìm bìm “ nghiêng nghiêng sầu”.
…nhớ, khi dạy văn và triết Truờng Văn học, tôi đứng trên bục gỗ dạy Kiều cho cả trăm khuôn mặt các em học sinh ngẩn ngơ nghe thầy giảng…tôi mãi nhìn hàng cửa sổ lưới sắt do thầy Hiệu truởng Chữ Bá Anh cho xây dựng, hoa bìm bìm tím đã nở lốm đốm trên khung cửa ngở như có cô hàng xóm trong đêm liêu trai cừơi rúc rích tò mò nhìn qua bên thư phòng kẻ sĩ nghèo đang bình văn bên “ngọn đèn khi tỏ khi mờ” .
     Tôi nhớ… tôi nhớ…: Cả trời bìm bìm tím Đà Lạt, vẫn âm thầm bò, âm thầm nở, âm thầm tàn tạ đã mấy mươi năm qua và nhiều năm sau nữa…
     Bìm bìm Đà Lạt vẫn vậy, gió mưa Một chút gì để nhớ Đà Lạt vẫn vậy, thành phố này vẫn vậy…mặc cho ai bày cuộc bể dâu?.

Nguyễn Quang Tuyến