Cảm nhận tập thơ “Sông muôn đời vẫn thế”

Cảm nhận tập thơ “Sông muôn đời vẫn thế” 

Cầm tập thơ “Sông muôn đời vẫn thế” do tác giả Trần Sang trao tặng, tôi chợt liên tưởng đến con sông nhỏ trước nhà mình. Muôn đời nó vẫn ngày hai buổi lớn ròng, bất chấp bìm bịp có kêu hay không; muôn đời nó vẫn khi lở khi bồi bất chấp cuộc đời hay thay đổi; dù đục dù trong muôn đời nó vẫn chắc mót phù sa cho ruộng đồng, rồi hòa mình với các dòng sông tìm mình về với biển.

“Sông muôn đời vẫn chảy

khắc khoải bao kiếp người…

Sông muôn đời vẫn thế

ai trót mang lở bồi”

(Sông muôn đời vẫn thế)

Ví dòng sông như thời gian trôi, một đi không trở lại, như kiếp người lận đận khi đục khi trong, ý tứ ấy không mới nhưng sao đọc những câu thơ này lòng tôi cứ chờn chợn, nao nao giống như mỗi lần nghe câu hát: “Ôi! những con thuyền giấy đã đi về đâu, để mình tôi nhớ nhung bây giờ…”. Nhạc sĩ Hoàng Hiệp nhớ nhung dòng sông tuổi thơ, còn Trần Sang thì về với dòng sông quê nhà:

“Giữa bộn bề cuộc sống

tôi về bên bến sông

tự dưng mà muốn khóc

nước mắt chảy vào trong”

(Sông muôn đời vẫn thế)

Đọc đoạn thơ này tôi muốn nhảy ùm xuống dòng sông trước nhà, mò kiếm tuổi thơ và giấu nước mắt vào trong làn nước!

Nước, nước, tập thơ Sông muôn đời vẫn thế nhuộm tràn màu nước. Nước của hoài niệm tuổi thơ:

“Dòng nước ngày nào nuôi lớn tuổi thơ tôi

đã trôi vào cổ tích

tôi cúi đầu trước dòng sông

của một người mang đầy vết tích

ầng ậng nước mà không biết chảy về đâu…”

(Hục hặc dòng trôi)

Nước của niềm đau quê ngày lũ lụt:

“quê sâu

lụt lớn

con đường đất ngày mưa

những ngón chân bấm xuống số phận…

đâu là nơi bấu víu

đâu là nơi tựa nương”

(Lụt sâu)

Ngay cả khi tác giả ngồi nhậu với bạn bè, tôi cảm thấy trên mâm hình như cũng có nước:

“Nâng ly uống cạn chiều tà

thấy lòng ứa máu là đa cánh mây…”

(Uống rượu với bạn chiều nay)

Nhậu, dùng nước “chửa lửa”, khi có khi không, nhưng bản thân rượu không bắt nguồn từ nước là gì?

Nhìn toàn tập, thơ Trần Sang nhuần nhị trong lời lẻ, giản dị trong cú pháp, ít dụng công tạo chữ cầu kỳ mà nghiêng về phần thủ thỉ, bộc bạch:

“mười năm sao con không rứt ra được phố?

con cũng không biết mình đang chờ đợi một điều gì

và mắc nợ một nơi để đi về

mênh mông thương nhớ…”

(Mùi khói)

Hay:

“Nhiều lúc

sống ở thành phố thì muốn về quê

sống ở quê lại mơ thành phố

phố và quê cứ ám ảnh

trăn trở mãi không thôi… ”

(Nhiều lúc)

Có lẽ đây là thế mạnh của Trần Sang, thế mạnh của người con gái không đẹp, không giàu nhưng có duyên và tấm lòng chân thật. Trong thơ, xúc cảm chân thật bao giờ cũng được đặt lên hàng đầu.

“Hành trình” là bài thơ cuối trong tập thơ, mang sắc thái khác hẳn những bài thơ trước:

“không có vùng gió nào thổi trong tôi

cơn buồn ngủ lên men

mộng du giữa đời thực

hành trình lê thê

ngày chắp vá đêm

đêm duỗi thẳng như một đường cong

mềm mại

hun hút 

trôi

về nơi ngày và đêm không còn ranh giới

đó là hành trình tôi đang tới…”

(Hành trình)

Với hành trình này, tôi biết đừng hỏi tác giả đi đâu, đường thẳng hay đường cong, chừng nào tới, bởi cõi thơ có khác gì… cõi trên - bồng bềnh vô định. Chí có thể thông cảm nhà thơ như thông cảm với người phu đạp xe lôi, hành trình là gò lưng rướn về phía trước nhưng không khi nào được phép bỏ lại cái thùng nặng phía sau lưng.

“Sông muôn đời vẫn thế” là tập thơ đầu tay của một tác giả chưa bước qua tuổi ba mươi, khó tránh được những vấp váp về ngôn ngữ, về kỹ thuật, như trong bài “Con về” có câu: “Chuyện xưa bà kể vẳng lời đâu đây / Thương cho cô Tấm hiền thay…”. Lời kể của bà - người bà miền Nam thì phải là cô Cám - Cám hiền, Tấm dữ. Hay bài “Lá diêu bông thảnh thơi” có cảm xúc, có ý tứ nhưng tác giả sử dụng thể “ngũ bát” đọc cứ nghe giật cục, thiếu nhạc tính vốn có của thể thơ lục bát truyền thống.

Vậy là, có thêm “Sông muôn đời vẫn thế”, tủ sách tôi được chẵn chòi 100 tập thơ, trong đó 99% là được tặng. In được tập thơ, nhất là tập đầu tay, khác gì sinh được đứa con đầu lòng yêu quí, nhà thơ nào cũng vui, cũng tự hào, vì công sức lao động của mình. Thế nhưng, đại đa số tác giả, những người mang nặng đẻ đau ấy, chẳng hề có được một đồng nhuận bút! Thấy bìa sau ghi giá bán 32.000 đồng mà không là 30.000 hay 40.000 cho dễ tính tiền, tôi hỏi, tác giả Trần Sang cho biết đơn giản là toàn tập có 32 bài thơ!

Hỡi ơi! Sông muôn đời vẫn thế…

Đoàn Văn Đạt

Theo http://www.bongtram.com/