Sau khi anh đi bỏ lại con đường, nhiều
người đã nói tới những người nữ mà theo họ là người tình của anh. Một cô con
gái yêu của người thầy dạy tiếng pháp. Một nữ giáo sinh ở sư phạm Qui Nhơn. Một
ca sĩ thời danh mà anh viết tặng Ướt Mi. Một người đã có chồng hai con ở
Blao. Sau này còn có cả nột nữ doanh nhân thành đạt. Đó là chưa kể đã hai lần,
để làm vui lòng mẹ, anh suýt nữa đã lên xe hoa. Có người còn ồn ào tự cho
mình là người tình cuối! Nói chung, ai cũng muốn tìm ra một Mộng Cầm hay
T.T.KH, những người nữ đã để lại bóng hình khá lộng lẫy trong văn
chương Việt.
Nhưng, nhà văn Sâm Thương bạn thân anh lại
bảo chẳng có người phụ nữ nào in đậm bóng hình lên cuộc đời anh. Tôi cũng tin
như vậy mặc dù ai cũng bảo còn Diễm đó. Diễm là ai mà anh gọi thiết tha đến
thế trong những cơn mưa trên tầng tháp cổ hay trong những căn
gác đìu hiu chiều chủ nhật buồn? Theo tôi Diễm không là ai cả. Diễm là Đẹp,
là Nhan Sắc như Nguyên Sa đã từng gọi.
Đã là nghệ sĩ, đương nhiên anh yêu cái Đẹp.
(Yêu cái Đẹp chứ không phải gái đẹp). Một người nữ chân dài với ba vỏng có số
đo tuyệt hảo chưa chắc đã là người Đẹp dưới mắt nhìn của anh.
Người nữ của anh trước hết phải là một người
con gái Việt Nam da vàng yêu quê hương như yêu đồng lúa chín. Anh
yêu tóc em từng sợi nhỏnhưng không phải tóc vàng như Cung Trầm Tưởng. Lại
càng không phải là gái Phù Tang dù có người đã từng lặn lội sang tìm anh, học
tiếng Việt, làm luận án về anh và được trao bằng tiến sĩ.
Nàng đúng bên trời tự do, yêu đời thiết
tha, luôn cười đâu đó trong phố xá đông vui. Nàng đi lễ chùa, lễ nhà thờ, qua
công viên, với tà áo rộng, với hài nhung gấm, thanh thoát đài trang nhưng
không quá kiêu kỳ. Nàng chỉ cười mà không nói, chỉ ngồi hát khi mây bay ngang
trời. Nàng muời sáu tuổi với môi hồng đào, tay măng trôi trên vùng tóc
dài. Nàng rất gần mà cũng rất xa, rất thực mà cũng rất kỳ ảo. Nàng rất
bình thường nhưng không tầm thường. Một người như thế sẽ được Bùi Giáng thốt
lên:
Em ơi em đẹp vô củng
Vì em có cái lạ lùng bên trong.
Cái lạ lùng bên trong là cái Đẹp chỉ có những
nghệ sĩ sâu sắc như anh hay thi sĩ họ Bùi mới cảm nhận được. Cái Đẹp của hồn
thơm cây trái của môi hôn lần đầu, của một chiều kia có em buồn buồn. Cái
đẹp thay màu rất chậm, đến nỗi
Một ngàn năm trước môi em hồng
nhạt
Một ngàn năm sau môi em hồng vừa.
Cái Đẹp gần như ngừng lại, hay anh muốn chậm
lại. Vì sao? Vì tôi cần thấy em yêu đời, yêu hoài. Hãy nghe anh nói:
Tôi xin làm chút gió
Mát thêm những bờ vai
Tôi xin làm hôm nay
Cho đời em trẻ mãi.
Tôi xin làm mây êm
Trôi vào trang nhật ký
Tôi xin làm mực hồng
Chờ em giữa trang thư.
Như thế, anh mãi mãi là người tình của tuổi
học trò, của Tuổi Trẻ, không chỉ một thời mà của nhiều thời, không chỉ hôm
nay mà của cả ngàn
sau.
Môi em cho ta một chút hồng
Lụa là phút ấy chưa quên.
Một cuộc tình nhỏ bé, bên đôi môi hồng đào thì
không có chi là ồn ào, không có chi là đớn dau dù có hơi xót xa, dù có hôn
nhau lần đầu cũng là hôn nhau lần cuối. Cho dù anh bảo
Em phụ tôi một thời bé dại
Thơ dại ra đi không nhớ gì tôi
Phụ, là cách nói để tiếc thương cho tuổi trẻ
đã qua hay đã mất. Mười năm xưa nàng đứng bên bờ dậu khiến lòng anh như
khăn mới thêu. Nhưng chỉmười năm sau, nhìn nhau cũng như mọi người, nên lòng
anh buồn như nắng qua đèo.
Những người tình bỏ ta đi như những giòng sông
nhỏ. Buồn nhưng không thể không để sông về với biển, không thể không để các
nàng đi về nơi bế bồng. Họ không thể không lớn lên, không thể không lấy
chồng, đẻ con.
Thuyền nào đã chở mất thuyền quyên
Với những thuyền buồn lớp lớp ra sông
Xin có lời mừng giữa chén rượu nồng
Phải vậy thôi. Phải rất đàn ông, từ bi, độ
lượng. Xin có lời mừng. Không đau đớn tiếc thương đến nỗi phải gào lên
nhủ Vũ Hoàng Chương” Tố của Hoàng nay Tố của ai!”. Hay như Phạm Duy đắm đuối
quằn quại “ ngày nhà em pháo nổ, anh cuộn mình trong chăn, như con sâu làm tổ
trong trái vải cô đơn, tâm hồn anh nhuốm máu, ôi nhấp chén hư vô”
Yêu em lòng chợt từ bi bất ngờ
Rất bình yên tự tại, bỡi vì còn rất nhiều
em bên đời, tuổi mười sáu như mưa vẫn tiếp nối làm đầy nhiều con sông nhỏ
khác. Và đời anh vẫn bốn mùa thay lá, vẫn nhớ em và nằm mộng suốt
đêm trong thiên đường.
ĐÓA HOA VÔ THƯỜNG
Đây là bản nhạc lạ thường nhất của anh. Ai
cũng bảo anh yêu một nữ tu. Có một vidéo, người ta dàn dựng người nhạc sĩ vội
vã chở chiếc chuông đi như chạy trốn một cách phản cảm.
Theo tôi đây là một bản tụng ca Đức Phật,
có thể là Phật Quan Âm.
Người nữ ở đây không mười sáu tuổi, không một
chiều kia có em buồn buồn, không cười đâu đó trong phố xá đông vui. Một người
mà anh đã đi tìm trong xa gần trời đất rộn ràng, trong sương hồng trong
chiều mệnh bạc, tìm trong đàn chim ngậm hạt sương bay. Tìm ngày tìm đêm, bền
bĩ một cách lạ thường không bao giờ tuyệt vọng.
Và anh đã gặp một người mình hạc xương
mai, với nụ cười mong manh. Nàng tinh khiết như cội nguồn nguyên thủy,
nàng ngát hương giữa đôi giòng kinh.
Nàng là Đạo, hay Đạo được anh hoá thân
thành Nàng cho gần với Đời. Và nàng tắm gội dưới mưa bốn bề toả ngát
hương trầm. Nàng dạy dỗ anh, tan chảy trong anh.
Đạo thấm vào anh, gần gũi đến nỗi có tôi
trong dáng em ngồi trước sân. Từ đó hoa là em, một sớm kia rất hồng, nở hết
trong bình minh. Nhờ có kinh đắp bồi, nên từ đó anh là đêm nở đóa hoa vô
thường.
Khi cái Đẹp lên ngôi (lời kinh
là những cái Đẹp) thì sự phụng thờ của anh, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm và
tôn thờ cái Đẹp, cuộc trùng phùng chỉ là một tất yếu.
NGƯỜI NỮ ĐẦU TIÊN VÀ
NGƯỜI NỮ CUỐI CÙNG
Đó là người đã mang anh đầy bụng. Người đã
ru anh từ tiếng khóc ban đầu, ru anh qua cả cuộc đời, và ru anh cho đến lúc bạc
đầu.
Người ấy đã ru anh với tiếng hát trên
trời để anh được ngủ trên mây.
Người nữ đó không ai khác hơn là Mẹ.
Người anh chịu ơn đầu tiên và chịu ơn cuối
cùng. Người dù đã đi về nơi cuối trời vẫn chờ anh để ru anh hoài ru mãi
ngàn năm.
NGƯỜI NỮ CAO CẢ VÀ VĨ ĐẠI
Đó là mẹ của những em bé loã lồ khóc
tuổi thơ ngây. Mẹ cùa những đứa con hai mươi năm đã lớn ra ngoài chiến
trường, những đứa con cùng cha vẫn không quên hận thù. Đó còn là ngưởi đàn bà
hoá điên khi vỗ tay reo mừng xác con, chảy dài giọt lệ ăn năn trong những
đêm ngồi nghe đại bác vọng về thành phố.
Đó là Mẹ của một nước Việt buồn.
Có thể kết một lời, trong văn học Việt Nam chưa
có một tác giả nào yêu người nữ sâu sắc, tinh tế, từ ái và trân quý đến mức
phụng thờ như Trịnh Công Sơn.
2/4/2009
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét