Bước chân không động trong “Mùa thu của em”

Bước chân không động trong “Mùa thu của em”  “Hoa vàng mấy độ” hiểu là đã mấy mùa thu qua, “man mác heo may” hiểu là mùa thu lạnh. Vậy mà trải qua hoa vàng mấy độ đó “em bình yên trong vòng tay” và thứ gió lạnh của mùa thu đó đã “ru em nồng nàn”. MÙA THU CỦA EM thơ Trần Nhã My Hình như rón rén trong mơ Bước chân thu về rất nhẹ Lá vàng trở mình khe khẽ Bình yên cùng trăng em chờ Sớm ra em ngồi tựa cửa Xao xác lá vàng bay bay Ơ kìa ngọn gió heo may Đang dắt thu về qua ngõ Chiếc lá rụng vào nỗi nhớ Nhẹ nhàng như bàn tay anh Gối đầu lên vòm trời xanh Em bồng bềnh cùng mây trắng  Sườn non sương giăng bảng lảng Thoảng hơi thở anh nồng nàn Từng sợi tóc em mơn man Ầu ơ thu ru em ngủ Biết là hoa vàng mấy độ Biết là man mác heo may Em bình yên trong vòng tay Mùa thu ru em nồng nàn… Thơ viết về mùa thu từ xưa đến nay thì có vô số và thơ hay viết về mùa thu cũng có vô số. Trong khuôn khổ của bài viết nầy tôi chỉ muốn giới thiệu một bài thơ của một tác giả có phong cách riêng, một lối miêu tả riêng, đã diễn đạt mùa thu một cách nhẹ, thanh, êm ái và cao rộng. Đó là bài thơ “Mùa thu của em” của tác giả Trần Nhã My. Xin mời hãy bước vào “Mùa thu của em” như bước vào xem một luống hoa mà trong đó có nhiều màu hoa khác lạ.  1) Bước chân thu trong “Mùa thu của em” nhẹ như một giấc mơ giữa hiện thực: Những thi sĩ viết về thu thường diễn đạt mùa thu với một khung trời dịu mát, êm ái và thơ mộng. Nhưng dầu có dịu mát bao nhiêu, êm ái bao nhiêu và thơ mộng bao nhiêu thì bước chân thu vẫn làm cho bầu trời xao động và vẫn làm cho lòng người xao động. Ta hãy nghe bước chân thu của Nguyễn Khuyến:                      Ao thu lạnh lẽo nước trong veo                      Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo                      Sóng biếc theo làng hơi gợn tí                      Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.                                                  (Thu điếu) Ta hãy nghe bước chân thu của Lưư trọng Lư:                     Em không nghe rừng thu                     Lá thu kêu xào xạc                     Con nai vàng ngơ ngác                     Đạp trên lá vàng khô?                                           (Tiếng thu) Ta hãy nghe bước chân thu của Hữu Thỉnh:                         Sông được lúc dềnh dàng                         Chim bắt đầu vội vã                         Có đám mây mùa hạ                         Vắt nửa mình sang thu                                                     (Sang Thu) Và ta hãy nghe bước chân thu của Trần nhã My:                             Hình như rón rén trong mơ                             Bước chân thu về rất nhẹ                             Lá vàng trở mình khe khẻ                             Bình yên cùng trăng em chờ  Khác với những bước chân kia, bước chân thu của Trần Nhã My rất nhẹ, chỉ như lá vàng trở mình khe khẻ, và chính cái bước chân hình như rón rén trong mơ đó không đánh động dến khung cảnh, không đánh động đến tinh thần nên vẫn giử nguyên cái hạnh phúc êm ái ngọt ngào của em và trăng đang lặng yên chờ, và trong khi đất trời thay đổi, cái hạnh phúc đó vẫn tiếp tục được bình yên và tiếp tục đầy lên cho tâm hồn hưởng thụ. Thu đến trong không gian và trong tâm hồn Trần Nhã My không có sóng biếc làm động chiếc thuyền câu, không có chiếc lá vàng bay vèo, không có con nai vàng đạp trên lá xào xạc để đau lòng người cô phụ, cũng không có sông ngập nước dềnh dàng, chim bắt đầu vội vã để cho trời đất và lòng người  biến động mà  chất chứa bao nhiêu vui buồn lẫn lộn. Mùa thu của Trần Nhã My có bước chân như vị thần tiên không đi vào trong chính giữa cuộc đời mà đi vào trong giấc mơ, nhưng giấc mơ đó không phải là ảo ảnh mà là hiện thực, nó biến cho thực tế trở thành mơ và niềm khóai lạc trong mơ ở trong thực tế. Thu đến trong đời và trong tâm hồn Trần Nhã My nhẹ như một giấc mơ đẹp, không có một sự xao động nào dầu giữa vạn vật hay trong tâm hồn. Đó là một thế giới thu tỉnh lặng tự nhiên và bình yên đến vô cùng.  2) “Mùa thu của em” là mùa thu độc đáo của Trần Nhã My: Là độc đáo vì Trần nhã My không lấy, không mượn một cảm nhận của ai về mùa thu để đem vào thơ mình:                        Sớm ra ngồi tựa cửa                        Xao xác lá vàng bay bay                        Ơ kìa ngọn gió heo may                        Đang dắt thu về qua ngõ. Bằng cái nhìn vô tư nhất qua đôi mắt thẩm mỹ, tác giả đã vẽ hình ảnh mùa thu được dìu qua ngõ không bằng một thứ màu sắc nào. Chính nhờ đó bức tranh trở thành sống động và độc đáo mà không mấy thi sĩ nào để tâm phát họa. Gió và mùa thu được nhân cách hóa, được hình tượng hóa, được tưởng tượng ra vóc dáng tùy theo xúc cảm xảy ra trong lòng. Mỗi người đọc tùy theo cảm nhận của của mình sẽ hình dung ra hình ảnh gió dắt mùa thu đi trong thơ Trần Nhã My, và nếu có trăm độc giả thì chắc chắn sẽ có trăm hình ảnh riêng biệt, khác nhau.  Có một Trần Nhã Mỹ sớm ra ngồi tựa cửa, ngắm lá vàng bay và bắt chợt thấy gió heo may dắt mùa thu về qua ngõ. Mùa thu đó của riêng Trần Nhã My và thực tế nó đúng là “Mùa thu của em” vì chỉ có một mình tác giả thôi thấy gió không phải là một phần của mùa thu mà gió và mùa thu là đôi tri kỷ. Muốn thấy gió và mùa thu là đôi tri kỷ phải có một tâm hồn rất trẻ thơ để tưởng tượng được những điều ngộ nghỉnh, và muốn phóng bút viết ra được diều ngộ nghỉnh đó phải chăng phải biết xử dụng  thi từ điêu luyện.  3) Thể xác và tâm hồn Trần Nhã My đều nhập vào mùa thu:                         Chiếc lá rụng vào nỗi nhớ                         Nhẹ nhàng như bàn tay anh                         Gối đầu lên vòm trời xanh                         Em bồng bềnh cùng mây trắng.                         Sườn non sương giăng bảng lảng                         Thóang hơi thở anh nồng nàn                         Từng sợi tóc em mơn man                         Âu ơ thu ru em ngủ Ở khổ hai của bài thơ có chữ “xao xác” nhưng xao xác là sự lay động của lá chứ không phải là âm thanh nghe được, Ở khổ ba của bài thơ thì chiếc lá không rơi vào đất mà lại rơi vào tâm hồn của tác giả. Như vậy chắc chắn nó cũng không có âm thanh. Bây giờ cái “Bình yên cùng trăng em chờ” đó đã bị chạm nhẹ bởi một chiếc lá rơi, nhưng cái chạm nhẹ đó lại biến ngay thành sự êm ái “nhẹ nhàng như bàn tay anh”. Tác giả lập tức đê mê ngay trong bàn tay êm ái đó, tâm hồn nàng lập tức cao rộng như vòm trời xanh để bồng bềnh cùng mây trắng. Đầu nàng không thể gối lên vòm trời nhưng nàng tưởng gối lên vòm trời, thân nàng không thể bồng bềnh nhưng nàng tưởng thân mình bồng bềnh cùng mây trắng. Nàng không phải là thần để hóa cao lên, để hóa lớn ra đụng đến trời xanh, mây trắng. Vậy nàng là gì? Có phải nàng đang nhập định? Có phải nàng đang thóat xác? Có phải nàng đang thăng hoa? Tất cả là có thể vì nàng đang thấy vòm trời xanh, đang thấy mình bồng bềnh cùng mây trắng có nghĩa là cả thể xác và linh hồn nàng đang nhập vào, đang hòa điệu cùng mùa thu và hưởng thụ hương mùa thu như hưởng thụ hơi thở anh, hưởng thụ bàn tay anh ve vuốt một cách tinh tế nồng nàn đến nổi đã đồng hóa anh chính là mùa thu âu ơ ru em ngủ.                  4) “Mùa thu của em” chính là anh:                        Biết là hoa vàng mấy độ                        Biết là mang mác heo may                        Em bình yên trong vòng tay                        Mùa thu ru em nồng nàn…                        “Hoa vàng mấy độ” hiểu là đã mấy mùa thu qua, “man mác heo may” hiểu là mùa thu lạnh. Vậy mà trải qua hoa vàng mấy độ đó “em bình yên trong vòng tay” và thứ gió lạnh của mùa thu đó đã “ru em nồng nàn”. Đây là một thứ tình yêu say đắm vượt lên trên sự thường tình, không bị ngăn cách bởi không gian, thời gian và nghịch cảnh, được thi vị hóa trong tâm hồn của cô gái đang yêu. Ở vế trên tác giả đã biến hơi thở anh thành hơi thở thu, và ở vế nầy tác giả đã biến sự đợi chờ anh như đợi chờ thu và mùa thu là bàn tay anh ru em ngủ giấc nồng nàn. Mùa thu của em hay anh của em là một. Nó là bàn tay của anh cho em gối đầu lên vòm trời xanh bềnh bồng cùng mây trắng, nó là cơn gió heo may giữ em trong vòng tay và ru em giấc ngủ nồng nàn. Người con gái sớm ra ngồi tựa cửa bây giờ không còn là nàng nữa. Kể từ khi chiếc lá rơi vào nỗi nhớ thì anh đã biến thành mùa thu và nàng đã ở trong mùa thu để nhận nhiều âu yếm. Tác giả đã đồng hóa anh và mùa thu thành một, hay nói rõ hơn tác giả đã yêu mùa thu như yêu anh nên đã gọi anh là “Mùa thu của em” vậy. “Mùa thu của em” là một bài thơ nói về mùa thu đang về trong lòng vạn vật và trong lòng cô thiếu nữ. Mùa thu ấy về với bước chân không động, nhuộm không gian một màu trong veo thanh khiết và hòa điệu với tâm hồn thiếu nữ đang yêu để thay thế cho nguời yêu của nàng, ban cho nàng tất cả hương vị tình yêu quyện trong hương vị mùa thu, đưa nàng vào giấc ngũ vô vàn hạnh phúc. Đó là một bài thơ trữ tình mà anh, em và mùa thu hiệp chung trong một linh hồn, linh hồn Trần Nhã My.  CHÂU THẠCH datdung (Theo LNT)