Người đẹp ngủ trong rừng (Ballet)-Tchaikovsky
Người đẹp ngủ trong
rừng” là vở ballet dựa theo câu chuyện cổ tích của Charles Pernault, do Pyotr
Tchaikovsky soạn nhạc và Marius Petipa viết libretto. Vở ballet ra mắt công
chúng lần đầu tiên vào tháng 1 năm 1890 tại Nhà hát Mariinsky, St. Petersburg,
với nhạc trưởng người Ý Riccardo Drigo và lực lượng diễn viên rất „hoành tráng”
(điệu valse với các vòng hoa (valse villageoise) trong hồi I đã do 150 vũ công
thực hiện!) Vai Công chúa Aurora do ngôi sao ballet người Ý Carlota Brianza đảm
nhận.
Mặc dầu vậy, „Người
đẹp ngủ trong rừng” đã bị giới phê bình tẩy chay. Họ cho rằng nhạc của
Tchaikovsky là „không thể múa được”, bản thân vở ballet thì không có nội dung
gì, chỉ là một chuỗi các điệu múa chảng liên quan gì đến nhau, không nên thơ
chút nào, giống như một gánh hàng xén... Tờ „Thời báo St. Petersburg” còn cho
đăng một bài thơ châm chọc rất “phản động”, đại ý là „nếu ai chưa biết thế nào
là chán ngán, thì hãy đi xem vở ballet mới, nếu thích „người đẹp” và „ngủ” thì
chắc chắn sẽ được một giấc ngủ ngon”. Một tờ báo khác nhận định: „thiên tài của
nghệ thuật opera có thể trở thành một nhà soạn nhạc ballet bất tài”. (Thực ra,
những lời phê bình này không hẳn là hoàn toàn vô lý. Vở ballet quả thực là hơi
bị lê thê, những mạch truyện bị nhấn chìm giữa vô số các điệu nhảy, hết điệu
này đến điệu khác.)
Trái ngược với thái
độ của các nhà phê bình, khán giả đón nhận vở ballet rất nồng nhiệt. Chỉ trong
mùa biểu diễn đầu tiên, „Người đẹp ngủ trong rừng” đã được trình diễn tới 21 lần!
Nguyên nhân có lẽ là do nội dung của vở diễn phù hợp với thị hiếu của cung đình
Sa hoàng và khán giả St. Petersburg lúc bấy giờ. Khác với „Hồ Thiên Nga”, nó
không có những yếu tố bi kịch, những xung đột của cảm xúc. Toàn bộ vở ballet là
một câu chuyện cổ tích tràn đầy niềm vui và ánh sáng. Ngay cả lời nguyền độc địa
của bà tiên xấu bụng Carabosse cũng chỉ trở thành một giấc ngủ êm đềm. Chẳng có
gì ngăn trở tình yêu của hoàng tử và công chúa, chàng chỉ việc đến hôn nàng 1
cái là xong!
„Người đẹp ngủ
trong rừng” bao gồm rất nhiều các điệu múa (gần 30 điệu) với các hình thức vô
cùng phong phú. Một nhà nghiên cứu lịch sử ballet người Nga đã gọi vở ballet
này là „bách khoa toàn thư của nghệ thuật múa ballet cổ điển”. Nếu như trong „Hồ
Thiên Nga”, Petipa chỉ dùng vài pas (1), thì trong vở này ông đã tận dụng chúng
hết mức. Ông sử dụng những pas đã bị quên lãng từ lâu của các trường phái
ballet Pháp và Ý và phát triển chúng. Ông làm phong phú thêm các động tác tay,
để qua đó đạt được một sự thống nhất trong phong cách. Ông không tìm các phương
thức biểu đạt mới mẻ, nhưng đã sử dụng toàn bộ kinh nghiệm và kiến thức của
mình để đem đến cho những hình thức truyền thống một vẻ đẹp, sự quyến rũ và bước
nhảy mới. „Ông là thiên tài trong nghệ thuật khắc họa những hình thức múa đặc
biệt, ví dụ như việc phân biệt tính chất của các pas de deux. Trong „Người đẹp
ngủ trong rừng” có tất cả các biến thể của nó: pas de deux classique trong điệu
múa của Hoàng tử và bà tiên Tử đinh hương, ở đây người nam chỉ là người trợ
giúp (porteur) để nâng và giữ cho người nữ; pas de deux demi-classique trong điệu
múa của Chim Xanh và Florina, ngoài việc làm porteur để nâng và giữ người nam
còn múa cùng người nữ; pas de deux caractere trong điệu múa của Mèo Đi Hia và
Mèo Trắng, khi cả 2 diễn viên cùng múa song song; và cuối cùng là màn lôi cuốn
nhất của vở ballet – grand pas de deux classique của Công chúa và Hoàng tử, đầu
tiên là các tư thế nâng cao lên không, tiếp theo là pas seul (điệu múa đơn) của
Công chúa, rồi đến pas seul của Hoàng tử, và cuối cùng là múa chung. Ngoài vô số
các pas de deux, Petipa đã biên soạn 6 pas seul ở phần mở đầu và 4 pas seul ở hồi
cuối cùng cho các bà tiên, mỗi cái lại mang những đặc tính riêng về kỹ thuật,
phù hợp với tính chất của vai mà người diễn viên thể hiện.” (Irena Turska)
Mặc dù có những
thành công vượt bậc trong dàn dựng, và mặc dù Petipa hết sức hợp tác với
Tchaikovsky, phần âm nhạc của Tchaikovsky không đem đến cho vở ballet được hết
những giá trị của nhạc giao hưởng. Đỉnh cao nghệ thuật dàn dựng của Petipa
không phải lúc nào cũng được hòa đồng với đỉnh cao âm nhạc của Tchaikovsky. Mặt
khác, libretto và phần dàn dựng của Petipa mang phong cách Pháp nhiều hơn là
phong cách Tchaikovsky.
Dẫu vậy, „Người đẹp
ngủ trong rừng” vẫn là vở ballet đỉnh cao nhất của Marius Petipa. Bản thân
Tchaikovsky cũng luôn xem đây là vở đỉnh cao nhất của ông, nhưng hậu thế lại có
đánh giá khác và xếp „Kẹp Hạt Dẻ” lên trên.
Trả lờiXóaeva airline vietnam
vé máy bay eva đi mỹ
văn phòng korean air tại việt nam
mua vé máy bay đi mỹ giá rẻ
giá vé máy bay đi canada
Những Chuyến Đi Cuộc Đời
Ngẫu Hứng Du Lịch
Tri Thuc Du Lich