Sài Gòn trong tạp văn: Những tâm tình chưa bao giờ cạn

Sài Gòn trong tạp văn: Những
tâm tình chưa bao giờ cạn

Một tọa đàm mini chủ đề “Sài Gòn trong tạp văn” vừa được nhóm Văn Học Sài Gòn và Nhà xuất bản Hội Nhà văn - chi nhánh phía Nam tổ chức. Đây cũng là buổi trò chuyện về văn chương hiếm hoi từ sau đại dịch COVID-19 đến thời điểm này.
Cô giáo Khánh Huyền nói những câu chuyện thú vị khi cho học trò thực tạp về đời sống Sài Gòn
Cô giáo Khánh Huyền – giáo viên trường THCS Đức Trí cho biết, cô từng cho các em học sinh thực hiện các đề tài về Sài Gòn. Kết quả là cô-trò có được những giờ học đầy hào hứng, hiệu quả, lan tỏa được tình yêu, sự hiểu biết và khám phá vẻ đẹp của thành phố trong lòng các em nhỏ. “Trong buổi báo cáo tổng kết, các em đã tổ chức lớp học thành một không gian café đậm chất Sài Gòn. Sau đó, một nhóm sáu em yêu thích văn chương lập fanpage để được tiếp tục viết, chia sẻ cảm nhận về Sài Gòn bằng những góc nhìn trẻ thơ nhưng sinh động, nhiều cảm xúc” – cô Huyền chia sẻ.
Nhà văn Trần Nhã Thụy và nhà thơ Doãn Minh Trịnh điều khiển chương trình tọa đàm
Nhà văn Trần Nhã Thụy nhận định, tạp văn viết về các vùng đất thì tỉnh, thành nào cũng có. Nhưng để trở thành một vệt dài ấn tượng trong văn chương thì chỉ có tạp văn viết về Hà Nội và Sài Gòn – TPHCM. “Tôi đặt họ bên cạnh nhau, trong dòng sách viết về Sài Gòn có thể nói đó là đại diện rõ ràng cho ba thế hệ người viết: nhà văn Trần Tiến Dũng, blogger-tác giả Đàm Hà Phú và nhà văn trẻ Anh Khang. Ba văn phong khác nhau, cho dù là từng trải, trầm tĩnh hay giang hồ, hóm hỉnh, lãng mạn thì với tôi, họ đều là những cây bút viết về Sài Gòn thật hay. Mỗi góc nhìn đều lấp lánh vẻ đẹp của họ về một Sài Gòn khoan dung, giản dị, đời thường mà đa dạng và bền vững theo thời gian” – Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu nhìn nhận. Bản thân chị cũng là tác giả đã in các cuốn sách: Sài Gòn bao giờ cũng thế, Nghĩ ngợi đường xa (trong đó có riêng một phần chủ đề Mưa nắng Sài Gòn)…Ở vai trò của nhà khảo cổ học và góc nhìn bảo tồn, gìn giữ và xây dựng, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu đã có những bài viết rất giá trị, lưu giữ lại những vẻ đẹp, những điều đã mất của thành phố từng được mệnh danh “hòn ngọc Viễn Đông”.
Nhà thơ Phan Hoàng và PGS-TS Bùi Thanh Truyền của Văn Học Sài Gòn
Tọa đàm “Sài Gòn trong tạp văn”, nói theo nhà thơ Phan Hoàng – Phó Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM bước đầu là một khai mở cho những tọa đàm, hội thảo có quy mô lớn hơn sẽ được tổ chức tiếp tục về chủ đề  này. Bởi lẽ, các tác phẩm viết về Sài Gòn khi được gọi tên thành một dòng sách riêng biệt, ấn tượng cũng chính là văn chương đã ôm trọn trong lòng nó những giá trị lịch sử, đất và người. “Dường như người cầm bút nào đến Sài Gòn cũng muốn viết về nơi này. Có những trang viết hoài niệm về Sài Gòn trước năm 1975, cũng có những trang viết về Sài Gòn hôm nay của những cây bút trẻ. Sài Gòn của quá khứ, hiện tại hay tương lai đều là những trang viết rất đẹp. Sự rung cảm trong trang viết về Sài Gòn hôm nay cũng không khác gì những trang viết ngày xưa. Dẫu thành phố vẫn có những bất tiện, kẹt xe, ngập nước…; nhưng trên tất cả những trang viết là tình yêu dành cho mảnh đất này” – nhà văn Trần Nhã Thụy chia sẻ thêm.
Nhà giáo Đỗ Thị Phương Lan – Phó khoa Sư phạm Đại học Đà Lạt tâm sự rằng: Xuống Sài Gòn nhớ Đà Lạt, về Đà Lạt thì nhớ Sài Gòn với những kỷ niệm khôn nguôi!
Đề tài Sài Gòn xưa từng trở thành dấu nhấn một thời của văn chương Việt, khi những tên tuổi: nhà văn Lê Văn Nghĩa, nhà báo Phạm Công Luận, Trần Nhật Vy… liên tiếp cho ra mắt những tác phẩm, công trình nghiên cứu đặc sắc. Nối gót theo đó là những tạp văn, dự án, sách chuyên đề: Sài Gòn không phải ngày hôm qua (Phúc Tiến), Sài Gòn ký ức thời gian (Nguyễn Ngọc Hà), Sài Gòn mê (nhiều tác giả), Sài Gòn trong Sài Gòn (Nguyễn Duy Quyền), Sài Gòn – Thị thành hoang dại (Khải Đơn), Sài Gòn ruổi rong nỗi nhớ (Đào Thị Thanh Tuyền), Sài Gòn chữ vội trên vai (Vũ Minh Đức), Sài Gòn của em (dự án sách họa cho thiếu nhi của nhà xuất bản Trẻ), Sài Gòn gìn vàng giữ ngọc (chuyên đề của công ty Green Horizon và nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ)… Đặc biệt là những tác phẩm viết về Sài Gòn luôn best-seller của Anh Khang và Đàm Hà Phú.
Khi báo Thanh Niên phát động của thi Thành phố tôi yêu, ngoài những bài viết của các cây bút hiện sinh sống và làm việc tại TPHCM, còn có rất nhiều tác giả ở các tỉnh thành. Kết quả có các tác giả từ Bắc Ninh, Kon Tum, Kiên Giang và cả Brandenburg (Đức) đoạt giải. Cũng như những nhà văn thành danh viết hay về Sài Gòn nhưng lại không phải được sinh ra và lớn lên ở mảnh đất này. Sự hội tụ những giá trị từ đất, người và tình yêu để những trang viết về Sài Gòn vẫn luôn được tiếp tục với dòng chảy lặng lẽ mà bền bỉ, nối dài qua những thế hệ người cầm bút.
Khi những tâm tình, cảm nhận về Sài Gòn chưa bao giờ cạn thì sự đón nhận của độc giả dành cho dòng sách này chừng như cũng chưa bao giờ vơi đi. Họa sĩ trẻ Lê Rin, khi bắt tay thực hiện dự án artbook có chủ đề Sài Gòn đã nhận ra rằng, so với những đề tài anh từng làm, chia sẻ về các tỉnh, thành khác, thì chủ đề Sài Gòn được quan tâm nhiều nhất. Mảnh đất hội tụ những giá trị, kết nối con người ở các vùng miền, nuôi dưỡng như giấc mơ, gìn giữ ký ức này cũng là nơi đón nhận tình cảm mọi tình cảm nguyên lành. Sài Gòn luôn có thể làm niềm cảm hứng, chứa đựng những giá trị quý giá, những “bí mật” cho người yêu Sài Gòn khát khao tìm kiếm, khám phá. Nhà báo Trần Nhật Vy nói rằng nếu khai thác ở góc độ lịch sử, thì Sài Gòn vẫn còn rất nhiều nơi chờ được “giải mã”. Như những ngôi biệt thự cổ “kín cổng cao tường” đang lưu giữ trong lòng nó những câu chuyện về đất, về người của một thời biến động. Kể cả qua mùa dịch bệnh COVID-19 vừa qua, có thể thấy được một Sài Gòn rất khác (mà khởi đầu cho cảm xúc viết từ dịch bệnh có thể kể đến tập Đi qua hai mùa dịch của cây bút trẻ Dy Khoa, vừa được Nhà xuất bản Văn Hóa Văn Nghệ cho ra mắt vào ngày 30.5 vừa qua tại Đường sách TPHCM).
Từ trái sang, các nhà văn Trần Nhật Vy, Ngô Đình Hải, Xuân Trường, Tô Hoàng đều có những ý kiến hay về Sài Gòn
“Nếu viết truyện ngắn, tiểu thuyết chúng ta có thể hư cấu. Nhưng khi viết để trao đổi, chia sẻ lẫn nhau về những giá trị xưa cũ, nếu anh không đủ sự am hiểu thì phải rất thận trọng” – nhà văn Ngô Đình Hải, người vẫn âm thầm với những trang viết về Sài Gòn bày tỏ. Đó như một lời nhắc nhở cho thế hệ người viết trẻ cho những lần giở về ký ức Sài Gòn xưa và nay qua trang viết. Không đếm hết những tác phẩm viết về Sài Gòn, nhưng những thế hệ người cầm bút đã cùng lan tỏa tình yêu dành cho mảnh đất này.
2/6/2020
Song Giang
Nguồn: Báo Phụ Nữ Tp.HCM
Theo https://vanhocsaigon.com/