Nhà thơ Đoàn Ngọc Thu: Thơ sẽ bóc trần những mảng khuất…
Tôi từng nghĩ, Thu là người đàn bà tạo ra bão, để rồi ảo
tưởng, giày vò, và đổ vỡ vì bão… Nhưng sau cùng, Thu lại tự mình gói ghém vết
thương “vô ý tự gây ra”, và tiếp tục sống sót, sống một cách mãnh liệt với trái
tim ngập tràn yêu thương hơn hết thảy.
Về người thơ Đoàn Ngọc Thu, có lần tôi đã tự hỏi: Nếu nàng ấy
không yêu nữa, không biết nàng ấy có còn làm thơ? Nếu nàng ấy tiếp tục làm thơ,
có khi nào thơ nàng không phải là thơ tình?
Tôi từng nghĩ, Thu là người đàn bà tạo ra bão, để rồi ảo tưởng, giày vò, và đổ vỡ vì bão… Nhưng sau cùng, Thu lại tự mình gói ghém vết thương “vô ý tự gây ra”, và tiếp tục sống sót, sống một cách mãnh liệt với trái tim ngập tràn yêu thương hơn hết thảy.
Với người thơ, Thu đậm đà nữ tính. Tôi nghĩ, phụ nữ, còn gì đẹp
hơn thế. Nhân dịp chị ra mắt hai tác phẩm văn chương mới, “Sau bão” và “Thu
không”, Văn nghệ Công an đã có cuộc trò chuyện với chị.
– Có vẻ như “bão” vẫn chưa thôi thổi về từ phía chị. Bão
từ đời sống xô về, hay chị là người tạo ra những cơn bão của mình? Có những cơn
bão nằm ngoài giới hạn của chị, cứ luôn muốn lôi, cuốn chị vào vòng xoáy bất
kham của nó chăng?
+ Thực ra nói thế thì không phải, là người thì không ai muốn
tạo bão, đón bão về mình, nhất là phụ nữ, lại còn là một phụ nữ làm thơ. Nếu để
nhìn nhận một cách khúc chiết, bình tĩnh nhất, tôi cho rằng mình là một người
dám đi đón giông bão, không ngại ngần bước vào tâm bão để trải nghiệm (có thể
là trả giá) và tìm đến những tốt đẹp mà mình kỳ vọng, mong muốn ở phía sau những
bão giông đó.
– Trong thơ, chị là người đàn bà nhiều cô đơn và đổ vỡ
vì yêu… (cười) xem ra chả liên quan gì với bên ngoài của một Đoàn Ngọc Thu
“phương trưởng”, “giàu có” với đời sống viên mãn từ công việc đến gia đình
riêng. Vậy giữa thơ và đời thực, đâu mới chính là con người đích thực của chị?
+ Có thể là vì bên ngoài của tôi tạo cho mọi người một cái
nhìn không thật. Ai thì cũng có những góc khuất mà chính chúng ta không thể
nhìn thấy. Khi chúng ta bước chân ra khỏi nhà, rõ ràng là những người gặp sẽ thấy
đó là một người chỉn chu, quần là áo lượt, trang điểm dù kỹ càng hay không thì
cũng vẫn là có mắt đen, môi thắm… Hay ngay cả khi ta có một mình, trần truồng
(tout nu) đứng trước gương, thì ta cũng chỉ nhìn thấy một phần… Huống hồ đây là
tâm hồn. Nhưng thơ, sẽ lột nốt, bóc trần những mảng khuất, để chính nhà thơ
cũng cảm thấy “nhồn nhột” khi thấy mình hiện ra trần trụi, đáng thương, đáng
yêu, mà cũng đáng hận, đáng trách…
– Đọc thơ chị, thán phục vì xâu chuỗi hành trình một đời
thơ từ khi còn là cô bé mộng mơ cho đến ở tuổi tri thiên mệnh, chị vẫn yêu như
chưa bao giờ biết mệt mỏi. Người đàn bà trong thơ, yêu và cuống quýt sợ tình
yêu sẽ lạc lối rời bỏ mình mà đi. Với người phụ nữ hiện đại, ngoài yêu ra, còn
vô khối việc khác nữa chứ? Tuổi này mà vẫn cứ yêu mãi, yêu như ngày mai sẽ chết,
liệu có phù phiếm quá không?
+ Tôi vốn là một nhà thơ trước khi làm báo, nhưng tôi lại có
quãng thời gian làm báo một cách thực sự theo đúng nghĩa của một nhà báo. Giải
thích kỹ một chút, ví dụ các bạn làm báo (giữ trang, giữ mục…) thường là theo mảng
văn học nghệ thuật, hay các nhà văn, nhà thơ… viết báo “tay ngang” có hoạt động
báo chí khác tôi.
Trước đây, khi làm phóng viên, tôi chuyên mảng thời sự kinh tế,
viết thêm văn hóa, thể thao (do yêu thích). Sau này, khi làm quản lý, tờ báo của
tôi là một tờ báo chính trị xã hội đa ngữ, VietnamPlus ra mắt vào năm 2008, là
thành quả từ một nhiệm vụ mà Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) giao cho nhóm 4 người;
2 trong số này hiện là Phó Tổng giám đốc TTXVN, 1 bạn nữa là phó Ban Biên tập
Tin Kinh tế và tôi lập nên một tờ báo điện tử của hãng thông tấn Việt Nam, có sức
lan tỏa của một kênh thông tin chính thống của Chính phủ. Chúng tôi có thể nói
là đã cùng nhau tạo dựng nên VietnamPlus từ A-Z với sự hậu thuẫn của TTXVN. Từ
nền tảng đó, 2 trong số sáng lập viên của VietnamPlus là anh Lê Quốc Minh,
TBT đầu tiên của báo (2008-2018) – nay là PTGĐ, Bí thư Đảng uỷ TTXVN – người có
thể nói là kiến trúc sư của VietnamPlus với nhiều ý tưởng độc đáo sáng tạo
và tôi đã cùng phát triển báo như hôm nay.
VietnamPlus là tờ báo tiên phong trong ứng dụng công nghệ làm
báo hiện đại, với 5 ngôn ngữ Việt, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Trung. Năm 2018,
VietnamPlus được Chính phủ quy hoạch là Báo Điện tử Đối ngoại của Chính phủ
thêm phần tiếng Nga, và sắp tới là Hàn, Đức, Nhật. Trong hơn 10 năm phát triển,
VietnamPlus 7 năm liền giành giải cao và nhiều giải trong tại Giải Báo chí Quốc
Gia, Giải Báo chí Đối ngoại, Giải Búa Liềm vàng, Giải Báo chí Phòng – chống
tham nhũng…
Chính vì vậy, đây là “vô khối các công việc khác” của “người
phụ nữ hiện đại” mà bạn nói đến. Tôi đâu nhất thiết phải đưa tất cả vào thơ khi
mà tôi có những phương tiện truyền tải hữu hiệu hơn nhiều, có ích hơn nhiều?
– Tôi là người theo dõi khá sát những tác phẩm của chị từ
xưa đến nay, hầu như thế mạnh của chị là thơ tình? Ở hai tác phẩm mới ra mắt của
chị vẫn là thế mạnh tình yêu, nhưng chị có thể chia sẻ thêm một chút, khuynh hướng
sáng tác và những tác phẩm mới của chị vừa ra mắt bạn đọc, có những bước chuyển
mới không?
+ Tôi vẫn được nhìn nhận là mạnh về mảng thơ tình, cho dù tôi
không chỉ làm thơ tình. Ở hai tác phẩm này ra mắt lần này: “Sau Bão” và “Thu
Không”, tôi cũng chỉ chọn in thơ tình để gởi gắm cái tình của mình đến với độc
giả. Nhưng tôi có một mảng thơ, khá đầy đặn về đề tài chiến tranh, người lính,
sự mất mát, những thân phận đằng sau chiến tranh… Có lẽ tôi là số rất ít người ở
lứa mình, lớn lên sau chiến tranh mà viết về đề tài này và viết nhiều như vậy.
Tôi dự định sẽ in 1 tuyển tập chuyên về đề tài này vào năm sau. Nhưng chỉ vậy
thôi, sau đó, chắc chắn vẫn sẽ là thơ tình.
– Một nhà thơ, trong quá trình sáng tác của mình, ở những
tác phẩm sau, nếu anh không đưa ra được một sự thay đổi lớn, một sự bứt phá ở
bút pháp, ở tư tưởng thì liệu họ có thành công không? Quan niệm thành công
trong thơ đối với chị là gì?
+ Quan niệm của tôi về sự thành công với thơ cũng như với tất
cả mọi thứ đó là được yêu thương, được đón nhận… Riêng thơ, chỉ cần có ai đó,
nhớ được một câu, một vài câu… hay chỉ là ý thơ, tứ thơ của mình, với tôi thế
đã là thành công, là hạnh phúc rồi. Tôi không định bứt phá, hay làm khác những
gì mình đang có. Tôi được gọi là nhà thơ, có lẽ bởi với tôi, thơ là nghiệp, thơ
chọn tôi. Trên con đường thi ca đó, tôi hòa vào theo cách của mình, góp một
chút yêu thương, góp một chút cô đơn, góp một vài nỗi niềm… và hy vọng rằng,
người đọc sẽ nhặt được đâu đó sự đồng cảm, sự sẻ chia…
Những tác phẩm vừa ra mắt bạn đọc của nhà thơ Đoàn Ngọc Thu
– Ra một lúc hai tập thơ, với một nữ nhà thơ làm “quan
báo” như chị (Phó tổng biên tập VietnamPlus), thời gian và cảm xúc đâu để chị
nuôi dưỡng những mạch nguồn thơ vốn dĩ rất khó khăn trong đời sống mệt nhọc lắm
muộn phiền và bất an như hôm nay?
+ Khi giới thiệu về “Thu Không”, như nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn
Thụy Kha đúc kết: ”Đó là một Đoàn Ngọc Thu – Thu Không lạ lẫm so với chính
mình, trong con mắt của nhiều người, là những lát cắt, những góc khuất…”.
Và như chính tôi tự nhận xét: “Thu trong thơ là một người
không có gì chung với cô nhà báo/ nhà thơ béo tốt, thành đạt, ăn to nói nhớn,
hay cười đấy mà nhăn gắt cũng thường lắm… Một người khác, vô cùng khác!”. Những
gì không có ở trong báo thì nó sẽ ở trong thơ của tôi. Nhưng cũng vì rất bận rộn
mà tôi đã để tới 6 năm mới in được và cũng bởi vậy nên in một lèo hai cuốn.
– Nếu tôi nói rằng những cơn bão của Đoàn Ngọc Thu thực
ra chỉ ở trong lòng tay của Thu mà thôi. Thu vừa là người đàn bà gọi bão nhưng
cũng là người thu bão. Rốt cục những cơn bão đã tràn qua đời chị có thực hay là
không?
+ Cơn bão nào cũng rất thực, và số lượng bão là không thể đếm
(cười). “Đã bao giông tố đi qua dòng sông của chúng ta/ Như cuộc gặp nào cũng
là lần sau cuối/ Để chiều nay em nhớ dòng Hàn Giang đến đau thắt/ Nhớ những nụ
hôn ướt đầm nước mắt/ Nhớ cánh chuồn mỏng năm xưa sa vào nước/ Nhớ anh của ngày
mai”. Bạn thấy đấy, khi mà ta luôn nhớ người ấy của ngày mai thì đúng là mãi
mãi sẽ vừa là kẻ gây sự và là nạn nhân của những cơn bão đời mình thôi. Sau
“Bão” là “Sau Bão” và sau bão là “Thu Không”- Đoàn Ngọc Thu.
– Trân trọng cảm ơn nhà thơ Đoàn Ngọc Thu!.
12/1/2021
Như Bình
Theo https://vanhocsaigon.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét