Bây giờ con mới hiểu
Cảm nhận đầu tiên trong tôi là một con đường nhỏ ngoằn ngoèo,
với hai bức thành đất rất cao. Phía trên đầu bầu trời cũng bị cắt thành những
đường nhỏ. Trên tay tôi có một búp bê và một cái giỏ trong đó có những quả phi
lao khô. Tôi cứ đi theo con đường trước mặt. Lâu lắm, thời gian như vô tận, tôi
đi đến hết con đường. Ở đó có những bậc thang bằng đất. Tôi cố sức leo lên những
bậc thang đó nhưng nó cao quá. Tôi suýt òa khóc thì nhìn thấy một rễ cây thò lò
ở trên đầu tôi. Tôi đu vào rễ cây rồi leo lên các bậc thang. Trên mặt đất là một
vườn cây to, tỏa bóng rợp mặt đất. Dưới nền đất những lá rụng được quét gọn
thành một đống, sạch sẽ. Nắng chiều qua vòm lá thành những quả bóng to, nhỏ
khác nhau trên mặt đất. Tôi đi quanh những gốc cây và cảm thấy muốn hát. Rồi một
cơn buồn ngủ kéo đến. Tôi nằm trên đống lá và ngủ ngon lành. Trong giấc ngủ tôi
mơ thấy những điều đẹp đẽ.
Khi tôi đang chìm trong giấc ngủ thiên thần thì tôi đâu biết
rằng mẹ tôi đang khốn khổ vì tưởng đã đánh mất tôi rồi. Máy bay Mỹ ập đến, người
ta bế lũ trẻ bỏ xuống hầm, rồi phải đi sơ tán đồ đạc. Bọn trẻ ngồi túm tụm lại
một chỗ. Còn tôi đi lang thang. Máy bay Mỹ cút đi, những bà mẹ đi tìm con, mẹ
tôi không tìm thấy tôi đâu cả.
Tôi mở choàng tỉnh vì thấy có ai đó bế tôi lên. Tôi mở mắt và
nhìn thấy một người đàn ông mặc áo thụng đen. Ông cười với tôi. Tôi bảo ông rằng,
trong đống lá kia còn con búp bê và lẵng quả phi lao nữa. Ông bế tôi quay trở lại
lấy hai thứ đó rồi đi vào nhà thờ. Một lúc lâu sau, có người chạy đi báo mẹ tôi
đến nhà thờ đón tôi. Nhìn thấy tôi, mẹ Òa khóc, rồi chạy đến túm tóc tôi lôi xềnh
xệch:
- Con ranh con khốn nạn này, mày đi đâu mà để tao tìm đứt cả
hơi. Sao mày không bị bom nó vùi đi cho rồi.
Lúc đó cha không có mặt ở đấy.
Khi đó tôi lên bốn nhưng sau tôi còn có hai đứa em trai nữa,
một đứa lên hai và một đứa mới mấy tháng. Nơi chúng tôi đang sống không phải là
quê của cha mẹ tôi mà là nơi họ làm việc. Nhưng đối với tôi đó lại là nơi chôn
rau, cắt rốn. Ngày tôi ra đời là thời kỳ đất nước đang thịnh vượng, thế nhưng
tôi lại được cắt rốn bằng lưỡi liềm cắt lúa. Chuyện thế này, lúc mẹ tôi lên cơn
đau đẻ, được cha tôi đưa đến trạm xá. Bà trạm xá trưởng kiêm đỡ đẻ, kiêm y sĩ
kê đơn, kiêm y tá tiêm chích thuốc khóa cửa đi ăn cỗ mãi bên xã khác. Cha tôi để
mẹ tôi ngồi ở chiếc ghế chờ rồi mượn xe đi tìm bà y sĩ. Mẹ tôi quằn quại trên
ghế, cơn đau mỗi lúc một tăng. Một bà đi kiếm rau lợn thấy mẹ tôi đau dữ quá
bèn vào giúp đỡ. Sau thấy mẹ tôi đẻ đến nơi mà vẫn chưa thấy bà đỡ và cha tôi về.
Bà bảo với mẹ tôi:
- Cô chịu khó nằm đây, tôi vào tìm bà Mụ, ngày chưa có trạm
xá bà ấy đỡ cho cả làng này đấy.
Chưa đầy năm phút sau đã thấy bà quay lại cùng bà Mụ. Trên
tay bà Mụ cầm một chiếc liềm đen sì. Bà Mụ khám cho mẹ tôi thấy cái đầu tôi lấp
ló cửa dạ bèn giục bà đi hái rau lợn:
- Chị kiếm cho tôi mấy cái tàu lá chuối khô, kiếm đâu được
cái chậu nữa chứ, không thì bẩn tóe ra đây về bà trạm trưởng lại mắng cho.
Thế là tôi ra đời trên cái ổ chuối khô, được bà Mụ cắt rốn bằng
lưỡi liềm. Bà Mụ bảo: Trong các vật dụng của nhà nông thì chỉ có lưỡi liềm sạch
nhất vì chỉ để cắt lúa và cắt rốn trẻ con. Ca đẻ mẹ tròn con vuông xong thì bà
trạm trưởng và cha tôi mới về đến nơi. Bà trạm trưởng trách mắng mẹ tôi:
- Cô lỗi thời quá, sao không chờ tôi về. Phản khoa học hết sức,
ai lại cắt rốn bằng liềm. Nằm lại đây theo dõi.
Bà Mụ nghe thế chỉ tủm tỉm cười rồi ra về. Hai ngày sau mẹ
tôi bế tôi về nhà vì tôi chẳng bị làm sao cả. Câu chuyện này được cả làng biết,
hễ ai nhìn thấy mặt tôi cũng kể. Tôi được nghe có dễ hàng trăm lần.
Càng lớn lên tôi càng thấy vùng quê tôi ở sao mà đẹp thế, lắm
điều kỳ lạ thế. Ngày ấy, tôi có khái niệm về mùa, một năm đối với tôi chỉ có
hai dịp Tết và hè.
Tết, ấy là khi cam trong vườn nhà bác Thạo ở bên cạnh nhà tôi
đỏ rực. Cỏ ở bờ mương xanh ngắt mỡ màng. Cỏ chen mọc cả vào lối đi, cỏ che những
vết chân trâu lồi lõm. Mẹ thay cho tôi một chiếc áo trắng và dặn:
- Mày đi chơi đâu thì đi, đến chiều tối là về. Ngày mai mùng
một chớ có vào nhà ai, cái thứ con gái đến nhà mùng một là dông cả năm, người
ta chửi cho thì tao đánh chết.
Tôi phải nhớ lời mẹ dặn. Sáng mùng một, mẹ tôi để cho tôi ngủ
thoải mái. Bố mẹ sắp cơm cúng xong mới gọi chúng tôi dậy ăn uống. Ăn xong mẹ
chia cho một ít bánh kẹo. Tôi gói vào khăn mùi xoa để dành cho cái Hoa. Nhà nó
có nhiều bánh chưng hơn nhà tôi nhưng lại không có bánh kẹo, vì bố mẹ nó làm ruộng.
Tôi đi ra ngõ, mẹ tôi gọi với theo:
- Nhớ đừng vào nhà ai đấy.
Tôi đi một mạch ra bờ mương. Nước đồng trong veo chưa cấy
lúa, chỉ có cỏ ở bờ vùng, bờ thửa xanh nối lên trời. Từ cuối bờ mương, nơi giáp
với làng bên xuất hiện một vài chấm nhỏ, rồi to dần, rồi tiếng cười, tiếng nói,
rồi mầu xanh, mầu đỏ của áo xống phấp phới trong gió, những người họ hàng đi Tết
nhau. Trong lòng tôi rạo rực đến kỳ lạ. Tôi muốn đi cùng những người họ hàng
kia để đến những nhà họ hàng. Nhưng tôi chỉ được phép đứng dựa lưng vào gốc dừa
để nhìn theo họ.
Mùa hè, bắt đầu từ những cơn mưa rào. Ngồi dưới một tàu lá
chuối to làm nhà, bên cạnh hàng rào mắc mấy sợi tơ chuối làm khung cửi, ngắt mấy
lá mùng tơi làm mâm cơm. Một gia đình nhỏ ở trên thiên đàng. Bỗng đâu mây đen
kéo đến che khuất mặt trời. Mưa rơi nặng hạt trên tàu lá chuối. Rồi cơn mưa
trút xuống bất ngờ. Tôi chạy vội vào nhà trú mưa. Mưa càng to thì nỗi buồn của
tôi càng lớn. Tôi không hiểu nỗi buồn của tôi đến từ khi nào. Có khi từ một buổi
trưa, tôi nằm trong lòng mẹ với sự thanh bình nhất, rồi tôi ngủ thiếp đi. Cơn
mưa đánh thức tôi dậy. Mẹ đã đi làm rồi. Thế là nỗi buồn ập đến. Và ngay cả khi
tôi không thức dậy vào cơn mưa thì từ cơn mưa nỗi buồn ùa vào tôi. Nỗi buồn đeo
nặng cả cuộc đời.
Cơn mưa tạnh bất ngờ, nắng lại bừng lên. Sau cơn mưa tất cả bụi
bẩn trên lá cây được gội rửa hết, chỉ còn lại màu xanh nguyên sơ của từng loài,
lóng lánh những tia mắt cười dưới nắng. Sau cơn mưa là đến chuyện bố tôi đi bộ
đội. Bố đi vào mùa hè, một buổi sáng, sau cơn mưa rào vào đêm. Ba chị em cùng mẹ
đi tiễn bố. Nơi bố nhập ngũ sao mà đông vui thế. Rất nhiều cờ, có cả trống và rất
đông thanh niên. Bố có lẽ là già nhất trong số họ. Mẹ cứ khóc còn chúng tôi thì
cười và la hét với bố và những chú mà bố bảo là đồng đội. Bố đi buổi sáng, hết
cả ngày hôm ấy đến đêm tôi không có cảm giác nhớ bố, mặc dù cho đến khi ấy tôi
chưa bao giờ xa bố. Gần sáng, cảm giác lạnh, tôi quờ tìm bố để ôm lấy bố như mọi
khi thì không thấy bố. Tôi nhớ bố đã đi rồi, tôi khóc khe khẽ. Mẹ tôi hỏi vì
sao mà khóc, có đau hay nhức đầu gì không. Tôi chỉ khóc to hơn. Mẹ tôi dỗ:
- Nói đi vì sao mà khóc rồi sáng ra mẹ cho đi xem đám ma.
Tôi chưa bao giờ được đi xem đám ma nên tôi bảo với mẹ:
- Con nhớ bố lắm!
- Thế thì im đi, khóc gì cho bố mày sốt ruột, sốt gan, không
khéo lại bị giặc nó bắn chết đấy. Nhớ chưa, bố mày chưa chết thì đừng có khóc,
có nhắc gì làm bố rối ruột, không tỉnh táo mà tránh đạn được đâu. Tao cũng chẳng
dám khóc đây này.
Nghe mẹ nói tôi sợ lắm, nên mỗi lần nhớ bố tôi phải chạy đi
tìm cái gì chơi để khỏi khóc.
Mùa hè, cái ngày đầu tiên tôi đến trường trời đầy nắng. Cô
giáo dạy trên lớp, về nhà mẹ dạy thêm cho tôi. Cô giáo dạy dễ thuộc, mẹ dạy dễ
nhớ. Mẹ có những câu thơ thế này: "O tròn như quả trứng gà; ô thì đội mũ-
Ơ thì thêm râu. O, a hai chữ khác nhau; vì a có cái móc câu bên mình". Tôi
cứ đọc theo mẹ thế mà thuộc. Nhưng đến hai chữ X và S thì tôi không sao phân biệt
nổi. Mẹ cho tôi hai cái tát, một cái cốc, rồi bất lực bảo:
- Tao chịu rồi con ngu dốt ạ, để mai cô giáo mày dạy cho mày.
Mùa hè, là những đêm đầy huyền bí. Những đêm không trăng trời
tối đen như mực, lũ trẻ bắt đom đóm bỏ vào lọ cầm đi chơi. Một thằng lớn đầu
têu bảo:
- Chúng mày có đến ngôi nhà ma không?
- Có sợ lắm không?
- Đi rồi khắc biết.
Thằng lớn đi trước, một lũ bé rồng rắn theo sau. Căn nhà nằm
riêng ra một chỗ bên cạnh một gò đất nhỏ. Xung quanh có những luống hoa thẳng tắp.
Những con đom đóm lập lòe trong cỏ xung quanh nhà. Thằng lớn bảo:
- Đấy thấy chưa, ma trơi lượn đầy xung quanh nhà. Chạy đi kẻo
ma nó đuổi đấy.
Thế là ù té chạy. Những đứa bé vấp ngã bật khóc. Đứa không
ngã cũng khóc. Nỗi sợ hãi đi cả vào giấc ngủ. Thế mà ngôi nhà ấy ban ngày ối đứa
vào hái trộm hoa.
Một đêm, cách cái ngày bố đi bộ đội khá lâu, buổi tối mẹ giục
chúng tôi đi ngủ sớm. Một nỗi sợ hãi mơ hồ nào đó làm giấc ngủ của tôi chập chờn,
nhưng vì có ngọn đèn dầu được mẹ vặn nhỏ bằng hạt đỗ để ở đầu giường mà tôi yên
tâm ngủ thiếp. Giấc ngủ kéo dài khá lâu thì đứa em tôi đạp đổ đèn, căn nhà chìm
vào bóng tối. Tôi tỉnh giấc, gọi mẹ không thấy mẹ đâu. Tôi gào khóc, không thấy
mẹ đâu. Tôi liền mở cửa, cửa bị khóa từ bên ngoài. Hai đứa em tôi cũng thức giấc.
Chúng tôi gào khóc cuống cuồng, và cùng hé mắt nhìn ra khe cửa. Bên ngoài cũng
tối đen như mực. Một lúc lâu sau, tôi nhìn thấy cổng có một đốm lửa bằng hạt đỗ.
Tôi gào to:
- Cho cháu xin tí lửa. Cháu sợ tối lắm.
Đốm lửa ngập ngừng định tiến lại phía cửa, rồi dừng lại. Tôi
nài nỉ:
- Cho cháu xin tí lửa đi, em cháu làm đổ đèn rồi, cháu sợ tối
lắm. Mẹ cháu đi vắng.
Đốm lửa đứng yên lặng rồi từ từ quay ra phía cổng đi mất. Tôi
gào khóc thêm một lúc nữa rồi mệt quá vào giường nằm. Không gian im lặng, tiếng
cầu kinh đã tắt từ lâu rồi. Tôi mệt mỏi ngủ thiếp đi. Sáng ra mẹ gọi dậy dặn dò
để đi làm. Tôi ngơ ngác nhìn mẹ. Không hiểu đêm qua mẹ có đi vắng thật hay chỉ
là một giấc mơ hãi hùng. Tôi tự đi xác minh xem, bởi tôi vẫn nhớ có một ngọn
đèn hạt đỗ trước cổng nhà tôi. Nhưng hình như mọi người có điều gì muốn giấu. Họ
im lặng nhưng đánh mắt sang nhau.
Mùa hè, những cái roi thật sự quất lên da thịt tôi. Khi tôi
lên bảy mẹ giao cho tôi một việc: đun một ấm nước mưa để nguội cho cả nhà uống.
Mẹ đi làm tôi kéo chúng bạn đến chơi thả đỉa ba ba, đi chợ Đồng Xuân... Vui
không thể nào tả xiết. Nhưng cũng vì thế mà ấm nước sôi để nguội hết nhanh
chóng. Sắp đến giờ mẹ về tôi mới bắc bếp đun nước. Tôi đút ra. vào bếp cháy
đùng đùng mà mãi nước không sôi. Ở ngoài sân thì bọn chúng cười vui quá. Mẹ về ấm
nước còn nóng không uống được thế là tôi bị mấy cái cốc bêu trán. Một lần tôi đổ
đầy ấm nước để cạnh bếp định đun nhưng cuộc chơi đang vui, cuốn đi, nên quên mất.
Mẹ về khen tôi ngoan biết nghe lời. Tôi im lặng và suy nghĩ. Để tránh đòn của mẹ
thì bận sau tôi chỉ cần đổ đầy nước mưa vào ấm và chẳng cần đun gì cả.
Tôi chỉ tránh được một việc như thế. Còn những cuộc đi chơi
cùng mẹ tôi rất khao khát mà dường như chẳng bao giờ được toại nguyện. Một lần
thấy tôi đang tha thẩn chơi ở đường, mẹ đạp xe đi qua, dừng lại bảo:
" - Về lấy mũ tao cho đi chơi". Tôi sướng quá nhảy
chân sáo chạy về. Bỗng nhiên vấp phải hòn gạch ngã sóng xoài ra đường. Mẹ đang
vui bỗng điên tiết đạp xe đi. Tôi chạy theo mẹ gào khóc: "Mẹ Ơi, cho con
đi với". Mẹ càng đạp nhanh hơn. Tôi hụt hơi ngã xuống bãi cỏ ven đường.
Tôi thi gan nằm úp mặt cho đến khi mẹ quay về. Mẹ bẻ một cành roi thật to, quật
và thề rằng: "Chẳng bao giờ tao cho mày đi đâu cả".
Lâu lắm mẹ quên mất lời thề, một chiều mẹ bảo tôi dọn cơm sớm
ăn rồi cho đi chơi. Tôi sướng sun người, vừa bê mâm bát vừa hát. Bỗng: choang.
Chao ôi! Tôi bị vấp phải bậu cửa. Mẹ lại điên tiết lên: ở nhà, không đi đâu nữa.
Tôi đã hết lời van xin mẹ mà mẹ vẫn chỉ dắt hai thằng em tôi đi. Tôi gào khóc dữ
dội. Trời ập tối, tôi bỗng thấy mình thật bé nhỏ, cô đơn. Tôi nhớ đến bố. Mặc dầu
vẫn nhớ lời mẹ dặn là không được khóc hờ bố vì bố chưa chết, để bố tỉnh táo mà
tránh đạn nhưng tôi nghĩ, tôi chẳng còn ai thương nữa ngoài bố ra. Tôi khóc:
"Bố ơi về với con đi, mẹ ghét con lắm. Mẹ chỉ yêu chúng nó thôi. Chẳng còn
ai thương con cả". Giọng tôi khản đặc. Mệt mỏi quá tôi ngồi im lặng và mở
to mắt để nhìn. Trước mặt tôi là một người mặc áo thụng đen đang nhìn chằm chằm
vào tôi. Rồi người đó đưa tay cho tôi:
- Tâm hồn con bị lạc lối mất rồi, theo cha về để cha rửa tội
lỗi cho con.
Tôi ngoan ngoãn đứng lên và lầm lụi bước theo người đó với
cái đầu rỗng tuếch. Ông dẫn tôi vào một căn phòng rộng, thắp đèn măng-sông sáng
trắng. Ông mở tủ rót cho tôi một chén nước và lấy cho tôi mấy chiếc kẹo, thứ kẹo
này dù có dịp Tết tôi cũng chưa được ăn bao giờ. Ông chìa cho tôi nhưng tôi rụt
tay lại thành hai nắm đấm giấu chặt vào đùi. Tôi bậm chặt môi và nhìn trừng vào
mặt ông. Thì ra ông không già như tôi tưởng, chỉ già hơn bố một ít thôi. Ông
cũng nhìn thẳng vào mặt tôi rồi để kẹo và nước xuống bàn. Ông nhìn vào mặt tôi
một hồi lâu và tôi cũng cứ giương mắt nhìn vào ông như thế. Ông rời mắt khỏi
tôi, rồi kéo ghế ngồi xuống bên cạnh.
- Nào con của ta, con hãy kể cho ta nghe vì sao con lại gào
khóc như thế?
Tôi im lặng.
- Ta biết bố con đi vắng rồi nhưng bố con vẫn thường xuyên
nghe thấy những lời con nói đấy.
- Có thật không hở cha? Nhưng bố con vẫn tỉnh táo để tránh đạn
của quân thù chứ cha?
- Con nói sao?
- Mẹ con dặn, không được nhắc đến bố, nhớ bố cũng không được
khóc, vì bố chưa chết, để bố tỉnh táo mà tránh hòn đạn mũi tên. Nhắc nhiều đến
bố, bố rối ruột lên.
- Mẹ con dặn thế à?
- Đúng không cha?
- Thế con kể đi, vì sao mà con gào khóc dữ thế?
- Vì con rất yêu mẹ con mà mẹ con lại không yêu con. Mẹ con
đánh con, không cho con đi chơi cùng mẹ.
- Không đúng thế đâu, mẹ rất yêu con, mẹ không ghét bỏ con
đâu. Chắc mẹ có lý do nào đó. Con ơi, cha muốn nói với con điều này. Con được
sinh ra ở trên đời này là một kết quả đẹp đẽ nhất trong sự sinh sản của muôn
loài. Bởi vậy con mang trong mình con một vũ trụ riêng. Con đã có những niềm
vui, sự sung sướng phải không? Vậy sự khổ đau và nỗi buồn cũng sẽ tự mình con
mang lấy. Con có thể chia sẻ với người này, người khác nhưng con hãy mang một
chữ "nhẫn" bên mình. Có chữ nhẫn bên mình con sẽ thấy cuộc sống dễ
dàng hơn. Con đừng oán trách cha mẹ làm gì. Dẫu sau này cuộc sống của con có khốn
khổ đến nhường nào. Với bố con, con hãy ngày đêm cầu nguyện cho ông ấy, mong
Chúa ở bên ông, che chở cho ông ấy.
- Nhưng mà nhà con không có Chúa.
- Cha biết, nhà con theo đời nhưng Chúa ở trong tim con ấy.
Con hãy tin ông ấy sẽ che chở cho con.
Tôi và cha nói chuyện với nhau rất lâu. Tôi vui lên rất nhiều.
Tôi quên hết cả mọi buồn phiền. Tôi uống hết cốc nước, ăn hết kẹo. Cha xoa đầu
tôi:
- Khuya rồi đấy, con về đi kẻo mẹ chờ. Con có sợ bóng tối
không, cha sẽ đưa con về.
- Con không sợ đâu, con sẽ chạy một mạch. Ồ, cha ơi, trăng
kìa!
Trăng cuối tháng tỏa xuống đất trời vào lúc đêm đã khuya, vạn
vật đã im lìm trong giấc ngủ. Cỏ cây cũng đã ngủ say, ánh trăng cù vào lá, lá
càu nhàu rung nhẹ. Rồi chẳng đừng được mở mắt ra cười lóng lánh với trăng. Tôi
chạy một mạch về nhà với tâm trạng như vừa được tắm rửa sạch sẽ. Mẹ đã đóng chặt
cửa. Tôi gọi:
- Mẹ Ơi mở cửa cho con với.
Im lặng.
- Mẹ Ơi, mở cửa cho con vào ngủ với. - Tôi gọi to hơn.
Im lặng.
- Mẹ Ơi! - Tôi gào lên.
- Mày sang chuồng lợn nhà bác Thạo mà ngủ.
- Mẹ Ơi, con muốn vào nhà.
- Mày mà gào lên lần nữa tao sẽ đánh cho mày nhừ đòn đấy!
Tôi lặng lẽ ngồi xuống bậc thềm. Ô kìa! Trăng cũng có bóng.
Mái ra. nhà tôi đổ bóng xuống đến giữa sân, bóng cây na góc thềm cũng có những
đốm trắng chui qua kẽ lá. Ô, mặt trời đêm, đúng rồi. Mặt trời đêm mọc rồi. Tôi
chạy ra ngõ. Con đường lát đá sáng bóng loáng. Bụi tre, vại nước, cây cau bên
nhà bác Thạo cũng đổ bóng xuống thềm. Trăng sáng rõ từng ngọn cỏ cũng đang vươn
dậy, động đậy khẽ ngả sang nhau. Ô, thì ra mọi vật đều thức cả, chỉ có mẹ và
con người nằm trong bóng tối của ngôi nhà mới đang ngủ. Tôi cảm thấy đầu óc rất
tỉnh táo nhưng mí mắt thì nặng trĩu. Tôi rất muốn thức cùng vạn vật nhưng tôi
cũng buồn ngủ như những con người ở trong các ngôi nhà kia. Theo bản năng tôi
đi về phía cửa nhà mình. Cánh cửa đã để ngỏ chờ tôi chứ không còn cài chặt nữa.
Một ý nghĩ loáng qua đầu, thì ra mẹ cũng chẳng ghét mình đâu, rồi tôi ngủ thiếp
đi mê mệt.
Mùa hè, những câu chuyện cổ tích. Sau cái đêm được cha rửa tội,
tôi có thêm một người bạn mới - đó là cha. Những lúc rỗi rãi, tôi không còn
chơi thả đỉa ba ba, chơi ô ăn quan hay trèo lên cây nhãn rồi nhảy xuống ao bơi
sang bờ bên kia nữa, mà tôi ra nhà thờ. Tôi được phép vào gặp cha bất cứ lúc
nào. Nếu là lúc cha rỗi rãi tôi với cha sẽ ngồi trò chuyện. Cha hay kể cho tôi
nghe những câu chuyện cổ tích. Cha kể chuyện rất có duyên. Truyện ngàn lẻ một
đêm làm tôi đứng cả tim. Nếu là lúc cha bận việc, tôi có thể vào tủ sách của
cha để mượn một quyển nào đó tôi muốn đọc. Có điều phải ngồi đó đọc không được
mang về nhà. Mùa hè năm tôi lên tám tuổi tôi đã đọc trọn bộ cổ tích Andecxen. Mặc
dù rất mải mê đọc truyện nhưng tôi vẫn phải nhớ về trước khi mẹ về. Có một bản
nhạc vào lúc 11 giờ trưa đánh thức nỗi sợ hãi của tôi... Cái bản nhạc đó nổi
lên, tôi đang ở đâu cũng nhanh chân chạy về nhà, rửa sạch chân tay và ngồi lên
giường chờ mẹ.
Một hôm tôi đến chỗ cha, cha đang chuẩn bị đi đâu đó.
Cha rủ tôi đi cùng:
- Cha sang xứ làng bên đây, con có đi với cha không?
Lâu lắm tôi chẳng được đi chơi ở đâu cả nên tôi thích lắm.
Tôi đồng ý đi cùng cha. Cha dắt tay tôi đi trên những bờ mương, rồi đi qua những
bờ vùng, bờ thửa. Chỗ nào lội cha bế bổng tôi qua. Tôi cảm thấy rất yêu quý cha
và không còn nhớ đến bố nữa. Thế là bố đã đi bộ đội được ba năm rồi. Bố không gửi
thư về nhà nhưng tôi tin là bố chưa chết, vì mẹ không khóc. Tôi hỏi cha:
- Cha ơi, cha có con không?
- Không có con ạ.
- Vì sao thế?
- Vì cha không được phép có con.
- Ai cấm cha?
- Khi nào lớn con sẽ hiểu.
Đường đi khá xa, tôi mỏi nhừ chân nhưng vì những câu chuyện
cha kể nên tôi không thấy mệt. Buổi trưa ấy tôi được ăn một bữa cỗ rất thịnh soạn.
Sau đó cha nhờ một người đèo tôi về nhà. Mẹ tôi rất giận dữ, bỏ buổi làm chiều
để chờ tôi về. Mẹ chuẩn bị sẵn một cái roi. Mẹ đánh cho tôi một trận rất đau. Vừa
đánh mẹ vừa khóc.
- Mày bêu riếu tao rồi con ơi, mày nghe làng xóm họ nói gì
không? Từ nay tao cấm mày không được ra nhà thờ chơi với cha nữa nghe chưa? Bố
mày ở đâu không về mà dạy mày để mày mất dạy thế này.
Mẹ vừa khóc vừa nhắc đến bố làm tôi bỗng nhiên thót cả tim. Bố
làm sao phải không? Vì mẹ vẫn bảo rằng không được khóc vì bố chưa chết đâu. Vậy
mà mẹ lại khóc. Tôi sợ lắm không dám đến chơi với cha nữa. Vài tuần sau cha nhờ
người mang đến cho tôi quyển chuyện cổ tích Grim. Cha đề tặng tôi hẳn hoi.
Mùa hè, bố chiến thắng trở về. Bố về nhà vào buổi tối, khi cả
nhà vừa ăn cơm xong. Bé út, khi bố đi bộ đội mới chưa đầy một tuổi thốt lên.
"Có chú bộ đội vào nhà mình" Mẹ Òa khóc. "Anh đã về đấy à? Anh
có bị sao không?" Bố cười hàm răng trắng trên khuôn mặt sạm đen. Mẹ đứng
nép vào một bên ngực bố, tôi đứng bên kia, còn hai đứa em thì nhìn bố ngơ ngác.
Tôi cầm vào tay bố nhưng đó chỉ là một tay áo rỗng. Tôi thốt lên: "Tay bố
đâu rồi? "Bố bỏ vai mẹ ra xoa tay lên đầu tôi: "Mất rồi con ạ".
Mẹ thảng thốt nắn từ vai bố trở xuống xem còn đến đâu. Bố bảo: "May mà còn
tay phải, còn làm được nhiều việc". Tối đến cả nhà vui không thể tả được.
Ngày hôm sau mẹ trong trạng thái cực kỳ sung sướng. Mẹ dậy sớm
đi chợ. Tôi được theo mẹ đi. Đi qua một chiếc cầu nhỏ bằng tre, chợ được họp ở
một khu đất rộng, dưới gốc những cây chay già. Đêm hôm trước trời mưa rào, để
ngày hôm sau, trời mang xuống một thứ nắng thủy tinh. Nắng trong veo không một
gợn bụi. Chợ mà không ồn ào. Người mua, người bán nói khẽ khàng như sợ nắng thủy
tinh vỡ òa ra. Mẹ mua gà, mua thịt, mua rau... rất nhiều thứ. Về đến nhà có mấy
bác cùng cơ quan bố mẹ đã chờ sẵn, mỗi người xúm vào một tay thế là tôi không
phải làm gì cả. Tôi nhớ đến cha. Tôi muốn báo cho cha biết bố tôi đã về. Cha
đón tôi mừng rỡ lắm:
- Lâu lắm rồi con chẳng đến thăm ta. Con cao quá rồi, chắc lớn
lên con sẽ thành cô bé xinh đẹp đây.
- Cha ơi, bố con đã về rồi. Bố con bị mất một cánh tay.
- Ơn Chúa, nhờ Chúa che chở cho ông ấy.
- Có phải là nhờ Chúa hay do con đã không khóc và nhắc đến bố
như lời mẹ dặn hở cha?
- Nhờ cả hai điều đó con ạ.
- Thôi chào cha con về đây, mẹ không muốn con chơi với cha
đâu.
- Cha biết, tạm biệt con.
Sau mùa hè đó, nhà tôi có một sự chuyển dời. Nhà tôi không ở
miền quê đó nữa mà chuyển lên thành phố. Mẹ tôi thuyết phục bố:
- Vì tương lai của chúng nó anh ạ. Lên thành phố chúng nó được
học hành tử tế hơn. Vả lại con Hoa, sao mà nó lại giống em đến thế. Dường như
nó đang lặp lại chính em.
Mẹ nghẹn ngào như khóc.
Tôi chuyển lên thành phố với một bí mật mang theo. Tôi không
đến từ biệt cha được, nhưng quyển sách cha tặng tôi đã giấu mang theo.
Lên thành phố tôi thay đổi hẳn. Dù không muốn thay đổi cũng sẽ
phải thay đổi. Mỗi lần tôi phát biểu, bạn cùng lớp cười khúc khích; chúng bảo:
"Nghe con nhà quê nó nói buồn cười quá". Về nhà tôi đóng chặt cửa để
tập nói. Tôi ngâm chân vào nước nóng cho đến bợt cả ra để kỳ sạch những móng
chân vàng. Ngoài những thứ đó tôi học rất giỏi.
Lên thành phố mẹ cũng như khác hơn, mẹ sống có vẻ thoải mái
hơn. Nhưng với tôi mẹ vẫn một mực khắt khe. Mẹ theo dõi từng đường đi, nết ăn
ngủ của tôi rồi riết gióng, mắng mỏ. Tôi cố thu mình lại trong chữ nhẫn. Mặc dù
thế trong tim tôi vẫn vang lên những câu nói của mẹ: "Con Hoa - sao mà nó
giống em thế!". Nếu tôi giống mẹ thì tại sao mẹ lại không yêu tôi? Đối với
hai đứa em tôi lại khác, mẹ chiều chuộng chúng hơn tôi nhiều. Mẹ hay đi chơi với
chúng, điều đó thật xa lạ với tôi. Điều bí mật tôi không thể nào lý giải được.
Sau tôi cho rằng hay mẹ không thích tôi vì tôi là con gái. Nhưng nhà tôi chỉ có
một mình tôi là con gái thôi mà. Với bố, bố lại hay chăm sóc đến tôi. Bố hay
trò chuyện hỏi han tôi nhưng tình cảm với bố, có một cái gì đó như è dè, ngăn
cách. Có lẽ bố không biết những câu chuyện cổ tích hay lý giải về vũ trụ như
cha, tôi cảm thấy thiếu thốn một thứ tình cảm nào đó. Càng lên lớp cao hơn tôi
càng thu mình lại. Tận đáy lòng tôi vẫn ước ao rằng đến một lúc nào đó bố mẹ sẽ
hiểu tôi hơn.
Tôi tốt nghiệp đại học, tôi bỗng hiểu được tấm lòng bố hơn.
Tôi hay tâm sự cùng bố. Một lần tôi đem thắc mắc của tôi ra với bố:
- Con không hiểu sao mẹ và con không hiểu được nhau, mà con
thấy con rất giống mẹ, từ nét mặt, dáng đi đến lời ăn tiếng nói.
- Chỉ có điều mẹ không có được chữ nhẫn như con mà thôi.
- Sao bố biết?
- Bố chỉ không nói ra thôi con ạ.
- Nhưng con cảm thấy chữ nhẫn của con cũng có giới hạn. Con
thề rằng con không bao giờ sinh con gái để rồi nó lại khổ như con.
- Giêsu ma! Sao con độc mồm thế.
- Sao hở bố? Bố đã từng theo đạo Thiên Chúa à?
- à không, bố bắt chước đấy.
Bố có vẻ rất bối rối.
Nó về chữ "Nhẫn", lúc lên tám tuổi cha dạy cho tôi
về chữ nhẫn, tôi đã học được nó. Nhưng kèm với chữ nhẫn đó thì tôi học được
tính bướng bỉnh, tôi chỉ làm theo ý mình. Khi tôi nói với bố rằng, tôi không muốn
sinh con gái, tôi không muốn nó phải giống số phận của tôi thì tôi đã nung nấu
điều đó. Mặt khác, do học hành mà tôi biết rằng chưa có cách gì để sinh con
theo ý muốn cả. Vậy chỉ có một cách là tôi không bao giờ có con dù là trai hay
gái. Còn việc lấy chồng - đương nhiên là tôi sẽ lấy chứ.
Về già, mẹ tôi trở nên đỡ nghiệt ngã với tôi hơn, tuy nhiên để
mẹ con tâm sự được với nhau thì có lẽ là không bao giờ. Nhiều lần mẹ chỉ nói
bóng gió - Con gái có thì, lấy chồng đi kẻo ế. Mỗi lần mẹ chỉ nói bóng gió thế
thì tôi càng sắt đá hơn trong ý nghĩ - Không bao giờ tôi sinh con gái. Bởi ý
nghĩ quyết liệt đó mà ngay cơ thể tôi ngày càng như khô đét lại. Về việc lấy chồng,
có khá nhiều người theo đuổi tôi nhưng khi tôi nói ra điều kiện thì họ lần lượt
bỏ tôi mà đi. Tôi chẳng lấy đó làm đau khổ hay mục đích để đạt tới. Hai đứa em
tôi đã đàng hoàng gia thất, chúng đẻ ra những đứa con gái, con trai rất xinh đẹp.
Bố mẹ tôi tự hào về chúng lắm.
Bất chợt vào một đêm tôi làm việc khuya đã nghe thấy câu chuyện
của bố mẹ tôi. Giọng mẹ tôi run run:
- Ông ơi, hay tôi nói thật với con đi. Tôi ân hận quá, cầu
Chúa lòng lành tha tội cho tôi. Bây giờ thì tôi vừa mang tội với ông, tôi vừa
mang tội với nó. Tôi nào có ghét gì nó đâu kia chứ. Đáng lẽ tôi phải thương nó
gấp hai lần. Tôi mang ơn ông vì ông đã thương yêu nó vậy. Ông ơi, tôi cảm thấy
sức mình đang yếu dần, ông hãy giúp tôi nói với con.
- Bà chớ có âu sầu thế. Bằng ấy năm, Chúa đã rửa tội lỗi cho
bà rồi. Nhưng này, bây giờ tôi mới hỏi bà, cái hồi tôi đi bộ đội, đêm bà khóa
trái cửa con cái trong nhà, bà đi đâu vậy?
- Ông cũng biết chuyện đó ư? Tôi đi cầu chúc. Tôi không dám
vào nhà thờ, tôi quỳ ở ngoài vườn chay để cầu nguyện cho ông. Về điều này, tôi
dám ngửng mặt lên mà nói với ông.
- Tôi tính với bà thế này, ngày mai tôi với con về quê. Bao
nhiêu năm chúng mình không về quê.
Tôi nghe trọn câu chuyện của bố mẹ, một nỗi giận hờn con trẻ
bừng lên trong tim làm đau đớn. Tôi tự nhủ dứt khoát tôi không về quê với bố.
Tôi không muốn biết cái sự thật mà bấy lâu bố, mẹ đã giấu giếm tôi nữa.
Hôm sau, để bố không có cơ hội nói với tôi chuyến về thăm
quê, tôi nói với bố mẹ tôi phải đi công tác một tháng. Tôi đến để xin cơ quan
đi công tác xa. Hóa ra chuyến đi của tôi không phải một tháng mà kéo dài đến ba
tháng. Sắp kết thúc chuyến công tác thì tôi nhận được tin mẹ Ốm nặng. Tim tôi
đau nhói vì một linh cảm xấu. Tôi không oán giận bố mẹ nữa. Tôi chỉ mong bố mẹ
khỏe mạnh. Tôi nhanh chóng trở về nhà. Mẹ tôi ốm rất nặng. Tôi nhào đến bên mẹ.
Mẹ tôi thiêm thiếp. Bao nhiêu năm rồi bây giờ tôi mới động vào người mẹ. Từ cái
thuở biết nhớ, tôi chỉ nhớ đến những cái tát, cái cốc của mẹ, tôi không nhớ một
sự vuốt ve âu yếm nào của mẹ cả. Cũng vì thế mà tôi cũng không bao giờ tỏ tình
cảm với mẹ. Thậm chí có lúc hai mẹ con cùng bước vào cửa nhà, tôi tránh vào một
bên để không đụng vào mẹ.
Khi động vào người mẹ, tôi bỗng cảm nhận thấy một luồng điện
giao cảm của mẹ và tôi hòa vào nhau rất mạnh. Tôi biết, tôi đã và đang yêu mẹ
biết chừng nào. Mẹ dường như cũng cảm nhận được điều đó, mẹ từ từ mở mắt ra. Mẹ
ứa nước mắt và lẩy bẩy rút ra từ dưới gối một tấm ảnh đưa cho tôi. Tôi cầm lấy
và thốt lên.
- Cha!
Mẹ lắc đầu:
- Không phải cha của con đâu mà cha của mẹ đấy.
Tôi lật phía sau tấm ảnh ghi G.L 1958. Cha Luận. Cha của tôi
là Nghi. Cha Nghi. Mẹ thều thào:
- Cha con đấy, à không, bố đẻ của con đấy!
Mắt mẹ thật thanh thản khi nói ra điều ấy. Còn tôi, tôi muốn
ngất xỉu. Bố đứng bên cạnh đỡ tôi đứng lên ra bàn uống nước.
- Con lại đây cho mẹ nghỉ.
Tôi theo bố như một cái máy. Bố ngồi xuống bên cạnh cầm lấy
tay tôi:
- Con có muốn nghe không? Bố kể cho con nghe câu chuyện này.
... Điều con vẫn biết là mẹ con mồ côi từ bé được bà cô chết
chồng, chết con nuôi nấng dạy dỗ. Nhà bà cô rất giàu ở một vùng theo đạo Thiên
Chúa nhưng bà cô lại không theo đạo nào cả. Có lẽ vì là người chết chồng, chết
con nên bà cô rất độc ác. Bà đánh mẹ con những trận đòn rất đau. Khi lên tám tuổi
mẹ con chạy trốn vào nhà thờ những khi đòn đau. Cha xứ che chở linh hồn cho mẹ.
Mẹ con lớn lên xinh đẹp, còn bố là con một người dân cày ở đó. Bố mẹ đã trốn
làng quê đó, rồi xin đi làm công nhân ở một nhà máy đóng trên cái nơi con đã
sinh ra... Con hiểu không, mẹ rất yêu con nhưng những mặc cảm tội lỗi cứ bám
theo bà. Bây giờ con có quyền phán xử bố mẹ đây. Bố mẹ có lỗi với con.
Tôi lau khô những giọt nước mắt và nắm chặt tay bố.
- Trên đời này con chỉ có một bố thôi, đó là bố. Chính bố đã
sinh ra con. Con mãi mãi biết ơn bố.
Tôi đi đến bên mẹ. Mẹ đang ngủ ngon lành lắm. Tôi ngồi xuống
bên cạnh, cầm lấy bàn tay mẹ. Tôi thì thầm:
- Mẹ Ơi, mẹ không có lỗi nào hết. Điều bí mật mẹ mang hộ con
đến bây giờ con đã thành một người phụ nữ trưởng thành. Nếu con biết điều này sớm
hơn, không biết rằng đời con sẽ ra sao. Mẹ Ơi, con muốn nói với mẹ điều này,
ngày mai con sẽ đồng ý để anh ấy cưới con. Dẫu bốn mươi tuổi con vẫn có thể đẻ
cho chồng con một đứa con gái cơ mà. Chồng con rất thích một đứa con gái.
Mẹ hãy tỉnh dậy đi để con nói với mẹ điều này.
Y Ban
Theo http://vietnamthuquan.eu/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét