Edgar Allan Poe: Nhà văn hay nhà tiên tri

Edgar Allan Poe:
Nhà văn hay nhà tiên tri?

Edgar Allan Poe là một nhà văn sáng tạo. Với những câu chuyện và những bài thơ sâu sắc, tài năng của ông là nền móng của sự súc tích trong văn học nghệ thuật, cho phép Poe được gọi là người kiến trúc sư viết truyện. Ông cũng trở thành nhà văn làm thay đổi sự tưởng tượng của mọi người về những truyện kinh dị. Poe giấu nhiều điều trong tâm hồn mình hơn là thể hiện trên giấy. Cuộc đời của nhà văn nổi tiếng chứa đựng những điều bí ẩn cũng như nhiều sự thật đáng ngạc nhiên chưa được lý giải.

Những biến cố cuộc đời
Trong các tác phẩm văn học của mình, Poe luôn thể hiện khả năng điêu luyện về ngôn ngữ và kỹ thuật, cũng như trí tưởng tượng độc đáo và đầy cảm hứng. Ông là một người tài năng, có sức sáng tạo phi thường được thừa hưởng từ gen di truyền độc đáo. Cha mẹ của Poe là những diễn viên chuyên nghiệp. Khi ông được sinh ra, cả hai bố mẹ đều là thành viên của đoàn kịch Boston. Vợ chồng David và Elizabeth Poe đặt tên con trai họ theo tên một nhân vật trong vở “Vua Lia” của William Shakespeare. Một sự khởi đầu tuyệt vời đối với nhà văn thiên tài tương lai. Edgar có một anh trai và một em gái. Khi cậu bé được 3 tuổi, cả cha và mẹ của cậu đều qua đời vì bệnh lao.
Nhà văn Mỹ Edgar Allan Poe (1809 – 1849).
Poe được nuôi dưỡng bởi John Allan, một nhà xuất khẩu thành công từ Richmond, Virginia. Cậu bé nhận được sự giáo dục tuyệt vời nhất, được học tại những trường học tốt nhất. Năm 1825 Poe được nhận vào Đại học Virginia tại Charlottesville. Tại đó, anh trở thành sinh viên xuất sắc nhất nhưng buộc phải rời đi chưa đầy một năm sau đó do nợ học phí. Mối quan hệ của chàng trai trẻ với người giám hộ của mình đã trở nên căng thẳng và Poe đã bỏ đến Boston.
Tại đây, chàng trai đã đăng ký vào quân đội và xuất bản tập thơ đầu tiên của mình. Cuốn sách đã không được độc giả và các nhà bình luận chú ý. Cuốn thứ hai được công chúng đón nhận nhiệt tình hơn. Cùng năm đó, Poe rời quân ngũ trong danh dự. Chàng trai trẻ nhập học tại Học viện Quân sự Mỹ tại West Point. Tại nơi đó Poe cũng chỉ học một thời gian ngắn, cũng lại vì thiếu tiền. Cậu đã chuyển đến Baltimore và sống tại nhà của người dì là bà Maria Clemm.
Poe đã xuất bản những truyện ngắn cùng những bài thơ và đã dần trở nên nổi tiếng hơn. Năm 1836, nhà văn kết hôn với người em họ Virginia. Cô bé lúc đó mới 13 tuổi, theo các nhà sử học thì cô đã được khai tăng tuổi để được phép kết hôn. Vào thời gian này, Poe đã trở thành một nhà văn rất nổi tiếng ở Mỹ. Poe tự khẳng định mình không chỉ là một tác giả xuất chúng về thơ và tiểu thuyết, mà còn là một nhà phê bình văn học, người có trí tưởng tượng và khả năng suy xét cho đến nay vẫn thuộc Top đầu trong văn học Mỹ.
Khi không viết truyện kinh dị, Poe đã thể hiện khía cạnh khác của mình. Poe là một người đàn ông điển trai với đôi mặt đầy mê hoặc. Ông nổi tiếng vì những cuộc tình, những đam mê của mình, đã viết nên những dòng lưu bút tình yêu vô cùng lãng mạn, những bài tự sự bằng thơ. Trong các bài thơ ông luôn ký cái tên rất dễ thương là “Eddie”. Edgar Poe thực sự là một ảo thuật gia về sáng tác và phụ nữ thường bị chinh phục bởi người đàn ông này.
Edgar Poe cũng là người hâm mộ nồng nhiệt Byron. Nhiều người tin rằng Poe đã dành cả ngày để ngồi liên tục bên bàn viết. Rèm cửa che kín, cây bút lia liên tục hoàn toàn dành trọn vẹn việc sáng tác. Điều này không phải như vậy. Tại nơi đây, Poe cũng theo bước chân thần tượng của mình là Lord Byron, muốn giống Byron về mọi mặt. Nhà văn bị cuốn hút bởi tính cách điên rồ và nguy hiểm, tội lỗi và bế tắc của thi sĩ thiên tài này. Sự tôn thờ đó làm sáng tỏ mảng sáng rất thú vị về nhân cách của Poe, đồng thời cũng bộc lộ những mặt tối của ông.
Poe đi trước thời đại không chỉ trong văn học. Bài thơ của Poe “Eureka” năm 1848 bằng văn xuôi, trong đó luận bàn nghiêm túc về nguồn gốc của Vũ trụ. Nhà văn đã mô tả lý thuyết vũ trụ của vụ nổ lớn từ rất lâu trước khi nó xuất hiện trong giới khoa học. Poe không phải là một nhà khoa học nhưng về khía cạnh này ông đã đi trước khoa học với thời gian đáng kinh ngạc tới 80 năm.
Ngoài việc thử sức với cây bút vẽ trong lĩnh vực hội họa, Poe còn hoạt động thể thao, thực sự đạt những kỳ tích Olympic. Khi mới 15 tuổi, Poe đã nổi tiếng khi nghĩ ra cách chèo thuyền 10km ngược sông James ở Virginia. Điều này chứng minh thêm rằng một thiên tài có thể tài năng trong mọi thứ.
Cuốn truyện kinh dị “Câu chuyện về Arthur Gordon Pym của Nantucket” của E.Poe.
Theo nhiều cách, danh tiếng của Poe đã bị “phong ấn” bởi một nhà văn có tên Rufus Griswold. Ý kiến tiêu cực lan trong xã hội về nhà văn Edgar Poe được bắt nguồn từ cuốn sách Hồi ký về tác giả năm 1850 của Griswold. Từ đó, Poe bị xem như một kẻ đam mê rượu và phụ nữ, sống thiếu đạo đức. Các chuyên gia tin rằng, trong cuốn sách của mình, Griswold đã vu khống nhà văn để trả thù. Thực tế là khi Poe là nhà phê bình, ông đã chỉ trích một trong những cuốn sách của Griswold và ông này đã nuôi một mối thù…
Cũng vì cuộc tranh cãi của Poe với một nhà văn khác nên ông cũng bị gán cho là kẻ nghiện ma túy. Đó là một tai nạn. Sau đó, có kẻ ác miệng phao tin trong công chúng rằng, những câu chuyện nghiệt ngã của nhà văn là kết quả sự tưởng tượng của ông về thuốc phiện. Hình ảnh của một con nghiện phóng đãng đã xuất hiện, song là không có bằng chứng cho câu chuyện đó. Ngược lại, các bác sĩ thời đó của Poe đã phủ nhận điều này. Họ tuyên bố rằng “họ chưa bao giờ thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Poe đang sử dụng loại thuốc này”.
Cuốn tiểu thuyết kinh dị Câu chuyện về Arthur Gordon Pym của Nantucket của Poe được viết vào năm 1838 với những tình tiết bí ẩn và kỳ lạ. Đây là cuốn tiểu thuyết duy nhất của tác giả. Nửa thế kỷ sau, câu chuyện khủng khiếp này đã xảy ra ở ngoài đời. Một con tàu bị đắm và các thủy thủ trên biển cả hối hả ăn thịt đồng loại để được sống sót. Một thủy thủ trẻ là Richard Parker đã bị đồng đội của mình ăn thịt. Trong sách của Poe cũng từng có một nhân vật với cái tên đó. Mọi thứ diễn ra đúng như những gì trước đó nhà văn đã mô tả trong cuốn tiểu thuyết của mình. Thật đáng sợ! Đã có nhiều câu hỏi đặt ra – đó là sự trùng hợp hay là lời tiên tri? Nhưng không có được sự lý giải thỏa đáng.
Cái chết bí ẩn
Vào năm 1847 Virginia Poe đã chết vì bệnh lao cũng giống như bố mẹ chồng. Sau cái chết của người vợ, Poe có hàng loạt mối quan hệ lãng mạn với nhiều phụ nữ khác. Cuối cùng, nhà văn quyết định tái hôn. Ngay đêm trước đám cưới, không rõ vì lý do gì ông đã đến Baltimore, và sau đó nhà văn được tìm thấy trong tình trạng nửa tỉnh nửa mê trong một con mương. Bốn ngày sau, ông vẫn không tỉnh lại và đã qua đời. Người vợ chưa cưới của ông là Elmira Shenton không bao giờ biết được điều gì đã thực sự xảy ra trước đó.
Cái chết của Edgar Allan Poe hoàn toàn ứng nghiệm với một trong những câu chuyện của ông. Không rõ là ông đã đến Baltimor như thế nào, mặc dù lẽ ra ông đang phải ở nơi khác. Có nhiều dị bản về cái chết của nhà văn. Theo một số người, lý do là ông không dung nạp được rượu, mặc dù có tiếng là nghiện rượu Poe lại rất dị ứng với rượu, cơ thể của ông hoàn toàn không chịu được đồ uống mạnh. Ngay sau khi uống một ly sâm panh, ông đã rơi vào trạng thái loạn trí.
Vào buổi tối khi được tìm thấy dưới mương trong tình trạng mê man và say xỉn, quần áo rách nát và bẩn thỉu, có người quả quyết là ông đã bị bọn côn đồ và kẻ cướp đánh đập. Một số người khác lại cho rằng đây là sự trả thù của người phụ nữ đã bị ông làm tổn thương. Với giả thuyết khác thì nhà văn là nạn nhân vô tình của một kế hoạch bỏ phiếu bất hợp pháp. Thời điểm đó đang diễn ra các cuộc bầu cử ở địa phương và những trường hợp tương tự vẫn thường xảy ra. Còn có các đồn đoán khác nhau về cái chết của nhà văn cũng được đưa ra là những căn bệnh khủng khiếp như u não, bệnh tả, bệnh lao, giang mai và thậm chí là bệnh dại.
Những lời cuối cùng của ông là: “Lạy Chúa, xin giúp linh hồn tội nghiệp của con”. Điều gì đã lấy đi cuộc sống của một tài năng văn học bất hạnh này? Không có giấy chứng tử và sự lý giải chính xác về nguyên nhân của tấn thảm kịch. Cho đến ngày nay câu hỏi này vẫn là một bí ẩn không có lời giải đáp. Đám tang của nhà văn vào năm 1849 được tổ chức một cách vô cùng vội vàng và rất đáng ngờ, ít người có mặt. Nhà văn qua đời khi mới 40 tuổi.
Nhiều bộ phim dựa trên những câu chuyện của Edgar Poe đã được dựng. Thật không may là tác giả đã không còn để có thể nói liệu ông có thích chúng hay không.
Hải Yến
 
14/1/2020
Trần Thanh Chương
Nguồn: Văn Nghệ
Theo https://vanchuongphuongnam.vn/