Thiền - Tịnh - Buông - Nhàn trong thơ Nguyễn Thị Sơn

Thiền - Tịnh - Buông - Nhàn
trong thơ Nguyễn Thị Sơn

Chùm thơ 4 bài: Thiền, Tịnh, Buông, Nhàn của nhà thơ Nguyễn Thị Sơn đã khái quát một không gian thơ mang tính tâm linh cho riêng mình, ở đó mỗi bài đều chứa đựng những tầng ý nghĩa sâu sắc về tâm trạng và trải nghiệm của con người. Những bài thơ này thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa thiên nhiên và tâm hồn. Mỗi bài thơ là một khía cạnh khác nhau của sự tìm kiếm sự an lạc và bình yên trong cuộc sống.
Có thể nói thơ Nguyễn Thị Sơn là một hành trình nội tâm sâu sắc, đưa người đọc đến với những khía cạnh khác nhau của sự an lạc và thư giãn trong sự đồng điệu của thi ca. Qua bốn bài thơ “Thiền,” “Tịnh,” “Buông,” và “Nhàn,” tác giả không chỉ khắc họa những hình ảnh đẹp đẽ của thiên nhiên và cuộc sống mà còn khám phá những tầng sâu của tâm hồn con người. Từ những khoảnh khắc bình yên trong thiền định đến sự giải thoát khỏi những phiền não, mỗi bài thơ đều mang đến một cảm giác hòa quyện giữa trí tuệ và cảm xúc. Nhà thơ Nguyễn Thị Sơn với khả năng tinh tế trong việc quan sát và diễn đạt, mời gọi người đọc cùng trải nghiệm và tìm kiếm sự an tĩnh trong những khoảnh khắc giản dị nhưng đầy ý nghĩa.
Thiền
Bài thơ “Thiền” mở đầu với một không gian thư phòng nhẹ nhàng, nơi hương trầm và ánh sáng tạo ra một môi trường ấm cúng và tĩnh lặng. “Buổi sáng thư phòng nhẹ thoảng hương/ Trầm bay thơm ngát cuộn vô thường” gợi lên hình ảnh của một buổi sáng thiền định, nơi sự bình yên được cảm nhận qua từng chi tiết nhỏ. Hình ảnh “Đèn ngân sáng tỏa không gian ấm/ Thảm trúc hoa văn lạnh tỏa sương” không chỉ tạo ra một không gian vật lý mà còn là một không gian tâm linh, nơi mọi sự lo toan và phiền não đều được xua tan. Tác giả mô tả sự thư thái qua “Mắt nhắm tay buông tâm lắng đọng,” cho thấy một trạng thái thiền định sâu sắc. Bài thơ kết thúc bằng một sự giải thoát khỏi những bận tâm trần tục, với “Buông bỏ hồng trần bay bốn phương,” thể hiện một sự buông xả và hòa nhập vào sự vĩnh cửu của vô thường.
Tịnh
Tiếp theo là bài thơ “Tịnh.  Tác giả miêu tả một cảnh vật mùa mưa và sự an tĩnh của tâm hồn trong không gian đó. Mưa chiều được miêu tả qua “hạt nhỏ giọt long lanh” và ánh sáng từ đèn đường tạo ra một không gian vừa mơ màng vừa rõ ràng. Tác giả sử dụng hình ảnh “Bóng nước dần loang ô cửa sổ” để tạo nên một cảm giác hòa quyện giữa thiên nhiên và nội tâm. “Ngân nga tiếng hát lòng an tịnh” cho thấy sự hòa hợp giữa cảm xúc cá nhân và môi trường xung quanh. Cuộc sống được miêu tả qua nhiều sắc thái màu sắc, và bài thơ kết thúc bằng một sự khẳng định về sự trong sáng của tâm hồn khi “Cuộc sống muôn đời bao sắc tố/ Tâm trong tuệ sáng ắt tình thanh” thể hiện sự tinh khiết và rõ ràng trong suy nghĩ và quan điểm về nhân sinh của tác giả.
Buông
Nguyễn Thị Sơn mở đầu bài thơ Buông bằng 2 câu tập trung vào chủ đề giải thoát và sự từ bỏ. “Lắng đọng tâm thân một chữ buông/ Hồn như thoát nhẹ hòa thanh chuông” là một cách diễn tả sự buông xả khỏi những lo âu và phiền muộn trong cuộc sống. cho thấy sự nhẹ nhàng và thanh thoát khi buông bỏ những vật chất và mộng mơ. Bài thơ thể hiện sự từ bỏ không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt tinh thần, với hình ảnh: “Buông bỏ hồng trần chẳng mộng vương,” thể hiện sự từ bỏ những mơ tưởng và danh vọng. Kết thúc bằng hình ảnh “Ngày mai thức dậy nhìn trời sáng/ Ngắm hạt sương mai hưởng ánh dương,”. Ở hai câu này, ta nhận thấy sự hồi sinh và sự an yên trong sự đơn giản của chính mình.
Nhàn
Khi đã buông thì ta nhận thấy sự “Nhàn” trong thư thái và hạnh phúc, một hạnh phúc hết sức giản dị từ một thi sĩ đi tìm sự yên bình và tỉnh lặng trong bộn bề cuộc sống. Hình ảnh bà tiên với mái tóc bạc phơ giống mẹ hiền gợi lên sự thanh bình và yêu thương. “Phảng phất mây bay vào cõi Phật/ Nhẹ nhàng gió thoảng cuộn hương thiền” diễn tả một trạng thái tâm hồn thư thái và hòa bình. Tác giả mơ về “Mong tìm hạnh phúc không xa lắm/ Mộng ước thư nhàn ở khoảnh hiên,” nơi có thể tìm thấy hạnh phúc trong những khoảnh khắc giản dị như ngắm cảnh và uống cà phê. Bài thơ thể hiện một niềm mong mỏi tìm kiếm sự an lạc và thư giãn trong cuộc sống, nhấn mạnh sự quan trọng của những khoảnh khắc nhỏ nhặt nhưng đầy ý nghĩa.
Trong 5 tập thơ đã xuất bản, tôi cảm nhận như nhà thơ Nguyễn Thị Sơn ưa thích thể loại thơ Thất Ngôn Bát Cú, một thể loại thơ vần điêu nhưng niêm luật, vế đối khá khắt khe… Tuy nhiên, có vẻ như chị yêu thích và thành công với thể loại thơ này, bên cạnh đó chị còn có những bài lục bát cũng rất tinh tế xoay quanh chủ đề nhân sinh, đời sống.
Nguyễn Thị Sơn (bút danh Huệ Hải) là một nhà thơ và luật gia nổi bật, hiện đang sống và làm việc tại TP.HCM. Sinh năm 1950 tại Bắc Ninh, chị đã xuất bản 5 tập thơ và nhiều tuyển tập in chung khác. Thơ của chị được biết đến với sự kết hợp tinh tế giữa trí thức và cảm xúc, phản ánh những quan sát hiện thực về cuộc sống, con người và thiên nhiên xung quanh. Được kết nạp vào Hội Nhà văn TP.HCM vào năm 2023, Nguyễn Thị Sơn tiếp tục cống hiến cho nền văn học những tác phẩm đầy ý nghĩa. Tạp chí Truyền thống và Phát triển rất hân hạnh giới thiệu chùm thơ này, như một món quà nghệ thuật từ tiếng lòng của tác giả.
Dưới đây là chùm thơ Thiền – Tịnh – Buông –  Nhàn của Nguyễn Thị Sơn:
THIỀN
Buổi sáng thư phòng nhẹ thoảng hương
Trầm bay thơm ngát cuộn vô thường
Đèn ngân sáng tỏa không gian ấm
Thảm trúc hoa văn lạnh tỏa sương
Mắt nhắm tay buông tâm lắng đọng
Mày chau thư thái thả tơ vương.
Nhẹ nhàng hít thở sâu lồng ngực
Buông bỏ hồng trần bay bốn phương.
1.10.2021
TỊNH
Mưa chiều hạt nhỏ giọt long lanh
Lất phất bên song phủ ướt mành
Bóng nước dần loang ô cửa sổ
Đèn đường sáng tỏa ánh cây xanh
Ngân nga tiếng hát lòng an tịnh
Ngẫm nghĩ câu thơ cảm thụ lành
Cuộc sống muôn đời bao sắc tố
Tâm trong tuệ sáng ắt tình thanh.
9.8.2024
BUÔNG
Lắng đọng tâm thân một chữ buông
Hồn như thoát nhẹ hòa thanh chuông
Buông rơi ngọc sản không còn tiếc
Buông bỏ hồng trần chẳng mộng vương
Vướng bận hư danh thêm tức phận
Tranh dành lợi lộc giảm sinh đường
Ngày mai thức dậy nhìn trời sáng
Ngắm hạt sương mai hưởng ánh dương.
27.12.2021
NHÀN
Đêm qua nằm mộng thấy bà tiên
Mái tóc bạc phơ giống mẹ hiền
Phảng phất mây bay vào cõi Phật
Nhẹ nhàng gió thoảng cuộn hương thiền.
Mong tìm hạnh phúc không xa lắm
Mộng ước thư nhàn ở khoảnh hiên
Ngắm cảnh hàng cây cao bóng mát
Cà phê một tách tự an nhiên.
13.3.2024
Nguyễn Thị Sơn
24/8/2024
Phùng Hiệu
Theo https://vanchuongphuongnam.vn/