Nhạc
sĩ Nguyễn Phú Yên từ "Tiếng ca giữ nước"
đến "Bước tiếp những mùa xuân"
Trong các năm từ 1970 đến năm 1972, cùng với cuộc đấu tranh
chống Mỹ trên mặt trận đường phố của thanh niên sinh viên học sinh miền Nam,
chương trình “Hát cho đồng bào tôi nghe” đã dâng lên thành một cao trào lớn mạnh
trên các thành phố Sài Gòn, Huế, Cần Thơ, Đà Lạt. Từ “Hát cho đồng bào tôi nghe“ đã xuất hiện nhiều nhạc sĩ tên tuổi nòng cốt như Tôn Thất Lập, Trần Long Ẩn,
Trương Quốc Khánh, Nguyễn Văn Sanh, Trương Thìn, La Hữu Vang, Nguyễn Xuân Tân,
Nguyễn Tuấn Kiết, Nguyễn Nam, Trần Xuân Tiến… và nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên của Huế
được tuổi trẻ học đường miền Nam biết đến nhiều qua ca khúc “Thuyền em đi trong
đêm” với nội dung ngợi ca người con gái giao liên trong vùng giải phóng.
Nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên sinh năm 1946 tại An Truyền (tức làng
Chuồn), xã Phú An, huyện Phú Vang, Thừa Thiên Huế. Lớn lên từ một miền quê có hồn
văn hóa mang bản sắc dân tộc với nhiều lễ hội, các hình thức tín ngưỡng dân
gian như đám chay, xuân tế, thu tế; với hát bội, với điệu thài mang âm hưởng lễ
nhạc chốn cung đình… Nguyễn Phú Yên đã sớm tiếp cận với các loại hình nghệ thuật
truyền thống của quê hương. Sau khi tốt nghiệp cùng lúc hai trường Đại học Văn
Khoa Huế, Đại học Sư Phạm Huế năm 1969, Nguyễn Phú Yên vào dạy học ở Phan
Thiết. Tại đây ca khúc “Mười năm”, phổ thơ của nhà thơ Nguyễn Như Mây đã trở
thành một kỷ niệm đẹp của anh trong những ngày tháng gắn bó, buồn vui giữa miền
gíó cát cực nam trung bộ.
Khi trở lại Huế trong những năm 70, 71, 72… là thành viên
tích cực của Nhóm Việt, Nguyễn Phú Yên đã hòa nhập vào phong trào đấu tranh chống
Mỹ của thanh niên, sinh viên, học sinh Huế. Thực tế sinh động, hào hùng từ những
cuộc hội thảo, xuống đường, những đêm không ngủ, từ những lần nhiệt thành, tâm
huyết cùng Đoàn Công tác Xã hội Sinh viên Học sinh Huế thâm nhập về những vùng
quê xa xôi bị bom đạn Mỹ tàn phá, hủy diệt tàn khốc đã trở thành chất liệu sống
giúp anh nguồn hứng khởi sáng tác trong một mạch nguồn nhất quán là đất nước,
quê hương yêu dấu, là con người Việt Nam gian khổ mà bất khuất, dũng khí.
Những ca khúc của Nguyễn Phú Yên như “Nhà em dưới mái trường
sơn”, “Cô giáo trẻ trên bản làng xa”, “Thuyền em đi trong đêm”, “Công trường
chiều nay”, “Thừa Phủ ơi lòng ta hồng biển lửa” (phổ thơ Võ Quê), “Sài Gòn ơi,
vùng lên”,” Tiếng chim rừng hót mừng sông núi”… đã được ngân vang trong các
chương trình “Hát cho đồng bào tôi nghe” thời ấy và được in trong các tuyển tập
“Tiếng ca giữ nước”, tập ca khúc in chung với Tôn Thất Lập (Hội Sinh Viên Sáng
Tác, Tổng Hội Sinh Viên Huế,1970); “Hát cùng đồng bào ta”, nhiều tác giả (Hội
Sinh Viên Sáng Tác, Tổng Hội Sinh Viên Sài Gòn, 1971); Tạp chí Đối Diện
(1970-1971); “Thuyền em đi trong đêm”, đĩa hát ghi chung với Hồng Vân, Tôn Thất
Lập (Nhóm Cửu Long, CHLB Đức, 1974), "Tiếng hát những người đi tới"...
Nhạc sĩ Tôn Thất Lập đã rất tâm đắc viết về anh trong giai đoạn đó: “Từ
những năm đầu thập niên 70, một dòng nhạc dấn thân đậm đà bản sắc dân tộc được
dàn trải trên những tiết tấu hiện đại đã lôi cuốn thanh niên, sinh viên, học
sinh lao vào các cuộc đấu tranh cách mạng tại các đô thị miền Nam. Đó là những
ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên. Âm nhạc của anh Tuy Hòa chung vào dòng nhạc
phong trào nhưng đã sớm bộc lộ một sắc thái riêng rất dễ nhận biết…”
Sau 1975, tiếp nối quá trình sáng tác trong những năm trước
đây, mặc dầu bề bộn với công tác ở báo Tuổi Trẻ, nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên vẫn âm
thầm miệt mài viết nên nhiều ca khúc mà theo nhạc sĩ Tôn Thất Lập thì “những
ca khúc mới sau này của anh đã mở ra hướng tìm kiếm để hòa nhập vào những hơi
thở trẻ ngày nay”. Một trong những nét nổi bật của nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên trong
sáng tác là anh thường đồng cảm sâu sắc với một số tác phẩm thơ của các nhà thơ
để phổ thành công những bài thơ về quê hương, về mẹ, về tình yêu mà tiêu biểu
là các ca khúc “Gửi Huế thân yêu”, thơ Tạ Nghi Lễ; “Bóng mẹ quê nhà”, thơ Phạm
Thanh Chương, “Chợt nhớ quê xưa”, thơ Hồ Đắc Thiếu Anh; “Vẫn ngày xa xưa ấy”,
thơ Nguyễn Thị Xuân Thủy; “Hỡi người tình nhỏ”, thơ Đỗ Trung Quân… Mối quan hệ
mật thiết giữa thơ ca và âm nhạc đã được Nguyễn Phú Yên tạo nên những giai điệu
đẹp, thuần khiết, trữ tình để từ đó nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên lại có thêm một bộ
phận công chúng mới yêu thích và hát những ca khúc của anh.
Vốn quen thuộc với các sinh hoạt cộng đồng, luôn gắn nghiệp vụ
của mình trong đời sống xã hội, nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên thường tích cực hưởng ứng
tham gia vào các cuộc vận động sáng tác ca khúc của nhiều nơi tổ chức và anh đã
gặt hái những thành quả đáng trân trọng qua các ca khúc: “Bước tiếp những mùa
xuân” (giải khuyến khích cuộc vận động sáng tác về đề tài Thống nhất Tổ quốc, Hội
Văn Nghệ Giải phóng, 1976); Các ca khúc trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi
nghe”.
Thành viên của tập thể các nhạc sĩ sinh viên đoạt Giải thưởng Hồng Mai
Lưu. 1990); “Bài ca Thanh niên” (giải hưởng ứng cuộc vận động sáng tác đề tài
Thanh niên, Hội Liên Hiệp Thanh Niên Việt Nam, 1994); “Gửi Huế thân yêu” (giải
A cuộc thi sáng tác về Huế, Thành phố Huế và Hội VHNT Thừa Thiên Huế, 1995).
Bây giờ, tuy nhạc sĩ Nguyễn Phú Yên đang công tác và sinh sống
tại thành phố Hồ Chí Minh xa xôi, nhưng anh cho biết nguồn cảm hứng sáng tác về
Huế quê hương vẫn còn bền bỉ nung nấu trong tâm hồn anh từng giai điệu nhớ: “Mẹ đã sinh con trên một bến đò. Nên suốt đời con dạt dào sóng vỗ. Từ đất
quê xưa mưa dầm nắng đổ. Con lại ra đi bao dặm đất trời. Con vẫn thầm mong nghe
giọng à ơi… Lòng nhớ thương hồi làng quê ngày ấy… (Ca khúc “Ơi mẹ mến yêu”)
CA KHÚC MỚI CỦA NHẠC SĨ NGUYỄN PHÚ YÊN:
Võ Quê
Theo http://www.voque.org/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét