Cái chết của một con đò

Cái chết của một con đò

Đêm. Mưa, trận mưa đầu mùa với tiếng sấm báo hiệu chuyển sang hè, với những tia chớp như những chùm pháo sáng lóe trên bầu trời xé rách những lùm cây tăm tối. Và gió, gió từ miền hoang vu nào đó hay từ thuở hồng hoang chưa bao giờ ngưng nghỉ chưa bao giờ ngừng thổi đã tới nơi đây, đã đến nơi đây cuồng phong cuộn nước sông Hồng chồm lên những ngọn sóng trắng như thác. Và mưa, mưa xối xả, mưa gột tảy những ngón tay bàn tay cha in trên mái chèo. Mưa, sóng và gió chúng xúm lại, chụm lại xâu xé hành hạ con đò nhà tôi. Vô tâm quá cả ngày lo việc đám không ai nhớ đến con Đò, không ai nhớ đến cái việc phải làm là cho nó một chiếc khăn trắng giúp nó để tang cha!
Con đò nó không phải chỉ là một con đò. Nó là con, nhân gian gọi nó – Con Đò, thân thương thế cơ mà. Vậy nên con đò đâu phải chỉ là đồ vật. Nó chính là người thân là ân nhân là thành viên trong gia đình. Nó là anh là chị, là em của tôi. Cha tôi cũng chính là cha của nó, vậy tại sao trong lúc này, lúc cả nhà chúng tôi chịu chung một nỗi đau chúng tôi lại quên nó, bỏ rơi nó. Bao nhiêu năm con đò cùng cha chở biết bao nhiêu lượt khách qua sông. Những năm xóm Đạo nằm trong vùng địch, đò giúp cha chở cán bộ Cách mạng bí mật đi qua bốt đồn tây từ vùng tề sang vùng tự do, từ vùng tự do vào vùng địch hậu. Con Đò theo cha, phụng sự cha, làm lá chắn che gió cho cha, che mắt quân thù những khi cha lặn ngụp xuống lòng sông vùi những chiếc nón lá ngụy trang của các đồng chí Cách mạng để phi tang bằng chứng các đồng chí hoạt động cách mạng chuyển vùng. Đò ơi, mày gần cha hơn tao, mày hữu ích cho cha hơn tao. Ngày miền Bắc được giải phóng, cha chợt nhớ cái ống tre cha cất giữ những cái giấy lưu bút, bút tích chứng nhận công lao của mày và cha do cán bộ Việt Minh viết tay dặn cha cất giấu cẩn thận đến ngày này đưa ra chính quyền làm bằng chứng để được công nhận Người có công với Cách mạng. Cái ống tre cha cất giấu kỹ quá và cũng lâu rồi cha quên cha bỏ rơi cha không để ý, những lần lũ lụt ngập mái nhà nó đã mủn nhuyễn thành phù sa mất rồi!
Vạn vật có hồn huống chi con đò chính tay cha làm nên. Cha đóng gỗ làm khung, cha ngâm tre chẻ lạt đan thuyền, cha giã lá gáo làm keo, cha quét lên nó một lớp nhựa đường để bảo vệ. Hình hài nó do cha, linh hồn nó do cha, ai có thể chắc chắn rằng mất người thân đồ vật không đau buồn?
Ý nghĩ chỉ đạo tôi, cảm xúc ngự trị tôi, tôi bật dậy khỏi giường chạy ra bến sông tìm em.
Gió tàn nhẫn quất mưa vun vút vào mặt. Tôi cúi mặt tránh mưa, chạy thục mạng tới hết con đường lao thẳng xuống bến đò. Cái dốc xuống bến đò trắng nước mưa trơn, nguy hiểm quá tôi kìm chân dừng lại suýt ngã nhào.
Mưa. Mưa trên bãi, mưa trong làng, mưa đầm con đê vệ cỏ chảy theo đường mòn dồn đổ hết ra sông biến dốc đò thành con thác đổ.
Tôi đứng nhìn sông. Tôi đưa mắt tìm em. Trong đêm mưa dòng sông, bến sông thật xa lạ. Tôi rùng mình nhìn thấy em tôi. Sóng nước điên cuồng chồm lên đập xuống hành hình đứa em khốn khổ của tôi. Thiên nhiên man dại thiên nhiên độc ác vô tình.
Tôi chúi đầu toan lao theo dốc xuống lòng sông, kéo em lên hẳn trên đường cao nơi tôi đứng. Bàn tay vô hình của ai đó phía sau tôi túm áo tôi giật ngược lại làm tôi hụt chân ngã ngửa mặt lên trời. Gió ghé tai tôi, tiếng rất đanh và nhẹ.
Nhưng, Con Đò, nó là em tôi, di vật của cha tôi, phương tiện kiếm sống nuôi sống gia đình tôi, nó đang khổ đau dưới kia tôi không thể đứng đây nhìn. Con sông, mấy chục năm trời song hành cùng Đò cùng cha không ngờ giờ dở mặt độc ác hung dữ đến thế kia. Trời đất. Một con chó trung thành giàu ân nghĩa, chủ của nó tạ thế, nó đau buồn bỏ ăn không thiết sống. Cũng là con, con chó là sự sống thật có máu óc tim gan. Cũng được gọi là con, con đò em tôi máu, tim, mắt não vô hình. Đò ơi em là đồ vật. Đồ vật gắn bó với con người, ai bảo em không có hồn, ai bảo cha tôi mất em không đau buồn!
Tôi cẩn trọng đưa năm đầu móng chân bấm chặt mặt đất giữ toàn thân thăng bằng sau đó mới đặt hẳn bàn chân, du trọng lượng tới chân đó thật chắc chắn tôi mới bước tiếp chân kia. Và tương tự tôi bước tiếp những bước chân lặp đi lặp lại bước ban đầu. Mỗi bước sau kinh nghiệm hơn, tự tin hơn, chắc chắn hơn. Tôi kiên nhẫn xuống được với bến đò.
Mưa. Nước thượng nguồn ầm ào đổ về sông mỗi lúc một đầy nhấn chìm cái mỏ neo tàu thủy cha tôi dùng thay cái cọc cái sào buộc đò. Tôi dùng chân lần lần, dùng tay mò mò như mò ốc cũng không sờ thấy cái mỏ neo để cởi dây thừng kéo con đò lên cạn. Chúng tôi cách nhau chừng hai mét thôi nhưng đầy nguy hiểm. Tôi không biết bơi. Tôi có bám được vào con đò thì cả hai chúng tôi cũng không cứu được nhau.
Tranh của họa sĩ Tú Ngọc
Tôi bất lực. Con đò cũng bất lực như tôi. Chúng tôi mảnh mai như chiếc lá trước sự thét gào của gió, sự điên cuồng của sóng, sự bạo hành của mưa, sự bí ẩn của dòng sông nham hiểm. Em tôi nằm trên sông, ngửa mặt lên trời phó thác và hứng đựng tất cả. Còn tôi, tôi yêu thương em, tôi có sức mạnh của một con người, tôi đã làm được gì cho em, tôi làm gì được cho em lúc này trước vũ trụ bao la đang nổi hứng điên cuồng quật ngã tôi, muốn nuốt chửng chúng tôi.
Sông Hồng như một vệt biển đen hun hút uy quyền.
Tôi khóc gọi đò không thành tiếng. Người quê tôi bảo gọi đò trong đêm chính là gọi hồn ma. “Xin Chúa hãy đến với chúng con, xin Chúa che chở cho chúng con. Xin ôm chúng con vào lòng cho chúng con được bình an trong vòng tay của Chúa”.
Chúa nghe thấy tiếng tôi và Ngài đã đến với giọng nói rất đỗi dịu dàng “Có ta ở đây, con đừng sợ!”.
Lầm lụi và lặng lẽ một khối đen rất to, có lẽ là gốc rễ cây cổ thụ trên rừng thượng nguồn bị người ta cưa chặt lấy mất thân làm gỗ đang tiến đến gần. Tôi nghĩ đó là xác một con người, một tên thủy tặc. Tôi toan vượt con dốc bỏ chạy. Con dốc nhẵn lì. Xuống dốc đã khó, lên dốc trong mưa khó hơn nhiều. Đành chịu.
Lòng em tôi nặng một đò nước. Em thoi thóp hai mũi đò như hai cái sừng trâu nhấp nhô trên mặt sông.
Tôi hung hăng khua múa bàn chân trong nước mênh mang hy vọng tìm được sợi dây thừng nối đất và em nhanh nhanh kẻo muộn. Tôi lặn ngụp kiếm tìm.
Gốc cây kiêu hãnh thượng nguồn lạnh lùng như một chiến hạm tàu ngầm lao thẳng vào em tôi, đâm thủng em tôi. Bộ khung em tôi siết chặt gốc cây, gốc cây nhùng nhằng giãy giụa.
Sự giằng giựt quật quã em tôi rã rời vỡ ra thành trăm mảnh.
Mưa. Mưa thả xuống lòng sông, phủ trắng lòng sông một rừng bông huệ trắng. Những mảnh vỡ đò ngang ngỡ như thể đàn vịt trời hứng khởi an nhiên bơi lặn trên sông. Chúa hóa kiếp em tôi thành sự sống. Chúa vẫn cho em tôi khoác trên mình một bộ lông màu đen màu thuở ban đầu cha làm nên em quét nên em!
Vịt trời giỏi bay, vịt trời giỏi bơi lội. Bầu trời mưa thả sáng xuống mặt sông. Nước sông ấm chân tôi. Mưa ấm cơ thể tôi. “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”. Câu hát của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn an ủi trái tim tôi tình yêu của tôi. Con đò em tôi, linh hồn cha tôi mãi mãi ở lại bến sông thương yêu này cùng tôi…
26/1/2022
Lê Hồng Nguyên
Theo https://vanvn.vn/