Hương thầm - Phan Thị Thanh Nhàn

Hương thầm - Phan Thị Thanh Nhàn

Cửa sổ hai nhà cuối phố 
Chẳng hiểu vì sao không khép bao giờ 
Đôi bạn ngày xưa học chung một lớp
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa 
Giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay 
Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm
Bên ấy có người ngày mai ra trận 
Bên ấy có người ngày mai đi xa 
Họ ngồi im chẳng biết nói chi 
Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi 
Nào ai đã một lần dám nói! 
Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối
Anh chẳng dám xin, cô gái chẳng dám trao 
Chỉ mùi hương đầm ấm, thanh tao 
Không giấu được cứ bay dịu nhẹ 
Cô gái như chùm hoa lặng lẽ 
Nhờ hương thầm nói hộ tình yêu 
Anh vô tình, anh chẳng biết điều! 
Tôi đã đến với anh rồi đấy… 
Và theo từng hơi thở của anh 
Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực 
Anh lên đường hương sẽ theo đi khắp 
Họ chia tay, vẫn chẳng nói điều chi 
Mà hương thầm theo mãi bước người đi.

Cảm nhận bài thơ "HƯƠNG THẦM" của Phan Thị Thanh Nhàn!. Tình yêu là điều kỳ diệu mà thượng đế ban tặng con người. Tình yêu giúp ta có thêm nghị lực để sống, để phấn đấu vươn lên mà giành lấy hạnh phúc đích thực của cuộc sống. Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho rằng: "Tình yêu mật ngọt, mật ngọt trên môi" (Lặng lẽ nơi này). Thật vậy, tình yêu là một thứ mật ngọt mang đến cho mỗi con người những dư vị đắm say. Nhưng để có được cái mật ngọt đầy chất đam mê ấy, chúng ta phải biết vươn lên và chạm tay vào nó, vì nó luôn cao xa tầm với của con người. Một mối tình đẹp được khắc họa rất rõ nét trong bài thơ HƯƠNG THẦM của nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn. Câu chuyện tình yêu đã bước vào bài thơ với xuất phát điểm là khung cửa sổ của hai ngôi nhà cuối phố:Cửa sổ hai nhà cuối phố Không hiểu vì sao không khép bao giờ Đôi bạn ngày xưa học cùng một lớp Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa. Trời có lúc mưa lúc nắng, nhưng dù ngày nắng hay mưa thì hai khung cửa ấy chẳng bao giờ khép lại. Họ không chỉ là hàng xóm với nhau mà còn là đôi bạn một thời học cùng một trường, một lớp... Có thể vì mối quan hệ như thế mà khung cửa sổ của họ không bao giờ khép lại chăng? Tình tiết của câu chuyện phát triển khi cô gái sang nhà hàng xóm:Giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay, Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm, Bên ấy có người ngày mai ra trận... Mượn một chùm hoa bưởi đang ngát hương sau nhà, cô gái giấu vội trong chiếc khăn tay hãy còn e thẹn màu thiếu nữ và từng bước chân ngập ngừng, nàng sang nhà hàng xóm để chia tay một người. Một người đã từng ngồi chung một lớp học với nàng. Ngày mai cả hai không còn gặp nhau nữa vì người con trai ấy lên đường ra chiến trận, sẽ có biết bao điều để nói với nhau. Khung cảnh của buổi chia tay diễn ra thật thầm lặng, thầm lặng vì họ chẳng nói gì với nhau.Họ ngồi im không biết nói năng chi Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi, 

Nào ai đã một lần dám nói 
Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối 
Anh không dám xin
Cô gái chẳng dám trao.

Họ im lặng mặc cho kim thời gian cứ lơ đãng quay. Cái sự im lặng đến cháy lòng ấy, mấy ai từng yêu mới hiểu hết về nó. Sự vụng về, ngượng ngập của tình yêu đầu đã không thể bật lên một lời nói, dù là một lời rất khẽ. Để những ánh nhìn càng thêm bối rối, bối rối nhìn rồi lại bối rối quay đi. Bối rối cả hương bưởi ngạt ngào! Nhành hoa bưởi đã hái rồi mà cô gái chẳng dám trao. Nàng không trao vì gai bưởi vướng vào chiếc khăn tay xinh xắn, hay sự lỗi nhịp của trái tim lần đầu rung động? Chẳng biết! Ta chẳng biết, và chàng trai cũng chẳng biết nên không dám xin. Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao:
Không giấu được cứ bay dịu nhẹ
Cô gái như chùm hoa lặng lẽ
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu.
Kẻ muốn trao, người muốn nhận nhưng ngượng ngùng cất giấu, chỉ hoa bưởi vô tình chẳng giấu được mùi hương - một mùi hương "đầm ấm thanh tao" - len cả vào trong trái tim của hai con người đang bắt đầu yêu, khiến họ càng thêm bối rối: hương bưởi hay hương tình đầu đang ngạt ngào lan tỏa? Khung cảnh hoàn toàn yên ắng, chỉ có hoa bưởi dịu dàng, như chứng nhân cho một tình yêu không lời, nói hộ dùm tình yêu của một con người và cả những lời giận hờn trách móc vu vơ:
(Anh vô tình anh chẳng biết điều
Em đã đến với anh rồi đấy...)
Trong cuộc đời này, có những khoảnh khắc mang ý nghĩa vĩnh cửu của thời gian. Có những khoảng trống lấp đầy bao chật hẹp và cũng có những điều im lặng lại cất lên được bao lời. Hương bưởi tưởng như vô tình nhưng đã nói hộ cô gái rất nhiều ý nghĩ. Trong chút nồng nàn của hương bưởi ấy, chàng trai đã nhận ra được tình yêu của nàng:
Rồi theo từng hơi thở của anh
Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực
Anh lên đường
hương sẽ theo đi khắp.

Thế là họ chia tay nhau. Lặng lẽ gặp và lặng lẽ chia tay!. Chỉ có tình yêu còn ở lại, mãi mãi trong sâu thẳm trái tim của người ra đi và người ở lại:
Họ chia tay
vẫn chẳng nói điều gì
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi.
Đó là kết thúc của một lẩn gặp gỡ, nhưng dư âm còn vang vọng mãi và sẽ là ngọn nguồn cho một tình yêu lớn. Chàng trai lên đường chiến đấu, cô gái ở lại quê nhà. Rồi tình yêu của họ sẽ là tình yêu giữa tiền tuyến và hậu phương, một tình yêu đẹp, ẩn chứa bên trong biết bao nghĩa cử cao quí của đức hi sinh thầm lặng. Thầm lặng, lặng thầm, nguyên vẹn như thuở ban đầu e ấp, thẹn thùng.
Điều làm chúng ta xúc động trong bài thơ này là hình tượng người con gái khi yêu giữa thời chiến. Họ thật sự mạnh mẽ!. Họ lên tiếng trước để bộc bạch những cảm xúc đang ấp ủ trong lòng. Tuy không trực tiếp nói ra nhưng cô là người chủ động sang nhà chàng hàng xóm với một cành hoa bưởi - như một biểu tượng tình yêu của nàng- để tiễn một người ra đi.
Một bài thơ hay với tứ thơ dịu dàng, thi từ dễ thương miêu tả sự thuần khiết của tình yêu đôi lứa... là những ấn tượng khó phai trong HƯƠNG THẦM. Và điều này cũng tạo nên nét duyên của bài thơ, cứ lặng thầm mà đi vào lòng của bao thế hệ người đọc. 

Phùng Thanh Lài
Theo http://www.ttgdtxlaocai.net/