Bông nắng ríu ran

Bông nắng ríu ran

Thái Hải đến với trường ca muộn hơn so với thơ, nhưng từ năm 2008 đến năm 2017, ông đã viết đến 3 trường ca (Đồng Hới – khúc huyền tưởng, Tôi tìm tôi và Bông nắng ríu ran), chưa kể giữa khoảng thời gian đó có thêm tập thơ Người đàn bà nhóm bếp, cho thấy năng lượng và niềm đam mê sáng tạo không ngưng của một thi sĩ dù đã gần 70.
Trường ca Đồng Hới – khúc huyền tưởng được dư luận quan tâm, có những luận giải khá thú vị tại cuộc hội thảo ngày 11.5.2010 do Hội VHNT Quảng Bình phối hợp với UBND tỉnh tổ chức. Năm 2015, trường ca Tôi tìm tôi còn đoạt giải 3 cuộc vận động sáng tác nhân dịp kỷ niệm 70 năm của ngành giao thông vận tải. Trường ca Bông nắng ríu ran xây dựng theo mô hình tuyến tính, tựa vào quá khứ đau thương của những người vợ chờ chồng trở về, của những đồng đội vĩnh viễn hóa thân vào đất đai, rồi vắt sang nỗi niềm sau hòa bình khi “tình người hình như bắt đầu mọc gai”. Từ khoảng lặng nhức nhối của chiến tranh đến khoảng lặng đời thường khi “quá khứ vẹt mòn”, tâm trạng của “cá thể trữ tình” đã hòa vào tâm trạng của những người mẹ, người vợ, đồng đội – những con người “nước mắt lặn vào trong” để làm nên “giàn đồng ca mùa xuân”, không phải tiếp tục xới lên những quặn xót mà muốn báo động trước nguy cơ lãng quên năm tháng bi hùng.
BÔNG NẮNG RÍU RAN
(Nén tâm hương cùng đồng đội)
1. Nón thiếu vành
áo hoang mảnh vá
mười ngón nhúng phèn
chạy về nơi tiếng nổ
múi bưởi củ khoai làm nên điều kỳ diệu
con mở miệng cười mẹ đầm đìa nước mắt
Cái thời khốn khó miếng ăn
ruộng đồng nứt toác
ngày bát rau lang đêm mơ quả trứng vàng
chum cà muối điệp khúc tình tang
Trời cao không chút bận lòng
cây khế sau vườn
ngập ngừng
quả
làng sơ tán dế trộn đêm rả rích
đom đóm mồ hoang cỏ dại
2.
Bao mùa nắng hanh hao èo uột dán xuống cánh đồng
ngày qua ngày bóng mỏng lắt lay
trăng vườn tập cuốc
chữ nghĩa lật lên dưới luống cày
nơi vệt máu xối tràn lớp học
lửa na pan khô khốc ngọn đồi
Nương tựa đêm nào thấu trời sao
úp mặt ngày ao sâu tăm cá
tự hôn hít cọng rơm mùa hạ
tự mênh mang hiu hắt sân đình
3.
Vỡ giọng cháo tấm chia đều bát sắt
hào giao thông biến dạng đường làng
người lớn không còn dùng roi đe nẹt trẻ con
mỗi họ tộc chăm chút hầm chữ A hơn ngôi nhà tổ tiên để lại
se sắt gương mặt giếng thôn
gàu va mặt nước
một mình trăng
vỡ bóng
4.
Những câu chuyện thầm thì lớn dần lọt qua phên liếp
gốc đa bông nắng xếp hàng
lăn theo dốc sỏi cơm
cuồn cuộn vượt ngầm đá mòn dép lốp
Sóng vỗ mưa chan
hồn nhiên đàn chim nhạn
dệt cánh cung dòng nắng vén mây bay
Tuổi mười bảy hồng tươi giấy trắng
rộn rả cổng trường mỗi sáng mai lên
5.
Mẹ cuộn giấy báo tử cha vào túi nilon chôn xuống đất
rưng rưng nén nhang cháy đỏ
hương ngùi ngùi thơm
trong gió
trong mưa
trong trời
trong đất
Núm ruột một đi không trở lại
ranh giới thắng thua bom đạn không lời
nhọc nhằn ao sen cuối làng quên nở
6.
Đá dưới chân hình như nhọn hơn
hoa cau mùi đồng quê mù xa
một tiếng gà ba nước nhận ra ngày mới*
Ngày mới bắt đầu từ bông nắng
những bông nắng len rừng lách  thác
thác trắng mùa hạ cao nguyên
Nắng qua đèo lò xo
thả tiếng cười xuống vực
Lấm tấm
hạt vàng
vòm ngực nén căng khát vọng
rào rạt khúc quân hành leo đỉnh phượng hoàng
7.
Ngày mới
nắp ba lô thầm thì hơi thở bờ đê
lời tỏ tình cây đa bến cũ
ngọn nồm nam ướt đẫm  khăn thêu
Mênh mênh mang mang văng vẳng tiếng chiều
Đường ra trận những bông nắng mọc râu
những bông nắng rụng tóc
đại ngàn ướt sũng võng tăng
ngày không nắng đêm không trăng vẫn tiếu lâm vỡ bụng
rồi lặng thầm khao khát chuông chùa
mùi trầm hương thanh tịnh xóm nghèo xưa
8.
Chặng đường qua gió
chặng đường qua mưa
chặng đường qua bão lửa
không nhớ bao nhiêu lưỡi lê nắn nót khắc lên vách núi
nắng ôm nắng mọc lên tiếng nấc
nước mắt hóa cây, cây nhuốm đỏ suối ngàn
9.
Cửa độc lập mở toang
giàn đồng ca mùa xuân
tháng tư – một – chín – bảy – lăm – ngân vang
đôi bờ Bến Hải nở hoa
mầu cờ chói ngời sắc nắng
rọi chiếu Mục Nam Quan – Mũi Cà mau
10.
Bước chân mẹ xao xuyến đô thành
áo nâu mẹ ngày tiễn con hòa muôn sắc
nước mắt triệu con tim
nụ cười triệu gương mặt
nụ cười thấm lòng đất thanh thản an nhiên
nước mắt reo trùng sóng lênh đênh biển bạc
11.
Tan vào thinh không hoa lá cỏ cây
những bông nắng không chân
những bông nắng không đầu
những bông nắng không mắt để nhìn ánh mai nay
quyện gió đan mây chia sớt vui buồn
12.
Bao bà mẹ mất con
Bao gia đình ly tán
Anh giải phóng quân dìu anh lính cộng hòa
Tìm về nơi cắt rốn chôn rau
Mái tóc chờ chồng bạc sóng Cửu Long
Đôi mắt đợi người yêu đỏ Hồng Hà mùa nước lũ
Khoảnh khắc thiêng liêng mẹ rờ rẫm sắc cờ
Vân tay rong rêu ngờ ngợ từng gương mặt
Da diết Hiền Lương máu chảy ruột mềm
13.
Mẹ – ngọn nến cháy giọt cuối cùng
thao thiết vòng tay ôm đất
buông nhẹ ngón mềm làn nước
nụ cười thơm thảo lá vàng
Muôn giọt nắng xếp hàng  quây quần linh cửu
kết thuyền rồng thung thăng lên rừng
vang rền nhịp trống tây nguyên
ung dung xuống biển
đảo nhỏ đảo to sóng dựng
rặng san hô nức nỡ
tiễn người
đi…
14.
Bông nắng liu riu gân lá bồ đề
phố không phố nhà không nhà
hàng dọc hàng ngang lộng gió
thông xanh thầm thĩ ve ran
nấm mộ vạn sao nhấp nháy
nghĩa trang chuông ngân đêm dày
15.
Giấc mơ gập ghềnh
trăng lá lúa lặng tìm hơi thở
hơi thở không biết đánh rơi nơi nao
dưới khe – bên suối – đồi cao
pháo hạm – bom bi – rooc ket
con tàu cưỡi  sóng
cuộc đấu súng giữ đảo Việt Nam
16.
Trăng lưỡi liềm kiếm tìm đôi mắt
giận hờn chi không trở lại một lần
leo lẻo côn trùng khuya về tức tưởi
vòm đêm nát nhàu rả rích âm dương
Gom chân hương sấm chớp nhì nhằng nhóm lửa
đứa khóc kết lau ngàn
nhúng nghiên khe vẽ lưng trâu vắt vẻo
đứa cười
khúc đàn bầu
ngân
hoa trắng đường về
17.
Bốn mươi năm vời vợi quê nhà
quên đói
quên rét
quên hết hận thù
làm ma biết mấy là đủ
Nắng trời mỗi sáng mai nguyện là con ong cái kiến
an nhiên cùng hoa trái
thoát ám ảnh
hứng
non tơ ngút ngát chân trời
Xin về với luống cày
nghe đất đai rủ rỉ chuyện đồng quê
nghe ngao hến
thầm thì mùa biển động
lặn lội thân cò rau mưng rau má
lưng bát cơm
cúng giỗ mẹ cha
18.
Bông nắng mờ nhòa vào nam ra bắc
đậu cánh máy bay leo mỗi toa tàu
đường miền trung chẳng hề ngắn lại
bông mây biển bông mây núi ngời ngợi ráng vàng
Đại lộ đông trường sơn cỏ cây bịn rịn
chùm thạch thảo khép chiều
cánh chuồn gió ngược phiêu diêu
Thung sâu lèn đá  thúc thắc tiếng chim chuyền cành
đồng vọng
đục
trong
lối mòn trận mạc
19.
Trở về
kỷ niệm xưa trẻ lại
hồi ức gần
xa
vỡ
Bầu trời vẹn nguyên soi bóng ngân hà
dìu dặt khúc tình ca của biển
Tiếng cồng chiêng tiếng sáo vọng biên cương
hơi thở tổ tiên ấm hồng ngọn lửa
Bước qua mỗi nấc thang diệu kỳ
bàn đá chông chênh khắc chạm hồn non nước
20.
Thương dòng sông vẫn thế tự bao giờ
âm thầm chở nặng phù sa
như mẹ cha úp mặt
đồng cạn
đồng sâu
bão lũ
chi chút nuôi con
ươm mầm sống gửi đời
21.
Nắng ríu ran trong mắt trẻ thơ
hôn lộc non sao trời mới dựng
hôn đền đài tháp bút linh thiêng
đảo nhỏ đảo to đảo chìm đảo nổi
Hôn lên nỗi đau
hôn lên niềm vui
hôn lên cay đắng
hôn lên ngọt bùi
Triệu dấu chân tìm về hồng chuông Vũng chùa
lặng lẽ xếp hàng
lặng lẽ
triệu tấm lòng chung một nén hương
khóc thương
xích lại
Nhiễu điều phủ lấy giá gương…
Thời gian mai vàng hóa thạch
bâng khuâng bông nắng ríu ran.
Đồng Hới, 12/1/2015
Thái Hải
Theo https://vanvn.vn/