Nhơn tình ấm lạnh 2

Nhơn tình ấm lạnh 2

CHƯƠNG 9
Ở đời từ giàu sang cho chí nghèo hèn, chẳng thiếu chi người bị hoạn nạn, kẻ tán gia bại sản, người thất chí thương tâm, nhưng dầu ai khốn khó thế nào, tưởng chẳng hơn nàng Phi Phụng được.
Nàng còn trẻ tuổi, chưa nếm đủ mùi đời, nên tánh tình còn chất phác, trí như tuyết trắng, lòng tựa nước trong. Lại nàng sanh nhằm nhà con một, cha mẹ cưng như ngọc yêu như vàng từ thuở nhỏ chí lớn chưa hề biết rầu buồn, cũng chưa hề biết lo tính. Thình lình trong vài năm gia đình đại biến, cha chết khóc chưa ráo nước mắt, kế thấy sự nghiệp tan tành, rồi lại mẹ chết mồ đắp chưa khô, kế thấy căn duyên lở dở. Dầu bậc nam nhi gặp cảnh khổ phi thường như vậy đi nữa, sợ e cũng khó dằn lòng vững chí cho được, huống chi bậc nữ nhi dễ gì mà không đứt ruột nát gan.
Phi Phụng buồn thì thiệt buồn, rầu cũng quá ư rầu vì nỗi thung huyên (50) khuất bóng, thân liễu bồ không biết nương dựa vào đâu, rầu rĩ thêm vì nhà ruộng tan tành, trí bất bình nên ấm ức mà không nói đặng. Đã rầu buồn còn thêm tức giận, mà tức Tú Cẩm đoạt gia tài cũng chưa mấy uất, giận nhơn tình bội ước mới lòng đau khôn tả, bởi vậy ngày như đêm nàng mới biếng ăn quên ngủ, hết buồn rồi giận, hết tức rồi sầu, lững thững lờ thờ (51) như kẻ không hồn không trí. Nàng đương áo não, bỗng thấy Tú Cẩm xuống nhà khuyên giải biểu nàng về Bạc Liêu đặng chung hýởng gia tài, nghe lời khuyên càng chua xót gan vàng, thấy mặt oán thêm bừng bừng lửa giận. Về Bạc Liêu sao cho đặng? Tú Cẩm tuy là xưng anh mình, nhưng từ nhỏ tới lớn chưa thấy mặt lần nào, đến chừng gặp mặt thì thâu đoạt hết gia tài, lại còn muốn bứt mối tơ duyên mình đương ra công xe chấp. Chiếm gia tài đã giận, còn bứt lương duyên thì thù oán càng sâu. Tuy lời Tú Cẩm nói ngày trước, nay đã thấy hiển nhiên như vậy mặc dầu, song có lẽ vì nói trúng đó nên mối thù càng nặng hơn nữa, còn không chịu về Bạc Liêu vậy chớ ở lại làm gì? Thủ Hiệp cưới vợ rồi, mình đã xem tận mặt, đã thấy dâu rể hoan hỉ lên xe hơi, rể đưa tay dìu dắt, dâu phỉ dạ tươi cười, còn mong mỏi nỗi gì mà ở đây chờ đợi? Phải đi, đi cho khỏi xứ Bạc Liêu, là thứ nhân vật đều hợp nhau làm mình buồn thảm, đi cho khỏi trời Bạc Liêu, là trời bạc ác, đã đoạt cha cướp mẹ của mình, lại còn đang tâm cắt đứt mối tơ tình của mình nữa. Đi cho mau, đi phứt cho rồi, dầu đến xứ lạ tấm thân chìm nổi thế nào, tưởng cũng không thảm khổ cho bằng thảm khổ ở xứ nầy nữa.
Bởi Phi Phụng suy nghĩ như vậy mới gạt Tú Cẩm để đi trước một mình về Bạc Liêu, đặng thoát thân cho dễ. Nhưng quyết đi thì đi chớ cô không tính trước coi phải đi đâu. Xuống tàu "Hirondelle" và tàu chạy được vài khúc sông ông cò cầm giấy đi lấy tiền tàu hỏi đi đâu, chừng ấy cô mới nói bướng đi Mỹ Tho, song cô cũng không biết tại sao lại phải đi Mỹ Tho nữa.
Tàu chạy chân vịt rầm rầm. Phi Phụng day mặt ngó xuống sông thấy lượng sóng ồ ào, dòng nước cuồn cuộn, nghĩ cuộc giàu sang của cô cũng chẳng khác bọt nước theo lượng sóng khỏa vào bờ thì tan rã chẳng còn, rồi cô lại sánh duyên trăm năm của cô cũng như dòng nước hai bên tàu, hễ qua khỏi rồi thì không bao giờ lấy tại được nữa.
Cô ngó cảnh động tình nên trong lòng bâng khuâng chịu không được. Cô mới day mặt trở vô trong tàu, tính làm quen với hành khách đặng giải khuây. Cô ngó trước, xem sau thì hành khách chừng mười lăm người, phía trước có một bà già đương ngồi ngoái trầu dựa bên một người đàn ông mặc áo vải cục, lại để râu lưa thưa. Dưới chân bà già ấy là hai đứa nhỏ đương ngồi chơi cầm bánh ăn, áo quần lem luốc. Ngang đó mấy chú khách Triều Châu đang ngồi nói chuyện, người thì áo không gài nút để lòi ngực đen thui, kẻ thì ngậm trầu cham bam (52) nên nói không ra tiếng, phía sau có ít người Thổ (53) ngồi lộn với người Việt, kẻ nói người cười coi bộ vui vẻ lắm.
Ngồi gần cô thì có ba người đàn bà Việt Nam, một còn nhỏ, còn hai người tóc đã điểm hoa râm, cô nhớ mặt người nhỏ ở Bạc Liêu có tới nhà cô đôi ba lần, song cô không biêt tên gì. Cô muốn làm quen với ba người đàn bà ấy, song cô thấy người nhỏ nhỏ ngó cô rồi day lại nói nhỏ với hai người kia mà cười, cô nghi hai người ấy cười thầm cô côi cút, cười phận cô nghèo hèn, cười duyên phận cô dở dang, cười mặt cô buồn thảm, nên cô giận cô day qua chỗ khác đau lòng ứa lệ, thẹn mặt héo gan, cô quyết không nói chuyện với ai, và cũng không thèm ngó ai hết.
Cô ngồi nghĩ giận nhân tình đen bạc, thế thái cay đắng rồi mới nghĩ thầm thân phận cô, hỏi cô vậy chớ tại ai làm cho cô mang sầu thảm đến dường nầy? Tại Tú Cẩm nên cô cực thân, còn tại Thủ Hiệp nên cô mới thất chí, chớ dầu gia tài tan tành mà duyên bình thủy (54) vững bền thì nghèo cô sợ gì mà đeo sầu giữ thảm?
Tuy lúc đầu cô đã biết Thủ Hiệp phụ cô đi cưới vợ khác, ấy tại cô hết gia tài nên tình nghĩa mới nhạt phai, nhưng mà tình riêng cô vẫn đoái thương đến Thủ Hiệp hoài. Bởi vậy cô giận Thủ Hiệp thì ít mà oán Tú Cẩm thì nhiều, cứ nói Tú Cẩm đoạt gia tài nên căn duyên của cô tan rã.
Cô giận hờn phiền trách một hồi rồi cô đổ hết tội lỗi lên đầu ông trời, cô nói tại ông trời không thương cô nên mới bắt cô thê thảm như vầy, chớ không phải Tú Cẩm có phép nào mà đoạt sự nghiệp của cô, không phải Thủ Hiệp có bụng nào mà phụ bần tham phú.
Ông trời tuy không có hình dạng, không nói riêng một thứ tiếng gì, lắm lúc hay giải mối sầu dùm người đời. Phi Phụng đổ lỗi cho ông trời rồi trong lòng bớt buồn. Cô bớt buồn rồi cô lại thầm lo trong trí: "Thôi, ai kia ở quấy có ông trời làm chứng. Mình cứ noi theo đường phải, dẫu trời chẳng thương đi nữa, có lẽ ông cũng không ghét đến nỗi mà hại mình. Mà cái khổ của mình đã chí rồi, không còn khổ gì nữa mà sợ. Nói cùng mà nghe, ví dầu ông trời ganh ghét, muốn làm cho phai má hồng, hoặc làm cho cháy mày xanh, thì cái thân sầu thảm nầy mình cũng chẳng tiếc gì, thà là mình liều thân trả phứt nợ đời cho rảnh, chớ sống mà không mẹ không cha, sống mà không nhà không cửa, sống mà người yêu phụ bạc, sống mà đứa quấy dễ dui, sống như vậy nghĩ chẳng vui chi mà sống".
Cô nhớ gia tài của cô bây giờ chỉ còn một bông tai hột xoàn giá mua hai trăm rưỡi, một sợi dây chuyền Tây giá mua mười tám đồng, với một chiếc đồng hồ chạm mắc tre mà thôi, còn cà rá, dây chuyền có mề đay đồng nhận hột xoàn cùng bông cổ vàng, neo, đều bị ăn cướp hôm bữa trong năm lấy hết. Trong túi cô còn tám mươi đồng bạc, còn trong giỏ xách thì còn hai cái áo với hai cái quần. Cô tính lên Sài Gòn xin vào Nữ Học Đường học lại vài năm rồi thi lấy bằng sơ học đặng đi dạy học để nuôi thân, vì cô giận Tú Cẩm nên quyết để hết gia tài cho Tú Cẩm ăn, chớ không chịu về ở nhà cho Tú Cẩm nuôi, mà cũng không thèm lãnh bạc cơm theo như án tòa Định.
Ðương tính tới việc xin học lại cô mới sực nhớ Duy Linh không biết anh ta phiêu bạt xứ nào bây giờ ở đâu, phải chi gặp anh ta đặng cậy anh làm đơn xin dùm học bổng cho đỡ tốn, chớ mình bây giờ nghèo rồi, có tiền đâu đặng đóng tiền cơm tiền học cho đủ. Cô nhớ tới Duy Linh trong lòng cô hơi buồn, thầm nghĩ Duy Linh mồ côi mà lại nghèo, ngày nay mình cũng mồ côi và cũng nghèo như Duy Linh, nếu gặp mà tỏ hết việc nhà cho Duy Linh nghe thì chắc Duy Linh thương xót dùm cho thân mình lắm. Cô ngồi tưởng tượng hồi nhỏ anh em dẫn nhau đi chơi trên bờ kinh, nhớ lúc học ở Bạc Liêu anh em ở chung một nhà; nhớ lần chót Duy Linh đến nhà thăm coi bộ buồn thảm lắm. Duy Linh buồn nên bỏ xứ ra đi, nhưng từ khi đi rồi cho đến nay đã hết buồn hay chưa, đã có vợ con hay chưa? Mình nay cũng buồn bỏ xứ ra đi, mà mình đi đây có hết buồn được hay không?
Cô lại nhớ mấy năm học trên Sài Gòn, hễ có lễ thì ông Phán Kim là anh em bạn thiết của cha mình, vô rước mình đem về nhà chơi, ông Phán ở trên một căn phố trên đường Bắc Hà, phố tuy hẹp nhưng dọn dẹp sạch sẽ, bà Phán tuy hay nói, hay rầy, hay đánh bài, song bà không có con nên bà thương mình như mẹ thương con, không biết tại bà không có con nên bà thấy mình bà thương hay là tại cha mình hễ lên thăm thì đem đồ cho bà nhiều nên bà phải vì đồ mới thương mình.
Phi Phụng lên tới Sài Gòn, kêu xe kéo đi thẳng tới nhà ông Phán Kim. Bà Phán đi chơi không có ở nhà. Ông Phán mừng rở hỏi thăm lăng xăng, Phi Phụng thuật hết họi việc nhà cho ông nghe, thuật tới đâu khóc tới đó, song có một việc cô luôn dấu kín không nói ra, rồi việc Thủ Hiệp hứa hôn rồi bội ước.
Ông Phán kiếm lời khuyên dỗ cô. Ông lại nói khi nghe hông Huyện Hàm từ trần rồi thì có một người con riêng xuống kiện tranh gia tài, song ông không dè tòa xử phải giao hết sự nghiệp cho người con ấy và cũng không hay bà Huyện Hàm mất.
Bà Phán đi chơi về thấy mặt Phi Phụng bà cũng mừng rỡ, hối người nhà đi mua thêm đồ ăn đặng có cơm cho Phi Phụng ăn. Chừng bà nghe ông Phán thuật lại việc bà Huyện Hàm cũng đã mất rồi và Tú Cẩm là con riêng của ông giựt hết sự nghiệp thì bà đứng chưng hửng một hồi rồi ngó Phi Phụng hỏi:
- Vậy bây giờ cháu tính sao đây? Nghe nói ông Huyện có một đời vợ trước, song không nghe nói có con sao bây giờ con ở đâu lại tranh gia tài đó? Cháu phải mướn trạng sư họ cãi lẽ, chớ để sự nghiệp hết cho chúng ăn hay sao?
- Thưa bác, cháu đã mướn thầy kiện tốn hết mấy ngàn đồng, chống án lên tòa trên cũng thất. Bây giờ có kiện gì nữa được.
- Cha chả, thiệt là oan ức quá! Sự nghiệp của ông Huyện tính hết thảy bao nhiêu?
- Ruộng đất góp huê lợi mỗi năm tính hơn năm mươi tám ngàn giạ.
- Úy! Cha chả! Nhiều quá mà! Vậy chớ tòa biểu giao hết hay sao?
- Dạ phải, trong án tòa dạy phải giao hết cho tiên cáo, song tiên cáo phải nuôi mẹ con cháu, như không nuôi thì mỗi tháng phải đóng tiền cơm 100 đồng.
- Vậy mà từ hồi đó giờ nó có nuôi cháu hay đóng tiền cơm gì hay không?
- Thưa, ảnh biểu cháu về nhà ở nhưng cháu không chịu, còn sự nghiệp của cha cháu thì ảnh đoạt hết, bây giờ cháu mặt mũi nào đi lãnh tiền cơm.
- Ủa, mỗi tháng 100 đồng chớ có ít ỏi gì đâu mà sao cháu bỏ.
- Thưa, cháu không cần.
- Vậy chớ bây giờ cháu tính làm sao?
- Thưa, cháu lên đây tính cậy bác làm đơn xin dùm học bỗng đặng cháu vào trường học lại.
- Gia tài sự nghiệp để cho chúng giựt hết, bây giờ còn đi học làm gì nữa.
- Cháu tính học thêm đặng lấy bằng sơ học rồi cháu đi dạy học để nuôi thân.
- Hứ, làm cô giáo lương bổng đôi ba chục chớ bao nhiêu đó mà cháu ham! Vậy để ta lãnh mỗi tháng một trăm đồng bạc đó không rồi xài không sướng sao?
- Thưa, cháu nhứt định không thèm, thà là cháu đi làm cháu ăn, chớ lãnh bạc của họ xấu hổ lắm.
- Tiền của ông Huyện để lại, chớ tiền của ai đó mà cháu xấu hổ.
- Vậy mà cháu không thèm. Thà là cháu đi ở đợ cho người ta cháu cũng vui lòng hơn là lãnh bạc ấy.
Ông Phán ngồi nghe bà Phán với Phi Phụng cãi lẽ với nhau thì ông thở dài chớ không nói chi hết. Qua bữa sau Phi Phụng cậy ông nữa ông mới làm đơn dùm cho Phi Phụng đứng xin học bổng. Quan trên trả lời nói muốn hưởng học bổng thì phải thi, lại hễ quá tuổi theo lề luật thì không thi được. Phi Phụng nghĩ mình Đđ gần hai mươi tuổi rồi chắc không thể thi đặng, mà bây giờ nếu không học nữa thì không biết làm nghề gì, nên cô tính vào trường xin đóng bạc mà học, cô còn mấy chục đồng bạc thì cô lấy đó mà đóng tiền trường, chừng hết rồi thì cô sẽ bán đôi bông tai thủy xoàn có lẽ cũng đủ tiền học được vài năm.
Thương thay! Cô vào trường xin học, bà cai trường nói rằng theo luật lệ mới buộc học sanh trước khi nhập trường phải nạp khai sanh. Cô không có khai sanh đã mất gia tài và bây giờ lại còn không vào trường học được nữa, cô lấy làm tủi phận nên trở về nhà ông Phán lụy ứa đầm đìa.
Ông Phán thấy Phi Phụng gặp hoạn nạn mà vẫn giử một lòng chân chánh thì ông cảm thương, nên muốn dùm giúp cho Phi Phụng trở nên người tử tế, song không biết làm sao giúp đở. Cách ít ngày sau ông tính xuống Bạc Liêu kiếm Tú Cẩm để phân phải trái, rồi xin Tú Cẩm hoặc phải chia gia tài cho Phi Phụng một phần, hoặc phải giao cho Phi Phụng một số bạc lớn đặng cho cô lập nghiệp làm ăn, chớ gia tài là gia tài của ông Huyện Hàm Phan, còn Phi Phụng cũng thiệt là con gái của ông Huyện Hàm, không nên để cô linh đinh nghèo khổ, rủi như cô hư danh xử tiết thì Tú Cẩm cũng mang tiếng chớ không khỏi được.
Phi Phụng hay ông Phán tính như vậy thì cô cản, không chịu để cho ông đi Bạc Liêu, nên ổng cũng không dám làm bướng.
Bà Phán tối ngày cứ đi đánh bài hoài có khi tới ban đêm nữa. Bữa nào ăn thì mặt mày vui vẻ, ngặt mấy bữa thua bà quạu quọ rầy chồng, mắng tớ, đánh chó, chữi mèo, làm cho Phi Phụng buồn lòng tủi phận. Có khi cô nghĩ mình ở trong nhà ông Phán làm tốn cơm của vợ chồng ổng, chớ không lợi ích chi cho ổng, mà cũng không lợi chi cho mình, nên cô tính đi chỗ khác đặng kiếm thế làm ăn. Nhưng bây giờ biết đi đâu? Ðời nầy quỷ quyệt, thân gái liễu yếu đào tơ ra đường nên ít mà hư nhiều mà tại ở trong nhà ông Phán mới vài tháng mà tám mươi đồng bạc đã tiêu hết phân nửa rồi còn bốn mươi đồng bạc thì buôn bán làm ăn gì được.
Ðêm khuya lặng lẽ cô nằm nghĩ tới thân phận thì lụy ứa tràn trề, thương cha nhớ mẹ khi sanh tiền vì thương con nên làm ăn cực nhọc tính để của lại cho con, chẳng dè của ấy là cái họa sau nầy, con đã chẳng ăn được, lại còn đeo thêm sầu thảm. Ðến nông nỗi nầy cô mới nghĩ lại nếu cha mẹ cô không có của thì tú tài Thủ Hiệp không cầu hôn kết nghĩa, mà nếu không có duyên nợ ấy là dầu nghèo nàn, cô cũng không đau đớn như vầy. Tuy nhớ tới Thủ Hiệp bạc tình thì cô giận, song giận một rồi, lòng xưa khoan khoái làm cô hết giận mà lại thương, thiệt cô không hiểu cô còn thương Thủ Hiệp nổi gì, theo những người thông tâm lý về ái tình ai cũng biết cô còn thương Thủ Hiệp ấy là tự nhiên nên chẳng lấy làm chi lạ.
Cô nghe nói ở đường Lagrandiere có một trường học tư dạy con gái, cô đến xin phụ dạy, trước lấy tiền lương để trả tiền cơm cho vợ chồng ông Phán sau có chuyện làm cho khuây khỏa tâm sầu. Bà cai trường thấy tướng mạo cô yểu điệu, lời nói cô ngon ngọt thì ý muốn mướn cô dạy phụ, song chừng hay cô không có bằng sơ học thì bà lắc đầu nói:
- Không được, theo luật lệ buộc nếu không có bằng sơ học thì không phép dạy học. Vậy em phải ráng thi đặng lấy bằng sơ học đi, rồi qua sẽ cho vào mà dạy.
Ráng sao cho đặng! Phi Phụng trở về buồn nữa, nên than thở với bà Phán coi có chỗ nào hoặc mướn may vá hoặc mướn dạy riêng trẻ nhỏ xin bà chỉ dùm, đặng cô có chỗ làm ăn cho bà đở tốn. Bà Phán hồi trước thiệt thương cô như mẹ thương con, song bà thấy cô ở trong nhà đã lâu ngày, nhứt là mấy tháng nay bà thua luôn luôn nên thiếu thốn chút đỉnh, và rồi tình thương của bà phai lợt dần dần, tuy bà không đuổi song có ý trông cô đi phứt cho rồi, vì nuôi cô tốn hao, chớ không ích chi d0ó. Ông Phán nghe nói cô tính đi may thuê, dạy mướn thì ông động lòng, nhưng vì ông không giàu có chi, lại quyền hành trong nhà ông đã giao hết cho bà, nên ông muốn cản song không dám nói ra.
Chợ Đủi gần nhà ga xe lửa, có một cái nhà ngói ba căn, ngoài sân cảnh vật tươi tốt, trong nhà tủ bàn rực rở, ai đi ngang cũng khen bà dọn vén khéo. Nhà ấy là nhà của Ðốc Phủ Nguyễn Phong, người tỉnh Cần Thơ muời mấy nãm nay tuổi ngài đã quá lục tuần nên được hồi hưu dưỡng lão.
Bà lại có oai, nên khi bà giận tôi tớ trong nhà hễ bà liếc mắt thì đứa nào đứa đó kinh hồn khiếp vía. Tuy vậy, bà cưng con không ai bì kịp, con trong nhà chẳng hề khi nào bà rầy la, chúng nó muốn vật gì bà cũng mua, chúng nó hư mấy bà cũng khỏa lấp.
Vợ chồng quan Ðốc phủ không có con trai, chỉ có hai đứa con gái mà thôi, con lớn tên cô Hai Nguyệt đã 23, còn con nhỏ tên cô Ba Huế tuổi đã 20, cả hai nàng đều mập mạp, da đen mặt thịt, trán thấp môi chì, cô lớn lại hô duyên, còn cô nhỏ lại miệng nhọn. Quan Ðốc phủ có ruộng tại kinh Xà No, mỗi năm thâu huê lợi chừng 10 ngàn giạ, nên khi được giấy hồi hưu ngài muốn cất nhà ngay tại Cần Thơ đặng tiện góp lúa. Bà lớn không thuận ý, bà nói hai con tuổi đã lớn mà chưa có đôi bạn, Cần Thơ là xứ quê mùa có trai nào xứng đáng đâu cho bà gả con, nên bà khuyên quan lớn về ở Sài Gòn là chỗ quy tụ nhân tài, đặng có thể kén rể hiền cho con trao thân gởi phận. Quan Đốc phủ có tánh hay chìu lòng bà, lại bà khuyên đây nghe đủ lý, nên ngài mới kiếm mua một miếng đất tại Chợ Ðủi rồi cất nhà để ở. Tuy cửa nhà vén khéo mặc dầu, song ngài ít hay ở nhà, ngài về ruộng lâu lâu lên thăm vợ con một lần, ở chơi chừng nửa tháng rồi đi nữa. Bà lớn có bụng nghi cho quan lớn có tiểu thiếp ở trong ruộng, thường khi bà muốn đi xuống thình lình để bắt, song bà lại có tánh ham câu tôm (55), lại bị hai đứa con ràng buộc, nên tính hoài cũng chưa đi được.
Bữa nọ bà Phán Kim đi theo chị em bạn đến nhà bà Ðốc phủ đánh bài tứ sắc. Bà Phán Kim thấy cô Hai Nguyệt và cô Ba Huê mới hỏi thăm tên tuổi rồi lại hỏi coi có đôi bạn hay chưa. Bà lớn tưởng bà Phán muốn làm mai nên trong bụng mừng thầm, bèn nói:
- Hai đứa nhỏ tôi cũng trọng tuổi rồi; họ đi coi lăng xăng, mà trai đời nầy nhiều cậu chơi bời quá, tôi sợ gả lầm nên tôi còn dục dặc chưa hứa nơi nào. Chị coi có chỗ nào thiệt thà tử tế, có người quen biết như chị vậy đứng làm mai tôi mới chắc ý.
Bà Phán không có ý làm mai, mà thiệt bà cũng không quen với thầy nào tính cưới vợ, bởi vậy bà lặng thinh một hồi rồi nói rằng:
- Tôi cũng có một đứa cháu gái, con của ông Huyện Hàm ở dưới Bạc Liêu, cha mẹ nó chết hết, nó bơ vơ nên lên tôi nương dựa mấy tháng. Con cháu tôi nó chữ nghĩa giỏi, mà thêu thùa cũng khéo. Tôi muốn kiếm chỗ nào đặng nó may vá hoặc dạy học song hổm nay không biết chỗ nào mà cho nó ở.
Bà lớn tuy thất vọng về sự gả con, song bà nghe tới sự chữ nghĩa giỏi thêu thùa khéo, bà lại nhớ hai đứa con ở nhà bà biết may chớ không biết thêu, lại chữ quốc ngữ thì giỏi chớ chữ Tây không đọc được, bà muốn mướn người dạy hai cô thêu thùa giày áo và dạy học cho đọc thông chữ Tây. Hai bà nói chuyện với nhau, bà lớn thì muốn cho con thạo nữ công gia chánh, bà Phán thì muốn Phi Phụng đi ở chỗ khác cho khỏi tốn cơm nữa, nên hai đàng hiệp ý rồi định ngày sau Phi Phụng đến ở mà dạy con bà lớn, ăn cơm ở tại nhà bà, mỗi tháng bà trả thêm tiền công mười đồng bạc.
Bà Phán về nói lại, Phi Phụng sắc mặt vui mừng; tuy là đi ở mướn ở thuê, song ở nhà quan Ðốc phủ là nhà trâm anh (56), nghĩ cũng chẳng xấu hổ gì. Tuy vậy, Phi Phụng sợ xấu hổ cha mẹ nơi cửu tuyền, nên xin bà Phán dấu dùm, đừng cho bà lớn Ðốc biết mình là con ai.
Phi Phụng lại nghĩ thân phận mình đi ở mướn, chẳng ăn ngồi với ai mà mang giày nhung, bận áo tốt, nên sáng hôm sau cô cởi đôi bông hột xoàn đeo bỏ túi, đeo đôi tai chuổi, mặc áo xuyến, quần lãnh nhục nhục (57), chân mang guốc quai da, quần áo màu cùng đồ tang chế cô xếp bỏ vào giỏ sách rồi kêu xe kéo đặng đi với bà Phán lên nhà bà Ðốc phủ.
Cô lại thưa với ông Phán để đi, thì ông Phán day mặt chỗ khác mà gật đầu nhưng ông ứa nước mắt. Cô trong lòng cũng nát ruột bầm gan, song cô nghĩ cái nhục đi ở mướn là cái nhục thuộc bề ngoài, chẳng hề phạm đến danh tiết cô được, nên cô làm gượng bước lên xe ngồi gọn gàng, chẳng do dự chút nào hết.
-----------------------------------------------
50 song đường huyện đường: cha mẹ
51 lững đững lờ đờ
52 chàm ngoàm, thức ăn nằm nửa trong nửa ngoài
53 người Khmer
54 bình: bèo, thủy: nước, duyên bèo nước, ý nói mối duyên đẹp
55 một loại đánh bài
56 cây trâm và dải mão, xưa người đậu tiến sĩ mới được đội mão cài trâm, trâm anh chỉ sự quyền quí
57 hơi cũ
CHƯƠNG 10 -
X
e kéo của Phi Phụng với bà Phán Kim vừa ngừng trước cửa biệt thự của quan Ðốc Phủ Phong thì nghe đồng hồ trong nhà gõ tám giờ. Bà Phán leo xuống xe đi riết xuống nhà, Phi Phụng trả tiền xe rồi xách giỏ quần áo theo sau.
Cô vào tới sân thì thấy có một tên gia đinh, ở trần trùi trụi đương đứng tưới kiểng, tên gia đinh ngừng tưới, mắt ngó miệng chúm chím cười, làm cho cô hổ phận của cô nên biến sắc, cứ lầm lũi bước tới không dám ngó ai mà không dám ngó cảnh vật chi hết. Vừa bước lên thềm thì có một nàng, mặc quần lụa trắng, chân đi dép Bắc, miệng nhọn môi mỏng ngó cô cười rồi day lại ngó bà Phán Kim đương đứng trong nhà hỏi rằng:
- Người dì nói chuyện với má tôi hôm qua đó, nay dì dắt lại đây phải hôn?
Bà Phán bước ra đáp:
- Phải con cháu tôi đó đa.
Bà lại ngó Phi Phụng rồi chỉ nàng mặc đồ trắng nói:
- Cô ba đây là con nhỏ của bà lớn đó cháu.
Phi Phụng để cái túi lụa bên chân rồi chắp tay cúi đầu chào, cô Ba Huệ gật đầu đáp lễ và nói:
- Má tôi còn ngủ. Vậy dì vào nhà ngồi chơi một chút nữa má tôi dậy. Bà Phán bước vào nhà, lại ván ngồi ăn trầu. Tuy cô ba không chịu mời Phi Phụng, song Phi Phụng thấy bà Phán vào cũng xách giỏ đi theo.
Phi Phụng bỡ ngỡ còn đứng sớ rớ, bỗng có một nàng khác từ trong buồng bước ra, răng hô mặt thịt mình mặc quần lãnh đen áo dài lụa trắng, chân đi giày nhung thêu, chắp tay chào bà Phán rồi ngó Phi Phụng trân trân. Phi Phụng lấy làm ái ngại nghĩ cô ấy là con lớn của bà Ðốc phủ, nên cũng chắp tay cúi đầu chào nữa. Thiệt quả cô ấy là cô Hai Nguyệt, bởi vì Phi Phụng vừa chào thì nghe cô Ba Huê bước ra hỏi:
- Má thức dậy rồi hay chưa chị hai?
Cô hai lắc đầu, rồi day biểu Phi Phụng:
- Ngồi đó chơi cô, ngồi đầu ván đó, hơi nào mà đứng. Phi Phụng nghe lời liền ghé ngồi đầu ván, miệng cắn móng tay, mắt ngó dưới bạch. Cô Hai Nguyệt ngồi ăn trầu và nói chuyện với bà Phán, còn cô Ba Huê kéo ghế ngồi dựa bàn tròn để giữa thì tay chống bàn tan, mắt ngó Phi Phụng không nháy.
Cách chừng nửa giờ nghe bà lớn thức dậy rửa mặt ở phía sau, la rầy tôi tớ om sòm, mắng đứa nầy pha nước nóng quá, chửi đứa kia sao không khép cửa để nắng dọi vô nhà. Bà lớn đốc rầy như vậy mà hai cô ngồi ngoài nói nói cười cười, bộ tự nhiên, dường như không có chi hết. Cô ba lại dựa trên ghế ngữa, hai chân gác lên cái ghế bên kia rồi hỏi cô hai:
- Sao chị không biểu bầy trẻ rót nước cho dì Phán uống vậy chị?
Cô hai chau mày nhăn mặt đáp:
- Vậy chớ mầy mắc làm việc gì đó? Mầy kêu bầy trẻ biểu một chút không được hay sao mà nạnh tao?
Cô ba chót mõ vùng vằng đứng dậy bỏ đi ra ngoài trước. Phi Phụng lóng tay nghe hai cô đối đáp với nhau rất hỗn xược như vậy thì lấy làm lạ, chẳng hiểu vì sao mà hai chị em ruột mà ý không thuận nhau.
Bà Ðốc rửa mặt gỡ đầu xong rồi mới dỡ mành bước ra, vừa thấy bà Phán thì nói:
- Chị lại sớm dữ hôn! Dậy từ nãy tôi nghe nói chuyện ngoài nầy tôi tưởng là khách nào ở đâu đến chớ.
Bà Phán cười và đáp:
- Tôi có tật hễ tảng sáng thì thức dậy, ngủ ráng không được. Tôi không dè bà lớn còn ngủ, tôi lên sớm quá, làm mất giấc ngủ của bà lớn.
Bà Ðốc phủ nói:
- Không, mỗi bữa tôi cũng hay dậy sớm lắm, tại hôm qua ngồi đánh bài mỏi rồi hồi hôm tôi lại biểu sắp nhỏ đọc truyện cho tôi nghe khuya quá nên tôi mới dậy trể.
Phi Phụng khi thấy bà lớn bước ra, đã đứng dậy chắp tay xá bà một cái nhưng bà lớn không ngó, làm cho cô bở ngở nên đứng chưng hửng như học trò bị phạt. Bà Ðốc têm trầu vừa cầm cái chìa vừa day ngó vào trong buồng nói:
- Sao không đứa nào chịu đổ nước để bình vôi khô queo vậy nè! Liền có một người đàn bà mặc áo vải đen cầm tách nước ở trong ra chế vào bình vôi. Bà Đốc phủ liếc ngang rồi nói:
- Con ngựa nầy nó không coi sóc việc chi hết! Đợi mời nó mới chịu làm.
Người đàn bà ấy biến sắc, chế nước vào bình vôi và đi trở vào buồng, không dám nói chi hết.
Bà Ðốc phủ ăn trầu rồi ngó Phi Phụng hỏi bà Phán:
- Con cháu đây phải không, coi bộ sạch sẽ dữ hả?
- Dạ, nó cũng là con nhà có tiền, rủi cha mẹ nó khuất sớm mà sự sản cũng hết nên nó mới ra thân như vậy.
- Con của ai, ở đâu vậy?
Phi Phụng sợ bà Phán nói thiệt tên họ của cha mẹ mình nên biến sắc, đứng dáo dác. Thời may bà Phán còn nhớ lời Phi Phụng dặn nên trả lời lôi thôi:
- Thưa, nó là con của một người anh em bạn thiết của ông Phán tôi gốc ở Bạc Liêu.
Bà Ðốc nghe nói như vậy liền hỏi Phi Phụng:
- Ở dưới Bạc Liêu vậy chớ biết ông phủ Thiện hay không?
Phi Phụng chắp tay thưa nhỏ nhẹ:
- Thưa bà lớn con biết.
Bà Ðốc phủ lại hỏi nữa:
- Có nghe thầy ký là con của ông phủ đó thầy đã nói vợ hay rồi chưa?
Phi Phụng biết bà phủ hỏi Bá Kỉnh, song cô không hiểu Bá Kỉnh cưới vợ hay chưa nên cô đáp:
- Thưa bà lớn, hồi con ở Bạc Liêu thì con ở trong ruộng và con lên trên nầy cũng gần ba tháng rồi nên con không biết việc ấy.
Bà Ðốc phủ ngồi xĩa thuốc, lặng thinh ngó sửng ngoài đường, coi trí lo ra. Cách một hồi bà tằng hắng nói:
- Sao? Bà Phán về nói lại là em chịu ở với qua phải không? Qua nhứt định cho em ăn ở đây mỗi tháng trả em mười đồng. Qua cho như vậy là rộng rãi lắm. Song qua nói trước cho em biết, ở trong nhà qua thì phải giữ nết na khuôn phép. Tánh qua không chịu bồng chành. Em hãy ráng ăn ở cho tử tế và ráng dạy hai đứa nhỏ ở nhà cho nó biết thêu thùa, biết đọc sách Tây, biết nói tiếng Tây.
Phi Phụng nghe mấy tiếng "chịu ở với qua" thì lấy làm hổ thẹn, chừng nghe bà lớn dặn dò phải biết nết na thì cô thầm tủi nên rưng rưng nước mắt đáp:
- Bẩm bà lớn, thân con côi cút nghèo nàn, nay bà lớn thương nên cho vào chỉ cho hai cô thêu thùa và học chữ nghĩa chút đỉnh, con có cơm ăn no, có áo mặc lành, ơn ấy đã trọng rồi, mà còn được nghe bà lớn dạy bảo nữa, thì con phải hết lòng làm cho bà lớn, chớ con đâu dám sai chạy.
Bà Ðốc phủ nghe nói gật đầu. Cô ba đứng ngoài ngó sững Phi Phụng một hồi rồi chạy vào nói nhỏ với cô hai rằng:
- Sao chị đó chỉ không lạy má? Tôi tưởng chỉ nói rồi chỉ lạy chớ.
Bà Ðốc nghe nói xì xầm liền day lại nói với hai cô rằng:
- Hai con dắt nó vô trong mà chơi. Biểu nó để đồ trong buồng trống phía trong nầy. Nó dọn dẹp giường chiếu rồi tối nó ngủ đó cũng được.
Hai cô đứng dậy rồi biểu Phi Phụng đi theo vô trong. Phi Phụng xách giỏ vừa đi khỏi bộ ván thì bà Ðốc phủ dở ô trầu lên lấy (??) đặng câu tôm với bà Phán.
Phi Phụng ở trong nói chuyện với cô hai một hồi thì biết tánh tình ý tứ của hai cô cũng như quen biết đã hai ba năm rồi vậy. Cô hai thì ít nói ít cười, coi bộ nghiêm nghị, mà lòng cô hiền từ, biết thương tôi tớ, biết kính người phải. Còn cô ba thì hay nói hay cười, mà cũng hay quạu quọ, đã hổn ẩu mà lại độc hiểm, vì mẹ cưng nên tập tánh nhõng nhẽo và hiếp người ở trong nhà.
Hai cô thấy Phi Phụng bới tóc khéo thì cứ ngó cái đầu của Phi Phụng hoài, rồi lại hỏi:
- Chị xức thứ dầu gì mà tóc chị đen dữ vậy?
Phi Phụng đáp:
- Tôi cũng xức dầu dừa chớ xức dầu gì khác đâu. Cô ba thấy bàn chân của Phi Phụng trắng đỏ mà nhỏ xíu ngó bàn chân của mình đen thui mà lại lớn đại thì bảo:
- Tôi nghe nói mấy con xẩm bó cẳng nên cẳng nó trắng và nhỏ. Chị có bó cẳng hông vậy chị?
Phi Phụng tưởng cô ba nghe nói mình ở gốc Bạc Liêu là xứ khách trú nhiều nên muốn ngạo mình, song cô cũng làm lãng đáp dịu dàng:
- Phải, ở dưới tôi có xẩm bó cẳng nhiều, song mình là người Việt ít có ai chịu bó cẳng làm chi.
Nói chuyện một hồi cô ba bỏ đi xuống bếp. Cô hai ngồi ngắm Phi Phụng môi đỏ như thoa son, da mặt trắng trong, chân mày đóng đều đặn thì trong bụng khen thầm và tỏ tình yêu mến nên hỏi nhỏ:
- Chị có dồi phấn không chị?
- Thưa, nhỏ lớn tôi không có dồi.
- Không dồi sao da mặt chị tốt dữ vậy?
- Tại tự nhiên nó vậy chớ.
- Tôi thấy họ dồi phấn khéo quá tôi muốn bắt chước mà tôi làm không được, chị có biết cách dồi làm sao hay không?
- Tuy tôi không có dồi, song tôi thấy chị em bạn dồi hoài, có khó chi đâu.
- Chị dạy tôi được không?
- Thưa, được. Cô có phấn hay không?
- Ở nhà không có. Để chiều tôi mua.
- Mà bà lớn cho cô dồi hay không?
- Má tôi biểu hoài, mà tôi không hiểu, tôi dồi dốc thếch (58) coi mắc cở quá nên tôi không dồi. Không sao đâu mà chị sợ. Ðể tôi mua phấn rồi chị dạy tôi nghe không?
- Dạ... Thưa cô, cô với cô ba tính học chữ Pháp và học thêu, vậy ở nhà có sẵn vần Tây và có chỉ hoặc có cườm hay không?
- Không có chi hết. Ờ, được, để chiều mát tôi nói với má tôi rồi ba chị em mình dắt nhau đi chợ mua đồ đó và mua phấn dồi luôn thể.
Cô hai coi bộ đắc ý và thương Phi Phụng, mà Phi Phụng cũng không lộ ra ngoài, song coi bộ cũng ưa cô hai hơn cô ba.
Ðến 11 giờ xong bài câu tôm, bà Phán cáo từ về ăn cơm ông Phán chờ. Phi Phụng đưa ra cửa, bà Phán dặn dò ít tiếng rồi leo lên xe ra về.
Trẻ nhỏ dọn cơm rồi mới ra mời bà Ðốc phủ và hai cô ra ăn cơm. Cô hai bước vào và thấy có ba cái chén và ba đôi đũa thì rầy đứa ở sao không lấy thêm chén đũa cho Phi Phụng ăn một lượt. Cô ba nói nhỏ:
- Để rồi chỉ ăn sau cũng được mà.
Cô hai trợn mắt ngó em và đáp:
- Người ta ở dạy mình học chữ chớ phải ở đợ hay sao mà bắt người ta ăn ở dưới bếp.
Bà Ðốc phủ nghe nói như vậy mới tiếp biểu lấy thêm chén đũa rồi biểu Phi Phụng ngồi ăn cơm với ba mẹ con.
Chiều bữa ấy cô hai thưa với bà Ðốc phủ rồi đi với cô ba và Phi Phụng ra chợ Bến Thành mua vần Tây, mua cườm tấm, mua chỉ thêu về học, lại cũng có mua dầu thơm và phấn nữa. Bà Ðốc phủ thấy Phi Phụng nhỏ nhoi chịu lòn, thì bà đem lòng thương, nên bà để làm bầu bạn với hai cô đặng dạy hai cô học thôi, chớ không sai làm việc chi khác. Cô ba có khi vùng vằng nói nặng nói nhẹ chút đỉnh, chớ cô hai thì vui vẻ tử tế luôn luôn, bởi vậy Phi Phụng bớt hổ phận hèn, bớt buồn việc riêng, ráng lo giữ phận vuông tròn, chẳng than phiền chi nữa.
Cách vài tuần sau, quan Ðốc phủ ở dưới ruộng về thấy Phi Phụng lạ mặt nên hỏi thăm thì bà lớn đem vịêc hai con học thêu và học chữ Pháp tỏ cho ngài nghe. Ngài lấy làm vui lòng nên dặn phải ráng mà học thêu thùa. Ngài ở nhà thì khách đàn bà ít dám tới đánh bài với bà lớn, bởi vậy bà lớn buồn rồi kiếm chuyện rầy la tôi tớ trong nhà hoài.
Có khi bà lớn cũng quạu quọ với cả quan lớn, nói xa nói gần, tỏ ý nghi quan lớn có tiểu thiếp. Quan lớn tuy chẳng chịu câu chấp với vợ, song trong bụng ngài buồn thầm, nên ở nhà chưa đầy một tháng thì ngài trở xuống ruộng nữa.
Bà lớn tỏ ý nghi cho chồng có tiểu thiếp dưới ruộng mà chồng ra đi bà không cản trở. Lại lo sắp đặt quần áo cho chồng. Chồng vừa ra khỏi nhà bà liền sai đứa ở đi kêu tay bài, bây nhiêu đó cũng đủ, nhờ mấy ông tướng (59) ổng phá tan mấy cục máu ghen của bà hết.
Bữa nọ bà Phán Kim tới chơi. Phi Phụng nghe tiếng lật đật chạy ra chào và hỏi thăm ông Phán. Cô hai, cô ba cũng ra chào hỏi. Bà Ðốc phủ cầm bà Phán ở lại câu tôm. Hai bà đánh bài một hồi, bà Phán dòm thấy cô hai với Phi Phụng đi xuống bếp, bà hỏi bà Ðốc phủ rằng:
- Bẩm bà lớn, tôi nghe nói hôm trước quan lớn lớn về, vậy quan lớn đã định gả cô hai cho nơi nào hay chưa?
- Ờ, hôm trước ổng có về ổng nói ổng có gặp ông Phủ Thiện ở Bạc Liêu. Ông lại nói ông Phủ Thiện muốn làm sui, song mấy hôm nay chưa thấy đến coi mặt.
- Ông Phủ Thiện ở dưới Bạc Liêu đó giàu hay không?
- Người ta cũng giàu lắm chớ! Làm tới bậc tri huyện có ai mà nghèo.
- Còn con ổng học hành thế nào? Đã làm việc ở đâu hay là còn đang ở nhà trường?
- Thằng đó nó làm việc rồi. Nó làm ký lục đâu ở phía dưới Bạc Liêu.
- Tôi có một ông còm-mi (60) mới dọn về ở khít một bên nhà tôi. Ông quen với ông Phán ở nhà. Ông tên Đảnh mới 24, 25 tuổi, con của ông cai tổng gì ở miền Sa Đéc. Tôi hỏi ông Phán thì ông nói ông còm-mi đó làm việc ngoài phó soái. Ông còmmi đó vui vẻ mà lại khá trai lắm. Ông chưa có vợ mà dọn nhà cửa tốt quá. Hồi hôm ổng qua nhà tôi ổng chơi. Tôi hỏi ổng muốn lấy vợ hay không, như muốn thì tôi làm mai dùm cho ổng. Theo thế thường hễ trai mới lớn lên thì nghe mình hỏi như vậy thì họ hay mắc cở; còn ông nầy ổng không mắc cở, lại cười nói rằng ổng muốn vợ lắm, song không biết con ai mà chịu gả đặng ổng đi nói. Bẩm bà lớn, thiệt tôi muốn làm tài khôn chỉ hai cô cho ổng coi mắt quá, song tôi sợ bà lớn rầy nên tôi không dám nói ra.
- Chị nầy nói kỳ dữ hôn! Con gái cũng như cái hoa, ai thấy lại không muốn ngó. Mình có con gái ai muốn coi thì họ coi. Gả hay không gả là tại nơi mình, chớ họ coi mắt mà mất miếng nào hay sao mà rầy. Không hại chi đâu, chị nói lại với ông com-mi đó, nếu muốn coi mắt con hai thì tôi cho coi.
- Dạ, nếu bà lớn có lòng thương như vậy, thì để tôi nói lại với ổng. Ông còm-mi nầy ăn nói vui vẻ, tôi chắc bà lớn hễ thấy một lần là bà lớn thương liền.

- Chị cũng biết nhà tôi sang giàu mà chỉ có chút hai đứa con gái đó thôi. Tôi chẳng lo gì con tôi ngày sau nghèo cực, bởi vậy tôi không cần kiếm rể giàu, lo kiếm đứa tử tế, biết lễ nghĩa và có chức phận chút đỉnh thôi.

- Bà lớn nói như vậy thì phải lắm. Quan lớn với bà lớn đã sang trọng lại giàu có, bây giờ có kiếm thì lựa chỗ xứng đáng chớ kén nghèo giàu làm chi. Thôi, để tôi về tôi nói lại với ông còm-mi Ðảnh coi ổng tính lẽ nào rồi tôi bẩm lại với bà lớn hay.

- Chị nói lại với ổng, như ổng không dám đến đây thì ổng hẹn chắc bữa nào giờ nào rồi tôi biểu con nhỏ nó đi chợ cho ổng lén coi mắt cũng được.

- Dạ, bẩm bà lớn tôi tính cho.

Xên bài (61) rồi bà Phán Kim ra về, bà Ðốc phủ tuy không nói được hai việc ấy cho hai con biết, song bà có bụng lo nên nằm gác tay qua trán, mắt ngó ngay vào vách tường, bộ suy nghĩ lắm.

Sáng bữa sau bà Phán Kim lên chơi nữa. Bà Ðốc phủ mừng rở hết sức. Bữa nay không rủ đánh bài, lại hối Phi Phụng lấy gối mời bà Phán Kim nằm nói chuyện chơi. Hai cô với Phi Phụng đi ra đi vô, nói nói cười cười như thường, bà Ðốc phủ bèn biểu:

- Mấy đứa vô nhà thêu đi, làm giống gì mà chàng ràng ở hoài đó vậy. Mấy cô vừa bước vào trong, bà Ðốc phủ liền hỏi nho nhỏ:

- Sao? Chị đã nói lại với lại với ông còm-mi hay chưa?

Bà Phán lồm cồm ngồi dậy rồi đáp nho nhỏ:

- Bẩm bà lớn hồi hôm qua ổng có qua nhà chơi, tôi có nói chuyện tôi có quen với bà lớn, tôi thấy bà lớn có hai cô con gái nên tôi chỉ cho ổng đi nói mà cưới. Ông nghe nói coi bộ ổng vừa ý lắm. Song tôi biểu ổng đến nhà bà lớn mà coi, thì ổng nói thuở nay ổng không biết cách coi mắt vợ ra làm sao! Lại bà lớn là nhà quan nên ổng mắc cở mà lại sợ, ổng không dám tới. Ông ngồi ổng ước chớ chi bà lớn dắt hai cô đi coi hát cải lương đặng ổng đi coi mắt thì tiện lắm.

Bà Ðốc phủ nằm suy nghĩ một hồi rồi nói:

- Ông còm-mi muốn như vậy cũng được. Thôi, chị rủ ổng tối thứ bảy nầy đi coi hát cải lương đi. Bữa đó tôi dắt hai đứa nhỏ tôi đi, rồi chị chỉ cho ổng coi mặt.

Hai bà hẹn hò với nhau chắc chắn rồi bà Phán kiếu từ về. Chiều bữa đó bà Ðốc phủ ngồi ăn cơm mới nói với hai cô rằng bà có nghe một ban hát cải lương mới lại Sài Gòn đào kép hay lắm, nên bà tính chiều thứ bảy dắt hai cô đi coi hát chơi với bà. Cô ba nghe nói thì mừng rỡ, nhẩy nhót, còn cô hai lại nói với bà xin cho Phi Phụng đi cùng cho vui.

Chiều thứ bảy bà hối trẻ dọn cơm ăn cho sớm đặng bà sửa soạn đi coi hát. Lối năm giờ chiều ăn cơm rồi, bà lớn mở tủ lấy vòng đeo chuyền chuổi đưa cho hai cô biểu sửa soạn. Cô hai biểu Phi Phụng thay quần áo mà đi. Phi Phụng nói rằng cô có tang nên không phép đến đám hát. Cô nghe nói ủ mặt chau mày làm mặt giận mặt hờn, bà Ðốc phủ thấy vậy theo ép uổng, cực chẳng đã Phi Phụng phải vâng lời chịu đi.

Phi Phụng bới đầu, dồi phấn đeo vàng đeo chuổi dùm cho cô hai. Hai cô đều ăn mặc áo tố đen lót màu bông phấn, mặc quần lụa trắng, chân đi giày thêu kim tuyến lại có mang vớ trắng, lỗ tai đều có đeo bông nhận hột thủy xoàn, cổ đã đeo dây chuyền còn quấn chuỗi vàng. Mặt của hai cô nhờ có phấn và nhờ Phi Phụng dồi dùm thiệt khéo nên nước da coi bớt đen; ngặt mõ nhọn răng hô, trán thấp, mặt thịt, không biết làm sao sửa cho hết được bởi vậy hai cô mặc áo quần thiệt tốt, đeo vàng chuỗi thiệt nhiều, Phi Phụng thiệt cũng đã hết sức sửa soạn dùm, nhưng dung nhan của hai cô cũng không được thanh nhã cho lắm.

Sửa soạn cho hai cô rồi Phi Phụng mới vào phòng thay đồ. Ban đầu cô muốn lấy khăn chế ra mà bịch, song cô nghĩ vào coi hát mà bịch khăn tang e khó coi, nên cô bận một cái quần lãnh đen mới, một cái áo màu trứng gà, đi đôi giày nhung màu đen và đầu đội khăn màu khói nhang. Vừa bước ra cửa buồng, cô nhớ lại mình không có đồ nữ trang nên tay đeo một chiếc đồng, cổ đeo một sợi dây chuyền nhỏ cũng được; mà mình có một đôi bông hột thủy xoàn không lẽ dấu hoài, nên cô trở vào cởi đôi bông hổ (62) cất, rồi lấy bông thủy xoàn đeo vô. Cô rửa mặt sạch sẽ bới đầu vén khéo, chớ không thoa son điểm phấn chi hết, song nhờ nước da cô trắng đỏ, gương mặt cô tốt tươi, bởi vậy y phục tầm thường mà xem thiệt đẹp đẽ.

Phi Phụng cầm cái khăn bước ra, bà Ðốc đương ngồi ăn trầu, liếc thấy sắc mặt không vui, còn hai cô ngó sửng trong bụng khen thầm nhan sắc xinh đẹp. Cô ba ngó thấy đôi bông thủy xoàn của Phi Phụng liền biểu cởi đưa cho cô coi. Phi Phụng vâng lời cởi đưa cho cô xem, cô đọ với đôi bông của cô thì một mười một năm, bởi vì đôi bông của Phi Phụng mua hai trăm rưỡi còn đôi bông của cô ba hồi trước mua có một

trăm hai nên sao bì kịp. Cô lấy đôi bông của Phi Phụng đeo thử thì thấy vừa cắn cưa (63), cô bèn trao đôi bông của cô cho Phi Phụng nói:

- Chị cho tôi mượn đeo chơi rồi mai tôi sẽ đổi lại. Chị lấy đôi bông của tôi đeo đi.

Phi Phụng cười rồi lấy đôi bông của cô ba đeo mặt vui vẻ như thường, không phiền hà chi hết. Ba cô đội khăn rồi sửa soạn đi. Bà Ðốc phủ thấy Phi Phụng đội khăn màu nhang khói dọi sắc mặt coi càng tươi đẹp, còn hai con mình đội khăn trắng mà tướng mặt tối hù, ý bà sợ mặt Phi Phụng làm lu mặt của con mình, nên bà kêu Phi Phụng nói:

- Mày có tang khó mà đội khăn màu nỗi gì. Ðem cất đi lấy khăn của tao mà đội.

Phi Phụng không dám cãi lời lật đật đem khăn khói nhang vào cất rồi lấy khăn lụa đen của bà mà cầm trong tay bụng không vui, song phải gượng làm cho vui lòng người. Chẳng dè lên xe kéo, Phi Phụng đội cái khăn đen nó dọi nước da trắng, nên tướng mặt lại coi mặn mòi đằm thắm hơn là đội khăn màu khói nhang nữa.

Tới rạp hát, lúc vào cửa, bà Ðốc phủ đi trước, ba cô nối gót theo sau. Thiên hạ kẻ đứng người ngồi hai bên thảy đều day mặt ngó. Mấy cô mắc cở nên hổ mặt lầm lũi mà đi, còn bà Ðốc phủ liếc thấy thiên hạ dòm ngó con mình bà lấy làm vui lòng, nên chân thủng thẳng bước miệng chúm chím cười, mắt ngó tứ phía có ý kiếm coi bà Phán Kim với ông còm-mi Ðảnh ngồi chỗ nào.

Họ kiếm ghế chỉ cho bà Ðốc phủ và ba cô ngồi yên rồi, bà Ðốc phủ còn ngó dòm phía trước, ngoái ngó phía sau nữa mà cũng không thấy bà Phán.

Gần tám giờ rưỡi, bà Phán choàng hầu khăn đen, ở ngoài lần đi vào với một người mặc đồ mát tuổi lối năm mươi và một người trai đầu đội nón rơm, mình mặc áo nỉ xám, bà Ðốc phủ biết bà Phán đi với ông Phán và ông còm-mi Đảnh nên bà mừng, song bà làm bộ tình cờ thấy, bà chỉ bà Phán cho hai cô con và nói rằng: "Có chị Phán Kim đi coi hát nữa kìa! Chị nầy cũng mê cải lương nữa chớ!" Cô hai ngó cười chớ không nói chi hết.

Bà Phán lại gần, bà Ðốc phủ kêu lại gần và chỉ mấy cái ghế trống ngang đó biểu ngồi. Bà Phán cúi đầu chào hỏi, còn ông Phán với còm-mi mắc dò số ghế nên không thấy chi hết. Bà Ðốc phủ thấy ba người dắt nhau ra tuốt phía sau mà ngồi, cách bà cho tới ba hàng ghế.

Ngồi coi hát cho tới vãn, nói chuyện với nhau không được day ngó nhau cũng bất tiện nên bà Ðốc phủ lấy làm buồn bực quá. May lúc ra về, đi với nhau một lúc, khi ra khỏi cửa, bà Phán chạy lại chào bà Ðốc phủ tiến dẩn ông Phán với ông còm-mi cho bà, Phi Phụng cũng bước lại chào ông Phán. Ông còm-mi Đảnh liếc ngó mấy cô, miệng chúm chím cười, chớ không nói chi hết. Hai bà nói chuyện ít tiếng rồi giã từ nhau.

Sáng hôm sau bà Phán lên thưa với bà Ðốc phủ rằng coi ý ông còm-mi Ðảnh đành cô nhỏ, song ông tiếc ngồi xa cách mấy bước thấy chưa rõ, nên xin đi coi hát một đêm nữa, mà có đi thì để ông mua giấy dùm cho một lượt đặng ngồi gần thấy nhau mới tỏ rỏ.

Bà Ðốc phủ đáp rằng:

- Ờ, muốn đi coi nữa thì đi, không hại chi. Ði coi nữa coi nó hát như thế nào, chớ hồi hôm nó vãn nửa chừng tức quá.

Bà Phán thấy bà Ðốc chịu thì mừng nên bà nói rằng:

- Bẩm bà lớn, vậy để tôi biểu ông còm-mi chiều nay ổng mua chung đặng ngồi chung luôn một hàng ghế. Tối tôi đem giấy lên trước cho bà lớn rồi bà lớn sẽ đi. Song có một chuyện nầy làm tôi ái ngại, là ý ông đành cô ba, tôi sợ quan lớn không bằng lòng, bởi vì chưa gả cô hai không lẽ quan lớn chịu gả cô ba.

- Ôi, chuyện đó có sao. Hễ họ nói đứa nào trước thì mình gả đứa đó trước, chớ hơi đâu mà chờ.

- Dạ, nếu bà lớn chịu như vậy thì tiện lắm.

Chiều bữa đó Phi Phụng xin ở nhà không đi coi hát nữa. Bà Ðốc phủ ý chừng không muốn cho Phi Phụng đi nên bà nhận lời ngay và dặn Phi Phụng ở nhà coi nhà.

Phi Phụng cũng sửa soạn bới đầu dồi phấn dùm cho hai cô như hôm qua. Cô ba cũng mượn đôi bông mà đeo nữa lại mượn cái khăn màu khói nhang để đội.

Vừa đỏ đèn bà Phán cầm giấy lên đưa cho bà Ðốc phủ, bà Ðốc phủ lấy ba cái giấy và đưa ba đồng bạc lại cho bà Phán. Bà Phán không chịu lấy bạc song hỏi sao Phi Phụng không chịu đi. Phi Phụng lắc đầu thưa:

- Cháu nhức đầu ngồi lâu không được, nên cháu xin ở nhà.

Bà Phán nói mua dư một giấy bây giờ làm sao?

- Ờ, được, để tôi về tôi mời chị bảy Chương chỉ đi coi chơi.

Ðêm ấy coi hát mấy người ngồi ngay một hàng ghế ngoài đầu hết thì cô hai rồi tới cô ba, bà Ðốc phủ, bà Phán, ông còm-mi, ông Phán, chị bảy Chương. Bà Ðốc phủ ngồi ngó ông còm-mi hoài, lại thấy ổng thường liếc ngó hai cô ngồi chúm chím cười. Có khi ông còm-mi đương nói chuyện với bà Phán thì bà Ðốc phủ lại chen vào nói, hễ ông còm-mi nói thì cô ba ngó trân trân, còn cô hai tuy không nói, song cô ngồi im lìm lóng tai nghe.

Khi vãn hát về, đi dọc đường bà Ðốc phủ thình lình vùng lên nói:

- Ông còm-mi hồi nãy đi coi hát với bà Phán ăn nói coi phải thế quá! Con nhà ai ở đâu mà gương mặt sáng rỡ, mới bi lớn mà thi đậu tới chức còm-mi, thiệt giỏi quá!

Cô ba liền đáp:

- Người đó coi bộ có bà con với dì Phán má hả?

- Bà Phán nói ổng ở gần chớ không phải bà con.

Cô hai lặng thinh không nói chi hết.

Qua ngày sau bà phủ có ý trông, mãi đến tối cũng không thấy bà Phán lên nhà. Cách hai bữa sau bà Phán mới lên. Bà Ðốc phủ vừa thấy xe ngừng ngoài cửa thì bước ra hỏi:

- Chị nầy chị làm việc gì hổm nay chị trốn mất, sao không lên đánh bài chơi, để ta nằm ở nhà có một mình buồn muốn chết được?

Bà Phán trả tiền xe rồi đi vô, mặt mày nghiêm nghị, chớ không phải hớn hở như mấy lần trước. Bà Ðốc phủ mời ngồi ăn trầu; bà Phán bở ngở, có ý như muốn nói chuyện gì nhưng chưa chịu nói. Bà Ðốc phủ biết ý, bèn kêu hai cô với Phi Phụng vào buồng học thêu.

Chừng mấy cô đi hết rồi bà Ðốc phủ mới hỏi nhỏ bà Phán:

- Sao? Hổm nay ông còm-mi ổng có nói với chị ổng tính làm sao hay chưa? Quan lớn của tôi gần về đa, có tính việc gí thì tính riết đi đặng ổng về tôi nói lại với ổng.

Bà Phán vừa têm trầu vừa nói:

- Bẩm bà lớn, ông còm-mi ổng nói nghe kỳ quá, bởi vậy hổm nay tôi không biết phải làm sao trả lời với bà lớn nên tôi không dám lên.

- Ông nói giống gì mà chị cho là kỳ? Tôi đã có nói với chị ổng đành đứa nào tự ý ổng, con hai cũng được hoặc con ba cũng được. Tôi không phải như họ vậy đâu, có con phải đợi gả cho được đứa lớn rồi mới chịu gả đứa nhỏ.

- Bẩm bà lớn hôm trước tôi tưởng ổng đành cô ba rồi tôi mới nói như vậy, té ra hôm nay hỏi lại thì không phải ổng đành cô ba......

- Vậy chớ bây giờ ổng muốn nói con hai hay sao? Muốn con hai cũng được, nói con hai thì dễ cho tôi hơn, bởi vì tuy hồi nãy tôi nói với chị như vậy, song nghĩ lại có con nếu đứa nhỏ có chồng trước thì đứa sau khó gả lắm.

- Bẩm bà lớn, cũng không phải ổng đành cô hai. Chớ chi ổng đành cô hai thì phải quá, có việc chi đâu mà gọi rằng kỳ.

- Ủa! vậy chớ ổng đành ai? Sao hôm trước chị nói ổng đành con nhỏ rồi xin đi coi hát lại một đêm nữa đặng ổng coi lại cho rõ ràng?

- Bẩm bà lớn tôi tưởng ổng nói cô nhỏ là cô ba, chớ có dè đâu đêm sau ở rạp về, ổng lại hỏi tôi sao cô đó không đi. Tôi chưng hửng rồi đáp: "Có hai cô đi đủ hết đó". Ông nói ông đành cô nhỏ là cô kia chừng ấy tôi mới hay là ổng đành con cháu tôi.

- Té ra ổng muốn con Phi Phụng hay sao? Sao chị không hỏi ổng vì cớ nào mà ổng chê chủ nhà mà lại muốn đầy tớ?

- Bẩm bà lớn, tôi có nói chớ! Tôi nói con kia là con mồ côi, không có chỗ nương dựa, bà lớn thấy vậy bà lớn thương, nên mướn ở lại chơi làm bạn với hai cô. Ông nói hai cô là con nhà giàu sang thiệt xứng đáng lắm, ổng không dám chê, song bụng ổng đành con Phi Phụng hơn cô hai với cô ba. Tôi giận quá, không thèm nói chuyện với ông nữa. Qua bữa sau ổng qua nhà chơi, tôi mới hỏi thiệt lẽ ổng coi tính lẽ nào. Ông cứ nói như vậy hoài. Tôi cắt nghĩa cho ổng nghe, tôi nói cô hai với cô ba giàu có, nếu ổng cưới thì ngày sau ổng nhờ được, chớ con Phi Phụng là đồ trôi sông lạc chợ, xứng đáng gì mà cưới nó. Ông nói cha mẹ ổng giàu, ông không thiếu gì tiền mà cần phải cưới vợ giàu nữa.

- Ôi! Thứ đồ gì kỳ quá, tôi không chịu gả đâu. Thôi chị đừng nói nữa. Thuở nay người tử tế ai lại đi muốn đầy tớ của người ta bao giờ.

Bà Phán thấy bà Ðốc phủ không vui nên từ ra về. Bà Ðốc phủ không cầm ở lại đánh bài như mấy lần trước. Bà Phán về rồi thì bà day mặt vô vách mà nằm im lìm, ai cũng tưởng bà ngủ.

Lúc hai bà ngồi nói chuyện nho nhỏ với nhau thì ở trong buồng Phi Phụng lấy đồ thêu ra dạy cho cô hai thêu. Cô ba không thèm học, thấy mẹ mình thì thầm với bà Phán, muốn rình nghe coi nói chuyện gì, nên vào phòng ngủ, rồi leo lên giường kề tai vào kẽ vách lóng nghe. Bộ ván chỗ bà Ðốc phủ ngồi nói chuyện với bà Phán sát ngay phòng ngủ của hai cô, bởi vậy hai bà nói với nhau lời nào cô ba đều nghe đủ hết.

Tuy bà Ðốc phủ không nói ra, song cô ba thấy tình ý thì cũng dư biết là ông còm-mi Đảnh muốn coi mắt hai chị em cô. Nay cô rình nghe, ấy là ý muốn biết trước coi ông nọ tính lẽ nào. Chẳng dè cô nghe rõ ràng người ấy muốn Phi Phụng còn chê hết cả hai cô thì cô nổi giận tức mình rồi lại sanh lòng ghen ghét Phi Phụng, muốn ra mà đuổi Phi Phụng xách gói đi ra khỏi nhà cho mau.

Chừng bà Phán về rồi, cô ba mới chịu leo xuống. Ở trong phòng dòm ra cô ba thấy Phi Phụng đương ngồi chỉ cô hai thêu khăn, cô liếc mắt háy một cái rồi bỏ đi thẳng vào bếp.

Thương thay cho thân Phi Phụng là người vô can, không hay biết việc chi hết, không dè bà Ðốc phủ lập mưu thiết kế gả con gái lấy chồng, và cũng không dè còmmi Ðảnh chê con nhà giàu lại đoái tưởng người hèn hạ. Bà Ðốc phủ không xét dùm, từ ấy về sau bà đem lòng ghét Phi Phụng, không cho Phi Phụng ngồi ăn chung một mâm nữa, hễ nói với Phi Phụng thì bà vùng vằng quạu quọ, không có chuyện gì đáng rầy bà cũng rầy, bà làm như Phi Phụng giựt chồng của con bà, song bà không nói cho rõ ra, cứ ôm ấp cừu hờn mà khắc khổ.

Cô ba không thèm học thêu học chữ với Phi Phụng nữa, lại kiếm chuyện gây gổ hiếp đáp tối ngày, bữa nào Phi Phụng thức dậy trể thì cô mắng là gái hư, hễ thấy Phi Phụng cười thì cô chê là lả lơi. Cô mắng rồi cô còn hót thêm với bà Đốc phủ hay đặng bà rầy thêm nữa.

Phi Phụng dằn lòng chịu những lời rầy la, những mắng nhiếc trót mấy tháng trời. Cô nằm đêm nghĩ tới thân hèn, phận bạc, thì giọt lệ tràn trề. Có khi cô giận cô muốn ra khỏi nhà bà Đốc phủ đặng tránh lời nặng nhẹ tránh lời đắng cay, nhưng cô nghĩ cô là người không nhà, bỏ đây rồi cô biết đi đâu lại cô thấy cô hai Nguyệt quyến luyến với cô, theo an ủi cô hoài, nên cô giả dạng như dại như ngu, cứ ở đó chịu lì, không tính đi đâu hết.

----------------------------------------------

58 mốc thích, mốc nhiều đến trắng toát

59 một con bài tứ sắc

60 (commissaire), cán sự cao cấp hành chánh có trọn quyền quyết định

61 xếp bài để chấm dứt sòng bài tứ sắc

62 bông tai gắn hổ phách, loại mũ thời tiền sử, Berstein

63 vừa vặn

CHƯƠNG 11 -

T

ừ ngày lở dở việc mai dong rồi, thì bà Phán Kim còn lên chơi nhà bà Ðốc phủ một vài lần nữa. Bà Phán dòm coi ý bà Ðốc phủ không niềm nở như khi trước, tưởng bà phủ giận, nên bà không dám tới nữa.

Cách chừng một tháng rưỡi, quan Ðốc phủ ở dưới ruộng về thăm nhà thấy bà lớn theo khắc khổ Phi Phụng hoài thì ngài can gián. Bà Ðốc phủ chẳng phải người thường hễ bà giận thì không ai làm sao cho bà nguôi ngoai được. Bà đương ghét Phi Phụng, nếu đừng ai nói chi hết, thì có lẽ lần lần lòng ghét của bà phai lạt dần hết được. Quan Ðốc phủ tuy biết tánh bà, song không dè bà ghét Phi Phụng, nên ngài mới can; nhưng ngài can gián bà càng khắc khổ hơn, làm cho Phi Phụng tức tưởi vô cùng, rồi tôi tớ trong nhà thấy bà không trọng, chúng nó cũng bắt chước khinh thị cô nữa.

Chiều hôm nọ hết chỉ thêu, cô hai Nguyệt biểu cô đi chợ Bến Thành với cô đặng kiếm chỉ mua. Cô ba Huê hết phấn dồi mặt nên cũng đi theo mua phấn nữa. Phi Phụng vào buồng đặng thay một cái áo mới đặng đi với hai cô. Bà Ðốc phủ ngó thấy bèn kêu mắng: "Đừng có diện lắm nữa! Cứ quen cái thói ngựa hoài! Hễ ra khỏi nhà thì quần nầy áo kia". Phi Phụng nghe rầy thì hổ thẹn và lại sợ lật dật trở vào mặc một cái áo xuyến cũ sờn hai cánh chỏ, mặc một cái quần lãnh cũ, còn chân đi guốc chớ không dám thay giầy.

Ra chợ mua chỉ xong rồi, cô ba Huê biểu dắt đi kiếm dầu thơm, phấn tốt đặng mua cho cô. Phi Phụng dắt hai cô đi vòng qua đường Espagne, tới ngang tiệm hớt tóc để hiệu "Văn Minh Tiến Phát" thấy trong tủ kiếng có để dầu thơm đủ thứ, phấn dồi đủ hiệu, cô mới đứng lại dòm coi rồi hỏi cô ba muốn mua thứ nào. Có một người chừng 17, 18 tuổi không mang giày mang guốc gì hết, mặc áo ba bà trắng, quần vải đen, chạy ra mở tủ lấy dầu, lấy phấn cho cô ba lựa.

Cô ba Huê lựa được một ve dầu, một hộp phấn, trả giá cả xong rồi mới đưa cho Phi Phụng một cái giấy bạc năm đồng đặng trao cho họ thối. Phi Phụng đưa cái giấy bạc cho tên trai ấy rồi đứng tại cửa chờ thối tiền, còn hai cô thì ra phía ngoài đặng coi đồ để trong tủ nữa. Phi Phụng ngó vô trong tiệm thấy tên trai đưa tiền cho một người trai khác ngồi trong, mình mặc đồ Tây, tuổi trên hai mươi, mặt mày bộ tướng giống in Duy Linh, cô nghi mà sợ lầm nên không dám ngó cho kỹ. Người mặc đồ Tây trong đó ngó ra thấy Phi Phụng thì sửng một hồi rồi mở tủ lấy tiền thối cầm trong tay, xăm xăm đi ra. Ra tới cửa tay đưa tiền, còn mắt thì ngó Phi Phụng rồi vùng nói rằng:

- Ủa! em, em đi đâu trên nầy làm chi, đi với ai?

Hai người nhìn nhau nửa mừng nửa tủi, lính quýnh không trả lời được. Duy Linh thấy Phi Phụng áo rách quần cũ, đầu trần, thì lấy làm lạ nên gượng gạo hỏi tiếp:

- Em lên nầy làm chi, đi với ai?

Phi Phụng hiểu Duy Linh thấy mình quần áo lang thang thì lạ mắt; song cô không lấy đó làm xấu hổ, cô muốn tỏ thiệt nhưng cô tức tủi nghẹn ngào nói không ra được, nên cô rưng rưng nước mắt rồi đáp:

- Em lên trên nầy đã năm sáu tháng nay.

Duy Linh càng lấy làm lạ nên hỏi tiếp:

- Ở trên nầy làm chi?

- Anh ôi! Thân em khổ lắm; cha mẹ em đều khuất hết, gia tài sự nghiệp của em cũng bị giựt hết, thân em mới ra như vầy.

- Ủa! Bác trai bác gái mất hồi nào? Sao không cho tôi hay?

Phi Phụng nghe hỏi càng thêm tức tủi; nước mắt đầm đìa chừng muốn nói nữa, thì cô ba Huê bước vào kéo cánh tay mà nói:

- Người ta thối tiền rồi hay chưa? Sao không chịu về, chuyện gì mà nói nhây dữ vậy hứ?

Cô ba thấy hai người đều khóc, không hiểu duyên cớ làm sao, nên đứng ngó sững. Duy Linh sợ Phi Phụng đi mất không hỏi hết chuyện được, nên ngó cô ba Huê nói:

- Tôi xin mời cô vào tiệm chơi, cho tôi hỏi thăm con em tôi một chút rồi sẽ về.

Lời nói đủ lễ nghĩa lại dịu ngọt như vậy tưởng động lòng cô ba được, chẳng dè cô ba nghe lời thì xụ mặt nhọn mỏ nói cộc cằn với Phi Phụng:

- Thiệt chị không chiụ về hay sao? Thôi chị ở lại đó để tôi về tôi mét với má rồi chị coi.

Cô nói mấy lời thì quay quả bước ra đường.

Phi Phụng không biết liệu sao sợ cô ba về mét rồi bà Ðốc phủ sanh chuyện, nên lau nước mắt và hỏi Duy Linh:

- Anh ở đây phải hôn?

- Phải, tiệm nầy là tiệm của tôi.

- Thôi, để bữa nào rảnh em ra thăm rồi em sẽ kể hết việc nhà cho anh nghe. Thưa anh em về.

Phi Phụng cúi dầu xoay chân bước ra. Duy Linh lấy làm đau đớn trong lòng, có nhiều việc muốn hỏi nhưng vì Phi Phụng vội về nên không hỏi được, túng thế đi ra cửa và kêu hỏi với:

- Em lên đây ở đâu vậy em?

- (thiếu câu trả lời)

Cô nói có mấy lời rồi đi theo hai cô kia. Duy Linh đứng lại cửa ngó theo, trong lòng đau đớn dường như ai cắt ruột xẻ gan, bởi vậy ngó cho tới khi cô về tới góc chợ rồi quẹo mất không thấy hình dạng nữa mà anh ta cũng còn đứng chần ngần tại đó hoài không chịu trở vào.

Duy Linh đang còn bàng hoàng ngơ ngẩn, bỗng có người sau lưng thình lình vổ vai anh ta hỏi rằng:

- Làm gì đứng đó?

Duy Linh giựt mình day lại, thấy hai vợ chồng Phước Ðằng với cô Hai Thanh quần áo nhổn nha, khăn tua vớ lụa, liền đổi mặt buồn làm vui, chắp tay chào hỏi mời hết vào tiệm. Vợ Phước Ðằng thấy cô Hai Thanh đi vòng mấy tủ kiếng xem hàng hóa, thấy đồ thứ nào cũng tốt, tủ cái nào cũng đầy, thì mẹ con cô khen ngợi vô cùng.

Phước Ðằng ngồi uống nước dòm coi cùng tiệm rồi nói:

- Mấy tháng nay chú không ghé tiệm được, không dè bây giờ cháu bán đồ nhiều quá. Hàng hóa trong tiệm bây giờ cũng đáng bốn năm ngàn chớ phải ít ỏi gì sao.

Duy Linh cười đáp:

- Thưa chú, cháu tính tháng sau cháu dẹp chỗ hớt tóc để trống chỗ ðể thêm tủ bán hàng.

- Hớt tóc không khá hay sao?

- Thưa cũng khá, song chộn rộn quá nên cháu tính dẹp nghề ấy để bán vật khác cho dễ.

- Nếu muốn bán đồ khác thì cháu phải ra vốn thêm nữa.

- Dạ phải.

- Cháu có vốn hay không lại tính mở lớn thêm tiệm nữa?

- Thưa, cháu cũng còn dư vốn chút đỉnh.

Phước Ðằng thấy làm lạ bèn kêu vợ nói:

- Nầy, má nó ơi; thằng nầy nó buôn bán lôi thôi, mới có hai năm mà coi bộ nó khá quá há. Nó tính mở lớn thêm nữa đa, má nó à.

Vợ Phước Ðằng trề môi, kéo ghế ngồi đáp rằng:

- Khá bao nhiêu đó mà mừng! Khá nỗi gì? Hồi đó tao biểu đi làm việc quan, hoặc cứ đi làm nhựt trình cũng được, rồi ta làm mai con Kiềm cho, coi có phải làm giàu liền được hay không. Không nghe lời để đi sang tiệm hớt tóc, đã hai năm mà cũng chưa có ruộng vườn phố xá chi hết, vậy mà khá nỗi gì. Mấy năm nay thím dọ thử ý nó hoài, hễ nói tới cháu thì nó phát ghét quá. Bây giờ nó có chồng giàu biết chừng nào. Nghe nói thằng chồng nó có tới hai cái xe hơi.

Phước Ðằng vùng hỏi vợ:

- À, hôm trước má nó nói mà tôi mắc khách nên nghe không rõ. Con Ba Kiềm nó có chồng là con nhà ai ở đâu vậy, má nó?

Vợ Phước Ðằng xĩa thuốc rồi đáp:

- Con nhà giàu nào ở đâu dưới Bạc Liêu không biết, nghe nói bây giờ nó mua nhà trong Chợ Lớn. Mình hỏi con nhỏ nó thiệt biết gốc tích, bởi vì hôm trước con Ba Kiềm ra to nhỏ với nó chớ không có nói với tôi.

Cô Hai Thanh liếc ngó Duy Linh rồi nói:

- Thưa, chồng chị Ba Kiềm tên là Tú Cẩm, hồi trước ở Chợ Lớn mà cha mẹ ở dưới Bạc Liêu. Cha chồng chị lại ông huyện, ông phủ chi đó không biết, có ruộng nhiều, có nhà lầu lớn, ổng bả chết hết rồi chồng chỉ mới xuống lãnh gia tài. Mấy tháng nay đem bạc về mua nhà trong Chợ Lớn rồi mới đi nói cưới chỉ đó. Bây giờ chỉ sung sướng lắm đi đâu cũng có xe hơi hết thảy, không đời nào chỉ chịu đi xe kéo.

Vợ Phước Ðằng ngó Duy Linh cười rồi nói:

- Nó đã giàu mà lại có chồng giàu nữa thì tự nhiên nó sung sướng chớ có gì là lạ. Cháu bậy quá! Chớ chi hồi đó cháu nghe lời thím cháu đụng nó thì có phước biết chừng nào! Cháu làm tỉnh đó nó có chồng khác coi có uổng hay không?

Duy Linh gặp Phi Phụng mà không hỏi rõ việc nhà cửa của cô được, nhứt là quên hỏi chồng cô ở đâu mà cô lên ở trên Sài Gòn, nên đương bối rối trong lòng, tuy ngồi nói chuyện với chú thím mà trí nghĩ việc Phi Phụng. Anh ta bề ngoài thì tiếp chú thím rất vui vẻ, nhưng trong lòng thì trông chú thím về cho mau, đặng có rảnh rang suy nghĩ việc của mình. Chừng nghe chú thím hỏi thăm việc buôn bán thì anh ta còn vui vẻ trả lời, đến lúc nghe chú thím nhắc tới việc cô Ba Kiềm thì anh ta lấy làm bất bình, nên vì bữa nay trí lộn xộn dằn lòng không được, nên trả lời có cách quạu quọ rằng:

- Ôi! Gái như Ba Kiềm có đáng gì mà thím tiếc hoài. Tôi chưa tính cưới vợ, hễ chừng tôi cưới vợ tôi có thèm cưới gái như cô vậy đâu.

Vợ Phước Ðằng nghe lời đáp nặng nề thì phiền nên đáp:

- Cha chả! Cháu sang trọng lắm hay sao mà cháu chê con Ba Kiềm? Thím sợ cháu tìm cho đến già cũng chưa được một con vợ như vậy đâu.

Bà nói dứt lời rồi đứng dậy biểu chồng con đi về.

Vợ chồng Phước Ðằng với cô Hai Thanh về rồi. Duy Linh chắp tay đi qua đi lại trước cửa mà suy nghĩ. Bởi lúc chiều thiên hạ dập dìu, làm cho anh ta phải tránh người nầy người nọ, lộn xộn không suy nghĩ việc chi được, nên anh ta trở vào tiệm rồi đi thẳng lên lầu nằm nghỉ.

Đồng hồ gõ sáu giờ trên lầu lờ mờ ngó bàn ghế thì thấy dạng (64) thôi, chớ không thấy rõ. Duy Linh bước lại mở hết mấy cánh cửa sổ, rồi nằm trên ghế bố, chớ không chịu vặn đèn lên. Anh ta nhớ tới Phi Phụng thì bâng khuâng bồi hồi lạ thường. Nhớ lại hồi nãy cổ nói cha mẹ chết hết, gia tài của cô họ đã giựt. Chết hồi nào? Mấy người tranh nhau xin cưới cô đó, cô đã ưng chỗ nào hay chưa? Chắc là chưa, bởi vì mấy chỗ đi nói cô đều ở Bạc Liêu hết thảy, nếu cô có chồng rồi thì nếu cha mẹ cô chết, sự nghiệp tiêu, cô theo nương dựa bên chồng chớ lên Sài Gòn làm gì. À, à, có lẽ tú tài Thủ Hiệp cưới cô rồi dắt cô lên Sài Gòn ở làm việc. Mà nếu cô làm vợ tú tài Thủ Hiệp, dầu nghèo hèn cũng còn thể diện, chớ không lẽ nó để cô ãn mặc bần hàn như vậy. Kỳ, việc nầy thiệt kỳ! Cô nói ở trong chợ Ðủi, vậy mà ở nhà ai? Tức quá, hồi nãy lộn xộn quên hỏi việc đó cho rõ. Còn cô đi với hai cô nào đó? Cô nhỏ mỏ nhọn đó là ai mà coi bộ Phi Phụng sợ dữ vậy? Bây giờ Phi Phụng coi bộ ốm hơn hồi trước nhiều. Sao cô ốm vậy, tại trí rầu hay là thân cực khổ? Chắc là cô rầu lắm bởi vậy mình vừa với hỏi thăm việc nhà cô thì cô ứa nước mắt nói không được. Mình bậy quá, hai năm nay mình ghét nên không thèm đọc nhựt báo, chớ mình đọc thì lẽ nào không hay bác huyện mất, mà dầu không đọc nhựt báo đi nữa hễ mình gặp người Bạc Liêu mình hỏi thăm thì lẽ mình cũng hay được. Tại mình tính sai nên thành quấy. Chớ chi lúc bác mất mình hay mình về thăm, như Phi Phụng có việc chi bối rối mình lo gỡ dùm thì có lẽ cô bớt buồn rầu. Cô có hứa bữa nào cô ra ở chơi để thuật cho mình nghe thì xoàng quá. Mình muốn biết việc của cô liền bây giờ, ngặt biết cô ở Chợ Ðủi mà không biết ở đường nào, nhà ai, mà sao kiếm được. Mình bỏ xứ Bạc Liêu ra đi mới có vài năm mà nhân vật đổi dời dữ quá! Mình tưởng Phi Phụng giàu sang sung sướng lắm chớ có dè đâu ngày nay thê thảm thế nầy. Nếu cô chưa có chồng, thì dịp nầy là dịp may cho mình lắm.

Duy Linh nghĩ tới đó thì liền mắc cở thầm, bởi vì người ta đương hoạn nạn, mình chưa rõ việc nhà cửa người ta, mà chưa chi mình đã tính tới việc trăm năm với người ta thì mình bậy lắm. Ðêm ấy Duy Linh thao thức hoài ngủ không được, cứ nằm suy tính, rồi ao ước Phi Phụng ra cho mau, đặng gặp mặt cho rõ hết mọi việc.

Anh ta suy nghĩ tới việc Phi Phụng rồi bắt nhớ tới việc cô Ba Kiềm. Tuy anh không có tình gì với cô, song khi nghe cô có chồng giàu sang thì ban đầu anh ta giận. Anh ta giận đây chẳng phải tiếc cô mà giận; ấy là nghe chồng cô giàu sang hơn anh ta; mà anh ta lại nghĩ tánh tình cô như vậy mà có chồng được, ấy cũng là may cho cô, anh ta cười thầm rồi đi mở rương lấy cái gói của cô gởi hồi trước, đem ra quẹt hộp quẹt đốt cháy tiêu cái khăn và cháy luôn phong thơ của cô, chưa xé nên chẳng biết cô nói gì ở trỏng.

Còn Phi Phụng khi gặp Duy Linh thì ủ dột không nói ra lời, song cô nghẹn ngào là vì cô nhớ việc nhà của cô nên cô buồn chớ không phải thấy mặt Duy Linh mà buồn. Ði dọc đường cô ba Huê hỏi thăm người thanh niên chủ tiệm đó là ai mà Phi Phụng quen, Phi Phụng thầm nghĩ không cần phải nói việc riêng của mình cho người không thương mình biết làm chi, nên cô đáp cụt ngủn rằng: "Anh đó ở một xứ với tôi, quen biết nhau từ hồi nhỏ".

Cô ba nghe trề môi rồi dắt nhau đi bộ về nhà, không thèm nói tới việc đó nữa. Phi Phụng từ ngày gặp được Duy Linh thì trong bụng mừng thầm, nên lộ ra sắc vui vẻ lắm. Ðêm ấy Phi Phụng nằm suy nghĩ bây giờ mình không còn cha mẹ bà con chi hết, Tú Cẩm tuy xưng là anh mình, song mình không chắc có phải là anh hay không, mà dầu thiệt là anh đi nữa, anh đã bứt mối tơ duyên của mình, cái oán ấy còn ôm ấp trong lòng mãi, không tài nào mà gần gủi anh được. Anh Duy Linh tuy không phải bà con mà từ thuở nay anh thương mình như em ruột, mình cũng thương ảnh như anh cả; mấy năm mình gặp hoạn nạn ảnh không hay, hồi chiều mình mới nói sơ ít tiếng cho anh hiểu việc khổ của mình thì ảnh ứa nước mắt. Chắc là ảnh thương mình lắm. Vậy bà lớn ở đây khắc nghiệt mình ở không được thì mình ra tiệm năn nỉ xin ở với ảnh, không sợ gì nữa. Anh em từ nhỏ chí lớn thương yêu nhau lắm, có lý nào mình gặp hoạn nạn mà ảnh không giúp mình. Phi Phụng suy nghĩ có bấy nhiêu đó thì ngủ quên.

Sáng ngày Phi Phụng thức dậy gở đầu, nhớ sự mình gặp Duy Linh hôm qua thì trong lòng hớn hở, tính trưa rảnh đặng xin phép đi ra chợ đặng thăm Duy Linh để thuật mọi chuyện khổ nảo của mình cho ảnh nghe. Ở trong buồng bước ra liền lấy đồ mà thêu. Cách một hồi hai cô thức dậy rửa mặt rồi cô hai ngồi thêu với Phi Phụng, còn cô ba bỏ đi thẳng xuống nhà bếp kiếm đồ để ăn.

Phi Phụng với cô hai Nguyệt ngồi thêu, nói chuyện nho nhỏ với nhau, khi ngó nhau cười, khi giúp nhau rút chỉ, coi bộ tương đắc lắm.

Ðồng hồ treo ngoài trước ngõ gõ tám giờ, quan đốc Phủ với bà lớn thức dậy đi ra. Phi Phụng chăm chỉ lo thêu không dám nói chuyện nữa.

Bà lớn ra ngoài ngồi ăn trầu, còn quan lớn ngồi bên ghế hút thuốc. Cô ba Huê nghe mẹ thức dậy ở dưới bếp xăm xăm đi lên, thấy Phi Phụng ngồi thêu thì liếc háy một cái rồi đi thẳng ra ngoài trước ngồi dựa ngả ngớn một bên bà Ðốc phủ.

Cách chẳng bao lâu quan đốc Phủ kêu nói:

- Con Phi Phụng ở đâu ra cho tao hỏi một chút.

Phi Phụng dạ rồi lật đật đi ra. Bà Ðốc phủ day ngó cô ta mà nói rằng:

- Tao tưởng mầy là con nhà tử tế nên tao mướn mầy trước là tập con tao thêu thùa, sau nữa chơi với nó cho có bạn....Tao không dè mầy là đồ hư, tao nghĩ mấy tháng nay tao cho con tao gần gụi mầy thật là hư danh giá của hai con tao quá. Thôi, tao không bằng lòng cho mầy ở trong nhà tao nữa, bởi vì mầy ở mầy làm gương xấu cho hai con tao chớ không ích gì. Mầy về với chị Phán Kim hay là ở với ai tùy ý, miễn là ra khỏi nhà tao thì sẽ trai gái, chớ ở trong nhà tao thì không được phép. Mấy tháng trước tao đã phát tiền đủ cho mầy rồi. Còn tiền công tháng nầy đây, mầy cầm lấy và vào gói quần áo mà đi cho mau.

Quan lớn nói và để mười đồng bạc ở trên bàn, Phi Phụng khi mới nghe mấy câu đầu thì chưng hửng, chừng nghe hết thì tức giận hổ thẹn, mắt lòa cổ nghẹn, không nói chi được, chỉ đứng lấy tay bụm mặt mà khóc. Cô ba Huê ngồi dựa lưng vào vách tường rồi ngó Phi Phụng cười. Cô hai Nguyệt nghe những lời nói lạ tai nên bước ra tựa cửa buồng mà nghe, chừng thấy Phi Phụng khóc thì cô động lòng nên cũng ứa nước mắt.

Bà Ðốc phủ thấy Phi Phụng khóc thì nạt rằng:

- Tao nói oan cho mầy lắm hay sao mà khóc? Thôi, đừng có làm bộ mặt chánh chuyên. Tao không cho ở nữa đâu, đừng có khóc cho uổng công.

Phi Phụng gượng gạo thưa nho nhỏ:

- Bẩm bà lớn, con ở trong nhà bà lớn mấy tháng nay con chưa hề bước chân ra đi chơi một mình lần nào, đi đâu cũng có bà lớn hoặc hai cô đi chung với con. Con tuy thân phận nghèo hèn, song con cũng biết trọng danh tiết của con, chẳng hiểu vì cớ nào bà lớn lại rầy con.

Bà Ðốc phủ đáp:

- Thứ bậu mầy còn danh tiết nỗi gì, đừng nói danh tiết tao mắc cở lắm nào!

Phi Phụng nghe lời khinh bỉ thì giận xanh mặt nên lau nước mắt rồi nói:

- Bẩm bà lớn xin bà lớn nghĩ mà thương thân phận con nhà nghèo. Con nhà giàu sang với con nhà nghèo hèn tâm tánh cũng nết na như nhau, có khi con nhà giàu hư mà có khi con nhà nghèo khá, chớ nào phải con nhà giàu khá hết, còn con nhà nghèo hư hết đâu. Làm thân con gái ai không biết trọng danh tiết, bà nói vậy thì tội nghiệp cho con biết mấy!

Bà Ðốc phủ nghe trả lời thì bà càng giận, bà nạt:

- Ý mầy muốn nói động tới con tao phải không? Con tao hư chỗ nào thì mầy chỉ ra đi, nếu mầy nói khống thì tao đố mầy khỏi tay tao.

- Bẩm bà lớn, con nghe bà lớn nói như vậy con mới phân trần phải trái cho bà lớn nghe chớ con đâu dám nói động tới hai cô.

- Bây giờ mầy muốn gây với tao hay sao nè!

- Bẩm bà lớn, xin bà lớn thương dùm thân con, bụng con thiệt mà bà lớn gia tiếng dữ cho con hoài thì tội nghiệp cho con quá.

- Mầy nói mầy chánh chuyên, sao chiều hôm qua mầy đi chợ với hai con tao gặp trai mầy ghì lại nói chuyện rồi khóc lóc nữa, mà mầy gọi là chánh chuyên. Mầy muốn lấy ai thì mầy lấy tao cản mầy làm chi, song trước mặt con tao mà mầy nói chuyện với trai như vậy tao không bằng lòng. Tao không muốn mầy làm gương xấu cho con tao, mầy hiểu chưa?

Phi Phụng chưng hửng nên ngó ngay bà Ðốc phủ đáp rằng: "Bẩm bà lớn, người nói chuyện hôm qua với con đó là anh bà con với con, chớ phải ai lạ hay sao mà bà nghi cho con tư tình với họ. Hôm qua con gặp hỏi thăm có mấy lời chớ có nói chuyện chi đâu. Xin bà lớn hỏi thử coi cô hai con nói chuyện gì".

Cô hai Nguyệt bước tới nói rằng:

- Thưa má, chị có trai gái với ai đâu. Hôm qua ba đứa lại tiệm hớt tóc mà mua dầu và phấn cho con Huê. Chừng trả tiền người trong tiệm đem tiền ra thối ngó thấy chị thì chưng hửng hỏi lên Sài Gòn làm chi. Chỉ nói cha mẹ chỉ chết hết, bây giờ chỉ nghèo khổ lên trên nầy ở, rồi dắt nhau đi về, chớ có nói tiếng chi đâu mà nghi chị trai gái với người ấy. Má đừng nói như vậy oan ức cho chỉ tội nghiệp.

Cô ba Huê trợn mắt đáp:

- Chị mà biết giống gì, nên xen vào cãi lẽ. Hôm qua tôi lại gần nó tôi thấy rõ ràng hai người nói chuyện rồi khóc. Nếu không phải trai gái với nhau, sao đứng khít một bên nhau, rồi nói chuyện lại khóc nữa?

Cô hai mắng lại:

- Mầy có tài kẻ vạch đầu nầy đầu kia hoài. Chừng mầy chết cái miệng của mầy bị dòi nó đục trước hết, bằng không thì quỷ sứ nó rạch cho tới mép tai.

Cô ba Huê bị mắng nhiếc không chịu nhịn thua nên đỏ mặt chu miệng đáp:

- Chị đừng có binh. Chị muốn theo đồ hư đó thì theo đi.

Bà Ðốc phủ thấy hai con rầy với nhau thì bà can:

- Ủa! Chuyện của người ta bây giờ chị em của bây rầy với nhau hay sao? Ngộ dữ hôn!

Quan Ðốc phủ ngồi lặng thinh ngó ngay ngoài trước sân, dường như trong nhà không có việc chi hết.

Phi Phụng bước lại chắp tay thưa với bà Ðốc phủ:

- Thân con tuy ở mướn mặc dầu, song con cũng biết chỗ phải chỗ quấy, chỗ xấu chỗ tốt. Mấy tháng nay con nhờ bà lớn thương xót, cho con ở nhà mà nhờ hột cơm dư, ơn ấy con nguyện ghi lòng dầu thế nào con cũng không dám xao lảng. Xin bà lớn nhớ lại coi mấy tháng nay bà lớn rầy rà mắng nhiếc, con có dám tỏ lời than phiền hay không, con nghĩ vì phận con côi cút bà lớn thương tưởng nên mới rầy la dạy bảo, lẽ nào con dám phiền. Hôm nay bà lớn không dùng nữa, bà lớn biểu một tiếng thì con phải đi liền, con đâu dám cãi. Bà lớn nghe chi lời đắng cay của cô ba mà mắng nhiếc con, làm cho con hổ thẹn với tôi tớ trong nhà, con nghĩ thiệt con buồn quá!

Phi Phụng nói tới rồi ngừng lại đó, có ý trông coi bà lớn nói thế nào. Bà lớn biết lời nói nặng nề hồi nãy của mình là giận hờn rồi nói bỏ ghét, nên ngồi lặng thinh không biết trả lời sao cho xuôi.

Phi Phụng thấy vậy, khi thầm, bèn nói tiếp:

- Bẩm bà lớn, hồi cha mẹ con sanh tiền có người răn dạy che chở chẳng nói làm gì. Từ ngày cha mẹ con bị khuất rồi thân con dật lạc nghèo khổ bơ vơ không còn ai dìu dắt, thì con cần phải lo làm sao mà giữ tròn danh tiết lắm, chớ con đâu dám lơ đểnh, nghĩ vì người ta giàu sang, dầu có hư đi nữa thì người ta lấy của mà che đậy được, còn phận con nghèo hèn, con không có vật chi quý, thì con phải trọng danh tiết, đặng lấy đó mà đối với người giàu. Bẩm bà lớn, chỗ con kính trọng, mà bà lớn không dè, hồi nãy bà lớn khinh bỉ quá, nên con đối đáp nhiều lời thất kính với bà lớn, vậy con xin bà lớn rộng lượng thứ lỗi cho con.

Bà Ðốc phủ biết Phi Phụng nhiếc bà, song bà không kiếm được lời đối đáp nên bà lặng thinh hoài. Phi Phụng đứng suy nghĩ một hồi rồi thưa rằng:

- Bẩm bà lớn, xin phép bà cho con đi.

Bà Ðốc phủ đáp:

- Thì tao đã biểu hồi nãy rồi còn xin phép xin tắc gì nữa.

Phi Phụng thấy biết bà lời cộc cằn, chớ không quen giọng thanh nhã, nên chúm chím cười rồi đi quay quả vô buồng xếp quần áo bỏ vào giỏ xách. Cô hai Nguyệt đi theo vô buồng hỏi nhỏ Phi Phụng:

- Bây giờ chị về nhà dì Phán hay là chị đi đâu.

Phi Phụng đáp:

- Để thủng thẳng rồi tôi sẽ tính, chớ bây giờ tôi chưa biết đi đâu.

Cô hai nói:

- Chị ở đâu cũng vậy, lâu lâu vào thăm tôi nghe chị. Nầy, chừng chị nhứt định ở đâu thì gởi thơ cho tôi nghe hôn.

Phi Phụng thấy cô hai có lòng quyến luyến thì động lòng, nên mặt mày buồn xo. Cô vừa xếp áo quần vừa đáp:

- Cô có lòng thương thiệt tôi cảm đức cô lắm. Song tôi e tôi đi rồi mà trở vô bà lớn không vui. Vậy thương nhau xin cô để bụng; dầu xa cách nhau dẫu ngàn năm đi nữa tôi cũng không bao giờ quên tình hạ cố của cô. Thôi, cô ở lại mạnh giỏi.

Phi Phụng xách gói đội khăn ra ngoài chắp tay xá quan lớn bà lớn, từ giã cô ba, trở vào nhà sau từ giã tôi tớ, rồi mới đi. Cô ra tới cửa, bà Ðốc phủ dòm thấy còn mười đồng bạc để trên bàn mới kêu cô hai biểu cầm ra mà đưa cho Phi Phụng.

Phi Phụng không muốn lấy bạc ấy, nhưng nghĩ vì tiền công của mình chớ không phải tiền cho, mà cô hai cầm đưa nếu mình không lấy sợ cô buồn, nên mới lấy bỏ tiền vào túi rồi từ giả cô hai.

-------------------------------

64 dáng nhìn xa không rõ

CHƯƠNG 12 -

P

hi Phụng chạy đã được một khúc đường mà mặt cũng chưa hết sắc giận. Ban đầu cô tính đi thẳng ra chợ đặng thuật hết việc khổ nảo của mình cho Duy Linh nghe, rồi xin Duy Linh cho ở trong tiệm, hoặc coi sóc cơm nước, hoặc biên chép sổ sách trước ấm cật yên thân, sau khỏi bị khinh bỉ nữa.

Ra khỏi gần tới chợ cô lại nghĩ bà Ðốc phủ nghi cho mình có tư tình với anh Duy Linh, hễ mình ra tiệm anh Duy Linh mà ở, thì họ đoán quyết, chớ họ không thèm nghi nữa. Mình trong sạch thì mình biết, mà làm thân con gái không nên làm việc gì mà đến nỗi người ta dị nghị, nhứt là danh tiết mình phải gìn giử cho kỹ lưởng mới được.

Cô nghĩ như vậy nên cô biểu xe quẹo về nhà ông Phán Kim. Nhớ tới nhà ông Phán Kim cô lại nghĩ mình về đây chắc bà Phán không vui. Mà vui hay buồn mình cũng chẵng lo cho lắm, bây giờ có anh Duy Linh, nếu bà Phán thương thì mình ở, còn như bà không thương tưởng, bà đuổi thì mình ra tiệm anh Duy Linh. Cô lại nghĩ bây giờ phải về nhà bà Phán; về thì thủng thẳng sẽ về, làm gì gấp lắm vậy, để mình ghé thăm anh Duy Linh, thuật chuyện nhà của mình cho ảnh nghe rồi sẽ về, tưởng cũng không muộn.

Phi Phụng biểu xe kéo quay đầu trở lại chợ. Xe ngừng ngay trước cửa tiệm hớt tóc, cô leo xuống móc tiền ra trả. Duy Linh ngồi trong tiệm thấy dạng Phi Phụng lật đật chạy ra mừng rỡ. Anh ta ngó Phi Phụng, thấy sắc mặt không vui, và lại cặp mắt hơi đỏ, thì có bụng lo.

Phi Phụng trả tiền xe rồi thò tay xách giỏ. Duy Linh hỏi:

- Em có cái giỏ gì đấy? Ðưa cho qua xách cho.

Phi Phụng ngó Duy Linh và nói giọng rất buồn thảm:

- Gia tài sự sản của em bây giờ chỉ còn có bấy nhiêu đó thôi. Duy Linh nghe rất động lòng, sợ ứa nước mắt ngoài đường thiên hạ thấy nên không dám ngó Phi Phụng, chỉ thò tay xách cái giỏ rồi đi thẳng vào tiệm. Phi Phụng đi theo không nói chi hết.

Buổi sớm mai thiên hạ vào tiệm mua đồ liền liền, Duy Linh nghĩ tới chỗ đó không phải là chỗ nói chuyện với Phi Phụng được, nên để cái giỏ giữa tủ tiền rồi mời Phi Phụng đi theo lên lầu.

Duy Linh mở hết mấy cái cửa sổ rồi quét ván mời Phi Phụng ngồi. Anh ta kéo ghế ngồi gần đó mắt liếc ngó Phi Phụng song lòng đau đớn vô cùng. Anh ta thấy Phi Phụng lấy khăn chấm nước mắt hoài, biết cô tức tủi lắm nên không nỡ hỏi, cứ ngồi ngó vào vách tường, mắt nháy lia lịa đặng đuổi nước mắt vô trong, mà nháy riết rồi nó nhỏ giọt xuống mặt, túng thế phải lấy khăn ra lau. Cách một hồi Duy Linh thở dài hỏi: "Hôm qua em nói hai bác mất hết, gia tài của em bị chúng đoạt, hai bác chết năm nào, đau bịnh chi, còn gia tài em làm sao đoạt được?"

Phi Phụng khóc và thuật hết đầu đuôi cho Duy Linh nghe, thuật cho tới chuyện Thủ Hiệp bạc tình đi cưới vợ khác, là sự hổ thẹn đau đớn tức tủi nhiều hơn hết của cô mà cô cũng không dấu.

Duy Linh nghe tới tên Tú Cẩm thì chưng hửng, vì mới hồi hôm qua nghe cô Hai Thanh thuật chuyện cô Ba Kiềm lấy chồng, có nói chồng cô Ba Kiềm tên là Tú Cẩm, con của ông phủ hay ông huyện gì đó dưới Bạc Liêu, cha mẹ chết hết mới hưởng gia tài, chắc là anh nầy chớ không ai xa lạ. Tuy anh ta nghi như vậy, song không nói cho Phi Phụng biết, bởi vì Phi Phụng không quen với cô Ba Kiềm, mà cũng không ưa Tú ẩm, dầu nói ra cũng không ích gì.

Lúc Duy Linh nghe Phi Phụng thuật lại chuyện Thủ Hiệp bạc tình thấy cô mất hết gia tài thì bội ước đi cưới vợ khác, thì anh ta tức giận, rồi tím ruột bầm gan. Chừng anh ta nghe Phi Phụng nói: "Mà em nghĩ em giận Tú Cẩm chớ không giận anh Thủ Hiệp bởi vì nếu anh Tú Cẩm đừng có kiện mà đoạt gia tài của em thì căn duyên em có lỡ dở như vầy đâu, tại ảnh đoạt hết sự nghiệp của em nên anh Thủ Hiệp mới đi cưới vợ khác".

Duy Linh hiểu ý Phi Phụng còn thương Thủ Hiệp lắm, muốn vạch chỗ quấy của đứa bạc tình phụ nghĩa cho Phi Phụng nghe, nhưng nghĩ chớ chi mình trong sạch, không có ý gì với cô thì mình lấy tình anh em mà phân giải phải trái cho cô hiểu, ngặt mình có lòng yêu trộm, mình thấy Thủ Hiệp hữu thời đắc thế mình sanh lòng ghen ghét, nếu nay mình chê Thủ Hiệp quấy, sợ e lời nói của mình không công chánh chăng?

Phi Phụng cũng lần lần thuật luôn chuyện mình muốn tránh xứ Bạc Liêu lên Sài Gòn ở đậu nhà ông Phán Kim xin vào trường đặng học. Chẳng dè học không được mà bạc tiền ngày càng hao mòn nên phải đi ở với người ta mà dạy thêu, họ hành hạ tấm thân, rồi sớm mai họ còn nhục mạ danh tiết nữa, nên tức giận bỏ đi ra đây.

Duy Linh nghe rõ đầu đuôi thì ngồi lấy tay chống trán một hồi rồi nói:

- Có lẽ cũng tại qua nên thân em mới cực khổ như vầy. Chớ chi qua cứ ở Bạc Liêu, lúc em mất cha mất mẹ và tiêu tan gia tài rồi thiên hạ trở mặt thì có qua...!

Duy Linh nói coi bộ chưa rõ ý, bộ coi như hổ thẹn, nên bỏ nửa câu không tiếp. Phi Phụng đáp:

- Thiệt anh tệ quá! Anh bỏ xứ mà đi không nói trước cho em hay, mấy năm nay anh cũng không gởi thơ từ chi hết. Chớ chi mấy năm trước có anh ở Bạc Liêu thì chẳng những là đỡ cho em mà có lẽ sự buồn rầu của em cũng bớt nhiều. Mà phải em biết anh ở đây thì hôm em lên trên nầy em ghé qua mà ở với anh tiện quá; đi ở đậu với người ta làm chi phải mang ơn họ. Còn tại làm sao anh bỏ xứ Bạc Liêu, đâu anh nói cho em nghe thử; hai năm nay anh làm việc gì, anh làm sao mà có cái tiệm như vầy đây?

Duy Linh nói dối rằng tại nhân vật ở Bạc Liêu kẻ ỷ tiền, người ỷ thế, họ hiếp đáp anh ta, nên thất chí mới bỏ xứ lạ làm ăn. Anh ta thuật việc lên Sài Gòn ban đầu làm phụ bút nhựt báo rồi mới mua tiệm hớt tóc. Anh ta thuật đủ hết, duy có sự cô Ba Kiềm quyến luyến trao thơ ghẹo chọc thì anh dấu biệt không chịu nói ra, không phải anh ta không thật tình, ấy là tại anh ta nghĩ một là không nên thuật việc trăng gió cho một người con gái tử tế nghe, hai là muốn giữ danh tiết cho cô Ba Kiềm trọn vẹn, nên anh ta không nỡ nói.

Nói chuyện với nhau đến gần 11 giờ mà không hay. Duy Linh thấy thằng Cử lên mời ăn cơm liền đứng dậy, ngó Phi Phụng, cô cũng liền đứng dậy, không nghe mời thỉnh chi hết rồi hai người cùng nhau đi xuống một lượt.

Lúc ngồi ăn cơm, mặt Phi Phụng không còn sắc buồn nữa, Duy Linh nói nói cười cười coi bộ thiệt là vui vẻ song nếu dòm cặp mắt cho kỹ thì biết trí anh ta lo nhiều. Thình lình Phi Phụng vụt nói:

- Nếu bây giờ em được ở với anh thì chắc em hết buồn nữa.

Duy Linh biến sắc, lật đật bưng chén xuống và nhìn ra cửa và hỏi:

- Vậy chớ bây giờ em tính đi đâu?

- Trên nầy em chỉ quen với một nhà ông Phán Kim, chớ có quen nhà nào nữa đâu, vậy em phải trở về đó mà ở đậu. Bà Phán ý coi không thương em cho lắm, song bây giờ chớ chi anh có vợ rồi thì em ở đây với anh tiện quá.

Duy Linh buồn bực hết sức, muốn nói với Phi Phụng nếu bà Phán Kim không vui thì để anh ta dắt vô Cầu Kho mà gởi cho vợ chồng Phước Ðằng, song anh ta liền nhớ vợ chồng Phước Ðằng là người trọng bạc tiền chớ không trọng người phải, nếu Phi Phụng vào nhà ấy cũng chắc không khỏi cực trí nhọc lòng. Đã vậy mới hôm qua thím đã giận mình về chuyện cô Ba Kiềm, nếu dắt Phi Phụng ra sợ thím không rõ căn do, thím nghi ngờ xiên xẹo thì lại càng nhục danh tiết của Phi Phụng nữa. Anh ta nghĩ như vậy nên không nói việc đó, lại nói rằng:

- Dầu bà Phán có khó cho mấy đi nữa em cũng phải ráng ẩn nhẩn mà ở đỡ rồi sau về sẽ tính, chớ biết là sao bây giờ.

Phi Phụng ở chơi cho đến bốn giờ chiều mới sửa soạn về nhà ông Phán Kim. Khi cô lại xách giỏ thì Duy Linh thò tay vào túi lấy một tấm giấy bạc hai chục đồng và nói:

- Em lấy vài chục đồng bạc đây bỏ túi mà xài.

Phi Phụng cười mà đáp rằng:

- Cám ơn anh, anh cất đi; em có xài việc gì đâu. Em còn năm chục đồng bạc ở trong túi đây.

Phi Phụng vừa bước lên xe kéo thì Duy Linh chạy lại, tay vịn vè xe, mắt ngó Phi Phụng nói rằng:

- Em bây giờ chẳng còn ai bà con thân quyến hết. Anh đây tuy chẳng phải ruột thịt; song từ nhỏ chí lớn gần gụi nhau, nên anh thương yêu em chẳng khác nào tình huyết mạch. Em là phận gái ở đất Sài Gòn nầy thiên hạ yêu ma lắm, vậy anh dặn em hễ có việc chi cực lòng nhọc trí thì cứ đến đây nói cho anh hay, anh sẽ hết lòng giúp đỡ, chớ đừng ái ngại chi hết. Em muốn làm việc chi cũng phải nói cho anh hay đặng anh chỉ bảo cho; còn như em hết tiền tiêu xài thì cứ ra đây lấy, anh tuy không giàu, song có lẽ cũng nuôi em được.

Duy Linh dặn rồi liền bước dang ra. Phi Phụng cúi đầu từ giả và biểu xe chạy lên đường Bắc Hà ngồi ngó ngay trước mặt, miệng chúm chím cười mặt mày hớn hở coi bộ không lo rầu chi hết.

Phi Phụng vừa ngừng xe thấy bà Phán đứng trước cửa, tay chống nạnh, tay trái xĩa thuốc và hỏi:

- Ði đâu mà từ hồi sớm mai cho tới bây giờ mới về tới đây.

- Dạ, thưa cháu ghé thăm người anh cháu ở ngoài chợ.

- Thằng ở tiệm hớt tóc đó phải hông?

- Thưa, phải. Ảnh là chủ tiệm, chớ không phải ảnh ở với tiệm hớt tóc. Ai nói với bác mà bác biết cháu quen với tiệm ấy.

- Hồi sớm mai bà Ðốc phủ sai trẻ mời tao vô bà nói hết công chuyện cho tao nghe tao mới hay, chớ không thì tao đâu có biết đâu mà nói.

Phi Phụng xách giỏ vào nhà cất rồi nói với bà Phán rằng:

- Thưa bác, tuy cháu bây giờ nghèo nàn phải xuất thân đi làm thuê làm mướn, song cha mẹ cháu vốn là nhà lễ nghĩa, mà cháu cũng có ăn học chút đỉnh, lẽ nào cháu không biết tìm đường phải mà đi, thấy nẻo quấy mà tránh. Bà Ðốc phủ tưởng con nhà giàu sang như con bả đó mới nên, còn con nhà nghèo hèn thân phận như cháu đây đều hư hết thảy, nên bà nói lời nhục nhã cháu quá, cháu không chịu nỗi. Vậy cháu xin bác cho cháu ở đậu ít ngày, đặng cháu kiếm chỗ khác cháu may mướn hoặc dạy học, chớ ở với bả thật cháu không thể nào ở được nữa.

- Mày muốn ở nữa hay là muốn thôi thì tự ý mầy chớ tao ép làm sao được. Song bà lớn nói chuyện mầy nhiều lắm, phần đi đem mầy đi ở tao nói mầy là cháu tao, nên bà lớn nói đó cũng như lời mắng vốn, làm tao ngồi nhột nhạt hết sức.

- Thưa bác, bà lớn nói cháu có tư tình với anh chủ tiệm hớt tóc đó phải không?

- Ừ.

- Thiệt tánh bà lớn khó quá! Hồi sớm mai cháu giận, cháu có nói nhiều lời nặng nề không biết bả có giận cháu hay không?

- Bà lớn giận mầy lắm, cô ba cũng vậy, trừ ra cô hai và quan lớn không nói tiếng gì hết.

Hai người nói chuyện tới đó kế ông Phán về.

Phi Phụng lật đật đi coi dọn cơm ăn. Tối lại hai vợ chồng ông Phán kêu Phi Phụng lại hỏi cho rõ coi bà Đốc phủ lấy cớ gì mà rầy, và hỏi Duy Linh là bà con gần hay xa. Phi Phụng đem hết chuyện dắt hai cô đi chợ gặp Duy Linh rồi về sáng nay bà Ðốc phủ rầy làm sao, đều thuật rõ ràng cho hai vợ chồng ông Phán nghe. Cô cũng thuật căn cước của Duy Linh tuy không phải bà con, song từ nhỏ đã gần nhau nên thân như anh em ruột. Vợ chồng ông Phán nghe rõ đầu đuôi, biết Phi Phụng không có bụng xiêu xẹo, nên không rầy la chi hết.

Phi Phụng thuật chuyện vừa mới dứt thì thấy ông còm-mi Ðảnh mặc đồ mát, miệng ngậm thuốc ở ngoài bước vào, cô lật đật đứng dậy cúi đầu chào và quầy quả bỏ đi ra nhà sau.

Ông còm-mi đứng ngó cô trân trân, chừng cô vào khuất rồi mới hỏi nhỏ ông

- Cô nào đó?

- Con cháu tôi.

- Cháu kêu bằng chú hay bằng bác, dượng hay cậu?

- Không, nó là con người anh em bạn của tôi.

- A há!....Cổ ở đâu mà tôi coi giống cô đi coi hát với bà Ðốc phủ hôm trước dữ

vậy?

Bà Phán cười đáp rằng:

- Nó chớ ai!

- Úy! Vậy hay sao? Té ra cô nầy dạy hai con bà Ðốc phủ học đó sao?

- Phải.

- Cổ quen với ông bà sao từ hôm đó tới nay ông bà không nói cho tôi biết.

- Tôi nói nhắm ông không được ích gì.

- Có ích lắm, chớ sao bà lại nói vậy! Bữa nay cô ra ngoài nầy làm chi đây?

- Nó gây với bà Đốc phủ, không chịu ở dạy học nữa, nên nó mới về đó.

- Cha chả! May dữ hôn!

Còm-mi Ðảnh cười ngất rồi tiếp:

- Tôi nói may cho ông bà chớ chưa dám nói may cho tôi. Hai ông bà không có con nên buồn, nay có cô về ðây, ra vào hủ hỉ, làm cho ông bà vui, vậy là may chớ sao.

- Ông khéo nói đùa.

- Không, thưa tôi nói thiệt chớ. Mà cô nầy cha mẹ còn hay không, nhà cửa ở đâu, anh em mấy người, xin bà nói cho tôi nghe thử coi.

- Ôi! Ông hỏi căn cước người ta làm chi?

- Không, tôi hỏi cho biết vậy thôi, chớ có ý gì đâu.

Ông còm-mi không hỏi thăm việc Phi Phụng nữa, day qua nói chuyện chơi với ông Phán tới 11 giờ khuya mới chịu về. Từ ấy về sau mỗi đêm ổng đều qua nhà ông Phán Kim chơi luôn luôn, bữa thì mua bánh mì trái đãi, bữa lại mời đi coi hát. Bữa nào mời đi coi hát, ông cũng cậy bà Phán Kim mời luôn Phi Phụng, nhưng Phi Phụng tánh nết dè dặt, hễ có ông còm-mi thì chẳng bước ra nhà ngoài, mà lần nào mời đi coi hát cô cũng từ, khi thì giả nhức đầu, khi thì vờ đau bụng.

Tuy bữa đầu bà Phán không chịu dẫn lai lịch của Phi Phụng cho ông còm-mi Ðảnh biết, song lần lần chắc tại bà thấy ông còm-mi Ðảnh ăn xài rộng rãi, bằng không thì cũng tại bà vô ý, nên vui miệng bà đem hết lai lịch của cô khai với người không sót một mảy.

Ban đầu ông còm-mi nghe nói con ông Huyện Hàm Tú Phan dưới Bạc Liêu, giàu mỗi nãm góp đến 50 ngàn giạ lúa thì ông chưng hửng nên hỏi thăm hoài. Chừng ông nghe nói cha mẹ cô chết hết, gia tài của cô bị người anh cả kiện lấy hết thì ông suy nghĩ nói rằng:

- Phải rồi! Hổm nay tôi nghi nhầm lắm! Có như vậy cô ta mới thân ra vậy, chớ có lẽ nào con nhà nghèo đi ở mướn mà tướng mạo đoan trang đứng ngồi yểu điệu đến thế. Người như vậy mà bị hoạn nạn nghĩ thiệt uổng quá, bà Phán hả?

Bà Phán ý muốn nói làm cho trọng thân danh của Phi Phụng nên bà đáp:

- Tại tánh nó cứng cỏi, không chịu quật hạ anh nó, nên nó cực khổ chớ nếu nó chịu trở về với anh nó thì nó lên xe xuống ngựa kẻ bẩm người thưa, sung sướng biết chừng nào.

Có bữa ông còm-mi qua chơi, ông giả đi tiểu tiện đặng đi thẳng ra nhà sau cho thấy mặt Phi Phụng, Phi Phụng hễ thấy ông vào trong thì đứng dậy chào hỏi như thường, mà chào rồi cô cứ ngồi may, hoặc đứng nấu, chớ không thấy trai lật đật trốn tránh như gái khác. Ông còm-mi thấy vậy càng ưa đi vào nhà sau lắm.

Ông Phán Kim tuy không nói ra, song ông thường để ý coi chừng cử chỉ của ông còm-mi Đảnh. Ông thấy ông còm-mi không rời nhà ông, hay quyến luyến bà Phán, mà lại hay đi ra nhà sau hoài thì ông có bụng lo, nên đêm nọ ông dặn vợ:

- Anh Huyện Hàm hồi trước tuy không có bà con với mình, song anh em biết với nhau lâu, nên thương nhau cũng như anh em ruột. Nay con ảnh tới ở với mình, nó còn khờ dại, vậy mình phải coi chừng coi đỗi không nên để làm việc quấy, bởi vì nó ở trong nhà mình, nếu nó hư thì mình cũng không tốt gì. Hỗm nay tôi coi ổng còm-mi quyến luyến nhà mình lắm. Vậy mình phải giữ cho kỹ lưởng. Nếu ổng có muốn con Phi Phụng thì ổng phải thưa với cha mẹ ổng hay rồi cậy mai nói mà cưới, bằng không thì thôi. Ông nói mấy đi nữa cũng đừng nghe lời mà dụ dổ con nọ, không nên đâu.

Bà Phán đáp:

- Ông tưởng tôi dại lắm hay sao mà ông phải dặn? Ông để đó mặc tôi. Tôi coi ý ông còm-mi ổng mê Phi Phụng lắm. Ông có chức phận lại nhà giàu; nếu con Phi Phụng đụng ổng thì nó có phước biết chừng nào. Vậy tôi lập thế đặng cho ổng cưới nó đặng cho nó có chỗ nương dựa sung sướng tấm thân. Hôm trước ổng chưa biết lai lịch của nó, ổng thấy nó đi coi hát với hai đứa con bà Ðốc phủ mà ổng đã đành rồi; tôi nói nó là đứa ở dạy thêu chớ không phải là con quan Ðốc phủ, ổng cũng chịu cưới nữa, nói rằng ổng là con nhà giàu, không cần cưới con nhà giàu làm chi. Nay ổng biết rõ tông tích nó rồi, mà ổng lại còn quyến luyến nó hơn trước nữa, thế thì tôi làm mai dễ như chơi, ông đừng có lo.

Ông còm-mi Ðảnh thiệt nói như vậy mà chẳng hiểu vì cớ gì từ ngày Phi Phụng trở về nhà bà Phán, ổng quyến luyến cà rà qua chơi hoài, song không nghe ổng nói tới chuyện cưới hỏi nữa.

Bữa nọ ông Phán có chuyện nên ăn cơm chiều rồi thay áo đổi quần đi Chợ Lớn. Ông com-mi Ðảnh qua chơi, nghe nói ông Phán đi khỏi mà ông không trở về, lại kéo ghế ngồi nói chuyện với bà Phán. Ban đầu ông nói tới chuyện Phi Phụng. Ông thấy bà Phán vui vẽ nên ông tỏ thiệt:

- Chẳng biết tôi với cô hai đây có duyên gì hay không sao tôi thấy cô thì trong lòng tôi ái mộ vô cùng; đêm nào tôi cũng nằm mơ tưởng cô ngủ không được, hễ vô với sở làm thì mong mãn giờ về cho mau, hễ có về nhà thì mong qua đây đặng thấy mặt cổ. Bữa nào tôi không thấy thì trong lòng buồn lắm; nếu tôi được gần gụi với cô thì tôi không còn mơ ước chi nữa. Cái sầu tương tư của tôi đây tưởng có một mình bà gỡ được thôi. Vậy xin bà làm ơn tỏ dùm lại cho cô hai hay nếu tôi với cô hai mà được gần nhau thì ân đức của bà dầu ngàn năm tôi cũng còn tạc dạ.

Bà Phán để cho ông nói hết rồi mới đáp:

- Tôi đã có nói cho ông biết, con cháu tôi đây nó hồi trước là con nhà giàu sang, lại tánh nó cứng cỏi không chịu quật hạ anh nó nên mới linh đinh cực khổ. Ông là người học hay, chức quý, giàu nhiều, nếu ông có lòng thương tưởng nó thì có lẽ nào nó dám phụ lòng ông. Vậy nếu ông muốn gần nó thì có khó gì. Ông viết thơ về thưa cho thầy Cai với cô Cai ở dưới nhà hay rồi cậy mai nói tới. Nếu nó dục dặc thì tôi nói giúp cho; người như ông không lẽ nó không ưng mà ông ngại.

Ông còm-mi suy nghĩ rồi thở dài:

- Tôi cũng có nghĩ tới việc đó rồi, sáng mai tôi sẽ viết thơ về nhà. Nhưng tôi sợ, thầy tôi thì mắc bận việc quan còn má tôi thì ít hay đi đâu lắm, nên chắc là có lên được cũng một hai tháng chớ không mau. Tôi đã thệ tâm thế nào tôi cũng kết nghĩa trăm năm với cô, dầu ai có sắc đẹp hay là giàu có đi chăng nữa tôi cũng không màng. Nếu cô phụ tình tôi thì tôi nguyện ở vậy trọn đời không thèm cưới vợ nào hết. Xin bà làm ơn trao lời lại cho cô hay.

Bà Phán nghe mấy lời đinh chắc như vậy, chắc ông còm-mi thiệt tình với Phi Phụng, nên bà mừng thầm. Qua ngày sau ông Phán đi hầu rồi, bà mới to nhỏ thuật những lời của ông còm-mi lại cho Phi Phụng nghe, Phi Phụng lóng tai nghe bà nói dứt rồi mới đáp:

- Thân cháu hèn hạ nhờ có bác thương nên mới có cơm ăn chỗ ngủ. Ông còmmi Đảnh là người sang trọng, nếu ổng có lòng thương yêu cháu thì cháu đội ơn ổng vô cùng. Nhưng mà cháu bị hoạn nạn dồn dập mấy năm nay làm cho lòng cháu đã lạnh tanh, tình cháu đã khô héo, nên cháu còn tính lấy chồng làm chi. Xin bác tỏ với ông còm-mi rằng ổng thương cháu thì cháu đội ơn, song ổng tính việc trăm năm sợ cháu không làm vừa ý cho ổng được.

Bà Phán không rõ tình riêng của Phi Phụng, nghe nói như vậy lấy làm kỳ nên hỏi:

- Cha chả! Ông com-mi như vậy cháu còn chê hay sao?

- Thưa bác, thân cháu như vầy đâu dám chê ổng.

- Vậy chớ sao cháu lại nói như vậy?

- Tại bụng cháu không muốn lấy chồng.

- Hay là cháu đã hứa hôn với nơi nào rồi hay sao?

- Thưa, không.

Bà Phán ngó Phi Phụng trân trân rồi nói:

- Ông nói viết thơ về nhà đặng xin cha mẹ lên coi cháu rồi cậy mai nói cưới. Ông thương cháu ổng tính như vậy thiệt tốt biết chừng nào. Vậy cháu đừng có làm mích lòng ổng.

Phi Phụng không trả lời nữa. Bà Phán tưởng như vậy là cô đã chịu rồi, song lại mắc cở nên làm bộ dục dặc. Từ khi cô nghe việc ấy rồi trong lòng lo lắng nên biếng nói biếng cười.

Bữa sau bà Phán lại xúi cô dầu có ông còm-mi qua chơi vào cũng như ra thường. Ðừng có nhút nhát ké né làm chi hết. Nghe lời dặn thì cô ta dạ cầm chừng, song cô giữ thói thường, hễ có ông com-mi thì cô ở trong không chịu ra.

Ông còm-mi lại tỏ việc ông tính đó cho ông Phán nghe nữa. Thấy ý ông Phán cũng vui, ông mới xông pha vô nhà sau như thường thường, rồi lại kiếm chuyện để nói với Phi Phụng, khi thì ông cậy làm khăn cho ông bỏ túi, khi thì ông cậy may áo mát cho ông bận trong nhà. Ông nói với cô thì miệng chúm chím cười, lời ngọt dịu như đường, mắt liếc đưa tình; mà ông thân cận bao nhiêu, cô cũng dè dặt nghiêm nghị bấy nhiêu nên ông không dám lả lơi, không dám tỏ một lời nào thất lễ, cùng là khiếm nhã.

Một bữa chúa nhựt Phi Phụng thưa với vợ chồng ông Phán đặng đi chợ thăm Duy Linh. Bà Phán ý không vui, bà không muốn cho đi nhưng tại ông cho nên bà không cản được.

Duy Linh thấy Phi Phụng bước vào tiệm thì mừng rỡ vô cùng hỏi thăm lăng xăng không dứt. Anh ta dòm coi ý cô không vui, hỏi đâu thì cô trả lời đó chớ ý cô không muốn nói chuyện; anh ta nghĩ cô có việc chi uất ức nên hỏi rằng:

- Em có việc chi cực lòng lắm hay sao?

Cô đáp:

- Em có một việc muốn nói cho anh nghe, mà sợ làm rộn cho anh nên em không muốn nói.

Duy Linh cười rồi mời cô lên lầu, có ý muốn lựa chỗ thanh vắng đặng nghe cô nói chuyện gì. Phi Phụng bèn đem hết chuyện ông còm-mi Ðảnh thuật lại cho Duy Linh nghe rồi hỏi Duy Linh ví như ông còm-mi Đảnh mời cha mẹ lên cậy mai mà cưới, vậy nên cô có ưng chỗ đó hay không.

Cô thuật chuyện như vậy làm bộ mặt tỉnh táo, không mắc cở, không vui cười, nhưng giọng nói nghe hơi buồn thảm. Duy Linh ngồi chăm chỉ nghe, mắt ngó cô trân trân không nháy. Chừng cô nói dứt rồi, anh ta chống tay lên trán suy nghĩ một hồi lâu rồi nói:

- Việc vợ chồng là việc quan hệ, anh tưởng em cũng nên suy xét cho kỹ rồi định liệu lấy, chớ anh không biết làm sao mà khuyên em. Theo lời em nói đó thì thiệt là ông còm-mi nầy là người xứng đáng lắm; dầu cho ngày trước em đương giàu sang em ưng ổng cũng được, chẳng luận ngày nay gia tài tán tận, thân phận linh đinh, nếu em còn chê ổng thì sợ không còn chỗ nào hơn ổng mà em đợi. Tuy vậy, anh nghĩ mà con gái lấy chồng không phải gặp chỗ giàu mà gọi rằng có phước được, bởi vì nếu họ giàu sang mà họ khinh thị mình, hoặc họ cưới mình mà trong ý họ làm ơn cho mình, hoặc họ tính làm cho phỉ cái lòng dục của họ trong một lúc thôi, chớ không phải họ vì tình sâu nghĩa trọng, không phải họ mến nết tốt đức dầy, đường ấy nếu mình ưng họ thì một là mình bị giảm phẩm giá hai là mình bị hư danh tiết.

Duy Linh nói tới đó, dường như ăn năn mấy lời khuyên của mình, nên nín một rồi rồi mới nói tiếp:

- Anh muốn chỉ đường ngay cho em đi, nhưng nói cho ngay, thì ý anh muốn cản, không cho em ưng ông còm-mi. Anh chưa biết mặt ổng, chưa nói chuyện với ổng lần nào, nên có biết ý ổng là như thế nào mà dám khuyên hay là dám cản. Vậy mà hôm nay em coi ý ổng quyết chuyện trăm năm hay là ổng nói ngoài miệng như vậy còn trong lòng ổng tính chơi qua đường?

Phi Phụng ngồi chăm chỉ nghe Duy Linh nói, chừng nghe hỏi như vậy cô mới thở dài:

- Em làm sao mà biết bụng ổng được; mà bây giờ em cũng chẳng cần biết làm chi. Mấy lời anh nói đó phải lắm. Ông mà tính kết nghĩa với em một là ổng ái truất phận em, hai là ổng tính vui chơi một lúc đặng giải buồn. Ông mới biết em, dầu ổng có nghe rõ việc nhà của em đi nữa, ổng cũng chưa rõ sự đau đớn của em, thế thì có lẽ nào mà ổng ái truất đến nỗi cưới em làm vợ đặng cứu thân em. Chắc là ổng muốn giải buồn. Mà dầu ổng có lòng ái truất hay là có ý giải buồn em cũng không ưng ổng được, bởi vì đạo vợ chồng phải có tình với nhau thì ở mới đời được; em đối với ổng không có tình chi hết, mà không phải một ổng mà thôi, dầu người khác cũng vậy thì em làm sao lấy chồng.

Phi Phụng nói tới đó thì mặt buồn xo nên không nói nữa. Duy Linh ngó Phi Phụng, thấy vậy cũng thương tâm nên ứa nước mắt, Phi Phụng nói nho nhỏ:

- Cái kiếp của em là cái kiếp sống thừa, còn vui vẻ chi, còn tình tự chi, mà tính lấy chồng.

Duy Linh biết Phi Phụng còn thuơng tưởng tú tài Thủ Hiệp lắm, nên lắc đầu thở dài, rồi chống tay lên trán ngồi lặng thinh. Cách một hồi anh ta mới nói:

- Thân em như cái hoa vừa mới nở, nếu em thất chí chán đời, không chịu lấy chồng, để khi hoa gần tàn rồi chừng ấy ăn năn cũng đã muộn. Ở đời ai phải thì mình gần, ai quấy thì mình tránh, người quấy họ đã tránh em trước, lẽ thì em mừng chớ sao em lại tiếc?

Phi Phụng ngước mắt ngó Duy Linh đáp:

- Thuở nay anh chưa có tình với ai nên anh nói như vậy, chớ nếu anh đã nhóm lửa tình trong lòng rồi, cái ánh sáng chói lóa con mắt anh, chắc anh cũng chẳng còn biết đâu là phải đâu là quấy.

Duy Linh nghe Phi Phụng nói mình chưa có tình với ai thì lấy làm đau đớn vô cùng, song đau rồi lại giận, nên gượng gạo nói:

- Sao em biết anh chưa có tình với ai? Sao em dám chắc anh chưa hiểu lửa tình là gì? Mà dầu anh không có nhóm lửa tình trong lòng ấy cũng là một sự may cho em, bởi nếu vậy con mắt của anh khỏi lòa, anh mới thấy kẻ quấy người phải mà chỉ dùm cho em được.

Phi Phụng lặng thinh một hồi rồi đi ra đứng dựa cửa sổ ngó xuống đường. Duy Linh cứ ngồi chống tay lên trán, mặt coi buồn thảm lắm. Cách một hồi day lại thấy anh ta như vậy thì thì động lòng nên nói:

- Việc bậy bạ của em nói làm chi cho anh nghe cực lòng anh, em nghĩ thiệt ăn năn quá.

Duy Linh đáp rằng:

- Việc như vậy mà em cho là bậy bạ chớ việc gì nữa mới trọng. Em tin anh, nên em mới tỏ thiệt việc riêng của em cho anh biết rồi hỏi ý kiến anh, anh nghĩ anh rất cảm kích. Nếu anh không tỏ hết ý anh cho em hiểu, té ra anh phụ tình em. Vậy trong việc nầy, theo ý anh nếu ông còm-mi quyết kết nghĩa trăm năm với em, cậy mai mối nói cưới cho rõ ràng thì em cũng nên ưng, chớ đừng có câu chấp việc cũ để cho hoài việc mới không nên. Song nếu ông dụng tình không ngay thẳng, muốn làm việc qua đường chớ không phải quyết kết nghỉa trăm năm thì em phải dè dặt, dầu nát thân cũng đừng để phạm tiết. Còn sự Thủ Hiệp nó thấy em hết gia tài nó phụ em mà đi cưới vợ khác, Ðứa như vậy là tiểu nhân, em chẳng nên để ý nữa làm chi".

Phi Phụng cười đáp: "Ôi! Thôi, bỏ chuyện đó đi! Xuống dưới nầy coi anh buôn bán vật gì đây. Anh dẹp mấy cái bàn hớt tóc rồi để tủ đựng hàng, bây giờ cái tiệm xem ra hực hỡ quá".

Duy Linh lắc đầu rồi theo Phi Phụng xuống lầu, Phi Phụng đi một vòng xem hàng đựng mấy tủ kiếng hết thảy rồi mới từ Duy Linh ra về.

Cử chỉ của ông còm-mi Ðảnh một ngày một kỳ; ông cứ nói với ông Phán bà Phán rằng ông gởi thơ về cho cha mẹ ông đã bằng lòng, lại nói sẽ lên đặng cậy mai nói cưới Phi Phụng, song đã lâu không thấy cha mẹ lên; mà ông cứ theo quyến luyến Phi Phụng hoài, lần lần coi ông lả lơi nói nhiều lời trêu hoa ghẹo nguyệt làm cho Phi Phụng hổ mặt thẹn lòng, muốn tránh ông nên phải kiếm tiệm may xin ở may mướn; đặng khỏi nghe tiếng và khỏi gặp mặt ông nữa. Ông hay việc ấy thì ăn năn, nãn nỉ với bà Phán xin cản đừng cho Phi Phụng đi may. Phi Phụng lấy lời êm ái mà nói với bà Phán rồi cứ đi may, không vâng lời, làm cho bà Phán giận nên đuổi không cho ở nhà bà nữa.

Phi Phụng dằn lòng lấy áo quần ra ở luôn ngoài tiệm may. Ông còm-mi bữa chiều nào cũng ghé tiệm, khi thì đặt may áo quần mát, khi thì kiếm chuyện hỏi thăm. Phi Phụng cứ giữ mực đoan chánh, ông cười cô cũng không động dung, ông cợt cô cũng không nhếch mép. Cách ít ngày ông ghé mà nói rằng ông mới được dây thép đổi xuống Rạch Giá và xin cô đi theo ông xuống đó rồi sẽ liệu thế giúp cô làm ăn. Phi Phụng nghe mấy lời tức cười nín không đặng nên ngó ngay ông, miệng chúm chím cười: "Vậy chớ ở Sài Gòn không ai chịu làm mai hay sao, nên bây giờ ông rủ đi xuống Rạch Giá đặng ông cậy người ở dưới?"

Ông còm-mi Ðảnh mắc cỡ gục mặt, song gượng nói dã lã ít lời rồi từ giã đi mất.

CHƯƠNG 13 -

Ô

ng còm-mi Ðảnh rời khỏi Sài Gòn rồi, Phi Phụng mới hết buồn lòng cực trí nữa. Cô ở tiệm may chật hẹp, tới khi cô nhớ tới nhà bà Phán, thì tiếc thầm, chớ chi bà Phán không giận, ban ngày để mình đi may, ban đêm cho về nhà bà mà ngủ thì mình thong thả vô cùng. Tuy vậy mà cô chủ tiệm tử tế, lại mấy chị thợ may vui vẻ, nên cô bớt buồn, cứ lo làm việc bổn phận, không than phiền mà cũng không dám biếng nhác.

Bữa chiều nọ ăn cơm rồi Phi Phụng lại tiệm thăm Duy Linh. Cô thuật lại chuyện cô muốn tránh ông còm-mi nên đi may mướn, bà Phán giận đuổi cô, rồi ông còm-mi lộ chân tình môi miếng đặng vui chơi một lúc chớ không phải tính việc lâu dài, thì Duy Linh chưng hửng, không dè bọn nam nhi trừ Thủ Hiệp ra rồi mà cũng còn có người giả dối đến thế. Duy Linh hỏi tiệm may vậy có yên ổn hay không, thì cô khen chủ tiệm, khen thợ may, coi bộ vừa lòng, nên anh ta bớt lo.

Phi Phụng chơi một lát rồi từ giả về tiệm may. Duy Linh ý muốn Phi Phụng ở lại mà nói chuyện, song không dám cầm, nên đưa ra cửa mặt mày buồn xo. Anh ta cũng căn dặn Phi Phụng nếu có việc chi bối rối thì cứ lại tiệm cho anh ta hay, đừng ái ngại chi hết.

Phi Phụng về rồi Duy Linh còn đứng trước cửa tiệm, trong lòng bâng khuâng khoan khoái. Anh vừa muốn xây lưng đi vô, thì thấy một cái xe hơi rất đẹp ở đường Viénot chạy lại rồi ngừng ngay nhà hàng kế tiệm anh ta đó. Có một người trai da trắng, mặt tròn, mép có râu lún phún, mình mặc đồ tích so (65), có thắt cà vạt tím, chân đi giày da vàng, đầu đội nón nỉ xám, mở cửa bước xuống rồi đi thẳng vào nhà hàng. Duy Linh ngó trên xe lại thấy cô Ba Kiềm ngồi đó, mình mặc áo dài nhung màu hột xay, đầu choàng khăn lụa màu trứng gà.

Duy Linh sực nhớ hôm nọ cô Hai Thanh nói cô Ba Kiềm có chồng tên là Tú Cẩm, vốn là anh của Phi Phụng, nên đứng nán lại coi cho kỹ thử coi Tú Cẩm người ra thế nào, song không muốn cho cô Ba Kiềm biết mình, nên day lưng giả bộ không thấy cô.

Cách chẳng bao lâu người trai ấy ở trong nhà hàng trở ra leo lên xe và mở máy chạy. Duy Linh ngó chăm chỉ vào xe và thấy cô Ba Kiềm ngó mình miệng chúm chím cười, coi bộ kiêu căng, dường như muốn tỏ ý rằng bây giờ cô có chồng giàu có, xinh đẹp hơn mình thập bội. Chẳng hiểu Duy Linh thấy vậy hổ thẹn hay là tức giận, mà anh ta quay quả trở vào tiệm, sắc mặt coi không vui.

Duy Linh có ý trông Phi Phụng lại chơi đặng nghe mình thuật lại chuyện gặp Tú Cẩm cho cô nghe, song hai ba tuần cũng không thấy cô lại. Anh ta sợ Phi Phụng có bịnh hoạn nên đi không được, nên ý muốn lại tiệm may thăm cô; mà anh ta nghĩ mình là trai chưa vợ, nếu đi thăm kiếm cô trong tiệm chắc không khỏi họ nghi, nên dục dặc không đi. Phi Phụng cũng muốn lại thăm Duy Linh mỗi ngày đặng nói chuyện chơi cho giải khuây, nhưng cũng vì hiềm nghi nên không dám đến thường, tính mỗi tháng đi thăm một lần thôi.

Cô may mướn được vài tháng, bữa nọ bà Phán Kim thình lình đến tiệm may thấy cô thì mừng rở, hỏi thăm lăng xăng, hỏi sao cô không trở lên nhà chơi, hỏi cô ăn ngủ trong tiệm có tiện không, rồi biểu cô đem đồ trở về nhà mà ở, ban ngày đi may tối về nhà mà nghỉ. Bà Phán ân cần quá, mà chủ tiệm muốn cho Phi Phụng ở riêng cho bớt chật, nên cũng theo an ủi, Phi Phụng cầm lòng không đậu, nên chiều bữa đó xách giỏ quần áo trở về nhà bà Phán.

Xe vừa ngừng trước cửa, cô liếc dòm vô căn phố của ông còm-mi Đảnh ở hôm trước thì thấy đồ đạc dọn khác hết, lại có một người đàn bà độ chừng bốn mươi tuổi đương đứng cửa ngó ra. Cô biết thiệt ông còm-mi đã đổi đi Rạch Giá rồi trong bụng mừng thầm. Chừng vô nhà cô làm bộ như không biết sự ấy, mới hỏi bà Phán coi ông còm-mi dọn nhà đi đâu, còn ai dọn về nhà đó lạ hoắc cô không biết. Ông bà Phán liền nói rằng:

- Ôi! Cháu hỏi thăm làm chi thằng cha đó nữa. Ðổi Ði Rạch Giá mấy tháng nay, không gởi được một bức thơ về thăm vợ chồng bác. Hôm trước cứ theo chọc ghẹo cháu hoài, lại năn nỉ bác cậy làm mai cột mối dùm. Phải mà bác nghe lời, bây giờ mà nó bỏ cháu thì bác mang tội biết chừng nào.

Phi Phụng nghe mấy lời trong bụng thì cười thầm, cười là cười bà Phán không hiểu ý mình, mà cũng cười bà dời đổi không chừng, khi ưa thì khen dồi, khi ghét thì khai tệ.

Sớm mai thức dậy Phi Phụng đi may, đến chiều mới về nhà bà Phán mà ngủ. Cô ở được ba bữa rồi; đêm nọ cô ngồi nói chuyện với vợ chồng bà Phán bỗng nghe xe hơi ngừng ngay trước cửa; cô ngó ra thì thấy một người xâm xâm bước vô nhà. Cô chẳng biết là ai, nên ngó chãm chỉ. Chừng người ấy bước vào cửa, cô nhìn rõ thì biết là Tú Cẩm, cô chưng hửng muốn bỏ đi vào nhà mà lánh mặt, ngặt Tú Cẩm thấy cô vùng nói lớn rằng:

- Úy em! Cha chả! Em đi đâu gần một năm nay, làm cho anh kiếm hết sức vậy em? Cha mẹ giàu có, để rụộng đất bạc tiền lại không biết bao nhiêu cho hết, có hai anh em mà không thương anh em bỏ đi đâu cực khổ đến nỗi nầy?

Tú Cẩm vừa nói vừa lấy khăn lau nước mắt, Phi Phụng không biết nói làm sao được, nên ngồi trơ trơ, không tính lánh mặt nữa, mà cũng không trả lời. Tú Cẩm cứ theo năn nỉ với Phi Phụng, khuyên hãy về nhà mà ở, chẳng nên đi may thêu dạy mướn thiên hạ chê cười. Anh ta nói rằng từ ngày Phi Phụng gạt anh ta ở dưới Cái Cùng anh ta về nhà không thấy cô thì buồn rầu không chịu được, nên ở vài tháng rồi về Chợ Lớn mướn nhà mà không ở Bạc Liêu nữa. Tuy vậy mỗi tháng anh ta đều có về thăm nhà một lần, và tới mùa gặt thì xuống góp lúa. Anh ta kể hết các việc rồi nói rằng:

- Anh nghĩ em lên Sài Gòn chớ không đi đâu xa, bởi vậy từ ngày anh về Chợ Lớn ở, anh có ý tìm em, nên gặp ai anh cũng hỏi thãm, song hỏi thăm hết sức mà tìm không đặng. Anh đã cưới vợ rồi, anh cưới vợ chỗ đó cũng tử tế. Anh có thuật việc của em cho vợ anh nghe; nó nghe em buồn rầu bỏ nhà ra đi như vậy nó cũng thương nên thường biểu anh phải cố tìm cho được em đem về nhà nuôi. Thằng Thủ Hiệp là thằng khốn kiếp em giận nó làm gì. Thôi, về ở với anh; rồi thủng thẳng anh lựa chỗ xứng đáng anh gả em lấy chồng. Anh nói thật nếu anh kiếm chồng cho em mà không hơn thằng Thủ Hiệp thì em đừng thèm kêu anh bằng anh nữa. Sẵn có xe đây, vậy em sửa soạn rồi xếp áo quần lên xe mà về với anh luôn thể.

Phi Phụng thấy mặt Tú Cẩm thì trong lòng đã không vui, chừng nghe Tú Cẩm khinh bỉ Thủ Hiệp thì cô nổi giận nên trả lời cụt ngủn:

- Tôi để gia tài cho anh ăn một mình, anh chưa vừa lòng hay sao mà còn theo chọc ghẹo tôi nữa?

- Em đừng có nói như vậy anh buồn lắm. Tuy anh được án tòa cho phép anh hưởng trọn gia tài, song anh có tính ăn một mình bao giờ đâu? Em nhớ lại coi, mấy năm nay anh cứ theo năn nỉ biểu em về nhà mà ở đặng chung hưởng giàu sang với anh, trước là cha mẹ ở dưới cữu tuyền vui lòng, sau nữa người ngoài khỏi dị nghị; tại em không chịu về nhà, nên mới ra thân cực khổ như vầy, chớ nào phải tại anh ghét bỏ em hay sao? Em đừng có nói vậy không nên. Ông Phán với bà Phán đây là bà con không nói gì, chớ người ngoài họ nghe họ tưởng anh đoạt gia tài rồi xua đuổi em, thì anh mang tiếng xấu với họ còn gì. Thôi, đi về với anh, đừng có giận hờn chi nữa, em muốn vật gì cũng được hết thảy, tiền bạc bao nhiêu em muốn xài thì em xài, quần áo em muốn sắm bao nhiêu thì tùy ý em sắm.

- Tôi không thèm đâu! Thà tôi đi ở đợ đặng ăn tôi cũng vui lòng, chớ về với anh tôi không vui thì sao tôi ở được?

- Sao vậy? Anh có khắc khổ với em hồi nào đâu mà em hờn anh? Phi Phụng tay cầm hộp quẹt lần gở cái nhản hình con nai, cặp mắt lì lì ngó xuống, không thèm nói chi hết. Cô giận rồi xem gương mặt của cô càng đẹp hơn lúc bình thường nữa. Tú Cẩm thấy vậy lắc đầu, ngó hai vợ chồng ông Phán, cặp mắt buồn thảm, dường như ý muốn cậy vợ chồng ông Phán nói tiếp dùm.

Bà Phán mới nói:

- Cha mẹ chết hết, bây giờ còn có một anh một em, cháu đừng có cố chấp như vậy không nên. Cháu phải nghe lời bác, đi về là hơn, đi về ở với thầy hai đây. Tưởng là thầy ghét bỏ cháu thì cháu giận chớ thầy thương mến cháu quá mà cháu giận không chịu về là nghĩa lý gì.

Ông Phán cũng tiếp mà nói vô nữa; ba người nói hết văn cùng lý, mà Phi Phụng cũng không chịu vâng lời.

Đồng hồ gõ 12 giờ. Tú Cẩm thấy đã khuya rồi, liệu thế nói không được, nên mở bóp phơi lấy hai tờ giấy một trăm để trên bàn nói:

- Anh thương em nên đã nói hết lời mà em không nghe, thiêt anh buồn quá. Khuya rồi, thôi để anh về cho ông Phán nghỉ. Bữa nào rảnh anh sẽ ghé thăm. Bữa nay tình cờ gặp em, nên anh không có bạc sẵn trong mình, vậy em lấy đỡ vài trăm mà xài, rồi bữa nào anh sẽ lấy đem ra nữa cho.

Phi Phụng không chịu lấy bạc; Tú Cẩm bỏ trên bàn rồi từ mà về tuốt. Tú Cẩm về rồi ông Phán lấy bạc đưa cho Phi Phụng. Cô nằng nặc quyết một không thèm thọ của Tú Cẩm Ðến nỗi ông Phán làm mặt giận rầy cô, túng thế cô mới chịu lấy.

Ðêm ấy Phi Phụng nằm lăn lộn hoài không ngủ được chẳng hiểu vì cớ nào, Tú Cẩm biết mình ở tại nhà ông Phán nên đến kiếm.

Thuở nay mình ở đây không nghe vợ chồng ông Phán nói quen Tú Cẩm, mà sao Tú Cẩm bước vô, vợ chồng ông Phán chào hỏi như khách đã quen lâu rồi? Tại sao vợ chồng ông Phán tiếp với Tú Cẩm khuyên mình về, còn hai trăm bạc mình không lấy ông Phán lại làm mặt giận? Phi Phụng nghi vợ chồng ông Phán đã toa rập với Tú Cẩm trước rồi. Mà gặp nhau ở đâu mà toa rập? Ai nói với Tú Cẩm là anh mình cho vợ chồng ông Phán biết? Ai nói mình ở nhà ông Phán cho Tú Cẩm hay?

Phi Phụng suy nghĩ hoài nhưng không tìm ra mối. Số là bà Phán có tính ham mê cờ bạc, cách ít bữa bà vô nhà bà Ban Cách, ở trong Chợ Lớn, đánh bài chơi. Trong lúc đánh bài thình lình có một đứa nhỏ ở trong nhà chạy vô thưa với bà Ban rằng có Hai Vàng đến thăm bà. Bà Phán tình cờ hỏi bà Ban vậy chớ Hai Vàng nào, bà Ban đáp rằng Hai Vàng ở bên Xóm Củi, hồi trước chẳng buôn bán chi hết, chỉ đánh bài bạc thôi, hễ thua thì đến bà vay bạc, nên bà mới quen. Cách vài năm trước anh ta lãnh gia tài rồi trở nên giàu to, không vay bạc nữa, song lâu lâu cũng ghé thăm bà; bây giờ có tiền nhiều rồi lại sanh sứa, cải tên họ lại nên kêu là Huỳnh Tú Cẩm.

Bà Phán vẫn nghe Phi Phụng nói tên ấy, nên vừa nghe bà Ban nói như vậy liền khuyên bà mời Tú Cẩm vào trong dặng cho bà biết mặt. Bà Ban muốn vừa lòng khách, mà cũng muốn cho khỏi rã sòng bài.

Tú Cẩm bước vào thấy bà đương đánh bài thì chào hỏi kéo ghế ngồi dựa bên bà Ban coi đánh. Chừng qua bàn bài rồi bà Phán mới hỏi Tú Cẩm:

- Thầy hai, phải thầy là con ông Huyện Hàm ở dưới Bạc Liêu hay không?

- Thưa phải. Xin lỗi dì, cho tôi biết coi dì ở đâu mà biết tôi.

- Tôi là vợ Phán Kim ở ngoài Sài Gòn. Ông Phán của tôi với ông Huyện ngày trước là đôi bạn thiết. Mấy năm trước ông Huyện hễ đi Sài Gòn thì ở nhà tôi, chớ không chịu ở nhà hàng hay nhà ngủ nào hết.

- Tôi còn nhỏ, mà lại hồi trước tôi không có ở cùng với ba tôi, nên tôi không biết ai là bà con hết. Vậy xin dì tha lỗi cho tôi.

- À nầy, tôi tính hỏi thăm thầy một việc.

- Thưa dì muốn hỏi việc chi?

- Hai vợ chồng ông huyện mất, để lại có hai anh em thầy, mà thầy tệ chi quá vậy, sao thầy không nuôi con em thầy, thầy để nó linh đinh cực khổ tấm thân nó quá như vậy?

- Dì muốn nói con Phi Phụng phải hôn?

- Phải, thầy có một đứa em đó, chớ có đứa nào nữa đâu.

- Thưa, nó bây giờ ở đâu? Dì biết hay không?

- Sao lại không biết?

- Nếu dì biết dì chỉ dùm làm phước cho tôi, thì thiệt tôi cảm ơn dì lung lắm. Có phải là tôi bỏ nó đâu; tại nó không chịu ở với tôi, nó bỏ nó đi từ hồi năm ngoái cho đến nay tôi tìm kiếm hết sức mà không gặp. Nó ở đâu dì làm ơn nói cho tôi biết đặng tôi đi rước nó liền bây giờ đây.

- Từ ngày nó lên Sài Gòn cho đến bây giờ nó đậu tại nhà tôi, chớ ở đâu.

- Vậy hay sao? Dì ở Sài Gòn đường nào, số mấy, xin dì cho tôi biết đặng tôi ra tôi rước em tôi.

- Tuy vậy mà bây giờ nó thôi ở nhà tôi rồi.

- Ủa! vậy chớ nó đi đâu?

- Mấy tháng nay nó buồn nó đi may mướn rồi nó ở luôn ngoài tiệm may.

- Tiệm may chỗ nào?

- Thầy nóng nãy quá! Thầy đi chơi hay là đi có việc chi đi thì đi, chừng năm giờ chiều thầy trở lại đây rồi tôi sẽ dắt đi chỉ dùm cho.

Tú Cẩm mừng hết sức, liền từ mấy bà mà đi, hứa năm giờ sẽ trở lại. Thiệt quả tới bốn giờ rưỡi anh ta đã trở lại chờ bà Phán. Mấy bà không muốn để cho anh ta chờ hoài nên xên bài, rồi anh ta mời bà Phán lên xe hơi về Sài Gòn.

Thấy bà Phán, Tú Cẩm hăm hở muốn gặp em cho mau, nên bà làm khó, không chịu dắt thẳng lại tiệm may, để dắt về nhà để bà nói chuyện, tính để bữa khác bà sẽ cho gặp.

Ông Phán thấy bà Phán đi chơi lại có xe hơi đưa về ông lấy làm kỳ. Chừng bà Phán vào nhà lại có Tú Cẩm đi theo, ông Phán không biết là ai nên chào hỏi sơ sài rồi đứng lơ láo. Bà Phán mới tiến dẫn Tú Cẩm cho ông Phán nghe. Ông Phán mới rõ căn nguyên rồi thì mừng rỡ lật đật mời Tú Cẩm ngồi.

Tú Cẩm năn nỉ vợ chồng ông Phán làm ơn dắt dùm cho gặp mặt Phi Phụng và cậy giúp lời cho Phi Phụng chịu về ở với mình. Bà Phán nói rằng bà coi ý Phi Phụng khó lắm, nếu nóng nãy sợ e Phi Phụng đi mất, nên bà khuyên Tú Cẩm phải hưỡn đãi cho bà dỗ Phi Phụng trở về ở với bà rồi bà sẽ cho hay đặng ra rước. Tú Cẩm nghe lời nên không đòi ra tiệm may nữa. Anh ta trao cho bà Phán một trăm đồng bạc đặng đền ơn nuôi Phi Phụng rồi từ ra về. Khi ra cửa cứ dặn bà Phán rằng nói dùm, nếu Phi Phụng chịu trở về thì anh ta đền ơn trọng lắm.

Bởi bà Phán đã thọ một trăm đồng bạc trước rồi, lại còn muốn nhờ nhiều nữa nên bà mới tới tiệm may nói dã lã rồi khuyên Phi Phụng trở về ở với bà chừng nào Tú Cẩm ra, vợ chồng ông Phán mới tịếp khuyên Phi Phụng phải về ở với Tú Cẩm.

Thiệt bụng ông Phán thấy Phi Phụng may mướn cực khổ ông thương, ông muốn lo cho cô về nhà ở cho Tú Cẩm nuôi rồi lựa chỗ xứng đáng gả chồng cho, nên ông lấy chỗ lợi mà giảng dụ cho cô nghe, song cô vẫn ghét Tú Cẩm không thể nào nguôi được, bởi vậy vợ chồng ông Phán nói hết lời mà cô cũng không xiêu lòng.

Bà Phán cùng thế nên lập mưu với Tú Cẩm phải ân cần mua đồ đặng vui lòng Phi Phụng rồi thủng thỉnh bà sẽ nói nữa. Tú Cẩm tiền nhiều mà lại không tiếc tiền, nên nghe lời bà Phán mua đồ vài bữa ghé cho một món, khi mua áo, khi mua quần, khi mua khăn, khi mua dù, khi mua giày, lần lần rồi lại mua tới dây chuyền có mề đay bông nhẫn thủy xoàn mà cho nữa. Những đồ cho đó thì gởi cho bà Phán cậy trao lại cho Phi Phụng. Phi Phụng bụng không muốn lãnh, nhưng vì sợ mích lòng vợ chồng ông Phán nên phải thâu, nhưng thâu rồi cô để đó chớ không chịu dùng.

Cách vài tuần lễ Tú Cẩm ra năn nỉ với Phi Phụng nữa song Phi Phụng cũng không chịu về. Bà Phán nổi giận mới lập mưu với chủ tiệm may đuổi, không cho Phi Phụng may nữa, đặng cho cô ở nhà cho bà dễ khuyến dụ. Chủ tiệm may nghe lời, bởi vậy tiệm đương thịnh phát; thiên hạ đặt áo quần may không kịp lại nói rằng may ế phải bớt thợ, rồi biểu Phi Phụng đi kiếm tiệm khác.

Phi Phụng đi may mướn, chủ tâm cho có công việc làm đặng khuây khỏa lòng buồn của mình, dầu ăn tiền công bao nhiêu cũng được, nên theo năn nỉ với chủ tiệm để mình ở may, muốn bớt tiền công bao nhiêu tự ý, nhưng chủ tiệm không chịu, nhứt định không chịu cho cô may nữa. Phi Phụng buồn lại giận, nên khi ra về, muốn tỏ lòng tức tủi của mình, song không biết tỏ với ai, bèn đi lại tiệm Duy Linh.

Đã lâu Duy Linh không thấy Phi Phụng lại chơi, nên hằng ngày có lòng trông đợi. Thình lình anh ta thấy cô bước vô thì trong lòng khoan khoái vô cùng. Anh ta thì vui mà thấy sắc mặt cô buồn, bởi vậy anh ta lấy làm lo lắng, không biết có việc chi.

Chừng cô ngồi rồi, Duy Linh mới hỏi:

- Hổm nay anh có lòng trông mà không thấy em lại chơi. Em mắc việc chi hay sao?

Phi Phụng ngó lơ, dường như không nghe lời Duy Linh hỏi để lâu một chút mới

đáp:

- Thiệt em cũng có nhiều chuyện lộn xộn làm cho em nhọc lòng vô cùng. Chủ tiệm may đã không cho em may nữa.

Duy Linh nghe nói chưng hửng liền hỏi:

- Nếu em không may tiệm đó nữa thì có chỗ nào đâu cho em ở?

- Em trở về nhà trong ông Phán rồi.

- Ủa! Về hồi nào? Em đã nói bà Phán đã đuổi em rồi sao mà em còn trở về đó?

- Em về nhà bà Phán hơn nửa tháng nay. Thưa, phải, hồi đó bà Phán cản không được em nên giận đuổi em. Hôm nọ bà ghé tiệm em rồi biểu em trở về. Em thấy bà Phán trìu mến em quá nên em nghe lời, ban ngày đi may thêu ban đêm về đó ngủ.

- Còn em thôi may hồi nào?

- Mới thôi hồi nãy đây.

- Mới thôi, rồi em đi thẳng lại đây nói cho anh hay và luôn dịp đặng nói chuyện khác nữa.

- Em muốn nói chuyện chi nữa?

Phi Phụng lặng thinh không trả lời. Duy Linh hiểu ý Phi Phụng muốn tỏ việc riêng mà thấy trong tiệm kẻ ra người vô lộn xộn không chịu nói bởi vậy anh ta mời cô lên lầu nằm chơi. Cô nghe lời liền đi thẳng lên lầu. Thấy hình Duy Linh mới chụp lộng trong khuôn kiếng để trên bàn cô bèn lại gần nhìn. Cô đương xem hình, Duy Linh lên lầu không hay. Duy Linh thấy cô đương xem hình của mình thì cười hỏi rằng:

- Em coi hình chụp đó giống anh hay không?

Phi Phụng cười đáp:

- Giống thì giống lắm, ngặt anh đứng chụp hình mà gương mặt coi nghiêm chỉnh quá.

Hai người ngó nhau cười, Phi Phụng đi lại ván ngồi, còn Duy Linh cũng kéo ghế ngồi ngang đó.

Hồi nãy Duy Linh nghe cô nói muốn tỏ việc khác với mình, mà không biết việc chi, bởi vậy trong lòng ngần ngại, ngồi ngó cô trân trân, có ý trông nghe thử coi nói chuyện gì. Phi Phụng cũng ngó Duy Linh mà không chịu hở môi, làm cho anh ta ngồi yên trí mà không yên, hổm nay trông gặp mặt, tưởng gặp thì vui té ra gặp mà trong lòng lấy làm khó chịu quá.

Phi Phụng ngồi một hồi lâu rồi mới nói:

- Em có một việc riêng lấy làm khó tính lắm. Hổm nay em lo lắng ăn ngủ không được, em buồn hết sức vì phận cô thân nên không biết thổ lộ với ai. Em nghĩ trên đời nầy bây giờ chỉ còn một mình anh có lòng thương em thôi, nên em lại đây mà tỏ cho anh nghe rồi hỏi ý anh coi cho em phải làm thế nào.

Duy Linh mới nghe mấy lời tưởng Phi Phụng đã có tình với ai rồi muốn kết tóc trăm năm với người ấy nên đến hỏi mình, cũng như cô hỏi khi ông còm-mi Ðảnh uốn lưỡi tính gạt cô đó vậy, bởi vậy, anh ta ngồi mà ruột gan lạnh ngắt, lưng trán đều đều rịn mồ hôi.

Phi Phụng tằng hắng nói tiếp:

- Việc em muốn tỏ với anh, đây là việc cũ, chớ không phải việc nào mới. Số là Tú Cẩm người xưng là anh của em rồi kiện mà đoạt hết gia tài của em đó, bây giờ đã cưới vợ rồi về mua nhà mà ở trong Chợ Lớn. Cách ít tuần nay, em đương ngồi nói chuyện với ông Phán bà Phán, thình lình ảnh bước vô, em trốn tránh không kịp nên phải chào hỏi ảnh. Ảnh gặp em năn nỉ hết lời, xin em về nhà mà ở với ảnh cho ảnh nuôi. Hai vợ chồng ông Phán cũng theo khuyên dỗ em, song em cũng nhứt định không chịu về, ảnh mới để lại hai trăm đồng bạc bỏ lại trên bàn cho em. Từ hôm bữa đó cho đến nay hễ cách vài ngày thì ảnh ghé nhà ông Phán một lần, khi thì gặp em, khi thì không gặp, mà lần nào ảnh cũng có đem đồ đạc cho em. Em coi ý ảnh thì ân cần lắm, còn vợ chồng ông Phán thì cứ theo khuyên dỗ em phải về mà ở với ảnh. Em đã nói chuyện cho anh nghe rồi, lòng em hờn anh Tú Cẩm không biết cho đến đời nào phai cho được. Mà bây giờ tình trạng như vầy em lấy làm bối rối, không biết tính lẽ nào, nên đến hỏi thử coi theo ý anh thì em nên về ở với anh Tú Cẩm cho ảnh nuôi hay là em nên lánh xa người ấy. Em vẫn biết anh thương em nhiều lắm, nên em tin lòng anh. Vậy anh định cho em phải làm thế nào thì anh nói ra ngay, anh nói thì em nghe, em không dám trái đâu.

Duy Linh nghe rõ đầu đuôi, tuy không phải vì Phi Phụng bày tỏ việc khác chớ không phải tư tình anh ta hết sợ, song cô hỏi một điều khó liệu hết sức, bởi vậy anh ta ngồi chống tay lên trán mà suy nghĩ một hồi rồi nói:

- Ðến bữa mà Tú Cẩm ghé nhà gặp em đó mới hay ảnh về ở trên Chợ Lớn, chớ trước khi gặp em thì em không dè hay sao?

- Không, em có hay ảnh về ở trên nầy hồi nào đâu.

- Anh có nghe lâu rồi, song thấy ý em không ưa nên anh không nói cho biết làm chi.

- Thiệt đó chớ! Dầu em hay em càng giận chớ không ích gì.

- Lúc ảnh gần cưới vợ thì anh đã hay rồi, mà cách chừng một tháng nay, anh có thấy ảnh ghé mua đồ trong tiệm kế bên đây nữa.

- Ủa! Anh biết mặt anh Tú Cẩm hay sao?

- Không, thuở nay anh không gặp lần nào, đến bữa đó anh mới biết.

- Anh chưa gặp lần nào thì sao anh biết được?

- Anh biết mặt người vợ, bởi người ấy đi với vợ nên anh mới biết.

- Người vợ ở đâu mà anh biết?

Duy Linh nghe hỏi tới câu đó thì mắc cở nên ú ớ, không muốn thuật việc riêng của mình cho Phi Phụng nghe, bèn nói dối rằng:

- Cô nọ hay ghé tiệm anh mà mua đồ thường thường. Có một bữa nọ cô nói chuyện với người ta rằng cô gần có chồng, rằng chồng cô tên là Tú Cẩm, bởi vậy chừng cô đi chơi với chồng cô anh mới biết.

Phi Phụng day mặt ra cửa sổ coi bộ suy nghĩ riêng rồi cô day vô, cười và hỏi:

- Thôi, nếu anh biết mặt vợ chồng anh Tú Cẩm lại càng tốt, chớ không hại gì. Vậy còn chuyện của em, anh nghĩ cho em phải làm sao đây?

Duy Linh nghĩ rằng cái tình của mình đối với Phi Phụng cũng còn nặng nề thâm thúy như khi mình ở Bạc Liêu ra đi. Mình mà thất chí ngã lòng nầy nọ là vì cô giàu sang còn mình nghèo hèn lại những chỗ gấm ghía (66) cầu hôn đều giàu sang hơn mình có tỏ tình mình ra cũng chẳng chắc Phi Phụng chuộng cái tình khắng khít của mình hơn là tham cái sang giàu của ba người kia. Ngày nay Phi Phụng sự nghiệp tan nát, chút thân liễu bồ trôi nổi xứ người; đã vậy mà những trai nài nỉ nợ duyên hồi trước bây giờ đều xây lưng ngoảnh mặt hết. Tuy ý cô vẫn vọng tưởng Thủ Hiệp; song người đó đã cưới vợ khác rồi, dầu cô hoài vọng cũng không ích gì. Vậy mình cũng cầu cho cô cực khổ, may mặc mới xứng với phận mình, chớ nếu để cô về với Tú Cẩm, cô trở nên sang giàu lại rồi, cô ở trên cao, mình đứng dưới thấp, mình sao với tới; ví dầu cô có hạ mình đưa tay với tới mà kéo mình lên đi nữa, thì thiên hạ cũng không rõ cái tình trong sạch của mình, chắc chẳng khỏi họ nói mình ham giàu sang, dường ấy cái phẩm giá của mình nhẹ quá.

Phi Phụng thấy Duy Linh suy nghĩ tưởng tượng là anh ta đắn đo lợi hại phải quấy cho mình chớ không dè anh ta tính toán việc riêng của anh ta, nên cứ ngồi chờ không dám làm rộn. Duy Linh nghĩ như vậy rồi hổ thầm, bởi vì muốn phỉ cái tình của mình mà để Phi Phụng cực khổ, độ lượng ấy là độ lượng của tiểu nhân, chớ quân tử hễ yêu thương người thì phải lo làm cho nên người mà hại thân mình thì cũng vui, chớ có lẽ nào mình đành hại người đặng cho mình phỉ nguyện. Duy Linh nhớ tới sự đó thì trong lòng bâng khuâng khó chịu lắm, không biết tiện lẽ nào; nếu cản cô thì cô cực khổ, mà cô cực khổ mình mới phỉ chí ước mơ, còn nếu xúi cô thì cô cao sang, mà cô cao sang thì chắc là mình thất tình rủn chí.

Trong mấy tiếng sẽ trả lời với Phi Phụng đây, theo người thường thì không trọng hệ gì bao nhiêu, mà theo phận Duy Linh thì có ảnh hưởng xa lắm, vì mấy tiếng ấy có thể làm cho Duy Linh buồn thảm hoặc vui vẻ trọn đời, mà hễ anh ta vui vẻ thì có lẽ Phi Phụng hèn hạ. Vậy phải định lẽ nào?

Duy Linh liếc ngó Phi Phụng thấy cô ngồi im, nét mặt thật thà, đôi tròng đoan chánh, trong lòng anh ta yêu thương kể xiết, thà là anh ta tan xương nát thịt, chớ không đành để người thương nhọc trí cực thân, bởi vậy anh ta quyết khuyên Phi Phụng trở về ở nhà cho Tú Cẩm nuôi, song vì tủi lòng sợ tiếng nghe bệu bạo nên phải nói lớn lên:

- Em nên về mà ở với Tú Cẩm.

Phi Phụng châu mày hỏi:

- Vì cớ nào mà anh lại khuyên em như vậy?

- Vì anh không muốn cho em cực khổ nên anh khuyên em về.

Phi Phụng xoay mặt vào vách tường rưng rưng nước mắt nói:

- Vì anh thương em nên anh muốn như vậy, thiệt em không dám cãi. Nhưng mà em nghĩ em với anh Tú Cẩm đã có thù hiềm với nhau, ở chung một nhà thiệt là khó quá.

Duy Linh đau đớn trong lòng hết sức, nhưng gượng làm tỉnh mà hỏi:

- Tại Tú Cẩm đoạt hết gia tài không chịu chia cho em nên em phiền phải không?

- Không mà! Em có màng gì gia tài. Ảnh là con của ba em, thì ảnh ăn gia tài em có phiền chi đâu. Người phải mới quý, chớ tiền bạc mà quý gì?

- Vậy chớ em phiền việc chi?

- Em phiền là phiền ảnh phá đứt căn nợ của em, chớ không phiền việc chi hết.

- Ủa! Việc đó thì em trách Thủ Hiệp mới phải, chớ sao em lại phiền Tú Cẩm.

- Thủ Hiệp có làm chi mà em trách.

- Nó là người trọng tài khinh ước, thấy em thất kiện mất hết sự nghiệp như vậy là tiểu nhân, khạc nước miếng trên mặt nó không đáng hay sao, chớ Tú Cẩm có lỗi lầm gì mà em giận?

- Tại Tú Cẩm giựt gia tài của em nên Thủ Hiệp mới bỏ em, chớ nếu Tú Cẩm đừng có làm như vậy thì đời nào Thủ Hiệp đi cưới vợ khác.

- Em vì cái tình nó che đậy, nên mắt thấy không rõ, trí nghĩ không nhắm. Em nói rằng tại Tú Cẩm giựt hết gia tài nên Thủ Hiệp mới bội ước, em đổ lỗi cho Tú Cẩm chớ không phiền trách Thủ Hiệp. Em nghĩ lại coi, nếu Thủ Hiệp là trai ân hậu, nếu thiệt nó cầu hôn là kết nghĩa trăm năm với em, chớ không ham nhà cao ruộng rộng, thì Tú Cẩm đoạt hết gia tài của em, nó lại càng yêu mến thương xót phận em hơn hồi trước nữa mới phải, nó phải cưới em liền đặng bảo bọc nuôi dưởng em cho em bớt sầu buồn, cho em khỏi cực khổ, chớ thương rồi mà làm sao thấy em nghèo rồi nó không đoái hoài, lại đi kiếm nơi khác giàu sang mà đi cưới, mà em gọi rằng thương? Hôm em mới gặp anh, em thuật chuyện nhà cho anh nghe, thì anh đã thấy ý em hiểu lầm rồi, nhưng hôm ấy em đương buồn rầu, lại anh cũng đương bối rối nên không muốn phân giải phải quấy làm chi. Nay em nhắc tới chuyện đó nữa, nếu anh không phân giải cạn lời cho em nghe thì té ra anh không tận tình với em. Vậy em phải xét lấy lời của anh mới nói đó lại coi có phải là Thủ Hiệp đáng chê đáng ghét hay không?

Phi Phụng ngồi cúi đầu lặng thinh hồi lâu, mặt mày buồn xo, coi bộ suy nghĩ lung lắm. Duy Linh thấy mấy tháng nay ý cô còn hoài vọng Thủ Hiệp thì trong lòng không vui, thường muốn phân hắc bạch một lần cho cô nghe, song không có dịp. Nay nói ra được rồi, lại thấy cô ngồi suy tưởng thì trong lòng mừng thầm; anh ta lại nhớ tới mấy lời khuyên cô ta trở về với Tú Cẩm là lời chánh đáng nên trong lòng càng vui nên nói tiếp:

- Anh khuyên em nên về nhà mà ở cho Tú Cẩm nuôi là phải lắm. Phận gái thơ ngây, tuổi em đã trọng rồi không nên linh đinh như trai vậy được. Em về nhà hoặc may có chỗ nào xứng đáng họ cầu hôn, thì Tú Cẩm gả chồng đặng cho thân phận yên ổn.

Duy Linh nói mấy lời trong lòng đau đớn hết sức, tưởng là Phi Phụng tạ ơn hoặc tủi lòng rơi lụy, chẳng dè cô vùng đứng dậy đi đi lại lại rồi đứng dựa cạnh phía cửa sổ mà nói:

- Anh đừng có nói đến căn duyên của em nữa! Em đã thề rồi, ai nói tới, em nghe em ghét lắm. Thiên hạ giả dối hết thảy, có ai biết tình nghĩa là gì mà mong xe duyên kết tóc.

Duy Linh nghe mấy lời vùng vằng, hiểu Phi Phụng đã thất tình cũng như mình hồi trước, đã có qua cái đường buồn thảm ấy rồi, nay thấy cô bước chân vào đó, động lòng thương, nên dùng lời nhỏ nhẹ khuyên:

- Em đừng thất chí, không nên đâu. Ðã biết ở đời người giả dối là phần nhiều, song có lẽ cũng có người chân chánh, biết trọng nghĩa khinh tài, dám vì tình liều thác, chớ lẽ mà mọi người đều bội bạc hết hay sao em.

Phi Phụng đứng dựa cửa sổ ngó xuống đường coi thiên hạ qua lại, không thèm trả lời, Duy Linh thấy vậy ngồi lặng thinh, không nói nữa, tuy hai người sắc mặt như thường nhưng mà nếu có cái kiếng soi cho thấu trong ruột gan, thì chắc sẽ thấy Phi Phụng trăm mối ngổn ngang, còn Duy Linh cũng thảm sầu dồn dập.

Cách một hồi Phi Phụng day lại, lấy khăn choàng hầu sửa soạn ra về và nói với Duy Linh:

- Thôi, anh biểu em như vậy thì em phải nghe lời anh. Nếu nay mai có anh Tú Cẩm ra rước, em ở yên rồi em sẽ ra thăm anh. Thưa anh em về.

Phi Phụng vừa nói vừa đi thẳng lại thang lầu. Duy Linh gật đầu mà ngó lơ, chớ không dám ngó Phi Phụng. Cô vừa đi xuống khuất mình rồi, thì anh ta lần đi lại cái giường để phía trong, leo lên giường nằm day mặt vào vách, nước mắt đầm đìa.

-------------------

65 (tissot), lụa

66 gấm ghé

CHƯƠNG 14 -

V

ì nghĩa mà đoạn tình, duy những người chí cao tánh tốt mới làm được, Duy Linh đã quyết cam chịu đau đớn để tấm thân Phi Phụng được sung sướng, thái độ ấy thiệt là thái độ của hiền nhân quân tử.

Nhưng Duy Linh là một người trai đa tình, chí tuy cao song tình cũng nặng, bởi vậy đã khuyên Phi Phụng về ở với Tú Cẩm nuôi rồi, chừng Phi Phụng từ giả ra về thì ruột gan đau đớn như ai dần ai cắt, không biết nói sao, chỉ nằm ôm lòng mà khóc gần hai giờ đồng hồ cũng chưa nguôi được.

Thằng Cử dọn cơm trưa chờ hoài không thấy chủ xuống ăn, mới lên lầu thì thấy Duy Linh nằm co như ngủ. Nó tưởng Duy Linh ngủ thiệt nên bỏ đi xuống, đến 12 giờ nó mới trở lên tính kêu chủ dậy ăn cơm.

Duy Linh ngồi dậy rửa mặt xuống ăn cơm; nhưng ngồi dựa mâm cơm mặt mày buồn xo, ráng ăn cho hết một chén, song nghẹn cổ nghẹn hầu nuốt cơm cũng như nuốt đất, chẳng biết mùi chi hết. Trọn ngày đó anh ta lửng đửng lờ đờ như kẻ không hồn. Ðến tối thanh vắng anh ta mới suy đường quấy nghiệm nẻo phải, thầm nghĩ rằng mình thương Phi Phụng thì phải lo làm nên dùm cho cô; mà mình đã làm phải rồi sao lại còn ăn năn? Mình đã nêu cái tình của mình rồi sao còn tiếc mà buồn, sao còn tức mà khóc.

Duy Linh nghĩ như vậy thì trong trí hổ thầm, nên quyết không buồn nữa, lại chúc cho Phi Phụng hòa hảo với anh, định đôi bạn đặng trọn đời sung sướng

Qua ngày sau Duy Linh buôn bán vui vẻ như thường duy lúc ban đêm hễ nhớ tới Phi Phụng thì trong lòng có hơi khoan khoái chút đỉnh.

Cách đã hơn một tuần lễ rồi, mà Duy Linh không thấy Phi Phụng ghé tiệm, nên không biết Tú Cẩm đã ra rước cô hay chưa. Ðêm nọ, lúc 10 giờ khi đóng cửa tiệm rồi, Duy Linh bèn đi lên lầu viết thơ gởi qua bên Pháp đặng mua hàng. Viết ba cái thơ xong thì đồng hồ đã gõ mười hai giờ. Duy Linh lại ghế bố nằm hút thuốc giải trí, đèn khí còn dốt sáng trưng. Ngoài đường vắng tiếng xe, cách một hồi nghe tiếng kèn xe hơi bóp te te phía bên đầu chợ, cách một hồi nữa lại nghe chị bán nem nướng rao tiếng thanh tao lảnh lót.

Duy Linh hút thuốc phì phà, cặp mắt lim dim, ngó vào vách tường, lổ tai lùng bùng lóng nghe đồng hồ đi lắc cắc. Lúc đương bàng hoàng bỗng nghe dưới đất, ngay trước cửa tiệm, có tiếng xe kéo, ngừng khua cặp gọng trên thềm gạch, rồi lại nghe tiếng gỏ cửa kêu văng vẳng rằng:

- Dậy, Cử, em còn thức hay không em? Mở cửa dùm một chút nghe hôn Cử a, Cử, mở cửa nghe hôn.

Duy Linh nghe rõ, song không biết tiếng của ai, lật đật chạy lại mở cửa sổ lầu dòm xuống. Người kêu đứng sát trong cửa, lại bị mái thiếc án khuất, nên Duy Linh không thấy được, chỉ thấy có cái xe kéo để giữa đường thôi. Tên xa phu thấy cửa sổ trên lầu mở, nó nói tiếng chi đó không biết, có một người ở trong cửa đi ra ngoài ngước mặt ngó lên. Ðèn khí ngoài đường tuy không sáng lắm, nhưng Duy Linh nhìn biết là Phi Phụng, nên trong lòng hồi hộp hỏi rằng:

- Phải em kêu cửa đó hay không em hai?

Phi Phụng đáp: "Phải". Rồi hối mở cửa, Duy Linh không biết có việc gì nửa đêm Phi Phụng ghé tiệm, nên lật đật chạy riết xuống lầu thì thằng Cử đã mở cửa rồi. Phi Phụng ở ngoài xách giỏ áo quần bước vô, y phục bàu nhàu, mặt mày dã dượi. Duy Linh vừa thấy tình trạng như vậy thì biến sắc, lật đật hỏi:

- Có việc chi vậy? Em đi đâu chừng nầy.

Phi Phụng để cái giỏ xuống đất rồi ngồi đại trên ghế dựa bên đó, lấy khăn che mặt, vừa khóc vừa nói giọng tức tủi:

- Anh ôi! Có việc khốn nạn lắm, nói không được....Thằng Tú Cẩm nó là thú vật, chớ không phải là loài người. Em lầm rồi nên em tức quá.

Duy Linh chưng hửng, liền chận ngang hỏi:

- Ủa! Sao vậy?

Phi Phụng khóc vùi mà đáp:

- Hổm nay em về với nó chẳng có chi lạ. Mới hồi hôm nầy nó làm thói trâu chó, em ngủ nó lén mở mùng chung vô nằm đại bên em.....

Duy Linh nghe tới đó thất kinh, la lớn lên:

- Úy! Cha chả! Người gì mà ăn ở nhơ nhuốc dữ vậy!

Anh ta giận đỏ mặt, thấy Phi Phụng ngồi khóc sướt mướt, còn thằng Cử đứng ngó trân trân, bèn biểu thằng Cử đóng cửa lại, rồi mời Phi Phụng đi thẳng lên lầu đặng kể hết đầu đuôi nghe coi tại sao Tú Cẩm là anh mà lại loạn luân như vậy. Phi Phụng lau nước mắt đi lên lầu, Duy Linh đi theo sau, nhớ lời mình khuyên cô hôm họ, thì ăn năn vô cùng. Anh ta còn giận, muốn nghe cho mau, nên Phi Phụng vừa ngồi thì anh ta biểu Phi Phụng thuật rõ đầu đuôi cho anh ta nghe.

Phi Phụng mới nói:

- Hôm em ghé thăm anh đó rồi em đi thẳng về nhà ông Phán. Tối lại Tú Cẩm ra năn nỉ khuyên em về, mà hai vợ chồng ông Phán cũng nói hùa theo nữa. Em nghĩ ai cũng muốn cho em về ở nhà Tú Cẩm, rất đổi là anh còn khuyên em như vậy thay, bởi vậy em mới chịu đi.

Tú Cẩm nghe em chịu đi thì nó mừng rỡ hết sức, liền biểu em sẵn xe hơi thôi đi luôn bữa ấy với nó. Em biểu nó về trước để em sửa soạn đồ đạc rồi xe hơi trở ra rước em. Nó không chịu về trước, nói rằng khi ở dưới Cái Cùng nó đã bị em gạt một lần rồi, nên nay nó muốn rước em đi một lượt, chớ không chịu để cho em đi một mình nữa. Em thấy nó nghi bụng em như vậy, em tức cười, nên em thâu xếp áo quần mà đi với nó. Khi ra tới xe nó để em ngồi sau, còn nó leo lên ngồi phía trước với sốp phơ, ý như vậy là kỹ lưỡng quá, làm sao mà em nghi cho được.

Em nghe nói nó đã cất nhà và cưới vợ rồi, chẳng dè vô tới đó thì thấy nó ở một căn phố lầu chớ không phải nhà, phố nó ở ngó ra đường xe lửa Mỹ Tho, người lân cận đều là chệt hết thảy không thấy người mình.

Em hỏi nó vậy chớ vợ nó đi đâu, và nghe nói nó cất nhà, mà sao lại ở phố thì nó nói rằng: "Nhà nó cất chưa rồi, nên phải mướn phố ở đỡ, còn vợ nó về thăm cha mẹ, rủi bị cảm thương hàn nên còn ở bển uống thuốc, đợi mạnh rồi sẽ về". Em tin lời nó, nên em không nghi ngờ chi hết.

Em ở đó hổm nay, thường thấy khách khứa hay đến nhà, đàn ông cũng có, đàn bà cũng có, mà người nào cũng nói chuyện bài bạc, chớ không nghe nói chuyện chi khác. Tú Cẩm cũng ít ở nhà, đi ngày đi đêm, đi hoài mà hễ về nhà thì hỏi em việc nầy việc kia, bộ ân cần thương tưởng lắm. Em nghi nó đi đánh bài bạc, mà nó cứ nói dối với em, khi thì nó nói đi coi cất nhà, khi thì nói đi thăm vợ. Nó cũng ít ăn cơm nhà lắm, hôm mới về nó ăn cơm với em một bữa trưa, rồi hồi chiều nầy nó ăn một bữa nữa. Ở trong nhà có một bà già nấu ăn với một thằng bồi. Hồi tối ăn cơm rồi nó kêu thằng bồi ra ngoài cửa nói nhỏ chuyện gì không biết rồi thằng bồi đi mất, cách một lát có xe hơi đem lại, nó rủ em lên xe đi chơi với nó. Em không đi nó đi một mình. Em lên lầu nằm nghỉ. Em đang mơ màng bỗng nghe tiếng xe hơi ngừng ngoài cửa, và bà già nấu ăn ra mở cửa. Em biết Tú Cẩm về, song phòng của nó ở từng dưới, em chắc nó về hễ thấy trên lầu tắt đèn hết, biết em đã ngủ rồi, thì nó ngủ, chớ không lẽ nó kêu em thức dậy mà nói chuyện. Thiệt quả ở từng dưới tuy đèn còn đốt sáng, song không nghe tiếng tăm chi hết.

Em nằm một hồi, vừa mới thiu thiu ngủ, bỗng cái giường của em rung rinh; em giựt mình mở mắt ra, nhờ bóng đèn ở từng dưới dọi lên sáng lờ mờ, em thấy có một người đương giở mùng lén leo lên giường của em. Em thất sắc kinh tâm, vùng ngồi vậy hỏi lớn lên rằng: "Anh làm gì kỳ cục vậy?". Nó cười hì hì và biểu nằm xuống đặng nó nói chuyện cho em nghe. Nó lại nắm tay em nữa. Em giận quá nên vả chát vào mặt nó, rồi chạy lại thang lầu mà kêu bà già. Nó chạy theo ôm em lại; em vùng vẫy không nỗi, túng thế em cào mặt nó đau quá nó giận đánh em, nên em lật đật chạy xuống cầu thang nó không chạy theo, lại đứng trên chửi em, rồi quăng giỏ áo quần của em xuống đuổi em phải đi khỏi nhà nó cho mau. Em ở trong nhà nên thất thế, lại bà già nấu ăn bỏ đi đâu mất không thấy mặt, em sợ nó chạy theo làm dữ thì khổ cho em, nên em xách giỏ mở cửa ra ngoài đường lính quýnh không biết đi đâu, may thấy có một cái xe kéo đang nghểu nghến em kêu lại rồi biểu đi Sài Gòn về nhà ông Phán mà nói cho vợ ổng hay.

Duy Linh ngồi lặng thinh nghe, song sắc mặt hầm hầm, mồ hôi nhỏ giọt; chừng nghe tới đó, anh ta mới nhẹ nhàng trong mình nên hỏi:

- Vậy mà nó có đánh em trúng chỗ nào nặng hay không?

Phi Phụng đáp:

- Không! Nó kéo níu và có đánh em có một bốp tai thôi. Cũng may mắn! Chớ chi hồi đó có cây cối chi ở đó, em giựt em đập nó thì nó chắc nó không nhịn rồi sanh chuyện lớn. Em về nhà ông Phán kêu cửa, bà Phán chạy ra mở cửa cho em vô. Em hỏi ông Phán thì bà nói ổng có bịnh nên đã vào nhà thương hồi sớm mai rồi. Bà thấy em về nửa đêm, mà quần áo nhàu nát, mặt mày dã dượi, bà lấy làm lạ nên hỏi em đi đâu chừng nầy. Em khóc mà thuật hết đầu đuôi sự Tú Cẩm loạn luân cho bà nghe. Bà không binh vực em thì thôi lại còn rầy em nói nhiều chuyện, được sung sướng không muốn ở yên để đặt điều nói xấu cho Tú Cẩm. Em giận quá dằn lòng không được nên cãi lẽ với bà. Anh nghĩ mà coi, người ta đã quấy mà bà lại trở cho mình là quấy, ức quá nín sao cho được. Bà đã nói bậy lại cũng không biết nghe lời phải; bà nghe em cãi lẽ thì bà giận nên bà đuổi không chứa em nữa, nói anh ruột của em mà em còn nói xấu, nếu bà chứa em trong nhà bà sợ ngày sau cũng mang tiếng xấu như Tú Cẩm. Em nghe mấy lời nghẹn cổ, nên ngồi khóc, chớ không biết nói sao được. Bà Phán không động lòng nói nhiều tiếng gắt gao, rồi đuổi em biểu đi đâu thì đi để cho bà đóng cửa bà ngủ.

Em muốn năn nỉ với bà, nhưng nghĩ thầm người đã không thương mình nếu mình năn nỉ xin ở nữa thì sợ ngày sau sanh nhiều việc khó. Em nhớ lời anh dặn, hễ có việc chi khốn đốn phải cho anh hay. Mà bây giờ trên đời nầy em chẳng biết ai mà nhờ cậy nữa hết, nên xách đồ lên xe kéo mà ra đây, cúi lạy anh thương thân em chỉ biểu dùm coi phải làm thế nào mà trừng trị quân dâm ô, kẻo để như vậy thì tức quá chịu không được.

Phi Phụng nói dứt lời rồi ngồi khóc thút thích ngó Duy Linh thì thấy anh ta tay khoanh trước ngực, mắt ngó vào vách không nói chi hết. Cách một hồi lâu Duy Linh mới day qua, ngó ngay Phi Phụng nói:

- Từ rày sắp lên em ở đây với anh. Ðừng đi đâu nữa hết thảy.

Duy Linh thấy Phi Phụng ngó mình trân trân thì day mặt chỗ khác rồi nói tiếp rằng:

- Đã biết em ở đây với anh chắc là thiên hạ dị nghị. Mà mình nên hư mình biết thiên hạ nói thế nào trối kệ họ, miễn là mình không hổ với lương tâm của mình thì thôi.

Duy Linh đứng dậy đi lại thang lầu kêu thằng Cử biểu xách giỏ đồ của Phi Phụng lên, rồi biểu đem cái ghế bố xuống từng dưới. Anh ta nhượng cái giường của anh ta lại cho Phi Phụng, còn anh ta tính xuống từng dưới nằm trên ghế bố mà ngủ đỡ rồi sáng mai sẽ đi mua thêm một cái giường nữa.

Trước khi đi ngủ, anh ta nói với Phi Phụng:

- Thôi, em cứ ngủ yên, để mai rồi sẽ tính coi có nên đi thưa kiện nó thì anh đi cho, em đừng lo chi hết.

Phi Phụng về ở với Tú Cẩm, thì Tú Cẩm nhượng cho ngủ một mình trên lầu, rồi cách mấy ngày Tú Cẩm trở mặt dê. Mới bị đó, liền ra đây Duy Linh cũng nhượng cho cô ngủ một mình trên lầu nữa, theo thường tình ai gặp cảnh như vậy cũng giựt mình, chẳng hiểu vì cớ nào Phi Phụng không lo sợ, mà thấy Duy Linh sắp đặt chỗ mình ăn ở thì trong lòng lại vui mừng, nên nói với Duy Linh:

- Em cũng đã cùn trí rồi, bây giờ em không sợ chi miệng thiên hạ nữa. Ai muốn nói tiếng chi thì nói, miễn anh thương dùm thân em, cho em ở nhờ nương manh áo hột cơm, anh muốn sai khiến em làm việc chi cũng được hết thảy. Thôi để em đi chợ nấu ăn, trưa có rảnh em may áo vá quần, hoặc thêu giày thêu khăn, làm vớ nón để bán, còn tối em biên chép sổ sách chút đỉnh giúp anh cũng được. Em ở với anh thì em yên lòng, không sợ chi hết.

Duy Linh đứng nghe, miệng chúm chím cười. Chừng Phi Phụng nói dứt lời rồi, anh ta biểu: "Thôi, em ngủ đi! Gần ba giờ rồi, ngủ một chút rồi sáng mai sẽ hay". Rồi sau đó anh ta xuống lầu.

Ðêm ấy Duy Linh nằm suy tới tính lui ngủ không được. Phi Phụng ở đây một là gây thù oán với Tú Cẩm hai là làm mích lòng bà Phán Kim, sợ chẳng khỏi hai người ấy đến đây kiếm chuyện nói mình dụ dỗ cô rồi làm rầy với mình, lại làm nhục cho cô nữa. Nếu muốn làm rầy với mình thì mình chẳng lo gì, sáng mai mình xuống bót thưa với ông Cò xin bắt Tú Cẩm, rồi giải ra tòa đặng tòa phạt về tội cưỡng dâm nếu bà Phán ra nói chéo véo thì mình thưa luôn bà đồng lõa nửa thì hai người không phép nào dám gây với mình, và cũng không thể nào nói xấu cho Phi Phụng được. Hễ việc ra đến tòa rồi thì Phi Phụng ở với mình yên ổn, khỏi lo Tú Cẩm cáo mình dụ dỗ gái thiếu niên mà tuy Tú Cẩm sanh tâm lang sói, song nó cũng là con bác Huyện Hàm, nếu mình làm ra lẽ ngay gian thì tồi bại gia đình bác huyện quá. Khó tính quá! Việc nầy mình phải dọ ý Phi Phụng coi cô liệu lẽ nào, chớ mình không nên tự chuyên. Mà dầu mình có đi kiện thưa ra lẽ, hay mình bỏ qua, thì cũng chẳng khỏi thiên hạ họ dị nghị, bởi vì mình với Phi Phụng nếu không có tình với nhau thì sao mà lại đến tiệm mình mà ở, và sao mình lại chứa cô ta trong nhà. Tình mình cao lòng mình sạch thì mình biết, chớ thiên hạ ai biết dùm được cho mình. Phận mình là trai ai muốn dèm xiểm mặc ai, mình không lo chi hết, ngặt Phi Phụng là gái, những lời vu oan giá họa có lẽ làm xúc phạm danh tiết của cô được, nếu mình không ngăn ngừa trước, để cho cô mang tiếng xấu rồi mình gỡ sao ra. Vậy để sáng mai mình tỏ hết chân tình u uẩn của mình ôm ấp mấy năm nay cho cô rõ, rồi xin cô kết tóc trăm năm với mình phứt cho rồi, đặng chẳng ai dám dị nghị nữa. Cái kế đó hay thì có hay thật, nhưng biết cô có dạ thương mình hay không? Nếu cô thương mình thì thương như người anh ruột, chớ không có chút tình chi khác, thì lời dịu ngọt của mình gẫm chẳng khác gì với cưỡng dâm của Tú Cẩm, dường ấy chẳng khác ra cô chạy ô mồ mắc ô mả, còn mình thị nhục Tú Cẩm chắc cô cũng thị nhục mình. Huống chi hôm nay cô gặp hoạn nạn, thân liễu bồ bơ vơ giữa đám ma quỷ, như nằm bên miệng giếng, như đứng dựa vây hùm (67), cô không có nơi nương dựa, lại không biết ai cậy nhờ, cô tin lòng mình chân chánh nên đến đậu nhờ không nghi ngại chi hết, nếu mình thừa nhân chi nguy (68) mà làm cho phỉ nguyện, cô không tuân lời sợ mích bụng mình, còn cô tuân lời thì buồn ý cô, người ta gặp cảnh như vậy mà mình ép trí thì mình là tiểu nhân, dầu làm chồng một cô bán cá ngoài chợ cũng không xứng, có đâu đèo bồng dám làm chồng một cô như Phi Phụng. Không được chẳng nên tính quấy!

Duy Linh càng tính, trong lòng càng xôn xao, tính đến sáng mà cũng chưa xong việc nào. Còn Phi Phụng mới bị việc khủng hoảng trong Chợ Lớn, lẽ thì cô tức tủi ngủ không được, té ra cô nằm chẳng bao lâu thì cô ngủ khò, đến 6 giờ sáng thằng Cử mở cửa khua lộp cộp cô mới giựt mình thức dậy.

Duy Linh đợi Phi Phụng rửa mặt gở đầu rồi mới lên lầu hỏi cô coi theo ý cô có nên xuống bót mà thưa Tú Cẩm về tội toan cưỡng dâm và xin bắt đến tòa trị tội, hay là đi cớ cho cò hay sự ấy đặng ở yên khỏi sợ Tú Cẩm trở trái làm mặt mà thôi. Phi Phụng không suy nghĩ chi hết, lại nói: "Anh liệu thế nào phải thì anh làm dùm, tự ý anh định thế nào em cũng chịu hết". Duy Linh nghĩ nếu mình làm cho thẳng lẽ ra thì Tú Cẩm bị tội, bằng không thì cũng mang nhục, ngặt có một điều Tú Cẩm mang xấu rồi sự xấu hổ ấy cũng lây ít nhiều cho Phi Phụng nữa, nên anh ta do dự không nỡ làm. Tuy vậy anh ta muốn khỏi mang tội dụ dỗ gái thiếu niên, nên cũng đi xuống bót thuật rõ chuyện Phi Phụng cho ông cò nghe, rồi xin ông cò làm chứng cho Phi Phụng ở nhà mình thôi chớ không thưa kiện Tú Cẩm.

Đến chiều, lối năm giờ, Phi Phụng ngồi tại tủ tiền để thâu tiền, còn Duy Linh thì đứng ngoài trước phụ với mấy đứa làm công. Thình linh Phi Phụng kêu Duy Linh nói có bà Phán mới đi ngang qua tiệm đó. Duy Linh chạy ra dòm thì thấy có một người đàn bà đi ra khỏi tiệm rồi mà còn xây mặt lại mà ngó. Chẳng bao lâu bà Phán đi trở lộn lại nữa mà lần nầy bà đi chậm ngó vô tiệm, coi ý như kiếm ai vậy, Phi Phụng ngồi ngó ra tỉnh táo như thường, song giả bộ như không thấy bà, nên không chào hỏi chi hết.

Duy Linh đi vô trong nói với Phi Phụng:

- Bà Phán đi dọ thám coi có em ở đây hay không. Nếu bà có vào tiệm thì em chào hỏi cho trúng lễ mà thôi, chớ đừng nói chi hết, để đó mặc cho anh nói cho.

Anh ta có ý riêng trông cho bà Phán vào coi bà nói ra làm sao, chẳng dè bà đi tuốt, không thấy trở lại nữa.

Qua ngày sau, lối 8 giờ sáng có hai thầy vào tiệm mua đồ. Duy Linh lấy hàng cho khách xem, còn Phi Phụng đứng trong tay cầm chổi lông gà, đương quét bụi trên tủ tiền. Thình lình Tú Cẩm y phục đoan trang, áo nỉ xám, quần tích so, chân đi giày vàng, đầu đội nón trắng, miệng ngậm xì gà, ở ngoài xâm xâm bước vào, liếc ngó Phi Phụng rồi hỏi trống rằng:

- Chủ tiệm nầy là ai?

Duy Linh day lại thấy người ấy mặt bị quàu hai ba đường, biết là Tú Cẩm, song giả bộ như không biết nên hỏi tỉnh táo:

- Chủ tiệm là tôi đây, thầy muốn nói chuyện chi?

Phi Phụng biến sắc, ngừng lại không quét nữa, tay cầm cây chỗi đứng ngó trân trân. Tú Cẩm trợn mắt ngó Duy Linh và nói:

- Thầy là người có học, lại làm chủ một tiệm lớn như vầy, sao thầy không biết luật, thầy dụ dỗ con em gái tôi rồi oa trữ nó trong nhà? Tôi nói cho thầy biết, để tôi làm cho thầy ở tù một chuyến đặng thầy bỏ cái thói dụ dỗ con em người ta.

Phi Phụng nghe nói nổi giận, mặt mày tái xanh, ở trong xốc xốc đi ra, tay quên buông cây chổi, vưà đi vưà nói lớn:

- Đồ đã nhơ nhuốc lắm mà chưa biết xấu hổ, lại còn dám đến đây mà nói xấu cho người ta nữa hay sao?

Tú Cẩm thấy bộ Phi Phụng hầm hừ, tay lại cầm cây chổi, sợ Phi Phụng ỷ thế có chỗ đông người rồi dùng chổi làm nhục mình, nên đi sụt lại vài bước. Duy Linh liền nói với Phi Phụng:

- Em hãy đi vô trong, một mình anh trả lời với thầy cũng đủ rồi, chẳng cần em phải nói cho uổng tiếng.

Phi Phụng đứng lại một bên cái tủ giày, tay cũng còn cầm cây chổi, lại cô giận quá run tay, nên lông gà kết trong chổi lúc lắc lia lịa. Hai thầy lựa hàng, nghe thấy chuyện như vậy lấy làm lạ, nên đứng ngó, nhứt là thấy Phi Phụng cầm chổi thì tức cười nôn ruột.

Duy Linh can Phi Phụng rồi day lại hỏi Tú Cẩm:

- Phải thầy là anh ruột của cô hai đây không?

- Phải

- Tên thầy là Huỳnh Tú Cẩm phải không?

- Phải.

- A ha! Bất nhơn dữ hôn! Vậy mà tôi không dè nên không chào hỏi, xin thầy miễn chấp. Mời thầy ngồi, thầy ngồi đây rồi tôi nói chuyện cho thầy nghe.

- Thầy muốn nói chuyện chi thì nói đi, cần gì phải ngồi. Mà tôi tưởng tôi với thầy không có chuyện chi mà nói, để tòa nói với thầy chớ tôi không muốn nói.

- Khoan! Chậm chậm vậy chớ, nếu thầy muốn tới tòa mà nói chuyện cũng được, nhưng trước khi tới tòa tôi tính để tới bót đã, bởi vậy tôi đã xuống bót mà nói cho ông cò hay rằng có lẽ tôi với thầy sẽ xuống nói chuyện trước mặt ông. Vậy thầy lựa giờ nào rảnh thì đi với tôi một lượt đặng khỏi chờ đợi. Ông cò hay trước rồi, hễ mình xuống thì ổng biết liền.

Tú Cẩm nghe nói như vậy, mặt thì giận, còn cặp mắt có mòi lo sợ, nên lặng thinh một hồi rồi hỏi:

- Mà bây giờ thầy muốn nói chuyện gì thì nói đi. Tôi nói trước cho thầy biết, tôi không phải như họ vậy đâu, thầy đừng năn nỉ vô ích. Tôi thương con em tôi lắm, nên tôi tính kiếm chỗ xứng đáng tôi gả, chớ tôi không bằng lòng cho nó làm bạn với thầy đâu. Nếu thầy biết sợ phép thầy khuyên nó đi theo tôi mà về, thì họa may tôi tha thầy, chớ nếu thầy đeo đuổi, cầm nó ở lại, thì tôi phải làm hại thầy, tôi không thể nào dung thầy được.

Duy Linh cười đáp:

- Thầy đừng lo. Tôi không năn nỉ thầy tha tội đâu, mà tôi cũng không thất lễ với cô hai đâu mà thầy sợ. Tôi muốn nói với thầy là nói chuyện khác, chớ không phải nói chuyện thầy tưởng đó đâu.

- Vậy chớ chuyện gì khác nữa?

- Tôi muốn nói cho thầy biết thầy là giống súc vật, chớ không phải người ta. Ðó, tôi có muốn nói có bấy nhiêu đó thôi.

Tú Cẩm nãy giờ thấy Duy Linh dịu ngọt nên có ý lấn lướt; thình lình nghe Duy Linh mắng nặng nề quá như vậy thì chưng hửng, lại thấy hai thầy lạ cười chúm chím thì mắc cỡ nên nổi giận muốn đánh Duy Linh. Duy Linh vẫn biết Tú Cẩm là người biết nhục thì mấy lời mắng của mình sẽ làm anh ta dụng võ để rửa hờn, nên đứng thủ thế phòng hờ. Chẳng dè Tú Cẩm dám giận mà không dám rửa nhục, bộ giận dữ như hùm, mà tính nhát hơn cheo, trợn mắt xui tay mà hỏi xui xị:

- Sao thầy dám chửi tôi, hứ?

- Không, tôi có chửi thầy đâu tôi mắng chớ. Tôi rất tiếc ở nước ta không có tiếng nào nặng hơn nữa, đặng tôi dùng với thầy, chớ mấy tiếng tôi mới nói đó cũng chưa vừa với người thái độ nhơ nhuốc như thầy vậy.

Tú Cẩm giận quá, song thấy Duy Linh nói nghiêm chỉnh bộ tỉnh tuồng nhứt là nghe nói đã có cho cò bót hay rồi thì trong lòng lo sợ, không dám làm dữ nữa. Tuy vậy anh ta cũng muốn làm oai nên nói đỡ mắc cở:

- Thầy đừng có làm phách, để rồi thầy coi tôi.

Nói rồi xây lưng muốn bước ra cửa. Duy Linh nắm áo kéo lại nói:

- Khoan! Thầy muốn đi đâu? Nếu thầy đi tôi kêu lính bắt thầy liền. Ðể tôi nói hết chuyện cho thầy nghe rồi sẽ đi, lật đật chi dữ vậy?

Tú Cẩm nghe nói kêu lính bắt thì sợ nên phải đứng lại, ngó Duy Linh làm bộ giận lắm không nói chi hết. Duy Linh liếc ngó thấy hai thầy mua đồ, không muốn cho hai thầy hiểu chuyện xấu xa của Tú Cẩm nên nói xa ra vời Tú Cẩm:

- Con người ở đời nếu biết ăn cơm uống nước thì phải biết tôn trọng luân lý. Anh em một máu ruột thịt với nhau, dầu hồi nhỏ không được gần nhau, đến lúc lớn lên mới được gặp mặt, thì cũng phải thương yêu nhau như sanh một bọc, ở một nhà, chớ có đâu mà lại trở mặt, dành hết gia tài ăn một mình, rồi còn lại toan làm nhơ nhuốc danh tiết của người ta, làm bại hoại luân lý trong gia đình nữa. Tôi nói dùm cho thầy biết vì tôi kính trọng bác Huyện Hàm lắm, tôi không muốn cho bác đã khuất rồi mà còn phải đứng chứng kiến họ Huỳnh phải mang tiếng xấu, nên tôi không nỡ đem thầy ra giữa tòa đại hình đặng thầy đền tội gian ác của thầy rồi đày thầy ra Côn Lôn. Tuy vậy tôi đã kể tội thầy cho cò bót biết hết rồi. Vậy thầy phải về bình yên, đừng có héo lánh đến đây mà nói nữa. Nếu thầy mà cãi lời tôi, còn theo nói xấu hoặc làm khó cho cô hai, thì tôi đây không thể dung thầy được. Thôi bây giờ thầy muốn đi đâu thì thầy đi cho mau đi.

Tú Cẩm phần mắc cở, phần lại giận, muốn nói lại song nghẹn cổ cứng hầu nói không được, nên bỏ đi một nước không từ giã ai hết. Duy Linh theo ra cửa thì thấy có một cái xe hơi đậu tại góc đường, trên xe có bà Phán Kim.

Duy Linh trở vào tiệm thấy Phi Phụng ngó mình còn cặp mắt ướt sượt, bộ cảm tình mình lắm. Hai thầy mua đồ đó không hiểu việc chi nên hỏi:

- Người đó là ai, làm việc gì mà nghe nói lôi thôi dữ vậy?

Duy Linh cười đáp:

- Ðồ bậy bạ mà muốn làm mặt lanh, nên tôi giận tôi mắng cho nó biết chừng.

Hai thầy đi rồi, Phi Phụng ngồi khóc thút thít:

- Anh mắng nó thiệt đáng lắm! Mà em sợ nó không nhịn đâu. Nó có tiền bạc nhiều chắc nó sẽ thí tiền mà làm hại mình.

Duy Linh cười đáp:

- Em đừng lo. Nó có giỏi nó làm thử coi, anh không sợ chi hết.

Duy Linh tuy nói cứng cho Phi Phụng vững lòng, song trí cũng tưởng Tú Cẩm không lẽ nhịn, dầu mà nó ép Phi Phụng về ở với nó không được thì nó cũng kiếm thế mà phá cho Phi Phụng ở không yên. Chẳng dè Tú Cẩm về rồi thì vắng tin, đã trót tháng rồi mà không thấy léo hánh tới tiệm, lại cũng không nghe thưa kiện chi hết.

Từ ngày Phi Phụng về ở với Duy Linh thì cô không buồn nữa, ban ngày cô coi sóc dùm trong tiệm, hễ bán thì cô thâu tiền, ban đêm thì cô thêu giày thêu khăn, đặng treo trong tủ để bán. Duy Linh không muốn cho cô coi nấu ăn, nói rằng trong bếp đã có mướn người, và cũng không cho cô đứng bán, nói rằng làm như vậy mệt nhọc cô. Duy Linh để trọn từng lầu cho cô ở với trữ hàng hóa chút đỉnh thôi, còn anh ta ăn ở nội từng dưới, chẳng hề khi nào bước lên lầu.

Duy Linh là trai đa tình, lại quyến luyến một mình Phi Phụng thôi, thường hay nói thầm rằng nếu trời khiến anh ta với Phi Phụng không duyên nợ với nhau thì anh ta quyết cam chịu ở vậy trọn đời không thèm cưới vợ, cứ tu tâm dưỡng tánh, kết nghĩa gây tình, đặng chờ kiếp sau sẽ hội hiệp. Nay Phi Phụng về ở chung một nhà ra vào thấy mặt nhau tối ngày, hôm sớm nói chuyện với nhau vui vẻ, ăn chung một mâm, ngủ cách nhau có mấy thước, bởi vậy có hôm Duy Linh nằm lăn lộn bâng khuâng dã dượi ngủ không được, muốn tỏ phứt tình riêng của mình cho cô biết coi cô liệu lẽ nào tự ý cô, nếu cô chịu thì tốt, dầu cô không chịu cũng cam tâm, thà vui hay buồn mình biết một lần cho rồi, chớ để ôm ấp cái tình riêng như vầy hoài thì trong lòng nặng nề bứt rứt lắm. Muốn như vậy rồi nghĩ ngày nay cô bơ vơ không nõi tương tựa, đến xin đùm đậu với mình, vì cô tin bụng mình chân chánh không có chút hồ nghi, nếu mình trổ mòi mà cô không thuận thì còn gì danh tiếng của mình, còn nếu cô thuận, mình cũng không khỏi mang tiếng thừa câu nhân chi nguy.

Phi Phụng ở chung với Duy Linh được nãm sáu tháng, bởi tình riêng của Duy Linh như vậy nên ban ngày thấy mặt nhau hoài thì Duy Linh vui vẻ vô cùng, còn ban đêm nằm một mình thì anh ta sầu não không kể siết. Lần lần anh ta không đau mà ốm, ngoài mặt thì tươi tắn, còn trong lòng lại héo hắt. Có đêm anh ta đau đớn quá buồn rầu chịu không được nữa mới để tính sáng ngày tỏ phứt tình riêng với Phi Phụng một lần cho rồi, miễn là mình được phỉ nguyền thì thôi, ai dèm pha, chê cười tự ý họ.

Đã quyết như vậy rồi nhưng qua ngày sau, Duy Linh thấy Phi Phụng vào ra chuyện vãn như thường, giọng thân thiết chẳng khác nào anh em ruột, cách đứng ngồi chẳng chút chi bỡ ngỡ, thì anh ta bất nhẫn nên từ sớm mai cho đến xế, có nhiều dịp vắng vẻ, mà anh ta rụt rè ái ngại không dám hở môi.

Đến ba giờ chiều, Phi Phụng ngồi một mình trên lầu thêu giày, Duy Linh vào ra bức rức, nhăn mặt chau mày một hồi rồi lần bước lên lầu, tính thừa dịp nầy mà bày tỏ niềm riêng, chớ nếu do dự hoài thì biết ngày nào mới tỏ được?

Phi Phụng thấy Duy Linh lên lầu thì mừng rỡ, hỏi chuyện nầy, chuyện nọ lăng xăng, Duy Linh kéo ghế ngồi nói chuyện dông dài một hồi; vừa muốn nói việc riêng của mình, thì thằng Cử chạy lên thưa Duy Linh hay rằng có khách đến chơi.

Duy Linh không đắc ý nên sắc mặt chẳng vui, ngặt vì đã bị lộn trí rồi, không thể nào nói chuyện trọng hệ như vậy được, nên đứng dậy đi xuống miệng nói lầm bầm coi bộ bất bình lắm.

Tưởng là khách nào lạ, té ra vợ chồng Phước Ðằng với cô Hai Thanh. Duy Linh bỏ giận làm vui, kéo ghế mời ngồi, hối trẻ rót nước.

Vợ Phước Ðằng ngồi nói chuyện, mà mắt cứ liếc vô trong hoài. Cách một hồi lâu, bà mới hỏi Duy Linh: "Nghe bầy trẻ nói cháu đã cưới vợ rồi, sao cháu cưới vợ lại không cho chú thím hay?".

Duy Linh chưng hửng, liếc thấy cô Hai Thanh chúm chím cười, anh ta lại càng khó chịu nên bỡ ngỡ đáp:

- Thưa, cháu có cưới vợ hồi nào đâu?

- Hứ! Sao bầy trẻ nó nói có cô nào ở trong tịêm cháu mấy tháng nay?

- Dạ, người ở trong tiệm cháu mấy tháng nay là con của bác Huyện Hàm Phan chớ. Bác huyện là anh em bạn của ông già cháu hồi trước. Nay bác chết rồi con gái bác bơ vơ không chỗ nương dựa, cháu thấy vậy cháu phải bao bọc.

- Cô đó đi đâu mà bây giờ không thấy.

- Dạ cổ đương thêu ở trên lầu.

- Cha! Biết thêu nữa sao? Cô ấy bao lớn? Con gái mà cháu nuôi trong nhà coi sao được.

- Thưa thím, cổ là em út, có sao mà coi không được.

Vợ Phước Ðằng cười, cặp mắt lộ rõ cái ý nghi ngờ việc quấy quá cho Duy Linh lắm. Duy Linh đang tính kiếm lời cắt nghĩa cái tánh tình chân chánh của mình cho vợ con Phước Ðằng hiểu, bỗng nghe Phi Phụng ở trên lầu đi xuống. Anh ta đợi Phi Phụng đi xuống hết thang rồi mới kêu ra để tiến dẫn cho vợ chồng Phước Ðằng và cô Hai Thanh biết mặt.

Phi Phụng cúi đầu chào vợ chồng Phước Ðằng rồi, chừng chào tới cô Hai Thanh thì cô chưng hửng; bởi vì cô Hai Thanh là bạn học của cô ngày trước, không dè cô Hai Thanh bà con với Duy Linh. Cô muốn nhắc chuyện cũ để làm quen, nhưng thấy cô Hai Thanh ngồi ngó trân trân làm mặt lạ, nên cô buồn ý làm thinh, đi vô trong xách bình nước trà ra rót thêm cho khách uống, không nói chuyện chi hết.

Vợ con Phước Ðằng cứ ngó Phi Phụng hoài làm cho cô khó chịu nên bỏ đi ra nhà sau. Duy Linh đương lấy hàng cho Pưýớc Ðằng coi, bỗng nghe vợ Phước Ðằng nói nhỏ với cô Hai Thanh rằng: "Con nầy nó cũng có bóng sắc chớ! Mà đời nay có tiền thì quý, có sắc mà ích chi".

Duy Linh nghe nói như vậy thì lòng phiền hết sức, nhưng vì trong trí đương lộn xộn, không biết trả lời sao được, nên cứ giả như điếc, như ngu.

Chừng vợ chồng Phước Ðằng dắt con về rồi, Duy Linh ngồi trên ghế, khoanh tay ngồi ngó sửng ra ngoài đường suy nghĩ. Phi Phụng ngồi tại tủ tiền đặng đếm bạc cắc gói lại từ cây. Cách chẳng bao lâu có một thầy ăn mặc đẹp đẽ, quần là áo trắng, ủi sát đâu đó vừa vặn lắm, ở ngoài bước vô tiệm.

Sau lưng lại có người vợ đi theo, ăn mặc cũng đẹp đẽ, quần lụa trắng, áo nhung đen, chân đi giày gắn bông, đầu đội khăn có tua, cổ đeo chuyền, tay đeo cà rá đều có nhận hột thủy xoàn hết thảy. Người vợ nước da tuy trắng, song mặt có mụn, miệng lại hô, tay chân lại cứng còng, bụng lại có nghén thè lè, nên cặp mắt coi chau vau (69).Duy Linh thấy khách vào tiệm thì đứng dậy, nhưng vì trí đương lo ra nên không ngó mặt khách. Chừng thầy ấy biểu mở tủ lấy giày vàng cho thầy coi, Duy Linh ngó lên thì thấy quả là tú tài Lâm Thủ Hiệp thì ngơ ngẩn, tay mở tủ mà mắt liếc ngó vào trong dòm chừng Phi Phụng. Duy Linh thấy Phi Phụng ngồi ngó sững hai vợ chồng Thủ Hiệp mặt mày biến sắc tái xanh, biết cô đã thấy Thủ Hiệp rồi, nên cứ lo lấy giày cho khách coi, không ngó chừng cô nữa.

Thủ Hiệp mua giày rồi vợ chồng dắt nhau ra đi. Duy Linh liếc dòm coi ý Phi Phụng thế nào thì thấy cô đứng dậy đi lên lầu, mặt mày buồn xo, cặp mắt ướt rượt. Duy Linh thấy tình cảnh ấy thì cảm động nên thở dài lắc đầu, đi vào phòng nằm nghỉ.

Ðến bữa chiều dọn cơm rồi, Duy Linh sai thằng Cử lên lầu mời Phi Phụng xuống ăn cơm. Cô nói cô không đói, biểu thằng Cử nói với Duy Linh đừng chờ cô.

Ðêm ấy Duy Linh thấy trên lầu đèn chong sáng trưng, một lát nghe mở cửa khép cửa, biết Phi Phụng đau đớn trong lòng nên ăn ngủ không được. Duy Linh thấy cô vì lời cha trối mà bền lòng đến nỗi Thủ Hiệp bạc tình cô cũng không hờn giận, thì thương cho thân cô, lại cũng buồn cho thân phận mình vô cùng, bởi vậy không tính tới sự tỏ tình riêng cho cô biết nữa, lại toan lập chước gỡ mối sầu dùm cho cô. Ngày sau anh ta giả vờ như không dè cô thấy Thủ Hiệp, bèn nói với cô rằng hôm qua có vợ chồng Thủ Hiệp vào tiệm mua giày. Cô ngó sửng Duy Linh rồi nói:

- Anh nói với em làm chi! Có ích chi đâu mà nói?

Duy Linh không hiểu vì cô đau đớn trong lòng nên nói lẫy, hay là vì cô hờn giận không muốn nghe, bởi vậy anh ta không dám nhắc tới Thủ Hiệp nữa.

Ở đời cũng có khi tại hai người không hiểu ý nhau nên mích lòng hoặc xa cách. Phi Phụng thấy vợ chồng Thủ Hiệp rồi thì cô buồn và giận, nên đêm ấy cô nghĩ trên đời nay chỉ còn có một mình Duy Linh là thương mình thôi, nếu Duy Linh đừng hiềm nghi quyết kết tóc trăm năm với mình thì mình ưng liền đặng gỡ hết mối sầu xưa nay cho nhẹ lòng rãnh trí.

Chớ Duy Linh hiểu được ý ấy, thừa lúc để nói chuyện đó để tỏ thiệt cái u tình của mình ôm ấp mấy năm nay; cô đương khi thất chí ngã lòng, chắc cô thuận tùng, thì cả hai người đều giảm bớt thảm sầu, rồi duyên trăm năm càng mặn mòi đầm ấm. Tiếc thay! Duy Linh không dè như vậy, lại sợ nói ra làm trái ý cô rồi cô càng buồn thêm, nên bữa ấy đã không dám nói, rồi từ đó về sau cũng không dám tính nói nữa, bởi vậy cả hai người chung một nhà, ý như nhau, tình giống nhau, mà cũng như kẻ Việt người Hồ, để trai ôm tình trằn trọc năm canh, gái cũng thất chí bâng khuâng sáu khắc.

Tuy là hai người đều buồn rầu hết cả hai, song Phi Phụng sợ Duy Linh biết rõ ý mình, mà Duy Linh cũng sợ Phi Phụng hiểu thấu tình riêng, nên ban ngày hai người vào ra thấy mặt nhau đều làm mặt vui như thường, nói chuyện với nhau chẳng hề lộ môi chi hết, mà hễ ban đêm thì người nằm trên giọt sầu chan chứa, kẻ ngủ từng dưới chau mày than thở.

Hai người ở chung với nhau gần mãn năm đó rồi không ai dám nhắc tới chuyện cũ, lại cũng không ai dám tính tới chuyện sẽ tới. Duy có một bữa nọ Phi Phụng thấy trẻ nhỏ ôm nhựt báo quốc ngữ đi bán, cô mua một số để đọc giải buồn, tình cờ cô thấy có một bài báo đăng tin mừng, Trần Bá Kỉnh là con trai quan phủ Trần Bá Thiện, cưới cô ba Nguyễn Thị Huê con gái quan Ðốc phủ Nguyễn Quốc Phong. Cô liền trao bài ấy cho Duy Linh coi rồi hai người cười với nhau, mà cười rồi người nhớ chuyện đã qua, kẻ nghĩ việc sắp tới, cả hai đều buồn, nên thầy ra đường ngóng mong, còn cô lên lầu nằm khóc.

-------------------------------------------

67 gân vai con hùm (cọp), giương vây

68 việc không an của người khác

69 mất tinh thần, dã dượi, vẻ mặt như người mất ngủ

CHƯƠNG 15 -

T

háng chạp gió bấc thổi già, khí trời lạnh lẽo. Tối lúc bảy tám giờ, mấy thầy đi chơi phần nhiều đều mặc áo nỉ, tay thọc vào túi quần, còn mấy cô choàng khăn trùm lỗ tai, bộ cũng còn lạnh. Mấy tiệm đều dọn hàng rực rỡ, người đi mua cũng đông đảo hơn ngày thường.

Trong tiệm Duy Linh kẻ ra người vào dập dìu, cha dắt con vô mua nón, mua giày, chồng cặp vợ vô mua khăn, mua vớ. Duy Linh đứng giữa tiệm tiếp khách có hai đứa con trai đứng ngoài phụ mở tủ lấy hàng. Phi Phụng ngồi trong thâu tiền, hễ bán được bao nhiêu thì đem đưa cho cô ghi vào sổ.

Khách đương vào ra lộn xộn, bỗng có một người đờn bà chừng 50 tuổi, mặc quần lãnh trắng, áo nỉ đen màu bông hường, đầu không choàng khăn, chân đi giày Bắc, ở ngoài rồi bước vào tiệm rồi xâm xâm đi lại trước mặt Duy Linh và nói:

- Thưa ông, tôi xin vô phép hỏi thăm ông một việc, không biết có đặng hay không?

Duy Linh thấy người lạ, trang sức theo Nam Việt còn tiếng nói cũng cứng như người ở ngoài Bắc Việt, không hiểu là ai và muốn hỏi chuyện chi, nên do dự rồi đáp:

- Thưa bà, muốn hỏi thăm ai có việc chi?

- Tôi xin vô phép hỏi ông coi có con gái của quan Huyện tên là Huỳnh Tú Phan ở trong tiệm ông đây chăng?

Duy Linh thấy người lạ đến hỏi Phi Phụng thì trong lòng sanh nghi, nên đứng nhìn người ấy, dường như muốn dòm cho thấu trí coi ý có tính việc gì. Người đàn bà ấy hiểu ý Duy Linh nghi bụng mình nên cười nói thêm:

- Tôi là bà con với con gái quan Huyện; xưa nay tôi ở ngoài bắc; tôi về vài tháng nay. Hôm trước tôi xuống Bạc Liêu tìm thì họ nói con quan Huyện bây giờ ở tại tiệm ông, nên tôi đến đây đặng thăm chớ không có chuyện chi khác.

Duy Linh nghe rõ như vậy thì trong lòng bớt nghi nên đáp:

- Có. Con quan Huyện Hàm ở tại nhà tôi.

Anh ta liền day vô Phi Phụng nói:

- Em hai, có bà nói có bà con với em, lại hỏi thăm em đây. Phi Phụng nghe kêu liền đứng dậy đi ra, thấy người đờn bà ấy lạ hoắc lại xưng bà con, không biết là ai, nên ngó rồi cúi đầu chào, không biết xưng hô thế nào, coi bộ lỡ ngỡ lắm.

Người đàn bà ấy ngó Phi Phụng thấy cô thì gật đầu, rồi chúm chím cười hỏi:

- Cô là con gái của quan Huyện phải không?

- Thưa, phải.

- Cô tên chi?

- Thưa, tôi tên Phi Phụng.

- Ờ, phải, hôm trước tôi hỏi thăm thì họ nói tên đó, nhưng tôi không nhớ.

Người Ðàn bà đứng ngó Phi Phụng trân trân rồi nói một mình: "Phải, gương mặt nó giống ổng hồi còn trai quá". Duy Linh đứng dang ra, song cặp mắt chẳng hề rời người lạ ấy. Phi Phụng tuy bỡ ngỡ, nhưng muốn biết coi người ấy là ai, nên hỏi:

- Thưa bà, bà là ai mà biết cha tôi và tôi?

Người đờn bà ấy ngó thấy, dựa mấy tủ kiếng đựng giày có một cái ghế mây liền đi lại đó ngồi, rồi mới nói:

- Qua đây là mẹ lớn của con, tại thuở nay con không gặp lần nào, nên con không biết. Mà có lẽ hồi ba con sanh tiền có nói chuyện qua cho má con hay chớ?

Phi Phụng với Duy Linh đều chưng hửng, nên ngó nhau lặng thinh không nói chi hết. Phi Phụng biết người nầy là mẹ Tú Cẩm, cô càng ái ngại, không hiểu đến tìm để nói chuyện gì, nên trong lòng cô lo sợ. Duy Linh bước lại nói:

- Té ra bà đây là chánh thất của bác Huyện hồi trước phải hôn? Tú Cẩm lãnh gia tài được rồi ảnh kiếm bác mà về chung hưởng với ảnh, ảnh ở được như vậy là khá quá!

Người đàn bà ấy đáp rằng:

- Phải! qua đây tên là Lưu Mỹ Lệ chánh thất của quan Huyện hồi trước. Con trai của qua đẻ qua đặt tên là Huỳnh Tú Cẩm, qua khai quan Huyện là cha nó, thiệt có như vậy. Nhưng mà con qua nó đã chết hồi nó mới được 3 tuổi, người xưng là Tú Cẩm rồi kiện gia tài đó không phải là con qua đâu.

Duy Linh vừa nghe tới đó vùng la lớn:

- Húy! Cha chả! Nếu vậy thì tòa xử lầm rồi! Mấy năm nay quân gian nó lập kế đoạt sự nghiệp hết để cho em tôi cực khổ thiệt oan ức quá.

Phi Phụng biến sắc, vừa muốn hỏi thăm bà Lưu Mỹ Lệ cho rõ mọi việc, bỗng có ba thầy dắt nhau vào tiệm hỏi giày mua. Duy Linh thấy việc quan trọng, mà trong tiệm khách ra vô lộn xộn không thể nói được, bèn biểu Phi Phụng mời bà Lưu Mỹ Lệ bước thẳng lên lầu, đặng thanh vắng nói chuyện cho dễ.

Duy Linh lấy giày bán cho ba thầy rồi, bèn biểu thằng Cử với người phụ bán coi tiệm, rồi cùng Phi Phụng với Mỹ Lệ lên lầu. Duy Linh mời bà Lưu Mỹ Lệ ngồi còn Phi Phụng lăng xăng têm trầu rót nước. Lưu Mỹ Lệ cứ ngó Phi Phụng chúm chím cười hoài, coi bộ vui vẻ lắm. Duy Linh liếc coi tuổi bà đã lớn, song sắc hãy còn đẹp, môi mỏng mà miệng nói có duyên, mắt lanh mà tròng ngó chín chắn, biết tuy là người xảo quyệt nhưng lòng cũng hiểu đường chánh nẻo tà.

Duy Linh mời bà uống nước rồi nói:

- Cháu đây là con của Phạm Duy Hiển, gốc ở Chợ Lớn, anh em bạn thiết của bác Huyện hồi trước, có lẽ bác biết ông già cháu chớ?

- Ủa! Té ra thầy đây là con của chú ba Hiển đây hay sao? Qua biết lắm chớ. Hồi trước ở Chợ Lớn, ông già thầy ở khít một bên nhà qua, mà hồi đó thím ba chưa có chửa đẻ lần nào hết.

- Dạ, ông bà già cháu xuống làm ruộng dưới Bạc Liêu rồi mới sanh cháu.

- Phải! Bây giờ có nói qua mới nhớ. Hồi đó qua hư rồi, ở nhà qua ổng giận bỏ qua đặng đi theo hai vợ chồng chú ba xuống Bạc Liêu làm ruộng.

Lưu Mỹ Lệ thấy Phi Phụng đứng ngó mình hoài, bèn ngoắc lại biểu ngồi một bên rồi mới nói tiếp:

- Bây giờ ở đây hai đứa là con cháu không có ai xa lạ; vậy để qua thuật hết việc riêng cho bây nghe. Vã hồi quan Huyện cưới qua về thì quan Huyện mồ côi cha mẹ, còn qua thì còn có một cha già, chớ không còn mẹ; vợ chồng ăn ở với nhau được ít năm trong nhà thiếu trước hụt sau, nhưng quan Huyện không lo, cứ theo bài bạc hoài. Nhiều khi không có tiền xài, qua than phiền với chồng, chồng đã không lo tính, lại quạu quọ rầy rà. Qua bị mồ côi mẹ sớm không ai dạy biểu, lại cũng tại tánh qua nóng nảy ham gây gổ bởi vậy chồng nói một tiếng thì qua nói hai tiếng, chẳng hề khi nào chịu nhịn thua. Vợ chồng cắn đắng nhau hoài, ông huyện ổng giận bỏ nhà đi luôn. Phận qua là vợ, lẽ ra qua phải lấy lời dịu ngọt êm ả để xin lỗi đặng cho chồng về ở nhà lo làm ăn mới phải. Lúc nhỏ qua dại, qua không thấy rõ đường quấy nẻo phải, nên qua đã không tính hòa thuận, mà lại còn oán hận chồng, rồi sanh tâm làm quấy nữa. Hơn mười năm nay hễ qua nhớ tới sự đó thì qua hối hận vô cùng.....

Lưu Mỹ Lệ nói tới đó thì ứa nước mắt. Duy Linh thấy người biết ăn năn thì động lòng lắm, nên ngồi lặng thinh chờ nghe nói nữa, không dám xen hỏi lộn xộn. Lưu Mỹ Lệ lấy khăn trong túi ra lau nước mắt, rồi nói tiếp: "Quan Huyện hay qua làm việc xấu như vậy thì tức tủi hổ ngươi chịu không nổi, song không trách qua một tiếng nào hết; may lúc ấy có hai vợ chồng chú ba đi làm ruộng dưới Bạc Liêu về thăm nhà, ổng mới bỏ qua mà đi theo, qua biết lỗi nên qua không dám nói chi hết. Ông đi được ba tháng, qua đẻ một đứa con trai tại nhà bảo sanh, họ buộc phải khai sanh, tuy qua biết cha đứa nhỏ không phải là ổng, song qua không biết phải khai tên ai, nên qua trình hôn thú rồi qua quyết khai tên ổng. Lại đặt tên đứa nhỏ là Huỳnh Tú Cẩm. Nói cho phải, ông già qua ngay thẳng lắm, ổng rầy rà đánh chửi không cho trở về nhà. Qua không có chỗ nương dựa túng thế phải đi lấy chồng Tây đặng có tiền mướn vú nuôi con. Ở như vậy được bốn năm, ông Tây của qua đổi ra Bắc Việt, qua dắt con đi theo. Qua ra Hà Nội được có một năm, kế nghe tin ông già qua mất. Qua lấy làm buồn rầu, chừng ấy qua mới biết lỗi của qua chớ từ khi vợ chồng xa cách nhau cho tới đó, qua bị ham vui nên quên hết việc nhà, nên qua không biết sự qua làm ngày trước là sự nhơ nhuốc cho tông môn, sự buồn rầu cho chồng. Qua thấy mặt thằng Tú Cẩm của qua chừng nào, qua càng ăn năn hổ thẹn chừng ấy, nên nó mới tám tuổi qua lật đật bỏ nó vào nhà trường, chớ không muốn nó ở nhà, việc thật là rủi ro, nó vào trường chưa được nửa năm kế mang bịnh bỏ mình.

Lưu Mỹ Lệ ngừng lại nữa. Phi Phụng thở dài rồi hỏi rằng:

- Té ra anh Tú Cẩm chết ngoài Hà Nội hay sao? Mà dì đi về trong nầy hồi nào. Sao dì biết con mà kiếm?

Lưu Mỹ Lệ thấy ý Phi Phụng nóng nghe nên nói tiếp:

-Để thủng thẳng dì nói tiếp cho con nghe. Cách năm năm nay dì có về Sài Gòn một lần. Dì hỏi thăm mấy người quen thì họ nói cha con ở dưới Bạc Liêu nhờ ruộng mà làm giàu, lại đụng vợ khác có sanh được một người con gái. Dì nghe như vậy thì lấy làm mừng cho cha con, chớ nếu dì nghe cha con nghèo nàn cực khổ thì chắc là dì buồn lắm. Chẳng nói dấu con làm chi, dì ra Bắc Việt gần hai mươi năm, dì tiện tặn nên lúc dì về Sài Gòn dì có vốn liếng được năm bảy ngàn, trước khi về dì có tính nếu cha con mà nghèo thì dì sẽ chia cho phân nửa đặng có vốn làm ăn, làm như vậy cũng như dì chuộc bớt tội lỗi ngày xưa, chớ gia đình tan rả là tại dì. Mà dì để cha con bần hàn còn thân dì sung sướng thì dì chịu sao được. Chẳng dè nghe cha con đã làm giàu rồi thì dì hết lo, song dì buồn, bởi vì hễ giàu thì dì làm sao mà giúp đỡ đặng chuộc tội.

Dì mới trở ra bắc nữa. Hôm Tết ông Tây của dì đúng kỳ hưu trí nên về Tây, nhứt định không trở qua nữa. Ông thâu góp tài vật mà bán rồi cho dì ít ngàn đồng bạc đặng dì về xứ ở. Dì có vốn riêng lại có thêm bạc ấy nữa, nên cách đây hai tháng dì trở về Sài Gòn, mua một cái nhà trong xóm Gà ở. Dì ở yên ổn rồi, hôm đầu tháng nầy dì xuống Bạc Liêu tính tìm cha con đặng thăm, chẳng dè xuống tới đó họ nói cha con đã chết hơn hai năm rồi, gia tài bị đứa con người vợ lớn tên là Tú Cẩm đoạt hết, má con buồn rầu bỏ mình. Còn con thì bơ vơ bây giờ đụng một người buôn bán có tiệm lớn tại đường Espagne.

Phi Phụng nghe tới đó hổ thẹn cúi đầu. Duy Linh nói:

- Thưa bác họ thấy con hai nó ở đây với cháu họ nghi quấy quá như vậy, chớ không phải như vậy đâu. Để bác nói hết chuyện của bác rồi con hai nó kể chuyện của nó cho bác nghe.

Lưu Mỹ Lệ liếc Duy Linh, miệng chúm chím cười nói:

- Họ nói như vậy thì bác nghe như vậy, chớ bác có hiểu lầm?

Bà lại day qua nói với Phi Phụng:

- Nầy con, dì nghe nói Tú Cẩm kiện đoạt gia tài của con, thì dì chưng hửng, mà rồi dì giận quá không biết thằng nào ở đâu cả gan dám mạo tên giựt của người ta như vậy. Tuy dì giận, song dì làm tỉnh, quyết về Sài Gòn tìm cho được con mà hỏi công chuyện cho rõ ràng rồi thưa với tòa còng đầu đứa gian bỏ tù đặng cho nó biết chừng. Con biết mặt thằng đó hay không? Nó đi đâu không biết, họ nói nó không ở dưới Bạc Liêu nữa. Dì có đến nhà lầu kiếm, để coi mặt nó, thì có vài đứa đầy tớ ở giữ nhà chớ không có chủ.

Phi Phụng tiếp:

- Phải. Bây giờ nó ở trong Chợ Lớn. Nay có dì ra con mới dám nói. Thiệt mấy năm nay con nghi người đó không phải anh con, bởi vì nếu nó là anh con thì nó cũng giống ba con chút đỉnh, chớ có lẽ nào mình mẩy tay chân, tánh ý đều khác hẵn như vậy.

Lưu Mỹ Lệ cúi mặt xuống và nói:

- Nó giả mạo mà giống nỗi gì? Nếu dầu Tú Cẩm thiệt đi nữa, cũng không giống được. Thằng nầy nó làm sao mà đoạt hết gia tài đâu con nói cho dì nghe thử coi.

Phi Phụng bèn kể đầu đuôi sự việc lại cho Lưu Mỹ Lệ nghe. Cô cũng thuật luôn chuyện Tú Cẩm dụ dỗ đem về ở trong Chợ Lớn, rồi nửa đêm toan cưởng bức nên cô phải chạy ra đây trú ngụ. Lưu Mỹ Lệ nghe rồi bèn thò tay vào túi móc ra một xấp giấy, lựa lấy hai tờ để trên ván và nói:

- Dì có tờ khai sanh của thằng Tú Cẩm ở Chợ Lớn, mà cũng có bổn khai tử của nó ngoài Hà Nội nữa đây. Vậy mà họ dám cả gan mạo danh tánh đặng đoạt sự nghiệp của người ta chớ.

Duy Linh bước lại lấy hai tờ cầm coi rồi nói:

- Thưa bác, sự nghiệp của bác Huyện hồi trước nhiều lắm, huê lợi ruộng đất nỗi năm góp tới 50 ngàn giạ lúa. Mấy năm nay họ giựt hết nên con hai linh đinh nghèo khổ tội nghiệp vô cùng. Nay nhờ có bác nói ra hai anh em cháu mới biết. Vả con hai bây giờ mồ côi, bác cũng như mẹ, vậy xin bác làm phước cứu nó, thì ơn nghĩa của bác dầu ngàn ngày nó cũng không dám quên. Cháu xin bác cho cháu mượn tờ khai sanh với tờ khai tử nầy đặng cháu đến quan Biện lý mà kiện. Tòa có đòi xin bác chịu khó đi làm chứng dùm, hễ được việc rồi dầu bác muốn bạc tiền bao nhiêu cháu cũng biểu con hai đền ơn cho bác đủ số.

Lưu Mỹ Lệ nghe nói thì châu mày đáp:

- Cháu nói sao vậy? Cháu tưởng vì bác muốn ăn tiền đó nên bác mới đi tìm nó đây hay sao? Không phải như vậy đâu. Hôm bác xuống Bạc Liêu bác nghe chuyện đó trong lòng bác đã quyết làm cho ra lẽ ngay gian, đặng trước là trừ đứa bất lương, sau nữa cứu con Phi Phụng. Hổm nay, bác chưa vào đơn trong tòa mà kiện, ấy là bác muốn kiếm cho được con Phi Phụng đặng hỏi cho ra đầu đuôi. Và hỏi coi thằng đó bây giờ ở đâu mà chỉ cho quan Biện Lý bắt, chớ nào phải có ý gì khác đâu. Hồi bác nhỏ, bác có lỗi với cha nó nhiều lắm, vậy ngày nay bác phải hết lòng cứu nó đặng chuộc tội của bác ngày xưa. Cháu đừng có lo, cháu để cho bác tính cho. Sáng mai bác giao giấy tờ cho trạng sư họ làm một chút thì xong, có khó chi đâu.

Phi Phụng cảm tình nên khóc:

- Dì có lòng thương như vậy thì con nguyện kính mến gì như mẹ đẻ, con sẽ theo phụng sự dì trọn đời, cũng như con ruột của dì vậy.

Lưu Mỹ Lệ nghe nói động lòng cũng khóc òa.

Duy Linh thấy hai mẹ con đương trìu mến nhau, liền đứng dậy bỏ đi xuống dưới, coi cho kẻ ở đóng cửa tắt đèn, rồi trở lên thưa Lưu Mỹ Lệ:

- Thưa bác, đã mười một giờ khuya. Vậy xin bác ở lại đây đặng nói chuyện chơi với con hai, kẻo mấy năm nay nó sầu thảm vô cùng, mà chưa hề gặp được một người kính yêu đặng thổ lộ can tràng cho giải bớt nỗi sầu áo não.

Lưu Mỹ Lệ chịu ở lại, Phi Phụng lật đật quét ván, trải nệm giăng mùng, ôm gối lăng xăng. Ba người lúc mới gặp nhau bỡ ngỡ bao nhiêu giờ đây lại càng tin cậy bấy nhiêu, bởi vậy kẻ nói chuyện nầy, người thuật chuyện kia không dứt. Có lúc nhắc tới sự Tú Cẩm thì Phi Phụng nói rằng: "Bây giờ tôi hiểu ý nó rồi. Nó mạo danh mà đoạt của, sợ ngày sau bể chuyện bị đi đày, nên nó quyết làm vợ chồng với tôi, hễ tôi mà làm vợ nó, thì khỏi sợ ai thưa kiện nữa. Nếu nó không có ý đó, thì sao lúc mới xuống Bạc Liêu mà ở, nó lại giả bộ mơn trớn trìu mến tôi làm chi? Tôi biết rồi, tại ý đó nên với kiếm chuyện mà dứt căn duyên của tôi, nó không cho má tôi gả tôi cho Thủ Hiệp, tôi mắng lộn với nó, nó thâu hết gia tài đặng Thủ Hiệp chê tôi nghèo rồi đi cưới vợ khác. Chừng tôi xuống Cái Cùng ở riêng, nó lại theo năn nỉ biểu tôi về hoài, mấy cách tử tế của nó đều là để dụ tôi, chớ không phải nó thiệt lòng thương em út đâu! Phải rồi, nó với tôi có tình anh em bà con gì đâu mà ngại, bởi vậy ở Chợ Lớn nó mới trổ tài cưởng bức tôi đó chớ! Quân khốn kiếp thật!

Duy Linh gật đầu đáp:

- Nó khốn nạn thật, mà nó cũng có trí lắm đa em à. Rủi nó gặp em là gái chín chắn, nên kế nó không thành được, chớ gặp người bị mưu nó rồi, thì bác đây có giấy tờ, bằng cớ bao nhiêu nữa cũng phải bỏ qua chớ không biết nói sao được.

Lưu Mỹ Lệ nghe Duy Linh nói như vậy thì đứng dậy cãi rằng:

- Cháu nói sao vậy? Ví dầu con hai mà làm vợ nó rồi, qua trình giấy tờ nó cũng bị tội giả nữa chớ.

- Thưa phải, nếu bác đến tòa kiện thì nó bị đi đày. Song nó đã là chồng con hai lỡ rồi, bác nỡ nào đi kiện làm cho con hai biết lầm rồi hổ thẹn hay sao?

Lưu Mỹ Lệ suy nghĩ một hồi rồi khen Duy Linh nói phải. Duy Linh day qua nói với Phi Phụng:

- Nầy em, xưa rày qua thấy nó nhịn thua, nó bị qua một chuyến rồi thụt mất, không dám léo đến nói tiếng chi nữa hết, qua lấy làm lạ. Bây giờ qua mới hiểu nó có tịch, sợ tới tòa rồi bể chuyện giả mạo của nó, nên nó chịu thua đó chớ gì. Phi Phụng cũng cho lời luận của Duy Linh là trúng.

Ba người đàm luận đến hai giờ khuya mới ngủ. Sáng bữa sau Lưu Mỹ Lệ đến trạng sư kể hết mọi việc gian dối của Tú Cẩm rồi trao khai tử cho trạng sư xem. Trạng sư liền làm đơn vào tòa thưa cho quan Biện Lý hay rồi xin bắt giam tên Tú Cẩm giả và tịch ký hết thảy tài sản giao lại cho Phi Phụng. Quan Biện Lý chấp đơn rồi phú cho thẩm án tra xét. Quan thẩm án xuất trác bắt Tú Cẩm đến, mới hỏi sơ thì biết anh ta mạo tánh danh mà đoạt sự nghiệp của người ta, nên làm giấy giam và niêm hết gia tài nhà cửa.

Tú Cẩm có mua một cái nhà ở trên đường Tháp Mười và có mướn một căn phố ở dựa đường xe lửa Mỹ Tho. Tòa niêm đủ và đóng cửa luôn hai chỗ đó. Cô Ba Kiềm hay việc thì kinh hãi, khóc mà đi về nhà ông bá hộ Bảy, không lấy được một món đồ chi hết.

Quan thẩm án tra ra thì thiệt đứa gian nầy tên là Lý Văn Khoan, gốc ở Xóm Củi (Chợ Lớn), từ nhỏ chí lớn, chuyên có một nghề bài bạc, chớ không có làm nghề chi khác. Khi nó được 21 tuổi, mướn phố ở Bình Tây để chứa me, có bị lính bắt một lần, rồi tòa tiểu hình kêu án 20 ngày tù và 2000 quan tiền vạ. Bởi nó ở Chợ Lớn có nghe nói chuyện ông Huyện Hàm Tú Phan ở với vợ lớn có một đứa con trai, mà người vợ dắt đứa con đi mất hơn 20 năm không về, nên khi nó nghe ông Huyện Hàm chết nó mới xin sao lục khai sanh rồi xuống Bạc Liêu mạo xưng là Huỳnh Tú Cẩm đặng xin chia gia tài. Sở tâm của nó thì tính xin chia thôi, may nhờ Phi Phụng không có khai sanh, nên tòa mới giao hết sự nghiệp cho nó, chớ thiệt nó không dè được như vậy.

Quan thẩm án xét nó đủ tội mạo danh tánh đặng giựt gia tài, liền giải nó lên tòa đại hình đặng tòa kết án.

Qua ba tháng, tòa đại hình nhóm xử, có đòi Phi Phụng với Lưu Mỹ Lệ đến làm chứng. Bữa ấy Duy Linh cũng đi theo Phi Phụng với Lưu Mỹ Lệ đến tòa đặng nghe coi tòa kết án thế nào. Ðúng 7 giờ, ba người bước vô tòa, thấy thiên hạ chộn rộn trước cửa, bèn đi kiếm chỗ đứng đợi đến giờ xử sẽ vô.

Duy Linh dòm thấy Phước Ðằng với cô Hai Thanh Ðương ngồi trên ghế phía tay mặt đang nói chuyện với cô Ba Kiềm. Duy Linh chỉ cho Phi Phụng coi rồi dắt nhau bước lại chào vợ chồng Phước Ðằng và cô Hai Thanh, ý muốn chào thêm cả cô Ba Kiềm, ngặt vì cô day mặt chỗ khác làm lơ, nên không chào được. Vợ Phước Ðằng cứ ngó Phi Phụng hoài, bộ như muốn nói chuyện chi đó song ái ngại nên lặng thinh.

Cách một hồi Phi Phụng nghe Mỹ Lệ kêu, lật đật đi lại để nói chuyện với trạng sư. Vợ Phước Ðằng bèn nói với Duy Linh:

- Nầy cháu, thằng Tú Cẩm bị tòa xử đại hình bữa nay đó, nó là chồng của con ba đây. Cháu thân thiết với con Phi Phụng, vậy cháu làm phước nói dùm với nó đừng có buộc tội lắm tội nghiệp, nghe hôn cháu? Hổm nay con ba nó muốn cậy cháu nói dùm chuyện đó, nhưng vì nó sợ nói không đắc lời nên không dám đến.

Duy Linh nghe lời năn nỉ trong lòng đã bất nhẫn rồi, dòm thấy cô ba ngồi tỉ tê khóc, anh ta lại càng động tâm, nên cúi mặt xuống đất đáp:

- Thím vì thương cô ba nên cậy việc đó, không lẽ cháu không vâng lời, ngặt vì trong vụ nầy bây giờ về phần quan chưởng lý buộc tội, chớ không phải Phi Phụng, bởi vậy cháu sợ nói cũng không ích gì.

Cô Hai Thanh vừa muốn xen vô nói, bỗng nghe trưởng tòa cầm giấy ra kêu tên mấy người chứng vô trong ngồi. Duy Linh liền đi vô, vợ Phước Ðằng, cô Hai Thanh và cô Ba Kiềm cũng đi vô theo một lượt. Duy Linh thấy Tú Cẩm ngồi gần mười mấy tội nhân khác, cứ gục mặt xuống bàn không dám ngó ai hết, còn cô Ba Kiềm thì ngồi nước mắt tuôn đầm đìa.

Toà hỏi phạm nhân, hỏi chứng xong rồi thì quan Phó Chưởng lý đứng dậy buộc tội. Trạng sư của Tú Cẩm cãi một hồi rồi Toà vô phòng đặng nghị án. Cách chẳng bao lâu Toà ra đọc án, ai nấy lẳng lặng đón nghe Toà Ðịnh án Lý Văn Khoan 5 năm cấm cố.

Trạng sư của Mỹ Lệ làm đơn qua Toà hộ xin Toà Ðịnh uỷ án trước và giao gia tài của Huỳnh Tú Phan lại cho Phi Phụng hưởng. Giấy tờ làm không đầy một tháng thì xong xuôi hết.

Từ ngày Toà Ðại hình kêu án Lý Văn Khoan rồi thì Phi Phụng với Mỹ Lệ vui mừng, mẹ con thân thiết với nhau lắm. Mỹ Lệ dắt Phi Phụng về nhà ở trong Xóm Gà chơi hoài. Duy Linh hễ thấy mặt Phi Phụng thì vui cười như thường, mà hễ ngồi một mình thì hay ngó sững, bộ như người đương mắc lo tính công việc chi vậy.

Phi Phụng được án Toà cho hưởng gia tài rồi, bèn cậy Duy Linh vô Chợ Lớn coi mướn người dọn dẹp đồ đạc ở căn buồng dưới đường xe lửa đem về nhà ở đường Tháp mười. Chừng Duy Linh nói rằng anh ta có bịnh nên đi không được, túng thế Phi Phụng phải cậy Mỹ Lệ dắt mình đi làm việc đó.

Chiều bữa ấy vợ Phước Ðằng với cô hai Thanh ghé tiệm thăm Duy Linh, không thấy Phi Phụng, vợ Phước Ðằng hỏi:

- Cô hai ở nhà đây cô đi đâu vậy cháu?

- Thưa. Nó đi vô Chợ Lớn coi thâu xếp đồ đạc để dọn về một chỗ đặng mướn người ở giữ cho dễ.

- Bữa nay thím mới cho cháu biết; tội nghiệp con ba Kiềm quá, nó thấy thằng nọ giàu nó tưởng là người tử tế nó ưng lắm, bây giờ nó ăn năn nên khóc hoài. Còn một việc nầy nữa, là áo quần vàng chuỗi hôm trước nó để trong tủ. Toà dạy niêm thình lình nó lấy ra không kịp, bây giờ không biết làm sao lấy lại. Nó thấy mặt cháu nó hổ thẹn nên không dám ra, nó cậy thím ra nói với cháu làm ơn nói dùm với cô hai trả đồ của nó lại cho nó, nếu được vậy thì nó mang ơn cháu lắm.

Duy Linh ngồi suy nghĩ chưa kịp trả lời, kế cô hai Thanh hỏi:

- Anh hai, thiệt từ hồi đó đến bây giờ anh với chị Phi Phụng không có tình tự gì với nhau hay sao? Em coi bộ chỉ thân thiết với anh quá, thôi anh nói mà cưới phứt cho rồi, để họ cưới ăn gia tài uổng lắm. Lúc chỉ suy sụp chỉ nhờ anh, lẽ nào bây giờ chỉ giàu có chỉ lại phụ lòng anh hay sao mà sợ.

Duy Linh cười:

- Em tính như vậy sao cho được...

Duy Linh mới nói mấy lời, kế thấy xe hơi ngừng ngoài cửa, kế Phi Phụng xuống xe bước vô. Phi Phụng gặp vợ Phước Ðằng thì mừng rỡ chào hỏi lăng xăng. Cô hai Thanh cũng vui cười theo hỏi thăm Phi Phụng coi bây giờ tính ở đâu, chớ không phải làm lơ như lần trước. Phi Phụng đáp:

- Tôi cũng còn ở đây rồi thủng thẳng sẽ tính với anh hai tôi coi ảnh định cho tôi ở đâu. Nầy anh, dì với tôi đã ghé tiệm trên lầu đặt một cỗ đồ ăn chệt rồi, dì biểu tôi đi xe hơi về rước anh vô ăn với dì. Sẵn có thím và cô hai đây, vậy tôi cũng xin mời thím với cô hai đi luôn vô ăn cơm với tôi cho vui. Cái xe hơi nầy là xe của ba tôi mua rồi trước. Thằng đó nó có mua thêm một cái xe nhỏ nữa. Cái xe nhỏ còn mới hơn, song hồi nãy tôi muốn đi xe của ba tôi nên tôi mới đi xe nầy.

Vợ Phước Ðằng với cô hai Thanh chịu đi. Duy Linh không lẽ từ, nên phải nhận lời rồi dắt nhau lên xe vô Chợ Lớn. Lúc đi học đường vợ Phước Ðằng thấy Phi Phụng vui vẻ nên đem chuyện cô ba Kiềm muốn xin quần áo vòng xuyến lại thuật cho cô nghe.

Phi Phụng nghe nói cũng động lòng thương, nên ăn cơm rồi cô mời hết đi lại nhà rồi cô mở cửa soạn tủ áo quần và đồ nữ trang đưa hết cho vợ Phước Ðằng, mượn đem về trao cho cô ba Kiềm, cô lại gởi 500 đồng bạc cho thêm nữa.

Cô đếm hết trong tủ còn được bảy ngàn rưỡi, cô đem ra xe trở về Sài Gòn, còn nhà thì cô mướn người ở giữ. Về tới tiệm rồi cô cho xe hơi đưa mẹ con cô hai Thanh về Cầu Kho, còn Mỹ Lệ thì cô cầm ở lại ngủ đặng bàn tính việc nhà dùm cô.

Trong đêm ấy Mỹ Lệ với Duy Linh đồng khuyên Phi Phụng phải về ở nhà lớn dưới Bạc Liêu đặng phụng thờ cha mẹ và coi cho mướn ruộng đất, còn cái nhà trong Chợ Lớn thì để đó, khi nào lên chơi có chỗ ở cho tiện. Phi Phụng nài xin Mỹ Lệ với Duy Linh theo về Bạc Liêu ở với cô, cô nói rằng cô nhờ hai người nên ngày nay cô muốn hai người chung hưởng với cô chớ cô không chịu hưởng một mình.

Lưu Mỹ Lệ thấy cô quyến luyến quá nên bằng lòng. Cô bèn khuyên bà bán phứt cái nhà trong Xòm Gà, vì hễ ở với cô thì cái nhà ấy để phải tốn tiền mướn người giữ không có ích gì.

Duy Linh dục dặc không về Bạc Liêu, nói rằng cuộc buôn bán ngày nay đã đồ sộ kinh dinh, nếu dẹp thì uổng công phu gầy dựng, còn nếu để tiệm bỏ về ở dưới Bạc Liêu thì không ai coi, chắc phải hư hao. Duy Linh ngồi nói đoan chánh, còn Phi Phụng thì cứ theo mơn trớn, bơm dỗ hoài, cô nghe Duy Linh tính lợi hại như vậy thì cứ đáp:

- Anh có việc chi phiền em hay sao mà anh không chịu về Bạc Liêu ở với em? Ngày em buồn rầu khốn khổ trong thiên hạ ai cũng tính gạt em hết thảy, duy có anh thiệt tình thương mến em, nên lo bảo hộ cho em thôi. Hôm nay em hết khổ rồi sao anh lại làm lơ cho đành? Hay là anh sợ em giàu rồi em thay lòng đổi dạ? Nếu anh hưởng như vậy thì buồn lắm. Bụng em chẳng phải như bụng thiên hạ vậy đâu. Người phải mới thiệt quí, chớ tiền bạc có nghĩa chi. Anh theo em về Bạc Liêu ở, ruộng đất của em anh muốn lấy bao nhiêu anh cho mướn cũng được. Sự nghiệp của em đó là sự nghiệp chung của dì với của anh. Xin anh đừng ngại chi hết.

Duy Linh nghe Phi Phụng nói ngon ngọt chừng nào trong lòng càng thấy ngẩn ngơ chừng ấy, song bề ngoài phải ráng làm vui, nên cười:

- Ngày nay em hết hoạn nạn rồi mà em chẳng quên anh, thiệt anh cảm tình em lắm. Nhưng vì thuở xưa đến nay anh không biết làm ruộng, về ở dưới Bạc Liêu không ích gì. Vậy em với bác về dưới ở đi, lâu lâu anh về thăm một lần cũng được, đây với đó chẳng xa xuôi cách trở gì.

Phi Phụng nài nỉ hết sức song Duy Linh cũng không chịu về Bạc Liêu. Cô hỏi nếu có cần dùng bạc làm vốn mở tiệm cho lớn thì cô để mấy ngàn đồng bạc lại cho, anh ta cũng không chịu lấy. Phi Phụng cũng không biết làm sao để tỏ tình yêu mến Duy Linh được nên lòng lấy làm buồn. Cách vài ngày Mỹ Lệ sắp đặt việc nhà xong, và Phi Phụng lên thăm vợ chồng ông Phán Kim có để ba trăm đồng bạc đặng đền ơn nuôi dưỡng mấy tháng rồi hai mẹ con mới lên xe hơi đi về Bạc Liêu. Duy Linh đưa ra xe, chừng xe chạy rồi anh ta trở vô cặp mắt ướt đầm.

CHƯƠNG 16 -

P

hi Phụng lên xe về Bạc Liêu rồi. Duy Linh lững đững lờ đờ buồn thì không đủ cớ phải buồn, mà vui cũng không biết làm sao đặng vui, chẳng khác nào người làm ruộng thấy trời hạn ruộng khô, mạ cháy lấy làm nóng nảy nên ước cho trời mưa, chừng trời mưa dọn đất nhổ mạ không kịp, tuy không dám ước trời nắng nữa song trong lòng lại phiền trách sao trời mưa nhiều.

Tối bữa ấy Duy Linh lên lầu, vặn đèn cháy sáng rồi đứng xem trước ngó sau: Bộ ván nầy là chỗ Phi Phụng hay ngồi thêu, cái ghế kia là chỗ Phi Phụng thường ngồi nói chuyện. Bộ ván còn đó, cái ghế cũng còn đây mà Phi Phụng đã đi rồi, lại đi chắc là không trở lại; ví dầu có trở lại cũng không ngồi thêu như trước, chắc nói chuyện khác, chắc mặc áo quần khác...

Duy Linh nghĩ tới đó trong lòng lạnh ngắt, bèn lật đật tắt đèn trở xuống đội nón đi chơi. Anh ta thủng thẳng đi bộ, tính đi cho khuây tình giải trí. Bắt đường nầy qua đường nọ, đi cho tới 11 giờ mỏi chân mệt xác mới trở về nhà, song trí não cũng còn lờ đờ, lòng cũng còn trìu trịu.

Mấy ngày sau cũng như ngày trước thân dật dừa (70) ở Sài Gòn còn trí phảng phất dưới Bạc Liêu. Cách chừng một tuần lễ. Duy Linh tiếp được một bức thơ, cầm coi thấy con dấu đóng tại Bạc Liêu, còn chữ đề bao là chữ Phi Phụng thì biến sắc, run tay, muốn xé liền để đọc, rồi dục dặc dường như sợ nên không dám xé. Sợ việc gì? Phi Phụng nhờ bảo hộ nuôi dưỡng ở trong nhà gần một năm; nay cô hết hồi tai nạn, cô viết thơ để tạ ơn, hoặc mời mình xuống nhà cô chơi, mình không khứng cho cô đền ơn thì thôi, mình không muốn đến nhà cô cũng được. Có việc chi quan hệ mà sợ; Duy Linh cũng có ý nghĩ như vậy; nhưng vì anh ta có ý riêng, nên nghi Phi Phụng có tỏ sự gì khác trong thơ ấy, bởi vậy cầm bức thơ lật qua lật lại, nhìn tuồng chữ coi một rồi lâu rồi lấy dao rọc bao rất kỹ lưỡng, lấy bức thơ ra tay cầm rung rung mắt xem chói lòa.
Bạc Liêu ngày 15 tháng 5 năm 19..
Anh đáng yêu mến ôi!
Hôm đó em với dì về tới Bạc Liêu đúng 3 giờ chiều. Em có viết liền cho anh hai bức thơ, nhưng rồi em không gởi bức nào hết, bởi vì bức thơ trước em viết có bảy tám hàng nói cho anh hay rằng em đã về đến nhà rồi.
Em viết rồi em đọc lại nghe kỳ quá, bởi vì gởi thơ chỉ nói mấy lời lạt lẽo như vậy thì gởi làm chi. Em xé đi, rồi em viết một bức thơ khác. Bức thơ nầy em viết thật dài. Em viết đầy 4 trương giấy cũng chưa hết chuyện. Em thấy trời đã khuya, phần ngồi xe hơi cả ngày cũng mệt mỏi, nên em ngừng ở nửa chừng tính sáng bữa sau em sẽ viết tiếp. Đến qua bữa sau, em đọc khúc đầu lại thì có nhiều chỗ em không vừa ý nên xé đi, rồi viết bức khác. Chuyến nầy em viết kỹ lưỡng, viết rồi em đọc lại trong trí bắt đầu tư lự, nên em không gởi.
Anh xét bao nhiêu đó đủ biết lòng em chẳng hề khi nào quên (chỗ nầy có gạch thêm một chữ "anh"" ở trên.
Nhà cửa của em cùng là tài vật đều còn y nguyên như cũ, duy có mấy người gia dịch của ba với má em hồi trước không còn người nào hết, hai người coi nhà em về gặp đây là người của Tú Cẩm (em kêu Tú Cẩm quen miệng nên đến nay cũng còn viết tên đó vậy, xin anh đọc Lý Văn Khoan ) mướn. Nội buổi chiều em về đó, em trình án cho làng và kêu mấy người cũ ở lại, họ thấy em họ mừng nhưng họ khóc, làm cho em động lòng vô cùng.
Hôm qua mấy chủ hoá đất và mấy người quen ở dưới Cái Cùng có lên thăm em. Ở trong chợ họ ra thăm cũng đông, ai cũng mừng dùm em, vì sự nghiệp đã mất rồi nay còn lấy được. Có một điều em khó chịu lắm, là có người em không biết mặt và cũng không biết tên, họ đến mừng em, em bợ ngợ quá tạ ơn không hết lời, nên sợ họ về rồi họ nói là em làm vẻ (71).
Hồi chiều nầy thấy trời thanh bạch em với dì ngồi xe hơi đi vô chợ mua đồ. Em có gặp vợ chồng cô ba Huê, cô thấy em cô mừng quýnh. Em có nói chuyện cô ba Huê cho anh nghe hồi trước, anh còn nhớ hay không? Cô là con gái nhỏ của ông Đốc Phủ Phong ở trong Chợ Đuổi, năm ngoái em ở dạy cô học thêu đó.
Còn chồng của cô là Bá Kỉnh, con quan Phủ Thiện, ở dưới nầy, có lẽ anh biết chớ. Không hiểu vì cớ nào hồi trước ở dạy thêu coi ý cô ba Huê không thương em còn bây giờ cô gặp em cô lại mừng rỡ quá, chắc là tại cô nghe em bây giờ đòi được gia tài, ở nhà tốt có ruộng nhiều, chớ không hèn hạ như xưa nữa, nên cô đổi ý chớ gì. Nhân tình càng nghĩ càng nực cười. Tuy vậy mà em không giận làm gì. Bây giờ em khỏi nạn rồi, em hờn giận người ta làm chi, phải hay không anh?
Dì về dưới nầy ở với em hổm nay em coi ý dì vui lòng chớ không buồn. Còn phận em, thì em cũng nhờ dì, chớ không thì em chắc cũng không vui được. Nếu anh ở dưới nầy nữa, thì em chỉ còn thương nhớ ba với má em thôi chớ không buồn việc chi khác.
Xin anh xét lại những lời em đã cạn tỏ với anh hôm trước. Nếu anh liệu được xin anh trả lời cho em biết đặng em mừng lắm.
Ít hàng sơ lược, kính chúc anh bình an khương kiện.
"Em rất kính mến"
Phi Phụng
Duy Linh đọc đi đọc lại hai ba lần rồi ngồi suy nghĩ, không hiểu trong mấy bức thơ trước Phi Phụng nói chuyện gì lại ái ngại nên xé đi, không chịu gởi. Có phải là cô muốn tỏ cho mình biết rằng cô cũng có tình với mình, như mình có tình với cô vậy, nhưng rồi cô hổ thẹn nên không dám hở môi đó chăng? Chắc là vậy? Chớ nếu nói chuyện nào khác, thì có chi cho cô ái ngại đến nỗi không dám nói.
Duy Linh nghĩ tới đó thì trong bụng mừng thầm, nếu cô đã có ý tưởng như vậy không sớm thì muộn chắc cô sẽ tỏ ra, vậy mình chờ thử coi cô liệu làm sao, không nên vội lắm. Tuy mừng thầm song anh ta cũng có chỗ hổ thầm, chẳng khác nào như tương nga vừa tỏ lại có làn mây mỏng giăng ngang, hễ nghĩ mình kết tóc với cô thì vui mừng và rồi nhớ tới cô giàu sang còn mình thì nghèo hèn thì ái ngại.
Cách ít ngày Duy Linh lại tiếp được một bức thơ của Phi Phụng nữa. Trong thơ nầy cô thuật chuyện đi Cái Cùng viếng thăm phần mộ cha mẹ, thấy mồ mả cô chạnh nhớ nghĩa mẹ ơn cha, nên giọt lệ tràn trề lai láng cầm lòng không đậu. Cô xét phận cô ngày nay được hưởng giàu sang bao nhiêu, cô càng thương nhớ cha mẹ bấy nhiêu, cô lại nói cô sánh thân cô không bằng kẻ nghèo hèn mà có đủ song thân. Sau cùng cô trách Duy Linh sao không viết thơ cho cô và cũng xin Duy Linh hãy về Bạc Liêu ở nữa.
Duy Linh muốn trả lời lên giấy trắng mực đen song cầm viết chấm mực rồi trong lòng ngần ngại hoài. Có nhiều chuyện nói lắm nhưng không biết nói chuyện chi hết, bởi vậy ngồi chống bút một hồi rồi dẹp không chịu viết.
Từ đó về sau hễ cách chừng năm bảy ngày thì tiếp được một bức thơ của Phi Phụng. Trong bức thơ nào cô cũng buộc phải trả lời và cũng khuyên phải thu xếp về Bạc Liêu ở, song anh ta không trả lời, và cũng không tính về Bạc Liêu.
Tuy trong thơ càng ngày lời nói càng thân thiết ý tứ càng mến yêu, nhưng mà thân thiết chớ không lộ tình, mến yêu chớ không thất kính, Duy Linh hễ động tình thì có hơi phiền Phi Phụng song hễ nhớ nghĩa thì kính trọng cô vô cùng, bởi vậy anh ta không dám bày lời cứ ôm lòng buồn cam chịu.
Cách chừng ba tháng Phi Phụng viết thơ cho Duy Linh hay rằng vợ của Tú tài Lâm Thủ Hiệp sanh được đứa con trai, rủi mang bịnh bỏ mình, rồi cách ít ngày đứa con cũng chết nữa. Ngày trước Thủ Hiệp bội ước đi cưới vợ khác, hễ cô nhớ tới sự ấy cô lấy làm đau đớn, nhưng trong thơ cô thuật chuyện vợ con của Thủ Hiệp chết chớ chẳng có một lời nào ngạo báng hay oán trách, cô nói tự nhiên cũng như báo tin một người lân cận nào chết vậy thôi. Duy Linh đọc thơ rồi, không hiểu ý cô còn thương tưởng Thủ Hiệp hay không, song biết chắc cô không còn giận.
Bữa nọ Duy Linh lại nhận được một lá thơ cô nói rằng cô đau, nhưng viết thơ có năm sáu hàng nên không biết đau nặng hay đau nhẹ. Trót ba tuần lễ Duy Linh không tiếp được thơ nữa; anh ta nghĩ Phi Phụng mắc bịnh nặng, viết thơ không được, nên trong lòng bứt rứt khó chịu muốn về Bạc Liêu thăm liền. Tuy vậy vẫn còn ái ngại không quyết đi, nên tính viết thơ hỏi thăm, coi như còn đau thì đi, bằng khỏi rồi thì thôi.
Duy Linh viết thơ rồi, chưa đầy một tuần lễ thì tiếp được thơ của Phi Phụng:
Bạc Liêu, ngày 28 tháng 8 năm 19..
Anh đáng yêu mến ôi!
Anh tuy đáng yêu mến, song có thiệt cũng có chỗ đáng giận hờn. Lòng em yêu anh mến anh, chẳng biết lời chi đặng tỏ cho hết được, chẳng hiểu vì cớ nào anh chẳng thương em mà coi ý lại ghét em. Em năn nỉ với anh đã cạn lời. Anh đã không chịu về Bạc Liêu để ở cho gần em, lại cũng không thèm viết thơ hỏi thăm em nữa. Anh thử xét coi có phải anh ghét em hay không chớ?
Mà thôi! Dầu anh ghét em nên không chịu về Bạc Liêu ở, không thèm trả lời cho em, hai điều ấy chẳng hề gì; thậm chí em đau em gởi thơ cho anh hay anh cũng không thèm về thăm nữa, điều ấy mới thiệt là tệ! May là em mạnh được đây nên mới trả lời cho anh, chớ nếu em chết hôm trước chắc không thể nào thấy mặt anh được.
Thôi anh thương hay là ghét em cũng cam lòng, còn phận em đây không thể nào ghét anh được, nếu em ghét anh thì em biết thương ai?
Vậy em phải trả lời cho anh rõ, kẻo anh trông đợi.
Hôm nọ em nhức đầu nóng lạnh tưởng cảm phong sương nên đau ơõ sài một vài bữa rồi hết, chẳng dè bịnh càng ngày càng thêm nặng, làm cho dì sợ quá phải vào rước ông lương y Khởi ở tại nhà thương ra coi mạch điều trị bịnh em. Anh biết ông lương y Khởi hay không? Ông học trường thuốc Hà Nội mới thi đậu hai năm nay. Ông còn nhỏ, tướng mạo nghiêm chỉnh, văn nói mềm mỏng, hễ mở miệng thì cười. Ông nói với dì rằng ông mới 26 tuổi chưa có vợ con, gốc ở Vĩnh Long. Em nhờ ổng hết lòng điều trị em, mỗi ngày tuần mạch hai lần, lần nào cũng dặn dò kỹ lưỡng, nên bịnh em mới giảm được, em vừa mạnh thì tính viết thơ cho anh hay; mà chưa kịp viết, kế tiếp được thơ của anh, nên lật đật trả lời cho anh khỏi mong đợi.
Thiệt em nhờ ông thầy thuốc Khởi, chớ nếu gặp thầy khác sợ không xong. Tuy hôm nay em mạnh rồi ăn ngon ngủ được song mỗi ngày ổng có viết thơ lên Sài Gòn mua thuốc bổ dùm cho em uống. Ông tử tế quá, nếu anh gặp ổng chắc anh cũng yêu liền.
Vài hàng sơ lược kính dâng anh đôi chữ bình an, em không muốn làm trái ý anh, nên em không dám khuyên anh về ở Bạc Liêu gần em, hoặc viếng thăm em nữa.
"Em rất kính mến"
Phi Phụng
Duy Linh đọc thơ rồi trong lòng bâng khuâng, tuy không nghi cho Phi Phụng có tình với ông lương y Khởi, song muốn biết coi vì cớ nào cô lại ngợi khen ông vậy. Anh ta lấy giấy mực ra, tính viết thơ dọ ý cô, chừng cầm bút sửa soạn viết, thì trong lòng ái ngại, nên không nói tới việc lương y Khởi, chỉ cáo lỗi và mừng cho cô lành bịnh.
Cách chẳng bao lâu Duy Linh tiếp được thơ của Phi Phụng nữa. Anh ta thường tiếp được thơ hoài nên không mừng rỡ cho lắm; nhưng thấy thơ thì trong ý tưởng Phi Phụng trả lời lại bức thơ của mình, nên không lật đật xé đọc, để thơ trên bàn cứ lo lấy hàng đặng bán. Chừng vắng khách rồi anh ta mới xé thơ ra coi thì thấy Phi Phụng nói rằng ông Còm-mi Ðảnh đổi về Bạc Liêu có đến thăm cô, ông lương y Khởi cậy mai mối nói cô. Mà tú tài Thủ Hiệp, nay vợ chết rồi cũng gấm ghé muốn chắp tơ xưa vầy duyên cũ, làm cho cô bối rối không biết liệu lẽ nào, một đằng thì quyến luyến, một đằng thì cố công trị bịnh cho cô rất ân cần, còn một đằng thì có lời di ngôn của cha để rồi, bởi vậy cô hỏi Duy Linh định cho cô phải ưng nơi nào.
Duy Linh đọc rồi biến sắc, cặp mắt chói loà, không thể ngồi được, nên cầm bức thơ đi thẳng lên lầu nằm. Anh ta đọc đi đọc lại hai ba lần, càng đọc càng tủi phận mình, càng giận Phi Phụng, tủi là tủi phận vô duyên ôm tình riêng mà không tỏ đặng, còn giận là giận Phi Phụng vô tình, người rất thương mến cô là mình đây sao không chiếu cố, lại lưu tâm chi tới lương y Khởi thấy cô nhiều của nên uốn lưỡi cầu thân, tơ tưởng chi Tú Tài Thủ Hiệp là đứa bội bạc, trước thấy cô hết sự nghiệp thì ngoảnh mặt đi cưới vợ khác, nay thấy cô lấy gia tài lại được không biết hổ ngươi, lại còn gấm ghé muốn chắp mối tơ xưa, muốn xe sợi chỉ cũ. Anh ta tức tửi phiền trách một hồi rồi hổ thầm. Phi Phụng đối với mình là tình anh em, tuy không phải ruột thịt, song từ nhỏ chí lớn đã gần gụi nhau thân thiết nhau như con một nhà, mình lén gây mối tình riêng, cái quấy đó sao mình không biết hổ, lại đi trách cô vô ích.
Duy Linh nghĩ tới đó liền ngồi dậy viết thơ trả lời, khuyên Phi Phụng phải chọn người trọng nghĩa khinh tài mà trao thân gởi phận và thế nào cũng đừng ưng Thủ Hiệp, vì nó là đứa bội bạc, trước kia không tốt, ngày sau ắt cũng chẳng tốt gì. Anh ta gởi thơ đi rồi nghĩ những lời mình tỏ trong thơ là lời chánh đáng bởi vậy anh ta không ăn năn mà cũng không buồn rầu nữa, quyết lo buôn bán đặng quên hết lỗi cũ quấy xưa. Ban đêm anh ta làm sổ hoặc viết thơ mua hàng, ban ngày cứ lo phụ với người ở buôn bán hoặc dọn dẹp trong tiệm, bởi vậy mệt mỏi, hễ tối nằm ngủ liền không lăn lộn như xưa nữa, mà nếu đêm nào nhớ tới việc cũ thì lật đật lấy sách ra đọc cho khuây lần, không dám tơ tưởng Phi Phụng.
Anh ta lập thân như vậy được vài tuần, lòng thường thơ thới trí thường bình yên, nên có ý mừng thầm, tưởng là khối u tình đã được phá rồi, nào dè bữa nọ lại tiếp được thơ của Phi Phụng.
Bạc Liêu, ngày 20 tháng 9 năm 19..
Anh đáng yêu mến ôi!
Ở đời thường thấy một đốm lửa nhỏ cháy được nhà to, lại cũng thường thấy một viên thuốc hay đủ cứu được người bịnh ngặt.
Bức thơ của anh viết cho em hôm nọ thiệt vắn tắt, em đếm có 16 hàng thôi. Trong ấy lại có 10 chữ: "Muốn lấy chồng phải lựa người trọng nghĩa khinh tài", chữ ấy đọc nghe chẳng có chi mầu nhiệm, nhưng xét cho kỹ nó mạnh cũng như đốm lửa nhỏ cháy nhà to, nó quí cũng như viên thuốc hay cứu bịnh ngặt.
Anh ôi! Em đọc bức thơ của anh rồi em bàng hoàng ăn ngủ không được, vì vậy nên em chậm trả lời. Có lẽ hổm nay ở trển anh tưởng em đã nhứt định ưng ông Còm-mi Ðảnh, hoặc ông lương y Khởi hoặc ông Tú Tài Thủ Hiệp rồi, và khi được thơ nầy chắc anh tưởng em báo tin cho anh hay. Phải vậy không? Chưa, em chưa lấy chồng, vì đọc bức thơ của anh, nên em không ưng nơi nào hết.
Em nghĩ lại khi cha mẹ còn song toàn, ruộng đất minh mông, cửa nhà đồ sộ, nào là con Tri Phủ, nào là con Hội Ðồng, nào là con Bá Hộ, nao nức tranh nhau lại cầu hôn. Ðến khi cha mẹ khuất rồi, tấm thân em phiêu bạc, sự nghiệp em tan tành, bọn ấy đều ngoảnh mặt xây lưng, thậm chí ông Còm-Mi Ðảnh nói rằng yêu tài sắc mến nết na, mà ổng thấy em nghèo nên muốn kết bạn vui cho qua ngày chớ không dám tính chắp tơ xe tóc. Nay em nhờ có dì với anh thâu lại dùm sự nghiệp cho em rồi, đầu nầy cậy mai mối cưới, đầu nọ nhắm duyên cũ nghĩa xưa. Em nghĩ tới nhân tình em bắt bực mình. Thiên hạ thiệt là xảo trá: Ngoài miệng họ nói cưới vợ song trong lòng họ tính cưới ruộng cưới nhà. Em mà có tính lấy chồng là tính gởi thân bồ liễu cho đấng trượng phu, cũng như dây cát đeo cội tùng (72) ngỏ mong chờ khi giông gió. Nếu chồng không biết trọng nhân nghĩa, cứ kể ruộng tốt nhà cao rửa rộng, thì thà em ở vậy trọn đời còn vui hơn là thất thân cho bọn ấy.
Em xét trong đời nầy chẳng ai thương em cho bằng anh. Anh thương em chẳng vì tiền, dầu em nghèo hèn anh lại càng thương em nhiều hơn nữa. Vả lại em với anh thương nhau từ khi còn để chỏm, chớ không phải mới quen biết một đôi ngày. Vậy em chẳng cần phải nói gần nói xa làm chi, em xin tỏ thật với anh nếu em đặng kết tóc trăm năm với anh thì em mới vừa lòng, chớ thiên hạ dầu họ có giàu sang cho mấy đi nữa em cũng không thèm kể.
Em viết tới đây em chẳng hổ chi hết, em càng tỏ thiệt với anh lòng em càng thơ thái vui mừng. Vậy anh chớ phụ lòng em. Em đã suy nghĩ kỹ lưỡng rồi, đôi ta vầy duyên cùng nhau chẳng lỗi chi hết. Ðôi ta tuy thân thích nhưng không phải là bà con, vậy thì chẳng có chi trở ngại. Còn lời di chúc của ba em ngày trước thì Thủ Hiệp đã bội ước rồi, nên em chẳng cần phải thủ tiết. Đã vậy chú thím hồi trước với ba em là anh em bạn thân thiết. Nay cả hai bên mất rồi, con ở lại kết đôi cùng nhau, tình càng nặng, nghĩa càng nồng, ấy là sự tốt chớ không phải sự xấu. Mà người đời nay họ bị bạc tiền che mắt nên có biết đâu là xấu đâu là tốt. Dầu họ chê em cũng không màng miễn đôi ta hiệp nghĩa phỉ tình thì thôi, xá chi tiếng người ngoài dèm siểm.
Thơ ngắn tình dài, nói không cạn ý. Xin anh mau mau về Bạc Liêu đặng em tỏ hết tâm sự cho anh nghe. Em đứng đợi ngồi trông xin anh đừng chậm trễ.
"Em rất yêu kính"
Phi Phụng
T.B.- Em đọc thơ cho dì nghe thì dì rất vui mừng, chẳng ngăn trở chi hết"
Duy Linh đọc qua một lần trong lòng rối loạn, dường như không hiểu ý Phi Phụng muốn tỏ việc gì, nên đọc đi đọc lại hai ba lần, xét từng chữ, nghiệm từ câu, ngồi mồ hôi nhỏ giọt. Chừng anh ta hiểu rõ ràng rồi, lại chống tay suy nghĩ.
Mấy tháng trước Phi Phụng tỏ đủ mọi việc nhưng không tỏ tình thì anh ta buồn sầu phiển trách. Nay anh ta không có lòng trông mong mơ tưởng duyên nợ nữa, thình lình cô lại bàn đến việc kết tóc se tơ, làm cho anh ta buồn thì không phải buồn, song trong lòng ngần ngại, chưa xét coi lời cô phân đó phải quấy lẽ nào, nên cũng không vui đặng.
Ban đầu Duy Linh muốn đi riết về Bạc Liêu đặng tỏ hết nỗi thảm sầu tương tư của mình ôm ấp mấy năm nay cho Phi Phụng nghe rồi định ngày làm lễ cưới cho mau, đặng khỏi mỏi lòng hoài vọng. Đã muốn như vậy nhưng rồi lòng ái ngại, nhớ đến sự cô giàu sang còn mình nghèo hèn thì do dự dường như ai ngăn cản nói việc đó không nên làm. Anh ta bối rối không biết liệu lẽ nào, ngồi không kham, còn đứng cũng không yên tâm, liền lấy nón kêu xe kéo biểu chạy vô vườn bách thú.
Trời đã chiều. Mặt trời ngã về hướng Tây, bị ngọn cây che khuất nên mấy đường trong vườn bách thú mát mẻ nhờ không có mưa nên đường nào cũng khô ráo.
Duy Linh tới hầm gấu, xuống xe lửa trả tiền rồi đi đi lại lại mé sông Thị Nghè, thấy dựa mé sông có một cái băng trống anh ta mới tới hóng mát, tính giải trí cho thong thả rồi tối về nhà sẽ liệu định việc Phi Phụng. Ý muốn giải trí lại nhớ sự ấy hoài, làm cho anh ta không muốn suy nghĩ nhưng cũng không được.
Anh ta thầm nghĩ bây giờ mình kết duyên với Phi Phụng thì được rồi. Mà mình có đủ tài đủ lực làm cho cô sang trọng vui vẻ trọn đời chăng? Mình cưới cổ, thiên hạ có dị nghị điều chi hay chăng? Bây giờ cổ chán đời nên tính kết duyên với mình, chừng cô nhiễm thế tục, thấy kẻ khác cao sang hơn mình cổ có ăn năn hay không?
Lửa ái tình của mình đối với cổ thì u ẩn nhưng cao thượng luôn luôn. Nếu ngày sau có tiếng thiên hạ chê cười, hoặc cổ sanh lòng hối hận, thì cái tình ấy hoá ra nhơ nhuốc biết bao.
Duy Linh nghĩ tới đó thì trong lòng hồi hộp, nửa muốn bước tới, nửa tính thối lui, bởi vậy ngồi đến tối cũng chưa nhứt định, anh ta thấy có một cái xe kéo đi kiếm mối nghểu nghến, bèn kêu lại rồi leo lên về. Ði dọc đường anh ta nghĩ thầm rằng thà mình trốn xứ khác cho khuất mặt Phi Phụng, đặng giữ cái tình cao thượng hoài, còn hơn là cưới cô mà ái ngại như vầy, rủi cho ngày sau cô ăn năn hoặc mình không thể làm cho cô cao sang thì cái tốt của mình trở ra tình xấu uổng lắm.
Duy Linh bước vào tiệm, đồng hồ liền gõ 7 giờ. Anh ta thấy mâm cơm đã dọn sẵn trên bàn, song không tính ăn, cứ đi thẳng lên lầu. Anh ta vừa mới đặt lưng nằm trên ghế bố, bỗng nghe tiếng thằng Cử: "Thầy mới lên lầu, để tôi lên lầu kêu thầy" rồi lại nghe tiếng Phi Phụng: "Thôi! Thôi để tôi đi thẳng lên trên"
Duy Linh cả mình đều mọc óc, ngực nhảy thình thịch, tai kêu lùng bùng, vừa muốn ngồi dậy kế thấy Phi Phụng bước lên, nàng mặc áo lụa trắng, làm cho anh ta ngó sững như thấy cô lúc chiêm bao, cứ ngồi ngó cô không vui mừng mà cũng không lay động.
Phi Phụng vừa bước lên vừa cười:
- Anh có được thơ của em hay chưa?
Rồi đi lần lại đứng ngay trước mặt Duy Linh. Duy Linh cuối đầu, lặng thinh rưng rưng nước mắt. Phi Phụng thấy tình cảm như vậy biết Duy Linh đã được thơ rồi; lại thấy Duy Linh rơi luỵ, cô cũng cảm xúc trong lòng nên kéo ghế ngồi một bên mà khóc không nói chi hết. Hai người khóc một rồi lâu Phi Phụng mới thỏ thẻ nói:
- Em gởi thơ đi rồi, em đợi trông anh, ăn ngủ không được, nên vội vàng lên đây hỏi coi anh liệu định lẽ nào?
Duy Linh lắc đầu:
- Phận qua nghèo hèn, lại tài sơ trí thiển, qua sợ không đủ sức làm cho em được cao sang sung sướng trọn đời...
Phi Phụng cặp mắt ướt rượt nhưng không lau, vừa nghe mấy lời liền chận hỏi:
- Cao sang làm gì? Tài hay trí cả ích chi? Lấy tình sâu nghĩa trọng thương nhau cũng đủ rồi. Hay là anh thấy em bây giờ giàu nên anh đâm ngại? Nếu thiệt tại gia tài của em làm cho anh sanh hiềm nghi thì em làm tờ giao hết cho dì, rồi đôi ta lam lủ làm ăn, đặng anh khỏi nghi kỵ nữa.
Mấy lời hữu tình ấy làm cho Duy Linh cảm động, không thể nào ngăn tình lại được nên ngó Phi Phụng nước mắt rưng rưng chảy. Hai người nhìn nhau khấp khởi trong lòng, tuy không nói ra lời, song mắt ngó nhau cũng đủ biết nghĩa tình sâu rộng, tâm đầy ý hiệp. Hai người mảng lo ngó nhìn ái mộ, không hay bà Lưu Mỹ Lệ lên thang lầu. Bà lên tới, thấy hai người đương khóc, bà hiểu ý đã thuận nhau rồi, nhưng bà lại hỏi cắc cớ:
- Sao? Hai con nói chuyện riêng rồi hay chưa? Dì đã biểu trẻ ở mua thêm đồ ăn rồi, thôi hai con xuống ăn cơm cho dì ăn, kẻo dì đói bụng quá.
Duy Linh không dè cô Lưu Mỹ Lệ đi với Phi Phụng bởi vậy vừa thấy bà thì anh ta chưng hửng, lật đật đứng dậy chào hỏi mời ngồi lăng xăng. Bà không chịu ngồi, cứ biểu xuống ăn cơm rồi sẽ nói chuyện.
Lúc ăn cơm Phi Phụng nói nói cười cười, coi bộ vui lòng phỉ chí lắm. Duy Linh cứ ngó cô, mắt dợn sóng tình, lòng xao biển ái. Mỹ Lệ ngồi giữa thấy trai hiền gái đẹp, xứng đôi vừa lứa, bà cũng hớn hở mừng thầm.
Ðêm ấy ba người bàn tính với nhau, định dắt nhau hết về Bạc Liêu rồi sẽ chọn ngày làm lễ cưới. Phi Phụng cười mơn hỏi:
- Thưa dì, không biết hai con ở chung một nhà cho đến ngày cưới có đặng hay không dì há?
Duy Linh đã không tính trốn tránh Phi Phụng, giờ nghe Phi Phụng hỏi như vậy lại rước đáp rằng:
- Qua xuống ở chơi với em, chừng ngày gần cưới qua về Sài Gòn sắm lễ vật theo phép rồi cậy chú thím qua trong Cầu Kho đi với qua xuống cũng được.
Phi Phụng gật đầu, miệng chúm chím cười.
Sáng bữa sau xe hơi đem đậu ngay trước cửa tiệm. Ba người lên xe về Bạc Liêu. Phi Phụng với Mỹ Lệ ngồi sau còn Duy Linh ngồi trước với sốp phơ. Phi Phụng kêu thằng Cử lại dặn:
- Em ở nhà ráng coi tiệm cho tử tế, nghe không em.
Duy Linh ngó ngoái lại thấy Phi Phụng cũng ngó mình. Hai người cười với nhau, trong khi ấy sốp phơ đạp ga, xe hơi vút chạy, kèn bóp te te...
Chú thích:
70 dật dờ
71 lạnh lùng, làm phách
72 cát đằng: loại dây mọc từng bụi, tùng á: cây thông, chỉ người có khí tiết. Dây cát đeo cội tùng: kẻ yếu đuối nương nhờ sự che chở của người khoẻ mạnh, vững về tinh thần: Cát đằng dựa bóng tùng quân.

2/9/2017

Hồ Biểu Chánh

Theo https://isach.info/