Mùa xuân ở Hạ Sơn

Mùa xuân ở Hạ Sơn

Những ngày đầu năm mới, tôi tự thưởng cho mình một chuyến du xuân lên với vùng biên Mường Lát để được hít hà cái tiết trời trong lành của núi rừng, hòa mình cùng những lời ca tiếng hát trong những ngày hội xuân. Dừng chân ở bản Hạ Sơn, xã Pù Nhi nơi sinh sống của 55 hộ dân đồng bào dân tộc Dao, tôi may mắn được hòa chung vào không khí rộn ràng của những điệu nhảy, lời ca tiếng hát của những chàng trai cô gái trong bản giữa tiết trời xuân ấm áp. Trên mỗi gương mặt người dân ở Hạ Sơn đều ánh lên niềm vui về những đổi thay trong cuộc sống và lời cầu chúc một mùa xuân mới no đủ.

Bản Hạ Sơn nằm dọc tuyến Quốc lộ 15C với những ngôi nhà truyền thống của người Dao đỏ nằm san sát nhau xen lẫn những ngôi nhà được xây dựng theo lối kiến thức hiện đại là minh chứng cho một Hạ Sơn đang dần “thay da đổi thịt”. Tôi gặp lại ông Triệu Văn Lĩu trong đám đông đang reo hò, nhảy múa, từng là nhân vật trong bài viết của tôi về gương một nông dân làm kinh tế giỏi. Vẫn cái bắt tay thân tình và nụ cười hiền hậu, ông Lĩu kéo tôi hòa vào đám đông những chàng trai cô gái mặc trang phục truyền thống đang ca hát và nhảy múa.

“Đầu xuân năm mới chúng ta hội tụ quê nhà, chúc Tết chúc tuổi, mừng xuân mới. Chúc các bạn ai ai cũng khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn, thắng lợi hơn mọi năm”. Đó là lời bài hát mà ông Lĩu và thanh niên trong bản hát cho nhau nghe, hát tặng những vị khách phương xa khi đến với bản làng trong những ngày đầu xuân.

Ông Lĩu bảo: “Những ngày đầu xuân bản mình thường tổ chức ngày hội xuân cho bà con trong bản. Mọi người sẽ cùng nhau uống rượu, ca hát, nhảy múa và chúc nhau một năm mới sức khỏe, mùa màng bội thu”. Đó cũng là cách để người dân Hạ Sơn gắn kết với nhau trong lời ca tiếng hát và chén rượu thơm nồng, để được nghiêng ngả cùng núi rừng, quên đi những vất vả và những điều không may mắn của năm cũ, để cầu chúc cho một mùa xuân mới no ấm hơn.

Bên ngôi nhà khang trang nằm ven con đường lớn trải nhựa bằng phẳng, ông Triệu Văn Lĩu kể cho tôi nghe về cuộc di cư lịch sử của người Dao để có một Hạ Sơn hôm nay. Cách đây hơn 20 năm, được sự vận động của Ban định canh định cư huyện Mường Lát và cán bộ Đồn Biên phòng Pù Nhi, một số hộ dân ở bản Pù Quăn đã di cư xuống vùng đất thấp hơn để sinh sống, thành lập nên bản Hạ Sơn.

Những cô gái người Dao sặc sỡ trong 

trang phục truyền thống cùng nhau đi chơi xuân.

Trước đây hơn nửa thế kỷ, đỉnh Pù Quăn cao ngất là nơi sinh sống của 72 hộ dân đồng bào dân tộc Dao. Họ di cư từ những bản người Dao khác trên địa bàn huyện Mường Lát về nơi có những ngọn núi cao, khe nước mát lành để canh tác nương, rẫy. Để đến được Pù Quăn không có con đường nào khác là phải đi qua những núi cao, vực sâu. Địa hình hiểm trở, nhiều hủ tục lạc hậu còn tồn tại khiến cho cuộc sống của họ cứ mãi luẩn quẩn trong cái đói. Thêm vào đó, những đỉnh đồi chỉ tràn ngập cây Anh Túc chẳng còn chỗ cho cây lúa, cây ngô đâm chồi nảy lộc.

Trăn trở trước những khó khăn của đồng bào, những người lính mang quân hàm xanh ở Pù Nhi ngày ấy đã tham mưu cho các cấp ủy, chính quyền địa phương có chủ trương tuyên truyền, vận động đồng bào Pù Quăn chuyển xuống sinh sống ở khu vực hai bên đường Tỉnh lộ 217 (nay là Quốc lộ 15C), nằm giữa trung tâm xã Pù Nhi và huyện Mường Lát, lấy tên bản là Hạ Sơn. Tên bản đánh dấu của một cuộc di dân lịch sử giúp cho người Dao đỏ có cuộc sống đổi thay như hôm nay.

Sau hơn 20 năm xuống núi xây dựng cuộc sống mới, đến nay bản Hạ Sơn đã có 55 hộ, 236 nhân khẩu. Cánh rừng trồng 135 ha vẫn từng ngày xanh tốt, 3 ha lúa nước 2 vụ, hơn 1.500 con gia súc gia cầm đã mở ra hướng phát triển kinh tế cho người dân Hạ Sơn trong những năm qua. Điều đặc biệt, người dân tộc Dao ở Hạ Sơn còn có nghề gia truyền bốc thuốc chữa bệnh. Những bài thuốc nam được các bà, các mẹ truyền lại cho nhau từ đời này qua đời khác đã giúp chữa bệnh cứu người và mang lại thu nhập cho người dân trong bản.

Các chàng trai cô gái người Dao cùng nhau 

nhảy múa trong ngày hội xuân của bản làng.

Một mùa xuân mới lại về, sau những lời ca tiếng hát và lời chúc mừng thì người dân ở Hạ Sơn lại trở về với cuộc sống đời thường bên nương ngô, cây lúa.  Những thửa ruộng lúa nước hai vụ đang được bà con gieo cấy. Các bà các mẹ và cô gái trong bản lại cần mẫn thêu thùa những bộ quần áo truyền thống kịp sửa soạn cho đám cưới đầu xuân. Màu xanh của những nương ngô, thửa ruộng lúa nước, cánh rừng xoan lát bạt ngàn và cả những ngôi nhà khang trang kiên cố nằm dọc Quốc lộ 15C là minh chứng cho một Hạ Sơn đang khởi sắc. Mùa xuân mới ở Hạ Sơn thêm rộn ràng hơn trong lời ca tiếng hát và những đổi thay từng ngày trong cuộc sống của mỗi người dân nơi đây.

Linh Nga

 Theo http://vanhoadoisong.vn/