Vài nét chấm phá về bài thơ ''Vạt nắng chiều" của Trần Thị Thanh Xuân

Vài nét chấm phá về bài thơ 

''Vạt nắng chiều" của Trần Thị Thanh Xuân

VẠT NẮNG CHIỀU

Trần Thị Thanh Xuân

Chiều nghiêng khiến vạt nắng rơi
Xôn xao tán lá sắc đời vàng thêm 

Nhẹ như tơ óng thả êm 

Vương trên tóc rối vai mềm nhớ mong 

Giơ bàn tay lạnh em hong 

Vờ như được ủ trong vòng tay anh
Chung chiêng vạt nắng vàng hanh
Dâng men tình ái dỗ dành niềm đau

Bên thềm rụng trắng hoa cau
Sao hoa chẳng đợi cùng trầu trao duyên
Trót mang phận gái thuyền quyên
Cuối chiều nắng xế chẳng yên nỗi niềm

Vấn vương khắc khoải triền miên
Mượn hồn thơ để say miền thương yêu
Bâng khuâng trước vạt nắng chiều
Lả lơi gió cuốn cánh diều chao nghiêng! 

Mới đến với Thi Đàn ngót khoảng một năm nay, Trần Thị Thanh Xuân đã cho thấy sự bứt phá ngoạn mục vế số lượng và chất lượng bài viết và nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng chúng ta, mạnh mẽ vươn lên ở TOP những người viết sắc sảo, sáng tạo và độc lạ. Thơ là cuộc đời, là trải nghiệm, chị đã chắt lọc được từ cuộc sống nhiều thú vị để mang đến với cánh đồng thơ. Thoạt đầu người viết thấy chị có rất nhiều thể loại thơ, nhưng sở trường ở loại thơ 8 chữ, chị đã dần khẳng định tên tuổi và vươn lên TOP đầu. Tuy nhiên lĩnh vực lục bát ngòi bút của chị cũng rất tài hoa, lãng mạn, cách nhả câu chữ hiếm thấy. Bữa nay khi được chiêm nghiệm một bài thơ có tên VẠT NẮNG CHIỀU đã chạm vào cảm xúc của tôi và thôi thúc tôi phải có bài viết vài nét chấm phá về tuyệt phẩm này. 

Nhan đề bài viết nghe đã sướng tai VẠT NẮNG CHIỀU, thường dùng cho giới văn chương, còn giới bình dân ít dùng và đôi khi nhiều người chưa định nghĩa được nó. VẠT NẮNG CHIỀU hiểu nôm na, thô thiển nhất là một khoảng nào đó có ánh nắng còn lại của buổi chiều tà, nắng chiếu xiên xiên. Vạt nắng có từ thuở hồng hoang đã châm ngòi cho biết bao thi sĩ, bây giờ đến lượt Trần Thị Thanh Xuân khai thác cái vạt nắng chiều ấy, chắp cánh cho nó bay lên và trở nên mới lạ, có hồn. Đến đây tôi mới thấy khả năng của con người thật tiềm ẩn, đúng như Pery Busshe Shelley đã nói: “Thơ ca hé lộ vẻ đẹp huyền bí của tạo hóa, khiến những vật quá đỗi quen thuộc trở nên mới lạ”.

Với khổ đầu là: 

Chiều nghiêng khiến vạt nắng rơi
Xôn xao tán lá sắc đời vàng thêm 

Nhẹ như tơ óng thả êm 

Vương trên tóc rối vai mềm nhớ mong 

Dòng đầu tiên nhà thơ đã rất khéo léo dẫn chuyện ta đến với vạt nắng, nó bắt đầu được rơi từ trên trời xuống để ta bắt đầu một câu chuyện, là kết quả của ban chiều tà phải rất lãng mạn tác giả mới trưng cất ra được cái vạt nắng ấy trong cái hư, cái thực, là cái chiều nghiêng. Để rồi xôn xao tán lá và vương trên vai mềm. Tán cây dưới nắng bao giờ cũng đẹp lên bội phần. Muôn đời lá hứng nắng để tạo chất diệp lục, có nắng LÁ lại xôn xao rủ nhau hứng nắng, vô tình làm sắc đời vàng thêm. Nói đến LÁ mùa thu, LÁ đã sắp đi hết chặng đời vậy mà vẫn xôn xao, rạo rực với nắng, thế mới biết LÁ yêu NẮNG biết nhường nào. Tác giả đã gặp may khi bắt gặp một bờ vai thiếu nữ cho câu chuyện mềm đi và dẫn dắt người đọc bắt đầu chăm chú, tò mò.

Đến khổ hai: 

Giơ bàn tay lạnh em hong
Vờ như được ủ trong vòng tay anh
Chung chiêng vạt nắng vàng hanh
Dâng men tình ái dỗ dành niềm đau 

Chiều thu rồi, heo may se lạnh, giơ bàn tay lạnh em hong.... Có câu thì ngắt nhịp hai, có câu lại ngắt nhịp ba thật linh hoạt khi có chuyên môn mới thả câu chữ hay đến thế. Đây lại là một đề tài muôn thuở tình yêu, chỉ độc có đôi bàn tay thôi đã hình hài lên một tình yêu rồi, cũng thật sắc bén. Đọc chậm từng lời một mới thấy cái khát khao cháy bỏng, làm nũng, giả định của cô gái muốn được yêu, quả là khéo léo tác giả đã mượn phương tiện vạt nắng làm chất xúc tác. Câu kết của khổ này thì quá tâm đắc: “Dâng men tình ái dỗ dành niềm đau", rõ ràng cô gái đang cần một sự sẻ chia và dỗ dành, đến đây vẫn chưa thấy bóng dáng anh đâu, em vẫn cô đơn một mình, một phía. Dâng men tình ái được xem như là nỗi khát khao yêu đương, phải chăng được bù đắp nhờ vạt nắng. Thêm vào đây nữa “Dỗ dành niềm đau” đó là xoa dịu nỗi đau, bởi nó là hiện thân của yêu rất nhiều nhưng cách trở, dở dang hay tan vỡ thì mới day dứt, mới đớn đau. Tôi nhặt ra ở đây từ "Dỗ dành" nó quá đắt giá và để người ta mãi chiêm nghiệm, học hỏi.

Đến khổ ba: 

Bên thềm rụng trắng hoa cau
Sao hoa chẳng đợi cùng trầu trao duyên
Trót mang phận gái thuyền quyên
Cuối chiều nắng xế chẳng yên nỗi niềm 

Tôi lại thấy cái lô gic khi phía trên mới thai nghén khát khao tình yêu, khi nhìn thấy trầu cau đã thôi thúc cô gái thổn thức chẳng yên. Khổ này câu thơ bắt nhịp hai, ta thấy cái buồn, ngậm ngùi cho một kiếp phận, hai người đã hai ngả mãi mãi chia phôi rồi. Lúc này nắng chiều đã rơi gần về tối, người con gái ấy tuổi đã xế chiều vẫn như ánh nắng chiều xiên cháy bỏng nhưng cũng rất mong manh và dễ lịm tắt như vạt nắng chiều vậy. Không gian đó đã thúc giục cái tâm trạng đó thêm phần chua xót.

Đến khổ cuối cùng: 

Vấn vương khắc khoải triền miên
Mượn hồn thơ để say miền thương yêu
Bâng khuâng trước vạt nắng chiều
Lả lơi gió cuốn cánh diều chao nghiêng! 

Cái nỗi buồn ấy vẫn chất chứa, và càng ngày càng nhân lên, khắc khoải và giảm stets bằng cách mượn hồn thơ để chuyển lạc hướng nỗi buồn đi chỗ khác. Dù tình yêu tan vỡ, người ta đã mãi xa cô, nhưng cô gái ấy đã không hề oán trách, vẫn tơ vương, vẫn khát khao vẫn trọn vẹn yêu thương để rồi vò võ một mình ôm chặt mối tình dang dở cho đến tận tuổi xế chiều. Để rồi vẫn phải bâng khuâng, vẫn phải âm thầm, vẫn phải như thân phận cánh diều bị gió cuốn phải chao nghiêng. Cô nhìn cánh diều vi vu trong nắng chiều đẹp đến nao lòng kia và chợt thấy bóng dáng người ấy đang phơi phới với hạnh phúc bên người khác. Trong cô bỗng bùng lên một mơ ước cháy bỏng, một khát vọng bi thương muốn mình biến thành ngọn gió để CUỐN cánh diều, để chiếm lấy cánh diều làm của riêng mình

Bài thơ khép lại với Vạt nắng chiều thật tinh tế xuyên suốt bên cạnh cô gái buồn tình song hành theo từng khổ thơ, làm người đọc phải nghiền ngẫm và đọc đi đọc lại. Xin được nhấn mạnh thêm vạt nắng chiều và một cô gái đang cháy bỏng đi tìm tình yêu cho mình, hai "nhân vật" này tương hỗ bổ sung, dựa vào nhau để có được hồn cốt của một bài thơ hoàn chỉnh. Bỏ qua thân phận buồn của cô gái, thì thân phận của bài thơ này sẽ có sức sống lan toả, châm ngòi cho những cây viết về thể loại thơ lục bát. VẠT NẮNG CHIỀU là bài thơ lục bát rất tài tình ở phần nhả chữ, câu văn tròn trịa và là khuôn mẫu cho chúng ta sáng tác. Nhiều từ hay, đắt, sáng tạo, cách gieo chữ rất hợp lý mà câu thơ vẫn giữ được thủ pháp và tuyệt đối tuân thủ luật bằng trắc, ý thơ hay và rất có hồn. Với đề tài lãng mạn về tình yêu VẠT NẮNG CHIỀU đã chạm đến trái tim mẫn cảm của chúng ta.

Xin trân trọng cảm ơn chị Trần Thị Thanh Xuân.

 Phan Quang Khuê

Theo http://www.tho.com.vn/