Mùa thu và nỗi nhớ

Mùa thu và nỗi nhớ

Dưới ánh nắng hanh vàng, trong cái se lạnh đầu ngọn gió heo may, tôi ngồi lặng nhìn bức tranh thu đang chuyển màu thời gian nơi công viên thơ mộng này. Hàng cây ngô đồng đã xác xơ lá. Sắc úa vàng đã ngã sang nâu. Tôi ngắm từng chiếc lá thu lìa cành, rụng bay, xoay vần trong gió như đời người hư ảo ...Bắt một chiếc lá vàng vào trong lòng bàn tay, tôi bỗng thấy trào dâng một nỗi nhớ miên man như đang bắt lấy những hoài niệm thầm kín xa xưa đã bao năm ngủ yên trong vực sâu của tiềm thức ...

Thu ở bên này gọi bên kia 
Để nhớ đã chia một góc trời 
Đã cùng thưởng nguyệt đêm trăng sáng 
Dẫm lá Thu vàng dưới sương khuya…

… Thu ở bên này nhắn Thu xa 
Đời vẫn đơm hoa dẫu Thu tàn 
Đừng đưa kỷ niệm vào quên lãng 
Giấu tiếng tê buồn hát Thu ca

Mùa thu bên này - Thế Thôi
Nàng thu tha thướt nhẹ gót hài vân du ...Đã vào thu rồi! 
Bây giờ là mùa thu...Như ngày xa xưa đó, cũng là mùa thu với "Lá đổ muôn chiều" còn âm vang tha thiết ... 
Thu xưa đẹp lắm lá ươm tình 
Vàng ánh màu yêu đời biếc xanh 
Thu nhuốm mộng mơ hương quyến luyến 
Cánh buồm lòng thả sóng lênh đênh 
Mùa thu xưa - Thu Hằng 
Tôi sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn. Miền Nam quê ngoại chỉ có hai mùa mưa nắng. Cái nắng ấm ngọt hương vị cây trái say mùa và những trận mưa Ngâu đầm đề lệ Chức Nữ gọi cầu Ô Thước đón Ngưu Lang ... 
Tôi chỉ biết mùa thu quê nội qua thi ca và những lời kể chuyện của Ba tôi...Từ ngày di cư vào Nam, trong lòng Ba tôi vẫn sống mãi dư âm của những "Mùa thu Hà Nội". Gió heo may thoảng đưa hương hoàng lan nhẹ bay khiến Hà Nội thoáng như phố ảo thơ mộng trữ tình.

Hà Nội mùa thu 
Trời giăng sương mù 
Hồ gươm liễu rủ 
Cảnh đẹp nên thơ

Hà Nội mùa thu- Phạm Sĩ Trung
Đường Cổ Ngư nắng tơ se vàng, dát trên cỏ cây sắc áo hoàng kim, lững lờ buông thả từng cánh lá vàng úa xuống mặt nước Tây Hồ tĩnh lặng. Trên đường phố xào xạc những chiếc lá vàng quấn quýt chân người. Mùa Thu Hà Nội ấm áp trong mùi hương cốm Vòng man mác đồng quê, hương hoa sữa nồng nàn, ngây ngất phố...Mùa thu nồng hương cốm như hai dòng thơ mà tôi tình cờ đã đọc được tự thuở nào còn cắp sách đến trường: 
Nắng ngỏ lời yêu khiến cúc vàng 
Tình sen nâng cốm báo thu sang... 
Ba tôi thường ngậm ngùi bảo rằng "Mỗi khi bà nội các con mua một gói cốm, ngắt những đóa hoàng lan trong vườn nhà bầy lên bàn thờ, thì cũng là thu đã về đâu đó nơi đầu ngõ...Và đó cũng là lúc chuẩn bị sách vở để đến trường, để gặp lại bạn bè sau mấy tháng hè xa cách..." 

Ba tôi còn thương tiếc nhớ về một con đường Nguyễn Du, đường hoa sữa Hà Nội, sau cơn mưa, trong đêm phố trong trẻo lạ lùng. Những cơn mưa đầu thu làm cho hàng cây xanh mướt dọc các con phố yên ả, hiền lành bừng nhú các chùm nụ màu cẩm thạch nhạt, thanh tao, lăn tăn, lí nhí, và khi đêm phủ màn sương trong suốt lụa là bỗng xoè nở những cánh hoa mỏng bé xíu trắng dịu toả hương ướp cả không gian, quyện chặt vạn vật trong mùi thơm nồng nàn. Đó là mùi hoa sữa trinh nguyên thơm ngát hương đêm. Loài hoa riêng của nỗi nhớ da diết cả một đời người về kỷ niệm một thuở ấu thơ Hà Nội trong lòng Ba tôi... 
Hà Nội thu là một khát khao thèm thuồng của bao người xa quê, phải lang bạt chân trời góc bể, thậm chí dằng dặc xứ người. Nghĩa phụ của tôi cũng người gốc miền bắc, quê ở Nam Định. Mùa thu Hà Nội cũng để lại trong người những dư âm khó quên... 
Qua đường Cổ Ngư tức cảnh 
Trần Nhất Lang 
Trước kia Hà Nội tóc còn xanh 
Dạo bước Cổ ngư thoảng tiếng kình 
Trúc bạch hàng xoan chim lắng kệ 
Hồ Tây cửa Phật khách nghe kinh 
Nơi đây cảnh cũ dăm cây phượng 
Chốn ấy người xưa một khối tình 
Ngắm cuộc đổi thay mà ngán nỗi 
Lênh đênh đâu phải chỉ riêng mình ... 
Đã bao mùa thu đọng về Hà Nội nhưng sao mùa thu ở thành phố cổ kính này lúc nào cũng đẹp mê ly não nùng, khiến người lữ khách chân đi mà lòng vẫn hoài mong về cố quận thương yêu…

Buồn tôi ơi thiên thu còn lắng đọng 
giữa linh hồn mòn mỏi kiếp tha hương 
Sầu cô đơn chứa chan muôn ngọn sóng 
Tìm về nguồn qua mấy ngả đại dương

Tâm sự - Dân Chu

Huế vào thu, trời đất bỗng nghiêng sầu. Mùa thu ở Huế ngào ngạt mùi hoa Dạ lan hương nở muộn trong đêm. Hương dạ lan gợi cho tôi hình ảnh những o Tôn nữ Huế mỹ miều che nghiêng vành nón, tóc xỏa mượt vai, khóe thu đượm tình cho xinh những áng thơ, phiến nhạc của các tao nhân mặc khách yêu miền đất thần kinh nên thơ này…

Nhớ về Huế mộng mơ màu áo tím 
Cầu Tràng Tiền guốc khua nhịp kiêu sa 
Chao nghiêng vành nón thướt tha tà lụa 
Tóc huyền buông xỏa lụy khách hào hoa

Nhớ về Huế - Tiểu Vũ Vi
Mùa thu Đà lạt có mây trắng lững lờ bay, có đàn bướm vàng rực rỡ lượn quanh những nhành thông xanh mướt đang đong đưa vui đùa cùng gió. Ngắt cành hoa dại tim tím ven đường còn đọng những giọt sương mai, người lữ khách bỗng thấy mình như lạc vào một khung trời thiên nhiên diễm lệ, lãng mạn đến tuyệt vời... 
Đà lạt thành phố của hoa, của gió, của sương mù, của những đồi thông. Đà Lạt- thành phố của mộng mơ, là nguồn thơ của bao tâm hồn thi sĩ. Cái giá lạnh của trời thu cao nguyên làm cho hồng đôi má nàng thiếu nữ. Chiều ven hồ Than thở dốc mòn rơi lá đỏ, nhạt nhòa trong những cơn mưa phùn dai dẳng và buồn lê thê... 

"...Lắng nghe chiều xuống thành phố mộng mơ, 
màu lam tím Ðà lạt sương phủ mờ, 
từng đôi đi trên phố vắng 
bước chân êm giữa không gian hoàng hôn của màn đêm..." 
Một bản tình ca vang vọng trong đêm. Đêm dần buông bên bờ hồ Xuân Hương, mưa bay lất phất, trời se lạnh. Những cánh hoa mimosa bàng bạc trong khói sương như tuyết phủ. Những cây liễu rũ nghiêng mình soi bóng mặt hồ nhấp nhô những làn sóng nhỏ giao thoa. Mùi hương dạ lý nồng nàn, không gian tĩnh lặng như hư ảo liêu trai, để hồn chợt nghe xao xuyến, chơi vơi, vấn vương một nỗi buồn man mác khó tả... 
Ngàn thông xanh biếc đó đây 
Thoảng trong làn gió hương vây núi đồi 
Em pha mực tím mồng tơi 
Viết lời yêu dấu xa xôi gửi về 
Em pha thêm ánh trăng thề 
Sáng thêm hy vọng ngày về lâm viên 
Xa - xa suối mát rừng thiêng 
Hoà trong sương khói nỗi niềm tương tư ...

Đà Lạt miên trường - Mây
Mùa thu Đà lạt cũng là mùa thu yêu đương...Thu về đem những lời tình tự vào Thung lũng tình yêu, bên Rừng Ái ân...

"Thu 
Có phải Em, một mùa thu vàng vọt của những nỗi sầu và nỗi nhớ miên man , của những ánh nắng hờ hững bên trời, đến hôn nhẹ lên những chiếc lá khô buồn man mác. 
Có phải Em, mùa thu của sầu vương nỗi nhớ, của những con đường ngập lá vàng rơi, của những gợn sóng lăng tăng vỗ về thương nhớ và của hương thu dấu ái tuyệt vời ..." 
Kinh Luân

Mùa thu về trên phố biển luôn gieo một nỗi buồn não nề. Tôi vẫn nhớ biển thiết tha như nhớ về một người tình trăm năm. Còn gì êm ả hơn là thả nhẹ từng bước chân lên cát, nhìn những rặng dừa xanh biếc bạt ngàn chao mình trên những dãi lụa trắng mịn màng, và để hồn lắng chìm trong tiếng sóng ru vỗ về. Tôi có người bạn thân, quê anh ở Ninh Hòa. Anh thường kể tôi nghe về vùng biển mặn dấu yêu diễm tình của anh, ở nơi đó có gió rì rào thơm hương tình biển, thủy chung, ngọt ngào

Biển quê tôi đẹp trăng huyền thoại

Bờ cát dài ôm rặng dừa xanh

Cây chao nghiêng che vòm nắng ấm

Bọt vụn trắng xóa dấu mong manh…

… Biển dậy sóng ru lời tình tự

Sóng ôm bờ hát khúc giao mùa

Gió ngân nga cung điệu trầm lắng

Bài ca giao hưởng hôn bóng Hằng…

Tình tôi với biển - Nguyễn Văn Thành

Tôi cũng có người bạn họa thơ rất đồng cảm với tôi. Anh ấy cũng yêu biển thiết tha như tôi. Thơ anh sáng tác thường lồng vào khung trời đầy cảm xúc mênh mông đậm đà của biển với những chiều thu mưa, có lẽ vì ngày xưa đơn vị anh nằm ngay bên biển do đó sóng biển, gió biển, mưa biển và khung trời biển luôn luôn hiện diện trong trái tim anh một cách vô cùng yêu thương và mãnh liệt

Ta về biển để tìm mùa yêu cũ
Thưở chúng mình hai đứa vẫn còn thương
Trong quán nhỏ những chiều cơn mưa lũ
Em bên ta đời bỗng hóa thiên đường…

… Ta về biển để tìm nghe trong gió 
Tiếng ốc buồn gọi bạn giữa mùa đau
Lời oán than đong đầy trên nỗi nhớ
Chất ngất trong điệp khúc đổi thay màu .

Một ngày nào về biển - Khiếu Long

Thu vàng nung nấu những nỗi niềm tương tư. Khi mùa thu về là lúc tôi cảm nhận mình sống rất thật với những giao cảm của mình
Nghẹn ngào đêm xuống lạnh lùng

Niềm đau gói trọn nhớ nhung nửa đời

Ngày anh quay gót rã rời

Hoa thu rũ cánh tả tơi úa tàn...

Tiểu Vũ Vi

Nhìn những chiếc lá thu phai lìa cành, bước từng bước âm thầm dẫm trên xác lá xào xạc, để thấy trĩu nặng những nhớ thương sầu lắng và cảm xúc bỗng tràn về ngập hồn như phong ba vũ bão

Con đường xưa đó chúng mình
Mình ta chiếc bóng nghe linh hồn buồn
Tìm nhau giữa chốn mê cuồng
Chiều tàn phai với lời chuông chập chùng

Em còn đó nỗi lạnh lùng
Để nghe nỗi nhớ chìm cung điệu đời
Chợt nghe ngày tháng rã rời
Hắt hiu nhìn chiếc lá rơi héo tàn.

Tàn phai – Khiếu Long

Thế giới tương tư thấm đượm những nét huyền diệu. Tương tư qua bao thời đại vẫn là nguồn thi hứng gợi cảm nhất của những người yêu thích làm thơ...

Gió lồng lộng đêm dài vô vọng
Ta một mình gối mộng nhớ ai
Bóng hình người ấy chưa phai
Tương tư mê khúc bi ai đoạn trường

Dạ Thảo

Mùa thu tương tư về một góc riêng chất chứa bao kỷ niệm, để sợi sương thu quấn đầy trăm nhớ ngàn thương

…Xa anh rồi nghe lòng buồn da diết 
gió xa đưa thăm thẳm tiếng tơ vương 
biết mai đây, ai còn nhớ, còn thương? 
hay xa rồi ... 
là hết thương, hết nhớ?! 
Xa anh rồi... đời còn chi ý nghĩa 
Gom mộng về, ru nỗi nhớ tương tư ...

Hoang vu nỗi nhớ - Phương Vy

Cõi trời tương tư là những nỗi Nhớ mênh mông, là đại dương Thương vời vợi, là vũ trụ Tình bất tận, là cung đàn muôn điệu thổn thức, là những cảm xúc lãng mạn êm ái, là những khát khao ngọt ngào về một hương vị của Tình Yêu đã khắc sâu vào trong ký ức...

Nhẹ gánh tương tư
Bài Xướng 
Trần Nhất Lang. 
Quên được làm sao lúc buổi đầu 
Năm năm chờ đợi bến dòng Ngâu 
Tuổi xuân ngày tháng đà phai sắc 
Mái tóc thời gian sớm ngả mầu 
Cánh phượng trùng khơi nào thấy nẻo 
Chim loan ngàn dậm biết tìm đâu? 
Cơ may gặp gỡ duyên văn tự 
Nhẹ gánh tương tư, bớt gánh sầu

Gánh tương tư
Bài Họa Hoán Vận 
Tiểu Vũ Vi 
Vầng trăng sáng giãi khắp sông Ngâu 
Ánh ngọc lung linh tỏa sắc mầu 
Ô Thước thề nguyền chung bóng nguyệt 
Tương Giang ước hẹn vẫn tâm đầu 
Muôn dòng suối lệ, ngàn cung nhớ 
Hai chữ tương tư, triệu khúc sầu 
Trăm ngả đường tình bao lối rẽ 
Tơ lòng một mối gửi về đâu... 

Sống mãi với dư âm một "Trường Tương Tư" của thi tiên Lý Bạch đề cao tình yêu lãng mạn đối với người con gái đẹp, như những bông hoa quí hiếm có trong khu vườn Đường Thi trùng trùng điệp điệp … 

Trường Tương Tư - Kỳ nhất 

李白 
長相思之一 
長相思， 在長安。 
絡緯秋啼金井闌， 微霜淒淒簟色寒。 
孤燈不明思欲絕， 卷帷望月空長歎。 
美人如花隔雲端， 上有青冥之長天， 
下有淥水之波瀾。 
天長路遠魂飛苦， 夢魂不到關山難。 
長相思， 摧心肝。 
Trường tương tư, tại Tràng An 
Lạc vi thu đề kim tỉnh lan 
Vi phong thê thê đàm sắc hàn 
Cô đăng bất minh tứ dục tuyệt 
Quyển duy vọng nguyệt không trường thán 
Mỹ nhân như hoa cách vân đoan 
Thượng hữu thanh mạc chi trường thiên 
Hạ hữu lục thủy chi ba lan 
Thiên trường địa viễn hồn phi khổ 
Mộng hồn bất đáo quan san nan 
Trường tương tư, tồi tâm can 
Lý Bạch
Bản dịch: 
Trường Tương Tư - bài 1 
Trường An dằng dặc nhớ nhau 
Giếng vàng vọng tiếng dế sầu kêu thu 
Lung linh sắc lạnh sương mù 
Nhớ nhung da diết đèn lu mờ dần 
Cuốn rèm ngắm nguyệt thở than 
Người thương ẩn hiện sau tàn mây trôi 
Trên cao xanh thắm khung trời 
Dưới con nước biếc chơi vơi sóng sầu 
Trời cao đất rộng hồn đau 
Mộng hồn khó đến dãi dầu quan san 
Tương tư hoài ... đứt ruột gan 
Hải Đà phỏng dịch 
Nỗi nhớ tương tư càng da diết, càng sâu thẳm, thì nỗi đau càng khắc khoải và tê tái biết chừng nào ..."Nhất nhật bất kiến như tam thu hề "(một ngày không gặp dài như ba thu). Như trong một "Trường tương tư" thống thiết của Lương Ý Nương: 

Trường Tương Tư 
Lương Ý Nương 

Hoa hoa diệp diệp lạc phân phân 
Chung nhật tư quân bất kiến quân 
Trường dục đoạn hề trường dục đoạn 
Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngâm 
Ngã hữu nhất thốn tâm 
Vô nhân cộng ngã thuyết 
Nguyện phong xuy tán vân 
Tố dữ thiên biên nguyệt 
Huề cầm thướng cao lâu 
Lâu cao nguyệt hoa mãn 
Tương tư đàn vị chung 
Lệ trích cầm huyền đoạn 
Nhân đạo Tương giang thâm 
Vị để tương tư bán 
Giang thâm chung hữu để 
Tương tư vô biên ngạn 
Quân tại Tương giang đầu 
Thiếp tại Tương giang vĩ 
Tương Tư bất tương kiến 
Đồng ẩm Tương giang thủy 
Mộng hồn phi bất đáo 
Sở khiếm duy nhất tử 
Nhập ngã tương tư môn 
Tri ngã tương tư khổ 
Trường tương tư hề trường tương tư 
Trường tương tư hề vô tận cực 
Tảo tri như thử quải nhân tâm 
Hồi bất đương sơ mạc tương thức. 
Trường Tương Tư 
Bản dịch 
Tơi bời hoa lá rụng bay 
Nhớ chàng đâu thấy …tháng ngày đợi mong 
Đau lòng thiếp xót xa lòng 
Ruột rà quặn thắt từng dòng lệ tuôn 
Một mình thiếp hiểu thiếp buồn 
Ai người chia sẻ cội nguồn ưu tư 
Mây tan gió thổi phù hư 
Nguyệt Hằng xao động lòng từ tâm giao 
Ôm đàn đứng giữa lầu cao 
Trăng khuya nở đóa hoa đào nguyên tiêu 
Tương tư gẩy khúc nguyệt kiều 
Lệ châu lã chã hồn phiêu du sầu 
Sông Tương thăm thẳm đáy sâu 
Tương tư da diết nỗi sầu hơn sông 
Sông có đáy dễ dò sông 
Sầu tương tư chỉ mênh mông vô bờ 
Đầu sông chàng đứng thẫn thờ 
Bẽ bàng mình thiếp đợi chờ cuối sông 
Nhớ thương xa cách mịt mùng 
Nước sông thắm thiết ta cùng uống chung 
Hồn mơ nhập cõi mông lung 
Hẹn nhau chín suối ta cùng gặp nhau 
Tương tư có bước qua cầu 
Hẳn ai mới thấu nỗi sầu mênh mang 
Trường tương tư mãi thênh thang 
Nỗi thương vô tận cưu mang tháng ngày 
Nếu mà hiểu được lòng này 
Thà không quen biết phút giây từ đầu 
Hải Đà (cảm dịch) 
Chú thích: 

Sông Tương phát nguyên từ tỉnh Quảng Tây, đổ vào hồ Động Đình. Sông Tiêu, từ tỉnh Hồ Nam, đổ vào sông Tương (Trung quốc). "Sông Tương" là biểu tượng "tương tư" của hai người yêu nhau phải xa nhau, thương nhớ nhau, "người đầu sông Tương, người cuối sông Tương". Đời hậu Chu, thời Ngũ-Quí ở tỉnh Hồ Nam vùng sông Tiêu Tương có nàng Ý Nương vừa đẹp lại hay chữ. Ở trọ nhà nàng có chàng Lý Sinh hàn sĩ phong lưu tuấn tú. Một đêm Trung thu hai người thưởng trăng gặp nhau trai tài gái sắc tâm đầu ý hợp nên sau đó thường hay lui trao đổi tâm tình. Cha của Ý Nương là Lương Công hay biết tức giận đuổi Lý sinh đi. Ý Nương lấy làm đau đớn sinh bịnh mới làm khúc Trường Tương Tư mong gởi nguồn tâm sự cho người yêu ở chân trời xa thẳm. Thơ ai oán, bày tỏ nỗi niềm nhớ thương sâu kín của người thiếu nữ: "Chàng ở đầu sông Tương, thiếp ở cuối sông Tương, cùng uống nước sông Tương, song chẳng được gặp nhau". Ai đọc bài thơ cũng sa lệ. Lý Sinh nhận được bài thơ , đau lòng xót ruột, cảm xúc vô cùng đầm đìa nước mắt nhờ người mai mối đến năn nỉ với Lương Công xin hỏi cưới Ý Nương . Ban đầu Lương Công còn dùng dằng sau đọc được bài thơ của con gái mình, cảm động chấp nhận cho hai người thành duyên.

Chia tay buổi ấy cạn quỳnh tương 
Bao giọt lệ nhòa bấy xót thương 
Kẻ ở phôi pha nơi đất mẹ 
Người đi trăn trở chốn tha phương 
Ông Tơ khéo cợt duyên chia cách 
Con Tạo khôn trêu cảnh hý trường 
Bến cuối, giang đầu chung bóng nguyệt 
Nhớ nhau cùng uống nước sông Tương

Cùng uống nước sông Tương - Thu Hằng

Chính những nỗi lòng đau khổ đó là men rượu đắng cay đã xây nên những áng thơ tình mỹ lệ, ngây ngất, dậy sóng, thành những khúc giao hưởng mùa thu nhung nhớ với muôn ngàn âm thanh huyền diệu vang mãi trong lòng, dào dạt và nồng nàn như trong nỗi nhớ tương tư thầm kín của Huy Cận: 
Người ở bên trời, ta ở đây 
Chờ mong phương nọ, ngóng phương này 
Tương tư đôi chốn, tình ngàn dặm 
Vạn lý sầu lên núi tiếp mây 
Vạn Lý Tình - Huy Cận Nỗi sầu nhớ bạn phương trời của Tú Xương: Khi nhớ nhớ cùng trong mộng tưởng, 
Nỗi riêng riêng cả đến tình chung. 
Tương tư lọ phải là mưa gió 
Một ngọn đèn xanh trống điểm thùng 
Nhớ bạn phương trời - Tú xương Nnỗi tơ tưởng lãng mạn của Vũ Hoàng Chương: Hai đứa xa nhau một góc ngày 
Trăng lên bên đó, lặn bên này 
Nhớ nhau mà chẳng gần nhau được 
Cùng ngắm trăng vàng một tối nay. 
Vũ Hoàng chương 
nỗi nhớ khát khao cuồng nhiệt của Tản Đà: 
Quái lạ! Làm sao cứ nhớ nhau 
Nhớ nhau đằng đẵng suốt đêm thâu 
Bốn phương mây nước, người đôi ngã 
Hai chữ tương tư, một gánh sầu 
Tương Tư - Tản Đà 
hay trong khối sầu cô đơn khắc khoải ai oán não nề của Nguyễn Bính:

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông, 
Một người chín nhớ mười mong một người
Gió mưa là bệnh của giời, 
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng

Mùa thu trong tôi thường mang nhiều hồi tuởng về những ngày tháng xa xưa thuở ấu thời…Tuổi thơ của tôi gắn liền với vận mệnh của đất nước…Bằng đôi mắt thơ ngây trong sáng, tôi đã chứng kiến chiến tranh cướp đi những gì thơ mộng và lãng mạn nhất của những mùa thu tuổi trẻ…Bao mùa thu là đổ công viên là mấy lần người trai trẻ phải ôm nỗi sầu tương tư xa gia đình vợ con…Ba tôi và cha tôi đều là những hoa dù sáng chói đã từng hy sinh chịu cảnh chia ly thê lương mà ra chiến đấu nơi biên cương xa xôi hiểm trở…Tâm tình của ba tôi ngày đầu tiên ra hành quân trào dâng nhiều cảm xúc… 
"Để trấn an vợ tôi, tôi hứa từ nay, ra khỏi nhà đi hành quân, dù thế nào thì mỗi ngày tôi cũng ráng viết một trang nhật ký gửi về cho nàng. Điều hứa này tôi hãnh diện giữ được cho đến cuối cùng. Tôi đã dặn dò vợ con và gửi gấm ông bà nhạc. Tuy được trấn an nhưng chắc cả nhà lẫn tôi vẫn bị ám ảnh bởi câu "cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi" (từ xưa đến nay, ra trận mấy người trở về). Vợ tôi lục lọi tìm kiếm và bỏ và bóp tôi mấy tấm hình nàng với 4 đứa con, để "bồ đi xa, bồ nhớ đến mẹ con em" 
Tôi sờ lên túi ngực, lấy chiéc bóp ra và ngắm hình ảnh vợ con đã để lại miền hậu tuyến…" 
Trích "Bác sĩ nhảy dù- Y sĩ Thiếu tá Trần Đức Tường" 
Cảnh chiến trường hãi hùng càng làm cho người lính tìm quên trong những giây phút ngắn ngủi bên những dòng thơ văn. Thi ca trở nên tiếng nói tư duy cảm xúc để người lính làm thơ lột trần cái não ruột của cảnh biệt ly hay gửi gấm những nguyện vọng tha thiết yêu chuộng hòa bình, hay những lời trăn trối đến hồng nhan…

NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ 
Ta về đây sau tháng ngày lưu lạc 
Hận thù nào vẫn chất ngất trên cao 
Ngoảnh mặt lại mái đầu xưa đã bạc 
Quê hương ơi hồn ta ngập máu đào 
Ta về đây bạn bè dăm ba đứa 
Ðốt cuộc đời qua men rượu nồng cay 
Tổ quốc ơi ta cúi đầu tạ tội 
Ðời buồn tênh ta mãi kiếp lưu đày 
Ta về đây màu cờ không còn nữa 
Ðêm ngậm buồn rỉ máu mãi không thôi 
Trời Việt Nam tháng ngày nào binh lửa 
Ngày hồng hoang một thuở đã xa rồi 
Ta về đây gục đầu bên gối mẹ 
Mẹ Việt Nam đau khổ cả một đời 
Ðàn con đi vẫn nghìn trùng xa thẳm 
Ðêm chập chùng xứ lạ đẫm mưa rơi 
Khiếu Long

Nghĩa phụ tôi, "Mặt Trời" bao năm của tiểu đoàn 3 nhảy dù, đã làm một bài thơ vào mùa thu 1966 trong một cuộc hành quân tại tỉnh Kontum, Cao Nguyên miền trung. Bài thơ này đã được nhạc sĩ Huỳnh Anh phổ nhạc từ cuối thập niên 60 và đã phát thanh trên đài BBC vào khoảng giữa thập niên 80 trong chương trình tiếng Việt khi có tin đồn cha tôi đã chết trong tù cải tạo tại miền Bắc. 
Gửi về bên ấy
Trần Nhất Lang (1966). 
Gió thu về mặt Hồ Gươm gợn sóng 
Nhìn liễu buông em có thấy xôn xao 
Vẫn vầng trăng của mười mấy năm nào 
Em có thấy dáng anh buồn trong đó. 
Mỗi thu sang em có còn đan áo 
Gửi cho anh như thuở mới yêu nhau 
Và giấc mơ là chú rể, cô dâu 
Còn ấp ủ hay đã thành góa phụ.  
Ôi thương nhớ biết làm sao nói được 
Em của anh, thu Hà Nội ngày xưa 
Chiều hôm nay khi nghe gió sang mùa 
Xin cầu nguyện cho chúng mình gặp lại. 
Chinh chiến đã không còn nữa...Giờ đây nơi quê lạ xứ người, nhìn từng chiếc lá thu vàng bay trong gió...tôi bỗng bồi hồi xúc động nhớ đến bài thơ tuyệt tác về mùa thu của đại thi hào Pháp Paul Verlaine đã từng viết: 

CHANSON D'AUTOMNE 
Les sanglots longs 
Des violons 
De l'automne 
Blessent mon coeur 
D'une langueur monotone 
Tout suffocant 
Et blême, quand 
Sonne l'heure 
Je me souviens 
Des jours anciens 
Et je pleure 
Et je m'en vais 
Au vent mauvais 
Qui m'emporte 
Deça delà 
Pareil à 
La feuille morte... 
Paul Verlaine 

Bản dịch: 
Tiếng đàn ai đó lê-thê 
Vĩ cầm réo rắt ê chề lòng đau 
Bơ vơ chuông đổ đồng hồ 
Lòng như héo hắt thu tàn năm xưa 
Bao kỷ niệm theo gió đưa 
Cuốn theo lệ đổ chưa vừa xót xa 
Bao năm lữ thứ xa nhà 
Giang hồ phiêu bạt lá vàng tả tơi... 
Lãng Du 

Thu về cho ta bao hoài nhớ... Bao mùa thu đã trôi qua, cho dù thu buồn hay vui đều để lại trong tôi những bâng khuâng xao xuyến mỗi khi tôi nhặt chiếc lá vàng rơi đặt vào lòng bàn tay... 
Em ơi! chiều lá rụng 
Từng chiếc trong lòng tôi 
Nhưng nào ai hay biết 
Buồn như áng mây trôi 
Hùng Vương đường lá đổ - Hoa Sơn

Trên đất khách quê người hôm nay, tôi đang nắm lấy một chút hoài niệm mùa thu vàng ...

Em và thu Paris
Tiểu Vũ Vi
Paris phố vẫn lao xao
Sương vẫn phủ giải lụa đào
Trên lối xưa mang hoài niệm
Nghe ôi nhung nhớ xiết bao!
Paris ghế đá khuôn viên
Quen bóng em dáng ưu phiền
Nhặt lá rơi nơi bến lạ
Ép vào vở khúc thụy miên
Paris nắng không còn vương
Mưa thu vỗ giấc mộng thường
Sông Seine xinh màu mắt biếc
Sao em buồn đẫm lệ sương
Paris em mãi lang thang
Cây xơ xác lá úa vàng
Xa anh, lòng em hoang phế
Khép kín cửa ngõ hồn sang…

Bài viết ngày hôm nay Vi kính tặng hai người đã dồi mài cho Vi tình yêu về văn chương nghệ thuật của nước nhà.. Vi cám ơn Ba đã truyền cho Vi những đường nét điêu luyện của nghệ thuật viết văn... Vi cám ơn Cha đã dạy Vi những nét tinh hoa của thơ Đường luật... Vi cám ơn chú Hải Đà và Bác Lãng Du cho Vi mượn mấy bài dịch... Vi cám ơn các bạn:

Thu Hằng, Hoa Sơn, Dạ Thảo, Phương Vy, anh Khiếu Long, anh Thế Thôi, anh Dân Chu, anh Phạm Sĩ Trung, anh Kinh Luân, anh Mây, anh Thành ...đã tặng cho Vi những tiểu phẩm để Vi đem vào bài viết của minh... 
Bài viết này Vi thương tặng Thu Hằng đã cho Vi thi ý...

Tiểu Vũ Vi

Theo http://www.ninh-hoa.com/