Những khúc ca xuân

Những khúc ca xuân

Dù chưa bao giờ tự nhận mình là ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng từ lâu lắm, tiếng hát Thu Vàng đã để lại những ấn tượng đặc biệt với những người yêu nhạc đã từng gặp gỡ, lắng nghe… Đặc biệt, chị được xem là giọng ca quý, hiếm hoi của dòng nhạc thính phòng.

Thu Vàng và những ca khúc mùa xuân

Lần đầu tiên, tôi được thưởng thức giọng hát Thu Vàng ở một chương trình sinh hoạt giao lưu của nhà nghiên cứu văn học Đặng Tiến với giới văn nghệ sĩ Đà Nẵng. 

Hôm ấy, ở phần phụ diễn, chị trình bày ca khúc “Xuân và tuổi trẻ” của nhạc sĩ La Hối cùng một vài ca khúc tiền chiến quen thuộc. Đó là chất giọng nữ cao, trong trẻo, mỏng manh. Nhiều người cho rằng, đó là giọng hát có âm hưởng một chút của Thái Thanh, Kim Tước, Mai Hương.

Ca sĩ Thu Vàng trình bày ca khúc “Xuân và tuổi trẻ” 

tại buổi giao lưu với văn nghệ sĩ Đà Nẵng

Về sau, tiếp cận Thu Vàng nhiều hơn, tôi được biết, chị thích trình diễn những ca khúc tiền chiến hoặc có nét nhạc cầu kỳ đòi hỏi kỹ thuật hát và kén chọn người nghe. Chính điều đó tạo nên nét độc đáo và khác biệt giữa Thu Vàng với những ngôi sao thị trường hiện nay.

Tuổi thơ ở phố cổ Hội An. Thời con gái ở Quảng Trị. Lập gia đình về quê chồng ở Quãng Ngãi. Tuy nhiên, những ký ức tuổi thơ, miền quê hương của bài ca “Xuân và tuổi trẻ” vẫn không thể phôi pha trong tâm trí Thu Vàng.

Chị kể: “Khoảng cuối thập niên 60 của thế kỷ trước, chúng tôi, một nhóm học sinh tiểu học, trung học đệ nhất cấp ở Hội An đã được anh Thái Tú Hòa, thầy Lê Khuê, anh Nguyễn Văn Thuận (Phi), Vương Tử Uyển, Phùng Ngọc Én, Nguyễn Minh Khang, Trầm Bồi Văn... dẫn dắt vào những hoạt động âm nhạc đầu đời. Tưởng như đó là những hoạt động vui chơi của trẻ con nhưng đó chính là những bài học vô cùng quý giá không chỉ trong âm nhạc.

Các anh, các người thầy đã dìu dắt chúng tôi từng âm, từng nốt, từng ý các tác phẩm lớn của Việt Nam trong mọi thời đại như: Trường ca Con đường Cái Quan, Mẹ Việt Nam… và nhiều tác phẩm khác. Những kiến thức về âm nhạc và cuộc đời trong từng lời nhạc đã dạy cho chúng tôi bao điều hay về cuộc sống, về đất nước, con người, nhân nghĩa, đạo lý... Những điều vô cùng quan trọng ấy đã thấm vào chúng tôi mà mãi đến khi khôn lớn, chúng tôi mới nhận ra.

Cứ mỗi mùa hội hè, lễ Tết hoặc có dịp gì đặc biệt, thì họ được tụ tập ở sân Trường Nam Tiểu học, vẫn được ăn bánh kẹo đầy đủ, nhưng không bao giờ phải nộp đồng nào cả. Những hôm ấy chúng tôi hào hứng trình diễn những bài ca đã khổ công tập luyện, hoặc được chơi các trò chơi truyền thống của Hướng Đạo thật sinh động và hợp với lứa tuổi. Nhân cách mỗi người được hình thành trong sáng một cách tự nhiên.

Thu Vàng cũng nói thêm, tôi không may mắn được học nhạc ở các trường chính quy như mong ước, nhưng thật sự tôi đã được lớn dần với những người mà tôi xem là người thầy đáng trân quý của tôi trong âm nhạc đã đi qua quãng đời thơ ấu của tôi: Ba tôi chính là người thầy đầu tiên chọn thể loại nhạc cho tôi nghe từ rất sớm (về sau, khi được nhiều người nhận xét: "Là một người gốc Quảng mà khi hát, phát âm chính xác và có âm hưởng của Hà Nội xưa", thì tôi mới nhớ ra và rất biết ơn những người thầy đầu tiên của mình). Những ca khúc mùa Xuân mà Thu Vàng ưa thích nhất là: Xuân và tuổi trẻ (La Hối), Xuân ca (Phạm Duy)…

Hành trình trở về

Suốt nhiều năm qua, với lòng đam mê và niềm tin mãnh liệt, Thu Vàng đã tự nguyện tìm về dòng nhạc tiền chiến. Sự “lội ngược dòng” của Thu Vàng cho thấy, chí ít cũng là ý thức đáng trân trọng của một tiếng hát, muốn tạo cho mình một lối đi riêng. Một chỗ đứng khác, dưới bầu trời trình diễn tân nhạc Việt hôm nay và ngày mai.

Bình thường, chúng ta cũng có khá nhiều ca sĩ tìm về, ở lại với những rung động hay, tâm cảnh của những nhạc sĩ, làm thành dòng suối tân nhạc của chúng ta, thời tiền chiến. Nhưng những hành trình trở về dĩ vãng đó, nếu có, cũng chỉ chiếm một thị phần rất nhỏ; có tính cách tượng trưng, tựa đôi nét chấm phá cho bức tranh âm nhạc thực tại của họ mà thôi. Ít ai đắm mình, gần như trọn vẹn trong dòng sông quá khứ, vốn đã trở thành xa lạ với đa số giới trẻ thưởng ngoạn hôm nay.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã nhắc về kỷ niệm tiếng hát Thu Vàng về một bài thơ mà ông được nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu phổ nhạc: “Sau tháng 4/1975, một hôm, nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu chống nạng đến tìm tôi tại nhà nói là gặp “để tặng cho tác giả thơ” bài nhạc “Thư cho bé sơ sinh” mà anh đã phổ ngày còn ở trong tù (1973).

Anh nói, anh viết bài này dành cho giọng hát Thái Thanh, nhưng bây giờ tình thế đã khác. Mới có ca sĩ Thu Vàng hát… “nháp”, với tiếng đàn guitar đệm đơn sơ. Theo Thu Vàng, bài hát không dễ thể hiện vì Phạm Trọng Cầu đã viết bằng nhiều điệu thức như một bài “hát kịch” tùy theo cảm xúc ở mỗi đoạn thơ…”.

Nhà bình luận văn học Đặng Tiến (Paris) nhận định về ca sĩ Thu Vàng: "Tiếng hát Thu Vàng hồn nhiên, óng ả, đầy cảm xúc và truyền cảm. Cũng không lấy chi làm lạ, xưa nay vẫn vậy, nghệ thuật là dấu chân loài người để lại sau khi vượt qua những thử thách. Nghệ thuật là khả năng con người biến định mệnh thành tiếng hát".

Gần đây, Thu Vàng cho ra mắt đĩa nhạc “Dạ Khúc”. Trong số 12 ca khúc đó, nếu không kể ca khúc “Tango Xanh” của nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo, có độ tuổi… “trung niên” thì 11 ca khúc còn lại, đều thuộc về một thời vàng son quá khứ. Đó là những ca khúc như “Sérénata” của Enrico Toselli; “Dạ Khúc” của Nguyễn Mỹ Ca; “Đêm Thu” của Đặng Thế Phong; “Dạ Lai Hương” của Phạm Duy, hay “Hình ảnh một buổi chiều” của Lâm Tuyền - Dạ Chung, “Dạ Khúc” của Nguyễn Văn Quỳ; “Nguyệt Cầm” của Cung Tiến, “Sérénade” của F. Schubert…

Các nhà chuyên môn âm nhạc cho rằng, tự thân những ca khúc làm thành “Dạ Khúc”, tiếng hát Thu Vàng, vốn đòi hỏi ca sĩ chọn chúng, phải có một trình độ nhạc lý vững chắc, một trái tim đủ giàu nhạy cảm, để có thể vẽ lại những bức tranh nghệ thuật và rung động của các tác giả…

3/2/2017

Trần Trung Sáng

Theo https://thoibaonganhang.vn/