Mây khói vàng son: Dệt lịch sử qua từng câu chữ

Mây khói vàng son: Dệt
lịch sử qua từng câu chữ

Chúng ta chẳng bao giờ hiểu được đêm trước ngày lấy chồng lần hai, Công chúa Chiêu Thánh nghĩ gì? Vua Trần Thái tông Trần Cảnh đang nghĩ gì nếu không đọc Mây khói vàng son? Liệu giữa họ đã bao giờ có tình yêu gái trai hay chỉ có mưu toan quyền lợi…
Tập truyện ngắn “Mây khói vàng son” của Đào Thu Hà
Tốt nghiệp khoa lịch sử, Đào Thu Hà một nhà văn trẻ hiện đang công tác tại Đắk Nông vẫn luôn ấp ủ trong mình tình yêu với mảng đề tài truyền thống này. Từng xuất bản vài cuốn sách ở hàng loạt các đề tài khác như: truyện thiếu nhi Cuộc phiêu lưu của ỉn hồng, tiểu thuyết Ma tình hay các đề tài trẻ ở tập truyện ngắn Chúng ta cùng chung một đoạn đường…
Ở bất cứ đề tài nào, chị cũng cho thấy một bản lĩnh sáng tác đa dạng, với sự đầu tư kỹ lưỡng trong cốt truyện, ngôn từ. Chính vì vậy, trải qua một thời gian dài ấp ủ, Đào Thu Hà đã cho ra đời tập truyện ngắn Mây khói vàng son do NXB Hội Nhà văn và Tri Thức Trẻ Book phát hành năm 2021 gồm 10 truyện ngắn mang những sắc thái khác nhau trải dài suốt chiều lịch sử của đất nước.
Từ thời Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, tới Đinh, Lý, Trần, Lê muôn đời xây độc lập. Chẳng ai biết lịch sử đang che giấu những gì chờ người giải đáp. Và Đào Thu Hà như người vẽ tranh, lần lượt gom nhặt tư liệu mà phác họa lại cuộc đời lắm trái ngang của Lý Chiêu Hoàng, Lý Ngọc Oanh, nữ Xuân Nương những ngày tuổi già, cả nỗi đau của Lê Tư Tề trong hành trình đi giành bờ cõi cùng Lê Lợi…
Chúng ta chẳng bao giờ hiểu được đêm trước ngày lấy chồng lần hai, Công chúa Chiêu Thánh nghĩ gì? Vua Trần Thái tông Trần Cảnh đang nghĩ gì nếu không đọc Mây khói vàng son? Liệu giữa họ đã bao giờ có tình yêu gái trai hay chỉ có mưu toan quyền lợi. Một câu chuyện tình được kể lại bằng ngòi bút sắc sảo chẳng nhiều tình tiết nhưng nặng nỗi tâm tư.
Buồn phận người. Giận cho ông trời trêu ngươi. Rồi lại thương những người con gái không bao giờ được làm chủ đời mình như Thuận Thiên Hoàng Hậu khi phải bỏ chồng, bỏ con gả cho người trong “Tiếng gọi phía mờ sương”. Ai mà thấm hết nỗi đau khôn cùng. Ai mà hiểu hết trái ngang cuộc tình. Những người phụ nữ thời xưa hiện ra qua từng câu chuyện nhỏ, tái hiện lát cát lịch sử của một thời loạn lạc đầy biến động.
Nữ tướng Xuân Nương với những hồi tưởng cuối đời được chắt lọc qua “Ngân Giang” và tháng năm binh đao trên lưng ngựa. Thời buổi tưởng chừng chỉ có cánh mày râu gửi thân sa trường. Mà đâu ai ngờ, phận nữ nhi cũng phơi thây hoang mạc. Rồi câu chuyện về nàng Dương Vân Nga giữa việc chuyển giao quyền lực của hai triều đại. Tự sự người tỳ nữ trong đêm cuối cùng trước khi bị bức tử. Những con người sống lầm lũi qua ngày tháng gian truân như con rối chẳng thể vui cười.
Biết bao nỗi niềm của những nhân vật sống cách đây cả ngàn năm được Đào Thu Hà tái hiện. Mỗi người một vẻ, một sắc thái khác nhau. Những tâm tư rất đỗi đời thường đọc sách sử chẳng bao giờ thấy. Từ cái hữu tri đến cái vô tri, trơ lỳ như gỗ đá vào văn chị cũng trải lòng xót xa. Có thể nói rằng, Đào Thu Hà đã thổi hồn cho những tư liệu lịch sử khô khan trở nên sinh động gần gũi hơn rất nhiều.
Đọc tập truyện Mây khói vàng son, ngoài những nhân vật cụ thể góp phần quan trọng trong tiến trình phát triển đất nước thời xưa như Huyền Trân công chúa thì còn có cả những nhân vật rất nhỏ bé. Họ là tầng lớp dân thường chịu cảnh chiến tranh mà xa lìa người yêu của Chợ ký ức hay cô đào hát mua vui trong doanh trại quân thù…
Mỗi người, một số phận khác nhau. Nhưng cái tâm tư muôn đời lại giống nhau đến kỳ lạ. Từ niềm riêng đời mình lan ra cả thời cuộc. Có lẽ lịch sử vốn dĩ không khô khan như chúng ta vẫn tưởng. Chỉ là có người biết cách khai thác không thôi. Riêng tôi nghĩ, Đào Thu Hà đã thành công với cuốn sách này. Văn phong đẹp hút hồn, kỹ thuật điêu luyện, cốt truyện được đầu tư tỉ mỉ với các tình tiết lôi cuốn.
Nếu sau này vẫn giữ tình yêu sâu đậm với lịch sử nước nhà như bây giờ, có lẽ Đào Thu Hà sẽ còn dệt lịch sử qua từng câu chữ thêm nhiều năm sau nữa và ngày càng thành công hơn như Mây khói vàng son muôn đời rực rỡ. 
8/3/2022
Lê Ngọc
Theo https://vanhocsaigon.com/