"Độ cao" - Truyện ngắn của Đào Thị Thanh Tuyền

"Độ cao" - Truyện ngắn 

của Đào Thị Thanh Tuyền

Nhẹ nhàng, chậm rãi và êm ái, bốn chiếc ca-bin bốn mầu treo trên một sợi dây cáp từ đỉnh núi cao đi xuống. Nhìn từ xa, cáp treo giống như những cái hộp trò chơi của bọn con nít lủng lẳng trên một sợi dây chăng ngang trời. Rừng xanh bên dưới, núi dường như cao hơn và bầu trời thấp đi một chút, mây trắng lững lờ như lùa vào cả trong ca-bin.

Cô nhìn xuống thung lũng, một thảm thực vật dày đặc, xanh rì điểm xuyết những đóa hoa rừng đủ mầu sắc, có cảm giác như đang nhìn xuống một chiếc võng đung đưa. Ðó chỉ là ảo giác khi người ta đang đứng hay ngồi trong một vật thể chuyển động nhìn ra không gian bên ngoài. Bầu trời như chiếc chuông khổng lồ úp xuống thung lũng lòng chảo, cô chợt có cảm giác mình bé nhỏ vô cùng trong vũ trụ  và con người chỉ là hạt bụi bay lơ lửng trong bầu trời. Ở độ cao 1.487 m so với mặt nước biển, gợi thèm cảm giác phiêu lưu. Cái cảm giác bắt đầu hình thành khi ngồi trong xe, vượt mười sáu cây số đường đèo dốc đứng, qua năm mươi hai khúc quanh gấp khúc như cùi chỏ, mỗi khúc  quanh là lên một tầng cao mới, vách đá một bên, vực sâu một bên, cứ thế cho đến đỉnh núi. Nhiệt độ đang xuống từ từ, bắt đầu ở khoảng 20oC. Nắng mỏng manh trải dài trên lưng núi hững hờ nhìn buổi chiều đang xuống chầm chậm. Những con chim chưa một chút vội vàng về tổ, còn nấn ná nhởn nhơ từ phía xa kia, có đôi chim lạ vờn bay chơi trò trốn tìm trong mây. Mây sát gần trước mặt như với tay là bắt lấy được. Tiếng ve sầu kêu râm ran vang vọng khắp núi rừng. Tại đây, mọi đau khổ, buồn vui, hạnh phúc được xếp gọn lại bỏ vào trong va-li, khóa chặt. Cô ưỡn người ra phía sau, hít một hơi thật dài không khí trinh nguyên của đất trời, mắt mơ màng nhìn về phía trước, tận hưởng cảm giác thật tự do và thoải mái khi được ngồi một mình trong chiếc ca-bin. Qua ba trụ tháp có cảm giác gập ghềnh như ngồi trên chiếc xe vừa qua một cái ổ gà nhỏ trên đường, cáp treo bắt đầu di chuyển thật chậm. Vận tốc bây giờ là không phẩy ba mét trên giây. Cô an tâm  khi đọc thấy dòng chữ ghi chú bên trên: "Cáp treo di chuyển thật chậm giống như đang dừng để quý khách ngắm phong cảnh". Rừng dưới chân, mây trên đầu, mây trước mặt, mây sau lưng, núi ôm vòng thung lũng, thật xa kia là biển như một đường bút chì kẻ trên nền giấy mầu xanh nhạt. Vết tích hơn hai trăm ngôi biệt thự xây dựng trong thời kỳ Pháp thuộc chỉ còn là những ngôi nhà đổ nát nằm rải rác giữa vùng núi đồi bát ngát. Giữa mùa hè mà cô có cảm giác như mình đang ở vào một mùa xuân của vùng ôn đới.

Có bốn ca-bin đang chầm chậm ngược chiều lên từ phía dưới kia, đong đưa giữa vùng mây trời. Cô thờ ơ nhìn chiếc ca-bin màu xám nhạt đang trôi từ từ thật chậm, cho đến khi nó tiến sát dần đến. Tự dưng tai cô ù đi mà không phải là do áp suất không khí thay đổi đột ngột. Cô nuốt ực xuống cổ để tạo cảm giác thoát hơi ở lỗ tai, mắt cô mở thật to nhìn một người quen lắm trong chiếc ca-bin đối diện. Từ bên kia, một người đàn ông cũng đang tròn đôi mắt nhìn sang cô. Ở độ cao 1.487 m so với mặt nước biển, hai người đã vô tình gặp nhau.

Mùa hè vẫn còn tươi roi rói trên những cây phượng trong thành phố. Cách đây một tháng họ gặp nhau. Anh nói với cô rằng, anh sẽ đưa bọn trẻ con đi nghỉ hè trong tháng tới, nhưng chưa biết là sẽ đi đâu. Hôm trước khi đi Ðà Nẵng dự hội nghị, cô có gọi điện thoại cho anh, nhưng đường dây cứ báo bận, tắt máy hay ngoài vùng phủ sóng. Bây giờ, tại đây, nơi cách xa Sài Gòn hàng ngàn cây số, anh và cô lại gần nhau với khoảng cách chỉ  còn vài mét, trong hai chiếc ca-bin đang ngược chiều nhau thật chậm. Cô ngoái lại lần nữa nhìn cho kỹ để xác định đó là anh. Không nhầm lẫn vào đâu được, cái lưng quen thuộc, đầu tóc quen thuộc. Bên cạnh anh có hai đứa trẻ và một bà cụ. Sóng mobifone chập chờn, khi có khi không. Giá mà níu mây trời nhắn tin được đến anh, giá mà có con chim rừng nào đó bất chợt sà xuống đưa giùm cô một tín hiệu. Xuống đến trạm dừng bên dưới mà tai cô vẫn còn ù, tim cô vẫn còn đập loạn nhịp cô ngơ ngẩn đến độ trưởng đoàn phải nhắc đến mấy lần. Khi ngồi trên cáp treo trở lên, cô không còn lòng dạ nào mà nghĩ đến rừng xanh bên dưới, mây trắng trên đầu. Ðầu óc cô lúc này chỉ còn ẩn hiện bóng dáng một người, cô mong chiếc cáp treo đi thật mau lên đỉnh, để cô nhìn thấy anh lần nữa. Sương mù bắt đầu đậm dần, chắc là anh sẽ ở lại tối nay. Nghĩ đến điều này cô mới an tâm nhìn xuống thung lũng ngắm một lần nữa toàn cảnh Bà Nà. Vẫn là biển phía xa kia với một đường bút chì kẻ thật nhạt, những con chim rừng đã về tổ và những đóa hoa rừng cũng vừa đang khép cánh, chỉ còn tiếng ve sầu râm ran, những vết tích hoang phế mờ ảo chìm dần trong màn sương. Khi cánh cửa ca-bin tự động mở ra, bước chân cô như chạy xuống về phía khu vực nhà nghỉ. Trong dòng người tấp nập bên dưới, cô không tìm thấy bóng dáng nào quen thuộc.

Khu biệt thự nghỉ mát nằm dưới tán lá dày đặc của rừng nguyên sinh. Có những con đường thật nhỏ dẫn vào mỗi ngôi nhà. Cây rừng chen chân người, tiếng gió len qua từng kẽ lá hòa với tiếng nước chảy róc rách từ xa vọng lại của một dòng suối nhỏ nào đó, tạo thành một âm thanh quấn quýt bước chân. Ðây là khu nghỉ mát mới được xây cất để đón khách du lịch nghỉ lại và tham dự các chương trình sinh hoạt dã ngoại ban đêm. Mọi người chọn phòng. Thả chiếc túi xách, cô ngả lưng xuống giường. Chiếc điện thoại di động trong túi rơi ra. Cô cầm lên, mobifone có sóng, bốn vạch ngang nhỏ tạo thành một hình tam giác thật đậm ở góc phải. Một tiếng tít thật nhỏ phát ra, cô bấm nút để đọc lời nhắn tin: "Em đang ở đâu?". Tim đập rộn ràng cô nhắn lại: "Ở đây, trong biệt thự N". "Tối nay mình sẽ gặp nhau". Anh đã nhắn cho cô mẩu tin nhắn cuối cùng như vậy.

Mặt trời chuẩn bị đi ngủ sau một ngày mệt mỏi. Núi Chúa bây giờ như tấm lưng khổng lồ che chắn mọi ánh sáng thiên nhiên. Người ta thường gọi ngọn núi cao nhất trong một dãy núi là núi Chúa, với nhiều ngọn núi nhỏ thần phục chung quanh. Sương mù đã đậm đặc dưới chân, trên đầu, trước mặt. Ðất trời đã hòa làm một, con người như tan biến vào thiên nhiên. Cảm giác dễ chịu len lỏi trong từng mạch máu, không phải là cái lạnh buốt của miền bắc, không phải là cái lạnh khô vào mùa đông của miền trung, cũng không phải là cái lạnh của Ðà Lạt vào mùa hè mang hơi ẩm của mưa. Cái lạnh phảng phất hơi ấm nồng của vị mặn từ biển Ðà Nẵng đưa lên. Ðến khi hoàng hôn vừa tắt, cái lạnh của mùa đông mới thực sự ùa về, vạn vật mờ ảo không còn nhận biết được đâu là đâu, những ngôi biệt thự thấp thoáng ẩn hiện nhuốm đầy mầu sắc huyền bí. Vách núi dựng đứng, ánh đèn điện hắt ra từ khu vui chơi tạo thành những luồng sáng tối nhập nhòa như một bức tranh chưa hoàn thiện, những lá dương xỉ to và dài xòe nhô ra từ vách đá, chập chờn trông giống  như những cái quạt nan đang phe phẩy. Ở thật xa dưới kia nổi trên nền trời đen những ánh đèn đủ sắc mầu chớp nháy. Thành phố dưới chân đang chuẩn bị vào đêm. Chỉ một nơi tĩnh lặng như thế này cô mới thấu hiểu được hết giá trị của ánh sáng đô thành và cả giá trị của bóng đêm yên tĩnh. Bỏ hết đi những buồn vui trần thế để cho tâm hồn tĩnh tại. Trong bóng hoàng hôn trập trùng chớm đêm, cô đã ngồi thật lâu và nhìn xuống thung lũng bên dưới. Ở đây, bất kỳ nơi nào cũng có chỗ yên tĩnh cho người ta ngồi suy ngẫm, có thể là soi rọi lại nỗi buồn, có thể ôn lại những sự việc đã qua trong cuộc đời để chiêm nghiệm, để trải lòng mình ra cho đất trời, thiên nhiên phân tích đúng, sai.

Sau bữa cơm, mọi người dự tính chương trình vui chơi buổi tối, ai thích thì nhậu, không thì sinh hoạt lửa trại, còn không nữa thì đi dạo. Trưởng đoàn còn nhắc thêm một câu hơi thừa:

- Nhớ mặc thêm áo lạnh, đêm ở đây nhiệt độ xuống thấp lắm!.

Anh nhắn tin cho cô lúc tám giờ rưỡi tối. Bóng đêm với những con đường nhỏ này sẽ không ai nhận ra ai. Ở đây không phải là Sài Gòn với mùa hè nóng bức, oi nồng mùi khói xe, và khó tìm được một chỗ hẹn hò lý tưởng, lúc nào cũng nơm nớp, phập phồng bị người quen phát hiện. Cô lao vào vòng tay của anh ấm và chắc. Thung lũng dưới chân, trời cao trên đầu, và tình yêu lỏng lẻo như đứng trên chiếc cầu treo  nối liền hai bờ, một bên là vách đá,  một bên là khu vực nhà nghỉ. Anh dìu cô đi chậm rãi, đèn pin soi đường, ngang dọc tới lui những vạch ánh sáng tròn khi nhòa, khi sắc. Xuống con đường mòn nhỏ hẹp dẫn đến ngõ cụt bên dưới có một vực sâu, hai người liền quay trở lại. Ngày mai trời sẽ sáng và khung cảnh núi rừng hùng vĩ sẽ  lại hiện ra. Cuộc sống như những đóa hoa rừng vô tư và trong sáng, không ai dại gì bước thêm một bước để phải rơi xuống vực sâu. Hãy tận hưởng những gì ngọt ngào nhất của thiên nhiên và cả tình yêu ban tặng vào lúc này, đừng nghĩ đến ngày mai, cô nhủ thầm như vậy.

Anh đi nghỉ hè với gia đình bên vợ. Chỉ có điều ngạc nhiên duy nhất là không có người vợ đi cùng. Vợ anh không rảnh vào mùa này, cô đang bận coi thi trong thời gian cô em gái từ nước ngoài về Việt Nam nghỉ hè.

Rời khỏi chiếc cầu treo, hai người ngược trở lại con đường cũ rồi đi tiếp lên dốc cao. Một cây số đường dốc mới đến được đỉnh núi. Anh nói với cô:

- Năm 1945 ba anh đã đi bộ lên đỉnh Bà Nà trong một đoàn hướng đạo. Người Pháp đã tìm ra nơi này hơn một trăm năm trước, với những độ cao được đánh dấu dần lên, tất cả đều được ghi vào nhật ký của cuộc thám hiểm. Tại đỉnh cao nhất, cả một dải đồng bằng sẽ được thu lại tóm gọn trong tầm mắt.

Anh chỉ cho cô vùng bán đảo nằm dọc theo con sông Hàn nơi anh sinh ra và lớn lên. Ngày xưa nơi đó là một vùng quê yên tĩnh và thành phố ở bên này sông, có trường anh học. Một ngày mấy bận đón xe đi về là phải qua mấy lần phà. Anh kể về cuộc sống tuổi thơ, về những bản nhạc giao hưởng được viết trong một ngôi nhà cũ ở vùng bán đảo. Anh kể về một mối tình xưa lắc, về ngôi giáo đường những chiều thứ bảy. Anh nói về một bãi tắm muốn đến phải đi qua núi hoặc đi thuyền trên sông. Anh kể về những hang động từ đó có thể đi lên trời hay xuống địa ngục. Anh kể về những mối tình khi đã lớn, về những ngày tháng bận rộn trong trường đại học và lý do tại sao anh bỏ Ðà Nẵng để ra đi. Khoảng thời gian đầy hoa mộng đan xen những tháng năm có nhiều nước mắt, chiến tranh, dòng người ly tán... Anh chỉ cho cô một vùng đất hoang tàn trong chiến tranh bây giờ đã và đang xây dựng một thành phố giao thương với một nước láng giềng phía tây. Giọng anh trầm ấm và chậm rãi đều đều như ru cô ngủ, có lúc chợt sôi nổi, có lúc chợt xúc động. Thành phố dưới kia lung linh huyền ảo như một chiếc vương miện đính đầy những hạt trân châu, xe cộ về đêm như những con kiến loay hoay bò ra bò vào không tìm được đường thoát. Lâu lắm rồi cô mới tìm lại được cảm giác bình yên như thế này. Cuộc sống như một con tàu tốc hành cứ lao về phía trước, cô đã bỏ mất nhiều dịp may để tìm cho mình một nửa kia. Rồi cô gặp được anh như người đang bơi giữa dòng mệt mỏi tìm thấy chiếc phao. Cứ thế, trong nhiều năm liền, tiến không được mà thoái cũng không xong. Cô nhấm nháp vị đắng của tình yêu như một người lữ hành cô độc thảng hoặc dừng chân vào lữ quán trong cuộc hành trình thật dài. Nỗi cô đơn, sự buồn chán, niềm hạnh phúc bủa vây lấy cô không phân biệt đâu là ranh giới. Cô nhắm mắt, ngả đầu vào vai anh. Trong đêm tối vô cùng cô chợt thấy có một con đường mòn dẫn vào ngõ cụt, hình như có một nhánh rẽ thật nhỏ ở phía cuối con đường, có ánh sáng nhỏ nhoi, mong manh và yếu ớt chờ đợi cô như là một thử thách, như là một quyết định cuối cùng.

Màn đêm bị xé toang bởi tiếng chuông điện thoại di động reo trong túi anh, reo trong túi cô, tiếng những người có trách nhiệm nhắc nhở cô trở về. Anh rọi đèn pin vào chiếc đồng hồ đeo tay, trời đã gần nửa đêm. Anh đưa cô về trong cái lạnh lẽo của đêm, bước chân hai người vang vang trên con đường vắng đều đều một giai điệu buồn và thật cô đơn. Người ta không thể sống mà không có tập thể, không có xã hội. Cô hít một hơi thật dài khí lạnh có mùi của sương quyện lẫn trong mùi của lá cây rừng nguyên sinh có thoang thoảng mùi quế. Cảm giác mệt mỏi bởi một ngày phải vượt biết bao cây số để lên đến đây ập đến. Cô đứng lại trước cửa nhìn bóng tối đang nuốt chửng hình bóng anh. Cô nghĩ mình sẽ cuộn trong chăn và ngủ một giấc thật sâu đến sáng mai. Ðêm bên ngoài chỉ còn tiếng lá rừng trò chuyện với nhau. Sương đêm như một tấm màn dày đặc thả xuống buông trùm vạn vật.

Ðêm đó cô đã nằm mơ, một giấc mơ thật buồn đến nỗi cô phải khóc, cô thấy mẹ cô mất. Hình như cô khóc lâu lắm. Tỉnh dậy cô thấy ướt một bên má, nước mắt còn đẫm thêm một bên mái tóc. Cô mở máy điện thoại di động. Cô sợ rằng lỡ câu chuyện buồn trong giấc mơ là sự thật, người thân sẽ liên hệ được với cô. Thế rồi cô nằm mãi không ngủ được cho đến gần sáng. Những con chim rừng đi ăn đêm lao xao ngoài kia, xa xa có tiếng cú mèo kêu văng vẳng. Cô chưa bao giờ tin dị đoan đó là một con chim mang điềm gở. Rồi bỗng dưng có cơn mưa thật nhỏ bên ngoài, những giọt mưa rơi xuống lá rừng tạo thành một âm thanh thật tuyệt diệu, lần đầu tiên cô được nghe. Cô nghĩ đến một dòng suối lượn lờ chảy từ trên cao, hai bên là bờ cát in đầy những dấu chân nai. Cô nghĩ đến những cây dương xỉ thật to mọc trên vách đá, những cây cau rừng xòe tán thật rộng có dây leo bám vào, trên đó nở đầy những đóa hoa đủ sắc mầu rực rỡ. Bản nhạc mưa chậm dần rồi tắt hẳn khi cô chìm lại vào giấc ngủ.

Cô gặp lại anh vào buổi sáng trong lúc đang ngồi nhấm nháp ly cà-phê ở khu trung tâm. Sương giăng phủ khắp các ngọn đồi. Mặt trời dậy muộn nên cây rừng cũng lười biếng im lìm trong sương sớm. Anh đi cùng với hai đứa trẻ con, một người phụ nữ còn rất trẻ và bà cụ dáng dấp vẫn còn khỏe mạnh. Ðó thật sự là một gia đình bền vững, cô mãi mãi là nhân vật đứng bên lề đường nhìn chiếc xe anh đi ngang qua. Cô uống hết những giọt cà-phê cuối cùng rồi đứng lên. Lúc đi ngang qua anh, hai người như chưa hề quen biết, như chưa hề có một đêm cùng đứng giữa núi rừng, chiêm ngưỡng vẻ đẹp tự nhiên của vạn vật, hít thở không khí trinh nguyên của đất trời, và gắn chặt hai đôi môi đều có vết hằn sâu của cuộc đời để cùng cảm nhận được sự ấm áp giữa núi rừng lạnh lẽo, tịch liêu. Tất cả như chưa hề có bao giờ.

Cô gặp lại anh lần nữa tại Khu di tích Mỹ Sơn. Ga-li-lê ngày xưa đã phải chịu nhiều oan khuất và bị treo cổ khi chứng minh rằng trái đất tròn. Anh tròn mắt nhìn cô pha lẫn một chút xíu giễu cợt, ý nói: "Không hẹn mà cùng gặp". Không còn ánh mắt xa lạ của buổi sáng ở độ cao trên núi, anh dừng chân lại, nói với cô:

- Ngày hôm nay anh sẽ trở lại Ðà Nẵng và ngày mai bay về Sài Gòn.

Anh còn hẹn với cô một buổi chiều thứ bảy trong một quán cà-phê quen thuộc, rồi quày quả đi theo mọi người sang một khu tháp khác ra ngoài.

Mỏi chân, cô ngồi xuống một chiếc ghế đá bên đường. Cây rừng xanh um, gió đùa trong thung lũng chờn vờn trên đầu làm tóc rối đi. Giữa đống gạch đổ nát của một khu tháp chưa được phục chế, cô chợt nhìn thấy hàng vũ nữ đang uốn lượn theo một điệu nhạc Chăm-pa. Ngày xưa, nơi đây đã có biết bao nhiêu mối tình, có mối tình nào vô vọng như cô?. Có người vũ nữ nào khắc khoải mong chờ từng đêm đấng quân vương cho vời đến dù chỉ để làm vật tế lễ cho các thần linh?. Nắng và nóng của mùa hè đã thổi tan hết khí lạnh của đêm mù sương. Tất cả đã trở thành quá khứ.

17/9/2010

Đào Thị Thanh Tuyền

Theo https://www.nhandan.com.vn/