Đoản ngôn của Lê Đạt

Đoản ngôn của Lê Đạt

“Một trong những phẩm chất hàng đầu của trí thức là khát vọng vươn vượt ra khỏi thế giới trí tuệ chật hẹp của riêng mình để tìm đến những vùng vô biên của chân lý. Những tiểu luận, đoản văn của Lê Đạt thể hiện rất rõ khát vọng này.” - nhà phê bình Phạm Xuân Thạch.
Bất động sản 
Một số V.I.P. quan tham đã trở thành một thứ bất động sản kiểu mới. Họ bất động và không ai động được tới họ.
Tình yêu
Tình yêu có thể là phát minh tốt đẹp nhất, cũng nguy hiểm nhất của văn hóa người. Theo báo cáo mới nhất của W.L.O (World Love Organization): ¾ thế giới thành niên bị bệnh thất tình cấp hay mãn tính.
Nói dối
Trong các tội nói dối, có lẽ dối già là đáng tha thứ nhất. Người Pháp vốn đa tình đã gọi nó là một tội xinh (péchémignon)
Luật đất đai
Vĩ nhân ít nhiều đều vi phạm luật đất đai. Họ ăn tốn diện tích quá.
Thanh tra thời gian
Thanh tra thời gian có nhiệm vụ định kỳ kiểm tra khu ghế V.I.P. tàu xuyên lịch sử và khẽ nhắc nhở “Quý ông quý bà đã ngồi nhầm số”.
Tàu nhanh
X. nhà phê bình cấp ưu tú là khách thường xuyên của những chuyến tàu nhanh. Ông mắc chứng xấu bụng nghề nghiệp.
Cách ngôn
Đời ngắn – Khiếu nại dài.
Mượn văn
Cái may lớn nhất trong đời Thanh Tâm Tài Nhân, tác giả  Kim Vân Kiều truyện, có lẽ là được Nguyễn Du mượn văn, ăn trộm tên ông khỏi danh sách tự hủy của quên lãng.
Giải lao
Nhà thơ X. nổi vì quá nhiều phao tiếp thị – Ông muốn chìm chốc lát để giải lao cũng không được. Thật bất hạnh!
Phi lý
Người ta luôn khiển trách văn học là không cao ngang tầm thời đại. Đó là một khiển trách phi lý và tức cười.
Thời đại cao 1m80 hay 2m. Thế kỷ XIX là một thế kỷ bí bét về chính trị nhưng lại sinh ra Truyện Kiều. Vậy Truyện Kiều cao hay thấp hơn thời đại?
Giải khuyến khích
Bài Hai Kâu sau đây:
Gắng chữ với thời gian tri kỷ
U thất tuần bồ nhí mộng hăm
được giải khuyến khích của cuộc thi thơ tuần báo Trẻ.
Nghe đồn, X. nhà thơ già trong ban giám khảo đã viết nhận xét:
 “Chữ hăm cùng với chữ hâm một vần.”
Và đề nghị cho giải nhất.
Nhưng theo luật định, ông chỉ có quyền bỏ một phiếu.
Thời trang và tu từ
Thời trang là thuật của phái đẹp.
Tu từ là thuật của nhà thơ, một phái đẹp khác.
Thiện ý
Các đấng cứu thế nhiều khi làm khổ loài người vì chính thiện ý của họ. Họ thường mắc bệnh sốt ruột.
Nitsơ
Đọc đâu đó ở Nitsơ:
Tôi có một số ý tưởng hay họ toan tính dung tục hóa chúng thành những chân lý.
Câu đố
– Một thứ lương không tổ chức nào của xã hội loài người chi trả nổi?
– Lương tâm.
Tham quan
Điểm tham quan nóng nhất của lịch sử là Suối Giải Oan.
Tình dục
Về khoản văn chương tình dục, hình như phái yếu mạnh hơn phái khỏe.
Tôi chẳng việc gì phải thắc mắc về thế thượng phong của họ.
Tôi chỉ hơi tiếc họ quá ư nghiêm túc.
Nhớ Rôlăng Báctơ, tác giả cuốn “Diễn ngôn si tình” (Le discours amoureux) nổi tiếng:
“Tôi thích vừa tình dục nóng (hot) và ưu tiên tình dục mát (cool)”
Tình dục nóng là đua tốc độ.
Tình dục mát là đua đường trường.
Hãy xem mốt chị Hương (Xuân) chơi tình:
Đầu sư há phải gì bà cốt
Bá ngọ con ong bé cái lầm
Hay
Quân tử có thương thì đóng cọc
Xin đừng mân mó nhựa ra tay
Tổ sư Bồ đề khoa tình dục học, Frơt, nổi danh nghiêm túc, cũng không quên món khai vị mà ông định danh là khoái lạc sơ bộ (plaisirs prêliminaires) trong mơ-nuy tình.
Văn hóa người
Bản năng động vật đơn thuần chỉ có hai cách ứng xử: tấn công ở thế mạnh, chạy ở thế yếu.
Cách ứng xử thứ ba: đối thoại, là bước đầu tiên của văn hóa người.
Parménit
Parménit, nhà triết học nổi tiếng thế kỷ thứ V trước C.N. là tác giả của câu nói rất hiện đại sau đây:
“Người ta ít phát biểu những ý kiến của mình mà thường phát biểu những dư luận”.
Thấy và tìm
Jăng Cốctô có một nhận xét đặc biệt sâu sắc về người bạn Picatxô của mình:
– Đối với Picatxô, điều quan trọng nhất là cường độ. Ông thấy trước, và tìm sau.
Hiền tài
Hiền tài, hay “hỗn” tài đều là nguyên khí quốc gia. Các nghệ sĩ nòi đều ít nhiều dính một trọng tội: Tội kháng chỉ.
Tác phẩm
Mọi tác phẩm xuất sắc đều là những đứa con cầu tự.
Kẻ thù
Kẻ thù của bình đẳng là chủ nghĩa bình quân.
Phạm trù của tư tưởng
Bình giảng Nitsơ, nhà triết học hàng đầu của nước Pháp, Dơlơzơ viết:
Những phạm trù quan trọng của tư tưởng chưa phải là cái sai cái đúng mà là cái cao thượng, cái thấp hèn. Không nên quên có những chân lý của sự bần tiện.
Thơ cổ điển và hiện đại
Trong một bài thơ cổ điển, nghĩa thường đến đúng hẹn. Trong một bài thơ hiện đại, nghĩa thường đến trễ giờ.
Lý trấu
Cô X., phóng viên báo Thời Trang, hỏi nhà thơ già Y.:
– Sao không thấy bác xuất hiện trên truyền hình?
– Nhà đài chưa đủ thiết bị kỹ thuật cao cho một chương trình “Người vô hình”.
Chúa Lời
Chúa Lời là bầu chủ của các nhà thơ.
Nhu cầu
Nhu cầu là ham muốn bị quản thúc tại chỗ.
Ưu điểm
Trong đơn gửi Hội Nhà thơ, phần ưu điểm, nhà thơ X viết: “Chưa từng một lần bị ra tòa vì mưu toan ám sát thời gian”.
18/3/2018
Lê Đạt
Theo https://vanchuongphuongnam.vn/