Xứ nắng 2
31. Mặt trời sáng rỡ. Mưa đêm còn sót ủ trên những tán lá. Trinh
chở tôi trên chiếc xe máy hai bánh. Chúng tôi chạy ngược hướng mặt trời mọc. Tiến
vào cõi âm. Thế giới của người khuất mặt. Men theo mùi tử khí. Lắc léo qua
trăm, ngàn xe đủ loại. Tránh vô số ổ gà lớn nhỏ. Vượt qua không biết bao nhiêu
khuôn mặt buồn vui. Nắng mới ban mai tua tủa vào mặt.
Trinh bỏ đường lớn, tách vào ngõ nhỏ, dài, thông hai bên đường rào rạt. Càng
vào sâu, càng hoang vắng, tĩnh lặng. Đâu cũng thế, trên trái đất này, cõi âm
bao giờ cũng hoang vắng, tĩnh lặng, bình yên.
Về Việt Nam ai cũng phải đi thăm người chết.
Ở Mỹ bao nhiêu năm tôi chỉ bước chân vào nghĩa địa vài lần. Tôi nói.
Trinh im lặng, mắt dõi tìm mộ.
Mỹ hay Việt, ai cũng có chung niềm khát vọng. Không thích khổ, chỉ thích sướng.
Đấy là mục tiêu của đời sống.
Tôi nói, chân bám sát chân Trinh. Mắt Trinh vẫn dõi tìm mộ.
Lịch sử nhân loại càng dài, khổ đau càng chồng chất, mộ chôn càng nhiều, riết rồi
chẳng có đất cho người sống.
Tôi nói, chân vẫn bám sát chân Trinh.
Mộ ở Mỹ bằng phẳng như bận đồng phục, mộ Việt Nam nhấp nhô to nhỏ như nhà
tranh, nhà ngói, lâu đài.
Trinh có nghe tôi lẩm bẩm như con mẹ khùng không? Tôi chẳng biết, chẳng cần.
Hai cái bóng cụt ngủn đứng ngọ, giữa trưa. Hai cái bóng chẳng thể nhập làm một.
Tôi nhìn bóng cụt của Trinh, thầm nghĩ, chắc phải lâu lắm Trinh mới vào lại nơi
này.
Người tôi bắt đầu vã mồ hôi. Nắng châm chích trên da lưng.
Trở lui, trở ra, đi vào, đi loanh quanh... Nghĩa trang mịt mùng, bạt ngàn. Con
số người chết chắc chẳng thua con số người đang sống. Trên sườn núi lác đác mộ
bia mới. Hai ống chân tôi cỏ may bám trắng. Chẳng nhớ mộ nằm ở đâu à? Tôi bắt đầu
mất kiên nhẫn. Trinh dừng, mắt quét bốn phía. A, đây rồi, chỉ vài bước... Tôi
chợt lắc đầu, không hiểu, quá nhiều điều không hiểu.
Hai ngôi mộ nằm chẳng xa nhau. Cỏ dại bao phủ. Nhìn khuôn mặt cậu thanh niên
non như quả bí đầu mùa. Hai má phúng phí, bất chợt tôi nghĩ, anh đã gần đàn bà
chưa nhỉ?
Anh Tịnh chết oan nên thỉnh thoảng cứ về nhập vào người thằng Út. Nó nhại y
chang giọng anh. Trinh nói.
Tôi im lặng nghĩ, trên đất nước này người sống và người chết bao giờ chẳng níu
ghì lấy nhau.
Trinh và tôi đi quanh mộ. Nhổ cỏ dại, biết bao giờ mới hết, mới sạch. Mộ nào
cũng như mộ hoang, dân tứ xứ thì người chết cũng chung số phận, thiếu vắng
nhang khói. Người sống còn lo họ chưa xong, sao có khả năng lo cho người khuất
mặt. Những chậu hoa nhựa bạc màu úp mặt trên đất.
Bãi tha-ma-ngút-ngàn-mênh-mông-lung-linh trong nắng trưa.
Nắng chói chang. Xứ sở không bao giờ thiếu nắng.
Ra mộ là phải mang theo nhang khói phải không? Tôi hỏi.
Ồ em quên mất. Trinh trả lời.
Thế thì suốt ngày Trinh nghĩ gì trong đầu. Trinh không nhớ, làm sao tôi nhớ.
Bánh trái, hoa quả, cúng vái, nhang đèn, bày biện.... Tôi muốn hỏi, vì sao,
nhưng nhìn sang Trinh đang ngồi cong lưng bứt cỏ dại. Trinh đang nghĩ gì trong
đầu? Tôi tự hỏi. Ồ, mà biết đâu hắn chẳng nghĩ gì. Tôi tự trả lời.
Cả hai đi lại ngồi dưới gốc cây thông. Tôi phải gỡ hết những cọng cỏ may bám
vào gấu quần, đâm xuyên thấu qua da.
Câu chuyện kể lại:
1. Đi nghĩa vụ ở Campuchia.
Sao Trinh không trốn?
Trốn không được. Đến tuổi phải đi. Nghĩa vụ của người dân. Bạn em đứa nào cũng
phải đi, lúc đó đã làm gì có chuyện đút lót. Mà cũng chẳng ai có tiền.
Đánh nhau ghê lắm nhỉ?
Khỏi phải nói. Kinh khiếp lắm. Mỗi lần đụng trận là người bị chết, bị thương
rãi ra như ra. Có thằng nói chưa xong câu đã ngủm.
Trinh sợ không?
Sợ khiếp đi chứ!
° ° °
Tụi Khờ Me Đỏ ghê lắm, ác lắm. Tụi nó chạy nhanh như mũi tên
phóng.
° ° °
Người Cam Bốt hận thù người Việt đến tận xương tủy. Bắt sống
được người Việt nào là họ chỉ muốn đập vào đầu cho chết, đỡ phí một viên đạn. Họ
hay nói ‘cáp duồn,’ chặt đầu người Việt, trả thù chuyện ngày trước cha ông mình
chặt đầu tướng lãnh họ, đặt ba góc, làm lò đun trà.
° ° °
Nhớ nhà dễ sợ. Không biết khi nào mới về được, chẳng có ngày
nghỉ, ngày phép gì ráo. Lắm lúc vừa buồn vừa tức vừa tủi thân. Đất nước thống
nhất rồi mà mình còn phải bị đi lính. Hồi đó em có thằng bạn thân tên Nghĩa. Nó
cứ nói, ngày trước bố tao đi bộ đội, bố mày đi quân đội. Giờ đây tao với mày đi
nghĩa vụ quốc tế, ngày sau con cái tụi mình chắc đi đánh người hành tinh quá.
° ° °
Tiếng súng ầm ầm trên đầu, đất rung rền dưới chân, tiếng la
hét, cây ngã, người ngã, em ngã... ngất đi, tỉnh dậy thấy mình nằm trong bệnh
xá.
Tờ giấy ghi tên tuổi em, đặt trên bụng, gió thổi bay, có người
đi nhặt lại bỏ đúng trên bụng em. Kể ra cũng còn may chứ người ta bỏ lộn người
khác là thường.
Kinh khiếp nhất là lúc khâu mặt. Họ chẳng tiêm thuốc tê. Cứ
thế mà cắt, kéo, khâu, vá, xiết, bỏ... Em đau ngất người, nghe được cả tiếng cắt
da, kéo da, khâu da, lột da.
° ° °
Khát nước lắm chị ạ!
° ° °
Đau khủng khiếp. Đau lắm. Nói ra không ai hiểu được đâu, chị
cũng không thể hiểu được đâu.
Sau đó vài ngày thì rất tủi thân vì chẳng có ai ruột thịt quanh
mình.
2. Đi núi.
Bên kia núi là gì Trinh nhỉ?
Những năm bố còn sống em thường đi núi. Mỗi chuyến đi kéo dài
có khi cả tháng, cùng vài người có chung giấc mộng làm giàu. Đôi khi em cũng tự
hỏi, nhưng khác chị, là bên kia núi có gì?
Những tảng đá tím trong, đục mời gọi. Giấc mộng triệu phú, nếu
gặp may, trúng được mánh. Những tảng đá đã chôn sập biết bao đàn bà, đàn ông,
già trẻ ở cái đất Dục Mỹ này chị biết không? Chẳng chết vì súng đạn, mà chết vì
giấc mơ làm giàu.
Chỉ vì vài người trong xóm khuân về mấy tảng đá bán cho người
Đài Loan, họ mang về nước đúc tượng, lọ, bình bán cho triệu phú.
Em ở nhà chẳng biết làm gì, đi vô đi ra nghe bố say sưa chửi
rủa, mẹ váng vất như cái bóng, thằng Út vừa què vừa câm. Trong xóm vài người bắt
đầu gọi em là thằng ... té giếng.
Em đào đất, khuân đá. Trời sáng thì biết là ngày, trời tối
thì biết là đêm, cứ đi, đi miết, khi nào hết gạo thì về.
Có những lúc băng qua đồi, suối, sông, lạch, phạt bao nhiêu
cây lá, cỏ dại tưởng tượng mình là người khai hoang cũng kỳ thú, hồi hộp nữa.
Lâu lâu thấy hoa rừng nở cũng đẹp, cảnh hùng vĩ cũng thích, trái cây lạ ăn cũng
ngon. Chỉ sợ thú dữ rắn rít, với lại đất sụp.
Ở cái xứ Dục Mỹ này thì có công việc gì làm đâu. Tiền anh Đức
lúc đó gửi về chỉ đủ để nuôi con sâu rượu của bố, thuốc thang cho mẹ, và mấy miếng
ăn, giữ cái nóc nhà không đổ là may lắm rồi. Thân em, em lo, em leo núi, em đào
đá, em phiêu lưu, em tự chọn, em đeo đuổi giấc mơ làm giàu như mọi người tỉnh
táo quanh em. Khổ chứ, khổ lắm, khổ như chó. Nhưng nghĩa lý gì so với mấy năm
đi nghĩa vụ quân sự.
Tôi đứng dậy, phủi đít quần, nhìn thẳng vào mặt Trinh, tìm
nét "đẹp trai nhất nhà" của mẹ. Tôi tìm thấy nét hiền lành, nhẫn nhục
trong đó.
Giấc mơ, tự nó chẳng tội tình gì, chẳng oan nghiệt gì. Tôi
nói.
32
Tôi ôm chặt người Trinh, hai bầu vú áp sát lưng Trinh. Cho
Trinh đỡ sợ và tôi không bị ngã. Một thoáng giây vụt hiện đến, tôi biết, biết
mình không nên làm như thế.
Ở Việt Nam, nhiều điều không nên làm như thế.
Ở Việt Nam, tại sao lại làm như thế.
Ở Việt Nam, không dự định, không sắp đặt, không biết trước. Bước chân kế có thể
rơi lọt xuống hố sâu.
Giờ thì tôi biết tôi đang ôm sát người Trinh. Trên đường từ nghĩa địa về nhà.
Nghĩa địa nơi có bố chồng, anh chồng đã rục xương rã thịt. Con dâu, em dâu sao
chẳng thắp cho một nén hương, khấn vái trò chuyện thủ thỉ đôi ba câu?
Mặt trời hung dữ. Đầu tôi nhức buốt. Tôi nhắm nghiền mắt, áp mặt vào vai Trinh.
Tôi cần chỗ tựa, nhưng sao...
Tai tôi vẫn vểnh như tai chó.
Mũi tôi vẫn thính như mũi chó.
° ° °
Quán ăn Mễ nằm cuối đường số Hai, giữa lòng phố. Nhạc guitar
rộn ràng, sôi nổi. Soft taco ở đấy rất ngon. Hầu như mỗi tuần Đức và tôi đều
ghé lại. Những cái bàn lát gạch bông, sắp xếp những hình thù khác biệt, màu sắc
tươi vui. Chai ớt tương đỏ cay xé lưỡi, in hình người đàn ông đội mũ rộng vành,
râu mép dày đen, xương cằm bạnh, đôi mắt u uẩn, nhưng nghiêm khắc.
33
Buổi chiều xuống dần. Một ngày nữa lại trừ đi trong cuộc sống
này, ở trần gian này.
Tôi nằm đây, ngửa mặt đếm từng con thằn lằn, cả thẩy bẩy con. Chúng bám chặt
vách. Một con cuộn đuôi ở góc, nó là đực hay cái, có nghĩ ngợi gì không?
Con người, xã hội được cấu tạo thành hình bởi tôn ti trật tự lớp lang. Có trước
có sau. Hình tròn của tổ ong. Sự di chuyển thẳng hàng của bầy kiến. Cái bánh cưới
nhiều tầng. Tầng dưới bao giờ cũng to hơn từng trên. Xây cái nhà phải có đủ vật
liệu. vừa lọt ra khỏi bụng mẹ, là gia đình, ra ngoài vài bước nữa, là cô thầy,
bạn bè, hàng xóm, đi xa thêm đoạn nữa, là ấp trưởng, xã trưởng, rộng chân hơn nữa,
thì quận trưởng, tỉnh trưởng, và cuối cùng là tổng thống, chủ tịch muôn năm!
Tôi làm một chuyến hành trình bay xa, tận mãi bên kia nửa quả địa cầu.
Trời ơi tôi thèm đạp một cái gì đó. Đạp cho nó ngã nhào, lộn tung như xốc đĩa.
Đạp phăng bức tường chắn ngang, hàng rào dựng đứng. Xé toạc tấm màn nhung, màn
sắt, màn tre, màn lụa, màn sương mỏng, màng trinh tiết.
Những gì mẹ tôi để lại cho tôi. Trường học dạy tôi. Sách vở đổ vào đầu tôi. Xã
hội uốn nắn tôi. Về tới đây, đứng trước người đàn bà không đầu. Khuôn mặt
thương tích. Bị thịt lắc lư vô dụng. Tất cả trong tôi bỗng trở thành con số
không to tướng. Rỗng ruột.
Tôi phải sống ra sao? Cư xử ra sao? Đối phó ra sao?
° ° °
Lilian, con bạn chơi thân từ năm lớp chín. Nó sinh ở Lào,
đang sống ở San Francisco trong studio sàn gỗ cũ mòn, cửa sổ rộng, cầu thang
cao sâu hun hút. Bố mẹ còn sống trờ ra đó mà cũng như không. Nó bị bố mẹ không
chấp nhận, hết muốn nhìn mặt, chỉ vì nó yêu người cùng phái. Nó vùng vẫy vẽ
tranh. Miệng bao giờ cũng gào lên khi gặp tôi.
Nếu mày là da vàng, lesbian, lại vẽ tranh, để len vào có chỗ
đứng, có tên tuổi trong xã hội Mỹ này khó hơn trúng số độc đắc, thậm chí trời
đánh còn dễ bị hơn.
Tôi nghe, nghĩ nó nói hơi quá, thiếu tự tin, lại có tính hơi
sốt ruột.
Thì mày cứ vẽ, cứ sống, cứ yêu, cứ chờ đợi, cứ nghĩ là mình
đang được làm cái điều mình ưa thích. Còn lại phó thác cho tài năng, và may mắn.
Lúc mày mở miệng là mắt mày nhắm. Phải thấy người cụt chân mới
bớt than là sao mình không có giày.
Tôi lặp lại lời của bà ngoại.
Tôi nói, nó cũng nói. Tôi nói to, nó nói to hơn. Lilian đã
phá vỡ, dám sống, còn tôi sao đang nằm nơi đây, lại nghĩ đến nó trong giờ phút
này.
34
Trời lại đổ mưa. Mưa rào, nặng hạt. Tôi nghĩ tới con hẻm hẹp,
nhầy nhụa, đất bùn trồi lên ở từng khoé chân trần, gót nứt nẻ, bóng người lầm
lũi đội mưa, đi trong đêm.
Hun hút. Màu hoang tưởng.
Bóng tối xuyên thủng mọi sự vật.
Hơi mát phủ trùm bó hoa nhựa phai màu, úp mặt trên nấm mộ.
Sự mềm mại của làn da rắn chế biến thành những cái sắc tay.
° ° °
Giấc ngủ vẫn chưa tơí.
Nhấc người nhìn đồng hồ. Đã nửa đêm.
Tiếng nạng gõ lóc cóc ngoài sân. Thằng Út đã về.
Khi chiều, sau giờ cơm, nó ngồi im lìm ở cái ghế gỗ ngoài
sân. Tôi lại gần, ngồi cạnh. Nó hút thuốc liên miên. Tôi hỏi em đi đâu cả ngày
chị không gặp. Nó nhìn tôi, miệng cười mà mắt không cười. Em đến nhà người bạn.
Làm gì bên ấy? Chơi. Ừ thì chơi. Tôi về đây, sao nó chẳng xuýt xoa thăm hỏi,
bình thường, như muôn nghìn gia đình có Việt kiều. Nó chẳng hỏi, chẳng thưa, chẳng
rằng. Đúng ra giờ này em ra ngoài ngõ coi phim bộ, nhưng có chị về nên em không
đi. Nó nói thêm. Sợi dây kéo gần khảng cách chị dâu em chồng một chút. Ngồi hơn
một tiếng trao đổi không quá mười câu, mà thiện chí hoàn toàn do tôi.
Lại thêm một trận mưa rào. Mưa chảy ào ào dọc theo máng xối.
Âm thanh vỡ òa. Tiếng chó tru một hơi dài. Tôi thiếp đi...
Không biết bao lâu... Thời gian.
Có cái bóng ai đó đang đứng đầu giường. Cái bóng vuốt ve mái
tóc chẩy dài của tôi. Đêm im lắng. Sâu thẳm. Người đàn bà cụt đầu? Không phải.
Không thể nhẹ nhàng và run rẩy như thế. Bàn tay của ai? là ma hay qủy? Tôi đang
mê hay tỉnh? Mặt tôi giáp vách. Tay trái tôi duỗi xuôi theo thân hình. Bấu mạnh
vào da, có cảm giác. Cảm giác truyền nhanh đến trí óc. Mùi đàn ông. Mùi đất-đá-khói-súng-máu-lửa.
Bàn tay đói tình. Bàn tay của Trinh.
Tôi nằm yên như thế. Chắc nịch và chính xác.
Bàn tay vuốt ve. Ôi! rất đỗi mềm mại.
° ° °
Cái mùng khẽ lay động.
Ai đã bỏ cục đá lạnh vào lò nướng? mà đá vẫn còn nguyên.
Bàn tay vuốt ve mái tóc, chạm khẽ vai trần. Im lặng, nín thở,
tích-tắc-tích-tắc-tích-tắc.
Tôi chờ đợi một tiếng rú, tiếng thét, tiếng nổ, tiếng gào.
Bàn tay khẽ vuốt mạnh. Cái vuốt mạnh bất thường làm chân phải
tôi co giật. Bàn tay rút nhanh. Cái lò xo bật tung. Cái bóng phóng nhanh.
Tôi mở mắt. Bóng phóng là Trinh.
35
Tôi nằm yên như thế. Người tê đi.
Ý niệm về thời gian, mất hút. Không gian trắng xóa. Bảy tuổi, ngồi nhìn bờ biển,
không thể mường tượng ra đâu là chân trời và đâu là bể khơi.
Màu đêm, sao nơi nào cũng giống nhau. Trên địa cầu, trong vũ trụ. Nó không ngôn
từ, không lý giải, không luận cứ, không hình thể. Hàng tỉ năm trước nối liền
hàng tỉ năm sau, và ngay trong tích tắc này.
Mưa đã tạnh, mùi hoa sứ thoảng thơm ngoài khung cửa sổ.
° ° °
Tiếng heo gào thét. Ba giờ sáng. Giờ giết heo. Thọc cổ heo. Lấy
huyết heo. Ác mộng ùa tới như núi lửa, phún thạch trào tràn.
Người tôi bật run. Cơn sốt tuôn tủa toàn bộ giây thần kinh. Mồ
hôi đặc như máu rịn kín từng lỗ chân lông.
Tiếng con heo khác lại gào-thét-van-xin. Tôi gắng sức ngồi dậy.
Vẫn gào thét-van-xin. Bịt kín hai tai. Âm thanh nước chẩy trong người tôi trào
ra. Tiếng heo im bặt. Tôi gập người. Tiếng heo lại gào-thét-van-xin. Tôi bật
cong người. Tiếng heo thở hắt. Tôi buông xuôi.
36
Người đàn bà không đầu ngồi thõng chân trên cái mả hoang
ngoài mé sân trái, qua ô cửa sổ tôi nhìn ra. Nắng chiếu như hào quang vây tụ
quanh cổ người đàn bà. Màu nắng ban mai rỡ ràng, vàng óng, tuôn chẩy như mật.
Hai thằng con trai độc thân của bà hiện hữu đâu đó trong căn nhà này.
Miếng đất mua lại. Chủ chính đã mất xác trên đường vượt biên. Miếng đất chia
làm hai phần. Nửa kia không có mả, nửa này dính hai cái mả có sẵn từ đời nào. Của
ai? chịu, không ai biết. Không tên tuổi, cũng chẳng ai cất công tra hỏi. Đất Dục
Mỹ vốn là đất hoang, đất tứ xứ. Có ma không? Tim tôi thót mạnh. Ma sống đang ngồi
thõng chân ngoài kia, kìa.
Mả còn ướt bởi hàng loạt cơn mưa rào đêm qua. Người đàn bà. Mẹ đẻ ra chồng tôi,
nửa quả cam tôi, nửa cuộc đời tôi, nửa hình hài tôi, nửa số phận tôi, nửa giọng
cười tôi, nửa nghiệp chướng tôi. Bà ngồi đó, lưng xoay. Tôi rón rén bước ra, nắm
tay bà, bóp những ngón tay thời gian đã lóc hết thịt. Tôi dắt bà trở vào nhà.
Những lóng xương vụn, mềm nhừ. Bà chẳng nói chẳng nhìn. Hồn người nằm dưới mộ,
có theo chân tôi vào nhà?
Tôi nói thằng Út lấy bộ đồ khác cho mẹ. Tôi lau khô thân thể bà. Hai núm vú
thâm đen chúc đầu như hai hạt nho phơi quá nắng. Những cái xương sườn như niềng
xe đạp, lăn biết bao vạn ngàn vòng. Vài sợi lông khô khốc như cỏ nám, che chắn
nơi đã đưa chồng tôi ra với đời sống này. Tôi áp mặt vào đấy, ngửi mùi đất-đá-súng-đạn-máu,
mùi hơi thở chồng, mùi Alyssa mỗi khi bị sốt, mùi hơi mưa giữa đêm đông miền
nhiệt đới.
Tôi ôm sát bà vào. Mũi cay nồng. Mẹ ơi, mẹ ơi, con đây, con về với mẹ đây... Có
vật gì đó chận ngang cuống họng. Tôi thương bà và tôi thương tôi.
37
Cánh cửa địa ngục mở toang hoác, gió lạnh lùa kín miệng. Gió
xoáy mạnh, thăm thẳm sâu, sâu hun hút, sâu như họng chó. Địa ngục, nơi chẳng một
ai quan tâm, để ý, cũng chẳng ai cần, ai muốn. Màu tối đen, quánh đặc, hấp dẫn
lạ kỳ.
° ° °
The Killing Fields – Cánh Đồng Thảm Sát của xứ Chùa Tháp, nơi
Trinh đã để lại mảnh da thịt, máu thấm vào đất, thương tích đời người. Chế độ
diệt chủng Pol Pot. Gần hai triệu, tức một phần năm dân số Cam Bốt bị xoá sổ đời.
Cuộc diệt chủng thế kỷ, ngang ngửa lò thiêu Do Thái thời Hitler, so sánh được
chăng?
Giờ đây lễ tưởng niệm người quá vãng hàng năm. Cuộc lễ chết oan.
Hình dung hàng ngàn đầu lâu xếp cao bằng Kim Tự Tháp. Khói nhang tỏa mờ phủ che
hàng ngàn hốc mắt. Lời kinh cầu giọng ngữ ngân nga... Chúng giết tôi bằng xẻng.
Chúng trói người tôi vất xuống giếng... Ôi! thương thay. Con tôi ba ngày bị giựt
khỏi tay. Cháu tôi bảy tuổi bị đâm bằng gậy. Bà tôi chín mươi bốn tuổi bị đánh
bằng cây... Ôi! thương thay. Con gái bị hiếp bất kể đêm ngày... Ôi!
Cam-bô-di-a. Con còn nhớ không? Thời qua cay đắng thế nào...
Cánh Đồng Thảm Sát nay là cánh đồng cỏ xanh chạy dài mút mắt.
Hàng dừa trầm mình trong nắng gió trưa. Lác đác những con bò gầy guộc mắt lờ đờ
nằm ngồi uể oải. Các nhà sư áo vàng, áo nâu ngồi nghỉ dưới bóng cây ổi, cây
chanh. Tiếng ve sầu văng vẳng. Trẻ con chân trần không áo nhe răng gặm mía. Mùa
mưa xuống, vài cái sọ người lại trôi lều bều trong lớp cát đá cỏ lấp xấp nước
mưa.
Đau thương quá khứ và khó khăn hiện tại.
Cam Bốt giờ đây đã được giải phóng, kết thúc một giai đoạn đầy
máu và nước mắt. Nhờ Việt Nam?
Và dân tộc Việt, biết cậy vào ai đây?
38
Trinh chở tôi đi ăn sáng. Ngồi sau lưng Trinh, mùi đàn ông,
mùi cám dỗ. Tôi muốn giang tay hét to, phóng đại xuống mặt đường.
Ngu xuẩn không phải là cái cớ, mà là sự thật.
Cái giá trị trả cho sự thật bao giờ cũng để lại vết đau thương. Nhưng rồi sẽ
khôn ngoan, và gần gũi, yêu qúy mình hơn.
Nhưng để làm gì? được gì?
Hay để rồi ngu xuẩn tiếp.
Kinh nghiệm như ăn trái khổ qua, có nhai mới thấy đắng.
Đàn bà yêu đương như sinh đẻ. Cứ thề nguyền là sẽ chẳng bao giờ có lần thứ hai
trong đời, nhưng sau đó quên tuốt luốt, quên tất, quên hết, quên sạch, quên để
tiếp tục yêu đương và đớn đau sinh đẻ.
Chớ bao giờ thề nguyền điều gì. Đó là dấu hiệu của sự khôn ngoan, trưởng thành.
Điều làm cho người đàn bà mạnh mẽ, là ở cái đầu chứ chẳng phải bắp thịt ở hai
cánh tay.
Tôi đang đánh đuổi mùi đàn ông. Mùi cám dỗ. Tôi đang đánh vật con ma ám trong
tôi.
Trăm sông đều đổ ra biển. Câu nói mẹ thường nói trước kia, nghĩa là thế nào, hả
chị? Trinh quay ngược đầu, hỏi.
39
Xe chở hàng hư ngay dưới gốc cây me trước cửa nhà.
Anh nhớ hồi đó, cứ cách vài ngày thì xe nhà binh to khổng lồ chạy vào đậu ngay
dưới gốc cây me. Đàn bà, trẻ con chạy túa ra. Kẻ xách một thùng, kẻ hai tay hai
thùng, dây nhợ ống hút quấn quanh người. Mẹ cũng vội chạy ra, giao hàng bảo anh
trông chừng. Anh Quyến thường chạy theo phụ me hút dầu. Khạc nhổ, chen lấn, dầu
chảy, chửi rủa, tranh dành, cãi cọ, trả giá, thối tiền, thêm bớt... Mọi thứ chớp
nhoáng trong vòng trên dưới mười lăm phút. Mãi sau này anh mới biết mấy ông
lính vào ngõ bán trộm dâàu.
° ° °
Cái xe chở hàng đang bị hư dưới gốc cây me thì có gì lạ?
Trinh chỉ tôi cây me bảo đã già hơn trăm năm. Tôi chưa hề thấy
cây cổ thụ, nhưng thân cây me Trinh chỉ, xù xì, to, già nua, cằn cỗi, chất chứa
mệt mỏi.
Hai người tài xế để lưng trần, nằm ngửa người dưới gầm xe, hì
huc vặn bù loong.
Tôi luồn tay sau gáy, rin rít mồ hôi.
Những đứa trẻ nhẩy múa, reo hò trên mui xe. Những trái me
xanh, chua non, giấc mơ chưa chín. Những khuôn mặt tươi nõn, cánh tay với trời
xanh. Tiếng chân nhẩy tưng tưng, tiếng hò reo dưới bóng cây me xù xì, to lớn,
già nua, cằn cỗi, chất chứa mệt mỏi.
Tôi cũng đã từng là một trong những đứa bé nhẩy múa, reo hò
trên mui xe kia của hai mươi năm về trước.
Rồi hai mươi năm sắp tới, sẽ phải nhìn ngắm mình đi qua thời
kỳ tắt kinh như mẹ, như mấy dì, mấy cô. Đi vào ngưỡng cửa tuổi già, bất lực, chấp
nhận, thỏa hiệp, tiếc nuối.
Phải sống thế nào? ở tuổi ba mươi. Tuổi thanh xuân rỡ ràng của
người đàn bà.
Hình ảnh cô giáo lớp năm, chóp mũi nhọn hoắc, bao giờ cũng đỏ
hoe như vừa mới khóc xong. Lúc trẻ cô theo Chúa đi tu, về sau cô theo trai lấy
chồng. Thượng đế tạo dựng các con, phát cho mỗi đứa một cái giỏ, to hay nhỏ tùy
sức từng đứa. Các con phải sống thế nào, mà khi chết, cái giỏ phải đầy hoa. Hơn
năm chục cái tai cùng vểnh. Hơn năm chục con mắt đồng tròn xoe.
Ba mươi tuổi, về ngồi lại nơi đây, nghe đất đai rạn vỡ dưới
chân. Nắng chan hòa. Xứ sở không bao giờ thiếu nắng. Biết chắc cái giỏ mình sẽ
không bao giờ đầy, bởi nỗi khát khao, khát vọng cứ như ngàn ngàn con sóng, chỉ
chực chồm lên, phủ ụp.
40
Thằng Út trở về. Tiếng nạng gõ đều trên nền sân trước, âm
thanh báo hiệu sự hiện hữu của nó, bất cứ nơi nào, ở đâu.
Tôi bước ra, lần theo tiếng nạng gõ. Đụng nó ngay bực thềm. Đôi môi tô son đỏ
chót. Thấy tôi, nó chùi vội, như bị bắt qủa tang đang ăn vụng, bán dầu trộm. Vết
son đỏ kéo dài, đến tận mang tai.
Thỏi son của tôi, nó lấy tô môi, thế quần lót lụa màu hoa cà nó có đang mặc
không?
Hai mắt tôi căng cứng. Thể xác chực gẫy đổ. Cố gắng níu kéo. Tại sao lại quá
nhiều chuyện xảy ra thế này? Một khám phá mới. Một bí ẩn được phơi bày sau mấy
mươi năm.
Tôi như vừa tìm thấy cái gút thắt. Nhưng nằm trên cao, tay không thể với tới.
Anh ạ, tôi thì thầm cùng chồng, nhờ gió mang đi hộ. Thằng Út nhà mình lại cái,
pê-đê. Tôi học thêm chữ mới này từ ngày về lại Việt Nam.
° ° °
Melissa có bao giờ bận quần lót của anh không hở anh?
Lilian có khi nào dùng after shave của đàn ông không nhỉ?
Tôi gọi điện thoại cho chị Hạnh và anh Sơn về lại Dục Mỹ gấp.
Nhưng khi nghe giọng chị, tôi đổi ý. Gác máy, đồng hồ đeo tay chỉ đúng bốn giờ
chiều.
41
Gã con trai nằm dưới kia, cách tôi đúng một cái xoạc chân,
qua lớp mùng mỏng, tựa sương khói. Màu da đất nung.
Vẻ ngu ngơ khờ khạo của hắn càng làm tăng cơn cám dỗ đến tột đỉnh. Đành chịu.
Chắp hai tay ép giữa đùi, quặn cong người. Co thắt. Bóp chặt. Nhắm kín mắt, nuốt
ực ngụm nước miếng.
Họng núi lửa phun trào.
° ° °
Tiếng heo ré, xé toạc màn đêm, xé toạc tôi.
Một góc nhỏ trên mặt đất này. Sự thể bùng vỡ bất ngờ. Khuôn mặt
gã con trai với một nửa bên với vết sẹo khâu vá vội vàng. Một mạng sống. Nghĩ
ngợi, muôn vàn nẻo lối bào chữa cho mình, như giống đực, cả hàng ngàn năm tự động
được quyền, ưu đãi tự nhiên. Kẻ mê gái chân quê, nông thôn, nhà mùa, mùi mạ
non, gót chân lấm chấm phèn chua, tẩm mùi biển mặn. Ai ban cho họ đặc quyền,
sao không làm mình? Trinh, gã thanh niên ngô nghê, khờ khạo, nói ít, hiểu cũng
ít, dễ bị xỏ mũi... mãnh lực hấp dẫn bản năng hay tội tình tội nghiệp? hay chỉ
lưu giữ tôi qua cơn hoảng loạn nơi chốn này?
Và góc tối, là kẻ đồng lõa.
Thôi chịu, cứ để tuôn chảy như đê vỡ. Đời sống là từng khắc,
từng giây kéo dài. Sống tự nhiên, hết mình. Lên rừng đào đất tìm đá. Thời đất
trời sơ khai. Không thành kiến. Không lý giải. Không phân biệt. Không luận cứ.
Thằng Út thích tô son đỏ, bận quần lót lụa màu hoa cà, đã
sao?
42
Trong cái đầu hắn chứa đựng điều gì?
Những ngày dài tăm tối. Cô đơn. Tuyệt vọng. Nản lòng.
Trên núi cao phủ cây trăm năm mọc không qua đầu người.
Mò đất nhìn trời vọc trăng thủa khai thiên lập địa. Tiếng vượn hú, ngôn ngữ ban
sơ.
Có không bóng hình người đàn bà để dệt mộng? Ngoài người đàn bà rút mình ra từ
trong bụng.
Sống, chết thở mùi bom đạn. Lắng nghe tiếng rên xiết. Chùi khô giòng máu trên mảnh
đất Đế Thiên Đế Thích ngày xưa. Ngày nay là Cánh Đồng Thảm Sát.
Nuôi giấc mộng đời sập trời đất lở. Bà phù thủy hóa phép của ta ơi! Mũi két, đầu
đôäi nón nhọn đen rộng vành, môi mỏng, áo choàng phủ kín chẳng hề để bất kỳ ai
thấy được gót chân. Thiên thần hộ mệnh của ta ơi! Màu má tươi hồng, da thơm lụa
là trinh bạch. Mang ta theo với, bay xuyên bầu trời. Úm ba la! Làn khói trắng,
tỏa xông. Một cái bước ngoặt. Rẽ phải hay trái? Biến đổi kiếp người.
Đức, đứng ngang cùng Tim, Olivia, Barbara, Catherine, John, Dennis, Julia. Thế
giới mở banh. Tầng lầu số chín. Ghế bọc da xoay vòng. Union Square, San
Francisco. Luôn tính chuyện biến đổi phận người. Đấu trí vơí trời.
Đêm đông ở Lake Tahoe. Ngọn lửa bập bùng ấm từng khóe chân. Trưa giang rộng hai
tay, người đổ nhào vui chơi cùng tuyết trắng toát bốn phương tám hướng. Cùng
Erik, tennis mỗi thứ hai thứ tư thứ sáu. Những ly bia sủi bọt đắng men nồng
tuôn ra từ bể chứa ở giữa phố Palo Alto có con đường Page Mill ngắn, nhưng vô số
triệu phú.
Trinh, kẻ vọc đất. Tìm mình trong trăng. Hú cùng vượn. Rũ kiệt từng cơn mơ đời.
Còn tôi, đang ở nơi chốn nào? Chân sao chẳng chạm đất. Vai chẳng tựa vào đâu.
Người chẳng trụ vào đâu. Khoảng trống không mênh mông vô bờ bến. Trong mắt tôi
là bể mây, ngập tràn mây, phủ kín mây. Ôi mây bao la! Con đường đổ dốc,
Telegraph ave. giữa lòng phố Berkeley, thời sinh viên với giấc mộng chất chứa
cao dần, cao dần. Mây đèo Hải Vân trong vằng vặc. Trời xanh trai lơ.
Đổ dốc, lũ học trò trường Chùa da xanh mét, ỏng bụng. Đổ dốc, chân trần khẳng
khiu, tay trần bới rác. Bầy kênh kênh bay rợp đầu.
Tôi đang ở giữa. Mảnh honey ham giữa hai lát bánh mì. Miếng kem trắng giữa hai
mẩu bánh Oreo đen nâu ngọt đắng. Chỉ vài ngày phù du trong kiếp sống phù du. Vô
nghĩa. Vô thường.
Con đường lại đổ dốc. Tránh xe. Tránh ngay, kẻo thịt nát xương tan.
Góc xi măng tuổi thơ ám mùi tăm tối. Mảnh tường tróc vôi nghèo nàn. Cái nóc
mùng mờ ảo như kiếp người giam hãm. Ba giờ sáng, thọc dao sâu vào cổ heo, ngoáy
mạnh, liên tục, tiếng máu tuôn xối xả. Bốn giờ sáng, tiếng múc nước rửa mặt, tiếng
dội cầu tiêu, tiếng nước chảy ào ào ở sân sau, tiếng dép kéo lê ngoài ngõ, tiếng
ho sù sụ của ai bên cạnh nhà, và bóng đèn xanh xao lu mờ không thể soi rõ bất cứ
vật gì. Ba giờ rưỡi sáng. Máu của những con heo đã sạch sành sanh giọt cuối. Nước
mắt của những con heo cạn nguồn. Giờ trút linh hồn. Nghiệp chướng. Ai cứu rỗi
ai? Người-heo-heo-người. Bao nhiêu vòng quay luân hồi muôn kiếp?
Tôi sẽ là con heo? Mắt heo luộc, cổ đã cắt, nằm tênh hênh chờ người đàn ông đến
vác trên vai chạy nhanh ra chợ cho kịp bốn giờ sáng.
Năm giờ sáng. Tiếng chuông nhà thờ tắt nghẹn.
Đời sống cứ thế, băng băng.
Đức Phật đã từng an ủi người đàn bà khổ đau khi mất con. Đem cho ta mười hạt gạo
từ căn nhà chưa từng có ai chết. Nơi chốn tôi sinh ra, nắng chan hòa. Xứ sở
không bao giờ thiếu nắng.
° ° °
Trong cái đầu hắn chứa đựng điều gì?
Qua rồi thời vĩ đại nằm ở chiều kích, bề thế, trung tâm. Vạn
Lý Trường Thành và cái chip nhỏ như hạt sạn lẫn trong chén cơm, không làm mẻ
răng nhưng thay đổi hàng tỉ cuộc đời. Mảnh chip nối liền văn minh con người
nhưng chẳng thể thắt chặt được lòng người.
Thành phố San Jose, thung lũng điện tử, hiện đang dẫn đầu thế
giới, không xa nơi tôi ở. Đất đai không rộng, đồi núi không cao. Do you know
the way to San Jose? Lời một bài hát khá phổ thông. Cây walnut mọc dọc xa lộ.
Hoa dại màu cải ngọt nở tràn đầy mặt đất sau mỗi mùa đông. Down town sắp lụn bại
trước 1975, dân tị nạn cùng kỹ nghệ điện tử phụ sức phà hơi sống dậy. Năm vừa rồi,
thị trưởng San Jose sang Tàu được đón tiếp khá long trọng, thấy rõ sức mạnh của
những con chip hạt sạn. Nhân công Mỹ gốc Việt chiếm tỉ số khá cao. Từ chủ hãng,
kỹ sư, đến ráp máy. Chồng tếch vợ ly, ngụ ngôn high tech, computer. Chồng
technician vợ assembly. Ấm êm, hạnh phúc, no đầy, thỏa mãn giấc mơ Mỹ. Qua rồi
cái thời chồng cầy vợ cấy con trâu... ngày xưa quê nhà. Giờ thì Mỹ hoá lẫn Việt
hoá trên cái xứ Hoa Kỳ di dân. Tôi đang sống trong thời đại di dân.
Sáu giờ, trời đã sáng tỏ.
Hai con mắt rát bỏng, như lửa táp. Không thể nhắm. Chẳng biết
sống để làm gì? Tại sao phải sống? Tại sao tôi lại có mặt ở chốn trần gian này?
(Mười lăm tuổi ghi trong cuốn nhật ky.ù)
Tôi là ai? là gì? Sao cứ phải tự bắt mình khẳng định mãi?
(Hăm mốt tuổi ghi trên mảnh giấy kẹp trong cuốn sách học.)
Sao trời mưa mãi? Tiếng mưa như tiếng nghẹn.
° ° °
Người đàn bà không đầu ngồi trên ngôi mả hoang, ngỡ con mình.
thầm thì âm hưởng gió. Người đàn bà, mẹ tôi. Thẳng lưng ngồi nhâm nhi trà ở
phòng bếp cạnh cửa sổ, sưởi mình trong nắm ấm xuân. Dạy con gái rằng, người đàn
bà phải luôn như bịch trà này, giọng bà thực tế, bản lĩnh, tự tin, pha chút trịch
thượng, thấm được nước nóng ở bất cứ độ sôi nào. Tách trà trước mắt bà khói bốc
nghi ngút.
Thỉnh thoảng bà nhắc nhở con cái, không đi bầu thì đừng
trách.
Người đàn bà không đầu, nhờ gió nói hộ. Người đàn bà lưng thẳng,
nói có sách, mách có chứng. Hai người đàn bà làm tình nhiều lần trong đời, sinh
đẻ nhiều lần trong đời. Những đứa con, mỗi đứa mang một căn phần.
43
Nằm trên ghế bố, người và ghế cứng đờ như nhau. Hình ảnh thành
phố Sài Gòn hiển hiện trước mắt như cái mặt TV căng to.
Nắng nóng làm hụt hơi. Tiếng xe gắn máy gào thét, tiếng bóp còi hối thúc. Thành
phố đầy ắp âm thanh cuồng nộ. Tiếng rao hàng như chửi rủa, tiếng dép kéo lê như
muốn nghiền nát thân thể ai.
Mùi khói xe, thuốc lá, bia rượu quyện với bụi cuồn cuộn trong không gian. Mùi đờm,
mùi nước dãi, mùi nước tiểu, mùi cứt chó, mùi tinh khí, mùi cửa mình, mùi máu
trộn lẫn trái cây hoa quả ủng mùi nhiệt đới.
Thành phố ào ào, tuôn như thác đổ, đê vỡ. Thành phố quanh năm náo nhiệt, ham sống
như thể chỉ còn vài giờ phù du để sống. Thành phố cuồng vọng.
Thành phố của những quán ăn, khách sạn từ năm sao xuống chẳng có sao nào. Già
trẻ lớn bé mở mắt đến nhắm mắt, bước chân qua bao thau nước rửa chén bát tạt
lênh láng trên lề đường.
Lắt léo, đan lát, để bền chặt, quấn vào nhau, mà sống, mà tồn tại.
44
Chợ Đầm. Những con mực khô chưa ráo mùi biển mặn. Kẹo mạch
nha, mềm dẻo vàng óng, thiệt giả khó lòng phân biệt. Hũ mắm ruốc, sắc màu lạ lẫm.
Những tờ báo cuộn tròn dưới nách, tôi băng ngang những vựa trái cây xếp đều bên
ngoài mặt chợ, nhưng tiến sâu vào trong, trái nằm lăn lóc. Ăn mày tuổi tính từ
trong bụng mẹ đến sống trên trăm tuổi, từ mù mặt đến cụt hai tay, hai chân, lọ
xin tiền ngậm chặt giữa hàm răng, di chuyển bằng miếng gỗ với bốn cái lon sữa
bò đặc kín xi măng. Ngang qua hàng trầu cau, tôi dừng, những lá trầu xanh mướt
hình trái tim thuôn, những quả cau no tròn. Sự tích trầu cau, tình nghĩa anh em
ruột thịt.
Sao người ta hay nói bạc như vôi chị nhỉ?
Trinh bất chợt hỏi.
Người ta cũng hay nói bạc như tiền nữa Trinh ạ.
Tôi trả lời.
Thôi mình ra biển một lát. Tôi đề nghị.
Cái ghế bố nhựa tôi nằm duỗi chân dấu dưới cát nóng. Hàng
dương liễu chắn gió cằn khô, lì lợm, thách thức. Những con cua hấp hơi. Đĩa đậu
phộng rang. Rổ trái cây đủ loại. Chồng bánh tráng nướng. Chồng sách dạy làm người,
sách học tiếng Việt, tiểu thuyết Nỗi Buồn Chiến Tranh bản Anh ngữ, sách giới
thiệu những ngôi chùa cổ... Những người đàn bà gồng gánh lệch cả vai, chân lún
sâu dưới cát.
Trời nóng thế này chị bận chi đến ba áo?
Tôi không thể không thắc mắc khi nhìn người đàn bà ngồi cạnh
chân trái mình.
Tui đang bịnh.
Miệng trả lời nhưng mắt chị nhìn về phía biển khơi.
Tôi nhìn kỹ chị. Cổ bên trái bị sưng, bầm tím. Cổ chị bị sao
vậy? Nghe tôi hỏi bất ngờ, chị vội lấy tay vừa xoa, vừa cố kéo cao cổ áo. Mắt vẫn
nhìn về phía biển khơi.
Thằng chồng nó đánh.
Người đàn bà ngồi sát cạnh nhanh miệng khai.
Tại sao lại đánh?
Người đàn bà bị chồng đánh, mắt vẫn nhìn về phía biển khơi,
nói:
Nửa đêm thằng chả về, say xỉn, chửi rủa om xòm. Nhậu, nhậu riết,
hết đánh tui, xoay sang đánh tụi nhỏ. Trong nhà giờ chẳng còn gì để phá. Tui ức
quá, thủ sẵn con dao phay trong tay, thằng chả mà xông tới là tui đâm. Lần này
tui nói là tui làm, tui đâm thật. Thằng chả nhìn quanh, thấy cái nón tui mới
mua để trên mùng, thằng chả nhào tới định bẻ đôi, tui nhào tới giựt lại, cái
nón bị méo một bên, nè, nè, coi nè... Chị ngưng, thở dốc, tui tiếc cái nón, liệng
con dao, thằng chả xông tới thụi loạn xạ vào người tui...
Chị lại ngưng, thở dốc, lấy cái nón dơ cho mọi người coi,
nhưng tay kia vẫn cố kéo cổ áo che cái cổ sưng, bầm tím.
Những người đàn bà đồng nghiệp ngồi nghe, cùng nhìn nón, rồi
cùng dõi mắt nhìn về biển khơi. Nắng chan hòa. Xứ sở không bao giờ thiếu nắng.
Nhìn ra xa bể khơi, lắng nghe tiếng sóng vỗ, mới hiểu được sự
khát khao, bí ẩn của nỗi niềm ước mơ.
Cái nón chị mua bao nhiêu?
Tôi thực tế.
Ba chục ngàn.
Chị nói.
Tôi móc túi đưa chị tờ giấy năm chục ngàn. Chị ngỡ ngàng, ngập
ngừng, rồi xua tay.
Giữ lấy, tôi tặng chị mua cái nón khác.
Mắt chị bỗng ngập nước.
Người ta cho thì cứ lấy, bà không lấy là tui lấy.
Chị ngồi sát cạnh lên tiếng.
° ° °
Sau ngày bố mất khoảng vài tháng. Một buổi sáng, người đàn bà
lạ đi cùng thiếu nữ đến gặp mẹ với tờ giá thú trên tay. Bà là vợ chánh và tôi
là vợ thứ. Rồi chỉ người thiếu nữ có đôi mắt của bố. Đôi mắt chứng tích, mẹ
không thể trốn tránh được.
Hình như mẹ tắt tiếng nói sau buổi sáng hôm ấy.
Trinh kể khi những người đàn bà bán hàng rong đã đi khỏi.
Tôi nghĩ tới Kiều của Nguyễn Du. Mười lăm năm lưu lạc, ngã
vào lòng không biết bao loại đàn ông. Từ tiếng cướp khét tiếng đến thư sinh
đóng cái đinh không thẳng. Mười lăm năm, biết bao đêm, bao ngày, bao lần... mà
sao không dính "bầu". Kiều dày dạn phong sương, đủ mọi ngón nghề,
nhưng nghề "ngừa thai" hoàn toàn không đề cập. Nếu tác giả là đàn bà,
thì việc đầu tiên sẽ cho biết ngay Kiều không có buồng trứng tốt, thuộc loại
"cây độc không trái," để cho độc giả phụ nữ khỏi phải thắc mắc. Bởi
đó là thắc mắc hằng ngày phải đương đầu trực diện, đối phó, và giải quyết. Nguyễn
Du mải mê mổ xẻ nhân sinh quan, "thương hại" cho kiếp hồng nhan đa
truân, triết lý đạo Phật, quan niệm Nho giáo, tài mệnh tương đố, thân phận kiếp
người...
Nguyễn Du, theo sách vở, tài liệu ghi chép lại, ông cũng đã
có hơn một người vợ, và có hơn một người con.
45
Quán ăn xập xệ bên vệ đường, gần ngã ba Nha Trang – Dục Mỹ –
Ban Mê Thuột. Mái tôn phả hơi nóng cuối ngày, lửa than hừng hực. Người đàn bà
ngồi sau rổ bún, rổ rau, rổ thịt, khói tỏa nghi ngút mờ cả mặt. Những sợi tóc bệt
dầu mỡ, mồ hôi, dán sát vào da, nhưng là khuôn mặt hết sức bình thản. Tôi nghĩ
thế.
Tôi ngồi cạnh Trinh. Những ngón chân không yên trong đôi dép. Những ngón tay
cũng thế. Bình thản, bình thản lại nào. Tôi dỗ tôi.
Nem nướng Ninh Hòa, quấn rau sống, bún, tôm chiên, chấm với nước xốt đặc sản.
Ăn được vài miếng, bỗng nhói đau ở bụng. Ban đầu nhẹ, rồi từ từ mạnh dần, càng
lúc càng dữ dội. Tôi hỏi cầu tiêu, bà chủ quán chỉ tay về phía sau hông nhà.
Tôi đi theo Trinh. Đèn đường đã bật. Cầu tiêu sát cạnh chuồng heo. Bốn con to ủn
ỉn tựa lấn vào nhau. Ngọn đèn mờ mờ. Cái chuồng quá chật cho bốn con. Mùi cứt
heo, thức ăn heo lẫn mùi cầu tiêu xông ngợp óc. Hai chân tôi dò dẫm mò từng bậc
thềm, tay ra kiếm cánh cửa, tìm đúng thế ngồi. Cái móc có sợi dây dài vừa ngồi
vừa giữ cánh cửa. Mùi cứt heo, cứt người, mùi thức ăn heo, mùi nem nướng...
° ° °
Tôi nằm yên, gối đầu lên hai cánh tay mình, mặt đối diện đỉnh
mùng, nghe từng tiếng nổ lùng bùng trong tai. Có gì đang di động trên thân thể
tôi, nhè nhẹ, từ tốn, khẽ khàng.
Tôi cố nằm yên, nhưng không được, bắt đầu ngứa ngày. Tôi gãi
xồn xột, ngứa ngáy lan dần, khắp người, bụng, lưng, bắp đùi, vai, vú, cổ. Đầu
ngón tay dính thứ gì mềm nhũn, mọng nước.
Tôi bật dậy như lò xo, đi nhanh vào nhà tắm, bật điện, cởi quần,
giữa hai đùi, những con dòi màu trắng sữa bám cứng.
Những con dòi bò lên từ lỗ cầu tiêu sát cạnh chuồng heo nằm
phía sau hông nhà bà bán nem nướng Ninh Hoà ở gần ngã ba Nha Trang – Dục Mỹ –
Ban Mê Thuột.
46
Nghiệp chướng nằm trong mỗi cá nhân, gia đình, xã hội, đất nước.
Dân tộc nào, hứng chịu nghiệp chướng dân tộc đó!
Ai có thể cắt nghĩa hộ tôi câu nói này.
47
Giấc mơ thứ nhất.
Tôi mơ thấy khúc chân trái của mình phồng to, bủng nước, màu tím mồng tơi chuyển
dần sang màu vàng vạn thọ. Khúc chân người chết đã nhiều ngày. Bắp đùi non gần
bẹn từ từ nứt, những con dòi tròn úc núc, to gần bằng con đỉa, cứ thế chui ra,
chen chúc chui ra. Tôi không đau, không ghê tởm. Trái lại, háo hức kỳ thú.
Giấc mơ thứ hai.
Nằm trên cái ghế bố đắp vá nhiều lớp. Ba người đàn ông giằng kéo thân tôi. Người
thứ nhất, cánh tay lính Mỹ đen cháy phỏng cố giằng cái ghế. Của tôi, hắn nhất
quyết đòi lại. Tôi chẳng nói chẳng rằng, thẳng chân đạp hắn một cái thật mạnh
vào mặt. Bình thường hắn to con khoẻ mạnh, chỉ cần phủi nhẹ là tôi ngã nhào,
nhưng hắn đang bị thương. Hắn lồm cồm bò dậy, đổi chiến lược, năn nỉ xin được nằm
một lát bởi đau quá, tôi gạt ngoài tai. Người thứ hai là "lính ngụy"
cụt mất giò trái, bả vai lòi khúc xương trắng hếu, máu mướt dầm lan tận chân ghế.
Đau quá, tôi đau quá. Hắn van xin bằng mắt. Tôi chần chừ không quá ba giây,
quay mặt hướng khác. Người thứ ba, anh Quyến, phun nước vào mặt tôi, nước biển
tanh nồng, mặn chát, và lạnh. Cá rỉa gần hết thịt trên mặt anh. Anh cố bấu chặt
thành ghế bố, tôi cố nạy từng ngón tay, nhất định không cho anh bấu vào. Nạy
xong mười ngón tay, cái ghế bố chao đảo như thuyền gặp phải cơn giông, giữa biển
khơi.
Giấc mơ thứ ba.
Trời mưa, sấm sét, gió lộng. Những ngón tay tôi ấm mềm trong bàn tay người đàn
bà không đầu. Ngôi mộ hoang trong vườn nứt đôi. Tôi ngoan ngoãn bước theo bà
vào bên trong lòng mộ. Mộ thứ nhất, là người đàn bà nằm úp mặt, trên lưng bà là
đứa bé sơ sinh, cũng úp mặt. Máu mủ cuống rốn của mẹ lẫn con còn nối liền rơi
chảy lòng thòng giữa xác hoa nhài khô héo phủ kín lòng mộ. Văng vẳng tiếng ai,
‘mang con tôi đi hộ.’
Mộ thứ hai, cũng người đàn bà, toàn thân phủ kín tóc đen. Người đàn bà không đầu
buông vội tay tôi, chạy nhanh tới, ôm chụp. Thoa, con!
Tiếng hét. Tôi choàng tỉnh.
48
Tiếng rên khe khẽ, tự dỗ câm nín giữa đêm khuya thanh vắng.
Mùi đất cao nguyên Ban Mê Thuột len lén thổi về.
Tiếng côn trùng, ễnh ương, dế mèn. Tiếng gọi quay về tuổi thơ.
Tiếng lá khua vỗ ngoài vườn. Không là tiếng nỉ non, than oán.
Tiếng rên khe khẽ. Xiết chặt, chặn giữa hai hàm răng, trổi lên, lớn dần... lớn
dần, rồi không thể kiềm hãm. Tiếng thét.
Vỡ òa...
Sau ánh chớp, bao giờ cũng là cơn giông bão.
Khi mảnh gương vỡ tan, thì cạnh nào cũng sắc bén.
Đứa bé tuổi chưa đếm đủ mười đầu ngón tay. Này đếm nhé, một
hai ba bốn năm sáu bảy tám... đầu ngón tay chạm đầu ngón tay, trong đêm. Đêm
thanh vắng. Tiếng ngáy ran của chồng như tiếng ve sầu hè, tôi lặng lẽ xoay nằm
ngược đầu.
° ° °
Đứa bé khi chiều ngồi trước cánh cửa. Nó nhìn tôi, tôi nhìn
nó, ở giữa là nắng xuyên rọi. Hai cái chân trần khẳng khiu khó lòng duỗi thẳng.
Hai hòn dái tong teo xám ngắt dấu trong cái quần đùi rộng ống. Một hai ba bốn
năm sáu bảy tám... tôi đếm tuổi nó trên đầu ngón tay trong ánh nắng chiều. Những
cái mụt tròn mọng mủ căng cứng trên làn da chân tựa miếng bánh tráng vừa nướng
xong, nóng, giòn, xốp, phồng. Đầu thằng bé tựa vào cánh cửa, nửa nằm nửa ngồi.
Nó nhìn tôi, tôi nhìn nó, ở giữa là nắng xuyên rọi.
Mảnh da bánh tráng nóng giòn xốp đang hành hạ thằng bé.
Sắp đến giờ thọc dao vào cổ heo lấy huyết.
Sao không là tiếng dế mèn gọi quay về tuổi thơ? Tiếng mưa rơi
trên lá đu đủ xanh ngời trong vười sau? Tiếng nổ tan bọt bong bóng trên mặt lề
đường?
Người nằm trong mộ ngoài đêm đen kia, có nỉ non oán trách gì
không?
49
Sáng chủ nhật, tôi ngồi trên bậc thềm, ngó mông lung. Những
con kiến chạy lòng vòng dưới chân. Triệu triệu lá me non lung lay trong gió sớm.
Người đi qua đi lại ngoài đường. Sự vật, con người đang di động trong hai tròng
mắt tôi.
° ° °
Sáng chủ nhật ở California, giữa phố tôi ở, cách nhà chừng
năm phút lái xe, tụ điểm của farmer’s market. Những khuôn mặt người bàn hàng,
tôi nhớ rất rõ, cả nụ cười, giọng nói, vài người tôi biết cả tên và họ. Những rổ
rau tươi rói còn đọng bùn, hoa còn đọng sương. Một mình, tôi lang thang ôm hai
bó hoa, một chưng phòng khách, một chưng phòng ăn. Xách giỏ trái cây, bánh mì,
cheese, mận khô, hạt điều rang muối. Trời trong gió mát, bình an, thong thả, nhẹ
nhàng. Thói quen thú vị, đều đặn mỗi sáng sớm chủ nhật trong nhiều năm.
50
Tôi đi vào phòng tắm, lần mò như kẻ bị móc mắt, nhưng cũng
quyết chí đi. Như kẻ vượt tù, tin chắc rằng chân trời chỉ cách mình một cái nhẩy
cao. Vượt biên, thõng chân xuống nước là chạm phải mặt đất. Cậu Thịnh kể chuyện
vượt biên tám lần mới lọt, lần nào cũng như xem phim trinh thám. Còn tôi đây,
đang dò dẫm bước từng bước trên thềm xi măng, lòng bàn chân mát lạnh, tay bám
vào những gì có thể bám. Thần trí lùng bùng. Đi theo tiếng gọi của thể xác,
trong tôi. Thằng Út nằm phơi mình ngoài sương đêm, cu nó có ngổng không? Nhưng
biết chắc một điều, khi nằm, nó bình đẳng như mọi người. Bước qua Trinh, tôi dừng,
tích-tắc, tích-tắc, từng lỗ chân lông bung nở, tỉ tỉ sự sống cựa quậy. Bước
thêm bốn bước, rẽ trái. Bóng đêm đồng lõa, gió đêm rủ rê, khoảng sân mờ ảo mời
mọc. Đầu gối đụng phải bàn ăn, tôi cắn chặt môi dưới. Băng qua bếp, mùi thức ăn
trong bóng tối xông ra, đầu đụng chùm nem chua treo lủng lẳng như bùa chú. Tôi
dừng, định thần, tiếng mèo hoang phóng nhanh trên mái nhà. Trăng sao biền biệt.
Cánh cửa phòng tắm bật tung...
Tôi chịu hết nổi, tuột gấp quần, chỉ kịp qua khỏi đầu gối. Tôi ngồi bệt xuống
sàn xi măng ẩm nước, góc tường lạnh thấm qua lưng, hất cái ghế đẩu nhựa sang một
bên, ngón tay tôi run run đút sâu... luồn lách qua từng thớ thịt khe rãnh nhầy
nhụa ấm nóng. Sóng cuồn cuộn trên vũng bụng. Ngón tay hút chặt. Đầu môi con bạch
tuộc. Tôi biết tôi muốn gì, làm gì, ngay trong giây phút này. Tôi hoàn toàn thuộc
về tôi. Cái quẫy mình của con kình ngư.
° ° °
thân thể tôi giãn nở
mười ngón chân hết cứng đơ
vũng bụng thôi cuộn sóng
tất cả rũ mềm như giải lụa
chậu nước tỏa hơi mát
tôi mỉm cười trong đêm. Tin chắc rằng, bên kia bức tường, rào
cản, trời đêm mọi sự đều đơn giản, thanh thoát như hương hoa sứ đang độ giữa
mùa.
51
Câu chuyện cậu kể về người đàn bà tôi nghe trên chuyến xe lửa
xuyên Việt. Tôi cứ hình dung, vẽ ra khuôn mặt người đàn bà chưa lần gặp, nay đã
xoá sạch, mất dấu. Xe lửa chạy trong đêm, chở tôi, đang nơi đâu? Trời đen ngòm
bên ngoài. Tiếng rào rào cát đá, bánh xe nghiền nát thanh sắt. Xình xịch, bánh
xe cứ quay vòng. Đầu tôi, vai tôi va vào thành giường cứng ngắc. Những đốt
xương trong tôi va vào nhau như điệu nhạc rap.
Xe đổ dốc ào ào. Đêm thẳm sâu. Những gì đang lướt trôi ngoài không gian kia,
tôi chẳng thể nắm bắt được.
Cậu tôi bắt đầu câu chuyện về người đàn bà. Mẹ và cậu gọi bằng cô. Tôi phải gọi
bằng bà cô.
Bà cô tên gì?
Tôi hỏi.
Chẳng biết, chẳng ai biết, chẳng có tên.
Cậu nói, giọng vội vã, lướt nhanh.
Gần hai ngày ngồi trên xe lửa, xuyên thấu hai múi đầu nước Việt. Ngoài ăn, ngủ,
tiểu tiện, và ngồi chong mắt nhìn bên ngoài khoảng trời cho, cây cối, mái nhà,
hiên, sân trước và sau, bên hông, mộ hoang, chân đất, đỉnh nón rách tưa,
"bán mặt cho đất, bán lưng cho trời," những đứa bé, con cu cái hĩm
trò chuyện lân la cùng đất cát.
Đất cát mỗi miền mang màu sắc khác nhau: đỏ, trắng, nâu, vàng, đen... tồn tại
bao nghìn năm, lăn lóc qua lại, ẩn sâu, nổi trôi, thăng trầm, chìm khuất, trôi
giạt, mưa sương thấm lạnh, nắng hè nung nóng, đất vẫn là đất, muôn đời là đất, không
thể biến tan. Mỗi hạt cát là một linh hồn. Hồn mẹ, hồn cha, hồn ông, hồn bà, hồn
con, hồn em, hồn cháu...
Trời đêm, giọng cậu nhập nhòa cùng bóng in trên vách toa. Tiếng bánh nghiền nát
mặt đường. Lại lao xuống vực, rào rào.
Cô ấy là con riêng, ngoại hôn của ông nội, cùng cha khác mẹ với các chú, và
cũng là cô của cậu. Ông nội có bốn vợ, tổng cộng mười tám người con. Cậu là con
bà ba, mẹ cháu là con bà hai, bà đầu, tức bà nội cả chẳng sinh được con. Cháu
hiểu chưa? Bà nội cả phải cưới vợ bé cho ông nội, cháu hiểu chưa đã nào?
Tôi gật đầu, dạ lí nhí, dù chẳng chiểu, chỉ lờ mờ đoán sự nối liền, liên hệ, là
đống ruột thịt bầy nhầy trong chậu nước lã, vắt không ra một giọt hồng thắm. Bốn
vợ chưa đủ sao còn có con ngoại hôn, tôi chỉ thắc mắc. Cậu nói lung bung, nhớ
gì nói nấy, quàng xiên.
Thế này nhá, để cậu kể lại lần nữa rõ cho cháu nghe...
Cứ thế, tiếng cậu kể, tiếng rào rào xe lửa đang lao xuống vực. Bóng cậu, bóng
đêm cứ nhập nhằng vào nhau trên vách toa. Tôi trong trạng thái mơ màng, bất an.
Câu chuyện nhiều mảng chắp nối, rối tung. Cậu vẫn kể, bánh xe lửa cứ nghiền nát
tàn nhẫn mặt đất nó đang phải băng qua. Cái bóng trên vách bỗng nhòa nhập mùi
không gian, thời gian xa xăm, khuất dấu. Khuôn mặt người đàn bà không tên, mất
dấu, xóa nhòa.
Bà nội cả, thượng thọ sáu mươi thì mất. Năm đó gió mùa đông bắc thổi rét tận tủy.
Bà cô lên tám, trong nhà gọi là con ngoẻo cổ, con đần, con lì. Có người bảo mẹ
bà cô ấy chết là bị đứt ruột, hay sinh con bị dây quấn. Sau khi bà cả mất, ông
nội hết đi buôn xa, về lại làng câu cá, đò lật, chết chìm, ông nội không biết
bơi, nước chỉ cao quá đầu gối một gang tay. Xác ông dạt về cuối bãi, mấy ngày
sau mới tìm thấy.
Mọi chuyện nằm trong quá khứ và hiện tại trên đất nước này tôi có cảm tưởng
không một ai nắm rõ, đầy giai thoại, huyền bí, mập mờ như chuyện lập quốc. Mỗi
người kể một ý, tự diễn giãi, đầy cảm tính, không cần lý luận, lý giải như bản
tính, bản chất con người muôn đời không thể thay đổi.
Từ ngày ông nội bà nội mất, những người con phải tự lo sống, họ hàng chẳng thể
giúp đỡ được ai. Năm đói Ất Dậu, cả làng ai cũng bình đẳng xin ăn. Trong làng
có hai vợ chồng già, có chút ruộng nương, nhưng không con cái. Trước khi biết sắp
mất, hai người giao chút ruộng nương cho người anh cả với điều kiện chỉ cần
cúng giỗ mỗi năm. Rồi một đêm, hai vợ chồng già và anh cả cùng đứng lạy xá sao
như kê vàng trên trời nhận lễ chứng kiến.
Thời gian trôi, nhưng nỗi khổ vẫn không trôi. Nó dính cứng, bám chặt như đất.
Đói rách vẫn đói rách. Ngắc ngoải, vật vờ sống. Cỏ cây cũng thế. Thời tiết khắc
nghiệt và thời thế nghiệt ngã cứ đổ đè trên vai người dân, như ngay lúc này,
bóng cậu và bóng tôi nhập một cứ lung linh trên song cửa lưới toa xe. Tôi nhoài
người cố nhìn bên ngoài. Thế giới đen ngòm. Xóa sạch ý niệm.
Bỗng một ngày cô có cái tên mới, ai đó đặt cho, "nhài" bởi cô thích bụi
nhài sau nhà. Lúc bé cô hay ngủ vùi dưới bụi cây. Lớn lên một chút, thích hái
hoa sâu thành chuỗi quấn quanh cổ, quanh bụng. Mười sáu tuổi, anh cả gả cô cho
người làng cạnh. Làm con gái đã vất vả, giờ gặp thằng chồng vô tích sự, còn phải
hầu hạ bố mẹ chồng, và bẩy đứa em chồng. Quần quật như trâu từ mở mắt đến nhắm
mắt. Đã thế, hầu không khéo, thì bị đánh đập, nhiếc mắng, hành hạ. Vài lần, quá
oan ức, tủi thân, cô mò về làng cũ trong đêm, ngồi dưới bụi nhài sau nhà khóc
thút thít. Khóc no, cô lại lặng lẽ quay đầu về lại làng chồng.
Một chiều cuối đông, cô về lại làng cũ, áo quần nón lá tả tơi, đi chân đất, cái
bụng chửa to, quanh người quấn rơm đỡ rét. Cô Nhài đứng, quỳ, ngồi, lạy lục
khóc lóc van xin về lại nhà, anh cả nhất định không cho, xua hai tay như xua quỷ,
tà ma. Anh vác cây quất vào người cô như đánh chó dại. Cô vẫn đứng lì một chỗ
vái, khóc, van xin... Cuối cùng, anh cả chạy ra sân sau, tước nhanh tàu lá chuối,
bọc cánh tay cô kéo lôi xềnh xệch ra ngõ, tận ngoài đường cái, tát thêm mấy cái
vào mặt, xô cô ngã nhào, cút xéo, đừng hòng về lại đây, lấy chồng thì phải theo
chồng, có chết cũng phải chịu, nghe rõ chưa, rõ chưa... đồ thứ vô phúc, vô phần.
Anh vừa chửi, vừa đánh, vừa thở dốc. Vào nhà, như chưa hả dạ, anh ra vội sau
hè, kiếm cái xẻng, xúc phần đất cô Nhài đã giẫm lên khi nãy, hất đổ ra ngoài đường.
Vừa xúc, vừa đổ, vừa thở, vừa chửi tiếp, mày mà về lại đây là tao giết, tao giết...
Cô Nhài chẳng về lại nhà chồng, làng chồng, mà cũng chẳng bao giờ về lại nhà
cũ, làng cũ. Chẳng ai biết cô đi đâu, làm gì với cái thai tám tháng sau buổi
chiều cuối đông hôm đó.
° ° °
Yêu thương có cần phải học không?
Hiểu biết, trí tuệ có giúp con người đỡ ra hay tệ đi? Có phải
bớt nghèo khổ thì con người đối xử với nhau tử tế hơn không?
Tôi chập chờn thấy mình trôi tuột theo dòng văn hóa Việt. Trở
về nguồn cội, tấm lòng mềm nõn như lá tre lá ổi lá dừa. Sự thủy chung như đất
cát ngàn năm phơi mình trong biên giới quê mẹ đất cha. Tôi không có sợi dây nối
từng khúc ruột liền nhau, hay cuộn tròn, thắt gút, buộc chặt lòng. Tôi tìm về
Việt Nam qua sách vở, câu chuyện kể, kinh nghiệm giòng họ, gia đình và chồng.
Sinh ra nào ai có được sự lựa chọn quốc gia, chủng tộc, giới
tính?
Bà nội thường lý giải theo cách nhìn của đạo Phật. Một tín đồ
sùng đạo, "nghiệp báo, nhân quả" khi bà không có câu trả lời.
° ° °
Người đàn bà không đầu đã xé nát tấm ảnh Đức Mẹ Đồng Trinh, đấng
cứu rỗi vất xuống lỗ cầu tiêu, múc nước dội sạch.
Người đàn bà ngoẻo cổ, con đần, con nhài, cái bụng trương phình
như mang trống nay trôi dạt phương nào? còn sống hay đã chết?
Xác người anh trai kế của Đức có chìm sâu dưới lòng biển
khơi?
Mảnh đất nhiều màu đỏ-trắng-đen-vàng-nâu nhưng nhiều gai và lắm
đá sạn. Cây cối phủ bụi, hỗn loạn đa đoan, xương chất thành núi, máu chảy thành
sông, muôn vạn hồn, sinh linh sống hay chết đều vật vờ, ngắc ngoải đã, đang và
sẽ lướt bay muôn muôn trùng trùng điệp điệp trong nắng chan hòa. Xứ sở không
bao giờ thiếu nắng.
Tôi bỗng nhớ chị Cát Tiên-Catherine, chị họ của tôi.
Biết chị đang sống ra sao ở thiền viện?
52
Chị hơn tôi tám tuổi, ra trường MBA ở đại học Columbia. Chị
thông minh, lôi cuốn, độc thân, tự lập, tinh thần trách nhiệm. Chị không hút
thuốc, không uống rượu, tập thể dục đều đặn. Luôn điều nghiên công việc kỹ lưỡng,
có kế hoạch xa gần. Ở với bạn trai hai năm, không hợp chị dọn ra không một lời
oán trách. Chị không thích bị ràng buộc, gò bó. Thỉnh thoảng đi du lịch, nhưng
việc làm vẫn là mối đam mê chính. Chọn lựa không có con cũng là làm một ân huệ
cho nhân loại về sau, tránh bớt nhân mãn, ô uế môi sinh. Một lần, chị nói với
tôi như thế. Đêm về, nằm ngẫm nghĩ, chị cũng có lý.
Chị Cát Tiên, tên Việt Nam, sang tới Mỹ hai bác đổi thành Catherine, sau khi ra
trường, chị đổi lại tên Việt. Chẳng như bà cô Nhài của tôi, chẳng có cả cái
tên.
Chị kiểm soát công việc như một phụ nữ trong xã hội kỹ nghệ hiện đại tân tiến.
Tốc độ công việc phóng nhanh như xe chạy trên xa lộ, và đổi thay như thời tiết
bốn mùa trong năm. Mỗi lần sau khi ăn trưa với chị, tôi thường suy nghĩ miên
man trên đường về. Xem ra vẻ độc lập, tự tin bên ngoài của chị có điều gì không
ổn, nhưng tôi không phải là chị. Chị luôn mãi mê lo lắng đối đầu giữ chắc công
việc, đồng thời tham vọng thăng chức trong hãng. Chị ngụp lặn trong thời khóa
biểu kín mít, họp hành, gặp gỡ, đổi trao.
Điện thoại luôn cầm chắc trong tay. Liên lạc mọi người qua ngã email, theo dõi
internet thường xuyên để nắm bắt mọi chuyện, từ kinh tế, xã hội, chính trị, văn
hóa gần xa. Chúng xoay chị như cái chong chóng, nhập vào từng bước đi, giọng
nói của chị, như thể phải rượt theo một cái gì đó, vừa cần thiết, vừa mong
manh, chỉ để khẳng định, tồn tại, không được ngã quỵ. Dừng lại đồng nghĩa thụt
lùi.
~~~~~~
Hai tuần trước khi tôi đi Việt Nam. Chị thu xếp đồ đạc đi vào thiền viện nào đó
ở New Mexico. Bác tôi gọi cho mẹ và khóc. Nó muốn trút bỏ tất cả, quá mỏi mệt,
kiệt sức, mọi thứ nó bỗng thấy đều vô nghĩa.
Chị đi, mà tôi chới với mất mấy ngày.
53
Nửa đêm mở mắt, ngửi mùi thuốc lá trong bóng đêm quyện với
hơi thở đàn ông đâu đó, quanh tôi.
° ° °
Hắn ngồi yên như thế có lẽ đã rất lâu. Ngồi sát chân tường.
Mùi đêm và màu đêm bó rọ thân tôi. Tôi thấy từng bước nhẩy của mình trên sa mạc
cát. Cơn bão cát đuổi từ phía sau. Tôi nhắm mắt. Nằm yên.
Âm thanh từng tia máu trên da tôi từ từ đua nhau nổ tí tách.
Hơi thở hắn tiến lại gần. Cát cuồn cuộn. Kề cận. Tiếng di
chuyển của móng chân mèo đực. Sát kề. Cát bốc xoáy cả một góc trời. Cơn sóng thần.
Hắn nghĩ gì, muốn gì ở tôi?
Thân thể tôi cuộn bởi cát.
° ° °
Go ahead, get over with! Tôi muốn hét to.
Tiếng nổ của bắp rang. Bước chân nhẩy của con châu chấu. Hạt
đậu xanh nẩy mầm, mọc nhanh thành giá.
Tôi banh rộng hai chân, buông trôi, để mặc, tận cùng...
Đầu óc tỉnh táo lạ thường, tưởng chừng vừa ngậm môät họng đầy
đá đập vụn, còn tan dần trên đầu lưỡi, tê tê, lan tận óc, óc trắng hếu, khoanh
tròn như óc heo.
Tiếng thở dốc. Tiếng rên nén kềm trong cuống họng. Cứ la hét,
cấu chặt... nếu muốn. Chưa bao giờ thân thể tôi mềm mại, rủ mềm đến thế.
° ° °
Tôi để mặc, như đêm đang trôi, thời gian đang trôi, lạnh lẽo,
vô nghĩa, vô thường.
Một lần, một lần mà thôi, Đức ơi!
Một lần, chỉ một lần rồi thôi, Trinh nhé.
Ước mơ đời người?
Một lần, làm thân phận người.
Ngay lúc này, tôi chỉ là con đàn bà trời sinh ra, có cái hang
sâu hoắm, hắn đang cần, đẩy đưa thế nào, tôi đang có mặt nơi chốn này.
° ° °
Một điếu thuốc khác lại được đốt cháy. Hắn vẫn ngồi sát chân
tường. Mắt bóc từng mảnh da, vẩy trên thân thể tôi. Nước bọt hắn trào nổi bong
bóng ra ở hai khóe họng, nuốt ực, cố không gây tiếng động, dù rất khẽ.
° ° °
Bất cứ người đàn bà nào muốn cho, dâng hiến, bố thí điều gì,
dù lớn hay nhỏ cũng vướng mắc sự rắc rối, muộn phiền.
Nhưng sao tôi vẫn thiết tha cho, dâng hiến, bố thí một cái
gì, từ xác thân tôi.
Thân cây gẫy đổ trong rừng sâu, nếu không có ai hiện diện,
thì có ‘tiếng động’ không nhỉ?
54
Cái đầu hấp dẫn hay thể xác hấp dẫn?
Trả lời hộ tôi.
Trinh. Đức.
° ° °
Những con thiêu thân đâm đầu vào lửa chỉ để rã cánh.
Con cá vì miếng mồi mà cắn phải lưỡi câu.
Nhụy thơm làm con ong tắt thở trong cánh hoa.
Ý chí và lòng khát khao.
55
Tôi suy nghĩ đến hai chữ bình đẳng. Lời phát biểu để đời của
cố tổng thống Thomas Jefferson, Con người được sinh ra bình đẳng – All men are
created equal. Về lại nơi chốn này, chẳng có người da đen để giải phóng nô lệ,
nhưng tôi bỗng nhận thức ra rằng, muôn đời không thể ‘là’ mà ‘nên’. Nên đã quá
khó khăn. Mọi người sinh ra đều nên có cơ hội tìm kiếm hạnh phúc, nên được quyền
vươn lên để tiến bộ. Đứa bé này sanh ra đã mang chứng AIDS từ trong bụng mẹ, đứa
bé kia sanh ra đã là con của tỉ phú Bill Gates. Làm sao mà ai cũng như ai. Làm
sao san bằng mọi dị biệt. Làm sao cào bằng để giống nhau. Một câu nói lúc còn
bé nghe từ miệng người lớn, tôn giáo nào cũng hay cũng tốt cũng dạy con người
làm điều lành, điều thiện, tránh xa điều xấu, điều ác. Thế tại sao lịch sử nhân
loại lại luôn có thánh chiến?
Bởi không bình đẳng khi lọt khỏi lòng mẹ nên ai cũng cứ luôn cố gắng, làm tất cả
chỉ để được có cái quyền tiến bộ, được sự có mặt. Cao hơn một nấc là mong được
sự đóng góp. Qua rồi cái thời mộng mị một xã hội lý tưởng, "Làm theo khả
năng, hưởng theo nhu cầu." Hứa hẹn "sỏi đá cũng thành cơm." Bình
đẳng, thế sao lương thủ tướng Phan Văn Khải cao hơn ông đạp xích lô ở sát cạnh
nhà, sức lực đổ ra chưa chắc ai ít hơn ai. Cái lăng ông Hồ Chí Minh lính gác cấm
được nhúc nhích, còn cái mả anh Tịnh, cỏ dại che luôn cả tấm ảnh. Người sống
không bình đẳng, khi chết, lại càng không.
Cách đây không lâu, đứa cháu gái mười sáu tuổi hỏi tôi, khi nào mình biết mình
trưởng thành hả cô? Tôi ngẫm nghĩ một lát, khi cháu bắt đầu biết suy nghĩ kỹ. Về
nhà, tôi đã quên không nói thêm với nó, và có trách nhiệm với mọi việc mình
làm.
56
Không hiểu sao tôi lại gật đầu nhận lời đi cùng Trinh ra nơi
chốn vắng vẻ này? Con người, thú vật, xe cộ, tiếng động ồn ào bỏ dần sau lưng.
Càng tiến sâu vào trong vách núi, bước chân người càng thưa thớt dần. Tiếng nước
chẩy róc rách. Vài người ngồi giặt quần áo, Kinh lẫn Thượng, như màu đá thẫm giữa
màu đá nhạt. Cả hai tiến vào sâu hơn, đá cát, cỏ khô lạo xạo dưới chân.
Em quên không mang theo quả trứng, có chỗ nước nóng có thể luộc chín được.
Trinh không biết tôi là đứa rất ghét trứng, lại là trứng luộc.
Càng vào sâu tôi càng tự hỏi. Sao mình đi cùng Trinh vào nới đây?
Cây cối thổi ra gió, khói bốc từ những hốc nước. Lá khô, gió khô, cả nắng khô
khốc đổ túa lên cả người tôi. Dừng, thở dốc, tôi chẳng cần phải đi tìm cái ‘sức
nóng.’ Nắng đang quấn chặt người tôi. Tôi bỗng mệt nhoài, cảm giác như thân cây
vừa bị đốn ngã. Nằm bệt xuống đất. Trời chao lượn trên cao, mặt trời rực máu.
Tia mắt Trinh quét trọn người tôi, từ sợi tóc đứt ngắn chĩa trên đỉnh đầu đến
gót chân dính toàn bụi cát. Quét một lượt, rồi dừng lại nơi chốn phải dừng ‘suối
khe, gò bồng đảo.’ Miếng táo Adam trồi trục trơn trợt như viên chè trôi nước.
Tôi chợt phì cười, thấy mình vô duyên tệ.
Nhạy cảm, mày là đứa quá nhạy cảm. Phải, đã nhiều lần giúp tôi bay cao, như
chim, mở toang cánh cửa thiên đường, ngụp lặn trong bể hạnh phúc tuyệt đỉnh. Đồng
thời, cũng đạp xô tôi xuống tận đáy đen địa ngục, đớn đau, tủi nhục, ê chề biết
bao.
Hai mắt Trinh vẫn liếm dọc, ngang trên người tôi. Mỗi cái quét mắt là một vết cứa.
Bốn bề vắng lặng, chỉ gió, đất đá, cây cối, sức nóng và tiếng nước róc rách.
Tôi nghĩ đến mảnh da vá chằng chịt nhàu nát khâu vội. Trả thù cho sự bất công. Ừ,
cứ đè đại xuống. Hất tung. Bất chấp. Phá hủy. Đòi hỏi giữa người và người.
Tưởng tượng, mày là đứa giàu tưởng tượng. Một cái gì đó đâm phập vào cửa mình
tôi, hốt hoảng, hả dạ, cười, bặm chặt môi, mắt long lên, trợn ngược, chỉ toàn
màu đờm. Mẹ kiếp. Fuck you! thì đã sao. So what? Đã chứ, đụ má nó, cuộc đời.
Bình đẳng nằm ở đâu? chỉ toàn nghiệp chướng. Tại sao phải là thằng Trinh này, kẻ
bị trừng phạt. Tại sao? Đụ má, kệ, tới đâu tới, ha ha, ha ha... Thân xác và đầu
óc. Một chấm đen li ti, u mê và tỉnh táo. Hạt bụi nổi bật trên tấm giấy trắng
phau học trò. Màu trắng vô nghĩa. Quỷ ma rình rập. Khổ đau là thật. Chắc chắn
như chết. Hấp dẫn như phá hủy. Chiến tranh, ừ phải, trong chiến tranh: từ bi,
tình yêu, tha thứ là xa xỉ phẩm.
Vấn đề là hoàn cảnh, cơ hội, thuận tiện, có dịp.
... sự có dịp của một đời người đang xảy ra ngay trong khoảnh khắc này, tại nơi
đây.
Sự trả thù đời.
Sợ hãi làm bụng tôi trương cứng như đàn bà chửa. Mùi mồ hôi từ nách bốc ra, gần-gũi-ấm-êm-dỗ-dành-trìu-mến.
Nếu hắn đè mình ra ngay lúc này, tại nơi đây? Dám lắm, tại sao không? Mắt hắn vẫn
như mặt chổi quét lia lịa trên người tôi. Đôi mắt đắc chí của gã thợ săn dốt
nát, mới đi rừng ngày đầu, nhưng vận may, gặp con mồi béo bở. Tay hắn cầm cọng
cỏ khô, vuốt qua vuốt lại trong lòng bàn tay, như liếc dao sẵn sàng cắt cổ vịt.
Yên lặng và bóng tối, đầu con rắn hổ mang không nhúc nhích di động, nhưng hai mắt
chòng chọc vào bị thịt. Bị thịt là tôi, chỉ cần tiếng động khẽ, nhích nhẹ, mỏ rắn
mỗ ngay tròng mắt, tôi.
° ° °
Tôi bật dậy, nóc hòm bật tung. Đi, đi về...
Trinh vất nhanh cọng cỏ khô.
Chị nằm nghỉ một lát cho đỡ mệt, mình chưa vào trong coi...
Tôi mệt quá! Đi về.
Tôi nói nhanh, mê man trong từng bước chân vội vã, vươn dài.
Bước chân Trinh cũng vội vã, vươn dài.
Trời lóa nắng, chói chang, khô khốc. Xứ sở chẳng bao giờ thiếu
nắng. Tôi thấy bóng người đàn bà đứng sẵn ngoài cổng ngóng chờ tôi.
Tôi ngã người vào lòng bà, chạm phải trái tim ấm nồng, mềm mại.
Mẹ, tôi gọi.
Cái đầu bà đã mọc. Nhưng mọc ngược.
57
Không thể, không nên đem suy nghĩ đời mình ra xét đời trước.
Cũng như, đời sau nghĩ sao, sống sao là chuyện của họ. Thời tiền sử nhe răng xé
thịt sống. Thời mình ăn rau đậu, trái cây, tránh thịt như tránh bệnh tật.
Về lại chốn này, tựa cuốn phim quay chậm. Đoạn còn đoạn xóa sạch. Đi qua vùng đất,
giẫm chân lên dấu chân cha ông đã hằn in trên đoạn đường Nam tiến, trong cảnh
chiều tà, những tháp Chàm, di tích một thời hiển hách, uy nghi nay rớt rơi, sót
lại. Đêm ở Huế, tôi bận quần cụt, áo ngắn tay, ngồi cùng vài người khách phương
tây chơi trò thả đèn xuống dọc dòng Hương giang. Trời đêm, nước sông óng ánh
đen tuyền như màu quần sa tanh của người đàn bà ngồi tựa mạn thuyền ca bài Nam
Bình. Chân, tay, miệng, mắt, giọng... trôi theo cung đàn nhịp phách.
Nước non ngàn dặm ra đi, mối tình chi
Mượn màu son phấn, đền nợ Ô Ly
° ° °
Tình đem mà cân
Đắng cay trăm phần.
Chị tôi ngày chưa lấy chồng, hay ngân nga dỗ dành, vuốt ve tự
ái sau những mối tình gẫy đổ qua đướng, không như mối tình làm nên lịch sử của
Huyền Trân công chúa bảy trăm năm trước.
Cũng không bằng... thương nhớ người
mới hay tình nhẹ như... tơ
Chữ tơ chị kéo dài, thật dài.
Còn bé, hay tin điều người lớn truyền dạy, "thằng Mán,
thằng Mường. Vàng chì lẫn lộn. Lũ Hời..." Lớn lên, nhận thức ra rằng, tiền
nhân ta kiêu ngạo quá lố, tự tôn quá đáng. Chiêm Thành xứ sở thời đó văn hóa
cao, đồng thời không kém phần lãng mạn, tự chọn bông hoa sắc trắng, có mùi
hương đặc biệt đặt tên cho xứ sở mình. Chiêm Thành đã thuộc về tiền kiếp, và
tháp Chàm giờ đây, tựa như nghĩa trang tích tụ, ẩn náu cho những oan hồn bay bổng
trong không gian. Mỗi viên gạch là một linh hồn. Áp sát tai, nghe tiếng thì thầm
rên rỉ ru hời. Gió hú từng cơn trên đỉnh tháp, âm khí lạnh lẽo, mây đen đùn về
tứ phương. Tháp phơi sương sớm, nắng gắt, mưa rào, trăng chiếu sáng trôi hằng
bao thế kỷ.
Ngày trước, vua cha mộ đạo Phật như Trần Nhân Tông cũng cậy
nhờ con gái để bành trướng lãnh thổ, mở mang bờ cõi.
Ngày nay, phụ nữ Việt Nam tự chọn đàn ông ngoại quốc làm chồng.
Đủ mọi giống dân, màu da, ngôn ngữ.
Lịch sử văn minh nhân loại, đàn bà quả là khai phóng, khai hóa,
dám phá bỏ biên cương, lãnh thổ, nhấc chân ra khỏi lũy tre làng. Đàn ông luôn cố
giữ gìn, duy trì sợ mất giống, mất gốc, sợ bị đồng hóa. Bằng mọi cách, phải kiếm
cho được thằng con trai để giữ cái họ, dù rằng, trong quá khứ, cái họ, đã nhiều
lần bị đổi.
Mối bi kịch của đất Chiêm Thành.
Sự thất tín của người Việt Nam.
Dù sao, công chúa Huyền Trân không bị tuẫn táng trên hỏa đàn,
mà được cùng người tình Trần Khắc Chung lênh đêm trên sóng nước hơn một năm, thời
gian dài hơn làm bà hoàng hậu xứ Chàm với mỹ hiệu Parameshvari, Nữ Thần Tối Thượng.
58
Thập niên 60, những người nồng nhiệt tham gia chống chiến
tranh Việt Nam. Thắp nến đi vòng quanh trong sân trường, dưới lòng bàn chân là
thảm cỏ mướt mịn, miệng gào to, "make love, not war!" Họ là thành phần
phản chiến, thân cộng, ủng hộ Hà Nội. Mary McCarthy, Susan Sontag, Joan Baez,
Jane Fonda... cùng hàng vạn người khác. Gờ đây, xong việc, trang sử đã lật, họ
cũng như hàng vạn người khác trôi theo tuần hành sinh lão bệnh tử. Jane Fonda
qua tay ba đời chồng. Mary McCarthy đã chết. Susan Sontag trải qua cơn bệnh ung
thư ngực. Joan Baez giải nghệ. Và còn ai nữa? Đất nước Mỹ vẫn giàu, vẫn mạnh, vẫn
quyền lực. Những công ti to nhỏ giờ đây đi bằng máy bay vào thẳng phi trường Nội
Bài, thay vì đổ bộ vào hải cảng Cam Ranh. Peterson thời chiến là tù binh Hòa
Lò. Thời bình là đại sứ thong dong đạp xe đạp quanh 36 phố phường Hà Nội, được
quan quyền kính cẩn bẩm thưa.
Một chị bạn tôi quen biết, có người xúi chị ra CD vì nghe giọng chị hát
karaoke... hay. Chị bỏ việc làm, dốc hết tiền để dành ra cho được đĩa nhạc. Sau
một năm, đĩa bán chẳng ai mua, không ai nhắc nhở, người xúi chị ra CD cũng chẳng
nhớ đã từng khen, chị trắng tay, đắng cay trở về nghề cũ, ca sĩ một sớm một chiều
trở thành giấc mộng. Hát karaoke chơi chơi cho vui khác nghề ca sĩ thực thụ. Một
anh bạn khác, rủ bạn bè đến nhà ăn, được bạn bè khen món phở anh nấu ngon, đồng
thanh đồng lòng xúi anh, mày nên mở tiệm, ngon đứt thiên hạ. Thế là anh dốc hết
tiền để dành, cầm nhà mượn nợ trên trăm ngàn, quyết chí mở tiệm. Những người bạn
ngày trước đồng lòng khen chỉ tới ngày đầu khai trương ăn free, sau đó quên tuốt,
chẳng còn ai nhớ. Phở nhà nấu khác phở tiệm. Cái giá phải trả cho những lời
khen phù phiếm là mất toi trên trăm ngàn đô, lại còn bị vợ li dị. Thiên hạ khen
rồi chẳng nhớ. Họ về nhà sống đời họ. Hai người tôi quen biết sống vì lời khen
của thiên hạ, chẳng phải vì ý thích riêng của mình.
Việt Nam trả giá cho trò chơi trí thức của vài người nghĩ ra, luôn áp dụng mọi
chủ nghĩa, chủ thuyết một cách sốt sắng, kỹ càng, tới nơi tới chốn. Chủ nghĩa Cộng
Sản, hậu quả giờ là một trong những nước nghèo dốt nhất. Thủ tướng nước ta là
chuyên viên đi xin tiền và khất nợ.
Không phải lúc nào cũng cả tin như chiếc áo tơi, mưa gió tạt hướng nào ta che
hướng đó. Không phải đơn giản như lời Trinh nói ban trưa, em bắt chước mẹ, nóng
trong người thì nấu canh rau má ăn cho giải nhiệt, mà lạnh trong người thì ngậm
gừng cho ấm bụng.
Áo tơi mưa, rau má hay gừng thì kiếp này,
Mặt Trinh rách vẫn là rách
Mẹ mất trí
Và thằng Út không thể chạy được.
59
Tôi gọi điện thoại nhắn chị Hạnh, anh Sơn, về Dục Mỹ gấp.
Tôi quyết định rời Dục Mỹ sớm hơn hai ngày.
Phá hủy ước lệ, bẻ sập hàng rào. Phiêu lưu, mạo hiểm, thí nghiệm, khám phá để
đón nhận nguy hiểm, bất trắc.
Nhưng ngu xuẩn không phải bao giờ cũng có lý do để biện hộ, bào chữa, mà là sự
thật.
Tôi còn Đức, còn đứa con trong dự tính. Căn nhà với mái ngói nâu non, những chồng
CD xếp hoài không bao giờ gọn, hàng rào có hoa tím leo, mỗi năm nở hai mùa.
Khôn ngoan, tỉnh táo, sáng suốt, sử dụng cái đầu. Tôi nói với tôi, ôm xiết vai
mình.
Chiều sâu của lý trí – Chiều sâu của tình cảm.
Và sức mạnh của bản năng.
° ° °
Tôi phải chuẩn bị, một ngày, Alyssa nếu muốn, con tôi nếu có.
Chúng hỏi tôi phía bên nội, tìm về gốc gác, cội nguồn. Tôi sẽ dẫn chúng về đây,
kể cho chúng nghe, tựa câu chuyện cổ tích dân gian, huyền thoại hoang đường.
Ngày xửa ngày xưa... bà nội một ngày quyết định trở thành người mất trí để khỏi
phải tiếp tục hứng chịu mọi oan khiên nghiệt ngã. Đừng tưởng rằng, người đàn bà
chân quê, sức chịu đựng là vô biên, không đáy. Bà nội cũng là người, đừng phong
bà làm thánh sống.
60
Đêm cuối cùng, mưa không rả rích, không làm đất mục rã.
Và giấc mơ.
Trong giấc mơ, cuộc đời là đẹp. Tôi sống như hằng mong muốn, ước ao. Tôi lăn giữa
con người.
Tôi ngồi cạnh Trinh trên ngọn đồi cỏ mượt màu ngọc bích. Gió thổi nhạc, hoa dã
quỳ vàng rực nỗi hân hoan bất tận. Những người tôi quen biết đều mang màu da dưới
ánh lửa bập bùng.
Trong giấc mơ, cuộc đời là đẹp. Người đàn bà không đầu là cô giáo dạy tôi năm lớp
bốn, thương quý vô ngần. Mắt cô trong vắt, lông mi rậm rạp, môi luôn mỉm cười,
dáng người đẫy đà, mềm mại, nhân ái, màu da dưới ánh lửa bập bùng.
Trong giấc mơ, cuộc đời là đẹp. Người đàn bà mất dấu, phía trước mặt là con đường
rộng mở. Mặt đất lót đá men xanh. Từng bước chân bà chắc nịch, bám sát mặt đường,
mặt ngước ngửa, không gian mở ra theo từng bước chân
° ° °
Tôi thức dậy. Đối diện là cái trần nhà. Bên phải bên trái là
khoảng không, bất tận.
Thức dậy, cuộc đời là trách nhiệm, bổn phận.
Tôi nghĩ đến câu chuyện đọc trên báo Tuổi Trẻ. Nhà báo hỏi cụ
già chín mươi chín năm sống trên đời, trải qua cuộc chiến chống Pháp, Nhật, Mỹ,
Nam-Bắc phân tranh. Sắp từ giã cõi đời, điều gì nặng nề nhất đối với cụ?
Tước bỏ huy chương, tước bỏ sứ mạng, tước bỏ anh hùng.
Cụ trả lời.
Chín mươi chín năm làm người Việt Nam. Giờ phút lìa đời, tự tột
trần huy chương trước ngực, nơi kề cận con tim nhất, không thể bảo là không thật,
dù là lời nói thành hình trong vô thức hay ý thức.
61
Chữ SÁT to dựng cao trên con lộ chính vô, ra của đất Dục Mỹ.
Chỉ những người ngủ gật, lơ đễnh, hoặc mất hồn mới không nhìn thấy.
Dấu tích còn lại của thời chiến. Đã là biểu tượng cho sự thúc giục, nhắc nhở
hàng trăm ngàn thanh niên ghi lòng tạc dạ. Sát là giết, là tiêu diệt, là giết
người, giết mình.
Thành tích kiêu hùng của một thời đào tạo biết bao anh hùng trong chiến tranh,
trên chiến trường.
° ° °
Ngôi nhà chứa ba người sống và hai ngôi mộ ủ xương người chết,
cũng là chứng tích, tàn tích, di tích, thương tích của một gia đình trong một xứ
sở.
Chữ SÁT nay gần như bị xóa nhòa. Thời gian dự phần, thời thế
dự phần, và bàn tay con người dự phần.
Xa xa, dãy núi với dáng người con gái sớm thành đàn bà nằm
xõa tóc mời gọi trong trí tưởng tượng của hàng trăm tân binh vừa vỡ giọng, lông
râu tóc chưa mọc đủ, đều. Mỗi đêm, nhìn ánh hỏa châu lãng mạn hóa là ‘hoa đăng
ngày cưới’ rồi tự dỗ lòng hy vọng ‘khi chiến tranh hết rồi, tương lai ta nhịp lối...’
62
Xe đổ dốc trườn bò lên đồi, băng qua biết bao ổ gà lớn nhỏ. Con
đường trở ngược, giật lùi, về lại.
Lần lượt hiện trong tôi bao khuôn mặt cùng mất mát, dứt lìa, chia ly.
Gió thổi bốc mùi muối mặn phả cả không gian. Triền núi san sát. Triền núi xa
xa. Nắng chan hòa. Xứ sở không bao giờ thiếu nắng.
‘... cao ngất trường sơn ôm ấp tình thương nước rã sông buồn tìm về biển đông
tình yêu thành sông thái bình dương tuổi đời qua mau gió biển mặn nuôi lớn khôn
tôi nên năm mười tám tuổi tôi đi vào quân đội mà lòng thì chưa hề yêu ai...’
Cây mọc ngàn năm không cao quá đầu người, rễ bám sâu vào đất, đá. ‘... người
yêu tôi tôi mới quen mà thôi lúc dừng chân trên...’ Ngôn ngữ thấm vào đất cát,
sông ngòi, rễ cây. Trong cơn gió, tẩm mùi Trinh, khét lẹt thuốc súng, phả hơi nửa
khuôn mặt Trinh vá vội. ‘... mẹ là mẹ trùng dương gào than từ bãi trước ghềnh
sau...’ Trinh, Trinh ơi! Tôi bật khóc, vỡ òa, lần đầu từ ngày về lại Việt Nam.
Thở trong gió tôi ngửi được vị mặn của muối, nước mắt, mồ hôi, máu. Hai nấm mộ
hoang sau hông nhà, ướt đẫm mưa đêm, trong đầu mẹ, là mộ con gái con trai, là
chồng. Tiếng nạng gõ lộc cộc trên thềm xi măng xa dần, thưa dần.
Lời nhạc thấm vào từng thớ thịt.
Nước mắt thấm vào miệng, vị mặn của đất.
° ° °
Ba người ngồi trong xe, chị Hạnh, anh Sơn, chú Biền tài xế im
lặng ái ngại. Chẳng ai hay biết, nghĩ rằng tôi khóc vì lời của bài hát, từ băng
casette.
63
Đã hai tháng trôi qua kể từ ngày tôi rời Việt Nam trở lại Mỹ.
Tôi bắt đầu câu chuyện kể, như câu nói nghe nhàm tai, ta không thể tắm được hai
lần trên một dòng sông. Nhưng đớn đau cứ lặp lại trong đêm thanh vắng. Cũng tiếng
mưa rơi, nhưng không là mưa xa, mà mưa trên những nhánh sồi, trên mặt cửa kiếng
khung cửa sổ rộng.
Tôi khởi đầu kể lại câu chuyện vào một buổi sáng mưa. Mưa không ngớt mấy ngày
nay. El Nino xối phủ tràn nước trên khắp nẻo đường Bắc Cali. Mưa đang rơi nặng
hạt ngoài kia. Sáng nay là sáng thứ hai đầu tuần, đầu tháng, và đầu năm.
° ° °
Tháng ngày trôi qua. Cuốn truyện đã xong. Câu chuyện đã kể,
đã phơi bày. Tôi viết như trút bỏ trên vai gánh nặng ngàn cân.
Bước chân tôi đi nhẹ nhõm hơn.
Sẽ chẳng bao giờ có câu hỏi, sao anh không bảo lãnh họ sang
đây? Tôi đã tự đi tìm cho mình câu trả lời, dù không thỏa mãn và biết đúng hay
sai. Như câu hỏi, sao mẹ lại tắt tiếng nói. Hoặc, còn có giấc mộng nào trong giấc
ngủ mẹ không? Giờ đây tôi hiểu anh hơn, trong sự trầm ngâm bất chợt giữa ban
ngày, hoặc hàng loạt lời nói dài trong đêm khuya, ngôn ngữ của riêng anh, dù thức
dậy, không biết anh có biết không?
Tôi vẫn phải sống với những buổi sáng có mưa hoặc không mưa.
Có khi vui, có khi buồn. Lắm lúc lòng rỗng như bơi trong tinh cầu gió.
Tôi vẫn phải sống thôi, như một trong hàng tỉ tỉ tỉ hạt cát
lăn-lóc-trôi-giạt-vất-vưởng trên lãnh thổ biên cương đất nước Việt, nơi đưa tôi
ra với đời sống này. Nơi chẳng có gì, ngoài lòng yêu thương và sự chết.
Nơi chan hòa nắng. Xứ sở không bao giờ thiếu nắng.
Lê Thị Thấm Vân
Lê Thị Thấm Vân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét