Máy nghe nhạc Akai giữa thời đại số
Ông bạn lớn tuổi của tôi phán rằng, uống cà phê mà không có
nhạc thì coi như chỉ là giải khát trò chuyện suông với bạn bè. Cho nên cà
phê có nhạc đi cùng dù từ bất kỳ loại máy hát nào, từ máy dĩa than, băng cối
(magnetophon), cassette hay CD, DVD cho đến nhạc sống thì mới đúng bài bản của
người sành điệu. Trong các loại, máy băng cối thường gọi chung chung là Akai
nghe đã lỗ tai hơn tất cả. Âm thanh trung thực, trong trẻo: bổng ra bổng, trầm
ra trầm rõ từng tí một. Hồi cuối thập niên 1960 trên đường du học từ Mỹ về ghé
qua Nhật Bản, thấy cửa tiệm trong phi trường có bán dàn máy hát, ông vét sạch
tiền túi mua trọn dàn máy hiệu Akai khệ nệ mang về.
Nhà văn Hồ Đắc Vũ cũng là một
“tín đồ” nghe nhạc máy Akai - Ảnh: HDV
Ông mê máy hát Akai, mỗi tháng đều trích tiền lương mua thêm
băng nhạc mới. Tuy thế, sau năm 1975 ông lại không còn say sưa với đống băng nhạc
phủ bụi chất đầy trên kệ. Một người bà con từ miền Bắc vào ghé đến nhà thăm, thấy
dàn máy thích quá nói “chú không xài thì cho cháu xin”. Thời buổi khó khăn,
tinh thần hoang mang, thất nghiệp chưa biết làm gì, thằng cháu họ từ miền Bắc
mang vào Sài Gòn cho một túi lương khô làm quà, làm sao ông không trả lễ. Thằng
cháu mừng rơn, “máy hát Akai chỉ có người khá giả như cô chú mới sắm nổi, cháu
mang về nhà cho bố mẹ nghe, chắc hai cụ thích lắm”. Có máy mà không có loa làm
sao mà nghe. Thôi chú cho cháu xin trọn bộ tiện đóng thùng đưa lên tàu Thống Nhất.
Thằng cháu nói nghe êm tai. Ông đành phải gật đầu.
Chuyện thằng cháu ghé nhà thăm xin dàn máy Akai, ông kể cho
tôi nghe chơi chứ thật ra lòng ông không hề tiếc. “Mình không nghe thì tặng cho
ông anh Hai thân yêu, bố của thằng cháu nào giờ chưa biết mặt. Anh Hai tôi bỏ
nhà đi biền biệt bao nhiêu năm chưa có dịp gặp lại để ổng thưởng thức cho biết
“hàng hoá tư bản” với người ta. Ảnh còn khoẻ mạnh, còn thích thú nghe máy hát
như ngày xưa sống chung mái nhà ở quê là tôi mừng lắm. Hồi đó trong nhà có máy
hát dĩa quay kim, buổi sáng đi học thì thôi chứ vừa bước chân vào đến nhà, việc
đầu tiên là ảnh mở máy hát nghe vọng cổ suốt cả buổi chiều. Con người hiền
lành, ít nói, trong nhà ai cũng thương yêu, vậy mà kẻ trong Nam người ngoài Bắc.
Hồi đầu thập niên 1950, ba má tôi có ý định cho ảnh lên Sài Gòn học hành thì ảnh
năn nỉ cho biết ý nguyện của mình là vào bưng theo bộ đội kháng chiến. Ba tôi
giận quá bảo: “Mày đi tao từ”. Giận thì nói vậy, chứ vài năm sau khi biết được
tin thằng Hai còn sống ba má tôi mừng ra mặt. Rồi thời gian sau ảnh ra Bắc tập
kết thì ba má tôi đã không còn”.
Thời tuổi trẻ, ông từng đam mê máy hát Akai nhưng đến tuổi
già thì những ham thích của ông ngày xưa tự dưng biến mất. Chuyện thường tình của
một người bình thường trong cuộc sống. Bây giờ nhắc đến máy hát Akai, ông lại
nhớ loại máy này vì chẳng qua máy hát Akai cho ra âm thanh rất hay mà những người
mê nghe nhạc đều công nhận.
Ðôi ba lần có dịp đi Boston, ghé nhà anh Hồ Ðắc Vũ chơi, thấy
dàn máy Akai đặt trong phòng khách phát ra tiếng nhạc nhẹ nhàng trầm bổng của từng
loại nhạc cụ như rót thanh âm vào lòng làm tôi rất thích. Bản thân anh có máu
nghệ sĩ trong người từ lúc còn là sinh viên trường mỹ thuật. Anh vẽ tranh làm
phim hoạt hình và cũng mê nghe nhạc để thư giãn tâm trí trong lúc “nặng đầu”
sáng tác. Chỉ có thứ âm thanh trung thực phát ra từ máy băng cối mới có thể làm
anh mê đắm, thoả sức sáng tạo. Cứ tưởng anh mang dàn máy Akai thân thuộc theo
những món đồ nội thất cũ xưa từ bên nhà sang trong lần về Sài Gòn làm việc cho
một công ty sản xuất phim hoạt hình của Pháp. Nhưng không, làm sao mang qua.
Dàn máy Akai thánh thót kia anh tìm kiếm trong các chợ bán đồ âm thanh ở xứ người.
Anh kể chuyện bạn anh - nhạc sĩ Trường Kỳ cũng mê thích loại máy hát Akai. Trước
khi qua đời, Trường Kỳ bảo anh khuân dàn máy về nhà mà nghe để có khi nhớ đến
tình bạn bao năm trường. Thế là anh có đến những hai dàn máy. Máy của người bạn
quá cố tặng, anh đặt dưới tầng basement, thỉnh thoảng mở máy nghe băng nhạc Trường
Kỳ, nhâm nhi ly Scott thả hồn hoài niệm thuở thanh niên.
100 bài nhạc
vàng thu âm trước 1975
Tôi nhớ hồi chừng đâu mười tuổi, ba tôi dẫn đến nhà một người
bạn chơi, thấy dàn máy hát băng từ có loa to loa nhỏ âm thanh nổi cùng máy
ampli dềnh dàng trong phòng khách làm tôi thích mắt ngắm nhìn. Tôi chưa bao giờ
được nghe âm thanh từ máy hát Akai ngoại trừ chiếc máy cassette nhỏ gọn to hơn
chiếc radio một chút ba tôi mua hồi năm Mậu Thân. Tiền bạc đi làm lo được đầy đủ
cho đám con đông ăn học là hết sức, lấy đâu dư để sắm dàn máy to chiếm cả góc
nhà. Hơn nữa dường như ba tôi chỉ quan tâm đến những gì cần thiết nhất cho gia
đình mới bỏ tiền mua sắm. Cái tivi trắng đen, cassette một loa âm thanh mono,
radio là đủ giải trí cho cả nhà. Hơn nữa, dàn máy nghe nhạc Akai thời đó là
hàng xa xỉ đắt tiền hơn dàn máy hát dĩa rất nhiều.
Quán cà phê Sài Gòn ngày xưa chủ yếu là
giải khát trò chuyện suông với bạn bè - Ảnh: LIFE
Những năm sau này, vào đầu thập niên 80, thị trường xuất hiện
các loại cassette hai hộc, âm thanh stereo vừa gọn dễ di chuyển hấp dẫn người
mua. Kết nối với ampli ra dàn loa ngoài nghe muốn bể nhà. Sau vài ba thập kỷ,
những loại máy hát dĩa, băng từ Akai không còn hấp dẫn người nghe do phụ tùng sửa
chữa hay băng trắng để thâu âm khó tìm kiếm nên các loại máy hát từng là niềm
thích thú đam mê của nhiều người đành bước ra nằm ở chợ trời Huỳnh Thúc Kháng
hay chợ Nhật Tảo theo dạng bán đồ cũ lạc xoong. Những máy còn hát được ngon
lành thì nghe giới buôn bán ở chợ nói rằng, người từ Hà Nội vào Sài Gòn tìm mua
mang ra miền Bắc hết. Họ chuộng máy băng từ và máy hát dĩa kể cả mấy loại ampli
hàng hiệu. Các loại máy hát còn lại ít nhiều hư hỏng cần thay thế phụ tùng điện
tử nhưng thời buổi cuộc sống khó khăn bấy giờ tìm đâu cho ra. Nếu có thì cũng
chế biến râu ông này cắm cằm bà nọ, ampli và loa khó tìm được đồng bộ.
Chuyện này thì đúng, tôi từng sắm dàn máy hát Akai trong thời
gian đi học nhờ dành dụm từ mớ tiền công làm thêm việc giữ xe cho một quán cà
phê nhạc. Tuy dàn máy của tôi nghe không đã lỗ tai bằng của quán. Mấy người bạn
học đến nhà chơi thường nói đùa rằng máy hát của tôi mang đẳng cấp “quốc tế”.
Máy Nhật, ampli Liên Xô, cặp loa Ðức công suất cao không phù hợp với ampli có
công suất thấp. Nhưng uống cà phê có nhạc nghe cũng đỡ hơn ngồi nói chuyện tào
lao.
Quán cà phê này nằm gần cuối đường Trần Quý Cáp mở cửa vào
lúc xế chiều. Làm ở đó hơn năm trời mà tôi không nhớ tên quán là gì chỉ biết
đúng giờ đến quán sắp xếp xe cộ cho khách. Nghĩ cũng lạ, chẳng biết duyên cớ gì
mà cô bạn học chung lớp lại ưu ái hỏi tôi có muốn làm thêm kiếm tiền ngoài giờ
đi học. Tôi nhận lời, thế là cô dẫn tôi đến giới thiệu với ông bố đang chuẩn bị
cho ngày khai trương quán cà phê nhạc.
Một cửa hàng thâu âm băng cối và cassette
ngày trước ở trung tâm Sài Gòn - Ảnh:
Internet
Thời gian đó, khách đến quán đi xe đạp nhiều hơn gắn máy nên
công việc làm cũng nhẹ nhàng, ghi số đưa thẻ, sắp xếp xe ngay ngắn trong căn
nhà trống trơn cạnh quán là xong. Công việc này thấy vậy mà không bận rộn tôi vẫn
có chút thời gian đứng ngoài hiên nghe nhạc và thưởng thức ly cà phê đá mỗi
ngày do ông chủ cho người pha chế đem ra. Người ta uống cà phê, ngồi trầm tư thả
hồn theo lời ca tiếng nhạc, còn tôi uống cà phê đứng, dỏng lỗ tai mà nghe âm
thanh du dương trầm bổng phát ra từ bên trong mà mắt phải trông chừng đạo tặc
chôm xe. Hầu hết nhạc trong quán đều là các tình khúc của các ca nhạc sĩ nổi tiếng
một thời. Có khi cả một buổi tối quán chỉ mở toàn nhạc ngoại quốc và tôi cũng
thích nhạc ngoại quốc. Có lẽ phần hòa âm của các ban nhạc ngoại chuẩn hơn chăng
nên âm thanh phát ra rất sống động rõ ràng chắc nịch từng tiếng một.
Tôi thì cũng vậy, chỉ mê dàn máy Akai, âm thanh đâu ra đó.
Nhưng tôi nghĩ, nền nhạc nào cũng vậy thôi, nếu phần hòa âm tốt thì bất kỳ dàn
máy chiến nào qua dàn lọc âm cũng cho ra âm thanh trong trẻo tách biệt đến tai
người nghe chứ không nhất thiết phải là máy băng cối cồng kềnh một thời đã qua.
Nghe bạn bè kể, ở Sài Gòn và các tỉnh bây giờ có nhiều quán cà phê trang trí kiểu
xưa, không ít quán sưu tập máy hát dĩa, máy băng cối chất đầy quán vừa trang
trí vừa trưng bày thú sưu tập những dàn máy Akai cho người thích tìm hiểu đến
chiêm ngưỡng phương tiện đã làm ra thứ âm thanh tuyệt vời dễ thấm vào lòng người.
Nguồn: TreNews
Theo https://nhacxua.vn/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét