15 bài thơ hay và đặc sắc nhất của Hồ Dzếnh

15 bài thơ hay và đặc sắc nhất của Hồ Dzếnh

Hồ Dzếnh tên thật là Hà Triệu Anh hay Hà Anh, sinh năm 1916 tại làng Đông Bích huyện Quảng Xương tỉnh Thanh Hoá. Cha ông là Hà Kiến Huân, người gốc Quảng Đông, mẹ Đặng Thị Văn là người Việt. Ông học trung học, dạy tư, làm thơ, viết báo từ năm 1931 tại Hà Nội. Năm 1953 ông vào Sài Gòn làm báo, năm 1954 trở về Hà Nội tiếp tục viết báo, làm thơ. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam ngay từ buổi đầu thành lập (1957). Ông mất ngày 13 tháng 8 năm 1991 tại Hà Nội.

Theo tôi thấy, dường như không quá nhiều người biết đến ông, nhất là lớp trẻ. Tuy nhiên, hầu như ai cũng biết đến 2 câu thơ cực kỳ nổi tiếng: “Tình mất vui khi đã vẹn câu thề; Ðời chỉ đẹp những khi còn dang dở”. Đối với một người làm thơ, đó thực là một niềm vui lớn. Sau đây, xin mời các bạn cùng xem qua 15 bài thơ được xem là tiêu biểu nhất của ông, những bài thơ hay nhất của nhà thơ Hồ Dzếnh.

1, Ngập Ngừng

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé!

Ðể lòng buồn tôi dạo khắp trong sân

Ngó trên tay, thuốc lá cháy lụi dần…

Tôi nói khẽ: Gớm, làm sao nhớ thế?

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé!

Em tôi ơi! tình có nghĩa gì đâu?

Nếu là không lưu luyến buổi sơ đầu?

Thuở ân ái mong manh như nắng lụa

Hoa bướm ngập ngừng, cỏ cây lần lữa

Hẹn ngày mai mùa đến sẽ vui tươi

Chỉ ngày mai mới đẹp, ngày mai thôi!

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé!

Tôi sẽ trách – cố nhiên! – nhưng rất nhẹ

Nếu trót đi, em hãy gắng quay về

Tình mất vui khi đã vẹn câu thề

Ðời chỉ đẹp những khi còn dang dở

Thư viết đừng xong, thuyền trôi chớ đỗ

Cho nghìn sau… lơ lửng… với nghìn xưa…

2, Cơn Giận

Có những cơn điên xé được đời

Những cơn quằn quại máu tanh hôi

Mà hồn rít lại rồi căng thẳng

Chờ nuốt không gian xuống khắp người

Ôi! những bàn tay cấu lấy tay

Và vò nát ngực, sóng lung lay

Nghìn muôn tia lửa ngầu trong mắt

Rung cả thân mình, chuyển cả mây

Rồi răng, rồi lợi, rồi tim huyết

Tất cả xô dồn… tất cả run…

Gió cát xông lên, mưa bão rít…

Hằng muôn con thác trút căm hờn!

Một phút điên cuồng phá thỏa thuê

Cho sông đau khổ bớt tràn trề

Ai hay hơi máu hồn khi tắt

Cả một trời thương lẳng lặng về

Hối hận, cay, chua đứng sững bên

Giọng cười mai mỉa buốt qua tim:

Tôi mê, châm lửa cho nhà cháy

Lửa giận nguôi rồi, than tối đen

3, Quê Hương

Ngày xưa tôi sống vui êm

Trong khu làng nhỏ kề bên sông đào

Chị tôi giặt lụa cầu ao

Trời trong, nắng ửng, má đào ghẹo duyên

Tôi say nước thắm mây huyền

Nước mơ dáng cũ, mây truyền tiếng xưa…

Đời lành: nắng nhạt mưa thưa

Sầu hôm nối sáng, buồn trưa tiếp chiều

Có lần tôi thấy tôi yêu

Mắt nhung, cô bé khăn điều cuối thôn

Lâu rồi, tôi đã… hơi khôn

Biết cô hàng xóm có còn nhớ nhau?

4, Cảm Xúc

Cô gái Việt Nam ơi!

Từ thuở sơ sinh lận đận rồi

Tôi biết tình cô u uất lắm

Xa nhau đành chỉ nhớ nhau thôi

Cô chẳng bao giờ biết bướm hoa

Má hồng mỗi tiết mỗi phôi pha

Khi cô vui thú, là khi đã

Bồng bế con thơ, đón tuổi già

Cô gái Việt Nam ơi!

Ngọn gió thời gian đổi hướng rồi

Thế hệ huy hoàng không đủ xóa

Nghìn năm vằng vặc ánh trăng soi

Tôi đến đây tìm lại bóng cô

Trở về đường cũ, hái mơ xưa

Rau sam vẫn mọc chân rào trước

Son sắt, lòng cô vẫn đợi chờ

Dãi lúa cô trồng nay đã tươi

Gió xuân ý nhị vít bông cười…

Ai hay lòng kẻ từng chăm lúa

Trong một làng con, đã héo rồi!

Cô gái Việt Nam ơi!

Nếu chữ hy sinh có ở đời

Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực

Cho lòng cô gái Việt Nam tươi

5, Màu Cây Trong Khói

Trên đường về nhớ đầy

Chiều chậm đưa chân ngày

Tiếng buồn vang trong mây…

Chim rừng quên cất cánh

Gió say tình ngây ngây

Có phải sầu vạn cổ

Chất trong hồn chiều nay?

Tôi là người lữ khách

Màu chiều khó làm khuây

Ngỡ lòng mình là rừng

Ngỡ hồn mình là mây

Nhớ nhà châm điếu thuốc

Khói huyền bay lên cây…

(Bài thơ còn có tên là Chiều)

6, Bài Thơ Tặng Vợ

Mình vừa là chị là em

Tấm lòng người mẹ, trái tim bạn đời

Mai này tới phút chia đôi

Hai ta ai sẽ là người tiễn nhau?

Xót mình đã lắm thương đau

Tôi xin làm kẻ đi sau đỡ mình

Cuộc đời đâu phải phù sinh

Nước non chan chứa nghĩa tình, mình ơi!

7, Cảm Đề

Mẹ nhỏ của con ơi!

Máu chảy, xuân thơm, mắt lệ ngời

Vú mẹ đã khô nguồn sữa cũ

Tình con còn lại bấy nhiêu thôi!…

Hoa Xuân đất Việt nghìn thu nở

Gương cũ muôn đi rạng rỡ soi

Uớc nhỏ như xưa mà nũng nịu:

“Coong nà coong mẹ, mẹ coong ơi!…”

8, Rằm Tháng Giêng

Ngày xưa còn nhỏ… ngày xưa

Tôi đeo khánh bạc lên chùa dâng nhang

Lòng vui quần áo xênh xang

Tay cầm hương, nến, đinh vàng mới mua

Chị tôi vào lễ trong chùa

Hai chàng trai trẻ khấn đùa hai bên:

– “Lòng thành lễ vật đầu niên

Cầu cho tiểu được ngoài giêng đắt chồng!”

Chị tôi phụng phịu má hồng

Vùng vằng suýt nữa quên bồng cả tôi

Tam quan, ngoài mái chị ngồi

Chị nghe đoán thẻ, chị cười luôn luôn

Quẻ thần, thánh mách mà khôn:

– Số nàng chồng đắt, mà con cũng nhiều!

Chị tôi nay đã xế chiều

Chắc còn nhớ mãi những điều chị mơ

Hằng năm, tôi đi lễ chùa

Chuông vàng, khánh bạc ngày xưa vẫn còn

Chỉ hơi thấy vắng trong hồn

Ít nhiều hương phấn khi còn ngây thơ

Chân đi, đếm tiếng chuông chùa

Tôi ngờ năm, tháng thời xưa trở về

9, Chuyến Tàu Thu

Tôi lại đến cuối mùa nghe gió lạ

Đón chuyến tàu năm ngoái tiễn thu đi,

Trên đầu tôi, lá thu rơi rụng quá,

Nhưng bạn tôi từ đấy mãi không về.

Tôi khẽ hỏi dòng thông bên dải suối

Sao bạn tôi mãi mãi không về?

Suối nín chảy và thông buồn chẳng nói.

Nhưng bên trời, lặng chỉ dấu chia ly.

Và từ đấy thu sang tôi lạnh quá,

Tôi chia thương với kẻ cuối chân trời,

Và tin chắc khi bên đường rụng lá

Bạn cũng buồn chạnh nghĩ đến tình tôi.

Nhưng thu sang, rồi thu lại sang,

Bao phen sắc lá đổi thay vàng,

Tôi không dám hẹn mong gì nữa

Bạn chết lâu rồi, ngậm tiếng than!

Mải đến chiều nay nhác chuyện xưa

Tưởng người theo mải chuyến tàu thu,

Tôi nhìn chân gió run trong lạnh

Chỉ thấy mây buồn toả vất vơ…

10, Bài Hát Ru Em

Ngủ đi, em bé anh yêu

Phòng em gió sáng dặt dìu tiếng hoa

Thu về, mùa đã nghe xa…

Hoàng hôn nhân thế phai nhòa nhớ thương

Riêng em tóc biếc, môi hường

Vui say bên nỗi đoạn trường là anh

Chiều đồi: cây tạ hồn xanh

Sương the lảng đảng, hoa cành tả tơi

Em vui, xuân sắc riêng trời

Hồn say giấc bướm, miệng cười vẻ hoa

Em ơi, chiều thế đương nhòa

Môi khô khôn níu, tên đà nhạt tên

Bao nhiêu nguyền cũ đương quên

Bao nhiều tình cũ đương rền rĩ than

Tiếng sầu mất giữa nhân gian

Nàng đi xa lắm và nàng đã vui

Anh về, lòng góa, tim côi

Lửa thiêng đem sấy lại đồi lạnh khô

Gửi em, giấc Mộng đầu mùa

Hoa phai ghi dấu những giờ xót thương

Anh run, quỳ gối chân giường:

– “Em ơi! Cực lạc, Thiên đường là em!”

11, Chị Tôi

Ngày xưa còn nhỏ ngày xưa

Tôi đeo khánh bạc lên chùa dâng nhang

Lòng vui quần áo xênh xang

Tay cầm hương nến đình vàng mới mua

Chị tôi vào lễ trong chùa

Hai chàng trai trẻ khấn đùa hai bên

“Lòng thành lễ vật đầu niên

Cầu cho tiểu được ngoài Giêng đắt chồng”

Chị tôi hai má đỏ hồng

Vùng vằng suýt nữa quên bồng cả tôi

Tam quan mái ngói chị ngồi

Chị nghe đoán quẻ chị cười luôn luôn

Quẻ Thần mắt thánh mà khôn

Số này chồng đắt mà con cũng nhiều

Chị tôi nay đã xế chiều

Chắc còn nhớ mãi những điều chị mơ

Hằng năm tôi đi lễ chùa

Chuông vàng khánh ngọc ngày xưa vẫn còn

Chị ơi thấy vắng trong hồn

Ít nhiều hương phấn khi còn thơ ngây

Chân đi đếm tiếng chuông chùa

Tôi ngờ năm tháng ngày xưa trở về.

12, Xuân Đôi Ta

Em trở về đây, đáp lại lời

Anh từng buông gọi giữa xa xôi

Nghìn trùng non nước đìu hiu nhớ

Ðã vọng hồn anh đến cuối trời

Anh đã chờ và cây đã xanh

Lừng mùa bay dậy tiếng mây thanh

Em về, mắt đẹp ngời như thuở

Em chửa theo chồng, vẫn mến anh

Anh đợi chờ em suốt bấy lâu

Nhủ thầm: xuân thắm chả phai đâu

Một khi xuân thắm là mong nhớ

Và cả thiên thu: vĩnh viễn sầu!

Áo em sáng dệt trời xuân gấm

Sông cũ, nguồn xưa rộn rã về…

Ngõ hạnh, mấy mùa quên nét thắm

Nở bừng, khi thoáng bóng hoa lê

Em đã về đây, em vẫn nguyền

Như ngày trăng nước chớm tơ duyên

Bao năm xa cách, đời chưa nhạt

Màu tóc sông thu, ánh mắt huyền

Anh hát mừng em khắp thế gian

Trập trùng mây núi tiếng ngân vang

Thơ yêu khôn ngớt trong thiên hạ

Và cả non sông rợn sóng đàn

Mời em ngồi lại bến sông xanh

Mây cũ muôn năm chiếu dáng lành

Ta viết lòng ta cho hậu thế

Ðọc hoài không chán: Em và Anh!

13, Mùa Thu Năm Ngoái

Trời không nắng, cũng không mưa

Chỉ riu riu rét cho vừa nhớ nhung

Chiều buồn như mối sầu chung

Lòng im nghe thoảng tơ trùng chốn xa

Đâu hình tàu chậm quên ga

Bâng khuâng, gió nhớ về qua lá dày

Tôi đi lại mãi chốn này

Sầu yêu nối nhịp với ngày tôi sang

Dưới chân, mỏi lối thu vàng

Tình xa lăm lắm, tôi càng muốn yêu

14, Hoa Mẫu Đơn

Mẫu đơn nở cạnh nhà thờ

Đôi ta trinh tiết đợi chờ lấy nhau.

Em ạ, quê ta tháp giáo đường

Sáng chiều vẫn vọng những hồi chuông

Ai đi xem lễ tôi đi với

Gió dạo lời kinh toả vấn vương

Con gái nhà Chung xinh đẹp lạ

Đẹp hơn cpn gái phố phường bên

Ngày ngày hai buổi xưa đi học

Mượn lối vườn hoa để gặp em

Tôi nhớ từng viên đá lát thềm

Từng hàng ngói nhỏ mái nhà êm

Cây doi đứng cạnh hòn non bộ

Toả mát đường đi gạch lát nem

Ôi vật vô tri cũng có hồn

Những ngày nắng mới những hoàng hôn

Tình yêu sau trước đều như vậy

Những thoáng vui xen những nét buồn

Chủ Nhật tự nhiên thành buổi hẹn

Gió bay tà áo trắng như thơ

Mẫu đơn nở giữa hai lời nguyện

Phảng phất còn thơm đến bây giờ

Đêm Giáng Sinh này em ở đâu

Nghe chuông có nhớ thuở ban đầu

Ước chi sống lại thời xưa nhỉ

Để trẻ ra và để hẹn nhau.

15, Tưởng Chuyện Ngàn Sau

Nằm đây, tưởng chuyện ngàn sau

Lung linh nến cháy hai đầu áo quan

Gió lìa cánh lá không vang

Tin ta vĩnh quyết trần gian hững hờ!

Bao nhiêu dáng ảnh tôn thờ

Xa nhau lâu quá bây giờ lạnh nhau

Người về gối rét, nằm đau

Nghe trên thước đất phai màu nhớ thương

Chiều nào mây vọng hồn chuông

Ngừng chân đôi kẻ trên đường mải mê

Nghe tin ta lỗi câu thề

Nghìn thu xa vắng, ra về trước ai

Ngậm ngùi nhớ trắng rừng mai

Cảm thương sông nước, ghi bài điếu tang!

Ngựa gầy bóng gió mênh mang

Cờ đen lối cũ, cây vàng nẻo xa…

Ta nằm trong ván trông ra

Tủi thân vì thấy người hoa vẫn cười!

Ta toan… giận dỗi xa đời

Chợt hay: khăn liệm quanh người vẫn thơm!

Nát thân, không nát nỗi hồn

Lẩn trong cái chết vẫn còn cái đau!

Huỳnh Minh Nhật

Theo https://ocuaso.com/