(Nhân trao đổi với ông Trần Trọng Dương)
Chân thành cảm ơn ông Trần Trọng Dương
đã trả lời bài viết của tôi đồng
thời cho tôi có dịp thưa chuyện với bạn đọc.
Bất đồng giữa tôi và ông Trần Trọng Dương là mâu thuẫn
giữa hai hệ quy chiếu. Ông Trần Trọng Dương nằm trong quan niệm lịch sử văn hóa
của phần đông giới khoa học hiện nay. Trên đại thể, quan niệm này cho rằng, người
Việt và người Hán là hai tộc người sinh sống dưới chân cao nguyên Thiên Sơn.
Người Hán vào Trung Nguyên còn người Việt theo sông Dương Tử xuống miền Hoa
Nam. Bị người Hán xua đuổi, người Việt vào chiếm đất Việt Nam ngày
nay. Do những điều kiện riêng, người Hán tạo dựng nền văn hóa sớm. Các quốc gia
Đông Á, đặc biệt là Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều của văn hóa Hán.
Quan niệm như vậy đã là nền tảng của nhiều công trình
nghiên cứu khoa học nhân văn phương Đông. Tuy có những phát hiện về văn hóa Hòa
Bình, Phùng Nguyên, Đông Sơn, thời đại Hùng Vương…nhưng khoa học nhân văn Việt
Nam cho tới cuối thế kỷ XX vẫn có hàng loạt vấn đề gốc rễ chưa được giải quyết.
Có thể nói không quá lời là, khoa học về thời tiền sử của dân tộc còn như một
bãi hoang mà trên đó mới dựng được vài căn lều tạm. Tình trạng như vậy là hệ quả
tất yếu của những chuyện đáng tiếc. Chẳng hạn, trong trả lời phỏng vấn đài BBC
tiếng Việt đầu năm 2005, nhà sử học Trần Quốc Vượng cả quyết: “người Việt bị
Hán hóa từ thời Bắc thuộc” và “không có một trung tâm nào trên thế giới, từ
đó nghề nông được truyền sang các vùng khác.”(1) Tác giả Nguyên Nguyên trên nhiều
mạng Việt ngữ, dùng thủ thuật “quay nhanh băng vidéo” kéo thời đại Hùng Vương bắt
đầu từ năm 330 TCN đồng thời khẳng định những từ thuần Việt như bút, viết…là
từ gốc Hán, Trước đó, những trí thức bậc thầy như Trần Trọng Kim, Ngô Tất
Tố thì cho rằng: “Tiếng Việt mượn đến 70 % từ tiếng Hán.”!
Một thực trạng đáng buồn là, cho tới cuối thế kỷ trước,
chúng ta chưa hề biết chính xác về nguồn gốc cũng như lịch sử, văn hóa của Việt
tộc. Buồn nhưng không trách ai được, vì đó cũng là giới hạn của tri thức nhân
loại.
Sang thế kỷ này, nhờ công nghệ di truyền và internet,
nhiều thông tin khoa học mới đã đến với công chúng.
Vốn là cử nhân Sinh học làm nghề viết lách, có mối
quan tâm sâu sắc đến cổ sử nên khi nhận được thông tin của nhóm Y.J. Chu, J.
Li…tác giả Dự án Đa dạng di truyền người Trung Quốc (Chinese Human Genome
Diversity Project), tôi nhận ra ý nghĩa cách mạng của phát hiện này nên tập
trung thời gian đi sâu tìm hiểu. Nhờ vậy, tiếp cận với nhiều công trình quan trọng
khác như Địa đàng ở phương Đông (Eden in the East), Out of Eden Peopling
of the World (Rời khỏi địa đàng chiếm lĩnh Trái đất), Genographic (Dự án Bản đồ
gen)…
Kết nối tri thức mới nhất về nhân loại học với những
hiểu biết về khảo cổ, nhân chủng, lịch sử, văn hóa Việt Nam và phương Đông, tôi
viết tiểu luận “Tìm lại cội nguồn
tổ tiên, cội nguồn văn hóa”, đưa lên mạng talawas.org đầu năm 2005.
Khi nhận thêm dữ liệu, tôi khai triển tiểu luận trên thành sách “Tìm lại cội
nguồn Văn hóa Việt”, được Nhà xuất bản Văn học in giữa năm 2007. Cũng trong thời
gian trên tôi viết hàng chục bài báo về cùng đề tài. Làm những việc đó, tôi chỉ
muốn nhấn mạnh rằng:
Khoảng 70.000 năm trước, người Khôn ngoan Homo sapiens
gồm hai đại chủng Australoid và Mongoloid đã từ châu Phi theo bờ biển Nam Á tới
Việt Nam. Găp môi sinh thuận lợi, họ đã hòa huyết, sinh ra 4 chủng người Việt cổ
thuộc loại hình Australoid rồi lan tỏa khắp Đông Nam Á, lên khai thác đất Trung
Hoa, Nhật Bản, Triều Tiên và châu Mỹ. Cũng trong thời gian này, có những nhóm
Mongoloid riêng lẻ từ Đông Dương đi lên Tây Bắc Trung Quốc, trở thành tổ tiên
những bộ lạc du mục. Ít nhất là 5000 năm TCN, bên sông Hoàng Hà, người Mông Cổ
đã tiếp xúc, hòa huyết với người Việt cổ, sinh ra chủng Mongoloid phương Nam.
Khoảng 2600 năm TCN, người Mông Cổ mở cuộc xâm lăng lớn chiếm đất của người Việt.
Một bộ phận người Việt vượt biển lánh nạn. Phần lớn người Việt đã ở lại chung sống
với quân chiếm đóng. Hai chủng Việt, Mông hòa huyết sinh ra lớp người Mongoloid
phương Nam mới, được gọi là người Hoa Hạ, tổ tiên của người Hán. Là con lai,
người Hoa Hạ tiếp thu văn hóa của tổ tiên Việt – Mông, xây dựng văn hóa Trung
Hoa. Một hệ quả tất yếu: những văn hóa vật thể và phi vật thể có mặt trên đất
Trung Hoa trước 2600 năm TCN thuộc về Việt tộc.
Trong số thuyền nhân Bách Việt di tản khỏi lưu vực
Hoàng Hà tới Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam và các vùng đất Đông Nam Á khác, có
chủng Mongoloid phương Nam, chủ nhân văn hóa Ngưỡng Thiều (Yangshao). Người
Mongoloid phương Nam đã hòa huyết với người tại chỗ, làm biến đổi di
truyền đại bộ phận dân cư Đông Nam Á từ loại hình Australoid sang Mongoloid
phương Nam.
Ở Việt Nam, người Việt từ Hoàng Hà trở về kết hợp với
đồng bào của mình xây dựng đất nước Văn Lang. Trong khoảng nửa thiên niên
kỷ, cho tới 2000 năm TCN, việc hòa huyết hoàn tất, đại bộ phận dân cư Văn Lang
là Mongoloid phương Nam, người Australoid trở thành thiểu số.
Như vậy, lịch sử Việt tộc có hai thời kỳ: thời kỳ đầu
từ Việt Nam đi lên khai phá đất Trung Hoa. Thời kỳ thứ hai, đại bộ phận
ở lại dựng nước Trung Hoa, một bộ phận trở về dựng nước Văn Lang cùng các quốc
gia Đông Nam Á khác. Dòng Việt này bổ sung văn hóa tích lũy được ở phương Bắc
vào văn hóa Việt Nam đồng thời làm chuyển đổi di truyền của dân cư Việt sang
Mongoloid phương Nam.(2)
Công nghệ gene cũng cho ta biết con đường loài người
chinh phục Trái đất. Đấy là hành trình đầy gian nan và chết chóc. Lứa đầu tiên
rời khỏi châu Phi đã bị chôn vùi trong băng giá đất Ixraen 90.000 năm trước.
74.000 năm trước, trên tiểu lục địa Ấn Độ, hơn chục ngàn người bị thiêu trong
nham thạch núi lửa Toba. Vào thời băng hà cuối cùng, hầu hết người đi lên địa cực
bị tiêu diệt vì lạnh đột ngột. Chỉ tới 10.000 năm trước, thời tiết châu Âu mới ấm
lại, tạo điều kiện cho nông nghiệp manh nha trên miền đất này (3)… So với những
tai biến mà loài người phải chịu thì những người tới Việt Nam 70.000
năm trước đã lạc vào địa đàng. Khí hậu ấm áp, một đồng bằng ven biển rộng mênh
mông, nhiều sông hồ, cây cối xanh tươi, nhiều thú rứng, tôm cá làm nguồn thức
ăn dối dào. Con người ở đây đã tăng nhanh số lượng, sáng tạo công cụ đá mới đầu
tiên của nhân loại và khoảng 20.000 năm trước phát minh ra cây kê, lúa nước,
khoai sọ, thuần hóa gà, chó… Từ trung tâm Hòa Bình, người Đông Nam Á cung cấp vật
nuôi, cây trồng và tư tưởng nông nghiệp cho các vùng khác của thế giới.
Đấy là bức tranh khái quát giai đoạn tiền sử Việt tộc
mà trí tuệ nhân loại đã tặng cho cộng đồng người Việt.
Từ cái nền tri thức mới này, chúng ta có cơ sở để lý
giải nhiều vấn đề của lịch sử, văn hóa Việt Nam mà trước nay chưa tìm
ra đáp án.
Do Việt tộc đã sống trên đất Trung Hoa từ 40.000 năm
trước và đại đa số dân cư Trung Hoa thời thái cổ là người gốc Việt nên hệ quả tất
yếu, văn hóa Việt là chủ thể tạo thành văn hóa Trung Hoa. Mặc nhiên, ngôn ngữ
Việt cũng góp phần hình thành ngôn ngữ Hán cổ đại. Qua thời gian dài hơn 4500
năm, qua nhiều biến cải, ngôn ngữ Việt xưa đã hòa tan vào ngôn ngữ Hán hiện
đại, dẫn tới hệ quả ngược đời là không ít học giả cho rằng, phần lớn tiếng Việt
được học từ tiếng Hán! Nhưng bằng tâm linh và dự cảm, nhiều người Việt vẫn
nhận ra dấu ấn của tổ tiên mình trong văn hóa Trung Hoa. Giáo sư Kim Định với dự
cảm thiên tài đã giải mã hàng loạt truyền thuyết để tìm lại cho ta Việt nho,
triết lý An vi bị khuất lấp. Tiến sĩ Lê Mạnh Thát cũng rất tài tình khi từ những
dấu vết mong manh trong Lục độ tập kinh tìm ra hình bóng tiếng Việt trong Hán
ngữ. Có điều, khi tìm tòi trong cô đơn, các vị chưa hề biết đến lịch sử chân thực
của giống nòi. Ngày nay, nhờ có trong tay lịch sử chân thực của Việt tộc, chúng
ta có cơ sở khoa học để lý giải những ý tưởng của các vị.
Tìm lại cội nguồn là phát kiến lớn, không chỉ cho ta
khám phá ra lịch sử, văn hóa chân thực của Việt tộc, đáp ứng nhu cầu hiểu biết
mà quan trọng hơn, nó giúp ta khai thác nhiều lớp trầm tích văn hóa Việt đang
lưu giữ tại phương Đông, kết tinh trong Việt nho với nội dung Nhân chủ, Thái
hòa, Tâm linh và Đạo Việt An vi. Đấy là khối năng lượng tâm linh, tinh thần,
văn hóa vĩ đại không chỉ giúp ta phục hưng Việt tộc mà còn tìm ra phương cách
đưa nhân loại đi lên trong những năm tháng đầy khó khăn này.
Phát hiện ra cội nguồn, lịch sử, văn hóa chân xác của
Việt tộc là niềm vui, niềm tự hào của mỗi người dân Việt. Nhưng dù sao cũng
không tránh khỏi có những người cảm thấy mất mát. Đó là những vị cả một đời học
hành, thi cử, thành danh trong một hệ quy chiếu, nay bỗng chứng kiến lâu đài của
mình sụp đổ. Với những chàng trai trẻ mới ra trường, mang một “túi càn khôn”
trong bụng, tưởng như mình có thể làm nắm cả hồn vía thiên hạ. Nhưng rồi chợt
nhận ra rằng, có những cuốn sách mình đọc, ông thầy mình học thuộc về tri thức
của hôm qua, sao tránh khỏi hụt hẫng? Nhưng ở đời, trong họa có phúc. Sự sụp đổ
của hệ quy chiếu cũ chắc chắn sẽ mở ra chân trời mênh mông cho sáng tạo ...
1 Từ khảo cổ đến văn hóa. GS Trần Quốc Vượng mạn đàm với
BBC. Bài đăng trên Đông tác.net (Eastern culture.net) số ra ngày 12.3.2007.
2. Hà Văn Thùy: Tìm lại cội nguồn văn hóa Việt. NXB
Văn học, 2007.
3. Stephen Oppenheimer: Out of Eden Peopling of the
World http://www.bradshawfoundation.com/).
Hà Văn Thùy
Nguồn: http://www.vanchuongviet.org/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét