Cõi thơ Minh Đức Triều Tâm Ảnh

Cõi thơ Minh Đức Triều Tâm Ảnh

Minh Đức Triều Tâm Ảnh sinh năm 1944 tại Hương Thủy, Thừa Thiên Huế là một bậc tài hoa đủ điệu: Làm thơ, viết văn, viết biên khảo, viết thư pháp, nghệ nhân tạo vườn cảnh, đồng thời là một nhà sư theo truyền thống Phật giáo Nguyên thủy Nam tông với pháp hiệu Giới Đức. Xuất gia năm 1973 ở Vũng Tàu rồi làm du tăng khất sĩ qua nhiều xứ miền Sài Gòn, Đà Lạt, Nha Trang, Đà Nẵng… Cuối năm 1974 dừng gót lữ phong trần dưới chân đèo Hải Vân, lập cảnh chùa Huyền Không thơ mộng bên triền núi, nhìn ra biển trời lộng gió trùng khơi gần Lăng Cô xanh thẳm. Năm 1978 vì sự đổi thay của thời cuộc, Huyền Không đành chấp nhận dời về Hương Trà, Huế, nhà thơ cùng với sư Pháp Tông và Huệ Tâm tạo dựng vườn thiền mới theo phong cách Nhật Bản ngoạn mục bên một con sông lau lách, cạnh làng quê yên ả dặt dìu:

Chùa quê trăng ngủ mái rêu

Đất nghèo hoa nở sớm chiều tự do

Qua sông ta chẳng lụy đò

Hú dài một tiếng bỏ bờ rong chơi

Chơi rong một trận bồng bềnh trên sóng gió bể dâu cho đến năm 1989, hưởng ứng phong trào trồng cây xanh, Minh Đức Triều Tâm Ảnh lên núi cao, vào tận rừng sâu heo hút Hòn Vượn, chọn một khu đất hoang sơ rộng rãi có triền đồi, hồ nước, lập nên phong cảnh Huyền Không Sơn Thượng. Bằng con mắt thẩm mỹ, dưới bàn tay nghệ sĩ sắp đặt tài tình đã biến nơi hoang dã, thiên nhiên thành cảnh trí thanh nhã đẹp lạ lùng. Giữa khung cảnh núi rừng tịch mịch, tĩnh lặng, thấp thoáng vài mái thảo am, ẩn hiện mấy nhịp cầu ván gỗ qua hồ nước xanh ngần, phất phơ trúc biếc, thảo hoa và có lẽ đó cũng là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời, ấn tượng nhất ở nơi sơn cùng thủy tận này. Hồn thơ, hồn nhạc hòa quyện cùng hồn thiêng sông núi mỹ lệ, để thi sĩ tiêu dao ngày tháng từ thuở nọ cho đến bây giờ. Thơ và hơi thở cùng chan chứa giữa lòng núi trầm sâu tĩnh lặng:

Lắng nghe  hơi thở vào ra

Ngàn năm thân thế sương sa đầu cành

Lắng nghe hơi thở mong manh

Sợi thương sợi nhớ dệt thành mộng con

Lắng nghe hơi thở mỏi mòn

Trái tim nhịp đập mãi còn lang thang

Lắng nghe hơi thở dịu dàng

Câu thơ đại định non ngàn vắng không

Rỗng rang nhập cảnh giới tâm nguyên thiền định, thở bầu không khí khoáng đãng vùng thượng sơn, bồng tênh trên tinh thần hân hoan là niềm cảm hứng, sức sáng tạo dào dạt, bền bỉ suốt bao nhiêu năm trường vẫn liên tục trào dâng không ngớt thơ văn bát ngát diệu thường:

Tháng ngày ăn móc uống sương

Lá đùa nắng nhẹ rễ vươn gió ngàn

Non sâu ẩn giả mơ màng

Gặp thời hợp tiết cao sang hiển màu

Bước ra thấy núi tọa thiền

Bước vô thấy Phật an nhiên mỉm cười

Trong ngoài chẳng thấy chữ lời

Mình còn ham viết bụi rơi cửa sài

Viết và viết miên man, sáng tạo và sáng tạo không ngừng nghỉ, vì dường như thi nhân đã chạm được mạch ngầm tâm tư, cảm xúc vi diệu cùng niềm hạo nhiên chi khí làm bừng dậy, cháy lên rực ngời ngọn lửa thi ca trong tim hồn rộn rã, hòa âm thâm viễn mênh mông:

Chữ qua sông nghĩa qua sông

Mượn cây bút sậy vượt dòng văn thơ

Đèo mây trăm cụm dật dờ

Vượt qua vượt tít hoang sơ thế tình

Từ ngày đem lửa lên non

Đốt kinh soi chữ lối mòn mù sương                                 

Nhen tim ấm áp khu vườn

Đồi đông hạo khí tùng vươn ngọn tùng

Tùng xanh, trúc biếc, thông ngàn quyện vờn gió lộng không gian tịch mịch, lồng bóng hồ trăng thanh tịnh cùng hợp tấu, ngân nga quá nhiệm mầu, vô lượng nghĩa thanh tân mới lạ, hòa chan diệu ảo bao nhạc khúc thiên nhiên:

Chuông sương tỉnh thức non triền

Kinh chiều cây cỏ an thiền đã lâu

Trăng khuya chữ trắng sơn đầu

Lời vô lượng nghĩa nhiệm mầu thắng hương

Tri âm chút gió thanh lương

Cỏ cây tươi thắm am hương ngát ngào

Tri âm chim lượn non cao

Thả rơi chiếc bóng hồ ao thấy mình

Thi nhân lấy núi rừng hoang dã làm bạn tâm đầu ý hợp cố tri, vì thế ngày đêm nhàn nhã tha hồ trao gởi xiết bao nỗi niềm tâm sự, cứ mênh mang trút xuống, tuôn trào nguồn mạch phong quang sáng tạo và kết tinh thành những tác phẩm tâm tình sinh động, độc đáo vô lường. Trước những tác phẩm đồ sộ, dày cộm dài mười mấy ngàn trang đủ thể loại biên khảo, truyện ngắn, truyện dài, thi ca như: Chèo Vỡ Sông Trăng, Đá Trắng Chiêm Bao, Lửa Lạnh Non Thiêng, Chữ Cháy Bờ Lau, Giun Dế Hư Vô Và Hạt Lửa Xanh, Bụi Trăng Và Lửa, Đá Rác Và Cỏ Thơm, Miền Mây Trắng, Tình Mẹ Mùa Báo Hiếu, Đóa Hồng Vàng Của Phật, Kinh Lời Vàng, Sương Khói Đường Thi (thơ) Ngàn Xưa Hương Bối, Bức Tranh Thay Đổi Thế Giới, Người Trồng Hoa Và Chàng Tu Sĩ, Một Cuộc Đời Một Vì Sao, Một Cuộc Đời Một Vầng Nhật Nguyệt, Chuyện Của Thiền, Thanh Gươm Ba La Mật, Hành Hương Tâm Linh, Thắp Lửa Tâm Linh (truyện) Học Phật Căn Bản, Người Cư Sĩ Ưu Việt, Rèn Luyện Thơ Văn, Phật Học Tinh Yếu, Sử Phật Giáo Thế Giới, Sử Phật Giáo Ấn Độ và Trung Quốc, 38 Pháp Hạnh Phúc, Tiếng Hú Trên Đỉnh Cô Phong (biên khảo)…  mang chở nội dung tư tưởng nhân văn và Phật học phong phú, vô cùng giá trị, vì thế Viện nghiên cứu Phật giáo Nguyên Thủy Dallas-fort Worth ở Texas Hoa Kỳ đã trân trọng tuyên dương, cấp phát văn bằng danh dự Tiến sĩ Văn chương cho thi nhân vào năm 2011.

Trong các tác phẩm đó, nổi bật lên là tập thơ Đá Rác Và Cỏ Thơm (5 tập) gồm 1000 bài lục bát và truyện dài Một Cuộc Đời Một Vầng Nhật Nguyệt (6 tập) dài hơn ba ngàn trang, viết về cuộc đời và tư tưởng Đức Phật. So với Ánh Đạo Vàng của Võ Đình Cường hay Đường Xưa Mây Trắng của Nhất Hạnh thì Một Cuộc Đời Một Vầng Nhật Nguyệt của Minh Đức Triều Tâm Ảnh dài nhất, tái hiện lại được toàn bộ sinh hoạt xã hội Ấn Độ từ thời Đức Phật ra đời đến xuất gia và thành đạo. Đây là một công trình vĩ đại, chứa đầy tâm huyết, phải có tấm lòng tha thiết say mê văn học Phật giáo mới thực hiện nổi. Văn chương, nghệ thuật, thi ca phải chăng là tiếng hát của con người từ muôn thuở đến muôn nơi trên mặt đất? Tiếng hát ấy đã bay dậy rung ngân qua cung bậc nhân sinh vừa ngậm ngùi, trầm thống vừa hùng tráng thênh thang, hòa quyện nhau trong cõi lòng tâm can, chan chứa giữa mộng đời vĩnh viễn thiên thu:

Thương đời hạt bụi phiêu du

Thương mình trăm chuyện lu bù thế gian

Lên non nhặt ánh trăng vàng

Đề câu thơ tặng hạc ngàn qua chơi

Từ tình thơ nguyên vẹn đó, từ những cảm hứng xuất thần nhập diệu, thi nhân bước xuống dòng sông tâm thức, lung linh tĩnh lặng mà Chèo Vỡ Sông Trăng trên con thuyền hồn phiêu nhiên qua khắp mọi miền sông dài biển rộng, rong chơi thong thả và ung dung nhàn hạ. Đã tự bao giờ, người thi sĩ lên đường dấn mình vào cuộc khám phá cánh đồng vô tướng, khu rừng huyền mặc tâm linh. Chuyện ấy khác hẳn với chuyện chinh phục vũ trụ hay khai khẩn thiên nhiên, bởi vì cảnh giới đó không thể chỉ trỏ, cầm nắm gì được cả mà chỉ thầm trực nhận, cảm nhận ra thôi, nên ghềnh và thác, suối và đèo ở đây là thác ghềnh của tâm cố chấp vào âm thanh, là đèo núi của tâm nô lệ dính mắc vào sắc tướng, cần phải vượt qua và vượt qua:

Qua sông bèn gọi con đò

Nôn nao lá rụng hai bờ sắc không

Qua sông giữa cuộc phiêu bồng

Mới hay trăm sự trăng lồng nước xuôi

Khi thấy được mọi sự ở đời như trăng lồng trong bóng nước chảy trôi thì bao nhiêu phiền não, khổ đau trĩu nặng oằn vai trong cõi người ta bỗng chốc tan biến và tất nhiên, nhà thơ liền thấy nhẹ nhõm cất bước tung tăng, chẳng còn chi nặng nề trầm trọng âu sầu. Sầu tư chi nữa, khi biết liền lập tức cái phù du ảo mộng của muôn sự việc ở đời một cách rốt ráo “vạn pháp giai không, duyên sinh như huyễn” rồi, nhất là cảm nhận được cái mặt mũi xưa nay của chính mình từ lúc chưa sinh ra đời, thành thử tự nhiên mỉm cười tỉnh thức, vững chãi thảnh thơi:

Hóa ra chỉ thở và cười

Là trăm niềm nỗi một đời xa bay

Hóa ra tỉnh thức phút giây

Là ta thấy rõ mặt mày chưa sinh

Thấy là thấy liền tức khắc, chẳng đợi mai mốt, tương lai hay vô lượng kiếp sau. Ồ cái mặt mũi thật ấy ở ngay nơi chính mình, hãy nhận lấy đi thôi, đừng có vọng tưởng, chạy tìm kiếm bên ngoài tận đâu đâu nữa. Xưa nay cũng nhiều cuộc lữ vạn lý du mù mịt rồi, thi nhân rong ruổi dặm ngàn viễn xứ, cứ trầm tư khắc khoải, mải mê kiếm tìm trong vô vọng quắt quay… Bây giờ thì dường như đã thấp thoáng thấy hiện mặt mày ban sơ nên dừng gót phiêu bạt giang hồ, trở về với cái thân yêu, cái bây giờ và ở đây:

Đã đi khắp thế gian này

Niềm vui nỗi khổ tựa tày chiêm bao

Tiền thân mặt mũi hư hao

Về chùa gặp lại trăng sao lòng mình

Mải mê giữa chốn chợ chiều

Vai đau tóc lấm đã nhiều gian truân

Ta bèn rũ áo phủi chân

Dặm không đủng đỉnh chiếc thân nhẹ hều

Nhẹ hều, nhẹ nhõm, nhẹ thênh trên con đường mây trắng phong quang, thi nhân vẫn nhẹ nhàng như sương như khói, thong dong giữa tuế nguyệt phiêu bồng. Lòng vô vi vô trú, ngao du suốt bốn mùa mưa nắng, lãng đãng qua lại chốn phù sinh, nhịp nhàng lên xuống, vào ra thanh thản như chơi:

Xoa tay việc đạo việc đời

Nghe từ cõi bụi vẳng lời giác không

Vẫn thân thế vẫn phiêu bồng

Nắm tay đại dụng chơi rong tháng ngày

Ngày tháng hòa âm nhập cuộc. Cuộc chơi ở đây chính là cuộc lữ thi ca qua khắp biển rộng sông dài giữa vũ trụ mênh mông. Không có một thi nhân nào từ vạn cổ đến nay mà không lấy nhật nguyệt thiên địa, trăng nước gió mây làm chỗ giao du qua lại, bởi vì mặt trời, mặt trăng, mặt đất trần gian ngút ngàn sông biển, mây gió bao la kia là ẩn ngữ thi ca, hàm dung tất cả tinh túy, mật ý mà người thi sĩ muốn bày tỏ với cõi tạm trần ai:

Như mây lãng đãng sông dài

Và như hoa nắng trên vai ửng màu

Và như tóc trắng trên đầu

Hạo nhiên gót lữ qua cầu nhân sinh

Bốn phương gọi gió mát về

Tâm trong cảnh lặng bồ đề ngát hương

Mở ra cánh cửa yêu thương

Nụ cười hơi thở mộng trường mang mang

Giữa nhân sinh trường mộng, mỗi người trong chúng ta có lẽ ít nhiều đều chạm mặt với nỗi buồn cô đơn khốc liệt, riêng với những tâm hồn thi nhân thượng đẳng, họ sẵn sàng đón nhận sự cô đơn như đón nhận một tri âm, tâm đắc, ăn nằm với cô đơn một cách thân mật, đậm đà. Chính sự cô đơn là nguồn cảm hứng sáng tạo vô biên, khi người nghệ sĩ thưởng thức được hương vị cô liêu thoảng ngát trong lòng:

Lên non xanh liễu cuộc bồng

Cô liêu sương khói người không thấy người

Đạo tình quên nghĩa quên lời

Chung trà mây nước nụ cười bối hương

Cô liêu đứng giữa sa mù

Nửa lòng lạnh trắng nửa thu nhạt mờ

Cô liêu đá cô liêu thơ

Và cô liêu nữa chơ vơ bốn bề

Cô liêu, cô đơn rờn lạnh quạnh vắng hoang liêu, người thi sĩ thì thầm khuya sớm chuyện chi mà trăng tỏ rạng ngời nỗi lòng thiết tha như thế, để cho thỉnh thoảng xuống núi chơi rong, có bài thơ sương khói làm quà tặng cho dâu bể vô thường, lòng bồi hồi gió cát và mỉm nụ cười với hoa cỏ khơi vơi:

Thơ về phố chợ rong chơi

Đề câu quán khách dặm lời khói sương

Có khi chữ lấm tro hường

Có khi bụi trắng cúng dường bể dâu

Dẫu như mây hiện giữa trời

Chút tình trăng nước tạc lời làm vui

Mười phương gió cát bồi hồi

Mười phương hoa cỏ nụ cười mênh mông

Trên dặm trường sương gió ra đi, thi nhân vô phân biệt trí giữa quên và nhớ cũng như giữa có và không, giữa mộng và thực, giữa sống và chết, giữa mê và ngộ… Hai trạng thái chỉ cách nhau kẽ tóc đường tơ nhưng thực ra, chẳng khác nhau gì cả mà hòa nhập tương dung, tương tức ra vào:

Đạo tình nửa nhớ nửa quên

Chừ ta ở lại giữa miền bụi bay

Thơ còn mây trắng phương tây

Thì lòng thi sĩ tháng ngày còn xanh

Đạo đời một mối khôn phân

Tình thiên thu nọ mà gần mà xa

Dòng lên dòng xuống cũng là

Đầu nguồn cuối biển sương pha mấy màu

Mấy màu sương pha hỡi dòng đời suối đạo? Thôi chớ bận tâm, đừng có mơ màng mộng mị chi thêm nữa mà hãy bất động, rỗng rang với lòng như thị như nhiên. Tuyệt diệu làm sao! Bước đi không chỗ trú của đạo và thơ giữa ta bà huyễn mộng phù du:

Ngàn xưa Đạo xuống thảo lư

Trăng vàng ghé đọc tương tư mấy mùa

Ngàn sau Thơ xuống hiên chùa

Chỉ nghe lá rụng gió lùa lạnh hiu

Dìu dặt thần hồn giữa trăm miền quyến rũ đầy âm thanh và màu sắc mà nhà thơ chẳng mắc dính, buộc ràng, trói cột vào bất cứ gì vì đã giã từ, buông xả sạch trơn hết rồi. Đến nỗi bỏ luôn phồn hoa đô hội, trút hết mộng mị thị thành để đơn thân độc mã, một mình một bóng lặng lẽ, âm thầm lên tận chốn non cao giữa rừng sâu rú thẳm, cắt cỏ lợp tranh, trồng hoa vàng gầy trúc biếc, dựng lên cảnh thần tiên Huyền Không Sơn Thượng. Một cảnh giới thuần túy thiên nhiên, phưỡng phất ngợp đầy chất thiền vị thi ca giữa trời thơ đất mộng, bồng tênh lênh láng lãng đãng sương mù và mây trắng chập chùng bay lượn suốt sớm trưa chiều tối phiêu diêu. Tiêu dao tiêu sái, nhàn nhã thưởng ngoạn trăng ngàn, bàng bạc ngân nga hòa quyện suốt đêm ngày :

Gánh mộng lên non thả gió bay

Đem thơ vào núi gởi cho mây

Thân ta sương khói phiêu bồng cõi

Biết dính vào đâu giữa chốn này?

Giữa chốn nhân gian đầy hỗn độn, lộn nhào đảo hoán mọi giá trị tinh thần, nhất là giá trị đạo đức, hầu như sụp đổ tan hoang hết trơn rồi, chẳng biết trách ai đây? Thôi thì, thi nhân nhẹ nhàng vứt bỏ ngoài tai những chuyện đời thị phi, xem thường mọi sự như được và mất, khen và chê, sướng và khổ, danh thơm và tiếng xấu… nên lặng lẽ từ tạ, giã biệt bỏ đi. Có chi đâu mà vướng bận dính mắc, chẳng có gì phải hy vọng mong cầu:

Tạ từ xuôi ngược bể dâu

Tạ từ danh tướng sắc màu thế gian

Non sâu đã lặng tiếng đàn

Đêm đêm nguyệt trúc gió ngàn vô thanh

Hai bờ trang giấy vô hư

Chữ bơi ở giữa tưởng tư cuộn dòng

Ta bèn giọt mục sang sông

Đỡ phiền bát nhã đỡ công sắm đò

Bỏ lên non cao, tìm vào rừng sâu rú thẳm với phong độ khinh an, thoát vượt mọi tham si, thi nhân lắng nghe cung đàn vô thanh thong thả vọng về. Để rồi, mỗi sớm tinh sương óng ả hay những buổi chiều tà hoang lương, cô tịch, bình yên rảo bước, dạo vòng quanh qua nhịp cầu Lãm Thương dịu ngát hương sen rồi rong rêu qua hồ Thủy Nguyệt xanh ngần bóng núi trầm hùng, nhẹ mỉm cười với mấy vần thơ đung đưa thư pháp bên hiên Am Mai Trúc hay thỉnh thoảng, đôi khi cùng tâm sự với hoa vàng trúc biếc, lung linh huyền ảo dưới ánh trăng ngà long lanh lấp lánh:

Qua vườn thăm thảm cỏ xanh

Thăm câu lục bát thăm cành liễu trơ

Có khi trăng động mặt hồ

Bóng hồn lẫn với bóng thơ bồng bềnh

Bốn mùa xanh biếc trúc ơi!

Ruột không tiết thẳng đứng trời hạo nhiên

Quanh năm nhả khí cao hiền

Còn tung xác lá án thiền tặng ta

Đá sỏi hỏi han, chia sẻ niềm hạo nhiên chi khí, trúc biếc hiền từ nhẹ hát lời ca. Hóa thân làm cỏ lau xào xạc ven sông, làm hồn hoa cỏ may lay động bóng chiều tà óng ả, làm giọt sương mai óng ánh, làm đá tảng triền đồi, hòa âm vang những lời vu vơ thơ nhạc cõi ban sơ phơi phới:

Vu vơ ngồi thở vu vơ

Vu vơ đi đứng vu vơ nói cười

Vu vơ mượn chữ mượn lời

Vu vơ cấu tứ đất trời vu vơ

Có khi tâm đá thốt lời

Có khi hồn cỏ dạo chơi thung triền

Cũng là thơ cũng là thiền

Sương treo công án một miền lá xanh

Xanh ngát ngàn thông lồng lộng giữa truôn đồi mây gió hoang vu, không còn phân biệt chuyện đời, chuyện đạo, biết bao chuyện đúng sai, phải trái, thị phi… Chỉ biết rằng chút thân bèo bọt này đã trải qua vô lượng kiếp, trùng trùng sinh diệt giữa biển trầm luân, nghiệp báo lưu linh rồi:

Hôm qua mộng thấy tụng kinh

Tỉnh ra mới biết chính mình là trăng

Bao nhiêu cát của sông Hằng

Là bấy nhiêu kiếp đã từng tử sinh

Thấy sinh tử như những bọt sóng nhấp nhô nổi trên mặt biển hiện tượng, có sinh có diệt đồng thời cũng nhận biết bản thể của sóng là nước, vốn không sinh không diệt thì lòng trạm nhiên rỗng lặng, chẳng còn sợ hãi gì nữa. Bụi hồng khói đỏ, cỏ vàng lá xanh hay niết bàn sinh tử, thiên đường địa ngục…đều tùy duyên biểu hiện chập chùng như hoa đốm giữa hư không mà thôi. Vậy thì, hãy sống trọn vẹn, hít thở bầu trời tự tánh Không rỗng lặng, tuyệt nhiên chẳng nên hoài công, phí sức tiêu diệt hoa đốm làm chi nữa. Vì thế, cuộc đời người thi sĩ kia tự nhiên thanh thoát, sáng ngời như một bài thơ bất tuyệt giữa đỉnh cao và hố thẳm tâm linh đã về đã tới:

Bài kinh đi suốt cuộc đời

Đêm nghe gió nổi tiếng lời sạch không

Chừ đây một cõi phiêu bồng

Chỉ còn ta đứng mênh mông bóng mình

Muôn xưa bóng bọt đăng trình

Muôn sau bóng bọt tấp ghềnh chiêm bao

Chiêm bao và thực tại đều huyền đồng trong một trạng thái tự tại tự do. Có lẽ thường xuyên sống trong thực tại mới mẻ đang là như thi đó, cho nên thi nhân vẫn im lặng sáng tỏ, buông bỏ xuống hết trăm công nghìn việc, vắng vẻ mọi nỗi ưu phiền:

Trần gian trăm việc tạm yên

Thơ đề góc núi đầy hiên nắng vàng

Gió trăng thế sự không bàn

Giấc thiền lặng lẽ nhẹ nhàng tình không

Rỗng rang nhàn nhã, bao nhiêu khê, tế toái chuyện thế gian chẳng còn bận tâm, luận bàn chi thêm nữa cho mệt, chỉ còn biết hứng thú làm thơ, thường xuyên viết thư pháp, đàm đạo, uống trà cùng hư vô hố thẳm và lắng nghe trăng khuya đọc thơ chơi giữa ngàn sao chiếu diệu vời:

Trăng khuya tìm đọc thơ rơi

Núi rừng đã ngủ đất trời còn ta

Mời hư vô cạn chung trà

Giọt sương thinh lặng la đà hiên văn

Còn hoa thì bướm tìm về

Còn kinh còn chữ tỉnh mê còn bàn

Còn lý sự còn lan man

Ra sông úp chiếc đò ngang khỏe liền

Tuyệt diệu là khỏe liền như thế đó mà có mấy ai thực hiện được gì đâu? Thôi thì, một khi lãnh hội được điều ấy rồi thì cứ việc thong dong, thoải mái đến đi, vì đã thấy được Phật tính siêu tuyệt huyền hòa:

Ai từ sắc tướng tìm ta

Ai từ âm tiếng gọi ma cõi ngoài

Ta là hơi thở lai rai

Là trăng là gió như lai bốn mùa

Bốn mùa đều biểu hiện Như lai tự tính giữa trời đất, nhật nguyệt, thiên nhiên. Tiếng thơ lang thang trong thế giới phiêu lãng của ngôn từ, đốt cháy lên từng con chữ, từng khái niệm hữu vi, vô vi làm bừng sáng tư tưởng thượng thừa, vượt thoát nhị nguyên, huyễn ảo chiêm bao:

Dấu chân trên cỏ hôm nào

Vẫn còn sương ướt lời chào cố tri

Kẻ hữu vi người vô vi

Mênh mang mây nước cuộc đi cuộc về

Tay cầm một đóa đông phương

Niềm vui hoa nở con đường hữu duyên

Nước mây chan chứa đạo thiền

Yêu thương khổ đế não phiền trăng soi

Trần ai còn khổ đế, ta bà còn khổ lụy là thi nhân vẫn còn tiếp tục làm thơ và hành thiền. Tiếng thơ ấy đang cưu mang một tính mệnh quê hương Việt Nam lớn lao như lời nhận xét tinh tế của thi sĩ Phạm Công Thiện: “Đọc đi đọc lại mấy lần, mấy chục bài thơ của Triều Tâm Ảnh, tôi có linh cảm rằng thi sĩ đang cưu mang một Tính Mệnh lớn lao mà có ít thi sĩ Việt Nam nào hiện nay có thể đủ trầm lặng đạo lực cưu mang nổi. Không phải vì những tên tuổi bi tráng như Nietzsche hay Rimbaud mà tác giả yêu thích đã khiến tôi nhận xét như trên mà vì chính những gì loáng thoáng đằng sau những dòng thơ kỳ diệu của thi sĩ.

Thi nhân ở đây đồng thời cũng là một đạo nhân. Thi nhân đang đứng giữa trung tâm điểm cơn bão tố địa cầu, đứng giữa Triêu dương của Đông phương và Tịch dương của Tây phương, đứng giữa Tây nhập và Đông khởi của Hoa Nghiêm Kinh… Như những đám mây trôi nổi ở vùng mặt trời lặn, tôi xin gởi đôi dòng linh cảm này về thi sĩ và tạ ơn được đọc những bài thơ sâu sắc tuyệt đẹp, ít thấy trong thi ca Việt Nam hiện đại.”

Cõi thơ Minh Đức Triều Tâm Ảnh hay cõi thơ thanh thoát an nhiên đó đã khơi mở biết bao cảm hứng cho những nghệ sĩ thi nhân, nhất là cảnh giới kỳ tuyệt Huyền Không Sơn Thượng kia, như có một thần lực vô hình, chiêu cảm những bước chân du tử, lang thang sĩ, những hành nhân, thi sĩ đi về hân hoan, nôn nao hồn reo vui rộn rã:

Huyền Không Sơn Thượng rất xa

Đã qua làng xóm còn qua núi đồi

Ở đây vườn cảnh xanh tươi

Lan rừng nở rộ chim trời hót vang

Đợi làn mây tía qua hiên

Chung trà hương sói kết duyên bạn bầu

Khói sương ý hợp tâm đầu

Lá hoa cười nói chữ câu xóa liền

Huyền Không Sơn Thượng ơi! Lang thang sĩ này cũng từng về nơi chốn ấy nhiều lần rồi, thường lặng lẽ một mình lên nằm mắc võng đong đưa giữa hai đầu nhật nguyệt một vài hôm để lắng nghe tiếng thơ tịch mịch, vang rền mênh mang khắp đất trời. Có bận đi với thi sĩ Trần Đới, Phạm Thư Cưu, Hải Tuệ, Kiều Trung Phương, vài lần cùng với Nguyễn Văn Nho, chọn một đêm rằm lên ngắm trăng Huyền Không Sơn Thượng. Sương khuya lãng đãng hòa quyện trăng ngàn xanh biếc lùa vào thảo am ngan ngát hương trầm, chỉ còn nghe gió thiên thu đồng vọng trong giọng ngâm thơ của Nguyễn Văn Nho truyền cảm, âm vang xao động quanh bờ suối hoa vàng và tôi cũng đọc một bài thơ mới vừa cảm tác tặng cho mấy cành trúc la đà, xào xạc phất phơ:

Mờ sương khói quyện trên đồi núi

Lữ khách về thăm chốn non xa

Huyền Không Sơn Thượng ồ diễm tuyệt

Về đây như về tới quê nhà

Xả buông xuống hết bên ghềnh đá

Rung động hồ xanh cảnh thanh bình

Nghe chim suối hót hòa hoa cỏ

Trăng ngàn bàng bạc giữa lung linh

Ngưng thần lặng nắm cây tâm bút

Vẽ một trời thơ ngát phiêu nhiên

Nghiêng hồn bay vút cô phong đỉnh

Chạm đáy thiên thu cõi nhiệm huyền

Dạo gót quanh sườn Am Mai Trúc

Ven rừng tịch mịch lối thanh lương

Bước chiều phiêu lãng ngàn mây trắng

Lặng cảm điều chi quá diệu thường

Thơ Minh Đức Triều Tâm Ảnh trích trong các tác phẩm:

Chèo Vỡ Sông Trăng. Hội Văn Học Nghệ Thuật Thừa Thiên Huế xuất bản 1993

Chữ Cháy Bờ Lau. Thuận Hóa xuất bản  2004

Giun Dế Hư Vô Và Hạt Lửa Xanh. Văn Học xuất bản  2008

Bụi Trăng Và Lửa. Văn Học xuất bản  2011

Đá Rác Và Cỏ Thơm. Văn Học xuất bản 2013.

Tâm Nhiên

Theo https://thuvienhoasen.org/