Chuyện tình đồi thông hai mộ

Chuyện tình đồi thông hai mộ

Lời giới thiệu

Ôi!... cuộc thế nhân sinh ba vạn

Sáu ngàn ngày thời hạn là bao

Trăm năm còn có gì đâu

Hơn nhau danh để về lâu về dài  

Trai tín nghĩa anh tài trung liệt

Gái thuận hiền tiết liệt thấu trinh

Thật là rạng vẻ họ Đinh

Hai hồn hai họ thác vinh lắm rồi…

Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng quê chật hẹp của miền biển rộng bao la, sau này khi lớn lên tôi đã đi, đã sống ở nhiều vùng quê xa lạ khác, nhưng chưa nơi nào tôi cảm thấy yêu thấy quý như quê hương tôi nơi đã sinh ra tôi, nuôi tôi lớn khôn, nâng bước tôi đi ngang tầm thời đại, nơi đã ôm trọn niềm tin yêu hy vọng của lòng tôi. Cho dù đó chỉ là một vùng quê nghèo khó, với những cánh đồng chua mặn, người nông dân phải tảo tần làm lụng một nắng hai sương mới được ngày hai bữa đói no…

Có lẽ tôi yêu quê hương bởi những câu ca dao, những làn điệu hát ru của mẹ, của bà và cùa bố tôi với những cánh cò cánh vạc lặn lội bờ sông. Tôi đã lớn lên theo năm tháng bằng những dòng sữa ngọt ngào những lời ru trầm ấm của quê hương có lẽ vì thế sau này lớn lên tôi đã dần yêu thơ từ đó… năm mười một mười hai tuổi tôi đã đọc Truyện Kiều, Lục Vân Tiên v.v… Lớn lên chút nữa tôi được đọc (Cung oán ngâm khúc, Chinh phụ ngâm và Đồi thông hai mộ).

Từ đó thể thơ song thất lạc bát mang đậm nét chữ tình đã mê hoặc tâm hồn tôi, tôi đã yêu và mê thơ lúc nào không biết nữa, sau này tôi có dịp đi qua các miền quê tôi đã sưu tầm được nhiều tập thơ mà tôi ưa thích nhưng riêng cuốn (đồi thông hai mộ) thì chưa bao giờ tôi tìm lại được và nhiều người có tuổi cũng chỉ biết lõm bõm câu được câu chăng. Sau này khi biết truy cập trang mạng tôi cũng đã tìm trong thư viện sách nhưng vẫn bặt vô âm tín… có lẽ cuốn sách còn nằm ở trang nào mà tôi không biết.  

Nay tôi xin tải lên trang mạng cuốn truyện này để các độc giả yêu thơ cùng được thưởng thức. Một câu truyện tình, chung tình có một ở nơi sơn cùng thủy tận, nơi thái hậu sơ hà một câu truyện tình mang đầy tính nhân văn mà người đời đã đọc rồi thì hầu như đều mến mộ tài đức biết cách xóa bỏ những hận thù của người xưa. Lòng đố kỵ tham vọng và ghen ghét đều sẽ phải trả giá.

Lưới trần thoát, lưới trời không thoát

Kiếp luân hồi tội ác chí công  

Đó cũng là bản án dành cho những kẻ tài hèn, tham lam, mưu mô xảo quyệt muốn tiến thân bằng mồ hôi sương máu của người khác. Cuốn truyện tôi viết lại theo nguyên tác xuất bản lần đầu vào năm 1949 tại HÀ NỘI bằng trí nhớ của tôi thời gian trôi đi cũng đã lâu, nếu có gì sai sót độc giả nào biết xin hãy cộng tác bổ sung thêm và cho cảm tưởng khi đọc xong cuốn sách này.

Xin chân thành cảm ơn.

11/ 2/ 2013

PHẠM TÙNG GIAO

Mấy dòng tản cứ kí sự

Mấy dòng tản cư ký sự

Mấy trang tình sử bi hùng

Năm 1945 nhật pháp bắn nhau chí tử được lệnh tản cư, gia đình tôi cùng một số gia đình khác, cùng vội vàng thu dọn một số đồ đạc cần thiết lên một chiếc xe khách, tản cư đến vùng rừng núi thuộc tỉnh Hòa Bình. Đoàn chúng tôi đi gồm ba mươi người cả người lớn và trẻ em chúng tôi dừng chân ở một bản nhỏ cách tỉnh lỵ Hòa Bình ba mươi cây số, cuộc sống của những gia đình chúng tôi lúc ấy vô cùng vất vả, hàng ngày chúng tôi phải đi bộ ba mươi cây số đến chợ đồn tỉnh lỵ Hòa Bình buôn bán kiếm ăn thế rồi:

Tấm thân dầu dãi dưới phong sương

Quốc phá gia vong cảnh đoạn trường

Mặt mũi võ vàng theo tế nguyệt

Áo quần tơi tả với tang thương

Trên quãng đường đi, hàng ngày chúng tôi phải lội qua một con suối nhỏ tên gọi suối ngang dòng suối quanh co uốn lượn ven sườn một quả đồi rộng ở dưới nhìn lên trên đồi có trồng năm mươi cây thông già theo hình cánh cung ôm lấy một ngôi miếu nhỏ ở giữa, thỉnh thoảng từng cơn gió nhẹ nhàng thổi tiếng thông reo vi vút, hòa với tiêng suối chảy sóc rách. Nước suối trong xanh, mỗi khi chúng tôi lội qua từng đàn cá nhỏ lượn lờ vây quanh chân chúng tôi, đôi khi chúng tôi cũng gặp một vài cô gái dân tộc vén váy lội qua, với cặp đùi trắng gần nhìn phong cảnh sơn thủy hữu tình của nơi sơn cùng thủy tận thật là nên thơ. Đúng là:

Thông xanh tỏa bóng chiều vàng

Suối trong nước bạc cô nàng lội qua

Mây mờ bao phủ non xa

Chim đàn tìm tổ bao la tận rừng

Thời gian cứ thế trôi đi ngày lại qua ngày. Mãi với công việc buôn bán mưu sinh nên chưa có dịp nào lên vãng cảnh đồi thông được, tôi và anh bạn tôi hẹn với nhau, bữa nào nghỉ một buổi chợ để lên thăm đồi thông xem phong cảnh ra sao. Và cái miếu trên đó thờ ai?... Hôm đó là một ngày chủ nhật hai chúng tôi đã quyết định nghỉ một ngày rủ nhau lên thăm đồi thông. Gần trưa hai chúng tôi lên tới nơi chúng tôi thật bất ngờ với cảnh đẹp u tịch nơi đây. Một ngôi miếu nhỏ xây toàn bằng đá trắng, trước cửa miếu là hai ngôi mộ cũng xây bắng đá trắng trên mỗi ngôi mộ có dựng một tấm bia có trạm khắc bằng chữ nho rất đẹp, ngày ấy tôi cũng có học và biết chút ít chữ nho. Tôi đọc thấy mộ bên tả ghi (Đinh Lăng trưởng vệ vị quốc quên khu) tôi tạm dịch: Đây là người con trai họ Đinh tên Lăng vì nước mà chết. mộ bên hữu ghi (Quách Mỵ Dung vị vu tử tiết) tôi tạm dịch người con gái này vì chồng mà chết nhìn hai ngôi mộ và ngôi miếu cổ kính rêu phong, phong cảnh tĩnh mịch đến rợn người tôi cứ ngỡ nơi đây lâu lắm không có ai đến và là một nơi hương tàn tro lạnh nhưng khi bước vào trong miếu thì tôi đã nhầm từ cửa bước vào trước bàn thờ là một tảng đá trắng rộng khoảng tám mươi phân, dài khoảng môt mét hai ở giữa có hai vết nũng xuống như hai vết đầu gối quỳ và bát nhang vẫn còn nghi ngút khói, chứng tỏ nơi đây không phải là nơi tro tàn hương lạnh mà hàng ngày vẫn có người đến nhang khói cầu cúng.

Chúng tôi đang mải xem thì bỗng có một ông cụ người dân tộc, đầu râu tóc bạc tay cầm một con dao quắm hớt hải chạy lên, tới nơi ông quát lơ lớ bằng tiếng kinh, ai cho các anh lên đây nghịch phá phách miếu, chúng tôi sợ quá, lấy lại bình tĩnh. Tôi mới xin thưa với cụ, chúng con là người dưới xuôi, tản cư lên đây hàng ngày chúng con đi chợ qua đây, thấy phong cảnh nơi đây đẹp quá hôm nay chúng con mới có dịp lên đây vãng cảnh chứ có dám phá phách gì đâu ạ. nghe chúng tôi nói vậy cụ già không nói gì nữa. tôi mới đánh bạo hỏi cụ.

Thưa cụ chúng con cũng có học và biết chút ít chữ nho, con đọc thấy mộ bên tả có ghi Đinh Lăng trưởng vệ vị quốc quên khu, mộ bên hữu có ghi Quách Mỵ Dung vị vu tử tiết con biết rằng một người vì nước mà chết, một người vì chồng mà chết, vậy sự tích ngôi miếu này và câu chuyện tình của họ ra sao cụ có thể dẫn chuyện cho chúng con biết được không ạ, cụ nói chuyện dài lắm các anh muốn biết thì về nhà ta, ta kể cho nghe.

Chúng tôi rất mừng theo chân cụ về nhà, về tới nhà cụ gọi cô con gái ra pha trà mời khách nàng nhìn chúng tôi mỉm cười rồi lấy ấm pha trà mang lên mời chúng tôi dùng nước, cụ lại bảo con gái lấy cuốn (sách đồi thông hai mộ) ra đưa cho chúng tôi rồi bảo cô đi làm cơm đãi khách.

Chúng tôi rất mừng vì sách được viết bằng chữ quốc ngữ nhưng khi đọc thì nỗi mừng của chúng tôi lại là nỗi mừng hụt, vì sách được viết toàn bằng tiếng mường thổ nên chúng tôi chẳng hiểu gì cả cụ nhìn chúng tôi cười và bảo các anh không hiểu gì phải không. Để tí nữa ăn cơm nước xong ta sẽ bảo con gái ta nó đọc và dịch cho các anh nghe.

Ăn uống xong xuôi cụ mời chúng tôi ra bàn uống nước rồi gọi con gái ra đọc cho chúng tôi nghe vâng lời cụ cô gái ra vừa đọc vừa ngâm, vừa dịch vừa chú thích thêm ngoài, nhờ từ tâm nhã ý của cụ, tôi đã am tường đủ điều kỳ vọng.

Theo lời cụ, những câu văn trong chuyện đêu ghép đúng vần điệu của thi ca mường thổ tác giả cuốn sách đó họ CHẾ tên QUANG TUYỂN hồi đó là một thanh niên giáo viên được già mến trẻ yêu cả vùng ái mộ. QUANG TUYỂN tiên sinh hồi còn niên thiếu, lại là bạn thâm giao, tâm đầu hợp ý, của hai vị chủ động chủ động chính trong truyện tức chàng ĐINH - LĂNG và (cô nàng) QUÁCH MỴ DUNG.

Luôn trong ba tháng ròng ngẩn ngơ tiếc bạn. Sau ngày an táng bạn tại đồi thông, chiều nào giáo viên QUANG TUYỂN, cũng có mặt dưới gốc thông già bên mồ đất đỏ. Lệ anh hùng không đỏ, nhưng sầu anh hùng than thở biết bao nguôi.

Giáo viên là người độc nhất đã thấu triệt hết uẩn khúc éo le, cảnh tình bi thảm của mối lương duyên dang dở LĂNG - DUNG . LĂNG là bạn cam khổ giữ đồng của TUYỂN. DUNG là bạn cùng thầy cùng lớp cùa TUYỂN. LĂNG DUNG yêu nhau, TUYỂN hết lòng tán dương cổ động cho chóng thành kết quả, như ý sở cầu của bạn mối tình LĂNG - DUNG làm tan vỡ lây cả nguyện vọng thủy chung của TUYỂN.

Để làm sống lại mãi mãi với núi rừng những tâm hồn cao cả thanh tao, để treo cao mãi mãi với núi rừng tấm gương phản chiếu chói lọi đầy bi thương thảm khốc do hủ tục ép duyên, gán phận gây nên, giáo viên thi sĩ QUANG TUYỂN đem tâm sự, thân thế, sự nghiệp của hai bạn LĂNG - DUNG thiết tha ghi chép thành thiên bi sử ĐỒI THÔNG HAI MỘ thời gian theo dòng (suối ngang) nhẹ nhàng trôi nhưng di tích phi thường với sự nghiệp phi thường của người phi thường không thể theo thời gian tiêu tan thành tro bụi những quý tượng đó sẽ tồn tại đời đời ở đất nước ở trí nhớ lưu truyền của người đời.

Cách đây lâu năm lắm rồi, cho tới bây giờ vẫn thế nam nữ thanh niên, trong vùng rừng xanh núi biếc này, phần đông đều thuộc lòng cuốn truyện từ đầu đến cuối trong rừng đốn củi ngoài nương dỡ sắn, một người khởi sướng một câu là sẵn sàng đồng vọng hoan hô, đồng thanh hưởng ứng hát lên ầm ĩ, hát lên rầu rĩ, hát lên lâm ly.

Một cuốn truyện tình, nhưng nhiều đặc điểm, một cuốn truyện tình xuất hiện bất ngờ ở nơi sơn cùng thủy tận một cuốn truyện tình chung tình có một tôi hứa với lão nhân sẽ theo sát ý nghĩa cao sa của cốt truyện biên soạn thành nguyên âm vận văn quốc âm việt ngữ biểu dương đầy đủ tinh thần (ái quốc chung tình, kiên trinh thủ tín) để cống hiến toàn thể anh chị em trong đại gia đình việt nam không phân biệt thổ kinh. Không phân chia nam bắc, thể song thất lục bát (cung oán ngâm khúc) của ÔN NHƯ HẦU tiên sinh rất thích hợp với luận điệu vận văn của sơn nhân thi sĩ QUANG TUYỂN, vậy tôi theo vần thơ trường hận đó để biểu lộ mối tình u uất mô tả cuộc kỳ duyên của hai tâm hồn bất tử LĂNG + DUNG người đồng hương đồng sứ với với thi nhân giáo viên , ai ai cũng thừa hiểu ngọn ngành của điển tích ĐỒI THÔNG HAI MỘ bởi vậy trước tác thành cuốn thi ca để truyền tụng, thi nhân chỉ cần trú trọng đến điều cốt chính. đọc song di bút tài tình linh động, tôi khách lãng du ở tận bốn phương trời ngẫu nhiên mới lại, không bỏ lỡ cơ hội hỏi lão nhân những điều phụ thuộc cần thiết mà tôi còn thắc mắc.

May thay, những ngoại phụ đó đã được lão nhân chỉ dạy tỏ tường dưới đây.

Đinh Lăng thuộc dòng máu anh hùng do khí thiêng của núi rừng cao cả kết tinh lại, thiên tư thông minh lỗi lạc mồ côi song thân từ bé. Sẩy cha còn chú thờ chú như cha, ham học ghét chơi, ưa thích tự do khoáng đãng, oán hờn giam hãm tối tăm. Chú mến tài, quyết cho cháu theo đòi học tập đến bờ đến bến. Năm Lăng mười tám tuổi ông chú chiều theo ý cháu nhờ người môi giới hỏi Mỵ Dung cho Lăng làm vợ.

Mỵ Dung dòng họ Quách vốn nổi danh một đóa hoa hãn hữu quốc sắc thiên hương của đồi cao suối bạc  sinh quán tại (trại trong) cách (trại mít) sinh quán của Lăng một quả đồi thấp rộng giồng toàn (sắn dây) quý giá, gia đình phong phú Dung được miệt mài đèn sách mấy năm, từ giã học đường năm mười bảy tuổi  Dung ở nhà săn sóc việc tầm tơ canh cửi. Đẹp người đẹp nết xa gần tin đi mối lại. Duyên kim cải dập dìu lá thắm.

Sự thật nàng Mỵ Dung con nhà băng tuyết, nền nếp phỉ - phong nàng chẳng ưa gì thói tình trăng hoa, trên dâu trong bộc công ơn cù lao dưỡng dục nàng coi tựa núi Hoàng sông Thao.

Chín chữ cù lao in dạ sắt

Trăm năm sơn hải tạc lòng son

Nàng công nhận lẽ phải là việc hôn nhân của nàng, nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha (phụ mẫu chi - mạnh môi trước chi ngôn) tự do kết hôn khi song thân tại đường là rất nên trái đạo. nàng không muốn thế, nàng chỉ muốn việc hôn nhân quan trọng, ảnh hưởng mật thiết đến hạnh phúc chung thân của nàng theo công lý nhân quyền, được cha mẹ cho phép nàng tỏ bày tâm sự, ít điều ngang trái, nàng phục tùng lệnh trên cho tròn đạo hiếu là việc dĩ nhiên hoàn mỹ, trái lại nếu trăm đường ép uổng, vạn sự dở dang, việc nhân duyên của nàng chung thân khổ nhục chỉ vì hủ tục ép duyên chi phối thì nàng công phẫn phản đối đến cùng…

Nàng nghĩ rằng cổ tục của bao đời truyền lại không phải điều gì cũng nhất nhất phải tuân theo thuần phong mỹ tục, đã đem lại nhiều kết quả đẹp tươi hùng mạnh thì cần giữ lấy, còn trái đạo bất công, không hợp với trình độ tiến hóa của nhân loại thì hủy bỏ đi sớm ngày nào hay ngày ấy.

Từ ngày nàng Dung khôn lớn đã được mắt thấy tai nghe biết bao cảnh tượng thương tâm của di họa ép duyên gán phận do hủ tục cổ truyền gây nên, trước vực thẳm hang sâu nàng cần lùi bước để tự mình phản đối cổ hủ và cương quyết bài trừ, tục lệ bất công. Đã nhiều lần nàng suy trước tính sau, rồi mình lại tự hỏi mình. Tại sao song thân mình lại quá mê tín ấn định duyên nàng quá sớm, mới lọt lòng mẹ đã thành đạo vợ chồng?... Tới tuổi trưởng thành nàng nhận thức rõ ràng.

Người vị hôn phu do quyền cha mẹ sở định hoàn toàn hư hỏng cả tài lẫn hạnh, nàng kêu xin, đủ điều từ chối. Nhưng từ chối sao được cổ tục thiêng liêng, quyền trên không hỏi trái, còn người mà nàng sở vọng được lấy làm chồng sự thật, chưa hề sớm đào tối mận, chưa hề vượt quyền sinh dưỡng cùng người yêu thề nguyện trăm năm, cửa khổng sân trình, cùng thầy cùng lớp mấy năm lui tới học đường, hai tâm hồn Lăng Dung, đã âm thầm thấu hiểu lẫn nhau và ước ao tin tưởng ở tương lai hạnh phúc. Đinh Quách đẹp duyên, người ý chung nhân của Dung tức Đinh Lăng. Tài đức vẹn toàn mối manh đủ lễ đến hỏi xin nàng làm vợ thì ác thay!...

Tại sao?... (nàng tăng phần công phẫn đặt trăm dấu hỏi) tại sao song thân nàng không cần một lời hỏi han đến cùng cho phép nàng tỏ bày ý kiến, xem nàng bằng lòng mọi nhẽ hay từ chối vì sao?... Song thân nàng không cần đếm xỉa đến duyên phận nàng, chỉ biết ích mình, tự hào giữ tròn lời hứa cũ, không suy tính đủ đường không nhận sét đâu là lẽ phải, nhất nhất từ chối và hoàn toàn bác lời cầu hôn của Đinh Lăng. Đứng trước cảnh éo le cay nghiệt đó, nàng không chịu sao nổi nông nỗi tủi hờn.

Ôm hủ tục cổ truyền. Ông thân phụ nàng Dung nhất định từ chối sở ước của Lăng mặc dầu đã mấy lần ông chú, dưỡng phụ thân mến của Lăng tự mình thân chinh đến tận nơi khẩn khoản cầu hôn cho cháu. Phụ thân nàng Dung viện lẽ đã đính ước việc hôn nhân của nàng với người khác ngay từ ngày mới đẻ dung rồi, ông sinh gái, một bạn đồng hương sinh trai. Hai nhà thỏa thuận kết giao cho hai trẻ sau này bách niên hòa hợp. Quyền mẹ cha (đặt đâu con ngồi đấy). Tại gia tòng phụ con trái lời cha không sao tha thứ được.

Đời chuyên chế óc độc tài, lòng ích kỷ nghiêm đường của cha mẹ Dung vì quá mê tín dị đoan đã thành nhẫn tâm phá hoại tương lai hạnh phúc của con mình. Hiếu nghĩa đủ đường hóa đoạn trường chìm đắm.

Để phá tan xiềng xích bất công, để phản kháng sức mạnh bạo tàn, cam đành một thân chịu khổ. Ngậm thở ngùi than để trăm ngàn người khác được hân hoan đi trên đương phẳng, tránh vũng xa lầy, chôn vùi tự do công lý. Dung cương quyết thề sống thác với tình yêu chân chính, không chịu phục tùng ép duyên:

Thất vọng tình không liều nản chí

Thất vọng tình không phí tuổi xuân

Lăng xin chú xuất dương du học, tin tưởng ở tấm tình thiết thạch của Dung. Lăng ra đi lập thân oanh liệt để hy vọng ngày tươi sáng. Gia nghiêm nàng Dung giác ngộ, chàng với nàng thỏa mộng yêu đương.

Mỵ Dung được tin Đinh Lăng sửa soạn ra đi, gánh tang bồng thỏa chí nam nhi, nợ hồ thỉ báo đền non nước. Nàng trốn nhà lên đồi thông cùng chàng tiễn biệt, cùng chàng đoan tơ kết tóc.

Kiên tiết thử thân nguyên tự hứa

Trinh tâm hà nhật cảm khinh phao.

Lần đầu tiên mà thảm thay!... Cũng là lần cuối trót, hai tâm hồn trong trắng, biết bao phẫn uất vì chế độ gia đình quá đỗi bất công. Nhất quyết cùng nhau hẹn - ước trăm năm, cùng với trời cao rừng thẳm với suối bạc non xanh, non thề suối hẹn, non dù mòn suối dù cạn, tình không cạn nghĩa không mòn, cùng xây tròn hạnh phúc. Cùng nguyện sinh tử giữ đồng.

Dù như sông cạn đá mòn

Còn non còn nước vẫn còn thề xưa

Nhân định thắng thiên tuy có nhưng vẫn là sự rất hiếm của trần gian. Trâm gãy bình tan tình duyên dang dở, hình như từ cổ chí kim, đã thành trò đùa ích kỷ của trẻ tạo tinh quái ỡm ờ. Cứ theo đuổi phần đông đời tài hoa mà gieo họa!...

Chàng ra đi, đi mãi không về. Chín thu ròng rã, nàng Dung ở nhà chống đỡ đủ nông nỗi đau thương oán hận. Để cố gắng đợi chờ người tri kỷ.

Sầu chia ly chưa cạn, mộng đoàn tụ đã tan. Cánh bèo mặt bể, hạt bụi đầu non. Hoa xuân chưa nở đã tàn. Hận Kim Lang Kiều Nương chung đành một kiếp.

… Đâu còn sống lại trong mơ

Đâu còn sống lại bên bờ suối yêu

Buồng the sầu sớm hương chiều

Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi

… Tương giang trúc khuyết thành ban cổ

Kỷ quốc thành băng đới khốc thanh.

Phút cuối cùng rút cục vẫn là nạn nhân điêu đứng của hủ tục tảo hôn của cường quyền duyên ép. Uổng công cúc dục, thiệt đời mộng thơ, nàng hy sinh tự sát để khỏi hy vọng không hẳn là tẩy trừ một áp bức thiên tư truyền thống, một lệ tục là hại giống nòi. Trao thân nàng đã tự hẹn thủ tiết đến cùng, thì không có ngày nào dám khinh bỏ tấm lòng trinh. Nêu cao tấm gương tín nghĩa kiên trinh hiếm có. 

Cái chết của nàng tuy tự nàng mua lấy, nàng chẳng còn oán trách được ai. Nhưng so với đức hạnh ấy, với tài sắc ấy lại lâm vào hoàn cảnh lỗi thời ấy. Người cầm bút thuật truyện nàng đến đoạn này cũng không khỏi bùi ngùi thương vay tiếc mướn.

Nguyệt lão khéo đa doan

Xe duyên dở duyên dang

Thuyền tình về bể ái

Khách tình hận tình mang

Lá thắm trôi dòng lệ

Chỉ hồng buộc hoa tang.

Phượng với loan đôi ngả

Én cùng nhạn bắc nam…

Phải chăng tu là phúc

Mà tình ấy dây oan!…

Tác giả đồng ý với chủ động nạn nhân Mỵ Dung không tán thành lý thuyết tự do kết - hôn do toàn quyền sở ý, của nam nữ thanh niên tự định đoạt lấy. Tuổi thiếu niên đầy nông nổi, ít từng trải, xét mình xét người định việc rất có thể lầm lỗi.

Hơn nữa tác giả vẫn đồng ý với cô nàng Mỵ Dung bạc phận, rất tán thành chủ trương bài trừ thói tảo hôn bất hợp pháp và bài trừ tục lệ cưỡng bách ép duyên vô nhân đạo. Quyền (định đặt đâu con ngồi đấy) của cha mẹ đem áp dụng vào việc hôn thú của con bắt con phải nhất nhất tuân theo sở ý của riêng mình là điều thiếu luật công bình, thiếu tình nhân đạo.

Vậy (tham cố suy tân dung hòa kim cổ) điều phải nên theo lẽ hay giữ lại, tục dở bỏ đi cải cách thêm vào. Điều hòa hợp lý, cứ gì hôn lễ vạn sự đều nên. Theo thiển ý của tác giả, thì dù trạng thái nào, trường hợp nào. Mặc dầu có ít nhiều uẩn khúc hay không việc hôn nhân muốn được công bằng và hợp lý. Cần phải có sự điều hòa nguyện vọng chính đáng của con với chủ trương sáng suốt và độ lượng khoan hồng của cha mẹ, hoặc các vị có đặc quyền và trọng trách thay mặt.

Thêm vào thiển ý của tác giả trên đây, xin trích lời phê bình rất chí lý của cụ Cử Mai Khê (***). Ngô Thúc dịch để mong giúp ích cho những ai muốn hưởng duyên ưa phân đẹp (tuy những sự ép duyên gán phận của cổ tục ngày xưa) lúc này hơn lúc nào hết vẫn không có thể lượng thứ được mà người con phải có quyền, đề tự kén chọn lấy người bạn trao sương gửi thịt, nhưng thể nào cũng phải giữ mình không vượt ra ngoài vòng lễ nghĩa. Nếu chưa có phụ mẫu chi mạnh, môi trước chi ngôn mà đã làm những việc (toàn huyệt du tường) thì dù sau có trinh tuyết đến đâu cũng không thể đem cái hay sau mà chuộc lại cái dở trước được.

Lời cụ Cử Mai Khê (***) 

Trẻ tạo cơ cầu, trò đời dâu bể, trí cả chưa thành tình duyên vẫn lỡ. Lăng quay về mộng vỡ tình tan, thương người mệnh bạc trọng lời nguyền xưa, không nản trí không ngã lòng. Lăng lại hăng hái lên đường vì non sông bổn phận.

Tấm lòng hứa quốc đã từ lâu

Son sắt một niềm vững trước sau.

Nợ nước đinh ninh vai gánh nặng

Tình nhà nguyện ước óc in sâu

Noi gương trung hiếu theo Trần tướng

Chẳng nợ công danh học Phạm Hầu

Đáo để phong trần không lệ lụy

Thân này quan trọng có quên đâu

Dung đã chết vì Lăng. Dung thừa can đảm, Lăng phải thán phục. Lăng phải ăn năn, nhưng Lăng chưa thể chết theo Dung để thực hiện lời nguyền theo nghĩa hẹp được. Nặng gánh giang sơn nợ nước chưa song tình nhà đâu kể. Cái chết của Lăng còn phải dùng vào nhiều nhiệm vụ quan trọng. Nhiều ý nghĩa - đích đáng, nhiều vọng tưởng cao xa hơn, thế thì ngoài cái chết để trọn tình (đồng sinh - đồng tử) Lăng còn phương cách gì để đền bù xứng đáng với tấm lòng thiết thạch của Dung.

Phu tế tình - thâm phi bạc mệnh

Cương - thường nghĩa trọng cố thân khinh

Rỏ dòng lệ máu, thổ lộ tâm can.

Biết bao đoạn thảm tình thương,

Bên mồ lăng kể nỗi oan nát lòng!...

Ái quốc chung tình bất phụ danh

Sinh đã vinh hề tử đã vinh

Về địa thế đồi thông, lão nhân cho tôi biết. Từ ngày cụ mới trưởng thành, cảnh cũ đã sẵn sàng. Như thế sau ngày anh chàng ĐINH LĂNG và cô nàng QUÁCH MỴ DUNG chia tay nhau ở đồi thông vào một ngày thu mưa gió. Chàng ra đi theo chí tang bồng, nàng ở lại tầm tơ canh cửi thủ tiết chờ chàng. ở nước nhật bản xa xôi chàng ngày đem dùi mài khinh sử, mong ngày thành danh trở lại quê xưa để cùng người yêu làm trọn lời thề tròn nghĩa phu thê. Nhưng oái oăm thay. Nàng THIÊN HƯƠNG con gái độc nhất của một gia đình đài các bên nước nhật học cùng trường cùng lớp đem lòng yêu chàng. Không được chàng đáp lại, nàng thất vọng nên đã lấy dao đâm cổ kết liễu đời mình, sau khi tìm chứng cớ tòa án NHẬT khép chàng vào tội làm cho THIÊN HƯƠNG thất vọng quên sinh nên chàng bị sử mười năm tù ngục. Ngồi trong ngục tối chàng lại nghĩ về MỴ DUNG đang ngày đêm chờ chàng nơi cố hương…

Thảm thay đời ngục ngày dài

Anh hùng ứa lệ nhớ người tình xưa

Nhớ MỴ DUNG ngày mưa thu trước

Tiễn đưa nhau hẹn ước những gì

Giờ đây nào có hiểu chi

Vẫn yên trí đợi ngày kia anh về

Anh về đâu nữa quê hương cũ

Mà em chờ cho lỡ tuổi thơ

Đời tù chôn chết đời mơ

Chôn theo hết cả đợi chờ ước mong!...  

TÙNG GIANG - VŨ ĐÌNH TRUNG

CHƯƠNG 1

Huyết thư nhòa lệ

Anh ĐINH LĂNG giờ đây đâu nhỉ?...

Anh của em yêu quý nhất đời

Anh đi mù mịt xa xôi

Phượng hoàng tung cánh giữa trời mải bay

Nỗi niềm em với anh hay chăng nhỉ?...

Vẫn chờ anh vắng vẻ phòng không

Xa trông mây nước mịt mùng

Lệ sầu thấm ố chăn hồng đêm đông

Trí ngang dọc non sông nghĩa vụ

Nợ cao đầy vũ trụ tang bồng

Tuy chưa pháo nổ rượu nồng

Tuy chưa chăn gối vợ chồng như ai…

Nhưng một buổi sớm mai em nhớ

Một sớm thu mưa gió âm thầm

Đồi thông gắn bó sắt cầm

Đồi thông tiễn biệt lệ đầm áo xanh

Ngồi bên anh em với anh kết nguyện

Nghĩa trăm năm giữ vẹn lời thề

Chờ anh cho đến ngày về

Anh chờ em đợi không hề đổi thay

Mười bảy xuân, dù hay, dù dở…

Trông vào anh muôn thuở cậy nhờ

Xa anh em chẳng còn ngờ

Xa anh em chẳng hững hờ đơn sai

(7)

Anh bốn bề tương lai hứa hẹn

Em một thân nguyện ven hồn trinh

Suối trong đồi rộng chứng minh

Em nguyền chỉ có một anh là chồng

Một là có hai không là chết !..

Chết còn hơn chịu ép duyên tình

Tình duyên đâu phải uy quyền

Tình duyên đâu phải bạc tiền bán mua…

Kìa tình sử một vua thoái vị!...

Bỏ ngai vàng vì bị ép duyên

Bỏ ngai vàng giữ lời nguyền

Cùng người thôn nữ vui niềm thôn trang

Công sinh dưỡng coi ngang trời bể

Đạo làm con cần để trên đầu…

Kể chi khanh tướng công hầu

Kể chi bần bách sang giầu thường dân

Lời giáo huấn tu than sử thế

Điều thiệt hơn lý lẽ ở đời

Đạo con đâu dám sai lời

Bất nhân bất hiếu có trời nào thương

Đã theo đòi văn chương đèn sách

Em đã hay nhân cách cương thường

Tam tòng, tứ đức, phải tường

Công, dung, ngôn, hạnh mọi đường vẹn phân

Khốn nỗi việc hôn nhân quan trọng

Cả một đời hy vọng chứa chan

Nỡ nào ép uổng tơ loan

Nỡ nào thắt buộc hồn oan cho đành

(8)

Mới lọt lòng đã thành phu phụ

Tuổi sơ sinh tử vụ biết gì

Lớn lên tuân lệnh vu quy

Quyền cha quyền mẹ con đi lấy chồng

Ôi!... lá thắm chỉ hồng đâu thế

Một lời em không thể kêu xin

Người mà em quý em tin

Mối manh đủ lễ bao phen chẳng thành

Người ta từ dáng hình hạnh kiểm

Không điểm nào là điểm em ưa…

Lại là phải kính phải thờ

Kết duyên chồng vợ thảm chưa hở trời

Trước em đã bao người duyên ấy

Đã bao duyên trông thấy mà thương

Nhịp cầu tan vỡ đoạn trường

Trống xuôi, kèn ngược mọi đường dở dang

(9)

ĐINH LĂNG anh, ĐINH LĂNG đi mãi

Chín thu về bao nỗi đầy vơi

Ngoài song vẫn lệ NGÂU rơi

Trong rèm vẫn lệ một người chờ anh

Đã ba lần vấn danh nài ép

Đã ba lần liều chết quên sinh.

Để hồn bay bổng theo anh

Để tim khỏi rạn máu tình rẽ ngang

Để nhà thấy hoa tang đầy cửa

Để tiệc hoa tan vỡ tiệc hoa

Để bướm gần khỏi vào ra…

Hoa này riêng của bướm xa chưa về

Anh Đinh Lăng say mê đâu đó

Lời thu xưa còn nhớ hay quên?...

Hay anh say thú thiên nhiên

Say mê non nước lạc miền thiên thai

Cùng tiên nữ thơ ngây xuân mộng

Khúc nghê thường rung động ca vang

Hay anh say đắm bạc vàng

Non vàng bể bạc sẵn sàng đế vương

Say bể bạc uyên ương ríu rít

Đắm non vàng khăng khít tơ duyên

Hay anh mê bả uy quyền

Thuận buồm đài các xuôi thuyền phong lưu

Bên người ngọc đủ mưu thần thế

Nhờ duyên may đủ kế cầu vinh

Mải vui quên trí bình sinh

Quên nhà quên nước cốt mình ấm no

(10)

Hư vinh đó càng lo càng nhục

Vinh làm chi nát mục thân danh

Bao lời hải thệ sơn minh

Bao lời hứa hẹn tử sinh quên rồi

Bao mông đẹp của đồi thông cũ

Đã vì anh tan vỡ chẳng thành…

Than ôi!... anh nỡ vô tình

Vui chung anh hưởng , hận mình em mang

Người ta để tang, tang có hạn

Còn em đeo hận, hận không bờ

Uyên chia, nhạn lẻ bơ vơ

Thân em chiếc bóng đợi chờ quãng không

(11)

Nếu anh cùng non sông còn sống

Máu hiên ngang dòng giống phi thường

Tình xưa anh đoái anh thương

Phương trời dừng gót cố hương tìm về

Tìm đồi thông xưa kia nguyện ước

Tìm gốc thông ngày trước hẹn hò

Tìm người chung một chuyến đò

Sông sâu bể cả dặn dò có nhau

Tìm người biết vàng thau phân biệt

Biết tôn thờ hào huyệt anh hùng

Tìm người tín nghĩa thủy chung

Gan vàng dạ sắt nấu nung không sờn

Tìm người vì duyên hờn phận tủi

Kiếp hoa rơi ngắn ngủi đành cam

Hỡi!... anh tráng sĩ áo lam…

Anh đi, đi mãi mải ham những gì?...

Anh ra đi em vì thủ tín

Chờ tin về, chờ chín thu trường

Ngày thường nuốt lệ là thường

Đợi chờ nào quản dặm đường xa sôi

(12)

Nghe oanh hót lứa đôi khăng khít

Nhìn bướm bay quấn quýt yêu thương

Lòng càng sôi nổi vấn vương

Ngày nào đất độ trời thương anh về …

Ôi!... mộng đẹp gối kề chăn ấm

Sao lại riêng ngăn cấm duyên ta

Thế rồi sau chín thu qua

Vẫn không yên sống để mà nhớ thương

Thế rồi luôn tai ương liên tiếp

Cho đến cùng tận kiếp hoa rơi

Thế là đành, thế là thôi

Người về chưa thấy hoa trôi đã tàn

Đinh Lăng anh muôn vàn thê thảm!...

Về đi anh can đảm quay về…

Về tìm chốn cũ xưa kia

Viếng mồ người cũ gọi chia chút tình

Đồi thông trước một mình một mộ

Gốc thông xưa sương lộ điêu linh

Nằm ôm vẹn một hồn trinh

Nằm ôm một khối hận tình ngàn thu

Trước mồ bạc ô hô lên tiếng

Tiếng Đinh Lăng về viếng hồn oan

Để oan hồn đỡ oán than

Để khối tình hận, tiêu tan não nùng…

Trước mồ bạc anh không dấu giếm

Chín thu ròng vắng tiếng vì đâu?...

Chân tơ kẽ tóc tình đầu

Nỗi niềm kể hết cho nhau hả lòng

Rồi anh lại ngựa lồng đường cũ

Bụi mù sương tung vó mịt mù

Đồi thông gió thổi vi vu

Hồn em theo gió âm u lạnh lùng

(13)

Nếu anh phải anh hùng nam tử

Trót lỗi lầm bỏ dở bình sinh

Trót nhầm lấy nhục làm vinh

Mồ em làm đích để anh cải hồi

Anh nhớ lại những lời thu trước

Hai ta thề vì nước quên mình

Em về nặng gánh nợ tình

Anh đi hồ hải tung hoành hiên ngang

Anh đi luyện trí gan bền bỉ

Em về chờ tri kỷ thành danh

Ngày xanh mòn mỏi tuổi xanh

Bóng anh mơ bóng mộng quanh bên mình

Sầu thương hòa lệ tình chan chứa

Lệ đầy vơi ngóng gió chờ mây

Sao anh biền biệt nào hay

Anh còn hay đã quá say thác rồi

(14)

Nếu thác vì giống nòi sở ước

Vì giang sơn tổ quốc vinh quang

Thì em thác chẳng hờn oan

Truyền đài với cả hân hoan em chờ

Nếu trái lại lời xưa anh bỏ

Bỏ lời xưa coi nhỏ tình xưa

Thì ôi thôi!... sống bằng thừa

Nước non trốn nợ, tình lừa dối nhau…

Thác nhường ấy trước sau xá kể

Sống như kia sống để làm chi

Túi cơm giá áo khác gì

Sống loài vô giác sống chi uổng đời

Cùng cây cỏ để rồi mục nát

Cùng thời gian tan tác tuổi xuân

Cùng phường vong quốc an thân

Cùng phường vô đạo bất nhân bội tình

Dinh Lăng anh dáng hình bốn bể

Thấu lời em, em kể, em than…

Lời em gửi gió mây ngàn

Gửi anh gửi cả muôn vàn sầu thương

(15)

Trên đây mối tơ vương vò rối…

Gánh chung tình tắc lối nghẽn đường

Vườn xuân giông tố phũ phàng

Hoa xuân đương độ cánh tàn nhụy rơi…

Trên đây thuyền tình bơi ngược sóng

Giữa bể tình trông ngóng bến xưa

Bến tình xa lắc xa lơ

Bể tình thuyền đắm bến chưa gặp thuyền

Trên đây gương thề nguyền nguyện ước

Giữ lời thề sau trước không phai

Thân dù đá nát vàng phai…

Lòng son dạ sắt không thay đổi lòng

Trên đây huyết thư Dung để lại

Nhờ đưa Lăng Dung đợi lỡ rồi

Đêm tân hôn dung biệt đời

Liều thân tử tiết giữ lời nguyền xưa

Vì thu trước ngày mưa ảm đạm!...

Dung xa Lăng xa bạn tâm đồng

Một lời LĂNG đã là chồng   

Chồng xa là cả hận lòng chia ly

(16)

Nhưng nàng muốn chàng đi vì nước

Chí riêng chàng sở ước từ lâu

Giang sơn tổ quốc làm đầu

Nhà tan nước mất còn đâu thân mình

Tình nhi nữ hận tình lưu luyến

Cảnh chia ly lệ ứa sầu vương

Chàng đi trí cả bốn phương

Nàng về ôm mối tang thương đợi chờ

Tháng ngày qua tơ tằm khung cửi

Tháng ngày qua vọng gửi người xa

Người xa người đợi ở ta

Xa người xa cảnh người xa ta thờ…

Chín thu rồi sống chờ đau khổ!...

Ba lần rồi ngăn trở ép duyên

Lần nào nàng cũng không quên

Nỗi riêng cầu khẩn lượng trên thấu lời

Nhưng cổ tục của người chuyên chế

Không cho nàng tự ý yêu Lăng

Ép duyên gán phận khăng khăng

Quyền trên định liệu nên chăng tự quyền

Lần cuối Dung quá phiền quá tủi

Sức người tàn bọt nổi mây tan

Ích gì ngậm thở ngồi than!...

Lượng trên hẹp lượng kêu van cũng thừa.

Phương kế gì mưu cơ nào nữa

Ngoài chết ra khó giữ toàn danh

Thôi thì sống nhục chết vinh

Chết đi cho trọn nghĩa sinh trọn lời

(17)

Ngày cưới Dung rợp trời náo nhiệt…

Nhạc hòa ca yến tiệc hòa ca

Dung tươi Dung đẹp như hoa

Dung về nhà mới thướt tha diễm kiều

Phòng tân hôn mỹ miều lộng lẫy

Nhớ đến Lăng đầy dẫy sầu thương

Nhớ người ngàn dặm trùng dương

Nhớ người xây dựng uyên ương tan rồi

Nhớ người ruột rối bời trăm mối

Đường cùng rồi sử đối ra sao?...

Thấu chăng bể rộng trời cao

Trọn niềm thủ tín đợi bao lâu rồi

Thôi đành thôi tái hồi kiếp khác

Kiếp này xin hồn thác thanh tao

Núi Hoàng, rừng Cấm, sông Thao *

Chứng minh phận bạc má đào tuổi thơ

* Ba địa danh thuộc tỉnh HÒA BÌNH

(18)

Trời vừa tối gặp cơ hội tốt

Sẵn tiên đan * nàng nuốt một liều

Giờ sau phách lạc hồn siêu…

Tiệc hoa tan vỡ người kêu gọi rầm.

Cây cỏ cũng âm thầm ủ rũ

Sầu thay người tình cũ thu xưa

Túi Dung đầy túi huyết thư

Lệ nhòa dòng máu hồn mơ não đời

Với song thân một lời tha thiết!...

Cho chôn nàng trọn tiết trọn trinh

Đồi thông gò giữa cảnh sinh

Vọng tàn kỳ vọng an ninh cuối cùng.

Đồi cao với bóng tùng che trở

Hương hồn nàng muôn thuở anh linh

Thôi đành cam bội công sinh

Để duyên khỏi ép để tình khỏi oan

Với chồng nàng chàng Lăng nàng nguyện

Với chồng nàng, nàng hẹn tử sinh

Huyết thư huyết, lệ thanh minh

Đoạn trường khổ gánh điêu linh cõi trần…

* Tiên đan là một loại thuốc độc

(19)

Nếu Lăng sống có lần trở lại

Nếu thôi về đành đợi kiếp sau…

Kiếp này đã dở dang nhau

Kiếp sau ước vọng trân châu thỏa tình

Kiếp này đã gương bình tan vỡ…

Kiếp sau cầu không lỡ phượng loan

Kiếp này nghiệp chướng tiền oan

Kiếp sau hưởng phúc đồng hoan vui vầy

Tiếng kêu thương chim đầy tuyệt vọng

Xé không gian réo động u sầu…

Lệ người đắm ngọc chìm sâu

Cạn dòng cạn hết còn đâu khóc đời

Đã đến lúc xa trời gần đất!...

Đời chỉ còn kẻ khuất người xa

Tay ôm mắt nhắm cho qua

Hồn thiêng sống mãi để mà chờ mong…

Hồn thiêng sống mãi trong trắng mãi

Trên đồi thông trên bãi trường đời

Trên cao trên cánh chim trời

Tháng ngày theo dõi bóng người xa xăm!...

(20)

Chôn Dung chưa được năm tháng chẵn

Trên đường về Lăng vẫn đinh ninh

Gặp Dung thỏa nguyện ba sinh

Gặp Dung hải thệ sơn minh phỉ nguyền

Nhưng nhân định thắng thiên ít lắm

Lăng quay về tình đắm duyên tan…

Huyết thư huyết lệ hòa chan

Bên mồ Lăng kể nỗi oan nát lòng…

(21)

Chương 2: TÂM VỌNG PHI THƯỜNG

Mỵ Dung em Mỵ Dung thân ái

Đinh Lăng đây anh tới chậm rồi…

Tìm em thôi đã mất người

Chốn này gặp gỡ đã mười năm xưa

Thế là cả giấc mơ tan vỡ

Thế là thôi tình lỡ mộng tan

Thế là trâm gãy gương tan

Đoạn trường cùng gánh suối oan cùng đò

Ngoài ngàn dặm anh chờ từng khắc.

Trong buồng the em nhắc từng ngày

Tơ lòng cùng lựa một dây

Nỉ non tha thiết một ngày gần nhau

Thì đây ôi!... nào đâu xa nữa…

Gần nhau rồi đã dở dang chưa

Mồ em cỏ úa nằm trơ

Ôm mồ anh khóc nằm chờ duyên sau

(22)

Mỵ Dung em?... vì đâu nên nỗi

Phải đâu là tội lỗi dôi ta…

Hồn em rừng thẳm non xa

Về đây nghe kể chuyện qua não lòng

Lời thề trước trọn vòng tình ái

Đâu dám sai dám trái lời thề

Đồi thông từ thuở chia ly…

Chín thu tuy vắng lòng ghi tạc lòng

Trí gang sắt nấu nung thành thép

Dạ đá vàng tha thiết nào phai

Ngàn trùng bôn tẩu nước ngoài

Gắng công mong chóng thành tài hồi hương

Để Lăng Dung uyên ương tương thác

Cùng hy sinh gánh vác sơn hà

Nợ gia đình nợ quốc gia

Bao nhiêu nợ nặng hai ta trả cùng

Nhi nữ tạo anh hùng là thế

Trí anh hùng là trí bốn phương

Ngờ đâu cuộc thế tang thương

Đồi thông nổi bão suối ngang lật thuyền

(23)

Em phẫn uất vì duyên thắt buộc

Em liều thân để được toàn danh

Để sen trong, lánh bùn tanh

Đập gương duyên ép tan tành đời soi

Đời trôi ôi!... thôi trôi cả mộng.

Mộng tan rồi hy vọng tàn rồi

Tình ta thôi thế là thôi…

Tình ta xa thẳm đôi nơi âm trần

Lần trí nhớ ân cần anh kể

Đoạn đường xưa chia sẻ đôi ta

Để em nhẹ gánh nghi ngờ

Ngờ anh thay đổi hững hờ tình xưa

Anh ra đi ngày mưa thu đó…

Một ngày thu em nhớ suốt đời

Lệ em hòa lệ ngâu rơi

Lệ ngâu hòa lệ với người kiên trinh

Đã cùng nhau đinh ninh cặn kẽ

Xa nhau đây rồi sẽ gần nhau

Gần nhau cho đến bạc đầu

Gần nhau đến thác gần nhau hai mồ

(24)

Em về duyên lỡ chờ ôm mộng

Anh đi tin tưởng mộng cao xa…

Em về tháng trọn ngày qua

Anh đi non nước bao la mịt mùng

Em về thêu chữ đồng trên gối

Anh đi tìm gỡ rối đường tơ

Em vui sống trong mơ

Anh đi xây dựng vần thơ khải hoàn

Em về với muôn vàn triển vọng

Anh đi càng thận trọng nhân danh

Ngàn dâu xa cách non xanh

Ngàn dâu xa cách em anh vẫn gần

Bao lần lại, bao lần, lần nữa

Hai tâm hồn gắng chữa đau thương

Tình nhà nguyện ước vấn vương

Trùng lai ma ong đợi bốn phương một nhà

Trì đã quyết, gần xa nào quản

Tâm đã thờ căn bản không thay

Biết bao mộng đẹp ý hay…

Ngờ đâu vĩnh biệt!... lại ngày thu xưa

(25)

Thân thui thủi nắng mưa dầu gãi

Bỏ quê hương vườn trại mến yêu

Cha con xum họp sớm chiều

Anh em đoàn tụ mọi điều thiệt hơn

Họ hàng chia sẻ con tai nạn

Bạn bè vui chén cạn càng vui

Thuê thoa ngọn núi đỉnh đồi

Thỏa thuê suối mát lội bơi vẫy vùng

Không nô lệ chim lồng hót đậu

Không cúi luồn cá chậu tham mồi

Hoắc lê tự chủ ngọt bùi

Còn hơn mỹ vị sực mùi quốc vong

Đời khoáng đãng còn mong chi nữa

Bỏ ra đi sao nỡ an tâm

Nhưng lòng đầy những hận căm

Nước non u ám tối tăm mây sầu

(26)

Cùng cương quyết anh cầu em nguyện

Gác tình thương thỏa hẹn non sông

Tương lai đắc thắng thành công

Tình ta vinh hưởng non sông mạnh hùng

Nhưng chị Nguyệt bất công quá lắm

Bày trò chơi chỉ thắm tơ vàng

Bày ra những cảnh đau thương

Bày ra những cảnh lỡ làng tình duyên

Duyên chẳng hợp đảo điên làm hợp

Duyên chẳng ưa thắt buộc làm ưa

Lỡ duyên em lỡ tuổi thơ

Lỡ duyên anh lỡ hết cơ hội đời

Anh vì em phương trời từ chối

Nàng thiên hương lẻ gối chờ duyên

Nhất vùng nổi tiến nàng tiên

Phòng không lòng lạnh tây hiên một mình

Gặp anh nàng tỏ tình mật thiết

Quyết một niềm khăng khít mối tơ

Than ôi!... nghĩa tình xưa

 Mỵ Dung tim khắc bao giờ anh quên

Anh kể thực nàng Thiên Hương rõ

Mối tình riêng anh đã nặng lời

Với người ở tận phương trời

Người tuy xa thẳm ảnh người không xa

(27)

Mong thiên hương rộng tha lỗi đó

Và thôi đừng gắn bó cùng anh

Để anh làm trọn nghĩa tình

Mong ngày kết quả thành danh trở về

Mắt Thiên Hương đầm đìa lệ ngọc

Miệng tươi hoa bỗng khóc nghẹn ngào

Rồi cách đó mấy lần sau

Gặp nhau vẫn thế gặp nhau càng buồn

Rồi một ngày vọng cuồng thất vọng

Nàng Thiên Hương xúc động vô ngầm

Sẵn dao nàng kết liễu thân

Một tin kinh khủng xa gần xôn sao

Lý do gì vì đâu không rõ

Nhà cầm quyền tầm nã bắt anh

Đem ra sử trước tòa hình

Ghép vào tội nặng vì tình sát nhân

Đem đày anh trung thân cơ cực

Nỗi oan hờn áp bức kêu ai?...

Thảm thay!... đời ngục ngày dài

Anh hùng ứa lệ nhớ người tình xưa

Nhớ Mỵ Dung ngày mưa thu trước!...

Tiễn đưa nhau hẹn ước những gì?..

Giờ đây nào có hiểu chi

Vẫn yên trí đợi ngày kia anh về…

Anh về đâu nữa quê hương cũ

Mà em chờ cho lỡ tuổi thơ

Đời tù chôn chết đời mơ

Chôn theo hết cả đợi chờ ước mong

(28)

Thu sầu qua lại đông sầu tới

Chín thu ròng tê tái điêu linh

Tin đâu cải tử hoàn sinh

Là tin ân xá cho anh ra về

Mỵ Dung em anh mê hay tỉnh

Nỗi niềm vui chung đỉnh nào tày

Sổ lồng chim thỏa chí bay

Đường về cố quốc mong ngay trùng phùng

Mong gặp Mỵ Dung cùng thề nguyện

Dưới đèn hoa kể chuyện chia ly…

Rồi cùng nhau cùng ra đi

Để anh làm trọn lời thề nước non

Để anh hùng lập tròn sự nghiệp

Để duyên em tha thiết đáng duyên

Thật là hy vọng vô biên

Thật là hy vọng đầy trên đường về

Nhưng thảm thay thảm thê, thê thảm

Trước mồ em song cản nguồn thương

Kể sao cho xiết đoạn trường

Vì ta khăng khít lỡ làng cả hai

Nhưng chết trong hơn ai sống đục

Chết vinh hơn sống nhục đời nhơ

Mỵ Dung duyên đáng phụng thờ

Còn duyên tái hợp nguyện chờ tái sinh

Hồn em thiêng theo anh tùng bước

Mà chứng minh lời ước vì em

Mỵ Dung duyên đã khắc tim

Nguyện thề độc kiếp không tìm duyên ai…

(29)

Anh sống đây thân này hiến nước

Sống vinh quang sau trước một lần

Trọn đời vui sống độc thân

Mỵ Dung là vợ luôn gần bên anh

Đồi thông đây sơn minh thệ hải

Đồi thông đây ta gửi xác hồn

Rồi đây xác anh hùng chôn

Hai mồ hai xác một hồn một duyên

Em Mỵ Dung tạm yên vui nghỉ

Để anh đi cho phỉ trí trai

Đồi thông duyên nợ còn dài

Đồi thông còn mãi chuyện đời đôi ta

Đồi thông cảnh bao la thơ mộng

Đồi thông đồi kỳ vọng riêng ta

Riêng ta riêng một sơn hà

Suối trong nước réo thông già gió reo

Hồn ta tha hồ theo mây gió

Mà thảnh thơi khắp đó khắp đây

Ngàn thu hồn tỉnh duyên xay

Đồi thông đầy nợ những ngày tuổi xanh

(30)

Suối ơi suối, gần quanh ta mãi…

Tắm hồn ta sạch nỗi oan hờn

Lòng ta lòng suối ai hơn?...

Lòng cùng trinh bạch cô đơn cũng cùng

Đồi ơi đồi một vùng bát ngát

Nhạc thông reo réo rắt tơ lòng

Cho ta tiêu giải não nùng

Cho ta thoát với non bồng cảnh tiên

Núi ơi núi thiêng liêng hùng vĩ

Che trở ta bền bỉ trưởng thành

Tình ta vững với núi xanh

Núi xanh, xanh mãi mộng tình dài lâu

Rừng ơi rừng đi dâu mà lạ

Với đồi thông rừng đã quen lâu

Thâm u huyền bí nhiệm màu

Tình duyên ta lỡ ta cầu rừng thiêng

Mỵ Dung em tạm yên vui nghỉ

Để anh đi cho phỉ trí trai

Trên đường nhiệm vụ trông gai

Trên đường tranh đấu tương lai giống nòi

Trên đường quốc nạn đòi ưu thắng

Trên đường đầy cay đắng gian lao

Trên đường chính nghĩa tối cao

Trên đường bờ cõi giữ sao vẹn toàn

(31)

Hồn em tựa cung đàn theo gió

Bên mình anh nhắc nhở không quên

Bên mình khích lệ tiến lên

Sống sao cho sống ở trên cõi đời

Bên mình an ủi đời em đẹp

Để sống vui tắt dẹp sầu thương

Tình duyên đành kiếp đoạn trường

Báo đền nợ nước đạo phường dám sai

Thỏa trí nguyện hai vai nhẹ gánh

Với sơn hà tỏ ánh vinh quang

Đồi thông kỷ niêm vẻ vang

Đồi thông ghi dấu những trang sử hùng

Hồn em thiêng sống cùng non nước

Đợi hồn anh vẹn ước trọn thề

Sau ngày thỏa nguyện quay về

Hai mồ hai xác đề huề chốn đây

Với vũ trụ cỏ cây không thẹn

Với sơn hà trọn vẹn con trung

Ô hô!... tín nữ Mỵ Dung

Khôn thiêng chứng dám soi thông đáy lòng

Của người quyết trọn vòng tình ái

Của người về hăng hái hiên ngang

Ra đi vì một cô nàng

Ra đi vì mối tơ vàng đôi ta

(32)

Lăng lại đi mười ba thu chẵn

Xa mồ Dung lệ đẫm tim vàng

Nhưng nam nhi trí bồng tang

Nợ tình nhẹ nợ giang san nặng nhiều

Thất vọng tình không liều nản trí

Thất vọng tình không phí tuổi xanh

Để người tình chết chết vinh

Để người tình sống, sống danh anh hùng

Anh hùng dũng cảm vùng sơn cước

Quyết hy sinh với nước vì tình

Mưa tên bão đạn không kinh

Sa trường máu lửa tử sinh coi thường

Diệt xâm lăng quy hàng cởi giáp

Đem vinh quang đền đáp non sông

Mạng coi nhẹ tựa lông hồng

Thân liều da ngựa, bọc cùng càng vinh

Hồn quốc sĩ coi khinh tàn bạo

Khoác nhung y chính đạo sông pha

Phất cờ gióng trống hò la

Trông gương tiên tổ trải qua bao đời

Vì sót giống thương nòi yêu nước

Không khoanh tay lùi bước chịu hèn

Chiến bào sương tuyết ố hoen

Ngựa bào khói đạn phủ đen một màu

Cầu hòa bình không cầu chinh chiến

Nhưng can trường khinh tiến địch quân

Thân dù vị quốc vong thân

Cũng cam cũng hả còn ân hận gì

(33)

Vinh dự thay ai bì chiến thắng

Thắng bại thường ngọt đắng cũng thường

Đấu tranh anh dũng quật cường

Hận đầy khát máu lên đường tiến đi

Đem chiến công chép ghi chiến sử

Đem tài năng thách thử tài năng

Nơi quan ải nhất Đinh Lăng

Chiến công rực rỡ vẻ vang đã nhiều

Văn y sĩ đủ điều thao lược

Võ mưu cơ cứu quốc giải nguy

Từ anh binh sì nhỏ ti

Thăng hàm trưởng vệ chỉ huy oai hùng

Lần cuối trưởng vệ Lăng ra trận

Trí tung hoành nước vận phục hưng

Khải hoàn toàn thắng tưng bừng

Đường về cỏ đón hoa mừng tung hô

Sau bao lần cỏ khô hoa héo

Sau bao lần dày xéo lầm than

Bởi quân xâm lược bạo tàn

Túi tham không đáy lan tràn không thương

Chia mà trị bất lương vơ vét

Gây giống nòi thù ghét lẫn nhau

Mồi ngon cá dễ mắc câu…

Cỏ non cám dỗ loài trâu kiếp bò

(34)

Nước càng đục vạc cò càng béo

Tài dối lừa càng khéo càng khôn

Biết bao tử sĩ mồ chôn

Sơn cùng bỏ xác cò thôn lìa đàn

Hận vong quốc muôn vàn uất hận

Thác còn chưa hả giận hết căm

Với người quyền vị không tham

Không tham ảo vọng không ham hư quyền

Không tối mắt vì tiền bán nước

Không dày mồ đón rước lấy voi

Không hại giống không phản nòi

Noi gương oanh liệt tranh đòi vinh quang

Noi gương đó Đinh Lăng quyết chí

Góp máu sương công lý phụng thờ

Góp phần đắp cõi xây bờ

Kỳ đài độc lập dụng cờ Việt Nam

Mười ba thu đã căm hả dạ

Diệt xâm lăng cú quạ tan đàn

Tam quân ca khúc khải hoàn

Thoát ly đàn áp trăm ngàn bất công

(35)

Thuyết tà đạo quyết không tồn tại

Thỏa ích mình hãm hại bao người

Mưu mô xảo quyệt dối đời

Thừa cơ lên bỗng hết thời ngã đau

Với chính nghĩa trước sau phải thắng

Thắng vinh quang chính đáng vững bền

Đinh Lăng ân báo nghĩa đền

Trên đường thắng lợi thỏa nguyền ước mơ

Ác thay nạn, bất ngờ hèn nhát

Nỡ ra tay mưu sát anh tài

Bất ngờ một mũi tên bay

Ngựa lồng chồm thét Lăng quay xuống đường

Quân cứu thương tìm phương cứu chữa

Gan anh hùng tan vỡ tang thương

Thảm thay nghiệp chướng tình trường

Hùm thiêng sa bẫy hết phương tung hoành

Trong ngũ luân có tình bè bạn

Nguyện vinh hoa vận hạn cùng nhau

Giữ sao tín nghĩa làm đầu

Gương xưa Quảng Bảo một bầu nhiệt tâm

(36)

Hương lan nở đầy sân thơm nức

Tiếng chim hòa đua sức hót vang

Gươm kia chẳng chống ngang đường

Xe kia nghiêng bánh vội vàng hỏi han

Đàn mấy khúc cao sang lưu thủy

Đèn năm canh tri kỷ sử kinh

Lấy câu đồng chí đồng thanh

Người tuy bốn bể cũng quang một nhà

Áo dẫu rách đậm đà càng mến

Giường dù treo tưởng đến xa sôi

Nhớ khi tay dắt thảnh thơi

Hươu ăn cùng núi, cá bơi cùng đầm

Lòng tha thiết không cần lợi lộc

Vận Đinh Ninh, Phạt Mộc thường ngâm

Giao du đã gọi đồng tâm

Sang hèn chẳng kể thăng trầm có nhau

Lời cưu ước bạc đầu vẫn giữ

Bần cố tri sinh tử một lòng

Trăm năm tạc một chữ đồng

Gương trong chẳng chút bụi hồng mờ phai

(37)     

Than ôi!... Lăng, Lân hai bạn ngọc

Chốn biên cương ngang dọc tòng chinh

Cùng nhau huyết thệ bôi minh

Biệt ly có đất tử sinh có trời

Trong quân ngũ nguyện lời đồng chí

Tình tất giao thề ví Lưu Dương

Bao phen gối đất nằm sương

Ngọt bùi chia sẻ đau thương đã cùng

Thế mà nỡ thay lòng đổi dạ

Vì mối tình gây họa cho nhau

Rắp tâm cầm thú mưu sâu

Lỗi quên tình bạn tham cầu ái ân

Phường tục tử uổng thân bảy thước

Đời nam nhi lầm bước lạc đường

Còn đâu sự nghiệp phi thường

Ô danh bất nghĩa bất lương để đời

Trước tử thần thôi đành vĩnh biệt

Trưởng vệ Lăng tha thiết yêu cầu

Đồi thông xác được chôn sâu

Mỵ Dung mồ sẵn gần nhau hai mồ

Hồn trinh nữ đợi chờ nợ nước

Chí trinh phu nguyện ước từ lâu

Còn hung phạm chớ tìm đâu

Kỳ Lân xuất đội mưu sâu vô loài

(38)

Mưu hại ta vì hai lý lẽ

Dễ đoạt quyền lại dễ cầu duyên

Con Châu Uý, Cầm Bích Liên

Kỳ Lân vào hỏi bao phen chẳng thành

Với ta nàng cố tình nài ép

Ta một niềm thề chết không sai

Mỵ Dung là vợ ta rồi

Ta còn được sống trọn đời độc thân

Không tin ta không phân lẽ phải

Cầm Bích Liên không đổi ý riêng

Đáp lời xuất đội công nhiên

Đinh Lăng nàng quý là duyên tại trời

Sắt đá đâu giữ lời được mãi

Tháng ngày trôi lòng phải trôi theo

Mộng tình gửi mộng cao siêu

Bích lien xây cả thành yêu đợi chờ

Tai hại nhỉ Liên chờ ảo mộng

Lân yêu nàng thất vọng vì ta

Bể tình nổi trận phong ba

Chất cao họa thảm oan ta một mình

Thôi vĩnh biệt dự tình có thế

Cho ta về an nghỉ đồi thông

Mỵ Dung tháng đợi ngày mong

Nợ tình nợ nước trả xong ta mừng

(39)

Cả biên cương núi rừng cây cỏ

Cả biên cương bao phủ màu tang

Đồi thông ngàn dăm quan san

Hồn theo quốc táng vinh quang quay về

Về đồi thông xưa kia nguyện ước

Về gốc thông ngày trước hẹn hò

Thỏa tình kỳ vọng hai mồ

Chữ vàng bia đá đền bù vĩ nhân

Đây tổ quốc nớ ân người khuất

Trưởng vệ Lăng đệ nhất anh hùng

Họ ĐINH rạng vẻ non sông

Tận trung báo quốc lập công đã nhiều

Khác thường nhân trọn điều nguyện ước

Vị hôn thê sau trước một lời

Đêm tân hôn nàng biệt đời

Liều thân tử tiết bởi người ép duyên

Gương tiết nghĩa ghi trên bia đá

QUÁCH MỴ DUNG đời nhớ đời thương

Cầu cho vạn thế lưu hương

Tinh anh bất tử nhất phương linh thần

Thế là hết hồng trần tục lụy

Thế là xong thế vị mặn nồng

Thế là vẹn một chữ đồng

Thế là thỏa với non bồng cảnh tiên

Đồi thông nay thiên nhiên danh thắng

Đồi thông xưa cảnh vắng người thưa

Khác xưa nổi tiếng gần xa

Trai tài gái lịch hương hoa tới cầu

Cầu tình duyên trước sau thỏa nguyện

Cầu công danh hứa hẹn oai hùng

Khói nhang họa với sóng lòng

Vạng cùng đồng vọng mộng hòng cao xa

Khói nhang gió cuốn hòa mây lạc

Sóng lòng rào rạt nhạc suối qua

Đồi thông những buổi chiều tà

Dừng chân lữ khách ngẩn ngơ nỗi niềm

Ngẩn ngơ mối tơ duyên kỳ lạ

Ngẩn ngơ niềm gan dạ trượng phu

Ngẩn ngơ tang hải phù du

Chữ vàng bia đá ngẩn ngơ nỗi mình

Kìa những trang lưu danh hậu thế

Phải công gì thấm thía núi sông

Tử ly ai thoát khỏi vòng

Hơn nhau chỉ khác anh hùng lưu danh

Từ VỆ TRƯỞNG họ ĐINH khuất bóng

Cả biên cương trông ngóng đợi tin

Rõ người rõ mặt rõ tên

Ai là hung phạm bởi cơn cớ gì

Vì thù riêng hay vì tình lụy

Vì tranh quyền hay vị ghen tài

Gây nên thảm hại bi ai

Tang thương cây cỏ thiệt thòi núi sông

Ôi!... thời thế anh hùng được mấy

Nên anh hùng thời thế dề đâu

Thu kia tầm tã dòng NGÂU

Dòng NGÂU tầm tã dòng sầu vô biên

Tòa quân sự họp phiên đặc biệt

TRƯỞNG VỆ LĂNG mạng thiệt hồn oan

Ai thủ phạm?... ai liên can…

Trước thần công lý phá tan ẩn tình

LỒ KỲ LÂN thân hình tiều tụy

Giam cầm lâu vì bị tình nghi

BÍCH LIÊN mày liễu ủ ê

Miệng hoa tươi gượng thảm thê đáy lòng

Từ thuở mộng anh hùng tan vỡ

Anh hùng xa duyên lỡ tình tan

Trước tòa lệ ngọc chứa chan

Lâm ly thống thiết nỗi oan tỏ bày

Tòa họp luôn ba ngày liên tiếp

LỒ KỲ LÂN vận hết chứng ngoan

Tỏ tình vô tội vô can

Trổ tài sảo trá minh oan rạch ròi

Tòa khó sử vì lời di chúc

Khép án LÂN áp bức sao đang

Vô tang lại bắt quả tang

KỲ LÂN tha bổng vênh vang ra về

Chức xuất đội xưa kia hoàn chức

Vẻ hân hoan tự đắc kiêu hùng

BÍCH LIÊN ôm mối hận lòng

Ra về với cả nảo nùng cô đơn…

(40)

Chương 3: HỒN MƠ CÔNG LÝ

Đầy mối ngờ kỳ lân thủ phạm

Khéo gian ngoan đổi hạn làm vinh

Trong lời hấp hối họ Đinh

Bích Liên thề quyết hy sinh phục thù

Anh Đinh Lăng vận du linh ứng

Anh vì em kiến chứng hộ trì

Cho em làm trọn lời thề

Đưa quân phản bội hồn về theo anh

Dưới địa ngục anh phanh thây xác

Trên đường đời tội ác treo gương

Lừa thầy phản bạn gian ngoan

Hại người chiếm hưởng vinh quang của người

Lưới trần thoát, lưới trời không thoát

Kiếp luân hồi tội ác chí công

Hướng về hai mộ đồi thông

Em cầu phù hộ cho công em thành

Duyên em lỡ em đành chịu lỡ

Hận truyền đài em gỡ thay anh

Bạo tàn phản bội đáng khinh

Mưu sâu lừa lọc hiển vinh được nào

(41)

Xuân đã về hoa đào hớn hở

Cùng trăm hoa đua nở khoe tươi

Bích Liên xuân sắc tuyệt vời

Quyết đem xuân mộng trị đời bất nhân

Thay thái độ lòng ân cần thiết

Xuất đội, Lân tha thiết cầu duyên

Cầu sao quả được như nguyền

Lân Liên tài sắc hưởng quyền hết giao

Từ đó luôn cùng nhau lộ diện

Để yêu đương để hẹn để thề

Để xây mộng đẹp phu thê

Để tin sự thật hoài nghi không còn

Trước mỹ kế căm hờn đầy dẫy

Lồ Kỳ Lân xa bẫy hết đời

Xưa nay kể đã bao người

Vua hiền tướng mạnh uổng đời tài ba

Gớm cho sắc thu ba quá lắm

Sóng nước dâu mà đắm đuối người

Gớm cho duyên ép duyên ôi

Trống xuôi, kèn ngược lứa đôi lỡ làng

Gây bao cảnh bẽ bàng tan tác

Gây bao trò thảm ác u mê…

Bao trò hiểm độc gớm ghê

Bao trò oan nghiệt đến tê tái lòng

(42)

Một buổi sáng xuân sang đầm ấm

Chàng với nàng tình đắm yêu đương

Song song đôi ngựa lên đường

Nhạc vàng đủng đỉnh thả cương chơi rừng

Bên thác bạc tạm dừng xuống ngựa

Ngắm trời mây ngồi tựa sườn non

Cùng chàng tỏ rõ tấm son

Bích Liên thỏ thẻ nỉ non giãi bày

Kìa đôi chim ngọn cây khăng khít

Ngọn cây cao ríu rít cùng ca

Dọc ngang một giải sơn hà

Ngàn cây chào hỏi ngàn hoa đón mời

Đôi ta với chim trời nào khác

Ta cùng vui theo nhạc tuổi xanh

Bên bờ suối nước rung rinh

Ta xây mộng đẹp đời xinh lâu dài

Lòng em cả một trời xuân mới

Đời em là một chuỗi ngày vui

Tưng bừng muôn dải xuân tươi

Gần anh em cảm thấy đời thần tiên

Gần anh em muốn quên chuyện cũ

Đã từ lâu ấp ủ lòng son

Nhưng sao lòng cứ tủi buồn

Để lòng bão bể mưa nguồn vẩn vơ

(43)

Vui duyên mới chuyện xưa muốn bỏ

Bởi tro tàn lửa đỏ còn đâu

Gớm cho dạ thế hiểm sâu

Thị phi đặt để những câu lạ lùng

Lăng đâu phải anh hùng mã thượng

Đáng để em dạ tưởng thầm mơ

Nói càng thêm sấu thêm dơ

Người đâu dở giáo, tráo trơ uổng đời

Em tưởng Lăng thức thời đúng mực

Có ngờ đâu Lăng thực gian ngoan

Buộc em đã quá mê man

Yêu chàng, chàng bỏ dở dang một đời

Duyên em nhờ cậy người mưu sát

Hại được Lăng khao khát hả lòng

Mặc dầu điều đó em không

Nhưng ai hạ thủ quả công không vừa

Lăng tận số đời thừa đáng kiếp

Sống đầu cơ uy hiếp độc tài

Sống vui trên khổ của người

Người càng đau khổ ta cười sướng thêm

(44)

Nếu anh không rộng quên chuyện đó

Đời ta đâu còn có ngày nay

Mộng vàng ta tưởng ai xây

Quên người xây mộng em đầy não tâm

Em mong mỏi trả ơn hiệp sĩ

Và xin thề dấu kỹ kỳ danh

Không hề tiết lộ ẩn tình

Tìm người hiệp sĩ cậy anh em nhờ

Xuất đội Lân còn ngờ chi nữa

Bên nàng tiên rực rỡ sắc hương

Mộng cuồng tràn ngập tơ vương

Nghĩ gì biến chuyển sầu vương nợ trần

An ủi Liên ân cần tự đắc

Cơ hội may nắm chắc trong tay

Em Liên ta hãy vui say

Say non say nước say mây say trời

Say cho thỏa mộng đời ao ước

Cho bõ công sao chép đèo bòng

Ngoài ra em chớ bận lòng

Kim chìm đáy bể cũng không khó tìm

Huống chi việc nhỏ nhen hiệp sĩ

Phải cầu mong rầu rĩ kém tươi

Em buồn anh hát với ai

Vui đi ta hưởng cuộc đời thần tiên

(45)

Chàng hiệp sĩ tự nhiên sẽ có

Em muốn tìm không khó có ngay

Hiệp sĩ đó chính anh đây

Chính anh xây mộng mộng xây đã thành

Rồi Lân kể công trình kế hoạch

Và mưu sâu rành mạch hại Lăng

Hại Lăng tình thắng chức thăng

Chiếm Liên chiếm đủ cao sang thỏa tình

Quân mật sai hiện hình trước mặt

Trong bụi lau ghi nhặt từng lời

Xích tay Lân hết kêu trời

Lưới trời màu nhiệm người đời phải tin

Mộng hoàn lương xây trên trần tục

Mỗi hành vi trong đục của người

Đều qua gạn lọc lưới trời

Đục trôi bể thảm trong hồi suối tiên

Nhờ từ tâm của Liên tha thiết

Tòa rộng tha tội chết cho Lân

Tử hình đổi án chung thân

Đảo tù đày đọa ăn năn kiếp tàn

Đời nham hiểm sống càng bêu nhục

Sống ô danh ô trọc kiếp người

Ô hô xuất đội Lân ơi

Tài ngươi cao cả hạnh ngươi thấp hèn

Gạn nước đục thắng phèn lắng đục

Tội sát nhân tù ngục đầy thân

Để người tội lỗi ăn năn

Ác tâm hoán cải thiện căn sau này

(46)

Bích Liên từ sau ngày đặt bẫy

Bắt Kỳ Lân đầy dẫy bất lương

Mê tình đảo ngược cương thường

Mê tình lạc lối lầm đường uổng thân

Liên phẫn uất bất nhân sự thế

Liên chán chường bãi bể nương dâu

Loài người khát máu lẫn nhau

Loài người điên đảo mưu sâu lọc lừa

Vết thương lòng bao giờ hàn gắn

Vết thương tình duyên đắm tình trôi

Chết tình hạnh phúc chết rồi

Tình trôi trôi cả mộng đời đẹp tươi

Vì một Liên hai người mạng lụy

Người thác oan người bị ngục hình

Nghĩ duyên mình tủi phận mình

Mộng duyên thôi lỡ mộng tình thôi tan

Duyên đã lỡ tiền oan nghiệp chướng

Liên tìm phương thoát vướng ẩn tình

Áo tu ấp ủ hồn trinh

Tháng ngày cửa phật kệ kinh nguyện cầu

Bao tư trang vàng châu ngọc báu

Dâng tĩnh am mong thấu lòng thành

Phòng khi tai nạn thảm tình

Tế bần gọi chút tạm lành vết thương

(47)

Nghĩ đến Lăng tơ vương tình cũ…

Tội tơ vương mong rũ tội xưa

Năm trăm nén bạc của tư

Đồi thông viếng mộ Liên đưa nhờ làng

Xây hai mộ toàn bằng đá trắng

Dựng miếu thờ xứng đáng tôn nghiêm

Ngàn thu non nước thiên nhiên

Nước non lưu luyến khí thiêng anh hùng

Trước hai mộ trời đông gió lạnh

Cả lạnh lùng hiu quạnh lẻ loi

Nghẹn ngào khó nói nên lới

Bích Liên sư nữ sụt sùi khóc Lăng

Ơi núi sông, suối rừng cây cỏ…

Thấu lòng ta chứng tỏ lòng ta

Lòng ta trong trắng ngọc ngà

Lòng ta khát vọng thiết tha một người

Ôi!... đất thiêng, ôi!... trời cao thẳm…

Tình éo le thê thảm đáng chưa…

Hý trường diễn tự ngày xưa

Tài hoa đa lụy bao giờ mới thôi

(48)

Đinh Lăng anh lặn ngòi ngoi nước

Em Liên về quỳ trước mộ anh

Và mồ chị Dung tối linh

Hai mồ với một hy sinh một lòng

Em xây mộ anh hùng phu trưởng

Thờ một chồng xứng đáng tòng quân

Một chồng xứng đáng vĩ nhân

Vì nhà vì nước hiến thân đến cùng…

Ngán thay người anh hùng em đợi

Em gặp rồi em toại chí mong

Bao đông nuốt lệ chờ trông

Chờ trông đến phút cuối cùng mộng tan…

Ngờ đâu trong tâm can đau khổ!...

Lăng thờ Dung không bỏ nguyện xưa

MỴ Dung duyên đáng phụng thờ

Còn duyên tái hợp nguyện chờ tái sinh

Hồn em thiêng theo anh từng bước

Mà chứng minh lời ước vì em

Mỵ Dung duyên đã khắc tim

Nguyện thề trọn kiếp không tìm duyên ai

Thời gian trôi không sai lời hứa.

Anh một niềm tưởng nhớ người xưa

Thơ ngây em đã không ngờ…

Bể tình dông tố bến bờ hiểm sâu!…

(49)

Chị Dung em, vì đâu?... oan thác

Phải chăng vì chị khác cả hai…

Hôn nhân chọn ít ở đời

Chọn nơi tiền bạc, chọn đời hư vinh…

Duyên lừa lọc coi khinh tình nghĩa

Duyên đổi thay xá kể cười chê

Ép duyên tình, ép thảm thê

Ép duyên, em chị, cùng chia thảm tình

Lời hứa trước tựa hình với bóng

Không như ai vội chóng coi khinh

Suối trong đồi rộng chứng minh

Em nguyền chỉ có một anh là chồng

Một là có hai không là chết

Chết còn hơn chịu ép duyên tình

Tình duyên không bởi uy quyền

Tình duyên đâu phải bạc tiền bán mua

Anh Đinh Lăng vốn xưa lượng cả

Tha tội em, em quả thơ ngây

Yêu anh, em đắm em say…

Em say em đắm, bàn tay anh hùng

Bàn tay sắt non sông phụng sự

Bàn tay hùng chống cự bất công

Bàn tay bác ái khoan hồng

Bàn tay của một người chồng hiên ngang

(50)

Đinh Lăng anh, Đinh Lăng tôn quý

Anh vì em, nghiệp thế dở dang

Tim em nặng khối sầu than

Tình em lỡ chuyến đò ngang phũ phàng

Tim em cả bẽ bàng khô cạn

Tình em đành nắng rạn mưa dầu

Hồn anh, hồn chị em cầu

Thỏa tình ước vọng gần nhau hai mồ

Hai mồ đá miếu thờ em tặng

Để ngàn năm cùng rặng núi Hoàng

Sông Thao, cùng với đồi Vàng

Suối Ngang Ba Trại ngày càng hiển linh *

Ôi!... cuộc thế nhân sinh ba vạn…

Sáu ngàn ngày thời hạn là bao?..

Trăm năm còn có gì đâu

Hơn nhau danh để về lâu về dài

Trai tín nghĩa anh tài trung liệt

Gái thuận hiền tiết liệt thấu trinh

Thật là rạng vẻ Quách Đinh

Hai hồn hai họ thác vinh lắm rồi

Song thần miếu đời đời còn mãi

Để cứu người dầu dãi sầu thương

Cứu người oan trái tình trường

Cứu người thất vọng trên đường ép duyên

Cứu em buổi hoa niên xây mộng

Mộng chưa thành tuyệt vọng đã thành

Lại là tuyệt vọng ái tình

Thì thôi mộng đẹp tan thành gió mây… 

* Ba trại là: trại trong, trại mít và trại ngoài là nơi ở của Đinh Lăng và Mỵ Dung.

(51)

Đời sống gửi gang tay ngắn ngủi

Cửa từ bi em gửi xác hồn

Từ tâm sống những ngày còn

Từ tâm tu luyện mong tròn kiếp sau…

Cầu Lăng Dung thanh cao an giấc

Trăm ngàn năm người mất danh còn

Trăm năm bia đá dù mòn

Đồi thông hai mộ sống hồn Lăng Dung…

Cả sầu đông của một đông

Cả đường tình lụy ở lòng một ai?...

Cả rừng cả cỏ cả cây

Cả non cả nước cả mây cả trời

Hình như trời cảm cho người

Mây đen cuốn gió cảnh đời hợp tan

Hồn người sư nữ bàng hoàng

Trong mơ vẳng tiếng nhạc vàng ngựa xa

Bóng chàng tráng sĩ nàng mơ

Bóng nàng trinh nữ chàng chờ thâm tâm

Đạp mây rẽ gió về trần

Gọi nàng tiếng gọi như gần như xa

(52)

Trông lên hai vẻ mặt hoa

Với bàn tay ngọc thiết tha gọi nàng

Trong cơn súc động bàng hoàng

Bích Liên cảm kích lời vàng Lăng Dung

Cầu cho đắc đạo thành công

Luân hồi giải thoát khỏi vòng tình duyên

Bàn đào chén ngọc quỳnh tiên

Quỳnh tiên chén ngọc phải thêm có nàng

Bao nhiêu oan trái lỡ làng

Đền bù đức cả thiên hoàng chí công

Hồn ta quyện với núi sông

Oán nàng xóa bỏ ân không quên nàng

Chân tu theo dõi đoạn trường

Gặp nàng để gặp trên đường thiên cung…

Chế Quang Tuyến

Theo https://nghiencuulichsu.com/