Lòng nhân từ thua thiệt phiên đấu giá

Lòng nhân từ thua
thiệt phiên đấu giá

Những đồng xu mặc cả/ Những đồng xu ngoại tình/ Canh bạc cuối mùa trả giá.// Phẩm tước, chức vị… quy đồng mỹ kim/ Tri thức đầu thai nhầm chỗ.// Ác nhân tụng ca/ Lòng nhân từ thua thiệt phiên đấu giá./ Phẩm giá ăn đong…
LÝ GIẢI CÔN TRÙNG
Đi qua ô cửa nhà tôi là gã thuyền chài
lưng trần thơn thớt nở
con thạch sùng luôn mồm chăn chắt kêu ngái ngủ
bài hát kinh niên.
Bên ngoài ô cửa nhà tôi là bãi sông
tao tác bước chân đi
tao tác bước chân về…
con cáy, con còng nhởn nhơ kể lể
chuyện phiêu du…
Chiều vội vã, làng chài ngập ngụa
lổn nhổn âm thanh, lổn nhổn thiếu phụ…
ơi ới bến sông, có kẻ chưa về.
Ô cửa nhà tôi bỗng chốc hả hê
gã thuyền chài đi qua
mang theo chùm âm thanh the thé của lũ đàn bà.
một thôi đường nhớn nhác vụt qua.
Con thạch sùng nghển tai
chăn chắt bài ca mọi thuở…
KÝ ỨC TÔI
Ký ức tôi là những buổi trưa
nắng táp
tàu cau ngái ngủ
con điên điến cào lên mặt ổ
vểnh râu ngong ngóng đợi mưa.
Buổi trưa căng như mặt trống
ướt át lá khoai môn
lũ trẻ nhông nhông
dầm mình trong đầm lác.
Ký ức tôi là những trưa hè
le te đuổi dài châu chấu bờ đê
Oàm oạp nước sông
chân đê ngân ngấn…
Ký ức tôi là những triền đê
tước lá dứa non làm chong chóng
chong chóng lá dứa quay tít
gió đồng táp tóc đỏ hoe.
Ký ức tôi những phù du hóa thạch
nắng tháng năm cua lóp ngóp lên bờ.
Cơn bão xô
vật vờ mái rạ
thiêm thiếp đồng cuối mùa ngái ngủ
vệt khói lơ mơ trên những nếp nhà tranh.
Ký ức vành vạnh lá trang, lá súng
nhịp cầu ao tất tưởi trái sung xanh
ký ức chầm chậm ròn tan pháo đất
đánh cù quay toe toét cả sân đình.
Mẹ trở dạ sinh tôi đêm mưa gió
Người ra đi khi tôi chửa rời nôi
ký ức tôi không giữ nổi bóng Người
qua lời kể tôi hình dung chật vật.
Ký ức tôi hình dung lời khàn đục
lời cha ru khấp khểnh trưa hè
tấp tểnh ngõ tre, cha về rười rượi
bánh đúc bánh đa tôi đau đáu một thời.
Chiều sẫm hạt, nồi cơm nghi ngút khói
ly rượu cay không nhấp nổi mắt cười
chênh chếch bờ hè trăng mười xuống ngó
lời cha tôi… ký ức của riêng tôi.
Tháng năm nắng nỏ, tháng mười khô gió
cọng rơm khô nỏ, lê lết bờ rào.
bước thấp bước cao, lối về lằng lặng
đường làng se nắng, bước cha cuối chiều.
Bóng cha liêu xiêu, in vào ký ức
mái chiều xao xác, khói bếp lêu nghêu
ấm nước chè xanh ngát thơm xóm ngõ
sân nhà tôi vằng vặc ánh trăng treo.
Ký ức dập dềnh, thao thức…
lời cha ru lấm láp thân cò
chưa đi hết câu ầu ơ một thuở
tôi trở về gom ký ức… tuổi xa xưa.
KÝ ỨC LÀNG
Tặng làng Xuân Áng của tôi
Bỗng ùa vào tôi rơm rạ của một thời
Nồng ngai ngái đất lát cày nắng nỏ
Chân trần dưới đồng chua
Ngoáy đất thó nặn trâu, nặn cá…
Tóc vàng hoe bê bết đất vạt cày.
Bỗng ùa vào tôi tiếng lích chích chim sâu
Vít cong cành ổi
Trái xanh lủng củng
Chát chát chua chua
Vạch lá ngắt tổ sâu làm kèn
Kèn tổ sâu e e phồng má
Vườn nghè tìm lá
Trò đố lá ngăn ngắt vườn trưa.
Ùa vào tôi
Tiếng đa đa rừng Ổi
Chờ bắt sáo non bỏ cả cơm trưa
Con nhất bỏ qua
Con bét lững lờ
Con nhì con ba tranh nhau từng lứa…
Lõm bõm chân đồng bắt châu chấu cho chim.
Tháng tám nước lên
Oàm oạp bờ cỏ
Đàng Cầu chen nhau đóng cướng vó tay
Cá nước hối đớp phù du lép bép
Rong róc cá rô, vó bè cá chép
Cá sộp vào lừ con mắt đỏ hoe.
Nước tháng tám vào đồng
Đàn ông làng tôi đeo dao năm xuống núi
Đổng Cầu, Đám Ngang, Rừng Tranh, Rừng Ổi
Sắn vụ chiêm chia bữa cả tháng mười.
Tháng chín lất phất heo may
Đàn bà, đàn ông nắm cơm lên rừng
Rừng Ba Lá sơn ăn chán mặt
Gánh củi khô xuống bán chợ Trạch Lâm.
Nắng tháng năm bà ngoại đội nón mê kéo te
Gọng te cong cong như lưng bà
Vải te tướp táp
Hồ cám thơm thơm bết kín vải te
Đồng nóng nước tép chui vào dặm cỏ
Đỉa đồng chiêm cắn đỏ chân bà.
Đẩy nhủi đi ngang, vơ bèo vọt tép
Người làng tôi biết nhặt nhạnh nắng mưa
Tro than ủ kín dầu đèn san xẻ
Ấm nước chè xanh người cả xóm quây về.
Làng lênh đênh như con thuyền mắc cạn
Bốn phía là sông là ruộng, là hồ…
Đến cái cổng cũng dập dềnh trên nước
Lối vào làng bì bõm mấp mô.
Nghè tám mái làng thờ người tài đức
Nải chuối ướp hương dâng cúng phật trên chùa
Đắp tháp bút đài nghiên mỏi mong chữ nghĩa
Anh khóa, Nho sinh được miễn việc cày bừa.
Tháng giêng lệ làng, tháng hai trẩy hội
Kiệu long đình rước sắc vua ban
Bà dắt cháu ra đình xem hát bội
Ông lên nghè sửa lễ tế thành hoàng.
Làng tôi thế, người làng nhân hậu lắm
Cơi trầu xin dâu đem chia khắp cả làng
Nhà vách đất, không bao giờ đóng cửa
Đám trẻ con cứ mặc sức nô đùa.
Làng tôi thế, nửa đời không nguôi nhớ
Dầu đi xa nết ăn ở… đất người.
Những vui buồn sau lũy tre… một thuở
Mãi mãi là ký ức của riêng tôi…
VỚI HÀNG TƯỢNG ĐÁ Ở LĂNG VUA
Leo hết năm mươi bậc thềm lên tới sân lăng
Sân lát đá vương nhiều lá úa
Hàng tượng đá đứng im
Các vị quan võ quan văn của một thuở triều đình
Tất cả lặng thinh
Chỉ xạc xào những mảnh lá khô cong
Và tiếng rơi của lá vàng úa
Ai nhắc các vị ngẩng lên một tý nữa
Thuở vương triều đã ở phía xa xưa
Các vị vì ai
Kiên nhẫn đứng dưới nắng mưa
Kiên nhẫn đứng
Và cam phận rút ngắn mình thấp hơn cả chúa
Những buổi thăng trầm
Suy – thịnh
Hưng – vong
Các vị đều đi qua tất cả
Đều chứng kiến từ đầu các buổi can qua
Các buổi lễ thiết triều đã lùi lại phía xa
Không còn nữa, dù chỉ một lần các vị cúi gập mình
trước ngai vàng hoàng đế
Chữ trung quân hiểu theo những nghĩa gì
Mà khiến các vị lặng im đến thế
Lặng im đứng như chính mình là đá
Mặc những tiếng xạc xào của lá khô rơi
CÁNH ĐỒNG LÀNG TÔI MÙA LŨ
Sau trận mưa đêm
cánh đồng làng tôi sầm sậm nước sông
ngọn lúa loi ngoi mặt nước
dật dờ những mảng phù du.
Ngư phu túa ra
chài, lưới, vó bè vó tay… quờ quạng lòng sông như bầy  kiến bâu vào vệt mỡ.
con cá quẫy mình hớn hở
phù du lép tép cá đớp mồi.
Cánh đồng làng tôi ngọn lúa loi ngoi mặt nước
ngư phu hớn hở
chuyện tép tôm…
Cánh đồng
đỏ mắt mùa màng
nước mắt đỏ quạch màu phù sa nước sông ùa vào cánh đồng đắng chát
giọt mồ hôi tháng sáu tháng năm rừa rữa nước sông tháng tám.
cánh đồng
sầm sậm nước sông
sầm sậm nước tứa ra từ lỗ chân lông, sầm sậm nước tứa  ra từ quầng mắt nông phu hàng trưa hàng tối.
Cánh đồng làng tôi rười rượi sau mưa.
HƯƠNG SÔNG ĐÊM
Tặng người sông Hương
Sông Hương chầm chậm cây say sóng
Cỏ giả lên môi nước ngược dòng
Em giận, lòng tôi thêm ẩn dật
Sóng về bên ấy có tôi không.
Oàm oạp nước xuôi đôi chèo mái
Em thả lòng mơ… với gió sương
Tôi thả lòng tôi… em uống cạn
Bờ bến chòng chành phút tha hương.
Lung linh một cõi chênh chao sóng
Hồn phách dâng đầy phím ngất ngây
Tinh lạc vút bay run lá cỏ
Trời đêm rưng rức phía ngàn mây.
Đò giang xuôi mái, chèo buông nước
Tôi hái đầy tay những ngọt ngào
Em uống say lòng, say hồn vía
Say cả lòng sông chất ngất sao.
KHÚC LUÂN VŨ CỦA NHỮNG GIÁ TRỊ
Siêu thị ăm ắp ngôn ngữ ngoại văn
Ngôn từ dán tem bảo hành
Tem phát chẩn…
Tiếng tổ tiên, cha mẹ… lơ đễnh, long đong.
Chợ trời luận văn
Khóa luận bày sàng… không nhãn mác.
Tri thức bán rao.
Chiêu sinh sự thật
Sự thật không cửa ra vào.
Lòng tốt thăng hương
Lời hoa mỹ tạc tượng đồng bia đá.
Tem bảo hành rơi lả tả…
Những đồng xu mặc cả
Những đồng xu ngoại tình
Canh bạc cuối mùa trả giá.
Phẩm tước, chức vị… quy đồng mỹ kim
Tri thức đầu thai nhầm chỗ.
Ác nhân tụng ca
Lòng nhân từ thua thiệt phiên đấu giá.
Phẩm giá ăn đong…
Trí tuệ lật đật bụi đường
Cơ bắp lên ngôi hoàng đế.
Dã nhân so găng văn hóa
Đấu trường mặc cả…
Quỹ đen lên lớp thị trường.
Tín chấp văn chương
Văn chương vỡ nợ.
Đức tin hóa giá
Kinh luân bày sàng hôm mai…
LÀNG TÔI NGÀY LŨ
Phù du đỏng đảnh trăng liềm
Gặm nhấm thời gian bờ tre tướp táp
Bầy ốc nhồi loi ngoi
Cỏ tha hương hun hút đê dài
Vểnh tai
Gió đơn côi ràn rạt chái hè
Mồng một lưỡi trai, mồng hai lá lúa, mồng ba… nghèn nghẹn tiếng thở dài.
Đòn gánh tre tất tưởi lối sỏi khan
Mòng két le le rạc cẳng cánh đồng làng ngập ngụa
Cha xống áo bạc phếch không kiếm nổi nồi khoai sớm tối.
Làng phờ phạc sau bờ tre còm cõi
Tháng tám
Rằm buông
Tiếng trống ếch ẩn dật cõi chiêm bao
Trăng rụt rè lũy tre đầu xóm
Con trẻ lơ ngơ mót dãi khoai môn.
Làng
Bì bõm, lều bều rác rưởi
Cua ốc đi hoang
Nghển cổ dài trâu bò ngóng rơm cuối vụ
Cỏ nẫu sườn đê ếch nhái nhảy vườn.
Lũ trẻ câu tôm
Cần le te phù du nước hối
Tép tôm lách tách vại chum…
Cau già
Bẹ non sơ tướp đợi mùa
Cau úa lúa đơm…
Hõm mắt ngóng đêm…
Bà tôi
Hố mắt trũng sâu ngân ngấn nước
Vệt mây đỏ ngọn phía cuối trời
Bà nén tiếng thở dài…
Nghiêng bồ cót trở trăn lúa giống.
Cày, hái chiêm mùa khê vụ
Đồng làng đau đáu mắt nhìn
Xa xăm mỏi mòn đồng bái
Làng lênh đênh xống áo du miên.
19/6/2024 
Bùi Lâm Bằng 
Theo https://vanvn.vn/