Mùa thu và người nghệ sĩ
TÌNH KHÚC MÙA THU
Mùa thu cho em
Em
có nghe mùa thu mưa giăng lá đổ
em có nghe nai vàng hát khúc yêu đương
Và em có nghe khi mùa thu tới
mang ái ân mang tình yêu tới
em có nghe nghe hồn thu nói
mình yêu nhau nhé
Em có hay mùa thu mưa bay gió nhẹ
em có hay thu về hết dấu cô liêu
Và em có hay khi mùa thu tới
bao trái tim vương màu xanh mới
em có hay hay mùa thu tới
hồn anh ngất ngây
nắng úa dệt mi em
và mây xanh thay tóc rối
nhạt môi môi em thơm nồng
tình yêu vương vương má hồng
sẽ hát bài cho em
và ru em yên giấc tối
ngày mai khi mưa ngang lưng đồi
chờ em anh nghe mùa thu tới
Em có mơ mùa thu cho ai nức nở
em có mơ mơ mùa mắt ướt hoen mi
Và em có mơ khi mùa thu tới
hai chúng ta sẽ cùng chung lối
em với anh mơ mùa thu ấy
tình ta ngát hương.
em có nghe nai vàng hát khúc yêu đương
Và em có nghe khi mùa thu tới
mang ái ân mang tình yêu tới
em có nghe nghe hồn thu nói
mình yêu nhau nhé
Em có hay mùa thu mưa bay gió nhẹ
em có hay thu về hết dấu cô liêu
Và em có hay khi mùa thu tới
bao trái tim vương màu xanh mới
em có hay hay mùa thu tới
hồn anh ngất ngây
nắng úa dệt mi em
và mây xanh thay tóc rối
nhạt môi môi em thơm nồng
tình yêu vương vương má hồng
sẽ hát bài cho em
và ru em yên giấc tối
ngày mai khi mưa ngang lưng đồi
chờ em anh nghe mùa thu tới
Em có mơ mùa thu cho ai nức nở
em có mơ mơ mùa mắt ướt hoen mi
Và em có mơ khi mùa thu tới
hai chúng ta sẽ cùng chung lối
em với anh mơ mùa thu ấy
tình ta ngát hương.
Mùa thu trong mưa
Chiều
mưa không có em
bờ đá công viên âm thầm
chiều mưa không có em
giăng mắc mây không buồn trôi
Gọi mùa thu lãng quên
vào tiếng mưa rơi êm đềm
trời còn mưa ướt thêm
cho dài ngày tháng không tên
Chiều mưa không có em
đường phố quên chưa lên đèn
chiều mưa không có em
biết lấy ai chia hờn tủi
Trời mùa thu lắm mây
còn bước em đi quên về
vòng tay ôm lẻ loi
cho mình còn mãi thương nhau
chậm lặng người đi
qua trên đường phố rét mướt
dấu chân chưa tìm về
chút kỷ niệm ngày đầu
để từng mùa thu đến ra đi
không mang tin nỡ quên thôi đành sao
Kể từ em vắng xa
ngày tháng bơ vơ quên mình
mùa thu mưa vẫn rơi
không bước chân em tìm đến
Chuyện ngày xưa biết sao
mỏi cánh chim bay phương nào
còn ngày xuân ấm êm
cho mình gọi tiếng yêu
bờ đá công viên âm thầm
chiều mưa không có em
giăng mắc mây không buồn trôi
Gọi mùa thu lãng quên
vào tiếng mưa rơi êm đềm
trời còn mưa ướt thêm
cho dài ngày tháng không tên
Chiều mưa không có em
đường phố quên chưa lên đèn
chiều mưa không có em
biết lấy ai chia hờn tủi
Trời mùa thu lắm mây
còn bước em đi quên về
vòng tay ôm lẻ loi
cho mình còn mãi thương nhau
chậm lặng người đi
qua trên đường phố rét mướt
dấu chân chưa tìm về
chút kỷ niệm ngày đầu
để từng mùa thu đến ra đi
không mang tin nỡ quên thôi đành sao
Kể từ em vắng xa
ngày tháng bơ vơ quên mình
mùa thu mưa vẫn rơi
không bước chân em tìm đến
Chuyện ngày xưa biết sao
mỏi cánh chim bay phương nào
còn ngày xuân ấm êm
cho mình gọi tiếng yêu
Thu hát cho người
Giòng
sông nào
đưa người tình đi biền biệt.
Mùa thu nào
đưa người về thăm bến xưạ
Hoàng hạc bay,
bay mãi bỏ trời mợ
Về đồi sim,
ta nhớ người vô bờ.
Ta vẫn chờ em
dưới gốc sim già đó,
Để hái dâng người
một đóa đẫm tương tự
Đêm nguyệt cầm
ta đợi em trong gió.
Sáng linh lan
hồn ta khóc bao giờ.
Ta vẫn chờ em
trên bao la đồi nương,
Trong mênh mông chiều sương
Giữa thu vàng,
bên đồi sim trái chín
Một mình ta
ngồi khóc tuổi thơ rơi.
Thời gian nào
trôi bềnh bồng trên phận ngườị
Biệt ly nào
không muộn phiền trên dấu môị
Màu vàng lên,
biêng biếc ánh chiều rơị
Nhạc hoài mong,
ta hát vì xa người
Thu hát cho người,
Thu hát cho người,
người yêu ...ơi
đưa người tình đi biền biệt.
Mùa thu nào
đưa người về thăm bến xưạ
Hoàng hạc bay,
bay mãi bỏ trời mợ
Về đồi sim,
ta nhớ người vô bờ.
Ta vẫn chờ em
dưới gốc sim già đó,
Để hái dâng người
một đóa đẫm tương tự
Đêm nguyệt cầm
ta đợi em trong gió.
Sáng linh lan
hồn ta khóc bao giờ.
Ta vẫn chờ em
trên bao la đồi nương,
Trong mênh mông chiều sương
Giữa thu vàng,
bên đồi sim trái chín
Một mình ta
ngồi khóc tuổi thơ rơi.
Thời gian nào
trôi bềnh bồng trên phận ngườị
Biệt ly nào
không muộn phiền trên dấu môị
Màu vàng lên,
biêng biếc ánh chiều rơị
Nhạc hoài mong,
ta hát vì xa người
Thu hát cho người,
Thu hát cho người,
người yêu ...ơi
Thu quyến rũ
Anh mong
chờ mùa Thu
Trời đất kia ngả mầu xanh lơ
Đàn bướm kia
đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồị
Mây bay về đây cuối trời
Mưa rơi làm rụng lá vàng
Duyên ta từ đây lỡ làng
Còn đâu những chiều
Dệt cung đàn yêụ
Thu nay vì đâu tiếc nhiều
Thu nay vì đâu nhớ nhiều
Đêm đêm nhìn cây trút lá
Lòng thấy rộn ràng
Ngỡ bóng ai về.
Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu
Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.
Trời đất kia ngả mầu xanh lơ
Đàn bướm kia
đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồị
Mây bay về đây cuối trời
Mưa rơi làm rụng lá vàng
Duyên ta từ đây lỡ làng
Còn đâu những chiều
Dệt cung đàn yêụ
Thu nay vì đâu tiếc nhiều
Thu nay vì đâu nhớ nhiều
Đêm đêm nhìn cây trút lá
Lòng thấy rộn ràng
Ngỡ bóng ai về.
Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu
Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.
Thu sầu
Lam Phương
Trời chiều man mác buồn nát con tim
Lệ tình đẫm ước tà aó trinh nguyên
Kỷ niệm êm đềm còn in trên giấy
Người ôm thương nhớ ra đi từ đấy
Trời đày hai đứa vì thiếu tơ duyên
Rừng còn thay lá tình vẫn chưa yên
Thương chi cho lắm giờ cũng vô duyên.
Người từ ngàn dặm về mang nỗi sầụ
Nhịp cầu ô thước hẹn đến mai sau
Ngày đài nhung nhớ mình cũng như nhau
Trên cao bao vì sao sáng
Rừng vắng có bao là vàng
Là bấy nhiêu sầụ
Người đi hoa lá chết theo mùa nhớ
Người về lặng lẽ tình vẫn bơ vơ
Thà rằng chôn kín mộng ước bên nhau
Quên đi cho hết một kiếp thương đau
Thu sầu - Lam Phương! - YouTube
Mùa thu thưa nắng gió mang niềm nhớTrời chiều man mác buồn nát con tim
Lệ tình đẫm ước tà aó trinh nguyên
Kỷ niệm êm đềm còn in trên giấy
Người ôm thương nhớ ra đi từ đấy
Trời đày hai đứa vì thiếu tơ duyên
Rừng còn thay lá tình vẫn chưa yên
Thương chi cho lắm giờ cũng vô duyên.
Người từ ngàn dặm về mang nỗi sầụ
Nhịp cầu ô thước hẹn đến mai sau
Ngày đài nhung nhớ mình cũng như nhau
Trên cao bao vì sao sáng
Rừng vắng có bao là vàng
Là bấy nhiêu sầụ
Người đi hoa lá chết theo mùa nhớ
Người về lặng lẽ tình vẫn bơ vơ
Thà rằng chôn kín mộng ước bên nhau
Quên đi cho hết một kiếp thương đau
Giọt mưa thu
Đặng Thế Phong
Trời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ trong mưa thu
Ai khóc ai than hờ!
Vài con chim non chiêm chiếp kêu trên cành
như nhủ trời xanh
Gió ngừng đi
mưa buồn chi
cho cõi lòng lâm ly
Hồn thu tới nơi đây gieo buồn lây
Lòng vắng muôn bề không liếp che gió về
Ai nức nở thương đời
chân buông mau
dương thế bao la sầu
Người mong mây tan cho gió hiu hiu lạnh
mây ngỏ trời xanh
chắc gì vui
mưa còn rơi
bao kiếp sầu ta nguôi
Gió xa xôi vẫn về
Mưa giăng mù lê thê
Đến bao năm nữa trời ...
... Vợ chồng Ngâu thôi khóc vì thu
Giọt Mưa Thu (Đặng Thế Phong) - Ngọc Hạ - YouTube
Ngoài hiên giọt mưa thu thánh thót rơiTrời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ trong mưa thu
Ai khóc ai than hờ!
Vài con chim non chiêm chiếp kêu trên cành
như nhủ trời xanh
Gió ngừng đi
mưa buồn chi
cho cõi lòng lâm ly
Hồn thu tới nơi đây gieo buồn lây
Lòng vắng muôn bề không liếp che gió về
Ai nức nở thương đời
chân buông mau
dương thế bao la sầu
Người mong mây tan cho gió hiu hiu lạnh
mây ngỏ trời xanh
chắc gì vui
mưa còn rơi
bao kiếp sầu ta nguôi
Gió xa xôi vẫn về
Mưa giăng mù lê thê
Đến bao năm nữa trời ...
... Vợ chồng Ngâu thôi khóc vì thu
Nhìn những mùa thu đi
Trịnh Công Sơn
em nghe sầu lên trong nắng
và lá rụng ngoài song
nghe tên mình vào quên lãng
nghe tháng ngày chết trong thu vàng
Nhìn những lần thu đi
tay trơn buồn ôm nuối tiếc
nghe gió lạnh về đêm
hai mươi sầu dâng mắt biếc
thương cho người rồi lạnh lùng riêng
Gió heo may đã về
chiều tím loang vỉa hè
và gió hôn tóc thề
rồi mùa thu bay đi
trong nắng vàng chiều nay
anh nghe buồn mình trên ấy
chiều cuối trời nhiều mây
đơn côi bàn tay quên lối
đưa em về nắng vương nhè nhẹ
Đã mấy lần thu sang
công viên chiều qua rất ngắn
chuyện chúng mình ngày xưa
anh ghi bằng nhiều thu vắng
đến thu này thì mộng nhạt phaị
Nhìn những mùa thu đi - Z (Trịnh Công Sơn - Elvis Phương) - YouTube
Nhìn những mùa thu điem nghe sầu lên trong nắng
và lá rụng ngoài song
nghe tên mình vào quên lãng
nghe tháng ngày chết trong thu vàng
Nhìn những lần thu đi
tay trơn buồn ôm nuối tiếc
nghe gió lạnh về đêm
hai mươi sầu dâng mắt biếc
thương cho người rồi lạnh lùng riêng
Gió heo may đã về
chiều tím loang vỉa hè
và gió hôn tóc thề
rồi mùa thu bay đi
trong nắng vàng chiều nay
anh nghe buồn mình trên ấy
chiều cuối trời nhiều mây
đơn côi bàn tay quên lối
đưa em về nắng vương nhè nhẹ
Đã mấy lần thu sang
công viên chiều qua rất ngắn
chuyện chúng mình ngày xưa
anh ghi bằng nhiều thu vắng
đến thu này thì mộng nhạt phaị
Ngàn thu áo tím
Hoàng Trọng
Ngày xưa vô tư em sống trong trìu mến
Chiều xuống áo tím thường thướt tha
Bước trên đường gấm hoa
Ngắm mây chiều lướt xa
Từ khi yêu anh anh bắt xa màu tím
Sầu thương cho em mơ ước chưa kịp đến
Trời đã rét mướt cùng gió mưa
Khóc anh chiều tiễn đưa
Thế thôi tàn giấc mơ
Anh xa xôi bóng mưa giăng mờ lối
Anh xa xôi áo bay trong chiều rơi
Anh xa xôi áo ôm tim lẻ loi
Tím lên khung trời nhớ nhung đầy vơi
Mưa rơi rơi bóng anh như làn khói
Mưa rơi rơi bóng anh xa ngàn khơi
Mưa rơi rơi có hay chăng lòng tôi
Có hay bao giờ bóng người yêu tớị
Từ khi xa anh em vẫn yêu và nhớ
Mà sao anh đi đi mãi không về nữa
Một bóng áo tím buồn ngẩn ngơ
Khóc trong chiều gió mưa,
Khóc thương hình bóng xưa
Ngàn thu mưa rơi trên áo em màu tím
Ngàn thu đau thương vương áo em màu tím
Nhuộm tím những chuỗi ngày vắng nhau
Tháng năm còn lướt mau
Biết bao giờ thấy nhaụ
Ngàn Thu Áo Tím [Hoàng Trọng] - Thái Thanh - YouTube
Ngày xưa xa xôi em rất yêu màu tímNgày xưa vô tư em sống trong trìu mến
Chiều xuống áo tím thường thướt tha
Bước trên đường gấm hoa
Ngắm mây chiều lướt xa
Từ khi yêu anh anh bắt xa màu tím
Sầu thương cho em mơ ước chưa kịp đến
Trời đã rét mướt cùng gió mưa
Khóc anh chiều tiễn đưa
Thế thôi tàn giấc mơ
Anh xa xôi bóng mưa giăng mờ lối
Anh xa xôi áo bay trong chiều rơi
Anh xa xôi áo ôm tim lẻ loi
Tím lên khung trời nhớ nhung đầy vơi
Mưa rơi rơi bóng anh như làn khói
Mưa rơi rơi bóng anh xa ngàn khơi
Mưa rơi rơi có hay chăng lòng tôi
Có hay bao giờ bóng người yêu tớị
Từ khi xa anh em vẫn yêu và nhớ
Mà sao anh đi đi mãi không về nữa
Một bóng áo tím buồn ngẩn ngơ
Khóc trong chiều gió mưa,
Khóc thương hình bóng xưa
Ngàn thu mưa rơi trên áo em màu tím
Ngàn thu đau thương vương áo em màu tím
Nhuộm tím những chuỗi ngày vắng nhau
Tháng năm còn lướt mau
Biết bao giờ thấy nhaụ
Mùa thu không trở lại
Phạm Trọng Cầu
mùa thu không trở lại
em ra đi mùa thu
sương mờ giăng âm u
em ra đi mùa thu
mùa thu không còn nữa
đếm lá úa mùa thu
đo sầu ngập tim tôi
Ngày em đi
nghe chơi vơi não nề
qua vườn Luxembourg
sương rơi che phố mờ
buồn này ai có muả
từ chia ly
nghe rơi bao lá vàng
ngập giòng nước sông Seine
mưa rơi trên phím đàn
chừng nào cho tôi quên
Hôm em ra đi mùa thu
mùa thu không trở lại
lá úa khóc người đi
sương mờ dâng lên mi
em ra đi mùa thu
mùa lá rơi ngập ngừng
đếm lá úa sầu lên
bao giờ cho tôi quên.
Mùa Thu Không Trở Lại (Phạm Trọng Cầu) - Ánh Tuyết - YouTube
Em ra đi mùa thumùa thu không trở lại
em ra đi mùa thu
sương mờ giăng âm u
em ra đi mùa thu
mùa thu không còn nữa
đếm lá úa mùa thu
đo sầu ngập tim tôi
Ngày em đi
nghe chơi vơi não nề
qua vườn Luxembourg
sương rơi che phố mờ
buồn này ai có muả
từ chia ly
nghe rơi bao lá vàng
ngập giòng nước sông Seine
mưa rơi trên phím đàn
chừng nào cho tôi quên
Hôm em ra đi mùa thu
mùa thu không trở lại
lá úa khóc người đi
sương mờ dâng lên mi
em ra đi mùa thu
mùa lá rơi ngập ngừng
đếm lá úa sầu lên
bao giờ cho tôi quên.
Mùa thu là mùa của tình yêu,
mùa của lá vàng rơi rụng. Mùa thu là mùa của những cặp tình nhân dìu nhau đi dưới
nắng thu, thưởng thức bầu không khí mát mẻ trong lành, rồi trao cho nhau những
nụ hôn nồng cháy cùng nhau nhìn lá vàng rơi, rơi mãi tận cuối chân trời.
Mùa thu là mùa các thi-nhân
đi tìm những vần thơ để sáng tác thành những tuyệt phẩm bất hủ nghìn năm.
Ai đã từng đi qua phố vắng dưới ánh nắng chiều thu khi lá vàng bay bay khắp trời, lác đác rơi qua mái đầu, rớt xuống đất, mới cảm thấy được cái đẹp tuyệt vời của mùa thu, mới rung cảm theo nhịp của lá vàng đang rơi, rung cảm theo những tia nắng thu dịu hiền vươn mãi đến tận chân trời xa thăm thẳm. Nói đến mùa thu là nói đến mùa của lá vàng bay, mùa của lá rơi, mùa của lá vàng khô rụng khắp mọi nẽo đường. "Thu đi cho lá vàng bay, lá rơi cho đám cưới về". Ta hãy nghe các thi nhân Việt Nam nói về lá vàng rơi mỗi độ thu về qua những dòng thơ trữ tình.
Hình ảnh nỗi bật nhất về lá rụng giữa mùa thu là hình ảnh trong hai câu thơ sau đây của thi sĩ Tản Ðà:
"Trận gió thu-phong rụng lá vàng
Lá bay hàng xóm lá bay sang"
Nhưng hình ảnh trữ tình và lãng-mạn nhất là hình ảnh con nai vàng ngơ ngác giữa rừng thu qua bài "Tiếng Thu" của Lưu Trọng Lư với những câu thơ năm
chữ nghe thật êm đềm như khúc nhạc
tình thu trong rừng vắng
"Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Ðạp trên lá vàng khô"
Không phải chỉ có Tản Ðà hay Lưu Trọng Lư mơí nói đến lá vàng khi mùa thu tới; hầu hết các thi nhân Việt Nam đều ca ngợi cái đẹp của mùa thu bằng cách diễn tả hình ảnh của lá vàng rơi giữa trời thu. Những dòng thơ diễn tả lá vàng mùa thu của một số thi nhân Việt Nam:
"Sắc trời trôi nhạt dưới khe
Chim đi, lá rụng, cành nghe lạnh lùng"
(Huy Cận)
"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng
Ðây mùa thu tới mùa thu tới
Với aó mơ phai dệt lá vàng"
(Xuân Diệu)
"Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo"
(Nguyễn Khuyến)
"Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng"
(Chế lan Viên)
"Chẳng được như hoa vướng gót nàng
Cõi lòng man mác giá như sương!
Ta về nhặt lấy hoa thu rụng
Ðặng giữ bên lòng nỗi nhớ thương"
(Thái Can)
"Gió vàng hiu hắt cảnh tiêu sơ
Lẻ tẻ bên trời bóng nhạn thưa
Giếng ngọc sen tàn bông hết thắm Rừng phong lá rụng tiếng như mưa"
Ai đã từng đi qua phố vắng dưới ánh nắng chiều thu khi lá vàng bay bay khắp trời, lác đác rơi qua mái đầu, rớt xuống đất, mới cảm thấy được cái đẹp tuyệt vời của mùa thu, mới rung cảm theo nhịp của lá vàng đang rơi, rung cảm theo những tia nắng thu dịu hiền vươn mãi đến tận chân trời xa thăm thẳm. Nói đến mùa thu là nói đến mùa của lá vàng bay, mùa của lá rơi, mùa của lá vàng khô rụng khắp mọi nẽo đường. "Thu đi cho lá vàng bay, lá rơi cho đám cưới về". Ta hãy nghe các thi nhân Việt Nam nói về lá vàng rơi mỗi độ thu về qua những dòng thơ trữ tình.
Hình ảnh nỗi bật nhất về lá rụng giữa mùa thu là hình ảnh trong hai câu thơ sau đây của thi sĩ Tản Ðà:
"Trận gió thu-phong rụng lá vàng
Lá bay hàng xóm lá bay sang"
tình thu trong rừng vắng
"Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Ðạp trên lá vàng khô"
Không phải chỉ có Tản Ðà hay Lưu Trọng Lư mơí nói đến lá vàng khi mùa thu tới; hầu hết các thi nhân Việt Nam đều ca ngợi cái đẹp của mùa thu bằng cách diễn tả hình ảnh của lá vàng rơi giữa trời thu. Những dòng thơ diễn tả lá vàng mùa thu của một số thi nhân Việt Nam:
"Sắc trời trôi nhạt dưới khe
Chim đi, lá rụng, cành nghe lạnh lùng"
(Huy Cận)
"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng
Ðây mùa thu tới mùa thu tới
Với aó mơ phai dệt lá vàng"
(Xuân Diệu)
"Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo"
(Nguyễn Khuyến)
"Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng"
(Chế lan Viên)
"Chẳng được như hoa vướng gót nàng
Cõi lòng man mác giá như sương!
Ta về nhặt lấy hoa thu rụng
Ðặng giữ bên lòng nỗi nhớ thương"
(Thái Can)
"Gió vàng hiu hắt cảnh tiêu sơ
Lẻ tẻ bên trời bóng nhạn thưa
Giếng ngọc sen tàn bông hết thắm Rừng phong lá rụng tiếng như mưa"
(Ngô chi Lan)
"Ðêm thu khắc lậu canh tàn
Gió cây trút lá trăng ngàn ngậm sương"
(Nguyễn Du)
"Chao ôi! thu đã tới rồi sao?
Thu trước vừa qua mới độ nào
Mới độ nào đây hoa rạn vỡ
Nắng hồng choàng ấp dãy bàng cao"
Nhưng ngạc nhiên hơn nữa là hai câu thơ đầy nhạc tính của nhà thơ Bích Khê sau đây làm cho ta cảm thấy thích thú khi đọc lên vì nghe như một giai điệu tuyệt vời:
"Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi! Vàng rơi! Thu mênh mông"
Dĩ nhiên, mỗi nhà thơ diễn tả vẻ nắng thu một cách khác nhau, nhưng hầu hết đều ca ngợi nắng thu như là hình ảnh tuyệt đẹp giữa gió chiều.
Nhà thơ Xuân Diệu cũng nói về nắng thu với hai câu thơ thất ngôn đầy lưu luyến trữ tình:
"Nõn nà sương ngọc quanh thềm dâu .
Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thi"
Nhưng nếu ai đã đọc mấy câu thơ sau đây của nhà thơ Trúc Ly đều cảm thấy hồn
mình xao xuyến bâng khuâng:
"Tôi đứng bên nầy bờ dĩ vãng
Thương về con nước ngại ngùng xuôi
Những người con gái bên kia ấy
Ai biết chiều nay có nhớ tôi
Tôi muốn hôn bằng môi của em
Mùa thu tha thiết nắng hoe thềm"
Ngoài ra ta còn thấy rất nhiều nhà thơ khác cũng đã nói về nắng thu
với những dòng thơ thật đẹp và thật buồn:
"Chiều nay nắng nhạt luyến chân đồi
Hơi lạnh tàn thu giục lá rơi
Sương xuống chiều đi lòng vắng vẻ
Thê lương thêm bận khúc ly hoài"
hay là:
"Hát bài hát ngô nghê và êm ái
Bên sườn non mục tử cưỡi trâu về
Nắng chiều rây vàng bột xuống dân quê
Lúa chín đỏ theo gió nồm sắp mái"
Nam Trân Nguyễn học Sỹ
Nếu những hình ảnh đẹp của mùa thu là lá vàng rơi,là ánh trăng thu giữa đêm khuya thanh vắng, và nắng chiều thu trong buổi hoàng hôn, thì hình ảnh buồn nhất của mùa thu là mưa thu. Chính những giọt mưa thu đã làm cho lòng người lạnh lẽo, u buồn, làm cho lòng người hoang vắng sầu thương, bơ vơ giữa thế giới mưa rơi buồn bã.
Trước cảnh mưa thu ảm đạm ở ngoài bệnh viện, nhạcsĩ tài ba Ðặng thế Phong đã xúc động rồi sáng tác ngay bản nhạc "Giọt mưa thu" trước khi vĩnh biệt trần gian để lại cho đời những giọt lệ thu sầu thương nức nở, những giọt lệ tình ai oán lâm ly:
"Ngoài hiên giọt mưa thu thánh thót rơi.
Trời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi.
Nghe gió thoảng mơ hồ
trong mưa thu ai khóc ai than hờ"
Bởi vậy nói đến mưa thu là nói đến một trong những cảnh vật buồn bã nhất của trần thế. Ðọc mấy câu thơ sau đây của Bà Huyện Thanh Quan, ta thấy cảnh mưa thu thật là tiêu điều buồn bã:
"Thánh thót tàu tiêu mấy hạt mưa
Khen ai khéo vẽ cảnh tiêu sơ
Xanh um cổ thụ tròn xoe tán
Trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ"
Hay hai câu thơ sau đây của nhà thơ Xuân Diệu cũng cho ta thấy cảnh lặng lẽ u buồn:
"Gió thầm, mây lặng, dáng thu xa
Mới tạnh mưa trưa chiều đã tà"
Tuynhiên nếu trăng thu, nắng thu, mưa thu, là những đề tài bất hủ cho các văn
thi sĩ,nhạc sĩ lấy đó để sáng tác thì sương thu là một đề tài không kém quan trọng
để các thi nhân dệt thành thơ. Vào những lúc trời sáng tinh sương, ai đã từng
ra sau vườn, đều trông thấy những giọt sương đọng trên cành cây, ngọn cỏ giống
như những hạt kim cương lóng lánh đẹp tuyệt vời. Cho đến ngày hôm nay, rất nhiều
người Việt Nam đã thuộc lòng đọan văn của nhà văn Thanh Tịnh tả về cảnh sương
thu:
"Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và đầy gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi, dẫn tôi đi trên con đường làng dài và hẹp." Một nhà thơ nỗi tiếng như sóng cồn một thời vang bóng đã ca ngợi sương thu qua bài thơ "Sương rơi". Ðó là thi sĩ Nguyễn Vỹ với bài thơ hai chữ đã để lại cho đời một tác phẩm bất hủ về sương thu:
"Sương rơi
Rồi hạt
Rơi sương
Nặng trĩu
Sương trong
Cành dương
Trên cành
Tan tác
Liễu ngã
Dương liễu
Trong lòng
Gió mưa
Nhưng hơi
Tả tơi
Tơi tả
Từng giọt
Gió bấc
Em ơi!
Thánh thót
Lạnhlùng
Từng giọt
Từng giọt
Hiu hắt
Thánh thót
Tơi bời
Thấm vào
Từng giọt
Mưa rơi,
Em ơi
Ðiêu tàn
Gió rơi;
Trong lòng
Trên nấm
Lá rơi,
Hạt sương
Mồ hoang!..
Em ơi!.."
Thành một
Vết thương!..
Nguyễn Vỹ
Như đã được trình bày ở trên, mùa thu là mùa có lá vàng rơi lác đác, có trăng thu
mờ ảo giữa đêm buồn, có những giọt mưa rơi thánh thót thật lâm ly. Ðã thế, nhiều
lúc ánh nắng chiều thu làm cho người lữ hành thêm cô độc bâng khuâng, luôn luôn
cảm thấy như xa vắng lạc loài, như biệt ly hiu quạnh. Vì thế mà nhiều người đã
cho rằng mùa thu là mùa của biệt ly, của xa cách nên tình thu thường nức nở nghẹn ngào.
Mùa thu là mùa nhớ nhung từ đó và cũng là nhung nhớ từ đây. Thế nên nói đến mùa
thu là nói đến biệt ly nhung nhớ, là nói đến ngăn cách xa nhau, là nói đến
chia ly buồn bã và lắm lúc nói đến vĩnh biệt ngàn đời để rồi "Nghìn trùng
xa cách người đã đi rồi, còn gì đâu nữa mà khóc với cười"
Sau đây, ta hãy nghe các thi nhân Việt Nam nói về sự biệt ly, sự nhung nhớ cũng như những nỗi u buồn giữa mùa thu:
"Mây vẫn từng không chim bay đi
Khí trời u uất, hận chia ly
Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì "
(Xuân-Diệu)
Hay những dòng thơ lục bát đầy vẻ âm u, tiêu điều của Huy Cận;
"Non xanh ngây cả buồn chiều
Nhân gian e cũng tiêu điều dưới kia"
Hoặc những câu thơ đầy nhung nhớ quằn quại giữa mùa thu:
"Chao ôi! mong nhớ ! ôi mong nhớ
Một cánh chim thu lạc cuối ngàn."
(Chế lan Viên)
Hay hình ảnh xa vắng biệt ly của người chinh phu trong lòng người cô phụ:
"Em không nghe rạo rực
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng người cô phụ"
(Lưu trọng Lư)
Hoặc là những câu thơ đầy nỗi nhớ thương của thi nhân:
"Chẳng được như hoa vướng gót nàng,
Cõi lòng man mác giá như sương!
Ta về nhặt lấy hoa thu rụng
Ðặng giữ bên lòng nỗi nhớ thương"
(Thái Can)
Nhưng sự biệt ly đớn đau nhất hay nỗi nhớ nhung quằn quại triền miên cũng như sự khổ đau cay đắng suốt đời mà ta có thể thấy được là những dòng thơ nức nở lệ nhòa của nữ thi sĩ T.T.KH, một nhà thơ đã sáng tác nên những bài thơ bất hủ ngàn năm và đã trở thành huyền thọai trong thi ca Việt Nam.
Ta hãy nghe nhà thơ T.T.KH nức nở những điệp khúc tình thu sau đây:
Ba năm ví biết anh còn nhớ
Em đã câm lời có còn đâu!."
hay là:
"Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết từng thu chết
Vẫn giấu trong tim một bóng người.
Tóm lại qua thi ca Việt Nam, ta thấy hầu hết các thi nhân nước Việt đều nói đến mùa thu, ca ngợi mùa thu vì mùa thu có những đêm trăng mờ ảo, có những lá vàng rơi tuyệt đẹp, có những giọt mưa thu thánh thót rơi thật lâm ly, bi thảm v.v... Và cũng vì mùa thu là mùa của ngăn cách, của ly biệt, là mùa của nức nở nghẹn ngào nên các thi nhân Việt Nam không ai mà không xúc động khi thấy mùa thu đến. Qua thi ca Việt Nam, ta thấy nhiều nhà thơ đã để lại cho đời những bài thơ trữ tình bất hủ về mùa thu.
Gió cây trút lá trăng ngàn ngậm sương"
(Nguyễn Du)
Ngoài lá vàng rơi là biểu tượng
của mùa thu, ta còn phải nhớ đến ánh trăng thu huyền ảo. Nói
đến mùa thu mà không nói đến ánh trăng thu
mờ ảo sau áng mây trời giữa đêm khuya thanh vắng là một sự thiếu
sót lớn lao đối với mùa thu.
Không phải đêm thu nào ánh trăng cũng vằng vặc giữa trời trong khi lá vàng rơi nhè nhẹ giữa đêm khuya cô tịch, có những đêm thu
trăng buồn ảo nảo, gió heo may thổi về làm cho lòng người cảm thấy u buồn man mác trước cái lạnh không làm tê buốt con tim như mùa đông, nhưng lắm lúc làm cho hồn ta bâng khuâng giá rét, làm cho hồn ta nhung nhớ lạnh lùng.
Việt Nam, rất nhiều nhà thơ
đã tốn không biết bao nhiêu mực và giấy để diễn tả chị Hằng giữa đêm thu huyền diệu. Thật vậy nếu bài "Tiếng thu" của Lưu trọng Lư không đề cập đến ánh
trăng mờ thì bài thơ mất đi rất nhiều ý nghĩa về mùa thu:
"Em không nghe mùa thu
Dưới trăng mờ thổn thức"
Riêng nhà thơ Xuân Diệu đã nhân cách hóa ánh trăng thu khiến những dòng thơ trở thành bất tử:
"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ
Non xa khởi sự nhạt sương mờ
Ðã nghe rét mướt luồn trong gió
Ðã vắng người sang những chuyến đò"
Tuy nhiên nói đến trăng nhất là ánh trăng thu mà không nói đến thi sĩ Hàn Mặc Tử là một sự thiếu sót vô cùng trọng đại.
Ta hãy nghe Hàn Mặc Tử nói về trăng thu qua những câu thơ bảy chữ với lối nhân cách hóa làm cho ta có cảm tưởng như người đẹp Hằng Nga đang rón rén dời gót ngọc vào nhà ai giữa đêm thu trăng sáng:
"Bóng nguyệt leo song sờ sẫm gối
Gió thu lọt cửa cọ mài chăn"
hay là:
"Ô kìa bóng nguyệt trần truồng tắm
Lộ cái khuôn vàng dưới đáy khe"
Ngoài Lưu trọng Lư, Hàn mặc Tử, Xuân Diệu ra, ta cũng thấy rất nhiều nhà thơ nói về ánh trăng thu. Sau đây là một số bài thơ của một vài thi nhân ca tụng ánh trăng thu qua những dòng thơ đủ các thể loại:
"Lòng anh giếng ngọt trong veo
Trăng thu trong vắt, biển chiều trong xanh
Lòng em như bụi kinh thành
Ða-đoan vó ngựa chung tình bánh xe"
(Nguyễn Bính)
"Nước biếc trông như tầng khói phủ
Song thưa để mặc bóng trăng vào"
(Nguyễn Khuyến)
"Ðêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nữa rồi"
(Tản Ðà)
"Mặt trăng tỏ thường soi bên gối,
Bừng mắt trông sương gội cành ngô
Lạnh-lùng thay, bấy chiều thu,
Gió may hiu-hắt trên đầu tường vôi"
Ðặng Trần Côn
(Ðoàn thị Ðiểm dịch)
"Vi lô san sát heo may
Một trời thu để riêng ai một người
Dặm khuya ngất tạnh mù khơi
Thấy trăng mà thẹn những lời non sông
Rừng thu từng biếc chen hồng
Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn!"
(Nguyễn Du)
"Ðêm thu gió lọt sông đào
Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời"
(Nguyễn Du)
"Em không nghe mùa thu
Dưới trăng mờ thổn thức"
Riêng nhà thơ Xuân Diệu đã nhân cách hóa ánh trăng thu khiến những dòng thơ trở thành bất tử:
"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ
Non xa khởi sự nhạt sương mờ
Ðã nghe rét mướt luồn trong gió
Ðã vắng người sang những chuyến đò"
Tuy nhiên nói đến trăng nhất là ánh trăng thu mà không nói đến thi sĩ Hàn Mặc Tử là một sự thiếu sót vô cùng trọng đại.
Ta hãy nghe Hàn Mặc Tử nói về trăng thu qua những câu thơ bảy chữ với lối nhân cách hóa làm cho ta có cảm tưởng như người đẹp Hằng Nga đang rón rén dời gót ngọc vào nhà ai giữa đêm thu trăng sáng:
"Bóng nguyệt leo song sờ sẫm gối
Gió thu lọt cửa cọ mài chăn"
hay là:
"Ô kìa bóng nguyệt trần truồng tắm
Lộ cái khuôn vàng dưới đáy khe"
Ngoài Lưu trọng Lư, Hàn mặc Tử, Xuân Diệu ra, ta cũng thấy rất nhiều nhà thơ nói về ánh trăng thu. Sau đây là một số bài thơ của một vài thi nhân ca tụng ánh trăng thu qua những dòng thơ đủ các thể loại:
"Lòng anh giếng ngọt trong veo
Trăng thu trong vắt, biển chiều trong xanh
Lòng em như bụi kinh thành
Ða-đoan vó ngựa chung tình bánh xe"
(Nguyễn Bính)
"Nước biếc trông như tầng khói phủ
Song thưa để mặc bóng trăng vào"
"Ðêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nữa rồi"
(Tản Ðà)
"Mặt trăng tỏ thường soi bên gối,
Bừng mắt trông sương gội cành ngô
Lạnh-lùng thay, bấy chiều thu,
Gió may hiu-hắt trên đầu tường vôi"
Ðặng Trần Côn
(Ðoàn thị Ðiểm dịch)
"Vi lô san sát heo may
Một trời thu để riêng ai một người
Dặm khuya ngất tạnh mù khơi
Thấy trăng mà thẹn những lời non sông
Rừng thu từng biếc chen hồng
Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn!"
(Nguyễn Du)
"Ðêm thu gió lọt sông đào
Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời"
(Nguyễn Du)
Nếu mùa thu có lá vàng rơi rụng, có trăng thu huyền ảo thì cũng có nắng thu nhẹ lướt trên đồi. Nắng mùa thu không gay gắt rực lửa như mùa hạ, trái lại rất mát diụ trong lành, nhất là những lúc trời xanh mây
trắng nắng hồng. Ði dưới, nắng thu người ta thấy tâm hồn rất thoải mái
lâng lâng, nhất là những lúc trời chiều nhạt nắng, có lá vàng bay bay rơi rụng
khắp phố phường. Nhiều cặp tình nhân thích đi dưới nắng thu để thưởng thức cái
vẻ đẹp của mùa thu, nhặt những lá vàng rơi rồi nhìn những hàng cây khẳng khiu
chỉ còn những cành trụi lá dọc hai bên đại lộ lúc chiều
tà. Ai
cũng biết rằng các thi nhân khi nói về mùa thu thường không quên đề cập đến nắng
thu. Nhà thơ Chế lan Viên đã làm cho ta ngạc nhiên khi viết mấy câu thơ liên quan
đến nắng thu như sau:
Thu trước vừa qua mới độ nào
Mới độ nào đây hoa rạn vỡ
Nắng hồng choàng ấp dãy bàng cao"
Nhưng ngạc nhiên hơn nữa là hai câu thơ đầy nhạc tính của nhà thơ Bích Khê sau đây làm cho ta cảm thấy thích thú khi đọc lên vì nghe như một giai điệu tuyệt vời:
"Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi! Vàng rơi! Thu mênh mông"
Dĩ nhiên, mỗi nhà thơ diễn tả vẻ nắng thu một cách khác nhau, nhưng hầu hết đều ca ngợi nắng thu như là hình ảnh tuyệt đẹp giữa gió chiều.
Nhà thơ Xuân Diệu cũng nói về nắng thu với hai câu thơ thất ngôn đầy lưu luyến trữ tình:
"Nõn nà sương ngọc quanh thềm dâu .
Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thi"
"Tôi đứng bên nầy bờ dĩ vãng
Thương về con nước ngại ngùng xuôi
Những người con gái bên kia ấy
Ai biết chiều nay có nhớ tôi
Tôi muốn hôn bằng môi của em
Mùa thu tha thiết nắng hoe thềm"
Ngoài ra ta còn thấy rất nhiều nhà thơ khác cũng đã nói về nắng thu
với những dòng thơ thật đẹp và thật buồn:
"Chiều nay nắng nhạt luyến chân đồi
Hơi lạnh tàn thu giục lá rơi
Sương xuống chiều đi lòng vắng vẻ
Thê lương thêm bận khúc ly hoài"
hay là:
"Hát bài hát ngô nghê và êm ái
Bên sườn non mục tử cưỡi trâu về
Nắng chiều rây vàng bột xuống dân quê
Lúa chín đỏ theo gió nồm sắp mái"
Nam Trân Nguyễn học Sỹ
Nếu những hình ảnh đẹp của mùa thu là lá vàng rơi,là ánh trăng thu giữa đêm khuya thanh vắng, và nắng chiều thu trong buổi hoàng hôn, thì hình ảnh buồn nhất của mùa thu là mưa thu. Chính những giọt mưa thu đã làm cho lòng người lạnh lẽo, u buồn, làm cho lòng người hoang vắng sầu thương, bơ vơ giữa thế giới mưa rơi buồn bã.
Trước cảnh mưa thu ảm đạm ở ngoài bệnh viện, nhạcsĩ tài ba Ðặng thế Phong đã xúc động rồi sáng tác ngay bản nhạc "Giọt mưa thu" trước khi vĩnh biệt trần gian để lại cho đời những giọt lệ thu sầu thương nức nở, những giọt lệ tình ai oán lâm ly:
"Ngoài hiên giọt mưa thu thánh thót rơi.
Trời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi.
Nghe gió thoảng mơ hồ
trong mưa thu ai khóc ai than hờ"
Bởi vậy nói đến mưa thu là nói đến một trong những cảnh vật buồn bã nhất của trần thế. Ðọc mấy câu thơ sau đây của Bà Huyện Thanh Quan, ta thấy cảnh mưa thu thật là tiêu điều buồn bã:
"Thánh thót tàu tiêu mấy hạt mưa
Khen ai khéo vẽ cảnh tiêu sơ
Xanh um cổ thụ tròn xoe tán
Trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ"
Hay hai câu thơ sau đây của nhà thơ Xuân Diệu cũng cho ta thấy cảnh lặng lẽ u buồn:
"Gió thầm, mây lặng, dáng thu xa
Mới tạnh mưa trưa chiều đã tà"
"Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và đầy gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi, dẫn tôi đi trên con đường làng dài và hẹp." Một nhà thơ nỗi tiếng như sóng cồn một thời vang bóng đã ca ngợi sương thu qua bài thơ "Sương rơi". Ðó là thi sĩ Nguyễn Vỹ với bài thơ hai chữ đã để lại cho đời một tác phẩm bất hủ về sương thu:
"Sương rơi
Rồi hạt
Rơi sương
Nặng trĩu
Sương trong
Cành dương
Trên cành
Tan tác
Liễu ngã
Dương liễu
Trong lòng
Gió mưa
Nhưng hơi
Tả tơi
Tơi tả
Từng giọt
Gió bấc
Em ơi!
Thánh thót
Lạnhlùng
Từng giọt
Từng giọt
Hiu hắt
Thánh thót
Tơi bời
Thấm vào
Từng giọt
Mưa rơi,
Em ơi
Ðiêu tàn
Gió rơi;
Trong lòng
Trên nấm
Lá rơi,
Hạt sương
Mồ hoang!..
Em ơi!.."
Thành một
Vết thương!..
Nguyễn Vỹ
Sau đây, ta hãy nghe các thi nhân Việt Nam nói về sự biệt ly, sự nhung nhớ cũng như những nỗi u buồn giữa mùa thu:
"Mây vẫn từng không chim bay đi
Khí trời u uất, hận chia ly
Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì "
(Xuân-Diệu)
Hay những dòng thơ lục bát đầy vẻ âm u, tiêu điều của Huy Cận;
"Non xanh ngây cả buồn chiều
Nhân gian e cũng tiêu điều dưới kia"
Hoặc những câu thơ đầy nhung nhớ quằn quại giữa mùa thu:
"Chao ôi! mong nhớ ! ôi mong nhớ
Một cánh chim thu lạc cuối ngàn."
(Chế lan Viên)
Hay hình ảnh xa vắng biệt ly của người chinh phu trong lòng người cô phụ:
"Em không nghe rạo rực
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng người cô phụ"
(Lưu trọng Lư)
Hoặc là những câu thơ đầy nỗi nhớ thương của thi nhân:
"Chẳng được như hoa vướng gót nàng,
Cõi lòng man mác giá như sương!
Ta về nhặt lấy hoa thu rụng
Ðặng giữ bên lòng nỗi nhớ thương"
(Thái Can)
Nhưng sự biệt ly đớn đau nhất hay nỗi nhớ nhung quằn quại triền miên cũng như sự khổ đau cay đắng suốt đời mà ta có thể thấy được là những dòng thơ nức nở lệ nhòa của nữ thi sĩ T.T.KH, một nhà thơ đã sáng tác nên những bài thơ bất hủ ngàn năm và đã trở thành huyền thọai trong thi ca Việt Nam.
Ta hãy nghe nhà thơ T.T.KH nức nở những điệp khúc tình thu sau đây:
Ba năm ví biết anh còn nhớ
Em đã câm lời có còn đâu!."
hay là:
"Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết từng thu chết
Vẫn giấu trong tim một bóng người.
Tóm lại qua thi ca Việt Nam, ta thấy hầu hết các thi nhân nước Việt đều nói đến mùa thu, ca ngợi mùa thu vì mùa thu có những đêm trăng mờ ảo, có những lá vàng rơi tuyệt đẹp, có những giọt mưa thu thánh thót rơi thật lâm ly, bi thảm v.v... Và cũng vì mùa thu là mùa của ngăn cách, của ly biệt, là mùa của nức nở nghẹn ngào nên các thi nhân Việt Nam không ai mà không xúc động khi thấy mùa thu đến. Qua thi ca Việt Nam, ta thấy nhiều nhà thơ đã để lại cho đời những bài thơ trữ tình bất hủ về mùa thu.
Theo http://huyenthoaisaigon.blogspot.com/
.
.jpg)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét