Trường ca “Những đám mây ký ức” 1

 Trường ca "Những đám mây ký ức" 1

NXB Văn học vừa ấn hành trường ca “Những đám mây ký ức” viết về đất nước Chùa Tháp của nhà thơ Lê Mạnh Tuấn. Từng được trao các Giải thưởng Thơ của Tạp chí VNQĐ và báo Văn Nghệ, thơ ông những năm qua có các tìm tòi, làm mới ngôn ngữ thi ca nhất là mảng thơ viết về chiến tranh mà trường ca này là một bản giao hưởng tràn đầy cảm xúc, ký ức và suy tưởng về những tháng năm trận mạc gian lao. VANVN.NET trân trọng giới thiệu trường ca này (Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến tuyển chọn và giới thiệu).

Nhà thơ Lê Mạnh Tuấn sinh năm 1956 tại Hà Nội, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, từng có những năm tháng làm nghĩa vụ Quốc tế tại Campuchia. Cùng với ký ức dung dị và da diết về những số phận đời, số phận người trong và sau chiến tranh qua cái nhìn sâu và góc cạnh bộc lộ nội tâm người trong cuộc, có thể thấy ông là một trong những cây bút dành nhiều tâm huyết cho đề tài chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang. Qua những tác phẩm đã xuất bản, như: Tự khúc (thơ, 1992); Năm tháng chưa xa (thơ, 1997); Mùa (thơ, 1998); Nghe trong giọt sương (thơ, 2007), ông đã giành được nhiều giải thưởng văn học uy tín.

Trường ca Những đám mây ký ức mới được nhà thơ cho ra mắt bạn đọc (tác phẩm trong chương trình đầu tư sáng tác Văn học của Bộ Quốc phòng năm 2019) tiếp tục là sự phát sáng năng lượng trải nghiệm với những thấu nhận, giằng xé đầy khát vọng trước cuộc đời của những người lính tình nguyện Việt Nam, đánh đổi hy sinh để cứu một dân tộc thoát khỏi họa diệt chủng và giúp họ tự tin trong cuộc hồi sinh...

NHỮNG ĐÁM MÂY KÝ ỨC

Trường ca

Chương 1

ÁNH MẮT ĂNG-CO

I.

Ta từng cố quên đi những ký ức đau thương

Cái ký ức mang tên Khmer Đỏ

Cái ký ức mang tên diệt chủng

Ám ảnh lưỡi rìu Pôn Pốt áo đen

Một phần tư dân tộc văn minh bỗng vơi đi

trong ngàn ngàn hố chôn tập thể

Ngỡ những thảm rêu xanh trên ngọn Tháp Ăng-co

cũng phải chịu hành hình! (1)

Ta từng cố quên đi những ký ức đau thương

Những ký ức không chịu là ký ức

Cứ hiển hiện trong mỗi tế bào trong từng cơn ác mộng

Hiển hiện trong mỗi tiếng cựa mình nhòe đường gân thớ thịt

Hiển hiện sau lưng ta hiển hiện khắp quanh ta

Những bãi mìn và những đòn bắn lén

Ta từng cố quên đi những ký ức đau thương

Những ký ức không chịu là ký ức

Đạp phải bẫy mìn mất gọn bàn chân

Bạn tôi cười vêu kêu trúng mánh

Dẫu ngày mai không thể chạy trên sân bóng

Nhưng còn tấm thân gầy viết tiếp ước mơ

Còn bao ước mơ kiệt sức ước mơ

Những đồng đội nhọc nhằn sống

dằn lòng không thể chết

Âm âm trong máu thịt

Âm âm trong nỗi niềm

Những ký ức không chịu là ký ức.

II.

30 tháng Tư 1975

Cuộc trường chinh ba mươi năm bể máu rừng xương

đã về tới đích

Thật như mơ mà nỗi đau thắt ngực

Triệu con tim chưa kịp hát theo cờ

Bỗng chết lặng ngỡ ngàng tiếng gọi phía xa kia

bên ngoài Tổ quốc

Ngùn ngụt lửa trên nóc nhà hàng xóm!

Thế hệ chúng tôi

Dằng dặc tuổi xuân tắm mình cờ đỏ

Chiến dịch Hồ Chí Minh

Đại thắng mùa Xuân

Giọt hạnh phúc còn tươi trang nhật ký

Chợt bàng hoàng như ai cướp giấc mơ

Những người lính xanh gầy chưa kịp đặt chân chiếu nghỉ

Lại rộp phồng gót đau

Hành trình Quân - Tình - Nguyện

Hụt hẫng nhói cả một thời ngóng mong lo âu hy vọng

Tuổi xuân con đời mẹ héo mòn

Và em

Còn hụt hẫng nào hơn

Như ánh mắt Ăng co

Ám ảnh.

III.

Bảy tháng Giêng 1979

Ngày bắt đầu một dân tộc hồi sinh

Phnôm Pênh, Công-pông Chơ-năng...

Mát rợp rừng cờ năm ngọn tháp

Mà vắng mặt trùng trùng bè bạn

Đất bên ngoài Tổ quốc

Ôm nghẹn lòng dang dở bao ước mơ

Bốn mươi năm ngày ấy- bây giờ

Cộm xanh ký ức...

Mấy trăm năm một nét vàng

Hoàng cung (2)là chốn thiên đàng của ai

Bây giờ trở dậy rồi đây

Trần gian của những bàn tay con người

Là em duyên dáng giữa đời

Nét hoa của những nụ cười hồi sinh

Thật đây trời đất của mình

Thấm trong hạnh phúc nghĩa tình bạn - tôi.

Mấy trăm năm một nụ cười

Nắng Bay-on (3)sáng khung trời rom-vông (4)

Yêu cây: Đời đã vun trồng

Yêu hoa: Đời đã trổ bông hẹn mùa ...

Tôi đi như trăng như mơ

Nghe từ mạch đất hồn thơ tự tình

Vật mình cho cuộc hồi sinh

Mấy xương máu một lung linh sắc cờ?...

IV.

Thời gian trôi thời gian soi thời gian

Hằng mong sao những ký ức đau thương

thoắt gần thoắt xa khúc mờ khúc tỏ

Cứ thanh thản ngủ yên trong tấm chăn quá khứ

Cây bây giờ đã xanh

Đường bây giờ đã sáng

Hãy cứ ngủ yên đi những ký ức xa mờ

Cái đáng quên nhẹ tênh bong bóng mưa

Cái đáng nhớ hoa cứ vàng trước ngõ

Cây muốn lặng gió chẳng đừng

Khi thành quả hy sinh cứ cộm lên qua từng hơi thở

Những đám mây ký ức gọi nhau về...

V.

Những năm bốn mươi của thế kỷ hai mươi

Cha dấn thân Chùa Tháp

Mẹ dấn thân tình nặng vợ chồng

Năm ấy mẹ sinh anh con trên đất Công-pông Thom

Niềm hạnh phúc đầu tiên của mẹ

Như mầm thốt nốt mọc lên giữa lòng Ăng-co (5) đau khổ

Từ những ngày mẹ còn rất trẻ

Trẻ hơn con bây giờ mười tám đôi mươi

Cha con không quản ngại ngục tù

Giọt máu đỏ thời Đông Dương cộng sản

Lời mẹ kể từ ngày tã lót

Như chuẩn bị cho con dầu dãi tháng năm này

Nghe số phận cồn lên nhịp trống

Rom-vông rom-vông bật máu vòng tay...

VI.

Những năm tám mươi của thế kỷ hai mươi

Campuchia vẫn chìm trong âm u oan hồn cơn diệt chủng

Những cái chết vẫn ẩn sau ngọn cỏ

Pôn Pốt áo đen vẫn rừng sâu ngõ nhỏ

Ẩn sau những viên đạn bắn lén

Ẩn sau những lòe loẹt ánh đèn

Ẩn sâu trong ngọt xớt lòng biết ơn

Ẩn sâu trong cái bắt tay nụ cười giáp mặt

Và ánh mắt

Ám ảnh bao ánh mắt!

Chúng tôi đi về hướng tây khô khát

Những bình minh mập mờ

Những hoàng hôn rạn vỡ

Tiếng gọi từ phía sau trái tim

Cứ xóc lên từng hồi như đá lở

Đạp lên bãi mìn mơ gặp vành nôi

Môi thầm kêu hạnh phúc

Công-pông Thom giữa lòng đất Ăng-co

Phần ký ức không phai của mẹ.

VII.

Campuchia trong tâm tưởng tôi

Những núi đền thành quách

Những vòm xanh thốt nốt

Những chiều buông thắt ruột

Bình yên mơ bình yên

Campuchia khô rạp trước mắt tôi

Không thể tin vẫn Hoàng Cung ngày ấy

Không thể tin vẫn Ăng-co ngày ấy

Không thể tin những cánh rừng ngày ấy

Tàn tro lửa cháy

Lem nhem những gương mặt đọa đầy

Vô hồn khe suối cạn

Và ánh mắt

Ám ảnh bao ánh mắt!

Thật đây sao đường phố rừng cây

Lòng người sáng tối?!...

Chương 2

NẮNG CHỐT

I.

Những Ái những Nam những Tuệ những Hùng

Và nhiều lắm những dòng tên của đất

Nhiều lắm những trẻ trai dở dang trường lớp

Sẽ phải gắn số phận mình nơi chót núi hẻm rừng

bên ngoài Tổ quốc

Sự sống mong manh bủa vây rình rập

Khát vọng mong manh chân cứng đá mềm

Thềm Đất Mẹ là thềm thử thách

Ban mai ơi, rừng ơi!

Ban mai ơi rừng ơi

Những dòng tên thân yêu

Lắng hồn quê nồng hậu

Như ngọn gió vô tư

Lại đi về bất tận

Lại đi về muôn nơi

Những dòng tên thương mến

Lại cuốn cùng bụi đất

Những mảnh vỡ bầu trời

Những đầu sông đỉnh suối

Lại hòa trong ngàn mây...

Bạn hát lời nho nhỏ

Câu hát nào vang xa

Cho tôi cùng nhịp thở

Những cánh rừng bao la

Bạn nói gì - mây trắng

Đôi mắt vương lệ nhoà

Trao nhau lời gìn giữ

Dù tất thảy sẽ thừa bên ngọn lửa!

II.

Tính người trai Hải Phòng

Ham chơi đàn và yêu Bét-thô-ven

Khi những ngón tay anh nhẹ lướt

Vắng lặng cánh rừng nào cũng hóa cuộc liên hoan

Tâm giỏi thuốc nam và thuộc nhiều thơ

Mười năm bám chốt là mười năm xa vợ

Bông hồng dại ép khô cuốn sổ

Khoanh tròn bao giấc mơ

Quyết và Nghĩa và Cao và Đăng

Dân Bách khoa chính hiệu

Trong mỗi câu chuyện tếu

Ẩn bao điều tâm tư

Sau trận đánh rủ nhau đi tát ròn

Con săn sắt không phải là nhỏ nhất

Trái xoài xanh nồi canh chua mát ruột

Thoả sức trai khô khát mấy chặng rừng

Rau lạc tiên bạn gọi lạc quan

Rau lá nhám bạn gọi là chất xám

Rau bình bát bạn đặt tên lục bát

Câu ca dao cho nồi canh thêm ngọt

Mỗi cánh rau xanh trọn một câu hò

Bõ cái nắng hắt xì hơi ra lửa

Cái nhớ xập xìu sống mũi cay cay

Thương trụi lá rừng đêm cạn ngày vơi

Cảm ơn những dậu mồng tơi

Vạt rau dền dại cho tôi ngọt ngào!

Chuyện thường ngày hóa vui để sống

Kỷ niệm hóa nôn nao con suối cạn

Hiểu hạnh phúc đủ đầy trong mộng tưởng.

III.

Những điểm chốt

Những khu rừng

Chúng tôi đi và đến

Tháng năm trôi lắng lại tình người

Những vết khắc trên thân cây tản mạn

Những dấu chân ngang dọc triền mây

Chạm vào gió thấy dội lên lời bạn

Những mùa khô cháy họng nắng miền tây

Những ngày mưa ngồi đếm lá vàng rơi

Quên cả áo quần đang sũng ướt

Mơ tới một ngày xanh những chồi những lộc

Mơ như qua cơn sốt tự bao giờ

Chạnh nghĩ đến mùa khô

Thân xám ngắt lại nổi đầy gai ốc

Lại thầm mơ dòng suối mát trong mơ.

IV.

Rừng bao dung như hoa

Sao rừng còn khi ác

Rừng thương ta như trăng

Sao rừng quá vô tình

Nhưng ta yêu không nhìn rừng xơ xác

Ta nhìn rừng xanh mát những bình minh

Rừng thủy chung nhuộm tím hoàng hôn

Rừng hào phóng trao ta ngàn khúc nhạc

Đêm lặng bước nghe tim mình nóng rực

Hiểu hạt mầm đang trở giấc sinh sôi

Yêu cuộc đời yêu lắm ước mơ ơi

Rừng không ngủ bởi ta còn thao thức...

V.

Pích-nin đèo gió lộng

Súng địch rình ngày đêm

Ta đi như chong chóng

Đạp họng thù lặng câm

Đường truy lùng khuất nẻo

Lêu nghêu những khu rừng

Lá xanh dồn điệp khúc

Cả những lời chưa quen

Mắt lá rừng sáng trưng

Chân lá rừng bước thẳng

Như câu hát quên mình đang sốt

Cơn khát quên mình đang giữa mùa khô.

VI.

Chặng rừng ba mươi cây số

Tôi đi mà như bơi trong mơ

Thảng thốt như bóng ai đợi đó

Vẫn màu khăn cà-ma ngày xưa

Tôi vấp phải cái gì thân thuộc quá

Như buổi nào ánh mắt ai trao đưa

Tôi tựa phải cái gì chân thật quá

Mãi là em là em nơi xa...

Đi một bước nhớ thêm một bước

Con đường qua bao dặm gian truân

Thương câu hát quen lời hẹn ước

Thấy bơ thờ giằng díu đôi chân

Lơ đãng nhìn theo những mảnh tàn bay

Ta cầu mong hay ta hy vọng?

Đăm đắm vạt lá rơi

Nhấp nhói chòm sao thức

Campuchia dạo này đêm dài lắm

Nơi quê nhà em ngủ có ngon không?

VII.

Qua những núi cao vượt những cổng trời

Bóng chúng tôi tạc vách đèo đá đứng

Vịn vào đâu - vịn vào máu tim mình

vượt qua sừng sững

Vịn vào đâu - vịn vào Tổ quốc

Phía - Xa - Kia

Những đường rêu xanh qua hàng thế kỷ

Qua ngàn thế hệ mỗi bước người ghi

Lặng lẽ

Uy nghi

Bền bỉ...

VIII.

Trăm trăm cây số đường rừng

Chúng tôi đi chẳng một lần dừng chân

Trận mưa sớm bết bùn đôi giày vải

Đất đỏ như giữ nắng trong mình

Níu bước chúng tôi

Lẳng lặng và bền bỉ chúng tôi đi

chẳng ai cất một lời

Tiếng cười vui để dành trên đỉnh chốt

Nơi ấy là những cơn sốt rét

Nơi ấy có tổ đài đậu đỉnh Một bốn linh tư

quanh năm khô khát

Nơi ấy

Không sợ chi chỉ sợ nỗi buồn

Tháng bảy báo xuân thư nhà mới tới

Cái Tết muộn quê xa

giữa mùa mưa xứ người

xốn xang dội lại

Nơi ấy

Những ánh mắt lặng mơ hoa Đà Lạt ấm lòng

Lưng chừng yên ngựa bao hò hẹn

Đà Lạt mờ sương trong trí tưởng chúng tôi

Thơm xum xuê từ cây- cây tơ non

Chút mát ngọt hiếm hoi đường chiến dịch

Những ngọn cỏ mướt xanh khát vọng

Tắm mưa lên khô khao Đèo Khỉ, Đèo Gà

Đà Lạt mộng mơ cho người lính mộng mơ...

Nơi ấy

Nhường nhau từng ụ đất

Nhường nhau từng gốc cây

Nhường nhau từng đoạn chiến hào

Hòn đất đôi khi bỗng hóa thành lựu đạn

Lừa ngon lành

những kẻ chuyên bắn lén

Nơi ấy

Đêm cháo loãng hành quân ngất xỉu

Tà-keo, Tà-lập, Tà-sanh...

Xe tăng địch như thúc rừng bổ tới

Nghe từng hạt đất giận rung lên

Nơi ấy

Núi U-ran hiểm trở

Cơm nấu từ ngọn cây

Sợi dây treo xoong bỗng thành kỳ tích

Nơi ấy

Ơn sâu mỗi lùm cây xơ xác

Ơn sâu mỗi ụ mối tan hoang

Có chở che nào hơn lá cỏ

Thương mình thương đất chang chang

Nơi ấy

Lách mình qua từng khe đá

Co mình trên mỗi sợi dây

Đèo cao nhường dốc dựng

Nơi ấy

Khi pháo dồn từng loạt

Khi súng điểm cầm canh

Đỉnh đèo sương phủ trắng

Càng hiểu rõ mình hơn

Máu xương đồng đội

Đồng đội ơi... đồng đội ơi...

Đồng đội ơi... tiếng tim tôi nghẹn ngào!

Vẫn nơi ấy

Ngày qua ngày quên đánh răng rửa mặt

Hạt nước hiếm hoi dành cho hoa

Nơi ấy

Mặc mưa khôn nắng dại

Có hai trái bầu đong bằng khó nhọc

Xin dành một trái cho người đang đau

Còn một trái gieo thành trăm cây mới

Trái nhân lên bằng nhẫn nại trăm chiều

Trăm trái mới lại nhân nghìn trái tiếp

Nhân đến vô cùng như nỗi thương nhau

Vẫn nơi ấy

Tháng lương tằn tiện dành để nuôi gà giống

Đồng hương lên thăm chốt

xanh gầy

Ấm áp những ánh nhìn muốn rơi nước mắt

Người em út đang trong cơn sốt rét

Cũng muốn nhường phần bồi dưỡng của mình

Ôi bữa cháo hiếm hoi trên đỉnh tháp

Những màu da xám ngắt chụm vào nhau.

Và nơi ấy những ai không ngủ

Đếm sao trời nghe Tâm ngâm thơ

Giọng ấm nghẹn tự ru mình ru bạn:

Sa-piêng đêm xuống lâu rồi

Mây còn in bóng trăng trôi gập ghềnh

Võng choàng lưng núi chênh vênh

Lời riêng giấc ngủ bỗng thành thiết tha

Mỗi mùa chiến dịch đi qua

Bao nhiêu vất vả đổ ra mặt đường

Thẳm sâu tiếng ngáy đằm sương

Nghe da diết nỗi yêu thương bạn, mình

Đất trời thanh thản bao quanh

Dẫu là khoảnh khắc cũng thành bài ca

Hương rừng từ ấy lan xa

Bâng lâng cánh võng ngân nga giữa trời.

Còn đi dặm ngắn nẻo dài

Cho đêm trằn trọc cho người thương nhau

Nào đèo cao nào rừng sâu

Giữa hai trận đánh gối đầu ba lô

Ẩn trong giấc ngủ mong chờ

Mùa khô khốn khó mùa mưa nhọc nhằn

Quê hương xa. Ước mơ gần

Mênh mang tiếng ngáy vợi dần gian lao

Trời Sa-piêng vẫn dày sao

Rừng Sa-piêng cánh võng nào còn say

Đi qua mỗi phút giây này

Lời riêng giấc ngủ… nói thay bao lời!

Bồi hồi vỗ nhịp à ơi

Tưởng trăng rung khúc ru hời mẹ ru…

IX.

Khu Năm nhà thủ đô người lính chốt

Tấp nập nỗi đau tấp nập lo toan

Tấp nập bước chân ghé vội

Tấp nập vòng tay ghì siết những anh hùng

Sốt và khát rụng hai phần mái tóc

Tấp nập lá buồn theo đám mây buông

Cơn sốt truyền sang người mẹ thăm con

Cơn sốt truyền sang người vợ thăm chồng

Cơn sốt truyền sang cơn sốt!

Những buổi giao ban những giờ hội báo

Tin giá cả leo thang, tin địch rải thêm mìn

Tin tâm lý, tin vượt biên đền tội

Những người vợ sĩ quan chiến sĩ kêu tìm

Ngổn ngang cái đời thường không áo giáp

Thử thách trăm phương nghìn phía bổ vào

Sa-mát-đeng...

Nơi thương yêu đón - tiễn thương yêu

Nơi thề hẹn đắng lòng xa xứ!

X.

Mưa đầu mùa còn ẩn trong đám mây

Như màu xanh chìm trong xác cây

Đất trời Ăng-co nắng lửa

Đất trời Ăng-co còn tiếng nổ

Lửa thiêu những đám rẫy

Lửa cháy những ngôi nhà

Chúng tôi vẫn trần mình trên bẫy nắng

Những âm thanh lạnh lùng khoảnh khắc lại nhói lên

Đau thương nơi đây vẫn rình sau ngọn cỏ

Campuchia mùa hoa này lá đỏ

Có bao mũi kim châm

Trên thân thể chúng tôi khô khát

Những mũi kim trở trăn hy vọng

Người lính chúng tôi tựa núi xuyên rừng

Chiến dịch đang về điểm hẹn

Chiến dịch tụ về như thóc vào vụ gặt

Nào Xóc-xan, Pôi-pét

Nào Cô Công, Xiêm Riệp, Bát-tam-bang

Nghe tiếng vọng Âm-pin

Các-đa-môn đáp lời dậy đất

Đường 56 cứ nghiêng về phía tây

Pu-sát cuối mùa khô

Những con đường những cánh rừng rực sáng

Chúng tôi luồn trong rừng đêm

Cuộc truy lùng thầm lặng

Gió trụi trần chốc chốc lại trào lên

Tâm sự hóa trầm trong gió

Chúng tôi đi

Em chờ đón nơi đâu

trong lập lèo chớp lửa

Ngỡ đất cằn thành huyền ảo nhớ thương

Nụ cười trăng mùng sáu

Ánh mắt trăng mười rằm

Chúng tôi đi tới chót cuộc truy lùng

Âm điệu mới Khmer rất thật

Tiếng bánh sắt xe bò nghe mải miết

Điệu rom-vông bát ngát trăng vàng

Nắng soi vồng thốt nốt thơm hương...

Ôi, biết bao điều không thương không tưởng hết

Phập phồng trong hiền dịu dáng em

Khăn cà-ma cuốn gió

Và khuôn ngực căng tròn hương lúa bình minh.

Chúng tôi đi trong chiu chít lời chim

Câu sa-ri ka-keo (6) điều em dặn

Bóng chúng tôi lướt trên xác giặc

Trận đánh cần tới đích kịp mùa mưa

Trận đánh này tâm sự chót mùa khô

Nghe rạo rực những bước dài hối hả...

Trăm cánh rừng dõi theo chúng tôi đi

Đêm Ăng-co bập bùng lửa đỏ

Đêm Ăng-co dẫu chưa yên súng nổ

Gió đã dâng khát vọng đầy trời

Dáng em tôi không còn huyền ảo nữa

Trăng mùng sáu, trăng mười rằm in bóng giữa ban mai

Những chàng trai căng tràn khuôn ngực trẻ

Khao khát yêu đương cháy rực chục năm rồi!

Cứ thế chúng tôi đi thức dậy những cuộc đời

Tâm sự kín hòa trong lời xứ sở

Lặng nghe...

Lặng mơ...

Mưa đầu mùa đang về trên mầm nhú

Mặt đất tơ non trào trên nụ hé

Xốn xang niềm tâm sự sáng rừng biên.

XI.

Một đời rừng bao biến cố đi qua

Một đời lính đi qua bao khoảnh khắc

Câu hỏi thả lên trời còn in trong đáy mắt

Thắt lại dây giày nghe Tâm đọc thơ:

Hãy ngồi xuống bên nhau đồng đội

Giây lát thôi rồi ta lại ra đi

Cái khoảnh khắc dụm dành cho gặp gỡ chia ly

cho bao điều bất chợt

Phút giây thôi mà dằng dặc đời ta...

Chính lúc này mẹ dãi nắng dầm mưa

Quần quật sớm khuya, mong ta khôn lớn

Nỗi nhớ vơi đi cái phần khao khát

Nắm gạo thơm mẹ vẫn để dành

Lặng lẽ thay ta qua nhiều mùa gặt.

Hãy ngồi xuống bên nhau đồng đội

Giây lát thôi nghe trọn nhịp tim mình

Những bước chân qua bao mùa chiến dịch

Những tiếng ngỏ thầm cho bao mùa hò hẹn

Những tiếng sấm tháng ba

Những tiếng hò tháng tám

Ồ, trái tim ta sao mà bé bỏng

Lúc này đây chật chội lời em

Rất nhẹ nhàng và rất bình yên.

Ngồi bên nhau lát nữa lại ra đi

Nói gì thế, đồng đội ơi, ánh mắt

Đỉnh ngọn núi này chân ngọn núi kia

Kịp nhận ra nhau qua mỗi lần kẻ thù bắn lén

Lưng chừng núi chênh vênh

Nói gì ánh mắt?

Chính lúc đó bạn bè ta đang hát

Với những tầng cao thao thức đêm dài...

Ngồi bên nhau lát nữa lại ra đi

Gửi lại rừng già một phần cơn sốt

Những lo toan của mẹ của em

Những khát vọng cồn gan cháy ruột

Gửi tất cả nơi căn hầm dã chiến

Cái khoảng bình yên trong câu hát tâm tình

Cái khoảng lặng im như ánh sao đêm

Mà trong ta ngỡ ào ào thác đổ.   

Hãy ngồi xuống bên nhau lát nữa

Rồi chia tay mỗi dấu võng cây rừng

Suối lại chảy qua những lèn đá đứng

Gió lại thổi qua những thành dốc dựng

(xin giữ lại một phần, dẫu là khoảnh khắc

khoảng ồn ào và khoảng lặng im)

Là đời lính, đồng đội ơi, là thế

Những khoảnh khắc đi qua không thể vô tình

Mỗi chặng đường bao nhiêu điều đáng nhớ

Cuộc đời ta như ánh trăng in...

Chương 3

BẪY RỪNG

I.

Vạch lên cây làm hiệu an toàn

Bao vết khắc bấy nhiêu phần thử thách

Rừng cây đổ sau tiếng mìn bí hiểm

Khoảng an toàn quanh xác đồng đội tôi!

Đồng đội tôi lại một người ngã xuống

Lại vẫn giang tay giữ hàng cây thẳng vút

Vuốt mắt bạn tôi nghe lời rất thật

Về Campuchia về khát vọng hồi sinh

Khoảng an toàn ngàn cái chết vây quanh

Mang mang những cánh rừng

Mang mang hiểm nguy rình rập

Mang mang những gương mặt khô gầy sau trận đánh

Đồng đội trên tay anh đang mơ tuần trăng mật

Dòng Mê Công lăn sóng những cánh đồng

Lăn sóng lên chòng chành cánh võng

Chúng tôi lại đi lại khát ran rừng

Lại những câu thơ níu mây mà hy vọng

Ru thầm trĩu trịt mồ hôi.

II.

Chìm trong cơn sốt

Mấy ngày mê man                                                         

Phút giây tỉnh dậy

Mắt bừng sáng choang

Phòng sực mùi thuốc

Tường nồng mùi vôi

Nằm nghe gió thổi

Vấn vương xa vời

Bạn bè trăm ngả

Không chút thảnh thơi

Đang mùa chiến dịch

Mình sao nằm đây?

Sao không vùng dậy

Đẩy cơn sốt đi

Cắt cơn sốt đi

Quẳng cơn sốt đi

Mà còn chờ đợi?

Gió bỗng ào ạt

Lật tung cánh màn

Quăng chăn ngồi dậy

Hoa trời bay lên

Hoa đất bay lên

Lập lòa chớp lửa

Quay cuồng ngọn gió

Đất trời ngả nghiêng

Để lại triền miên

Nặng đè cơn sốt

Thân nung lửa đốt

Người rung rừng khuya

Để lại đê mê

Mặc lòng co duỗi

Một phần cuộc đời

Vã ra như suối

Tim như lật dậy

Nén cơn thở dồn

Máu như ngừng chảy

Vọng lời rưng rưng...

Chập chờn vây quanh

Vẳng lời bạn hát

Tháng năm đuổi giặc

Rừng xanh tuổi xanh

Trải những hy sinh

Đời là đồng đội

Nhận lửa về mình

Chia đều gió thổi

Chập chờn chập chờn

Thấy mình lớn dậy

Thấy mình khoẻ lên

Đất trời ran ran...

Gíó lay cánh màn

Bùi ngùi ngọn gió

Cơn sốt chưa tan

Nghe rừng trăn trở

Trở lại với rừng

Đi cùng thương nhớ

Trở lại với rừng

Nhận về tất cả

Ấy là tình mẹ

Ấy là cuộc đời

Ấy là đồng đội

Ấy lời tim soi!

Trập trùng rừng suối

Chất ngất núi đồi

Dang tay bè bạn

Mình đây mình đây...

III.

Đêm khuya viện tiền phương

Những tiếng gọi ngắt chừng của người chiến sỹ

trên mình phủ trắng băng

Cứ dội tim tôi những lời bình dị...

- Hãy can thiệp giúp tôi trở lại cùng đội ngũ

Còn đau ư?

nhưng mảnh đất...

kẻ thù...

Vết thương tôi sẽ lành cùng trận đánh

Địa chỉ đây, đồng chí can thiệp cho!

- Hãy can thiệp giúp tôi đồng chí nhé

Một tay súng lúc này bao ánh mắt trông mong

Góc rừng tối, tụi thằng Pô ngoan cố...

Và mảnh giấy anh trao

Dòng chữ nghiêng nghiêng như đường cắt chỉ

Vẻn vẹn dòng tên nắn nót sư đoàn

Ôi dòng chữ chở trọn lời bất tử

Gieo giữa lòng tôi hương thời gian

Tôi như chìm trong trăm nỗi thân thương

Nước mắt muốn trào ra cổ họng như nghẹn lại

Giấu vội cái nhìn đồng đội

Tiếng tim rung cảm phục dâng trào

Tôi nắm chặt tay anh trong tiếng gió reo

Một bình yên toả ra từ ánh mắt

Anh nhìn tôi hương rừng se thắt

Ngân giữa đất trời Chùa Tháp thân yêu

Chúng tôi thức bên nhau mong trời chóng sáng

Ngoài kia ô cửa trắng

Rưng rức một trời sao...

IV.

Sau trận sốt cả khu rừng nhẹ bỗng

Sau mỗi cuộc truy lùng xơ xác bóng cây đưa

Nhận ngọn gió gửi sang từ đỉnh chốt

Dưới chân đèo bạn nghe tin gì chưa?

Chụm võng lại cùng thắp lên ngọn lửa

Sáng rừng khuya những giọt long lanh

Mới hay cơn sốt còn chưa dứt

Đã rộn bừng lên khúc bình minh

Khoảnh khắc ấy bỗng nghe Tính hát

Như hờn ơn nữ y tá hay cười:

Buổi nào em đến bên tôi

Bây giờ chắc đã quên rồi, còn đâu

Mê man cơn sốt chìm sâu

Hay chăng ai đỡ mái đầu tôi lên

Lần về giây phút đầu tiên

Dáng người khuya sớm tôi quên sao đành

Mai rồi trở lại rừng xanh

Vấn vương một mối tơ mành riêng ai

Ước gì em nhận ra tôi

Ước gì nói được một lời thương yêu

Ước gì những sớm những chiều...

V.

Trận đánh ấy làm sao mà quên được

Tính và tôi hai đứa mũi vu hồi

Nghe tiếng súng nhận ra đồng đội

Bạn bè ơi những gương mặt của rừng

Máu chảy nhiều ư, biết làm sao được

Lúc này đây súng không thể rời tay

Ráng chút nữa, kẻ thù đang mò tới

Tính bấm tay tôi: Hãy chờ chúng thật gần

Những tên giặc tanh mùi tang tóc

Hạ xong địch rồi có kịp trái tim ơi!

Vẫn kịp trái tim ơi

Và cơn sốt ngỡ vơi thêm một nửa

Bạn tôi lao đi mơ ước của chân trần

Còn một nửa tim hoá thành đá tảng

Phía trước còn xa... còn xa... còn xa...

Trên lưng bạn đau cái đau của bạn

Đếm mỗi bước bạn đi mà thương bạn quặn lòng

Như dấu võng cây rừng

Bão càng lớn càng chòng chành cánh võng

Vết thương càng quặn lòng câu hát

Thăm thẳm rừng mơ khắc bình yên

Và cơn khát, lạnh tanh cơn khát

Bi đông khô queo vắt kiệt nước bùn

Bùn đọng lại giọt trong dành cho bạn

Dù cặn đáy bi đông

Từng lấm chấm kim châm và nhỏ hơn thế nữa

Nhưng bạn ơi, bạn ơi không thể

Thắng trận rồi ta ra sông bơi...

VI.

Hun hút Kra-vanh

Tháng 9 năm 1983

Không có hình dung nào hơn mất mát.

Những vần thơ tím bầm ruột đất

Nghẹn dâng nghẹn dâng thay khói hương:

Cây nhỏ nhất cũng đầy mình thương tích

Vỏ đạn vương cùng trơ trụi lá cành

Yêu rừng lắm mà chim không thể đến 

Tiếng kêu nào xé ruột mỗi bình minh

Tôi đứng lặng giữa Đèo Gà xơ xác

Giọt mồ hôi nhỏ xuống ráng trời chiều

Ngỡ không phải mồ hôi, mà máu

Bao bạn bè lỡ hẹn với mai sau

Có cái gì như sắc lá nghiêng chao

Xanh ngơ ngác trong hoàng hôn quặn đỏ

Có cái gì cồn lên như ngọn gió

Táp lửa trầm vào đá lở, cây khô

Tháng năm ơi còn tươi nguyên ước mơ

Bạn đi rồi. Tôi thành người mắc nợ

Khẩu súng bỏng trên vai trần trăn trở

Có phải lời trăng trối bạn tôi không?

Đêm khô cằn rừng vẫn cứ mênh mông

Đèo Gà đã trăng lên từ đỉnh dốc

Nghe đâu đó tiếng vọng về sâu thẳm

Phải bạn bè đang hát khúc quê hương...

VII.

Dang dở khúc quê hương

Trung gục xuống bên gốc cây thốt nốt

Máu thấm hồng mặt đất những mầm xanh

Dòng nước ngọt từ trên cao nhỏ xuống

Sẽ thành bao nhiêu giọt thanh bình...

Trung thường ghi nhật ký chiến trường

Như nhật ký trái tim đồng đội

Nhìn Trung vui biết Trung nhớ tới ai

Nhìn Trung buồn biết Trung nghĩ về ai

Chúng tôi cứ nhìn Trung mà đếm lá rừng

Đếm đến lượt mình trong nhật ký anh ghi

Có thể sẽ như người đã ra đi

Có thể sẽ trong số người ở lại

Gõ nhịp Quốc ca bằng trơ trụi cùi tay băng vội!

VIII.

Cuối mùa khô

Cây rừng Campuchia đã lại xanh

Hoa thốt nốt đang thì kết mật

Hạt mưa đầu mùa thấm lên miền đất khát

Thấm lên

nấm mộ mới bạn nằm...

Trung ơi

Bọn mình đang quây quần bên Trung đây

Rừng Đăng-rếch đang vọng lời đau xót

Lời mất mát đang hoá thành ngọn đuốc

Sáng bừng trên những gương mặt đôi mươi

Những người dân trong phum sóc qua đây

Rưng rưng chắp hai bàn tay trước ngực...

Trung ơi,

Người bạn giàu khát vọng

Trái tim nuôi bao dự định tốt lành

Nhưng màu đỏ nơi chân trời hạnh phúc

Đã cùng anh nhận súng cho mình

Bình yên nén lại trong lồng ngực

Khát vọng nào không đổi những hi sinh

Anh đã sống những bình minh đẹp nhất

Những bình minh theo suốt cuộc đời mình.

Mẹ già Khmer ơi, em bé Khmer ơi

Cùng khoảnh khắc tái sinh đêm ấy

Có ai hay tàn ác tiếng mìn

Trong chớp mắt chỉ còn trên mặt đất

Vẹn nguyên niềm tin - máu tim anh

Máu tuổi đôi mươi nhòe vết chân sốt rét

Máu đỏ thắm thấm mặn đường truy kích

Kết thành dấu tích hờn căm

Ngàn vạn mũi lê đang siết xuống họng thù!

Trung ơi

Máu bạn loang trên đất rừng Đăng-rếch

Nhắc bọn mình không thể nào quên

Nắp thêm đạn, bọn mình xin đi tiếp

Những Các-đa-môn, Pôi-pét, Âm-pin

Sẽ lại nghe những tiếng mìn nhức buốt

Nhưng Trung ơi, bạn hãy an lòng

Còn những dở dang Trung chưa làm kịp

Bọn mình xin làm toàn vẹn thay Trung.

Thôi hãy tạm nằm lại đây, Trung nhé

Xong trận này

Bọn mình đưa Trung về với mẹ

Hơn nửa đời mẹ đỏ mắt chờ trông

Những năm tháng Trung mang câu quan họ

Khúc người ơi thương nhớ ran rừng...

Chương 4

LỜI CHIM

I.

Còn nhiều lắm gian nan đến với chúng tôi

Qua mỗi bước thêm miền nắng dại

Dẫu Phnôm Mê-lai hay Pôi-pét, Âm-pin

Những ngả đường những khe ngầm lạnh gió

Có em ủ những lời gìn giữ

Từ mảnh đất hậu phư­ơng yên dạ yên lòng

Có nỗi nhớ nào riêng riêng nơi đây

Có thử thách nào chung vai gánh vác

Tay ra những mẻ hàng em hát                        

Lời ca rung theo nhịp đất quê mình

Mía ủ nắng Tây Ninh

Tụ về đây thành mật

Em nuôi lửa nhiệt tình

Cho hạt đường mát ngọt

II.

Giữ đất tha hương

Nóng ran từng tấc đất

Dòng thời gian không thuộc về kỷ niệm

Ngỡ cả dáng xung phong không thế trận

Quên khuấy đi đêm rộng ngày dài

Đồng đội tôi đơm từng khắc ban mai

Cho góp một tiếng cười bè bạn của tôi ơi

Cho góp một vì sao thành khung trời rạng rỡ

Ngày mai ngày mai dẫu mỗi người mỗi ngả

Nơi khung trời tuổi trẻ vẫn đầy sao

Hiểu cái buồn khi ấy

Cất trên khoảnh rừng chiều

Hiểu hạnh phúc khi ấy

Giấu sau ngực áo bạc màu!

Cô gái Pai-lin sớm nay lưu luyến mãi

Chúng tôi lại đi sáng những con đường

Chợt bắt gặp cái nhìn đêm Pôi-pét

Chân lội rừng tim nhắc tên em

Chân lội rừng khuya bao chênh vênh

Bỗng lại nghe ghập ghềnh Tính hát:

Vì chiến tranh bởi chiến tranh

Cuộc đời thêm quý màu xanh lá rừng

Ơi hương thơm ngỡ chưa từng

Rừng không có lính chắc rừng không thơm...

Cả cánh rừng bỗng lặng im

Chỉ tiếng lá xạc xào đang nói lời của đất

Những lời đau thắt ngực trời!

III.

Mẹ ơi, Mẹ ơi...

Một chân con đặt xuống đầu mùa mưa lũ

Một gót chân kia còn ở cuối mùa khô

Những cánh rừng nào hôm nay con bước

Những nẻo quê nào hẹn chờ náo nức

Lá thốt nốt gói đường thốt nốt

Giọt máu nào cho sự sống mai sau?

Mẹ ơi, Mẹ ơi...

Suốt dặm dài dằng dặc chúng con đi

Xót xa mòn mắt mẹ

Đau thương nhàu trán cha

Môi con hát những điều chân con bước

Tổ quốc mây giăng căng mặt trống đồng

Núi rừng mây giăng ngân vọng tiếng chiêng

Ước cờ sao đoàn tụ

Ước đến khản lời ru của mẹ

Về những Cuộc - Đời - Tình - Nguyện

máu xương rơi

IV.

Chim sáo chim sâu sán quanh ngọn khói rừng

Lẫn với những mảnh tàn hoang dại

Trong đục này biết chảy về đâu?

Chim kêu chim kêu lời người nhắn nhủ

Rừng Cô Công dõi bóng chúng tôi đi

Tha-ma-băng thung lũng mù sương

Dãy U-ran ngọn cỏ gầy rạc nắng

Đây phải chăng rừng đen

Đây phải chăng rừng chết

Lời độc địa truyền đi cái độc ác vây quanh

Chim kêu chim kêu ngỡ tiếng tim mình

Chúng tôi đi như đạp lên số phận

Lời chim không bao giờ xa lạ

Lời chim như lá dệt yêu thương

Là hành trang tình mẹ

Chúng tôi đến chim không còn hoảng hốt

Cứ chíu chan quanh nòng súng trập trùng

Tra-păng-rung lưu luyến

Cô gái chàm đưa chân

Phnôm Pênh rực sáng

Những nụ cười như mơ

Em gái Khmer hát

Mây trời như giăng tơ

Thơ-phong-sầm thoáng gặp

Người bạn thuở học trò

Cắt rừng sâu đuổi giặc

Mắt trao nhau dặn dò

Nghe mát thơm đầu môi

Lời quê hương gửi tặng

Ran ran nơi bàn tay

Một miền yêu nắm chặt...

Ngược về Pu-sát

Xuôi cùng Cô-công

Lần theo câu hát

Tìm về nguồn sông

Lộ một lộ hai

Lộ ba lộ bốn...

Qua Bát-tam-bang

Ghé sang Xiêm Riệp

Người đi rừng đi...

Lời chim theo chúng tôi luồn lách

Khắp các mạch ngầm khắp các lèn khe

Những dải đất không bóng người dân

Rình rập bao thử thách

Nhiều cơn sốt và nhiều cái chết

May ra còn có lời chim

Biết bao vùng vắng cả tiếng chim

Chỉ rợp trời bóng quạ

Những bước chân chúng tôi

cứ mải miết dò tìm

trong xa lạ

Từng khắc thân quen ước hẹn bình yên

Sau trận đánh là nơi ta gặp lại

Nỗi buồn lan trên tán lá lao xao

Chầm chậm nhé khuông chiều tĩnh lặng

Choàng tay vào mơ mộng

Mái tóc em như lời hẹn thật gần...

V.

Lẫn vào trong lá dại

Lẫn vào trong đất nâu

Lẫn vào trong cỏ mục

Tìm rau

Lẫn vào trong lá dại

Lẫn vào trong đất nâu

Lẫn vào trong cỏ mục

Tìm nhau

Ánh trăng mờ khói súng

Hoa mướp vàng mộng mơ

Tính ngày đi chiến dịch

Em chờ

Chưa biết em còn chờ đến bao giờ

Mới chạm Công-pông Xom đã lại nghe Tính hát:

Xà-rông xăn tới chỗ lấy chồng

Trắng trắng trong trong phía bờ sông

Anh đứng bên này văng cần tr

Bần thần lại nhấc chiếc cần không.

Hãy để y nguyên đừng động nhé

Cho anh thả lại chiếc cần cong

Văng văng vẩy vẩy ôi cần trúc

Em đứng bên bờ trăng trắng trông...

Lê Mạnh Tuấn

Theo http://vanvn.net/