Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm
dìu nhau đến cuối đường trần
Nói về những đôi song ca nổi tiếng của làng ca nhạc Việt Nam
thì trước hết phải kể đến đôi song ca Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm bởi họ không
chỉ tỏa sáng rực rỡ bằng tài năng mà đức độ và lòng chung thủy của họ cũng đáng
được ngưỡng mộ.
Khoảng đầu thập niên 1950, khi các rạp chiếu bóng ở Sài Gòn
còn đang thịnh hành kiểu hát phụ diễn (hát trước giờ chiếu phim) thì có một đôi
uyên ương từ Huế vào và ngay lập tức tạo nên sự “bùng nổ” trên sân khấu.
Chàng vóc người cao dong dỏng, ôm guitar thùng và chất giọng
trầm ấm thiên phú hòa vào tiếng hát lảnh lót, thoảng nhẹ như gió của nàng. Làng
giải trí Sài Gòn xôn xao bởi họ không hát nhạc Tây (lời Pháp hoặc đặt lời Việt)
như nhiều ca sĩ bấy giờ mà dân Sài Gòn lần đầu tiên nghe được những bài hát yêu
nước do chính người Việt sáng tác. Đó là những Lời người ra đi, Sơn nữ ca (Trần
Hoàn), Bà mẹ quê, Bà mẹ Gio Linh (Phạm Duy), Có một đàn chim (Phan Huỳnh Điểu)…
và cả những ca khúc trữ tình, thấm đẫm phong vị làng quê như Gạo trắng trăng
thanh, Trăng rụng xuống cầu (Hoàng Thi Thơ)…
Thời ấy, báo chí Pháp ngữ và Việt ngữ ở Sài Gòn hầu như ngày
nào cũng viết bài, đăng ảnh của đôi uyên ương này. Rồi những hãng đĩa ghi âm
vào cuộc. Chỉ tính 2 ca khúc Gạo trắng trăng thanh và Trăng rụng xuống cầu do
hãng đĩa Asia phát hành trên khắp Đông Dương đã bán được hàng triệu đĩa (con số
này vẫn là kỷ lục cho đến nay). Đến nỗi một hãng ghi âm khác đã đề nghị tặng
Nguyễn Hữu Thiết chiếc xe hơi Consul mới cáu để ông chuyển qua ghi âm cho hãng
này.
Nguyễn Hữu Thiết sinh năm 1927 tại Phan Thiết (quê gốc Triệu
Phong, Quảng Trị). Từ nhỏ đã có năng khiếu ca hát, nên khi theo học bậc trung học
ở Huế và được bà giáo sư âm nhạc người Pháp tận tình dạy bảo ông rất vững về nhạc
lý. Khi Cách mạng Tháng 8 bùng nổ thì Nguyễn Hữu Thiết đang theo học ban Tú
tài, ông bỏ học ôm đàn cùng bạn bè (Nguyễn Hữu Ba, Phạm Duy, Bùi Công Kỳ…) tham
gia phong trào văn nghệ yêu nước ở Huế. Khi chiến tranh lan đến Huế, Nguyễn Hữu
Thiết đã cùng nhóm bạn bè văn nghệ này kéo nhau lên chiến khu Tuyên Hóa (Quảng
Bình) tiếp tục phục vụ kháng chiến. Chính tại đây, ông gặp lại cô ca sĩ Ngọc Cẩm
(sinh năm 1931, quê Phú Vang, Huế) mà trước đây họ đã từng mến mộ nhau trong những
ngày tháng sinh hoạt văn nghệ ở Huế. Họ chính thức kết hôn vào năm 1948, lễ cưới
diễn ra ngay trong chiến khu. Cuối năm đó, đôi uyên ương còn theo đoàn quân
tình nguyện ra tận các chiến khu ở Tuyên Quang, Thái Nguyên… Tuy nhiên, đến cuối
năm 1953 do sức khỏe của Ngọc Cẩm không cho phép theo đuổi cuộc kháng chiến trường
kỳ nên cấp trên đã cho phép vợ chồng họ được trở về hoạt động ở Liên khu 4. Đầu
năm 1954, họ trở về Huế.
Những ngày ở Huế, đôi uyên ương Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm
lao vào khổ luyện, quyết tâm tạo cho mình một phong cách song ca thật độc đáo.
“Gia tài” quý hiếm của họ chính là những ca khúc yêu nước mà trước đây đã
từng theo họ rong ruổi trên bước đường phục vụ chiến đấu. Các ca khúc này được
họ thổi vào những vùng tạm chiếm như một luồng gió mới và được công chúng say
sưa đón nhận. Tuy nhiên, mảnh đất Thần kinh vốn chật hẹp, hầu như không đủ chỗ
để đôi uyên ương này vẫy vùng, múa hót và thế là họ đưa nhau vào Sài Gòn. Và
như đã kể ở trên, người Sài Gòn đã đón nhận họ một cách nồng nhiệt.
“Hiện tượng” Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm
Trên sân khấu ca nhạc Sài Gòn vào nửa cuối thập niên 1950, có
đến ba cặp uyên ương gồm: Mạnh Phát - Minh Diện, Châu Kỳ - Mộc Lan và Nguyễn Hữu
Thiết - Ngọc Cẩm. Mỗi cặp đều có nét đặc sắc riêng, nhưng cặp Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm hoạt động “rầm rộ” hơn cả. Ngoài “hiện tượng” ghi âm hai bài hát Gạo
trắng và Trăng rụng (thời đó, người mua thích gọi tắt như vậy), còn có sự ra đời
của Ban dân ca Nguyễn Hữu Thiết (Ban Hương Giang) hát ở đài phát thanh với sự cộng
tác của nhiều ca sĩ tài danh: Thái Thanh, Mai Hương, Thanh Thúy, Tuyết Hằng,
Thanh Tuyền… Nhạc công có: Nghiêm Phú Phi (piano), Y Vân (contre bass), Nguyễn
Hiền (flute), Đan Thọ, Nguyễn Quý Lãm, Đặng Văn Hiền (violon), Xuân Lôi, Xuân
Tiên (saxo)… Không chỉ hoạt động văn nghệ ở Sài Gòn, họ còn lập ra Đoàn ca múa
nhạc tạp kỹ Ngọc Cẩm – Nguyễn Hữu Thiết để đi lưu diễn ở nhiều tỉnh trong nước
và ở cả Lào, Campuchia. Thường có mặt trong đoàn này là Ban hợp ca Thăng Long,
kỳ nữ Kim Cương, quái kiệt Trần Văn Trạch, các nghệ sĩ Bảy Xê, Ba Vân, Bích
Sơn, Bích Thuận, vũ bộ Mỹ An…
Hoạt động âm nhạc của Nguyễn Hữu Thiết - Ngọc Cẩm không chỉ
có “bề nổi” làm người ta chú ý mà chính sự chung thủy, bền bỉ sát cánh bên nhau
của hai ông bà mới khiến cho công chúng quý trọng, nể phục. Tiếng hát của họ
quyện vào nhau từ thời còn son trẻ cho đến lúc ông bước qua ngưỡng “cổ lai hy”,
được người khác dìu lên sân khấu, ngồi vào chiếc ghế gỗ. Bà vẫn đứng hát bên cạnh
ông nhưng giờ đây không chỉ có hai giọng hát mà hòa vào làn hơi ấy còn có tiếng
hát của nữ ca sĩ Hồng Hạnh - cô con gái yêu của họ.
Bà Ngọc Cẩm vốn có tiếng là “mắn đẻ”. Thời thiếu phụ của bà hầu
như lúc nào cũng đang ở vào giai đoạn… thai kỳ. Hết đẻ người con này lại mang
thai người con khác. Con gái thì lót chữ “Hồng”, con trai thì đệm chữ “Trường”:
Hồng Hà, Hồng Danh (ca sĩ), Hồng Hạnh (ca sĩ), Hồng Đức, Hồng Vinh; Trường Sơn,
Trường Thọ, Trường Thắng. Hồi còn sống, ông Thiết lý giải: “Trường” là để kỷ niệm
những gian khổ tháng ngày chúng tôi vượt Trường Sơn ra Bắc, còn “Hồng” là để nhớ
giai đoạn gian khổ nhưng chúng tôi vẫn hạnh phúc bên nhau ở vùng chiến khu
Tuyên Quang, Thái Nguyên cạnh dòng sông Hồng…
Không “hợp, tan” như nhiều đôi uyên ương khác, đôi song ca Ngọc
Cẩm - Nguyễn Hữu Thiết đã dìu nhau đi hết chặng đường nghệ thuật và cả trọn đường
trần. Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết đã vĩnh viễn ra đi vào ngày 31.10.2002 trong
vòng tay của vợ con, thọ 75 tuổi.
Nguồn: Thanh Niên
Theo https://nhacxua.vn/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét