Cầu nguyện ban mai

Cầu nguyện ban mai

Tự thú trước cánh đồng

Như vừa mở được chiếc hũ nút

Bóng tối tràn tím rạng đông

Sấp mình tựa lũ bướm đêm

Ôm những giấc mơ, mơ cùng hạt giống.

Những hạt giống vừa chạm vào ánh sáng

Chợt hiện bao điều chẳng thấy trong mơ

Rơm rạ mục dâng lên từ đất ẩm

Gió xước qua bụi gai trong lúc giao mùa.

Ngày mới đến đưa bàn tay nắng ấm

Lấy đi những hạt cuối cùng

Tôi chếnh choáng rỗng không chiếc hũ

Đợi những mùa vàng rạo rực hiến dâng.

Khúc phóng túng

Những bông hoa thổi bung giai điệu

Nhân danh liềm hái

Nhân danh hom giỏ

Nhân danh bẫy chim...

Vây cá lông chim bóng bẩy tràn lan

Vẽ sặc sỡ trên những đồ trang sức

Xuân đã đến lại ngóng mùa xuân khác

Ta thèm một lần nhân danh đất đai.

Bài ca buổi sớm

Anh mơ được em gieo trồng trên ngực

Bàn tay dịu dàng vun vào da thịt

Hôn lên tai anh lời chăm bón thì thào

Anh cựa mình nồng nàn tơi xốp.

Gió sẽ đến vỗ về từng chiếc lá

Lật phía bên kia che cơn bão đang về

Mùa đông em phủ lá vàng lên mặt

Nỗi ưu phiền mục ra trong lấm tấm mưa xuân.

Từng giọt mát lành thấm vào trong đất

Tươi từ môi anh đến gót chân em

Anh ngỡ mình được phép lành thánh thể

Đêm vừa qua hay đã mấy nghìn năm.

Thương em

Em nói bâng quơ: Mùa xuân rồi cũng tàn!

Anh ghì lấy bao nỗi lo toan đôi vai em gày nhỏ

Có bông hoa ngạc nhiên vừa bò ra mép nước

Con chuồn chuồn bay trên mặt sóng mơ hồ.

Anh phân vân không biết nên nhập vào con chuồn chuồn
hay bông hoa ngơ ngẩn nhường kia

Nỗi lo toan ơi! Nỗi lo toan sao mà bay bổng thế!

Em có thấy anh nhẹ như cánh chuồn hay cánh hoa không nhỉ?

Anh hỏi thầm đôi vai gày nhỏ của em...

Một lần... thi pháp

Chọn màu áo em

Làm bìa tập thơ

Những đốm bóng

Theo tay người dệt lụa

Miệng tằm

Bờ bãi

Bóng dâu...

Nhưng em ở đâu?

Người mặc chiếc áo ấy

Khi tắt nắng

Và bóng đen thức dậy

Anh đi vòng quanh con chữ

Gọi ơi hời!

Trương Chi
Vầng trăng em đứng giữa trời
Ðể rơi ngàn mảnh gương ngời mặt sông
Ngày tràn đêm vỗ lên bông
Mình ta khua động cả dòng tịch liêu
Mỹ nương còn gạn trong veo
Bóng mây tăm cá có theo về cùng
Ai treo ta chốn lưng chừng
Cung đàn số kiếp bập bùng trên vai
Trăng gày mòn bến mày ngài
Thuyền ta qua nổi đêm dài này không...

Đà Lạt thì thầm

Chưa lên Đà  Lạt anh là nụ

Chiều nay hàm tiếu giữa sương về

Gọi thầm Đà Lạt thơm trong miệng

Đôi gót chân mình đôi bến mê.

Giấc mơ đi qua

Giấc mơ đêm qua cuốn ào ra ngõ

Sóng tung bờm trên ngọn cây

Những dòng chảy cuộn sôi lối phố

Gót đêm còn vương lưới ban ngày.

Tấm lưới nghìn năm dằng dặc miệt mài

Ai đã kéo sau mỗi cơn binh lửa

Suốt đời mẹ đan những sợi ban mai âm thầm bên khung cửa

Khi đón cha đêm đã nhạt cuối vườn.

Ta kéo lưới lên từ cánh cửa vẹt mòn

Từ tiếng chân người quờ tìm giày dép

Những ngái ngủ, mơ hồ, ngơ ngác

Đang lặng chìm xuống đáy bình minh.

Dưới những mái nhà còn ôm nửa bóng đêm

Ta hay đám rêu phong ẩm mốc

Rùng mình... Héo khô... Xanh thêm... Hoảng hốt...

Trái chín thay áo hồng trút lại nửa vành trăng.

Tản mạn về cỏ
Thôi đừng dỗ cỏ lên trời
Khi tan mộng mị biết ngồi với ai
Dấu chân đừng hóa chông gai
Nép vào bóng xế dũa mài hoàng hôn
Ta về đổ bóng xuống vườn
Cho xanh tươi lại từng cơn úa vàng
Ghé môi vào miệng thời gian
Cho hơi thở mọc vô vàn cỏ non.

Tìm hài cho em

Chọn bao cánh diều thuở nhỏ

Chỉ thấy chiếc hài cùng chân

Anh đưa tay mình lên nhé

Thành đôi mà vương bụi trần.

Một mình
Em đi cùng đám mây bông
Mình anh gió hú dọc sông Ngân Hà
Tàn mùa chiếc lá lia qua
Cho cô đơn ấy xẻ ra mấy phần
Sáng thì làm trăng thượng tuần
Lu thì ghép với mấy lần cong vênh.

Quả thu

Anh là vỏ chát, em là nhân

Quấn quýt heo may chuyển ngọt dần

Hôn nhau thành quả rơi trên cỏ

Xanh ủ trên đầu chín xuống chân.

Gom nhặt cuối mùa
Nỗi niềm đem thả trong cây
Qua sương giá đến rạng ngày trổ hoa.
Lỡ vin vào bóng mây qua
Lỡ nghe đắm đuối tiếng ma gọi đò.
Ðầu kim tựa có ai chờ
Khâu ta vào với ỡm ờ xửa xưa.
Hoa ngâu vừa lịm cuối chùa
Nhẩn nha tiếng mõ bỏ bùa tiếng chuông.

Dấu hiệu mùa xuân

Tôi lỡ quên một điều gì quan trọng

Trong bông hoa tường vi đứng lặng dưới chân cầu

Thôi không sao! Những hạt nước li ti vừa bảo thế.

Chân trời đang ấm dần, chỉ còn run nhè nhẹ

Tôi hay con cá vừa trườn qua khe đá

Vội hớp lấy những bọt mưa phùn giăng kín mặt sông.

Những con sẻ chùa Vĩnh Nghiêm

Chúng bay lên rồi đậu xuống mái chùa

Bị lũ trẻ rình bắt và đem bán

Từ chiếc lồng đến bầu trời là dòng sông cầu nguyện

Sao lời nguyện cầu còn giam hãm những linh hồn.

Bâng quơ
Anh đi níu gió trên trời
Lùa râm mát tới những nơi em chờ...
Mắt người buông xuống sông xưa
Ru con thuyền ấy trong mưa mỏi mòn...
Hạt mưa như ngã đầu non
Lăn bao nhiêu xuống vẫn còn thẳm sâu...
Biết ơn sợi tóc trên đầu
Buộc ta vào những nhiệm màu khói sương...
Khúc cảm mùa thu
Hóa thân giọt nước mùa hè
Một đêm trở gió bay về với thu
Dẫu chưa trọn kiếp sương mù
Xin tan loãng kẻo trăng lu cuối trời
Bao lần xanh biếc rong chơi
Mấy lần úa rụng tiếng người vọng theo
Thôi em! Ðừng vặn! Ðừng khêu!
Ðáy thu thắp sáng trên nhiều ngọn cây.
Anh vừa đọng xuống thu gày
Ðã đông thành đá phủ đầy rêu xanh.

Ảo ảnh Tháp Chàm

Có một Tháp Chàm khác nữa

Là em nghiêng búp tay thon

Dắt anh từ hoa văn rêu phủ

Qua nghìn năm vang bóng những linh hồn.

Biển mù sương

Chân trời gần lại

Bên những giọt sương

Anh nhìn em

Bao giọt sương trong mắt.

Trái tim mình

Con cá quẫy nơi tít tắp

Biển mù sương

Ơi biển mù sương!

Anh phía lái

Em nơi mũi thuyền

Kéo bình minh

Buông lưới

Biển ầm ào

Trái tim đồng loại

Để cái ác cứ muôn đời bé dại

Trong máu mình rẽ sóng chạy le te.

Tựa mạn thuyền

Ta nghe... Ta nghe...

Tựa vào lòng trái đất

Những con nước cũng vừa tỉnh giấc

Sóng thầm thì lăn tăn cỏ non.

Và hồn mình vừa quẫy sóng to hơn

Rồi bơi đi theo dòng viễn tưởng

Còn lại trên tay

Những giọt nguyên trĩu mọng

Ta làm gương

Soi thấy những lâu đài.

Sau mùa gặt

Đất đai - người đàn ông nằm ngủ

Mắt khép một vùng cửa sông

Hạt hạt phù sa mê man bên gốc rạ.

Da thịt râm ran từng cơn trút lá

Heo may! Heo may! Heo may!

Phía sau giấc mơ bồi hồi tàn lửa.

Những đám cháy bò lan bùng lên điệu múa

Thức dậy người đàn ông

Trên ngực còn vương tro than của mùa đốt đồng.

Cánh chim bay qua

Bất chợt vệt cánh chim bay qua

Hay quanh quất bóng mình còn sót lại

Cánh chim tựa que diêm quẹt vào ngây dại

Ngọn lửa thiên thần nào có thể bén vào tôi.

Nỗi nhớ mùa thu

Hai thương nhớ

Một mùa thu ở giữa

Gió qua tay

Thanh thoát hao gày

Mùa màng nặng trĩu đôi vai.

Em chợt hiện

Từ hương thơm trái chín

Trong dập dờn bãi ngô mùa thụ phấn

Lá giật mình

Cá lặn xuống chân.

Hút mãi về em

Từng hơi thở đất

Anh hạn hán

Cơn mưa chiều tất bật.

Heo may thoảng hơi người phảng phất

Trong veo mặt nước ngóng em về.

Nghi lễ cuối cùng

Ánh sáng đã ngủ yên

Ta đang hồi sinh

Trong vòng tay của đêm.

Như có lá mầm

Nở trong nụ hôn

Tiếng em gọi

Vang nơi bến xưa

Miệng chum

Bờ vực...

Anh chạy về

Rì rầm sóng tóc

Xuyên qua màn âm dương...

Nhựa trong lá mầm bắt đầu chảy

Máu trong huyết quản bắt đầu chảy

Những lạch nguồn bắt đầu chảy...

Chạm bờ ánh sáng

Anh quỳ xuống

Em hiện thân trong chiếc áo thiên thần

Lấy một ít nước gọi lên máu và sữa cỏ

Em dịu dàng rửa tội cho anh.

Sợi dây im lặng

Những đôi môi giấu mãi vào nhau

Như vỏ cây muốn lẫn vào ruột gỗ

Sự hòa hợp lặng im bắt đầu.

Sự lặng im đang nối vào xa lắm

Từ đầu này tới cuối những hoang sơ

Cơn mơ muốn gọi ta mà không thành tiếng

Con chim thiêng sốt ruột lại bay về.

Nó đậu vào sợi dây im lặng vừa căng

Đâu phải thế... đâu còn là chốn cũ...

Thân ta đã khác rồi khi nhè nhẹ rung lên

Tàu bay giấy và con

Hồn cha trải tờ giấy mỏng

Cho con gấp thành máy bay

Giang tay phóng lên trời rộng

Mà rơi khi rời khỏi tay.

Ước mơ con bay cao mãi

Cha nằm xác giấy ngẩn ngơ

Con ơi! Đừng cau mặt lại

Kẻo thêm nặng trĩu sương mờ.

Cha đậu vào bài ca xưa

Bài ca nôn nao vần vụ

Những chuyện người đi, người về

Nát cả bờ lau gốc dứa.

Cha trải hồn ra lần nữa

Xem chừng bay được bao nhiêu

Trò chơi đã thành nỗi nhớ

Một hôm... từ sáng sang chiều.

Thay lời chim làm tổ
Vừa tỉnh dậy giữa vòm cây
Ta đem tiếng hót xuyên ngày vào đêm
Dòng sông giờ đã say mềm
Mới hay bờ cỏ ru êm còn ghì.
Một thời phờ phạc thiên di
Tìm trong bóng nước thấy gì nữa đâu
Mảng đêm đập cánh đi mau
Giọt sương trong mát trên đầu hư không...
Lơ ngơ mình với hừng đông
Lặng nghe ngày rạng giữa lòng bồng bênh
Mau về tha cả rơm xanh
Mùa lên hơi ấm vây quanh vội vàng.

Nghe câu hò Huế

Con thuyền hay nhện vương tơ

Giăng giăng là câu hò Huế

Hình cây dáng cỏ chợt mờ

Vía núi hồn sông lại tỏ.

Vương triều một thời mây phủ

Sân rồng lộng lẫy xiêm y

Nhịp phách thời gian máu rỏ

Lời ca dòng chảy xanh rì.

Sông Hương ai bỏ bùa mê

Em ngồi như chùa Thiên Mụ

Ngoái vào lòng mình xem thử

Ta không còn nhận ra ta

Chỉ còn Vỹ Dạ, Đông Ba

Chỉ còn Nam Giao, Núi Ngự

Chỉ còn một câu hò Huế

Câu hò mịn màng nương nhẹ,

Cho mình đỡ sợ bao la.

Nhật ký đô thị hóa

Úp mặt vào bóng tối lùm cây

Gió đang chạy trên lưng mình những bước chân đô thị

Bóng tối dẫn tôi về ngôi nhà của mẹ

Ngôi nhà như chiếc bánh không nhân.

Nhặt được đồng xu cùn gỉ cuối sân

Ngỡ chạm phải tay mình ngày thơ ấu

Những dấu chân ai lún sâu lỗ đáo

Từng kiếp người mở mắt... thấy đôi chân cò lội nước trắng mênh mông.

Nơi chó đá đầu làng vẫn sủa những con trăng

Có tiếng gọi nghe buồn như củi ướt

Thương quê nghèo mẹ tôi ra bến sông

Vớt những câu ca chưa tan vào nước.

Mẹ ơi mẹ! Giờ con thấy bóng râm từ bùn đất

Đất ở dưới chân mà cao hơn những suy nghĩ của mình

Đêm thai nghén những thị thành trứng nước

Ai ấy còn ngơ ngác trước văn minh.

Trong bóng tối lùm cây tôi chợt nhận ra mình

Với nỗi e dè từ cái thời Văn Lang lúa nước

Nỗi e dè tự thắp mình thành ngọn nến mùa thu đi rước đuốc

Và ngôi nhà của mẹ là chiếc đèn lồng lặng lẽ sáng dần lên.

(1995)

Mười nén nhang ở ngã ba Đồng Lộc

Tháng ngày gương lược về đâu

Chân trời để xõa một màu cỏ non

Các cô nằm lại trên cồn

Những chùm bồ kết khô giòn trong cây

Khăn thêu những dấu tay gày

Thành mây Đồng Lộc bay bay trắng trời

Người ơi, tôi lại gặp người

Hơi bom còn thổi rụng rời cát khô

Nhang này quặn nỗi đau xưa

Tôi nay tôi của cơn mưa về nguồn.

Hát giữa hai mùa

Trở lại con đường mùa đông ám khói

Chân trời tựa mâm cơm dọn lúc rạng đông

Mây bay ngang để lại những lời chưa kịp nói

Nỉ non trong tiếng nhị hồ.

Trong thì thầm tìm gương mặt xa xưa

Ai vẽ tôi lên tờ giấy điệp

Từng bậc ngũ âm ngân lên thống thiết

Bao nỗi chia ly chẳng biết quay về?

Ta thuở nào thoai thoải con đê

Rồi bỗng vỡ từ nơi không tiếng sóng

Dòng phù sa tràn ngày biển động

Những đêm không sao như còn đây

Tôi bị kéo căng giữa những tiếng đay nghiến của bà và mẹ

Chuyện áo cơm leo lét dầu đèn...

Thời bom đạn bình minh như bát vỡ

Tôi ôm chiếc bát của bóng đêm ăn dở

Thành lực điền đối diện với hoàng hôn

Tôi ra đi nghe chiêm mùa gọi nhau trên mặt giần sàng

Tiếng than hồng bén trong đống rấm

Có con thú bị thương khản giọng

Con cá lạc đường bơi ngờ nghệch nhảy lên bờ

Sau bão giông trời chưa kịp xanh lơ

Thu đến chậm hoa vàng chưa bối rối

Mía cứ ngọt âm thầm trong bóng tối

Giấc mơ thành dòng sông chảy giữa hai mùa

Tôi nhòa đi trong nắng mỏng sương thưa

Lan theo cỏ dọc triền đê thoai thoải

Tiếng gọi từ những cánh đồng

I

Đất miên man tìm đến chân trời

Hơi thở đằm của bờ xôi ruộng mật

Những nỗi buồn dâng sương sớm lên môi

Chiếc cày chìa vôi sục tìm trong đất

Lật lên bao kiếp người theo vết chân trâu.

Lật lên tôi giữa xá đất bạc màu

Hồn lang thang với lũ chuột đồng trong góc tối âm u mùa hạ

Bò trên ngực mình những con sâu cắn lúa

Mặt người hay chiếc lá trước cơn giông!

Vết sẹo tựa bản đồ một cuộc chiến tranh

những cuộc đời quả phụ

những em bé chết vì đạn bom chưa một lần được ra thành phố

Nỗi đau một thời lau bằng rạ rơm...

Trong mơ thấy ban mai thành lúa vàng ươm

Và dấu chân người gieo thành hạt thóc

Những hạt thóc bồi hồi đang mọc

Rễ yếu mềm líu díu xuống phù sa.

II

Mẹ ơi trăng lặn sao mờ

Ngoi qua sương giá mạ phờ phạc xanh

Dự hương, nếp cái để dành

Thấm từ tóc mẹ mà thành gió thơm

Đượm từ áo mẹ sớm hôm

Ấm chân rạ, ấm vào hồn đất nâu

Con hay ruộng cạn bạc màu

Mẹ ru sông nước theo nhau chảy về.

III

Một mình gió quẩn chân đê

(Gió thèm cơm nếp cháo kê thịt gà)

Câu ca làm khổ người ta

Em bây giờ hát bài ca khác rồi

Lại đây gió của ta ơi

Thổi làm chi mãi những lời thở than

Để ta bới nỗi đêm tàn

Tìm trong đất tiếng ngày sang thầm thì.

IV

Bức tường rêu lầm lỳ

Góc đầm sâu bí ẩn

Đêm giần sàng lận đận

Ngày gió mưa ngặt nghèo.

Em khóc thương mẹ!

Làm anh những muốn khóc theo

Dẫu nước mắt bây giờ

Không làm sống lại những con Bang con Bống

Và thân cò lặn lội nghìn năm trong mộng...

Hãy buông ra cho chúng về trời.

V

Đồng đất quê ta hao hao những mặt người

Một sớm dậy nhìn ta thân thiết thế

Người với người như mưa xuân bên nhau.

Những hạt mưa ríu rít trên đầu

Đất vạm vỡ dưới bầu trời tươi tốt

Qua vỏ trấu của mùa gặt trước

Đã nảy những đọt mầm tia nắng tinh khôi.

Lúc mặt trời mọc

Cha muốn con thức dậy trước bình minh. Khi bàn chân đêm lướt qua dàn hoa leo trước cửa. Những bông hoa cuống quýt sắc màu, mở từng cánh khẽ khàng, khuôn mặt đêm dần sáng. Mặt trời còn run rẩy trong vạt áo nồng nàn của đất, sau những tấm rèm cửa, trong hốc cây hay trong tiếng nước xuýt xoa ong óng mặt ao nhà.

Con là nơi dòng sông từ giã những ngôi sao, nơi con thú hoang gọi rừng thay lá, nơi khoảng trống hóa thành thời gian. Khoảnh khắc ấy là minh mẫn và ngái ngủ, là bột nhão sắp đông thành bánh, là những gì cha làm chưa kịp phía cha mơ...

... Phía cha mơ có ban mai đến sớm, ban mai ấy giống như con dẫu khóc hay cười đều làm sáng lên lớp bụi trần gian, sáng lên những đường kỷ hà trên nền thổ cẩm. Trên hương án tổ tiên những bài vị nhang đèn đang tư lự một điều gì âm ỉ. Sau tiếng đàn đá trống đồng, cha đứng ngây nhìn đàn chim Lạc bay qua...

Con đã thức dậy trong ban mai của cha. Phía chân trời hừng đông như trẻ thơ bụ bẫm đang duỗi dài khoái hoạt. Vài tia sáng đầu tiên giãi bày niềm hân hoan trên thềm cửa, rồi đưa những ngón tay mềm âu yếm đỡ con đi.

Ký sự mùa thu

Mùa thu mang theo trận mưa giục chiếc lá chớm vàng rụng vội. Em dọn lại căn nhà, còn anh mang chài lưới ra khơi.

Hải Phòng mùa này động biển? Những đàn cá trích, cá mòi theo nhau nhảy lên mặt nước. Những lưỡi sóng lặng câm không nói, khi chạm vào dịu ngọt mùa thu...

Thức dậy gặp heo may, ta đỡ thương cho mùa sen tàn úa.

Nhìn mặt ao đầm biết mùa thu nghìn tuổi. Lũ cá mại cờ, đòng đong, cung quăng chẳng chịu già đi. Trong ký ức ta chúng luôn giật mình và bơi khe khẽ.

Trận mưa đêm qua đã dồn chúng ra sông, đổ về biển cả. Biển mênh mông xa xót mặn mòi, chúng hủy diệt, hóa thân và thoát xác, hồn vía thành sương khói mùa thu.

Mùa thu trong đông kết những công trình, đem tổ chim gài vào những hiên nhà cổ. Hoa cúc đăm đắm vàng đi thu xếp những ngổn ngang phiền muộn.

Mặt biển vừa yên lặng. Kéo mẻ lưới đầu tiên có bóng ngôi nhà mình, anh thấy yên tâm về em và các con.

Hải Phòng trước năm 2000

Trên nền cũ ngôi nhà xưa, một liên doanh mới làm lễ động thổ. Ký ức hiện về tựa ngôi đền, dâng trong tóc mình dĩ vãng tôn nghiêm.

Đặt tay lên những khung sắt, cần trục, pa-nen... Khoảng không ấy xưa là hố bom, những hốc mắt của kiếp người lầm lũi. Tôi ngậm ngùi lạc vào đám khói. Ai đốt chiếc lá vàng mùa đông hôm qua.

Đám khói mơ màng vẽ lên phần hồn của mặt bằng, chân móng. Gió cất lên âm thanh siêu thị, luồn qua kẽ tay miên man hát khẽ. Tôi gom câu ca xưa đúc thành bệ cho các thánh nhân ngồi, những câu ca thơm hương trong ngôi đền ký ức.

Hải Phòng trước năm 2000, trái tim mỗi người hay hạt giống đang ươm, cánh đồng biển phì nhiêu bên cửa sổ. Những con tàu tựa đôi hài cổ, tiếng ai cười gieo xuống khơi xa. Thủy triều thức dậy cùng cây lau cây sậy. Tiếng sóng râm ran gõ cửa mỗi căn nhà.

Gốc phượng vĩ vừa đọng thêm phù sa, đường phố rì rào ngỡ từng con sông nhỏ. Đôi tình nhân lặng lẽ trôi đi tấp vào một ca bin tin học, nhãn cầu và màn hình cũng đồng tông đồng tộc, trèo qua bậc thềm thực đơn, ngây ra nhìn: đẹp quá chừng quả cà trắng rau xanh! Từ Bến Bính, Lạch Tray, Cầu Đất... đến Cầu Rào, Cát Dài, Cát Cụt... Gió ùa đến đu cây làm sóng, trong giấc mơ những đàn chim bay về thanh khiết hót ta nghe.

Bước chân ban mai hay em đến bên hè, qua lối ngỏ hồn ta như cỏ ướt...

Từ bóng dáng bao ngôi nhà thuở trước, thời gian lắng xuống trong veo, hiện dần lên những nhà máy xi măng, đóng tàu, cán thép... Có giọt sương đêm qua đang cựa mình thăng hoa dưới ánh mặt trời.

Mặt đất căng cánh buồm no gió, ta lại nghiêng mình trước ngôi đền ký ức lúc ra khơi.

Mai Văn Phấn

Theo http://maivanphan.vn/