Ðêm sáng màu trăng
Thân tặng anh N., thầy T.
Giòng nước bạc giòng sông trôi theo dõi
Cuối chân trời hình bóng một chân mây
Đời xiêu đổ nguồn xưa anh trở lại
Giữa hư vô em giữ nhé chừng này
Bùi Giáng
Trời vào đêm sáng màu trăng. Mặt hồ trải lụa ngà, lóng lánh muôn vàn con sóng
nhỏ tìm bờ chập chờn lau trắng. Khóm thục qùy vàng sẩm dưới trăng, rũ mình ngủ
vùi bên lối cỏ phủ đầy lá phong rơi xào xạc tiếng chân. Người đàn ông luống tuổi
đứng đốt lá khô cuối vườn. Ông chăm chú dõi mắt theo từng bước chân đứa cháu
gái nhỏ đang tìm hái hoa dại bên lối mòn dẫn xuống bờ hồ. Người đàn ông cào gom
thêm lá vào đống lá khô đang ngún cháy để giữ lửa rồi vội vàng đi về phía đứa
bé. Hai ông cháu dắt nhau về lại vườn nhà.
- Lần sau cháu phải nhớ lời Ngoại không được đi xa khỏi vườn. Cháu xuống gần bờ hồ quá, lỡ trượt chân té xuống nước nguy hiểm lắm.
Tay ôm choàng mấy nhánh hoa qùy vừa hái, đứa bé gái im lặng đứng chờ người đàn ông chuyền nước vào hai chiếc lọ thủy tinh từ ống nước cao su được kéo ra gần đống lửa. Cô bé lo lắng nhìn ngôi nhà nhỏ không đèn, nằm lùi sâu về phía bờ hồ, ẩn mình im lìm dưới bóng một cội phong già.
- Sao Má chở ông Rock về trể quá há Ngoại?
Hai ông cháu ngồi lại bên chiếc bàn giữa vườn. Người đàn ông đẩy dĩa bánh Trung Thu về phía đứa cháu gái.
- Cháu đừng lo, Má sắp về rồi. Ông-nhà-văn hai hôm nay nằm bệnh viện cử ăn, chắc đói lắm. Má phải đi chợ Việt Nam mua thực phẩm nên trể một chút đó thôi.
Cô bé chăm chú thả từng nhánh qùy vàng vào hai chiếc bình. Đứa bé ngồi, hai tay chống cằm, đăm chiêu nhìn những cánh hoa ngái ngủ cúi đầu.
- Khi nào ông Rock về, Ngoại cho con đem bánh qua cho ông Rock ăn khỏi đói nha Ngoại!
Người đàn ông hớp ngụm cà-phê nguội ngắt còn sót trong ly, gật đầu nhìn cháu, mỉm cười bâng quơ.
- Chờ đợi bao giờ cũng làm thời gian trôi qua rất chậm. Có khi chẳng hề trôi.
Đứa bé gái lơ đãng gật đầu. Ôâng Ngoại lại vừa nói một mình những điều cô bé không hiểu được.
Người đàn ông vuốt tóc cháu, đứng dậy lặng nhìn khung trời đêm ngát lạnh màu trăng rồi bước về phía đống lửa đang lụn tàn. Ông gom lá khơi bùng ngọn lửa màu vàng cam chập chờn tỏa sáng khắp khoảnh vườn. Ánh lửa rọi hắt bóng người đàn ông gảy đổ lắt lay lên vách nhà hàng xóm làm tăng thêm vẽ tiêu điều của ngôi nhà tăm tối không người. Bên kia bờ hồ mông lung trăng nước giao hòa, khu rừng sồi đỏ ối thu phân giờ đây chỉ là vệt chân trời huyền hoặc khói sương.
Trên chiếc tàu đánh cá mong manh thả neo trong đêm vắng chờ ghe nhỏ chở đoàn người tìm đường vượt biển, lòng ông rúng động rụng rời khi nghe từng tràng súng nổ vọng từ phía rừng dương. Nhìn khuôn mặt khóc ngất kinh hoàng tột độ của con gái thiếu bóng mẹ trong đám người hốt hoảng bơ phờ, ông nghe như đất trời sụp đổ quanh mình. Nhìn con, nhìn những ánh mắt cầu khẩn bám víu nơi ông niềm hy vọng cuối cùng, ông đành gạt lệ, trấn tĩnh, đổi hướng tàu ra đi. Những năm những tháng âm thầm kiếp lưu dân trôi qua, chất chồng lên tuổi đời đang ngã bóng, tưởng quá dài, thế mà kỷ niệm của một thời lớn lên, của nửa phần đời trước, vẫn tươi tắn trong ông mỗi khi nghĩ về.
Khu xóm đạo Thanh Bồ với những con đường cát xám ngấm mưa thu. Bầy con trai tinh nghịch vịn vai nhau đạp xe hàng đôi trong lối hẹp làm cô học trò phải vội vàng dừng xe nép tránh bên vệ đường. Ánh mắt nhìn thoáng chút phiền hà trên khuôn mặt hiền e ấp từng sợi tóc mai ướt mưa như một trách cứ không lời. Bầy con trai thôi cười đùa, thoáng ngoái nhìn cô hàng xóm trong chiếc áo mưa màu thiên thanh rồi đua nhau đạp xe về ngôi trường bên trong thành phố. Lũ bạn rủ rê nhau chọn lối đi xa theo con-đường-có-bông-có-hoa qua Trẹm, dọc theo bờ sông xanh bóng phượng, rộn rã tiếng cười. Cả bọn hối hã vòng xe leo con dốc nhỏ ngang hông Bưu Điện cho kịp giờ vào học. Bác cai với xâu chìa khóa lớn trên tay nấn ná đứng chờ cậu học trò chậm chân líu ríu dắt xe vào cổng sau của trường. Bầy học trò thoáng thấy dáng thầy Tổng Giám Thị cao khều từ phía cuối hành lang, vội vàng lẻn chạy qua sân trường, đứng nối vào hàng vừa tới phiên đang lục tục đi vào lớp.
Rồi mùa mưa đến với từng cơn bão rớt qua thành phố. Gió khơi xa về vần vũ thét gào làm cánh rừng dương quanh bờ vịnh run rẩy rạp mình để gió lướt đi. Gió mặc tình cuồng quay, xé tả tơi những đám mây thấp trôi nhanh trên nóc hàng phượng dọc bờ sông. Trái phượng già rụng vương vãi trên mặt đường như gươm đao lăn lóc từ một chiến trường quên lãng. Vùng nước bình yên cuối giòng sướt mướt mưa nguồn chợt dâng trào sóng cuộn như đại dương cuồng nộ ngoài kia. Nước nguồn. Giọt núi rừng truyền kiếp cưu mang chợt một ngày nhớ biển kéo nhau về đồng bằng, hiếp đáp dòng sông bình yên, êm ấm đôi bờ. Xối xả mưa nguồn thành cuồng lưu hồ đồ cuốn phăng tất cả những gì con người đã gầy dựng, làm gảy gục những thân cầu, đắm chìm những con đò, cách trở đôi bờ, tiêu tán giấc mơ đời...
Bầy học trò thích thú đạp xe qua đoạn đường trũng từ ngã ba Chợ Mới đến gần cầu Trịnh Minh Thế. Một phần vòng xe ngập nước theo đà quay chẻ tuông tung tóe làm sũng ướt những tràng cười vô tư. Cả bọn tụ tập trước cổng nhà cô giáo dạy Pháp Văn, chờ được dịp đẩy chiếc xuồng nhỏ từ sân ra đến bờ đường cao để cô giáo khỏi ướt chân. Trường học đã tạm đóng cửa mấy hôm để làm nơi tạm trú cho nạn nhân lũ lụt từ những quận lỵ vùng núi miệt Tiên Phước, Quế Sơn, thế mà côâ giáo ở nhà không yên. Cô ra vào lo lắng, dõi mắt nhìn về phía cây cầu đang oằn mình chịu đựng sức nước từ núi rừng cao đổ xuống. Giữa làn nước đục cuồn cuộn sóng trào và trần mây sa xuống thấp xỉn, chiếc cầu sắt đen trông mỏng manh đến tội nghiệp. Xác những mái tranh nghèo, bụi chuối tàng lá còn xanh, bị bứng gốc khỏi mảnh đất quê, trôi nổi rã rời trên giòng nước lũ. Có vài mái tranh từ miệt quê xa đó đã chui lòn qua gầm cầu, tiếp tục trôi nhanh về cửa biển. Dáng con gà trống đứng trên nóc tranh rũ ướt lẻ loi, chẳng còn nét cao ngạo như mới sáng hôm nào cất tiếng gáy gọi thức bình minh. Vài chú trâu gắng gượng để khỏi bị kéo chìm xuống làn nước hung hãn, thả trôi theo giòng nước chờ đợi cơ may quá lâu chưa đến.
Bầy học trò quay ngược đoàn xe, gò lưng đạp dọc theo bờ sông, xuýt xoa cổ võ cho chú trâu kiên gan trong cuộc đua với vận mạng chính mình.
Dải đất bồi cuối thành phố giờ đây như hải đảo sóng cuộn quanh bờ. Gió vẫn rít trên tàng cây bạc hà lúc qua Trẹm. Xa xa đoàn xe lửa bền bỉ, chừng mực, thấp thoáng băng mình sau cánh rừng dương rạp gió không để lại một ngoái vọng, câm nín như hình ảnh trong một cơn mơ. Có lẽ tiếng còi tàu đã bị gió xé rã rời, rơi hẩng tan tành đâu đó trước khi với đến tai người. Còn những sợi khói tàu thì đã quá mong manh chìm lẫn trong màu mây đen đúa và bất trắc.
Lũ trẻ nhỏ theo đàn ông trai tráng trong xóm tụ tập dưới bãi sát chân sóng đang tìm cách kéo vớt trâu bò vào bờ. Dồn hết chút tâm lực còn sót lại, con bò chập choạng bước ra khỏi giòng nước khổ nạn, ngước đôi mắt lạc thần nhìn đám người lố nhố bao quanh, rồi đổ nhào tấm thân mệt nhoài xuống nền cát ướt như gã lực sĩ chạy việt dã vừa đến đích trong một cuộc đua quá sức.
Đứa con trai chạy về phía cuối bãi. Hắn vừa thoáng thấy cô bé hàng xóm đang với tay cố gắng vớt chú gà đứng ủ rũ, kiệt lực, trên một thân chuối bập bềnh. Lúc ôm được chú gà, lội vào bờ, hắn chợt như rụng rời khi ngước nhìn vào đôi mắt nâu to thăm thẳm đang nói hết những hàm ơn. Từng sợi tóc mai ướt mưa vắn dài trên bờ má xuân xanh, hiền hậu. Đứa con trai ôm chú gà run rẩy vì lạnh, riu ríu bước chân theo cô bé hàng xóm về nhà. Trong chiếc thùng giấy lớn có ngọn đèn dầu khêu cao bấc, chú gà trở nên khô ráo và linh hoạt hẳn lên. Cô gái vui mừng nhìn con gà thoát nạn đang hối hả mổ gạo văng tung tóe. Nôn nao trộm nhìn những sợi tóc mai bay bay mơn trớn đôi má hồng lên trong ánh lửa, đứa con trai quên hẳn cơn bão ngoài kia.
Cuộc sống đang êm đềm thì tai ương tràn tới, oan khiên hơn lũ lụt từ nguồn xa năm nào. Bầy người từ núi rừng tràn xuống đồng bằng, hung hãn cơn hồng thủy đục ngầu giáo điều, lệ luật, vắng mặt tính người. Họ hả hê kéo sập những giá trị nhân sinh được vun xới từ lâu đời khiến xã hội đảo điên, gia đình tan nát, thầy trò bằng hữu cạn lẽ nghĩa nhân. Tất cả chỉ còn là đong lường đo đếm.
Những đêm tù mòn mõi non cao, trằn trọc cho dài thêm cơn mưa nguồn không ngớt hột, hắn vẫn thường nghĩ về ngọn đèn tỏa hơi ấm hồi sinh cho chú gà nhỏ buổi chiều bão rớt thuở đầu tình. Sợi tóc mai ấp ủ thơ ngây cho mắt em đăm đắm tự tình là ngọn đèn tình yêu sáng hoài trong hồn anh bão lộng. Tay mân mê chiếc tô nhựa, hắn chợt muốn dang tay ôm ghì hình ảnh thương yêu của con gái đang vội vã bước-chân-vừa-lên-ba nhỏ nhoi để kịp trao cho bố cái bát ăn cơm ở đầu lối cát. Mắt con ngây thơ chưa hiểu chuyện đời mà mắt mẹ thì rưng buồn lời hẹn chờ chung thủy. Hai đôi mắt tình yêu đẹp tuyệt trần buổi sáng cuối một mùa xuân đã xa xôi. Đôi mắt đã giữ hắn ấm lòng, mớm sức cho hắn từng ngày tù tội. Là ánh đèn chong rực sáng chân trời tự do phía ngoài vịnh biển...
Tiếng reo vui của đứa cháu nhỏ khiến người đàn ông sực tỉnh cơn mê. Đứa bé gái ôm lọ hoa đon đả đi về phía ngôi nhà hàng xóm vừa lên đèn.
- Ngoại ơi, Má chở ông Rock về rồi.
Ông vui mừng nhìn thấy người bạn lớn của mình có vẽ đã hồi phục bình thường.
Năm trước đây, trong buổi trình diễn của một nhạc sĩ lão thành từ miền Nam lên, ông ngồi lặng người xúc động khi người điều khiển chương trình giới thiệu nhà văn sắp ra nói chuyện. Đó là lần đầu tiên ông có dịp gặp gỡ người lính viết văn nổi tiếng miền Nam những năm cuối cuộc chiến. Ông đã đọc nhiều lần, như mới đọc lần đầu, những tác phẩm được viết từ tim, từ cơn giận xé lòng hay sự chán chường bộc trực của người lính trên chiến trường tồi tệ. Chân anh bước qua vùng quê hương điêu tàn chập chùng truông phá, nơi anh sinh ra rồi mẹ cha gồng gánh bỏ đi, xa lắc mơ hồ kỷ niệm. Mắt anh mở trừng nhìn những người lính đồng đội chết anh dũng bên cổ thành, trong cánh rừng cao su khét mùi thuốc súng hay tử thi người lính bên kia màkhi còn sống đã là những âm binh xanh xao thiếu máu trong thâm u của cánh rừng mật khu dày đặc thiếu sinh khí. Ông cảm thấy thật gần gũi, bởi vọng động đâu đó một phần kỷ niệm chính mình qua những trang viết man mác địa danh, tên đường, hàng cây, bờ sông, bãi biển, ngôi trường xưa, thầy cô của một thời mới lớn trong thành phố quê hương gió nồng hương muối.
Đứng nhìn xách áo quần đơn chiếc bên đống thùng sách ngổn ngang giữa phòng khách, ông Rock nói như phân bua với chính mình.
- Tôi là người bạn tốt nhưng làm chồng thì quá tệ. Tệ chứ không bạc. Tôi sống hết lòng với bạn nên bằng hữu dù năm mươi năm cũ vẫn thân tình. Phải chi tôi làm được cả hai... Có lẽ đó là món nợ tiền kiếp tôi phải trả.
Người đàn ông giúp bạn sắp sách vào kệ mà lòng bùi ngùi nghĩ tới người vợ thân yêu đã vĩnh viễn nằm xuống bên cánh rừng dương quê nhà trong đêm định mệnh chia lìa. Rồi quen đi... Niềm cô đơn sống mãi trong ông như một thứ hạnh phúc đắng cay không thể thiếu.
Người đàn ông bưng đĩa bánh Trung Thu, đẩy cửa bước vào gian phòng tràn ngập ánh đèn. Đứa bé gái đứng nép bên mẹ, tay vin hờ lên bình hoa thục qùy e dè đặt nơi góc bàn.
- Ông-nhà-văn đã khỏe hẳn chưa? Cháu tôi thấy ông Rock về, mừng quýnh, quên cả bánh để dành cho ông.
Ông Rock xoa đầu đứa bé gái.
- Chỉ là “đau lòng” thôi. Những lần trước chỉ vài viên thuốc là khỏi. Lần này bác sĩ hành quá... Cảm ơn cháu đã để dành bánh cho ông. Ăn bánh Trung Thu, uống trà ngắm trăng thì tuyệt quá.
Người mẹ trẻ lúi húi nấu nước pha trà. Tiếng nước reo lẫn tiếng chuyện trò nổ dòn trong căn phòng ấm cúng. Hai ông già bỏ lững câu chuyện lúc người mẹ dừng tay cắt bánh, trìu mến nhìn đứa bé đang đọc vanh vách một truyện tưởng tượng từ quyển sách hình màu sặc sỡ.
- Đã tới giờ ngủ rồi. Con chào Ngoại, ông Rock để mẹ dẫn về nhà. Bố đi làm về nếu thấy con vẫn chưa đi ngủ, mắng cho, mẹ không can đâu.
Cô bé chào hai ông già rồi phụng phịu theo mẹ ra cửa. Hai mẹ con dừng lại bên chiếc bàn giữa vườn. Người mẹ đở bình hoa, cúi xuống hôn con, rồi bồng đứa bé gái vào nhà.
Thềm sau ngôi nhà nhỏ ngập lá phong khô loang loáng ánh trăng. Ông Rock tay cầm khay trà dĩa bánh, đứng chờ bạn quét lá rụng trên mặt bộ bàn ghế ở cuối hiên. Mùi lá khô cháy bay quyện nồng nàn không gian đêm tỉnh mịch.
Hai người lính già ngồi im lìm dưới trăng. Mặt hồ lấp lánh lao đao những đường trăng mường tượng hình hài con sóng. Một lúc nào đó, mắt họ có lẽ cùng dừng lại trên vùng chân trời bên kia bờ hồ, gọi mời kỷ niệm. Đêm trăng và những cánh rừng dương thân thiết ôm choàng phố biển. Tiếng sáo liêu trai vi vút vờn trăng Mỷ Thị, rưng lòng thiếu nữ phút yêu đầu. Bóng dương cuối bãi Thanh Bồ buông mành hò hẹn, se sắt bờ lau. Thành phố một thuở lớn lên, thắm thiết thân tình, chứa chan kỷ niệm. Chiếc nôi êm đềm nghĩa tình bầu bạn, thầy trò, tình đầu, tình cuối, đã giúp ru người qua bao thống khổ đọa đày. Chút trăng nhỏ bằng kẻ tay luồn lách lọt vào ngục tối một đêm trăng đã đủ sinh khí linh động ướp hồn xanh lại, chắp cánh bay khỏi lao tù, hớp hơi mớm sức chống chọi với khổ nạn điêu linh. Từ đó những bài thơ được viết ra trên năm đầu ngón tay rồi nhớ lấy nằm lòng. Từ đó những bài thơ được khắc lên ngục đá bằng chiếc muỗng kim khí nhỏ nhoi. Từ đó tự do phơi phới trong châu thân xiềng xích, trong tận cùng suy tưởng, chẳng một kiên giam nào có thể tiếm đoạt. Từ đó người ra đi, hồn không thiếu cô đơn và những câu chuyện cần được kể ra để giữ hơi lửa ấm cho mùa đông dài.
Trăng lên cao. Mặt hồ trải ánh hoang đường lan xa đến ngút ngàn. Vệt chân trời chìm xuống mất tăm trong rờn rợn thinh không. Kỷ niệm trở về bồi hồi câu chuyện kể làm xao xuyến tâm hồn hai người lính già ít ngủ. Kỷ niệm trở về kéo dài cơn khó ngủ làm nghẹn ngào người đàn bà đã hai hơn hai mươi năm vẫn nhớ đêm mất mẹ kinh hoàng. Bóng người đàn bà đứng bên bờ nước, dưới bóng trăng khuya, cũng buồn như giọt nước mắt lặng lẽ. Người đàn ông đứng dậy chào bạn rồi đi về phía bờ hồ. Bóng hai cha con đứng buồn như nhau. Ông Rock bâng khuâng thở dài nghĩ đến đêm trăng trong mỗi hồn người. Tất cả đã bắt đầu từ một đêm trăng, điều còn lại chỉ là định mệnh...
Ngoài kia, đêm đất trời vẫn sáng một giòng trăng.
10/2002
Phan Thái Yên
Theo http://www.dactrung.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét