Buông theo giọt buồn 2

Buông theo giọt buồn 2

- 8 -
Đang ngồi ủi quần áo của mình và của con, Đan Trầm nghe tiếng gõ cửa rồi tiếng ông phát thư vang lên.
- Cô Đan ơi... Cô có thư nè...
Mở cửa ra nàng thấy ông phát thư quen mặt trao cho mình phong thư khá dày và xốc xếch như đã cũ lắm. Nhìn lên góc bên trái nàng mới biết thư của Mặc gởi cho mình. Sau bữa ăn tối ở nhà hàng Thanh Bình, hai người còn đi chơi với nhau một lần trước khi Mặc trở lại An Lộc. Từ đó tới hôm nay, hơn hai tháng nàng không gặp cũng như không nghe tin tức gì của người lính. Mân mê lá thư gởi từ KBC, nàng mường tượng ra hình ảnh của ông lính ba mươi chín tuổi, mà trong lần đi chơi nàng hay đùa gọi là ông lính tuổi con cù lần. Dù hai người vẫn gọi nhau bằng tiếng '' ông '' '' bà '', song tình thân thiết của họ đã tiến một bước khả quan đủ để cho họ có thể bày tỏ cảm nghĩ và những chuyện tư riêng. Nhờ vậy nàng mới biết, dù ba mươi chín mà Mặc vẫn chưa lập gia đình. Biết được điều đó Đan Trầm bớt dè dặt trong chuyện giao tiếp với anh. Nàng không thích giao du với một người đàn ông vướng mắc vợ con. Đó là một phiền phức và rắc rối. Nàng không thích và không cần làm bé ai hết. Lật qua lật lại phong thư giây lát, nàng ngồi xuống chiếc băng gỗ nơi hàng hiên rồi chậm chạp xé ra.
- An Lộc ngày... tháng… năm…
Đan Trầm mến,
Tôi định gọi Đan Trầm bằng tiếng '' bà '' cố hữu như tôi đã từng gọi mấy tháng qua, song cảm thấy tiếng bà có vẻ xa lạ, khách sáo quá nên tôi xin thay bằng cái tên của người còn thiếu nợ tôi bữa ăn; mà tôi, mỗi lần nghĩ đến cảm thấy ao ước được ngồi ăn với Đan Trầm và cháu Điềm trong căn nhà ấm cúng đầy tình gia đình. Tôi tự biết còn lâu lắm tôi mới được hân hạnh đó...
Không nhịn được nàng bật lên tiếng cười rồi lẩm bẩm nói.
- Thôi ráng chờ đi ông ơi... Càng đói ăn càng ngon...
- Chắc còn lâu lắm tôi mới được phép trở lại Sài Gòn thăm Đan Trầm. Tình hình chiến sự ở đây có những dấu hiệu báo trước một một trận đánh lớn giữa hai phe. Vì thế mà quân dân ta phải chuẩn bị ráo riết. Tôi và các chiến hữu bận bịu luôn. Bận xây thêm hầm núp mới. Bận tu bổ lại công sự phòng thủ cũ. Bận thiết trí các ổ súng cộng đồng. Tôi ăn đụng nhiều hơn. Ngủ đụng nhiều hơn. Và nhớ đụng nhiều hơn. Đụng mặt ai cũng nhớ tới một người quen ở xa. Đụng nói chuyện với ai cũng nhớ lại tiếng cười thánh thót, giọng nói thanh thanh của người quen. Nhìn ai cũng thấy đôi mắt dài có đuôi long lanh huyền bí...
Đan Trầm mỉm cười. Dĩ nhiên nàng biết Mặc có cảm tình với mình. Nàng cũng hiểu những lời bóng gió xa xôi ông lính nói với mình, viết cho mình, tán tụng mình mong hâm nóng lại tình cảm đã lạnh của mình. Nàng thích Mặc. Nàng không phủ nhận điều đó. Chỉ thích thôi chứa chưa phải nhớ nhung hoặc thương yêu. Đời sống của nàng quá thừa thải thời giờ do đó chỉ muốn có một người quen, bạn cũng được, như Mặc để có chút bận tâm, lo nghĩ về một người lính mà nàng biết đang xả thân, đang đem sinh mạng của họ để làm hàng rào cản cho nàng được sống trong tự do và yên ấm. Chấp nhận tình cảm mà Mặc dành cho mình, hay xem ông ta như là một người bạn, với nàng tựa như một hành động bày tỏ lòng biết ơn người lính đang chiến đấu cho đất nước.
- Sau một ngày làm việc nhọc mệt, tôi trở về chỗ ngủ của mình. Đêm ở vùng núi rừng ngút ngàn này tới sớm lắm. Khí lạnh căm căm. Lạnh vì chất thép của súng đạn. Lạnh vì khí lạnh của rừng cao su tiết ra. Lạnh vì nỗi cô đơn của chính mình. Trong màn sương mù giăng giăng tôi nằm im trong bóng tối hình dung lại vóc dáng của một người quen tuy không xa lắm nhưng khó mà gặp mặt được. Vùng đất xa xôi mà tôi đang ở ít có thú vui ngoài đọc sách, nghe nhạc. Cũng có quán xá song nghèo nàn và phố thì '' đi dăm phút đã về chốn cũ ''...
'' Ông ta bắt đầu tả oán... Ông lính bắt đầu kể khổ...''. Đan Trầm nghĩ thầm khi lật lật lá thư dày 6 trang được gởi từ chiến trường của người lính tên Mặc. Nàng biết ông ta tả oán, kể khổ song cũng tìm thấy trong đó phần nào sự chân thành của cảm nghĩ. Một người lính 39 tuổi, ở xa thành phố, không có vợ con, dĩ nhiên phải đơn độc và cảm thấy thiếu thốn tình cảm, thiếu rất nhiều, hơn hẳn những người có gia đình. Bây giờ được quen biết nàng, dĩ nhiên nàng trở thành một đối tượng để cho ông lính trút hết nỗi niềm. Đưa tay lên xem đồng hồ chỉ hơn 10 giờ sáng, nàng lại cắm cúi đọc tiếp lá thư được viết với từng đoạn ngắn giống như  nhật ký hay viết khi nào người cầm bút có thời giờ.
- Hôm qua tôi may mắn được tháp tùng sếp lớn đi Lai Khê hội họp. Muốn về gặp Đan Trầm giây lát rồi đi song không có chuyến trực thăng nào đành thôi. Đường bộ cũng không xa lắm nhưng mất nhiều thời giờ mà tôi phải trở lại An Lộc cùng ngày. Đứng ở Lai Khê trông về hướng Sài Gòn, buồn và chỉ còn biết gọi tên của Đan Trầm; cái tên mà trí tôi bảo đừng gọi nhưng lòng tôi lại muốn gọi. Không gọi tên của Đan Trầm thời gọi tên ai đây. Tôi không có lấy một người tình, bạn gái để gọi. Chẳng lẽ lại gọi tên cha mẹ, anh chị em trong gia đình. Tôi '' tuổi con cù lần '' chứ đâu còn nhỏ nhít gì mà khi buồn bã và đơn côi lại réo tên người thân trong gia đình. Tôi muốn có, tôi cần có một người bạn, hiểu mình chút chút, thông cảm mình chút chút để thư từ thăm hỏi và ít ra mình cũng có một người thân quen ở thành phố, để không có cảm tưởng mình bị bỏ rơi, bị quên lãng...
Đan Trầm cảm thấy chút bồi hồi khi đọc hết một đoạn thư của Mặc. Nàng như mường tượng ra nét mặt thoáng buồn của ông lính trong buổi giã từ. Nàng biết mình nặng tình cảm, lãng mạn và phóng khoáng. Vẻ thản nhiên và vui cười ở bên ngoài chỉ là cái vỏ bọc bên trong một tâm hồn đa sầu đa cảm. Giữa buổi sáng tĩnh lặng của thành phố, thứ tĩnh lặng hiếm hoi của thủ đô mà áp lực của địch càng ngày càng đè nặng lên, nàng mơ hồ nhớ lại buổi sáng sớm được Mặc đón đi ăn phở Hiền Vương. Chỉ có nàng nói cười mà Mặc im lặng nghe. Nàng nhớ mình hứa viết thư cho ông lính song chần chờ vì chưa quyết định có nên nới rộng giao du với ông ta hay không. Dù ông ta cả quyết mình chưa bao giờ lập gia đình nhưng mấy ông lính nói khó tin lắm. Miệng của họ dẻo còn hơn mạch nha, lưỡi của họ uốn đủ trăm chiều, do đó muốn giao du thân mật nàng nên thận trọng để sau này khỏi lo chuyện bị đánh ghen hoặc mang tiếng làm bé. Nàng cần phải hiểu thêm về đời tư của Mặc trước khi đi sâu vào chuyện quen biết với anh.
Thấy đồng hồ chỉ 11 giờ, Đan Trầm gấp thư lại bỏ vào phong bì rồi lẩm bẩm.
- Thôi bây giờ tôi phải đi nấu cơm... Thằng bé đi học về đói bụng mà hổng có cơm nó nhằn tôi ông biết hông...
Bật cười thành tiếng nhỏ vì câu nói của mình, bỏ lá thư vào trong túi áo nàng đi thẳng vào bếp nấu cơm. Không biết nghĩ sao nàng lại đi vào phòng ngủ, nhét lá thư của Mặc vào ngăn tủ đựng quần áo. Dường như nàng không muốn Điềm biết Mặc đã gởi thư cho mẹ của nó. Nàng nghĩ còn quá sớm để nói cho con trai biết sự giao du giữa mình với Mặc.
Điềm vừa rời nhà để tới trường thời Đan Trầm cũng trở vào phòng ngủ sửa soạn một cách sơ sài xong đi bộ ra đường Hùng Vương đón xích lô đi chợ Bến Thành mua một chục cam biếu ba má Mặc. Mua quà xong nàng lại ngồi xích lô đi Ngã Ba Hàng Xanh tới nhà của ông lính. Trước khi quyết định viết thư hồi âm, nàng muốn biết rõ thêm về đời tư của anh. Nàng ngại giao du với một người đã có vợ con, ngại gây rắc rối cho chính mình đồng thời làm khổ một người đàn khác. Nếu anh còn độc thân thời lúc đó nàng mới yên tâm mà viết thư và tiếp tục giao du. Theo lời chỉ dẫn của người trong xóm, sau một hồi đi lanh quanh cuối cùng nàng cũng tìm ra nhà. Ba má Mặc tỏ vẻ ngạc nhiên về sự viếng thăm của một người đàn bà tự xưng là bạn với con trai của mình song họ cũng ân cần và niềm nở tiếp đón nàng. Dù không nói ra họ cũng lờ mờ hiểu phải có liên hệ tình cảm như thế nào, người đàn bà đẹp và cốt cách giàu sang này mới tìm tới nhà để làm quen với gia đình của họ. Chị gái của Mặc ở chung nhà với cha mẹ còn anh trai cũng ở kế bên. Du, anh hai của Mặc cũng đi lính, tùng sự tại Biệt Khu Thủ Đô với cấp bậc trung úy.
- Cô Đan Trầm quen với Mặc lâu chưa?
- Dạ... Tôi quen anh Mặc được hơn ba tháng... Tụi này đi chơi với nhau đôi lần...
Nhìn Du giây lát, nàng mới cười thốt.
- Thú thật với anh, tôi thích anh Mặc vì tính tình hiền lành và có nhiều chỗ hợp với tôi. Sở dĩ tôi tới đây gặp hai bác và các anh chị là để biết thêm về đời tư của Mặc trước khi tôi tiếp tục giao du với anh ấy...
Cười cười, Du hỏi thẳng.
- Cô muốn biết Mặc có vợ con chưa hả?
- Dạ... Anh cũng hiểu là đàn bà, tôi không thích giao du với một người đàn ông đã có gia đình, vừa mang phiền lụy cho mình đồng thời gây ra đau khổ cho người khác...
- Tôi hiểu ý cô Đan Trầm. Tôi cũng khen cho tính ngay thẳng của cô. Cô đừng lo. Dù đã lớn tuổi song Mặc chưa bao giờ lập gia đình. Theo tôi, nó là thằng khó tính trong việc chọn lựa một người bạn trăm năm. Cách đây mấy năm, nó có một cô bạn gái thân thiết lắm, song không biết vì lý do gì mà hai đứa tụi nó xa nhau. Cô gái đó đi lấy chồng còn Mặc thời gian sau cũng đi lính. Cô chắc còn trẻ hơn nó?
- Dạ tôi trẻ hơn anh Mặc...
- Mời cô Đan Trầm uống nước...
Du đưa ly nước lên mời. Đan Trầm vui vẻ vừa uống vừa trò chuyện với Du, một người rất tử tế và cởi mở.
- Tôi cũng định viết thư cho Mặc. Cô có muốn nhắn gì không?
- Dạ cám ơn anh. Chắc tôi không có gì để nhắn. Anh Mặc vừa gởi cho tôi lá thư. Đọc thư xong, muốn biết thêm về ảnh trước khi hồi âm nên tôi tới đây gặp hai bác và anh để hỏi cho rõ ràng. Như thế tôi mới yên tâm viết thư cho anh Mặc. Ảnh tả oán khiến cho tôi cũng hơi...
Đan Trầm ngừng lại. Dù nàng không nói hết ý, song cũng là lính nên Du hiểu bèn cười đùa.
- Nó tả oán với cô chứ gì... Nè... nè… đừng có nghe mấy ông lính tả oán, ca bài con cá rồi động lòng nghen...
Đan Trầm bật cười thánh thót.
- Dạ... Anh cảnh cáo tôi hơi chậm rồi anh...
Vui miệng và cũng muốn thắt chặt tình thân với gia đình của Mặc, Đan Trầm vui vẻ kể lại cho Du nghe chuyện nàng với Mặc quen nhau. Nghe xong, Du gật đầu nói bằng giọng nghiêm nghị.
- Nó kết cô rồi đó. Tôi đã giới thiệu cho nó nhiều cô trong sở còn trẻ và đẹp mà nó đi chơi một lần rồi trốn biệt luôn...
Thấy trò chuyện cũng lâu, Đan Trầm từ giã đồng thời xin phép ba má Mặc thỉnh thoảng được tới nhà thăm viếng ông bà. Ngồi trong lòng chiếc xích lô trên đường trở về nhà, nàng cảm thấy thoải mái và yên tâm khi biết rõ đời tư của Mặc cũng như quyết định viết thư trả lời cho anh.
Đi lính xa nhà, không có niềm vui và an ủi nào lớn hơn khi nhận được thư, nhất là thư mà mình trông đợi. Mặc đang ở trong tình trạng đó. Anh vừa nhận được thư của Đan Trầm hồi chiều. Vì đang bận nên anh dằn lòng không mở ra mà chỉ chăm chú nhìn bên ngoài. Thư khá dày, bao thư được làm bằng giấy đắt tiền nên đẹp mắt. Nhưng đẹp nhất chính là nét chữ gãy gọn, nắn nót và rõ ràng của người gởi. Góc bên trái phía trên cùng có tên Nguyễn Thị Đan Trầm- 21/5/11 đường Hùng Vương- Xã Thạnh Mỹ Tây- Quận Gò Vấp- Tỉnh Gia Định. Phía dưới ngay chính giữa có tên Tr/u Trần Quân Mặc- Phòng 3- Tiểu Khu Bình Long. Ăn vội chén cơm, tắm gội và thay quần áo xong, ra ngồi nơi góc cây xế cửa chính của căn cứ anh chậm chạp lấy lá thư ra. Trên nền giấy pellure màu xanh nhạt những dòng chữ đầu tiên hiện ra làm cho anh phải lắc đầu mỉm cười lẩm bẩm: '' Đợi dài người ra mới có thư...''
- Kính thưa ông lính trẻ của tôi…
Đọc câu đầu tiên, Mặc bật cười tiếng nhỏ vì hơi văn cợt đùa của Đan Trầm.
- Sở dĩ tôi chậm viết thư hồi âm vì tôi có lý do. Cách đây ba ngày, tôi có tới thăm ba má ông và hân hạnh được trò chuyện khá lâu với anh Du. Mục đích của cuộc viếng thăm này chỉ để xác định: ông đã đùm đề vợ con hay ông vẩn còn là ông lính độc thân vui tính. Không phải tôi không tin những gì ông đã kể với tôi, nhưng tôi muốn thật sự yên tâm và vững lòng trước khi viết thư trả lời ông. Tôi muốn, khi đi chơi với ông, tôi sẽ không làm một người đàn bà nào đó đau khổ. Là đàn bà, tôi hiểu nỗi khổ tâm của họ khi bị người khác cướp mất đi kẻ mà mình yêu thương. Tôi cần được sự an lòng, không sợ bị người ta chận đường đánh ghen khi tôi đi ăn kem với ông, cùng đi với ông vào Khai Trí mua sách báo mà không bị mang tiếng giựt chồng của người khác.
Sau khi đã bí mật điều tra lý lịch và được ba má ông cũng như anh Du xác nhận ông không có vợ con, tôi cảm thấy an lòng, hân hoan chấp nhận tình bạn mà ông đã dành cho tôi. Nếu ông giận và không đồng ý về chuyện tôi đã làm ( tôi nghĩ ông không giận cũng như ông đồng ý ), vì điều này khiến cho tình cảm giữa chúng ta tiến triển một cách mau mắn và tốt đẹp hơn, thời tôi, sẽ không gọi ông bằng ông và xưng tôi nữa. Tôi sẽ gọi Anh Mặc ( Điềm nói tên của ông kỳ quá... Mặc là mặc gì... Mặc quần áo, mặc cả, hay bỏ mặc...) Nó nhờ tôi hỏi anh Mặc giải thích một cách rành mạch về cái tên Mặc của anh. Dù tôi có nói Mặc là trầm mặc nó vẫn không chịu. Anh Mặc nên dành thời giờ suy nghĩ hầu giải thích cho đứa con khó tính của Đan Trầm...
Mặc mỉm cười. Anh cảm thấy vui vui khi đọc những dòng chữ của Đan Trầm. Thoạt đầu hơi văn xa lạ và có khoảng cách nhưng sau đó chuyển nhịp thân mật hơn bằng cách gọi anh và xưng tên.
- Như đã nói với anh Mặc đôi lần, tôi rất thương con và có thể nói một cách không ngoa, từ khi chồng bỏ đi xa Đan Trầm đã sống cho con nhiều hơn sống cho mình. Nó là hạnh phúc nhỏ nhoi, niềm vui hèn mọn của tôi. Hiểu được sự hi sinh vô bờ bến của mẹ hiền, Điềm cũng rất thương mẹ. Điều đáng nói ở đây chính là vì hoàn cảnh chỉ có hai mẹ con sống với nhau nên rất thân thiết, thông cảm và đối xử với nhau như bạn. Từ lúc còn bé, Điềm đã rất '' mê '' mẹ. Nó tôn thờ, ngưỡng phục, ái mộ và si mê mẹ của nó.
Tại sao Đan Trầm lại nói ra điều này với anh Mặc? Chỉ vì trong lần mình đi chơi với nhau trước khi trở lại An Lộc, anh Mặc có nhắc đi nhắc lại nhiều lần ý muốn lập gia đình với Đan Trầm. Điềm chính là trở ngại đầu tiên mà anh Mặc phải giải quyết. Nó sẽ là người đứng ở chính giữa. Nó không có may mắn được sống với cha từ lúc nhỏ cho tới khi lớn khôn, nên Đan Trầm không muốn con của mình phải mất thêm người mẹ mà nó thương yêu rất mực. Tôi không thể sống hạnh phúc bên anh Mặc hay bất cứ người đàn ông nào nếu con không được sung sướng. Nói một cách khác là Đan Trầm đặt nặng tình thương con ngang hàng với chính hạnh phúc của mình. Sở dĩ tôi phải nói rõ như vậy cốt ý để cho anh Mặc hiểu thêm về hoàn cảnh đặc biệt của tôi...
Mặc gấp lá thư đọc dở dang lại rồi bỏ vào túi áo trận. Anh muốn nhín lại để đọc vào dịp khác vì không phải lúc nào cũng có thư để đọc. Huống chi thư của Đan Trầm còn hiếm hoi hơn nữa. Anh cũng muốn tĩnh tâm suy nghĩ về những gì nàng đã viết trong đoạn đầu của lá thư dài bốn trang. Xuyên qua lời lẽ trong thư, anh biết Đan Trầm rất thương con. Có thể nàng thương con nhiều hơn bản thân nàng. Cũng vì vậy mà nàng chịu đựng được cảnh cô đơn mười bảy năm ròng rả để nuôi dưỡng con trai cho đến ngày khôn lớn. Hồi tưởng lại cử chỉ, thái độ của Đan Trầm đối với con, cũng như của Điềm đối với mẹ; anh biết cả hai mẹ con, ngoài tình mẫu tử còn đối xử nhau như bạn vong niên. Điềm có mẹ mà không có cha, còn Đan Trầm có con mà không có chồng; hoàn cảnh đơn độc đó vô hình chung tạo ra sự gần gụi, thân mật và gắn bó hiếm có và hiếm thấy trong những gia đình có đầy đủ cha mẹ và nhiều anh chị em. Dĩ nhiên phần lớn người mẹ nào cũng thương con. Người mẹ nào mà không thương con của mình thì người đó không phải là người mẹ đúng nghĩa mẹ. Riêng Đan Trầm và Điềm còn hơn thế nữa. Cả hai còn tựa nương vào nhau để sống. Con trở thành bạn của mẹ và mẹ đóng vai trò bạn của con, rồi tạo nên một thực thể mẹ-con gắn bó với nhau tựa bóng với người. Suy nghiệm ra điều này, Mặc biết muốn hội nhập vào trong thực thể mẹ-con đó không phải dễ dàng, bởi vì anh phải được Đan Trầm cũng như Điềm chấp nhận, chia xẻ và nhường cho anh một vị thế ngang hàng với hai mẹ con. Tuy nhiên việc đó còn quá sớm để bàn luận một cách chi tiết. Chuyện cần thiết trước nhất là chuyện tình cảm giữa anh với Đan Trầm. Dù chỉ mới quen biết nhau thời gian ngắn, song anh cũng phải tự thú nhận mình rất mến và thích Đan Trầm. Phải nói anh bị nàng cuốn hút. Ai lại không bị thu hút bởi một người đàn bà trẻ đẹp, có học, thông minh và nhiều cá tính. Anh cũng biết dù ít hay nhiều Đan Trầm cũng mến và thích mình, bởi vậy nàng mới chịu khó tìm hiểu về đời tư và sau đó viết thư cho anh. Như vậy anh có nhiều hi vọng để làm cho sự quen biết thêm sâu đậm rồi tiến tới tình yêu. Nếu anh và Đan Trầm yêu nhau thời mọi sự sẽ trở nên dễ dàng hơn. Nếu biết anh có ý định lập gia đình với mẹ nó tất nhiên Điềm phải chấp nhận vì thương mẹ. Suy đi tính lại Mặc nghĩ mình không nên vội vàng viết thư trả lời cho Đan Trầm. Phải để cho nàng đợi, nàng chờ. Như thế lá thư của anh mới có giá trị nhiều hơn.
 
- 9 -
Điềm cắm đầu đạp một hơi khi ra khỏi trường. Hôm nay đúng 27 Tết. Anh không phải đi học cho tới mồng 5. Nghĩ tới ở nhà 7 ngày tha hồ ăn ngủ, anh cảm thấy lòng phơi phới, nhấn mạnh chân xuống bàn đạp của chiếc xe đạp mà mẹ mới mua cho cách đây hơn tháng. Mặc dù có xe gắn máy song anh vẫn thích đi học bằng xe đạp hơn vì không tạo ra sự cách biệt với bạn bè trong trường mà hầu hết vẫn còn đi học bằng xe đạp. Bởi vậy anh mới năn nỉ mẹ mua cho chiếc xe đạp mới, loại dành riêng cho các tay đua xe. Chân đạp đều đều anh nghĩ ngợi lan man để tìm xem mình làm gì trong dịp Tết. Ăn tết mà hổng có vui chơi thời đâu có gọi là ăn tết được. À lên tiếng nhỏ vì tìm ra ý kiến mới mẻ anh khoái chí đạp xe nhanh hơn để về nhà bàn với mẹ. Dù sao anh cũng phải được mẹ đồng ý.
Dựng xe đạp trước hàng ba anh xô cửa và gọi lớn hai tiếng '' mẹ ơi ''. Không có ai trả lời cho anh biết mẹ không có nhà. Trên bàn có mảnh giấy ghi dòng chữ '' Mẹ đi chợ Tết... chiều về... có bánh mì thịt cho con ''. Đói bụng, anh mở gác măng rê lấy bánh mì ra ăn.
- Cô Đan ơi... Cô có thơ nè cô...
Đang nhai, nghe tiếng ông phát thơ anh hơi ngạc nhiên bèn bước ra. Thấy Điềm, ông phát thơ cười trao cho anh lá thư.
- Thư này của mẹ cậu...
- Dạ cám ơn bác... Chúc bác ăn tết vui vẻ...
Nói lời cảm ơn ông phát thư quen biết với nhà mình mấy chục năm và đợi cho ông ta đạp xe đi khỏi, Điềm liếc nhanh phong thư cũ và hơi nhăn nheo. Tên người gởi khiến cho anh hơi cau mày tỏ vẻ khó chịu vì biết đó chính là thư của bác Mặc gởi cho mẹ của mình. Nửa bực dọc, nửa tò mò muốn biết ông lính viết cái gì song anh cũng hiểu không nên xé thư ra đọc. Đó là một điều tối kỵ. Đó là một xúc phạm với người mẹ kính yêu. Mân mê lá thư trên tay giây lát, anh càu nhàu mấy tiếng rồi bước vào phòng bỏ nó trên giường của mẹ. Nhưng không biết nghĩ sao anh lại lấy lá thư nhét vào dưới cái gối của mình. Dường như anh muốn giấu lá thư của bác Mặc gởi cho mẹ của mình. Trở ra bàn vừa ăn bánh mì anh vừa suy nghĩ rồi sau đó nhiều câu hỏi bật ra trong đầu. Mẹ với bác Mặc viết thư lâu chưa? Viết bao nhiêu lá thư rồi? Có đi chơi riêng rẻ chưa? Nếu có thì bao nhiêu lần rồi? Ăn được nửa ổ bánh mì, không biết nghĩ sao anh lại trở vào phòng, vạch gối lấy phong thư đem ra đặt trên bàn ăn trước mặt của mình. Vừa ăn anh vừa nhìn phong thư rồi cảm thấy bánh mì nhạt nhẽo và không còn hương vị gì nữa. Tự dưng anh thấy hổng ưa ông lính, bạn của mẹ. Trong óc của cậu thanh niên vốn là con một quen được mẹ nuông chiều nãy sinh ra sự ghen tức. Người ta thường nói con một có tính ích kỷ và ít khi chịu chia xẻ với ai. Điềm cũng nằm trong tình trạng đó và còn nặng hơn. Anh mê mẹ và nhất định không chịu chia xẻ tình cảm của mẹ dành cho mình với bất cứ ai. Anh chỉ muốn mẹ là của mình, mãi mãi thương yêu mình, dù biết rằng mai mốt anh cũng sẽ gặp gỡ, quen biết, yêu thương và phải có gia đình riêng của mình. Tuy nhiên ngay lúc này và có thể còn lâu lắm anh vẫn sống với mẹ do đó không muốn bà quen biết và có bạn trai hay bồ bịch với bất cứ người đàn ông nào.
- Điềm ơi...
Đang suy nghĩ, nghe tiếng mẹ gọi ngoài sân, Điềm nhét vội lá thư của Mặc vào túi áo đoạn reo thành tiếng vui vẻ.
- Dạ… Con mới về mẹ ơi…
Anh nghe giọng nói của mình có chút gì gượng gạo. Bước nhanh ra cửa đúng lúc mẹ vừa vào tới, thấy mẹ tay xách nách mang, anh đưa tay đỡ lấy bịch giấy dầu to và nặng.
- Con phụ mẹ ôm trái dưa hấu vào nhà nghen con… Nặng quá mẹ ôm hổng nổi…
- Sao mẹ hổng chờ con đi học về rồi con đi với mẹ…
Đan Trầm vừa thở vừa cười nói với con trai.
- Mẹ đi chợ Thị Nghè mua vài thứ về kho thịt. Ngày mai mình ra chợ Bến Thành mua trái cây để mồng hai qua nhà nội của con…
Ngoái đầu nhìn ra ngoài sân, nàng nói tiếp.
- Chú hai Miện để trái dưa hấu ngoài cửa cho con ôm vào dùm mẹ đi con… Còn bịch thức ăn nữa…
- Dạ mẹ cứ để đó cho con… Mẹ vào nghỉ mệt đi mẹ…
- Ừ… mẹ vào nghỉ mệt một chút… Con nhớ đem hết thức ăn vào nghen xong rồi mình ăn cơm…
Nhìn theo dáng đi của mẹ rồi sau đó ngó xuống túi áo trong có đựng phong thư của Mặc, Điềm lẩm bẩm điều gì xong nối bước theo sau. Đặt gói giấy dầu lên bàn anh quày quả trở ra sân. Một tay ôm trái dưa hấu lớn, một tay ôm bọc giấy, anh trở vào nhà thật nhanh.
- Mẹ ơi…
- Gì đó con… Chờ chút… Mẹ đang thay quần áo…
Vừa định vén màn bước vào phòng ngủ, nghe mẹ lên tiếng, Điềm hơi ngần ngừ rồi cuối cùng đứng yên không bước vào phòng trong lúc mẹ đang thay quần áo. Dù vậy, anh cũng nghe được tiếng động quen thuộc làm cho anh liên tưởng tới điều gì khiến mặt mày đỏ dần lên. Lắc lắc đầu mấy lượt như cố xua tan những hình ảnh trong đầu, anh bước ra sau bếp soạn thức ăn mà mẹ đã mua sắm cho ba ngày tết.
- Mẹ có mua mứt gừng cho con đó…
Đan Trầm cười nói trong lúc cài nút áo trên cùng. Điềm ngước lên cười nhìn mẹ.
- Có bánh tét… Ủa mà mẹ mua bánh chưng chi vậy mẹ?
Cầm ổ bánh chưng vuông vuông lên, Đan Trầm cười hắc hắc.
- Mua ăn thử… Cô bạn trong sở nói bánh chưng ngon lắm nên mẹ mua ăn thử… Con hổng thích thời mẹ ăn một mình…
Dứt lời nàng chúm chiếm cười nhìn con trai và buông một câu nói đùa.
- Mẹ muốn thử món ăn của miền bắc mình để sau này có cô con dâu người bắc thời mẹ cũng không bỡ ngỡ…
Nghe bà mẹ nói đùa Điềm không nhịn được cũng bật lên tiếng cười vui vẻ. Bẻ miếng mứt gừng bỏ vào miệng anh vừa nhai vừa cười thốt.
- Xóm mình có con nhỏ tên Tâm người bắc học Trưng Vương đó mẹ…
- Có phải Tâm Bắc không?
- Dạ…
Quay qua nhìn con, Đan Trầm bắt gặp con cũng đang nhìn mình cười.
- Tâm Bắc với Tâm Nam, Tâm nào đẹp hơn?
- Dạ… Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười…
Đan Trầm buông tiếng cười thánh thót khi nghe câu trả lời của con.
- Con thích cô nào?
- Hổng thích cô nào hết…
- Sao lạ dzậy… Con nói với mẹ là con phục hai bà Trưng Trắc và Trưng Nhị lắm mà…
Điềm trả lời trong tiếng cười vui.
- Dạ… Con phục Hai Bà Trưng mà hổng thích con gái học Trưng Vương…
- Vậy chứ con thích ai?
- Hổng thích ai hết…
Tinh ý, Đan Trầm thấy nét mặt của con thoáng nét buồn man mác sau khi nói câu đó.
- Thật không… Có để ý tới ai thời con nói cho mẹ biết nghen. Mẹ sẽ tìm cách giúp con. Mẹ sẽ cố vấn cho con…
Thở dài nhè nhẹ, Điềm nói lảng sang chuyện khác bằng một câu hỏi nửa đùa nửa thực.
- Chuyện tình của mẹ với bác Mặc tới khúc quanh nào rồi?
Im lặng giây lát, Đan Trầm mới lên tiếng.
- Tình gì… Mẹ với ông ta chỉ là bạn…
- Bạn gì mẹ?
- Bạn thôi… Chưa có gì hết…
- Chưa có nghĩa là sẽ có phải hông mẹ?
Đan Trầm nhìn con chăm chú khi nghe câu bắt bẻ của nó. Điềm hơi cúi đầu xuống như cố tránh tia nhìn quan sát của mẹ. Thật lâu anh mới nghe tiếng thở dài của mẹ cùng với giọng nói buồn buồn vang lên trong căn nhà bếp vắng lặng chỉ có hai người.
- Mẹ không biết… Mẹ thích ông ta nhưng…
Đan Trầm ngập ngừng như khó tìm ra lời nói diễn bày ý nghĩ của mình. Chờ giây lát không thấy mẹ tiếp, Điềm hỏi nhỏ.
- Từ hôm đi ăn tối mẹ có gặp bác Mặc lần nào nữa không mẹ?
- Không…
Đan Trầm không hiểu sao mình lại trả lời không. Đúng ra thời nàng có đi chơi với Mặc một lần trước khi anh trở lại đơn vị.
- Bác ấy có viết thư cho mẹ hả mẹ?
- Có…
Tay đều đều cắt khúc thịt đùi ra thành những cục thịt nhỏ để kho, Đan Trầm trả lời gọn.
- Chắc mẹ có hồi âm hả mẹ?
Điềm hỏi tiếp. Ngưng tay, nhìn con giây lát xong nàng mới cười đùa.
- Con tính làm phóng viên Lê Phong để điều tra mẹ hả?
Cười hắc hắc Điềm không trả lời. Đan Trầm nói chậm và nhỏ. Giọng của nàng thoáng buồn.
- Mẹ có viết thư nhưng sau đó không thấy bác ấy trả lời. Chắc bác ấy bận… Lính mà…
Nhìn gương mặt thoáng nét buồn man mác, nhất là đôi mắt đen dài long lanh như có nước mắt của mẹ hiền, Điềm cảm thấy áy náy. Nhìn mẹ, anh cười nói đùa.
- Con có cái này để làm quà Tết cho mẹ nè mẹ…
Nói xong anh thò tay vào túi áo của mình.
- Con cho mẹ cái gì?
Đan Trầm thờ ơ hỏi. Nàng đâu cần quà cáp của con trai hay bất cứ của ai. Móc trong túi áo ra phong thư dày, Điềm trao cho mẹ trong lúc quan sát cử chỉ của bà. Anh muốn biết để đo lường mực độ tình cảm của bà đối với ông lính tên Mặc. Anh thấy thoáng mừng rỡ ánh lên trong đôi mắt dài có đuôi, cũng như bàn tay nuột nà run nhè nhẹ khi đón lấy phong thư nhăn nheo.
- Cám ơn con…
- Thơ tới lúc con vừa đi học về. Con tính đợi tới mồng một tết mới đem ra lì xì cho mẹ, nhưng biết mẹ trông thơ của bác Mặc nên con…
Mỉm cười, Đan Trầm hôn nhẹ vào má con trai như biểu lộ sự cám ơn. Điềm cảm thấy lòng mình nao nao khi đôi môi mềm ấm của mẹ chạm lên má. Mùi hương thân thể quen thuộc của bà làm cho anh ngầy ngật, choáng váng một cách dịu dàng song âm vang còn vương lại rất lâu trong tâm tưởng.
- Con ước gì bác Mặc gởi thư cho mẹ mỗi ngày…
- Chi dzậy?
Mắt không rời phong thư của ông lính được đặt trên mặt bàn, Đan Trầm hỏi với chút ngạc nhiên. Dù nôn nóng muốn đọc thư song nàng cố dằn lòng đợi sau khi làm xong mọi chuyện, nhất là muốn che dấu sự nôn nóng của mình không cho con trai biết. Điềm cười hắc hắc.
- Con sẽ được mẹ hôn mỗi ngày…
- Hổng có thư của bác Mặc mẹ cũng hôn con mỗi ngày mà… nếu con muốn…
Điềm chưa kịp phát biểu ý nghĩ của mình, mẹ anh đã cười lên tiếng. Âm thanh của giọng cười nghe thanh thoát, dịu dàng và tươi vui.
- Mà chắc con hổng cần mẹ cưng nựng đâu… Để mai mốt Tâm Bắc hay Tâm Nam nựng con nhiều hơn…
Bật lên tiếng cười vui, Điềm nghiêng người chìa má sang như muốn để cho mẹ hôn lần nữa. Đan Trầm giỡn với con bằng cách chạm nhẹ cái trứng hột vịt vừa lột vỏ xong vào má của con trai kèm theo hai tiếng '' hư quá nè...''. Hai mẹ con cười giỡn trong lúc liền tay sửa soạn thức ăn cho ba ngày Tết. Khoảng trưa mọi việc tạm xong. Vặn nhỏ lửa nồi thịt kho, Đan Trầm lên tiếng.
- Mẹ đi nằm nghỉ một chút… Con qua nhà Tâm Nam chơi hả?
Điềm cười cười. Anh biết mẹ muốn đuổi khéo mình đi chơi để ở nhà đọc thơ của bác Mặc. Vì vậy anh tìm cách chọc phá cho vui.
- Dạ hông… Con ở nhà đọc ké thơ của mẹ…
Thấy mẹ đưa tay định ký đầu mình, anh cười hăng hắc.
- Thôi con đi chơi để cho mẹ ở nhà đọc thơ bồ…
- Bồ gì… Ai mà thèm bồ bịch với mẹ…
Bật lên tiếng cười Điềm bước ra cửa rồi ngoái đầu lại đùa một câu.
- Con hổng tin đâu… Mai mốt gặp bác Mặc con sẽ hỏi xem bác ấy có mê mẹ không…
Đứng nhìn theo bóng con trai khuất ngoài cổng giây lát, Đan Trầm mới thong thả vén tấm màn bước vào phòng ngủ. Thấy giường của con trai ngổn ngang quần áo, sách vở nàng lẩm bẩm.
- Hư quá… không khi nào chịu dọn dẹp…
Tuy nói như vậy song nàng cũng không chịu dọn dẹp cho con mà lại nằm xuống giường của mình. Đưa phong thư tuy còn mới song lại được gấp làm đôi của Mặc lên ngắm nghía giây lát nàng mỉm cười. Ba ngày Tết mà nhận được lá thư mình mong đợi thời đúng là món quà quí giá và hiếm hoi. Một ý tưởng nãy ra trong trí, nàng đặt phong thư của người lính lên ngực rồi sau đó nhắm mắt lại. Căn phòng chìm vào im lặng.
Điềm rón rén bước vào nhà như không muốn gây ra tiếng động. Anh muốn biết mẹ có đọc thư của bác Mặc hay đang làm gì khác. Vào tới nơi anh ngạc nhiên vì sự vắng lặng. Khẽ vén màn anh càng ngạc nhiên hơn khi thấy mẹ không có đọc thư của bác Mặc mà đang nằm ngủ trên giường. Lá thư đặt trên ngực vẫn còn dán kín.
- Mẹ ơi…
Đan Trầm hơi cựa mình dù con gọi rất khẽ. Không mở mắt nàng hỏi nhỏ bằng giọng chứa ít nhiều ngáy ngủ.
- Gì đó con?
- Dạ hổng có chi… Con chỉ muốn biết mẹ thức hay ngủ…
Điềm thì thào. Đan Trầm xoay người nằm nghiêng mặt vào vách.
- Mẹ nằm một chút… Con canh chừng nồi thịt kho cho mẹ… Châm thêm nước cho mẹ…
- Dạ…
Dù dạ tiếng nhỏ song Điềm vẫn đứng im tại chỗ. Mái tóc huyền xoả trên chiếc lưng ong. Dáng mẹ nằm ngủ thật đẹp và thật quyến rũ tới mức độ làm cho anh không thể không nhìn ngắm dù biết làm như thế là bất kính với mẹ hiền. Lát sau khe khẽ thở dài, anh lẳng lặng lùi ra khỏi phòng mà cảm thấy bước chân của mình nặng chình chịch. Vào nhà bếp anh thở khì ra hơi thật dài đoạn nhìn quanh quất. Mùi nước mắm, nước dừa xiêm hoà quyện với mùi thịt heo, trứng vịt, cá lóc làm thành mùi thơm thật quyến rũ. Hai chữ quyến rũ bật ra trong trí làm anh liên tưởng tới dáng nằm ngủ của mẹ. Nó gây cho anh xúc động xôn xao giấu mặt, lẫn khuất mơ hồ như có như không. Từ khi mẹ quen biết bác Mặc, người thứ nhì hiện diện trong đời sống tình cảm của bà, anh mới nhận ra mình càng ngày càng thương yêu và si mê mẹ nhiều hơn. Có lẽ anh biết sẽ mất mẹ. Có lẽ anh biết mẹ có cảm tình với bác Mặc dù mới quen biết thời gian ngắn. Anh biết tính của mẹ cũng giống như mình, nghĩa là lãng mạn, đam mê và thuần tình cảm. Nếu gặp đúng người, không cần phải đợi thời gian lâu mới nãy sinh tình cảm mà bà sẽ yêu nhanh, yêu nhiều và yêu say mê. Điều đó anh nhận thấy trong cử chỉ, lời nói và cung cách đối xử mà mẹ dành cho bác Mặc. Ý nghĩ ngày nào đó mẹ sẽ yêu thương người khác làm cho anh buồn bã. Ý nghĩ bị mẹ bỏ rơi cũng làm cho anh khó chịu và đâm ra hờn giận mẹ và luôn cả bác Mặc. Mình phải làm gì? Điềm tự hỏi. Trong nhất thời anh chưa tìm ra câu trả lời thoả đáng cho vấn đề tình cảm vốn tế nhị, phức tạp và khó giải quyết.
- Điềm ơi… Con làm gì đó?
Tiếng gọi ôn nhu, dịu dàng và quen thuộc của mẹ vang lên khiến cho Điềm mỉm cười. Cúi đầu nhìn vào nồi thịt kho nước đang sôi, anh nói chậm và nhỏ.
- Đang canh nồi thịt kho cho mẹ nè…
Đan Trầm cười thánh thót.
- Con đang canh hay đang ăn vụn. Mẹ thấy con bóc bỏ miệng lia lịa…
- Mình có dưa cải hông mẹ?
Biết ba món thịt kho, dưa cải và bánh tét là ba món mà con hẩu nhất, Đan Trầm vội trả lời.
- Chưa… Mai ra chợ Bến Thành mẹ mới mua. Con đi chợ với mẹ không?
Thường Điềm ít khi nào chịu đi chợ để mua thức ăn với mẹ, nhưng lúc này không biết nghĩ sao mà anh lại gật gật đầu vui vẻ trả lời.
- Con sẽ đi với mẹ…
Bước tới một bước đứng sát cạnh con, Đan Trầm nheo mắt nhìn. Điềm cảm thấy cử chỉ của mẹ nhìn mình có nhiều tinh nghịch, âu yếm và đáng yêu vô cùng.
- Sao lạ dzậy… Hồi trước mẹ năn nỉ thiếu điều gãy cái lưỡi của mẹ mà con đâu có chịu đi…
Bật cười hăng hắc, Điềm nói với giọng nghiêm trang song có chứa chút gì pha trò.
- Dạ… Con phải đi theo hộ tống mẹ… Con hổng muốn mẹ giao nhiệm vụ quan trọng này cho bất cứ ai ngoài con…
Rủ ra cười, Đan Trầm vòng tay quanh cổ con trai đang đứng tựa sát vào người của mình.
- Bé biết vậy là tốt… Có người năn nỉ xin được hộ tống mẹ đó bé ơi…
Điềm quay nhìn mẹ rồi câu hỏi bật ra.
- Bác Mặc hả mẹ?
Cười cười Đan Trầm im lặng không trả lời. Điềm lại hỏi tiếp.
- Mẹ đọc thư bác Mặc chưa mẹ?
- Chưa…
- Sao lạ vậy mẹ… Con tưởng mẹ thích đọc thư của bác ấy mà mẹ…
Đan Trầm cười im lặng. Nàng muốn giấu kín ý nghĩ của mình. Tới khi con trai lập lại câu hỏi lần nữa, nàng mới thủng thẳng trả lời.
- Mẹ nghĩ thư của bác ấy cũng chẳng có gì… Chắc chỉ là thư chúc tết…
Điềm mỉm cười. Đan Trầm cũng cười vì biết con không tin vào lời nói của mình. Nó đủ lớn để biết hai người khác phái thư từ cho nhau nhằm nói chuyện tình cảm chứ chúc tết chỉ là cái cớ mà thôi.
- Hổng đọc thơ con cũng đoán ra bác ấy viết gì cho mẹ…
Đan Trầm nhìn con mỉm cười.
- Thế à…
Điềm lên tiếng. Giọng của anh khang khác.
- Người dưng khác họ… hổng nọ thời kia… mai dìa mốt ở… ban ngày mắc cỡ… tối ở quên dìa…
Úp mặt vào vai con trai, Đan Trầm bật cười hăng hắc khi nghe nó dùng mấy câu ca dao để chọc cười mình đồng thời diễn tả một cách rất xác thực mối quan hệ trai gái.
- Ơ… ơ… sai rồi bé ơi… Mẹ đâu có hổng nọ thời kia… Mai mốt mẹ cho con xem thư của bác Mặc…
Đang nói Đan Trầm ngưng lại liền khi biết mình lỡ lời. Nhìn con, nàng cười đùa.
- … Mà mẹ nghĩ con hổng có thích đọc thư của bác ấy đâu…
- Thích chứ… Con muốn biết bác ấy tán mẹ như thế nào để học hỏi sau đó đem áp dụng với bạn gái…
Đan Trầm hỏi liền như muốn đổi sang chuyện khác nhân câu nói của con trai.
- Con có bạn gái hả… Cô ta xấu đẹp, tròn méo ra sao?
Nhìn con chăm chú sau khi buông ra câu hỏi, nhờ vậy Đan Trầm thấy con mỉm cười, nụ cười buồn và lời nói thoáng chút ngậm ngùi…
- Con chưa có bạn gái nhưng rồi con cũng phải có. Cũng như mẹ, tương lai mẹ cũng phải có bạn trai… Con nghĩ bác Mặc thích mẹ mà mẹ cũng thích bác ấy…
Thầm nghĩ nhận xét của con đúng song không hiểu sao Đan Trầm lại lên tiếng phân trần. Có lẽ nàng không muốn con trai buồn.
- Mẹ với bác Mặc chưa có gì đâu… Chỉ bạn thôi… Tương lai chưa biết còn bây giờ thời cũng không có gì…
Điềm lắc đầu cười có vẻ buồn song giọng nói của anh có chiều nghiêm nghị.
- Con lớn rồi mẹ. Năm tới con sẽ vào đại học. Con nghĩ con có thể chấp nhận và chịu đựng buồn đau. Chuyện con lớn lên và yêu thương một cô gái nào cũng không có gì lạ, cũng như nếu mẹ và bác Mặc thương yêu nhau và lập gia đình với nhau cũng không có gì sai trái và cũng không có ai ngăn cản mẹ được. Cha của con đã có gia đình khác rồi…
Nhìn con đăm đăm vì ngạc nhiên, Đan Trầm buột miệng hỏi.
- Sao con biết?
- Bà nội nói cho con biết…
Đan Trầm làm thinh. Ngày xưa lúc còn bé, Điềm ít lui tới gia đình bên nội vì nàng cũng không thường xuyên thăm viếng. Sau này lớn lên anh đã tự mình mở rộng mối liên lạc với bà nội, chú bác và các anh chị em bên nội. Nàng biết nhưng im lặng, không ngăn cản mà cũng không khuyến khích con vì biết có ngăn cũng chẳng được. Vả lại chuyện Điềm thăm viếng gia đình bên nội không có gì sai trái. Anh không thể chối bỏ mối liên hệ huyết thống đó.
- Nội nói gì về chuyện cha con có vợ khác?
Đan Trầm hỏi dò. Điềm nhìn mẹ như quan sát nét mặt rồi sau đó mới lên tiếng bằng giọng buồn buồn.
- Con hỏi bà nội về chuyện cha con có vợ khác để xác định một việc đã xảy ra rồi. Con nhận thấy cha không minh bạch và không được công bằng với mẹ…
Điềm ngừng lời khi thấy mẹ nhìn mình đăm đăm. Riêng Đan Trầm, dù không nói ra lại có nhiều ngạc nhiên và thắc mắc. Lần đầu tiên nàng nghe con trai nói ra những nhận xét về cha của nó. Qua hơi mát của làn gió nhẹ vào những ngày cuối năm, nàng mơ hồ nghe giọng nói trầm buồn của con trai vang trong căn nhà vắng lặng.
- Cha có quyền lấy vợ khác; tuy nhiên con nghĩ cha nên minh bạch chuyện đó với mẹ…
- Cha của con ở xa…
Lên tiếng chống chế cho chồng song Đan Trầm ngừng lại khi thấy nụ cười của con trai.
- Đành rằng cha con ở xa song viết một lá thư phân trần đâu có mất bao nhiêu thời giờ. Con nghĩ cha con ích kỷ…
Đan Trầm mở to đôi mắt nhìn con vì sửng sốt. Giọng của nàng cất lên nghiêm và có chút gì không bằng lòng. Thâm tâm nàng cũng nghĩ như vậy song ngoài mặt lại nói khác đi.
- Con đang phê phán cha của con…
Điềm nhẹ lắc đầu. Giọng của anh cũng nghiêm không kém gì đấng sanh thành đang đứng trước mặt mình.
- Con xin lỗi mẹ và xin lỗi cha của con. Lời của con nói ra không phải phê phán mà chỉ là một nhận xét khởi xuất từ sự suy nghĩ đã chín nhừ. Con chỉ nói cho mẹ biết mà thôi. Con nghĩ mẹ không thể cấm con nói ra cũng như cấm con suy nghĩ…
Đan Trầm cười nhẹ trước những lời phân trần của con. Nàng biết mình không có quyền cấm người khác, ngay cả con trai của mình phát biểu cảm tưởng vì cả hai đang sống trong một xứ sở dù có chiến tranh song ít nhiều gì vẫn tôn trọng quyền tự do của người dân, trong đó có quyền tự do ngôn luận. Điều mà nàng muốn biết chính là cảm nghĩ của con trai về cha của nó.
- Lý do nào khiến con nghĩ cha của con là người ích kỷ?
Điềm trầm ngâm trước câu hỏi của mẹ. Thật lâu anh mới thở dài lên tiếng trả lời.
- Con nghĩ cha của con yêu cái lý tưởng của ông hơn yêu thương mẹ và con. Cha yêu đảng của cha hơn vợ con… Cha hy sinh cho cái Mặt Trận của cha nhiều hơn cha hy sinh cho mẹ và con…
- Như vậy không có nghĩa là cha con ích kỷ?
Đan Trầm vặn. Điềm cười nhẹ và câu trả lời của anh khiến cho mẹ im lặng.
- Con sợ phải nói ra cha con là một người thiếu bổn phận làm cha và làm chồng...
Đan Trầm thở dài nhè nhẹ vì con nói đúng ý nghĩ của mình. Dù nàng cố giấu tiếng thở dài thầm lặng song dường như Điềm nghe được. Nhìn mẹ bằng ánh mắt buồn, anh nói với giọng ngậm ngùi mà cũng pha chút cay đắng.
- Con đã nói chuyện nhiều lần với anh Hạnh…
Đan Trầm gật đầu. Nàng biết Hạnh, con trai lớn của Định, anh ruột của chồng mình. Mặc dù vai cháu song Hạnh chỉ nhỏ hơn nàng có hai tuổi và đang đi lính. Dù Điềm không nói nhiều, nàng cũng suy đoán ra Hạnh đã bàn luận với con về cuộc chiến tranh đang xảy ra, về vị thế của chồng mình và còn nhiều thứ lắm…
- Anh Hạnh nói với con về trường hợp của cha cũng như một số anh em bên nội đã tập kết ra bắc rồi trở lại miền nam. Họ thuộc lớp người lớn tuổi đi theo mặt trận, theo cộng sản chống lại chính phủ Việt Nam Cộng Hoà mà mẹ và con đang sống. Anh Hạnh còn nói thêm chiến tranh này là một cuộc nội chiến giữa hai miền nam bắc. Miền nam theo thể chế dân chủ tự do còn miền bắc theo chế độ cộng sản. Sở dĩ có chiến tranh chỉ vì miền bắc vâng lệnh của Nga Sô và Trung Cộng xâm lăng miền nam để biến toàn nước ta thành một nước cộng sản. Con đã nghe các giáo sư người bắc nói về cuộc cải cách ruộng đất ở miền bắc, về sự đàn áp các văn nghệ sĩ miền bắc trong vụ Nhân Văn Giai Phẩm. Cộng sản độc tài nên cấm cản người ta nói, viết hay bày tỏ tư tưởng của mình. Tự do tư tưởng là quyền tự do bất khả xâm phạm của con người. Bởi vậy con nghĩ cộng sản miền bắc chẳng muốn giải phóng miền nam ra khỏi ách độc tài của Mỹ Nguỵ như họ từng rêu rao. Họ chỉ muốn áp đặt thể chế độc tài đảng trị của họ lên dân chúng miền nam mà thôi...
Đan Trầm im lìm không nói. Từ lâu, nàng với con không có bàn luận về nhiều vấn đề tế nhị như chiến tranh, chính trị và tôn giáo. Nàng thừa biết chồng mình, lúc còn trẻ đã gia nhập kháng chiến chống Pháp, rồi sau theo Việt Minh và cuối cùng bỏ thành vào bưng theo Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam, một lực lượng trá hình của cộng sản miền bắc trong mưu đồ xâm chiếm miền nam. Sinh ra và lớn lên ở đây, do đó nàng yêu mến xứ sở này. Tuy chính quyền có khuyết điểm cũng như thể chế chính trị sẽ không bằng các nước khác song vẫn có những quyền tự do tối thiểu. Nàng vẫn được sống an nhàn sung sướng, tự do đi lại, bày tỏ cảm nghĩ của mình và nhất là quyền tư hữu, làm chủ những gì mình có được. Trong mỗi người chúng ta đều có cái tốt và cái xấu, thời trong mỗi quốc gia cũng đều có cái tốt và cái xấu và đó là thực trạng chung của xã hội.
- Mẹ…
Nghe tiếng con gọi, đang im lìm nghĩ ngợi Đan Trầm ngước lên nhìn. Nàng bắt gặp nụ cười và ánh mắt quan hoài của con trai.
- Con xin lỗi mẹ… Đúng ra con không nên nói chuyện buồn vào những ngày cuối năm…
Tựa người vào sát con trai, Đan Trầm cười thánh thót như cố khoả lấp nỗi buồn rầu riêng tư của mình.
- Mẹ nghĩ con đã lớn do đó có bàn chuyện người lớn thời có sao đâu… Từ nay mẹ hổng dám gọi con  là '' bé '' nữa rồi…
Vòng tay ôm lấy vai mẹ, Điềm cười. Giọng của anh thật nhẹ và cũng thật âu yếm.
- Con lớn với ai chứ con vẫn mãi mãi là bé của mẹ. Con vẫn còn mê mẹ như lúc còn nhỏ…
Phải rướn người lên chút nữa cho cao bằng con, Đan Trầm mới hôn lên tóc nó được.
- Cám ơn bé… Bây giờ mẹ nhờ bé hộ tống mẹ đi chợ Tân Định. Bé bằng lòng không?
Cười hắc hắc Điềm giơ hai tay lên cao kèm theo câu nói.
- Nhất mẹ nhì trời mà mẹ…
Nguýt con, Đan Trầm cười thốt.
- Bây giờ thời nhất mẹ nhì trời… Mai mốt lấy vợ thời nhất vợ nhì con và mẹ đứng hạng ba hả…
Thấy con dợm bước theo mình, nàng lên tiếng như ngăn không cho nó đi theo mình vào phòng ngủ.
- Con chờ chút… Mẹ đi thay quần áo…
- 10 -
Tiếng pháo nổ ran ran trong xóm. Tuy có lịnh cấm song dân chúng vẫn đốt mà đốt ít thôi. Dù biết vì lý do an ninh nên chính phủ mới cấm, song Đan Trầm vẫn thích nghe tiếng pháo nổ trong đêm ba mươi. Tết mà không có tiếng pháo nổ chẳng khác gì ăn tiệc mà không có cà phê, trà và rượu. Bởi vậy khi con xin tiền mua pháo, nàng vui vẻ đưa và còn dặn phải mua riêng cho mình một phong để tự tay đốt sáng mồng một đón xuân về trong bình an và sung sướng. Nghe tiếng dội nước nàng mỉm cười. Cũng như nàng, Điềm có thói quen tắm gội sạch sẽ và diện quần áo mới đón giao thừa. Bao nhiêu năm rồi, trong ngôi nhà của ông bà, mẹ con nàng đều háo hức chờ đợi giây phút chuyển tiếp của năm cũ và năm mới. Điềm nói chính giây phút này mới quan trọng và thiêng liêng. Nàng cũng đồng ý với con trai về ý nghĩ đó. Bởi vậy tết nào nàng cũng làm một mâm cơm thịnh soạn bày trên bàn thờ gia tiên để cúng cha mẹ, ông bà và tổ tiên về vui hưởng với gia đình trong ba ngày tết cũng như phù hộ cho mẹ con nàng được bình an cùng mọi sự như ý.
- Mẹ không mặc quần áo mới hả mẹ?
Điềm hỏi khi thấy mẹ diện bộ quần áo hơi cũ và đơn sơ. Đan Trầm đùa với con.
- Mẹ hết tiền rồi… Mẹ chờ con lãnh tiền nhuận bút con mua quần áo mới cho mẹ…
Điềm mỉm cười im lặng lo sửa soạn bàn thờ gia tiên để cúng giao thừa. Còn Đan Trầm cũng bận rộn với các món ăn cổ truyền đặc biệt dành cho tết. Ba ngày trước, nàng cặm cụi rửa sạch bụi bặm bộ chén, dĩa, ly tách, bình trà mà ba má dùng để cúng giao thừa trước khi từ trần. Đúng 11 giờ rưởi, hai mẹ con hoàn tất việc sửa soạn cho lễ giao thừa. Đứng nhìn làn khói mỏng toả nhẹ trong không khí âm vang tiếng pháo nổ đì đẹt, Đan Trầm cảm thấy tâm hồn mình thanh thản và nhẹ nhàng như mọi u buồn theo khói bay lên cao. Mùi nhang thơm thoảng đưa hoà lẫn với mùi thức ăn thành mùi hương quyến rũ làm cho nàng cảm thấy đói bụng.
- Sắp tới giờ rồi mẹ…
Điềm lên tiếng khi thấy mẹ hiền trầm tư nghĩ ngợi. Nghe tiếng con, quay qua thấy nó đang mân mê mấy cọng nhang thơm, nàng mỉm cười thì thầm như không muốn làm kinh động không khí tĩnh lặng và trang nghiêm của giây phút cuối cùng của năm cũ.
- Mẹ thương con…
Điềm mỉm cười khẽ gật đầu. Anh hiểu được tình thương vô bến bờ của mẹ. Không nói nên lời anh đưa tay nắm lấy bàn tay mềm ấm của mẹ và xiết nhẹ như bày tỏ sự biết ơn của mình.
- Mẹ vái trước đi mẹ…
Điềm lên tiếng. Nhẹ gật đầu, Đan Trầm bước tới đứng trước bàn thờ gia tiên. Hai tay cầm lấy cây nhang bốc khói đưa lên ngang mặt, nàng đứng im cầu nguyện. Đồng hồ trên tường chợt buông tiếng ngân nga báo hiệu giờ phút chấm dứt của năm cũ và khởi đầu của năm mới. Pháo nổ rộ lên từng tràng dài khắp nơi nơi. Nhìn khói bay, ngửi mùi hương, nghe tiếng pháo nổ, trong lòng Điềm chợt dấy lên cảm nhận đặc biệt như là sự cảm thông giữa cũ mới, giữa người chết và người sống để hình thành tình tự quê hương thấm nhuần bờ ao ngọn lúa. Anh mơ hồ nghe lời ru hờ của bà ngoại tự cõi xa xăm vọng về khi bà thường hay ôm cháu vào lòng ru ngủ buổi trưa hè oi bức.
Không có cử chỉ vái van như đấng sanh thành của mình, Điềm chỉ cầm cây nhang bằng hai tay, đứng im giây lát rồi sau đó cắm cây nhang vào cái lọ xong lùi lại ngồi xuống bên cạnh mẹ. Không khí tĩnh lặng và trang nghiêm song dường như có chút u buồn nào đó của giờ phút bắt đầu năm mới. Chắc tại vì tiếng súng nổ ran ran như báo cho hai mẹ con biết chiến tranh vẫn còn đó và càng lúc càng lan rộng trên quê hương vốn đã nhiều tang thương và điêu tàn.
- Cha con có đón xuân không mẹ?
Điềm lên tiếng. Đan Trầm quay nhìn con và bắt gặp con cũng đang nhìn mình.
- Chắc có… Chắc không giống như mẹ con mình đón xuân…
Ngừng nói, không biết nghĩ gì mà nàng đứng dậy, đi vào giường ngủ rồi trở ra với phong thư trên tay. Điềm nhìn chăm chú vào phong thư mẹ cầm trên tay song cũng không nói gì. Đặt phong thư của Mặc lên mặt bàn, Đan Trầm nói chậm, nhỏ và nghiêm.
- Mẹ đọc thư của bác Mặc…
Mím môi, Điềm cười im lặng. Anh thấy hai bàn tay nuột nà của mẹ có chút run run khi xé phong thư của người lính chiến rồi sau đó nụ cười nở ra trên đôi môi son. Chỉ thế thôi. Không có gì thay đổi trong cử chỉ, thái độ và trên nét mặt. Lát sau Đan Trầm mới thong thả lên tiếng.
- Con muốn đọc thư của bác Mặc không? Quà đầu năm cho con đó...
Điềm nhìn mẹ khi nghe câu hỏi. Anh trả lời bằng câu hỏi với ít nhiều ngạc nhiên.
- Tại sao mẹ muốn con đọc?
Gõ nhè nhẹ phong thư xuống mặt bàn làm bằng gỗ thau lau, Đan Trầm cười nhìn con.
- Tại vì mẹ biết con muốn đọc… Con tò mò muốn biết bác ấy tán mẹ như thế nào. Đúng không?
Mặt của cậu thanh niên sắp thành người lớn ưng ửng đỏ vì bị người mẹ kính yêu nhìn thấu tim đen của mình. Nụ cười bao dung và thông cảm nở trên môi khi thấy cử chỉ tẽn tò và ngượng nghịu của con trai, Đan Trầm cất giọng nói tuy cợt đùa mà cũng dạy đời.
- Con thông minh, học giỏi, học cao hơn mẹ nhưng hiện thời chưa khôn hơn mẹ đâu…
Điềm bật cười hắc hắc vì sự so sánh đó.
- Con đâu có  nói con khôn hơn mẹ đâu… Con còn khờ mà, bởi vậy con vẫn muốn sống với mẹ hoài hoài… Con vẫn muốn được mẹ nâng niu, cưng chiều mà…
Đan Trầm bật cười thánh thót khi nghe câu nói nhún của con.
- Nè đọc đi bé…
Vừa cười nói, nàng vừa đưa phong thư của Mặc cho con trai. Cầm lấy trang giấy trắng đầy chữ Điềm đọc chậm rãi.
- Đan Trầm thân…
Nhân có người quen trong đơn vị được phép về Sài Gòn ăn tết với gia đình nên tôi viết vội vài dòng nhờ ông ta gởi cho Đan Trầm. Trong không khí im lặng của những ngày cuối năm, tôi cảm thấy có chút buồn rầu và nhớ nhà. Đây là cái tết thứ ba xa nhà của tôi. Vì không có vợ con…
Đọc tới đây, Điềm mỉm cười quay nhìn mẹ xong lên tiếng hỏi.
- Mẹ tin bác Mặc còn độc thân?
Khẽ gật đầu, Đan Trầm trả lời chậm và chắc chắn.
- Mẹ không tin mà mẹ biết…
Thấy con nhìn mình dò hỏi, nàng thong thả tiếp.
- Mẹ đã gặp ba má, anh chị em của bác Mặc. Họ xác quyết bác Mặc chưa có gia đình dù đã lớn tuổi… Mẹ không muốn giao tiếp với một người đàn ông có vợ con…
Điềm gật đầu tỏ vẻ hiểu về lời giải thích của mẹ. Tuy không giàu có song bà cũng không nghèo tới độ phải tìm người đàn ông để chu cấp tiền bạc cho mình. Cái mà bà cần chính là tình cảm. Điều mà anh nhận thấy song chưa muốn nói ra, là mối liên hệ tình cảm giữa hai người lớn phải như thế nào cho nên mẹ của anh mới cất công tìm hiểu về đời tư của người bạn trai mới quen. Phải có thích, có cảm tình thời bà mới làm như vậy. Vừa suy nghĩ, anh vừa đọc tiếp bức thư chỉ dài có một trang giấy học trò của người lính ở An Lộc.
- … nên tôi phải nhường cho các đồng đội để họ có dịp xum hợp với gia đình trong giờ phút thiêng liêng của mọi người. Năm tới, chắc mới đến phiên của tôi với một điều kiện Đan Trầm mời tôi ăn cái tết với Đan Trầm và cháu Điềm. Bây giờ thời tôi đành nhịn thèm bánh tét, bánh chưng, thịt kho dưa giá, dưa hấu với mứt gừng. Tôi ước được diện quần áo mới, tới xông đất nhà của Đan Trầm và mời Đan Trầm đi hái lộc đầu xuân…
Ngày cuối năm tôi xin chúc Đan Trầm vui thật nhiều. Tôi cũng chúc cháu Điềm thành ông tú kép năm nay…
Cuối thư người viết cũng không làm những điều thông thường như viết ‘’ mến ‘’ hay ‘’ thân ‘’ và cũng không ký tên. Chắc phải viết vội đúng như lúc đầu đã nói.
- Con đọc xong rồi… Bác ấy viết thư hay lắm...
Điềm lên tiếng trong lúc đưa lại phong thư cho mẹ. Gấp phong thư lại, Đan Trầm chỉnh con bằng câu nói.
- Mẹ thích bác ấy không phải vì viết thư hay mà vì…
- Mà vì hả mẹ?
- Sự thành thật… Đó là đức tính rất cần thiết trong sự giao tiếp giữa mẹ và bác ấy…
Nhìn thẳng vào mặt con trai, Đan Trầm nghiêm giọng nói như một lời giáo huấn của thầy giáo.
- Mình có thể lừa dối tất cả mọi người nhưng không thể lừa dối chính mình… Con biết điều đó mà...
Cười gật gật đầu tỏ vẻ hiểu, Điềm đùa bằng câu hỏi.
- Còn mẹ mến bác ấy vì cái tính gì hả mẹ?
Giơ tay ký nhẹ lên đầu con trai cưng khi nghe câu hỏi lém của nó, Đan Trầm trả lời bằng giọng nghiêm.
- Bác ấy hiền vừa đủ, khôn vừa đủ…
Nói tới đó nàng dừng lại nhìn con mỉm cười khi thấy thằng bé tỏ vẻ suy nghĩ. Trò chuyện hàng ngày nàng suy ra cách để dạy dỗ con trai của mình. Những cậu thanh niên sắp làm người lớn như Điềm thích khoe mình học giỏi, thông minh và hiểu đời. Nếu không làm giảm bớt tính kiêu ngạo của nó thời khi lớn lên nó càng thêm tự phụ quá mức. Kiêu căng, tự phụ là tính xấu. Do đó khi nói chuyện nàng dùng lời khó hiểu bắt con phải suy nghĩ. Nếu suy nghĩ không ra tất nó phải hỏi nàng và tự nhận mình kém cỏi về học thức lẫn kinh nghiệm sống.
- Dạ... Con chưa hiểu hết điều mẹ muốn nói...
Đan Trầm cười khi nghe thằng bé nói hai tiếng '' chưa hiểu '' thay vì '' không hiểu ''. Điều này tỏ ra thằng bé mới chịu nhường chứ chưa chịu nhún.
- Người ta mà hiền quá thời lắm lúc đâm ra ngu đần. Khôn quá thời đâm ra kiêu căng, tự phụ. Hiền vừa đủ là hiền hậu, còn khôn vừa đủ là khôn ngoan. Con chắc hiểu nghĩa của mấy tiếng hiền hậu và khôn ngoan..
Điềm gật đầu. Thấy nhang đã cháy tàn nàng ngừng lời rồi cười hỏi.
- Con đói bụng chưa…?
Vò vò bụng của mình, Điềm cười hắc hắc.
- Con nghĩ ông bà chắc đã ăn xong rồi mẹ. Bây giờ tới phiên mình. Con thèm thịt kho dưa cải của mẹ lắm…
Hai mẹ con tuần tự dọn thức ăn trên bàn thờ gia tiên xuống chiếc bàn ăn đặt trong bếp.
- Mình làm gì ba ngày tết hả mẹ?
Ngần ngừ trước câu hỏi của con trai giây lát, Đan Trầm mới trả lời.
- Trưa mai mẹ với con qua nhà nội để thăm và ông bà nội lì xì cho con. Mình ở chơi tới chiều mới về. Sáng mồng hai qua xông đất nhà ông ba. Con định làm gì?
- Con chở mẹ đi núi Bửu Long chơi. Sáng đi chiều về. Mẹ đi nghen mẹ...
Đan Trầm gật đầu. Chờ khi nuốt xong miếng bánh tét, nàng mới lên tiếng.
- Mẹ có nghe nói về núi Bửu Long… Không có gì làm thời mình đi cũng được…
Điềm nín lặng khi nghe câu nói không có vẻ gì hưởng ứng của mẹ. Nhìn nét mặt bí xị của con trai, Đan Trầm muốn bật cười song rán nín lại. Từ khi thôi làm việc ở bộ giáo dục cho tới nay, nàng cảm thấy chán nản và buồn bực vì ít khi ra khỏi nhà trừ khi đi chợ hay mua sắm vật dụng cần thiết. Nay nghe con trai rủ đi chơi xa nàng cũng muốn được đi cho khuây khoả nhất là trong dịp tết. Tuy nhiên nàng lại không ưng thuận ngay mà làm như miễn cưỡng để tỏ cho nó biết đó là sự nuông chiều của mình dành cho nó. Vì vậy đợi một lát sau nàng mới chịu lên tiếng hỏi.
- Chừng nào đi?
Điềm ngước lên cười với mẹ.
- Dạ sáng mồng ba... Con chở mẹ bằng xe... chạy cái vèo là tới... Chiều về ghé Thủ Đức con bao mẹ ăn nem... Nem Thủ Đức ngon lắm mẹ ơi...
Nhìn con trai bằng ánh mắt âu yếm, Đan Trầm cười mắng yêu.
- Gì chứ ăn con giỏi nhất... Hổng biết giống ai dzậy...
Cười hắc hắc, Điềm chồm người hôn lên má của mẹ trong lúc buông câu nói đùa.
- Con giống mẹ chứ giống ai...
Đan Trầm lườm con.
- Xí... Mẹ đâu có ham ăn đâu... Con giống mẹ ở điểm nào nói nghe coi...
Uống hơi dài gần cạn ly nước lạnh, Điềm mới trả lời trong tiếng cười vui vẻ.
- Nhiều điểm lắm... Đầu tiên con giống mẹ ở chỗ con có đôi mắt dài có nửa cái đuôi của mẹ...
Đan Trầm bật lên tiếng cười chứa đựng nhiều vui thích vì câu nói cợt đùa của con trai. Hồi còn nhỏ nàng đã nghe ba má nói nhiều về đôi mắt dài có đuôi của mình. Hai đấng sinh thành cho đó là đôi mắt dù đẹp và quyến rũ song lại '' hồng nhan bạc phận ''.
- Thứ nhì con được di truyền tính mơ mộng và lãng mạn của mẹ...
Thấy mẹ hiền nhìn mình dò hỏi, anh cười tiếp.
- Lãng mạn trong tư tưởng... Đúng không mẹ?
Đan Trầm nhận thấy con trai của mình đã trưởng thành, ít ra ở mức độ suy nghĩ và nhận xét. Hấp thụ một nền học vấn nửa tân nửa cựu, song lại sống trong một xã hội đóng khung bởi đạo đức, luân lý, bị ràng buộc bởi lễ nghi, phong tục và tập quán;  tuy không có những hành động vượt thoát ra khỏi lề lối đã được định sẵn nhưng do ở bản tính mơ mộng và lãng mạn; nàng vẫn có những ý tưởng, ước ao thầm kín rất mới mẻ và lạ lùng đi ra ngoài khuôn phép. Đúng ra nàng cũng muốn đoạn tuyệt với chồng cũ và quãng đời đã qua để bước thêm bước nữa hầu tìm kiếm hạnh phúc cho riêng mình. Tuy nhiên vì thương con với lại không gặp được người mà mình yêu thương, nàng đành ở vậy dù trong lòng luôn luôn khao khát tình yêu và hạnh phúc. Sự khao khát hạnh phúc và mong chờ tình yêu không có nơi phát tiết theo ngày tháng đọng thành mơ tưởng và buồn rầu được dấu kín trong lòng, lâu ngày nung chín rồi được thoát ra bằng lời thơ mà Điềm đã vô tình được đọc nên mới biết để có nhận xét là mẹ mình lãng mạn trong tư tưởng.
Nhìn thấy nét buồn rầu thoáng nhanh trên khuôn mặt của mẹ, Điềm nhẹ nhàng lên tiếng.
- Mẹ... Con làm mẹ buồn hả mẹ?
Đan Trầm cười tươi dù trong lòng có chút ủ ê.
- Mẹ đâu có buồn... Con biết mẹ thích mơ mộng mà... Còn lãng mạn thì mẹ có nhưng đâu có nhiều bằng con trai cưng của mẹ...
Điềm bật cười vui vẻ như công nhận lời của mẹ mình. Buông đũa, Đan Trầm đứng dậy cười nói như muốn chấm dứt cuộc trò chuyện.
- Con phụ mẹ dọn dẹp xong mình đi ngủ... Sáng mai mẹ phải thức dậy sớm...
- Mồng một mà mẹ thức sớm làm chi vậy mẹ?
Điềm hỏi trong lúc chuyền thức ăn cho mẹ bỏ vào tủ. Dường như bận suy nghĩ chuyện gì nên Đan Trầm im lìm không trả lời câu hỏi của con.
- 11 -
Đợi cho mọi người ra hết Điềm mới lặng lẽ rời khỏi lớp. Sau khi đậu tú tài toàn phần, nghe theo lời khuyên của mẹ, anh ghi danh học ban văn chương của trường Văn Khoa. Lật bật mà niên học đã gần mãn rồi. Do tính rụt rè, nhút nhát, trầm lặng và thích đơn độc, anh không có người bạn trai hay gái nào trong đám sinh viên cùng lớp. Đi học về anh quanh quẩn trong nhà, đọc sách, viết lách, học bài và trò chuyện với mẹ. Cuối tuần anh chạy qua nhà Tâm Nam tán dóc. Tình cảm giữa hai đứa thuần tình bạn.
Tâm Nam năm nay học đệ nhất nên cũng bận bịu luôn. Cô bé nhất quyết phải thi đậu tú tài để sau đó thi vào đại học sư phạm thành ra cũng ít có thời giờ vui chơi với Điềm. Rốt cuộc anh chỉ còn có mẹ là người gần gụi và thân thiết. Phần Đan Trầm cũng vậy. Dù có quen biết với Mặc nhưng vì ông lính ở xa, năm ba tháng mới về Sài Gòn một lần mà chẳng ở lâu được, thành ra nàng cũng chỉ có mỗi cậu thanh niên tuổi 19, vừa là con vừa là bạn. Ở họ có một sợi dây vô hình buột chặt vào. Thứ tình cảm mẹ con kiêm bạn thân làm cho họ cảm thấy thương yêu nhau nhiều hơn, quấn quít với nhau nhiều hơn và cần thiết nhau nhiều hơn.
Nắng tháng chạp óng ánh vàng trên ngọn cây trứng cá. Hờ hửng tra chìa khoá vào ổ khoá của chiếc xe gắn máy, Điềm chưa chịu đạp cho máy nổ mà ngồi yên nhìn sân trường lác đác người đi. Bỗng dưng anh cảm thấy tâm hồn mình có chút gì buồn bã và trống vắng. Đời sinh viên yên bình và phẳng lặng quá. Chữ nghĩa của người xưa trong lúc nào đó không còn hấp dẫn đối với gã con trai vừa tuổi lớn loay hoay tìm cho mình một hướng đi hay một chỗ đứng trong xã hội đang có nhiều thay đổi và xáo trộn về mọi mặt. Sự hiện diện của tây phương, dù không đông đảo tới con số triệu cũng làm biến dạng đi mảnh đất nghèo nàn và nhỏ bé bằng sách vở, báo chí, phim ảnh, truyền hình và âm nhạc. Phong trào hiện sinh, đợt sống mới, hippy; đó là hiện tượng đang lên của giới trẻ mà học sinh và sinh viên con nhà giàu thừa tiền lắm bạc đang học làm kẻ nổi loạn vô trách nhiệm. Riêng Điềm, nhìn hiện tượng đó một cách thờ ơ. Anh cảm thấy mình không thích nghi vào những người trẻ, mặc quần ống loa, để tóc dài, miệng phì phèo điếu thuốc lá, ngồi cà phê, giết thời giờ bằng những bản nhạc ồn ào sôi động của Beattle, Rolling Stone, The Ventures, The Animals. Anh thì lại khác. Thích nghe nhạc Trịnh Công Sơn, Từ Công Phụng, Lê Uyên Phương. Bằng tâm tình của một thanh niên Việt mới lớn, anh cảm thấy xa lạ với Sartre, Francois Sagan, Camus mà gần gụi với Chinh phụ ngâm khúc, Kiều, Cung Oán ngâm khúc, với Tú Xương, Hồ Xuân Hương, Tản Đà hoặc mới hơn Đinh Hùng, Vũ Hoàng Chương, Quang Dũng, Thâm Tâm, Vũ Trọng Phụng, Khái Hưng, Nhất Linh, Doãn Quốc Sĩ, Thanh Tâm Tuyền, Võ Phiến, Vũ Khắc Khoan...
- Mình làm gì bây giờ?
Điềm tự hỏi khi ngồi trên yên chiếc Lam vừa được nổ máy. Anh không chịu được thứ không khí sang trọng giả tạo của quán cà phê mù khói thuốc lá, với những thằng nhóc tì mặt búng ra sữa ngồi nhâm nhi chai 33 và kháo chuyện làm tình yêu. Thứ không khí bệnh hoạn đó làm anh nhức đầu. Dù sao anh cũng phải tìm một chỗ nào để tạm quên đi chữ nghĩa vào buổi chiều thứ sáu nhàn hạ.
- Mình ra Lê Lợi ăn kem rồi vào Khai Trí...
Điềm lẩm bẩm khi vặn tay ga. Chiếc Lam từ từ ra khỏi cổng trường Văn Khoa lưa thưa mấy tà áo dài trắng. Gởi xe xong, theo làn sóng người đi bộ anh lần tới tiệm kem Mai Hương. Gọi ly kem sầu riêng, trả tiền xong anh ngồi xuống chiếc ghế đặt bên lề đường. Nhìn ngắm người qua lại, mũi ngửi mùi sầu riêng thoang thoảng anh nhớ mẹ. Bà hay cùng đi với anh ra đây ăn kem, bát phố. Nhiều khi không có mua cái gì mà chỉ muốn ra khỏi nhà đi lòng vòng, ngắm phố phường và người qua lại. Bà thường nói nửa nghiêm nửa giỡn là phải dạo phố để yêu thành phố của mình hơn, cũng như phải nhìn ngắm thiên hạ thời mình mới cảm thấy yêu thương người nhiều hơn. Thành phố cũng như người, có xấu có đẹp. Sài Gòn không phải chỉ có những con đường thơ mộng với bóng cây me vàng lá đổ mà cũng có những con hẽm sâu hun hút lềnh bềnh rác rưởi và ngập nước sình hôi thúi khi mưa xuống. Sài Gòn không chỉ có nét yêu kiều, duyên dáng và diễm lệ của các cô gái với tà áo dài thướt tha mà Sài Gòn còn có vô số người nghèo áo bà ba rách tả tơi. Sài Gòn có xe hơi, xe gắn máy thì cũng có xe đạp, xe buýt, xích lô máy phun khói mù mịt.
Điềm lắc đầu thở dài một cách chán chường khi nhìn cặp trai gái trẻ tuổi đi qua mặt mình. Cô bé, chắc con nhà giàu, tóc cắt demi-garcon, mặc đầm ngắn ngủn gần tới mông khoe trọn đôi chân xuông đuột. Còn cậu con trai tóc dài như con gái, mặc áo bó sát thân hình ốm tong, còn cái quần ống loa dài phết đất nhìn thật dị hợm. Đó là mốt của dân hippy, đợt sống mới; hút xì ke ma túy, uống rượu và làm tình yêu như đi tắm. Đó là thứ con nít chỉ biết hưởng thụ, vô trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và tổ quốc. Như không muốn thấy thêm cảnh chướng lỗ tai và gai con mắt, anh ăn vội ly kem rồi bương bả đi về phía nhà sách Khai Trí. Gần tới nơi anh chợt khựng lại vì cảnh tượng diễn ra trước mắt. Đứng bên này đường, anh thấy mẹ của mình đang từ trong nhà sách sóng đôi với bác Mặc bước ra lề đường bên kia. Hai người thật xứng đôi và rất vui vẻ vì anh thấy mẹ mình cười nói gì đó mà bác Mặc cũng tươi cười gật đầu. Điều đó làm cho anh buồn. Tuy nhiên điều làm cho anh buồn nhất chính là ý nghĩ mình bị bỏ rơi. Tối hôm qua anh rủ mẹ chiều hôm nay sau khi tan học sẽ về chở bà ra Lê Lợi xem chiếu bóng và ăn khô bò. Nhưng bà từ chối bảo mình mệt chỉ muốn ở nhà. Bây giờ thấy mẹ đi chơi với bác Mặc anh mới vở lẽ ra. '' Mẹ bảo mệt không chịu đi với mình là để đi chơi với bác Mặc...'' Điềm lẩm bẩm. Anh cảm thấy buồn thật buồn vì bị bỏ rơi bởi một người thương yêu nhất của mình. Nhìn theo bóng người mẹ thân yêu cho tới khi mất dạng trong đám đông anh cảm thấy mắt cay cay.
8 giờ tối. Đan Trầm xô nhẹ chiếc cổng khép hờ xong chậm chạp bước trên sân lát gạch. Trên tay nàng ôm bọc giấy dầu trong đó có một ổ bánh mì thịt và chai nước ngọt. Đi chơi song nàng cũng không quên lo bữa ăn cho đứa con trai cưng của mình. Xô cửa nhà bước vào thấy trong nhà tắt đèn tối thui nàng cất tiếng gọi lớn.
- Điềm ơi... Con đâu rồi... Sao hổng bật đèn lên vậy con...
Trong nhà vắng lặng không có tiếng trả lời. Sờ soạng trên vách giây lát nàng mới tìm ra công tắc điện để bật đèn sáng lên. Trên mặt bàn nằm lăn lóc mấy vỏ chai bia 33. Điều đó làm cho nàng thắc mắc tự hỏi. Ai uống bia? Hổng lẽ đứa con cưng của mình dám mua bia về uống tại nhà trong lúc mình vắng mặt? Hay là nó bị bè bạn rủ rê? Để giải tỏa những câu hỏi nàng vạch màn bước vào phòng. Cậu con trai cưng đang nằm ngủ mê man. Mền gối bừa bãi. Áo quần vắt tứ tung. Mùi hôi của rượu bốc thoang thoảng khiến cho nàng nhăn mặt. Đứng nhìn con để nguyên quần áo nằm ngủ, nàng biết mình không thể làm điều gì khác hơn phải chờ cho tới khi nó thức dậy. Trong lúc chờ đợi nàng dọp dẹp nhà cửa mà trí óc lại hiện ra nhiều câu hỏi. Tại sao nó uống rượu? Uống với ai? Nó uống rượu để làm gì? Nó không phải là đứa trẻ hư hỏng hoặc bị bạn bè rủ rê, bằng chứng từ khi học trung học cho tới khi lên đại học nàng đâu thấy con có bồ bịch hay rượu chè cờ bạc gì đâu. Hay là nó giấu mình? Đan Trầm băn khoăn song sau đó lại lắc đầu. Sinh con ra, nuôi nấng, dạy dỗ và thân cận với con nhiều nàng biết tính tình của con trai. Vốn nhút nhát, trầm lặng với lại không có bạo gan ăn nói nên Điềm không có bồ bịch hay bạn gái nào hết. Theo như nàng biết thì hiện giờ Điềm chỉ biết có hai người khác phái là nàng với Tâm Nam. Biết đâu nó có quen con bé nào ở văn khoa?
Đan Trầm lại đặt câu hỏi rồi lại lắc đầu. Nếu có quen cô gái nào thì Điềm đã kể cho nàng nghe rồi. Nàng biết con trai không bao giờ giấu mình về chuyện quen biết với các cô bạn học. Không những không cấm cản mà nàng còn khuyến khích con trai nên có bạn gái vì biết con đã lớn cần có bạn để vui chơi cho khuây khỏa đầu óc. Nhất là từ khi quen biết với Mặc, tuy không nói ra nàng cũng ngấm ngầm mong mỏi cho con có bạn gái để nó khỏi làm kỳ đà cản mũi trong sự giao du của mình. Nàng cũng biết con trai thầm kín thương yêu, ngưỡng mộ và si mê mình từ lúc còn bé và cho tới bây giờ. Nàng chấp nhận chuyện đó vì cũng như con, nàng đơn độc và cần tình thương. Ngoài ra nàng cũng khôn khéo sử dụng thứ tình cảm đặc biệt của con trai để hướng dẫn nó phải nghe lời nàng. Điềm đã ngoan ngoản và hiếu thảo với mẹ cho tới hôm nay. Có thể chuyện Điềm say rượu không đáng quan tâm trong các gia đình đông con cái khác. Tuy nhiên đôi với nàng, việc con trai uống rượu có chiều nghiêm trọng vì nó tỏ lộ một bứt phá hay nói theo các đứa trẻ bây giờ đó là sự nổi loạn, sự chống đối và thách thức quyền lực của giới trẻ đối với cha mẹ. Đọc báo và nghe radio nàng biết các phe phái đối nghịch với chính quyền hiện hữu đã, đang tìm đủ mọi cách len lỏi vào giới trẻ mà đại diện là sinh viên và học sinh để sử dụng họ như một công cụ chống lại chính phủ.
Họ khôn khéo khơi đúng tâm lý nổi loạn, chống đối và thách thức lại quyền lực cha mẹ mà đại diện là chính quyền bằng những danh từ hoa mỹ như cách mạng, giải phóng, độc lập, tự do, chống lại đế quốc. Có thể nào Điềm, đứa con trai cưng ngoan hiền và nhút nhát của nàng đã bị móc nối để bây giờ trở thành kẻ thách thức lại quyền lực của mẹ rồi mai kia lại tham gia '' cách mạng '' để chống lại chính phủ. Nàng không tin như vậy song mơ hồ nhận ra con trai đã trưởng thành, đủ sức làm cái gì nó muốn làm. Nó sẽ không còn phụ thuộc nhiều vào nàng nữa. Điều đó đáng vui hay đáng buồn thì nàng chưa biết; nhưng điều mà nàng muốn biết hiện giờ là lý do gì, nguyên nhân nào khiến cho con uống rượu?
Điềm mở mắt song dường như anh chẳng thấy được cái gì ngoại trừ đỉnh mùng trắng giăng trên cao và cảm thấy thân thể mỏi nhừ và chân tay nặng như đeo chì. Điều khiến cho anh khó chịu nhất là đầu nặng chình chịch và nhức nhối vô cùng. Nghe tiếng lục đục biết mẹ mình đã về, không nghĩ ngợi gì hết anh bật lên tiếng rên.
- Mẹ... mẹ ơi... con nhức đầu... nhức đầu quá mẹ ơi...
Đang dọn dẹp nghe tiếng con gọi Đan Trầm làm thinh vờ như không nghe. Nàng muốn '' đì thằng con '' cho hả cái giận, cái tức mình của một bà mẹ còn trẻ mà lại có con trai ở vào tuổi khó dạy và khó trị nhất.
- Mẹ... mẹ... con khát nước...
Không có bà mẹ nào có thể làm ngơ khi nghe lời rên rỉ và than thở của con cái. Đan Trầm cũng vậy. Giận con thì nàng cũng giận mà thương con thì nàng cũng thương và thương rất nhiều.
- Mẹ... mẹ ơi mẹ... con nhức đầu quá mẹ ơi...
Thở dài nhè nhẹ như để cho nỗi giận hờn của mình thoát ra xong rồi nàng chậm chạp bước vào phòng ngủ của hai mẹ con.
- Gì đó mà la om xòm vậy... Khát nước hả... nhức đầu hả ráng chịu đi... Hổng có mẹ con gì hết...
Điềm đã thức mà đầu óc vẫn còn váng vất sau cơn say. Dù chỉ uống có ba chai 33 song vì mới uống bia lần đầu nên anh mau say đồng thời cũng mau tỉnh. Nghe giọng nói dấm dẳn của mẹ, anh biết bà giận vì mình uống rượu say. Tuy nhiên nhớ lại chuyện mẹ đi chơi với bác Mặc, anh lại nổi sùng bèn im lặng không nói năng gì hết. Buông giọng hờn trách lại thấy con trai không cười nói hay năn nỉ gì hết Đan Trầm ngạc nhiên và thắc mắc: '' Ủa... sao bữa nay nó lì vậy ta... Hổng có nhõng nhẽo hay năn nỉ mình... Để coi chừng nào nó mới chịu xin lỗi mình... ''. Nghĩ như vậy, nàng không nói gì thêm nữa mà bỏ ra ngoài bếp dọn dẹp. Dù nói lẩy song nàng lại pha bình nước chanh để sẵn trong tủ đựng thức ăn vì biết thế nào con trai cũng  khát nước.
Đang lui cui nấu cháo cá, nghe tiếng chân đi nhè nhẹ nàng biết con trai đi ra. Không nói tiếng nào với mẹ, Điềm mở tủ đựng thức ăn. Thấy có bình nước chanh anh đưa lên tu ừng ực mấy hơi rồi đặt trở lại chỗ cũ xong bỏ đi vào phòng. Cử chỉ của con trai làm cho Đan Trầm buồn và tủi thân ứa nước mắt ra. Nấu xong nồi cháo để đó, nàng vào phòng lấy quần áo đi tắm xong dù chưa buồn ngủ cũng buông mùng xuống rồi chui vào. Phía bên kia Điềm cũng nằm im như say ngủ.
Gọi là ngủ song Đan Trầm nào có ngủ được đâu. Tâm trí nàng nghĩ ngợi lan man. Nàng giận dỗi, tức bực, ấm ức, buồn tủi vì cử chỉ của đứa con trai hư. Nàng nghĩ tại mình cưng nó quá nên nó hư. Tại mình chiều chuộng nó quá nên đâm ra coi thuờng mình. Nó đòi cái gì nàng cũng cho. Nó xin cái gì nàng cũng ừ. Từ nhỏ tới lớn dường như ít khi nào nàng mạnh dạn nói không điều gì. Sở dĩ nàng cưng con cũng chỉ vì thương con, nghĩ tội nghiệp nó không có cha ở gần. Huống chi hai mẹ con lại hợp tính tình và sở thích với nhau. Điềm càng lớn càng trầm lặng và khép kín hơn. Không bạn bè, bồ bịch, đứa con của nàng chỉ quanh quẩn bên bà mẹ  trẻ đẹp hết lòng thương yêu và bảo bọc con trai. Phải nói thế giới của hai mẹ con là thế giới của mộng mơ và tưởng tượng được đưa dẫn bằng ngôn từ. Đó là thế giới của sự lặng im.
- Mẹ ơi...
Điềm gọi mẹ trong lúc mơ ngủ. Đan Trầm thở hơi nhè nhẹ. Nàng hơi mỉm cười khi hồi tưởng lại cuộc đi chơi với Mặc lúc trưa. Mặc nói cho nàng biết anh sẽ về Sài Gòn thường hơn vì anh có lý do chính đáng. Ngày xưa, khi hai người chưa quen biết nhau thì Mặc ít khi về Sài Gòn trừ khi đi công vụ. Còn bây giờ anh tranh thủ để về Sài Gòn gặp mặt nàng. Mặc đã không chối cãi là mình càng lúc càng nhớ nhung nàng nhiều hơn. Điều đó khiến cho nàng cảm động song đôi lúc lại phân vân và ngần ngại. Dường như nàng chưa sẵn sàng tiến xa hơn trong mối giao du với Mặc dù bên cạnh anh nàng cảm thấy vui vẻ và phấn khởi nhiều hơn. Đi chơi với Mặc cũng chẳng phải như hẹn hò của tình nhân mà chỉ là của hai người bạn. Đi ăn, đi ci nê, mua sách báo và bát phố. Dường như sự có bên nhau mới là điều cần thiết của họ. Mặc có nói  tháng tới sẽ về phép ba ngày. Anh đã phác hoạ ra chương trình đặc biệt cho hai người. Nàng chỉ cười chấp nhận vì không muốn làm phật lòng anh. Nàng biết nếu có yêu thương Mặc và sống đời với anh, nàng phải giải quyết một chuyện thoạt nhìn  giản dị song đào sâu vào bên trong sẽ nãy ra nhiều khúc mắc và phức tạp. Muốn sống hạnh phúc với Mặc thì nàng phải làm sao để cho Điềm vui vẻ đón nhận Mặc trở thành một phần tử trong gia đình. Nàng biết đứa con cưng của mình chưa  sẵn sàng làm điều đó.
Điềm bây giờ đã trưởng thành cho nên nàng không thể dùng quyền làm mẹ ép uổng được. Hơn thế nữa, nàng không muốn  được chồng mà lại mất con. Nàng muốn cả hai thứ. Ngay lúc này, nếu bỏ Mặc và con lên bàn cân tình cảm thì phía bên con vẫn còn nặng hơn. Ngoài tình thương nàng còn có bổn phận nữa. Nàng đã nói với Mặc đợi thời gian khi nào Điềm tốt nghiệp đại học, lúc đó hãy tính chuyện sống chung. Dù không bằng lòng song Mặc miễn cưỡng nhận lời vì biết tính của nàng. Bên ngoài dịu dàng và mềm mỏng song bên trong nàng rất cứng cỏi và khó thuyết phục. Nằm suy nghĩ lan man nghe còi hụ giới nghiêm Đan Trầm nhắm mắt lại và lát sau vì mệt mỏi nàng ngủ luôn một giấc tới sáng mới thức dậy. Nghe trong nhà im rơ, quay mặt qua nhìn bên giường của Điềm thấy mùng được vén lên cao rồi. Ngồi dậy bước xuống sàn gạch bông, đứng nhìn chiếc giường của con trai nàng mỉm cười. Lần đầu tiên sau khi thức dậy, đứa con trai cưng của nàng đã biết vén mùng cho gọn, xếp mền lại cũng như bỏ quần áo dơ vào trong cái túi đựng quần áo. '' Nó đã biết tự lập...'' Đan Trầm lẩm bẩm. '' Hay là nó giận mình nên tự làm lấy mà không thèm nhờ mình...''.
Nghĩ tới chuyện hai mẹ con giận nhau nàng thở dài. Dường như thằng bé giận hờn mẹ vì một chuyện gì đó nên mới uống rượu say. Con nít bây giờ làm nhiều điều khó đoán lắm. Huống chi  thằng bé lại ít nói và trầm lặng. Có điều gì không vừa ý là nó nín lặng giấu trong lòng chứ ít khi chịu thố lộ cho tới khi nào nàng tra hỏi mới chịu nói ra. Muốn biết con giận hờn mình điều gì thì nàng phải chịu nhún bắt chuyện với nó trước rồi gạn hỏi sau. Suy nghĩ tới lui giây lát nàng đi ra ngoài bếp. Thấy nồi cháo cá còn y nguyên nàng biết thằng bé giận mẹ hổng thèm ăn.
Lớp học trống trơn chỉ còn trơ lại mình Điềm. Nếu không có giận mẹ thời anh đã hăm hở về nhà để khoe với bà về kết quả kỳ thi cuối năm rồi. Nấn ná hồi lâu như suy nghĩ anh thở dài đứng dậy. Ôm chồng sách học đi chầm chậm ra bãi đậu xe, ngước nhìn lên tàng cây xanh lá anh lẩm bẩm mấy tiếng rồi ngồi lên yên xe. Dù không muốn về nhà song anh không còn chọn lựa nào hơn vì vừa đói, khát và người mỏi mệt. Anh cần có cái gì nhét đầy vào bao tử trống rỗng. Từ tối hôm qua tới giờ anh chỉ có uống chứ không ăn. Xe vọt nhanh ra khỏi cổng trường rồi lát sau xuôi dòng xe cộ trên đường Hồng Thập Tự để về Thị Nghè. Rẽ vào hẽm, anh lái xe chậm như cố trì hoãn giây phút về tới nhà của mình để gặp mặt bà mẹ hiền.
Đan Trầm nhìn ra cửa khi nghe có tiếng xe dừng trong sân. Lát sau có tiếng mở cửa rồi Điềm bước vào. Không có tiếng '' mẹ ơi '' quen thuộc. Cũng không có câu nói nghe hoài '' mẹ ơi con đói bụng...''. Điềm rón rén bước vào.
- Điềm...
Đan Trầm gọi tên con. Giọng của nàng thấp như thì thầm. Ngần ngừ giây lát Điềm lên tiếng.
- Dạ...
- Con giận mẹ phải không?
Điềm lắc đầu.
- Dạ không...
- Nếu con không giận mẹ thì tại sao con lại không nói chuyện với mẹ...
Điềm có vẻ hơi bối rối khi nghe câu vặn hỏi của mẹ. Im lặng giây lát anh mới trả lời nhỏ.
- Dạ tại vì con mệt, vì... vì con bận học thi...
Bước tới đứng đối diện với con trai, mắt nhìn thẳng vào mặt, Đan Trầm nghiêm giọng.
- Mẹ có làm điều gì khiến cho con giận mẹ không?
Biết con không ai bằng cha mẹ. Nuôi con hai chục năm, quấn quít bên nó suốt ngày, trò chuyện và tâm tình nhiều lần, Đan Trầm biết con trai rất mực luyến ái và ngưỡng mộ mình. Do đó nàng muốn dùng nó làm lợi khí bắt con phải trả lời một cách thành thực câu hỏi của mình. Phần Điềm, có vẻ bối rối và ngượng ngùng khi nhìn vào ánh mắt dịu dàng, âu yếm và ngập tràn thương yêu của từ mẫu. Dường như anh khó mà tự chủ khi nhìn vào đôi mắt đẹp và quyến rũ của mẹ.
- Dạ... dạ... con...
Điềm nín lặng. Đan Trầm thầm hít hơi dài để lấy can đảm nói ra một câu mà nàng nghĩ rất khó nói đối với nàng, một người mẹ.
- Con cứ nói ra đi... Con nói ra lý do mẹ làm điều gì khiến cho con giận đi rồi nếu xét thấy lý do  của con chính đáng thời mẹ sẽ xin lỗi con...
Điềm cảm thấy khó xử vì câu nói của mẹ. Không nói ra không được mà nói ra cũng bất tiện. Anh không muốn cho mẹ biết mình giận mẹ chỉ vì bà đi chơi với bác Mặc. Như thế là trẻ con. Vả lại anh cũng không thể tỏ ra ghen tức. Mẹ anh có quyền giao du với bất cứ người nào bà muốn.
- Nói đi con... Mẹ con mình không thể sống trong tình trạng cơm không lành canh không ngọt như thế này. Không nói chuyện với mẹ là con có biết con làm mẹ buồn, mẹ khổ tâm không con...
Nói tới đó Đan Trầm ứa nước mắt. Điềm thở dài cúi đầu nhìn xuống sàn gạch bông. Giây lát sau anh ngước lên nhìn vào đôi mắt có lệ của mẹ.
- Con rủ mẹ đi chơi mà mẹ nói mẹ mệt rồi mẹ lại đi chơi với bác Mặc... Mẹ không thành thật với con...
Đan Trầm cứng người khi nghe câu nói đó. Tuy nhiên phút sau nàng lại mỉm cười sung sướng. Hoá ra thằng bé giận vì chuyện đó và ghen tức vì chuyện đó. 
- Điềm... Con nghe mẹ nói xong rồi con suy nghĩ lại đi. Hồi sáng trước khi đi học con có rũ mẹ đi chơi mà mẹ từ chối. Nhưng xế chiều bác Mặc ghé nhà mời mẹ đi ăn trưa và tiện thể ghé nhà sách Khai Trí mua sách. Bác ấy từ An Lộc về thăm nên mẹ không tiện chối từ và làm buồn lòng. Mẹ con mình muốn đi chơi lúc nào cũng được mà. Con giận mẹ thời mẹ chịu nhưng mẹ nghĩ là mẹ không có làm điều gì đáng để cho con phiền giận...
Điềm làm thinh rồi sau đó lại cười.
- Con tưởng mẹ có hẹn với bác Mặc trước...
Đan Trầm khẽ lắc đầu.
- Không đâu. Mẹ nói dối con làm gì...
- Mẹ thương bác Mặc không mẹ?
Đan Trầm hơi ngần ngừ trước câu hỏi của con trai. Thật lâu nàng mới thủng thẳng cất giọng.
- Nói thương thì mẹ chưa thương mà chỉ có cảm tình rất nhiều. Mà con cũng biết là từ cảm tình tới thương chỉ ngắn có chút xíu này thôi...
Nhìn mẹ đưa hai ngón tay cái và trõ lên làm khoảng cách ngắn ngủn, Điềm bật cười. Đan Trầm thấp giọng nói của mình xuống như có chút buồn rầu và chút nghiêm nghị.
- Nếu mẹ muốn lấy chồng thì bác Mặc là người mà mẹ chọn...
Điềm nhìn mẹ đăm đăm. Trong ánh mắt long lanh đó anh thấy thoáng u uẩn và buồn bã.
- Bộ mẹ muốn lấy chồng hả mẹ?
Đan Trầm gật đầu nhè nhẹ.
- Có thể nhưng bây giờ thời chưa. Mẹ chờ khi nào con học xong đại học lúc đó mẹ sẽ tính. Mẹ đã lỡ làng rồi thì chờ ba bốn năm nữa cũng chẳng muộn màng gì...
Điềm chợt vòng tay ôm kéo thân mình mẹ vào sát người của mình. Đây là lần thứ nhất anh có cử chỉ thân ái đó. Đứng im trong vòng tay của con, Đan Trầm ngước lên nhìn. Ánh mắt của nàng chạm phải ánh mắt thương yêu và trìu mến cùng giọng nói ngọt ngào cất lên bên tai.
- Mẹ... Mẹ hy sinh cho con quá nhiều rồi. Con thương mẹ và cám ơn mẹ về sự hy sinh vô bờ của mẹ. Con lớn rồi thưa mẹ. Con đủ sức để lo thân con. Nếu mẹ thương bác Mặc thì nên lập gia đình đi mẹ. Mẹ đừng chờ đợi tới lúc con học xong...
Nghe giọng nói tuy ngọt ngào và âu yếm song vướng vất chút cay đắng và chua chát, Đan Trầm nhìn con trai chăm chú. Nàng thấy trong đôi mắt của đứa con mà nàng mang nặng đẻ đau xuất hiện nét buồn u ẩn. Ứa nước mắt nàng nghẹn lời.
- Không... Mẹ không lấy chồng cho tới khi nào con lập gia đình...
Thầm hít thở hương tóc thơm tho của mẹ hiền, Điềm cười lắc đầu.
- Con còn trẻ lắm thưa mẹ nên con chưa nghĩ tới chuyện lập gia đình. Vả lại...
Bỏ lửng câu nói Điềm cúi xuống nhìn trong lúc mẹ anh cũng ngước lên. Hai ánh mắt nhìn nhau thật lâu. Cuối cùng Điềm thì thầm. Lời của anh như một cố gắng thuyết phục
- Mẹ thương bác Mặc và bác ấy cũng thương mẹ nữa. Tình yêu chỉ đến một lần trong đời mà thôi do đó mẹ đừng bỏ lỡ dịp may...
Đan Trầm mỉm cười. Hổng biết học ai mà thằng bé lại nói ra những lời dạy đời với mẹ của nó. Dường như cũng biết điều đó nên Điềm bật lên cười hắc hắc. Xỉa ngón tay trõ vào trán con, nàng xì tiếng nhỏ trề môi.
- Bé dạy đời mẹ hả bé. Có yêu chưa mà nói chuyện tình yêu...
Điềm xiết chặt mẹ trong vòng tay rắn chắc của mình và thì thầm.
- Mẹ... Con thương mẹ...
Đan Trầm im lặng nhận hưởng cử chỉ tỏ lộ tình thương của con trai. Mơ hồ đâu đó trong trí tưởng nàng cảm nhận được hơi hám của người chồng thân quen giờ hầu như đã thành lạ xa. Tuy nhiên dù đã lạ, đã xa, đã đi ra khỏi đời nàng mà hình bóng của người cũ vẫn còn có mặt bằng hình tượng của đứa con độc nhất.
- Vậy là con hết giận mẹ rồi hả?
Đan Trầm hỏi nhỏ. Thỏng tay và lùi lại nửa bước, Điềm cười.
- Mẹ biết là con không thể giận mẹ lâu hơn một ngày mà mẹ... Huống chi...
Bật cười hắc hắc Điềm lãng sang chuyện khác thật nhanh. Vò vò bụng của mình, anh cười nói tiếp.
- Mẹ con đói bụng...
- Vậy hả... Mẹ hâm cháo cá cho con ăn nghen. Mẹ nấu hôm qua mà con giận mẹ con đâu có thèm ăn...
Điềm hôn nhẹ vào trán mẹ hiền kèm theo câu nói.
- Con xin lỗi mẹ...
Cười sung sướng Đan Trầm nói nhỏ.
- Mai mốt có gì mẹ con mình nên nói chuyện với nhau nghen...
Điềm gật đầu cười bước theo mẹ ra sau bếp.
- 12 -
Em muốn đi lính thật à?
Nhìn Điềm đang ngồi đối diện với mình, Hạnh hỏi câu trên. Gật đầu không do dự, Điềm trả lời câu hỏi của người anh bà con chú bác với mình một cách bình thường.
- Dạ... Tới lúc nào đó em cảm thấy chán học. Dường như chữ nghĩa không còn hấp dẫn được em nữa... Em muốn đi lính vì có lúc em chợt nhận thức ra bảo vệ tự do cho phần đất còn lại của nước ta là một việc cần thiết và khẩn cấp. Em muốn tham dự vào...
Hạnh gục gặt đầu. Bên tai anh vang vang giọng nói của Điềm.
- Bạn học cùng lớp trung học và đại học của em lần lượt đi lính và lần lượt chết ở chiến trường. Điều đó khiến em xốn xang không yên tâm học hành. Em cảm thấy mắc cỡ khi thụ hưởng sự hy sinh của người khác mà không đáp trả lại...
Hạnh cười như hiểu được tâm trạng của lớp thanh niên như Điềm. Đi lính thời có nhiều hạng, loại với rất nhiều lý do. Gia đình không giàu mà cũng không nghèo, có học thức; nếu muốn Điềm có thể học tới nơi tới chốn để sau này sống đời yên ổn và nhàn hạ. Tuy nhiên có một lúc nào đó, những người trẻ như Điềm nhận ra tự do quí giá hơn cơm áo. Không ai cho mình tự do cả. Muốn được sống tự do thời mình phải giành giật và bảo vệ nó.
- Mẹ em có biết em định đi lính không Điềm?
Hạnh hỏi. Điềm lắc đầu cười gượng.
- Dạ không. Em chưa nói cho mẹ em biết vì bà sẽ cản ngăn, khóc lóc năn nỉ. Phiền lắm anh...
Hạnh cười gật đầu lên tiếng.
- Chừng nào em sẵn sàng để đi lính?
Điềm trả lời nhanh.
- Đi liền anh... càng sớm càng tốt... Đi lính gì cũng được...
Biết Điềm không rõ về lính lắm nên Hạnh thong thả giải thích.
- Có bằng tú tài như em thì sẽ đi sĩ quan. Nếu em tình nguyện thì em sẽ đi sĩ quan Đà Lạt...
- Chừng nào mới đi hả anh?
- Năm tới...
- Em muốn đi liền...
Hạnh mỉm cười khi nghe Điềm nói. Nhìn đứa em bà con đang ngồi trước mặt, anh chậm rãi giải thích.
- Nếu em muốn đi liền thì có một khóa là khóa 21 của trường sĩ quan trừ bị Thủ Đức. Khóa này chỉ dành cho các người bị động viên...
- Em tình nguyện đi khóa đó được không anh?
Ngẫm nghĩ giây lát Hạnh mới cười trả lời.
- Ngày mai đúng 11 giờ sáng em tới cổng bộ tổng tham mưu đi. Anh chờ em ở đó để dẫn em vào phòng làm việc của anh làm giấy tờ nhập ngũ...
Mừng rỡ Điềm đứng lên từ giã Hạnh. Vừa ra tới cửa anh quay đầu lại nói với Hạnh.
- Anh đừng nói cho mẹ em biết nghen anh. Em sẽ nói cho bà biết trước khi em nhập ngũ...
Khẽ gật đầu Hạnh đứng nhìn theo bóng đứa em bà con. Không biết nghĩ điều gì mà anh lại thở dài.
****
Đang ngồi trước bàn máy may để may áo  nghe tiếng gọi của ông phát thư già quen thuộc, Đan Trầm vội bước ra cổng.
- Dạ cháu có thư hả bác năm?
Nàng hỏi vì đang mong thư của Mặc. Chìa phong thư ra ông phát thư cười thốt.
- Của cậu Điềm...
Cầm lấy phong thư là lạ, đợi cho ông phát thư đi rồi, nàng mới chăm chú nhìn. Hàng chữ Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH khiến cho nàng chú ý rồi đâm ra thắc mắc. Dù vậy nàng cũng rán dằn lòng chờ con trai đi chơi về để hỏi cho biết. Lát sau Điềm về tới nhà. Đợi cho con ăn cơm trưa xong nàng mới đưa phong thư ra. Điềm chăm chú đọc và Đan Trầm thầm quan sát nét mặt của con.
- Thư gì vậy con?
Nghe mẹ lên tiếng hỏi dò, Điềm cười trả lời.
- Dạ thư của bộ tổng tham mưu QLVNCH. Họ gởi cho con để báo tin là con bây giờ thuộc tài nguyên quốc gia nên con sẽ bị bắt đi lính nếu con thi rớt...
Nói tới đó Điềm bật lên cười hắc hắc.
- Ngoài ra họ cũng nói cho con biết là con có thể tình nguyện đi lính nữa. Con có thể tình nguyện vào trường võ bị Đà Lạt để trở thành một sĩ quan hiện dịch hay vào trường võ bị Thủ Đức để thành một sĩ quan trừ bị...
Đan Trầm nhìn con chăm chú.
- Con đừng đi lính nghen Điềm. Mẹ van con. Con muốn gì mẹ cũng chiều con hết miễn con đừng bỏ mẹ để đi lính...
- Sao mẹ không muốn con đi lính?
Điềm hỏi nhỏ. Đan Trầm nhìn con trai.
- Mẹ sợ con chết bỏ mẹ bơ vơ...
- Đâu phải ai đi lính chết đâu mẹ...
- Mẹ biết không phải ai đi lính cũng chết nhưng mẹ không muốn con đi lính. Điềm, con hứa với mẹ đi con...
Đan Trầm ứa nước mắt nghẹn lời không nói tiếp được. Nhét phong thư vào túi quần, vòng tay ôm mẹ vào lòng, Điềm vỗ về.
- Mẹ đừng buồn. Con hứa... Vả lại con chỉ bị động viên khi nào con thi rớt không lên lớp được...
Có vẻ như an tâm vì lời nói của con, Đan Trầm vui vẻ cười thốt.
- Con muốn ăn gì hông mẹ làm cho. Hay là mẹ con mình ra Sài Gòn ăn đi. Mẹ thèm bún riêu...
Vừa nói nàng vừa hít hà. Điềm cũng cười hắc hắc.
- Mẹ bao con nghen... Con hết tiền rồi...
Nghe con nói Đan Trầm bật cười thánh thót bỏ vào trong phòng thay quần áo trong lúc Điềm bước ra cửa. Móc phong thư ra xem lại lần nữa anh thở dài buồn bã. Đang trầm tư nghe tiếng bước chân anh ngước nhìn. Hồi nhỏ, anh biết mẹ mình đẹp. Thế thôi. Khi học trung học với chút kinh nghiệm từ sách vở và chút nhận thức riêng, rồi khi học ở văn khoa, có dịp nhìn ngắm và trò chuyện với mấy cô sinh viên đồng lớp, anh mới biết mẹ là người có nhan sắc, thứ nhan sắc của trời cho ban và của người cho nữa. Đó là thứ nhan sắc của hồn lẫn xác, hình thành phong cách đặc biệt không giống ai và cũng không ai giống được bà. Tuy nhiên một điều mà anh nhận ra là mẹ cô đơn và buồn bã khiến cho bà có nét đẹp não lòng làm cho bất cứ ai khi quen biết cũng phải sinh lòng mẩn cảm. Anh mơ hồ tìm ra nguyên cớ hay điều gì khiến cho anh, từ lúc còn nhỏ cho tới bây giờ và có thể trong suốt cuộc đời còn lại, mãi mãi mê mẹ của mình.
- Mình đi chưa con?
Giọng của mẹ thật êm thật dịu. Hai tiếng mình với con, xác định vị trí nửa bạn nửa mẹ con, song đựng đầy một tương phản mà hoà quyện lại với nhau để nói lên thứ tình cảm phức tạp và mâu thuẫn.
- Dạ... Xin lỗi mẹ... con đang mơ mộng...
Điềm nói nhỏ. Đan Trầm nở nụ cười bao dung trong lúc nhìn con.
- Mẹ biết...
- Làm sao mẹ biết con đang mơ mộng hả mẹ?
Đưa tay xô cho con trai đi trước, Đan Trầm nói mà như nói với chính mình.
- Khi nào nhìn con mà mẹ cảm thấy sự bơ vơ và đơn độc là lúc đó con đang mơ mộng. Khi mình mơ mộng là mình đi lạc...
Điềm mỉm cười im lặng. Cài chốt cổng lại cẩn thận xong anh mới đạp máy cho xe nổ. Ngồi lên yên anh cảm thấy chút dao động khi bàn tay của bà mẹ hiền đặt lên vai của mình cùng với mùi hương là lạ quyện vào mũi và ở lại thật lâu. 
Đan Trầm uể oải ngồi dậy. Thức sớm pha cà phê và làm bữa ăn sáng cho con trai xong hai mẹ con vừa ăn sáng và uống cà phê nói chuyện. Khi Điềm đi học nàng mới trở vào phòng nằm đọc báo rồi thiếp đi hơn tiếng đồng hồ mới thức. Buông thỏng hai chân xuống sàn gạch bông nàng nhìn vơ vẩn căn phòng ngủ của hai mẹ con. Tất cả mọi thứ đều được nàng dọn dẹp và đặt đúng chỗ trừ cái giường của con trai. Thời gian trước giận mẹ nên nó làm giường ngăn nắp sau khi thức dậy được mấy ngày rồi sau đó hết giận nên trở lại cái tật cố hữu không chịu xếp mền gối và vén mùng lên vì biết mẹ sẽ làm chuyện đó. Ngồi đong đưa đôi chân giây lát, nàng mới chịu bước xuống. Đứng nhìn tới nhìn lui nàng thấy mình  phải kiếm chuyện gì làm cho hết ngày. Ngẫm nghĩ giây lát nàng mới bước qua giường ngủ của con trai rồi mở mùng, cuốn mền xong tháo bao gối ra để giặt. Một phong thư rơi xuống nệm. Nhìn thoáng qua nàng biết phong thư đó của bộ tổng tham mưu gởi cho con trai mấy ngày trước đây. Cầm phong thư lên ngằm nghía nàng có thái độ trầm tư và nghĩ ngợi như cố nhớ lại cảnh tượng đã qua. '' Thư gì vậy con? ''. Bây giờ hồi tưởng lại nàng cảm thấy con trai có vẻ ngần ngừ và gượng gạo khi trả lời câu hỏi của mình. Nó muốn giấu mình cái gì? Cố che đậy cái gì? Hay là... Đan Trầm lẩm bẩm mấy lời trong trí rồi như không dằn được tò mò và cũng để giải toả thắc mắc của mình nàng lôi lá thư của con ra. Mắt nàng lướt nhanh. Bàn tay nàng run run. Nước mắt nàng ứa ra từ từ và có vài giọt rơi xuống phong thư. Ngồi phệt xuống giường nàng lẩm bẩm như người mất hồn.
- Lính... Nó đi lính... Điềm ơi... Con không  thương mẹ...
Đan Trầm nức nở. Đưa tay áo lau nước mắt, trả phong thư về chỗ cũ, nàng im lìm suy nghĩ để tìm ra lý do nào, nguyên nhân gì khiến cho con tình nguyện đi lính. Theo như nội dung của lá thư thời Điềm tình nguyện đi lính chứ không phải bị động viên. Như vậy lý do thi rớt được gạt bỏ. Lý do nào khiến cho nó tình nguyện? Chắc chắn không phải là lý do cha mẹ không có tiền cho nó đi học. Nàng thừa tiền để nuôi con học hành tới nơi tới chốn. Rốt cuộc chỉ còn lại lý do tình cảm. Không lẽ nó thất tình nên buồn chán bỏ học tình nguyện đi lính. Mà thất tình ai mới được chứ? Nàng đâu thấy con quen biết ai ngoài Tâm Nam. Rà soát, suy đi, nghĩ lại, sắp xếp tất cả mọi sự kiện xảy ra gần đây, nàng lờ mờ biết được lý do khiến cho con đi lính. Biết được lý do rồi nàng ứa nước mắt vì thương mình và cũng giận mình và tội nghiệp cho đứa con thương yêu. Bây giờ nàng phải làm gì để ngăn cản chuyện con đi lính. Tất cả dường như đã trễ rồi. Tháng tới là Điềm sẽ trình diện. Rồi đây ngôi nhà rộng trở thành rộng hơn, vắng càng thêm vắng hơn. Nàng buồn thì càng thêm buồn hơn. Rồi đây đâu có ai để nàng trò chuyện, cười đùa. Đâu có ai nằm bên cạnh để cho nàng ngủ yên. Đâu có ai chở nàng đi ăn mì cây nhãn. Đâu có ai gọi hai tiếng mẹ ơi nữa.
- 13 -
Cô Đan ơi có thư nè...
Đan Trầm bước như chạy ra cổng khi nghe tiếng của ông phát thư. Chìa phong thư hơi nhăn nheo ra ông ta cười thốt.
- Thư của cậu Điềm gởi cho cô đó. Bộ cậu đi lính rồi hả cô?
Cầm phong thư, dù nôn nóng muốn đọc song Đan Trầm cũng phải lịch sự trả lời ông phát thư quen với nhà nàng mấy chục năm.
- Dạ nó đi lính được hơn năm rồi bác ba...
- Vậy à... Cậu đóng ở đâu vậy cô?
- Dạ ở...
Đan Trầm ú ớ. Nàng không biết trả lời câu hỏi của ông phát thư vì thực sự nàng cũng không biết con trai đóng ở đâu. Sau khi mãn khoá về nhà nghỉ phép tuần lễ, Điềm nói cho mẹ biết là anh được đổi về tiểu khu Tây Ninh. Từ đó tới nay hơn  tháng anh chẳng có thư từ gì về nhà hết. Điều đó khiến cho nàng lo lắng, trông đứng trông ngồi thư của con vì chẳng biết con ở đâu.
- Dạ ở Tây Ninh thưa bác ba...
Gật đầu cười ông phát thư nói nhanh.
- Vậy thì tôi chúc cậu Điềm được bình an...
Dứt lời ông phát thư bỏ đi. Không dằn được sự nôn nóng, Đan Trầm đứng dựa lưng vào thân cây mận rườm rà cành lá, run tay xé thư của con trai. Hơn tháng nay nàng mỏi mòn chờ đợi mà không có tin tức gì hết. Nét chữ quen thuộc như chứa đựng hơi hám thân quen, mơ hồ giọng nói trầm mà ấm thì thầm bên tai.
- Mẹ thương yêu của con,
Biết mẹ mong thư con lắm nhưng con xin lỗi mãi tới hôm nay con mới viết thư cho mẹ được. Đúng ra thì mỗi ngày con viết một ít, hoặc khi nào rỗi rảnh thì con viết cho mẹ. Con nhớ mẹ lắm mẹ ơi...
Đan Trầm biết nước mắt của mình ứa ra rồi từ từ chảy thành dòng trên mặt đoạn lăn xuống làm mặn môi. Trong không gian tĩnh lặng của buổi trưa hè, nàng mơ hồ nghe giọng nói của đứa con trai  đang ở xa thì thầm bên tai mình. Nàng như ngửi được hơi hám của con trong lần hai mẹ con đi chơi với nhau sau lễ mãn khoá và trước khi con trình diện đơn vị mới.
- Mẹ cũng nhớ con lắm con ơi...
Đan Trầm lẩm bẩm. Môi của nàng mặn vì nước mắt. Hàng chữ nhập nhoà.
- Đời lính của con ở ngôi đồn này cũng nhàn mà cũng có chút nguy hiểm vì nó là vị trí chiến thuật mà chính phủ lập ra để ngăn không cho địch quân tiến về Sài Gòn. Tuy nó không xa thủ đô lắm song chắc con cũng không được gặp mẹ thường xuyên. Có xa mẹ rồi con mới biết những giây phút bên cạnh mẹ quí giá chừng nào. Con phải tự lo lấy thân mình trong đời sống chung đụng với những người lính hiền lành, thật thà và chất phác. Con không còn có dịp để làm nũng với mẹ, mong trời mưa ban đêm để chun vào giường ngủ với mẹ. Mưa ở đây ẩm ướt và lầy lội. Nhiều đêm mưa nằm trên chiếc giường nhỏ hẹp của căn hầm núp, con nghĩ về mẹ, ước mong được nhìn thấy mẹ, nghe mẹ nói cười để cảm nhận được sự thiếu vắng mẹ là một mất mát lớn nhất trong tâm hồn con. Mẹ ơi...
Đan Trầm đưa tay áo lau nước mắt. Nàng cảm nhận ra âm thanh của hai tiếng '' Mẹ ơi '' chở  nặng thiết tha, trìu mến và âu yếm.
-... Trong giấc ngủ chập chờn con mơ thấy mẹ, thấy mẹ mặc chiếc áo dài màu tím mà con thích nhất. Mẹ đẹp như một bà tiên; mẹ quyến rũ như thần nữ, thứ hình hài không có thật mà con mộng thấy khi mở mắt thao láo nhìn vào bóng tối lặng thầm của đêm đi kích. Con nhớ mùi hương tóc dài của mẹ mỗi khi mẹ gội đầu ngồi ngoài nắng hong tóc cho khô...
Đan Trầm ngưng đọc vì nước mắt ra nhiều quá khiến cho nàng không thấy được và sợ nước mắt của mình sẽ làm nhoà đi màu mực của chữ. Bước tới ngồi bệt xuống hàng ba, nàng mân mê lá thư của con trai. Tự dưng nàng ước ao được thấy '' hoàng tử bé '' của mình đứng trước mặt để nàng có thể đưa tay ra vuốt ve khuôn mặt bắt đầu xạm nắng, mân mê bàn tay của con để cảm nhận một điều là tình thương mà nàng dành cho con vượt lên trên tình cảm giữa nàng với Mặc. Hơn năm nay kể từ khi con đi lính, nàng có rất nhiều đêm buồn bã và đơn độc trong căn nhà hiu quạnh để tưởng nhớ lại những giây phút êm đềm và vui vẻ cạnh con trai, từ đó suy nghiệm ra một điều mà bấy lâu nay chỉ mơ hồ nhận thức. Tình mẫu tử là thứ tình cảm bền vững nhất mà một người mẹ như nàng dành cho con. Bởi vậy có rất nhiều người mẹ bỏ chồng thì được mà lại không đành tâm bỏ con cái. Bây giờ ngồi đây, cầm lá thư của con trong tay, nàng băn khoăn tự hỏi. Mình yêu Mặc không? Nếu có, thời liệu tình yêu có đủ mạnh để nàng có thể tạm quên con mà vui hưởng hạnh phúc của riêng mình. Lúc con chưa đi lính, còn sống chung một mái nhà, nàng nghĩ con đã lớn đủ sức tự lập rồi nên nàng có thể bước đi bước nữa. Bây giờ nàng mới biết đứa con trai thương yêu không bao giờ lớn, không bao giờ trưởng thành để thôi không cần sự thương yêu và chăm sóc của mình. Trong mắt nàng, Điềm lúc nào cũng nhỏ bé, cần tới sự thương yêu và bảo bọc của nàng và dường như càng lớn nó càng cần tới tình thương của nàng nhiều hơn nữa. Cách đây hai tuần, Mặc trở về Sài Gòn. Nàng đi chơi với Mặc mà mang theo bóng dáng của con trai, lòng bâng khuâng tự hỏi giờ này nó đang ở đâu, làm gì, có nhắc tới tên của mình không, có nhớ nàng như nàng nhớ nó không. Nỗi nhớ nhung con trai khiến cho nàng cảm thấy lần hẹn hò, cuộc đi chơi với Mặc kém đi sự thú vị và giảm dần cường độ tình cảm của mình. Nhận thấy thái độ thờ ơ của nàng, Mặc có hỏi song nàng không muốn nói thật cho anh biết những điều đang ở trong cái đầu vốn nhiều mâu thuẫn và phức tạp của mình. Không phải nàng không tin Mặc nhưng dường như có cái gì ngăn cản nàng thố lộ tâm tình. Buổi tối sau khi Mặc ra về, còn lại một mình trong căn nhà im vắng, nàng mới biết con trai như chiếc bóng của mình. Chỉ có người chết hay ma quỉ mới không có bóng. Còn nàng, bây giờ cái bóng đã bỏ đi xa nên dật dờ, ra vào thơ thẩn như kẻ mất hồn.
- Điềm ơi... Mẹ nhớ con...
Nước mắt lăn dài, Đan Trầm đứng lên đi vào nhà. Đóng cửa cài then lại cẩn thận, nàng bỏ vào phòng ngồi xuống giường của con trai. Nằm trên tấm nệm phẳng phiu, kéo cái mền lên đắp ngang ngực, nàng như ngửi được mùi hương thoang thoảng. Qua màn nước mắt lung linh nàng như thấy được con trai đang cười với mình, đang thì thầm '' Mẹ ơi... con nhớ Mẹ...''
*
Điềm ngồi im. Từ trên nóc hầm chỉ huy anh phóng mắt nhìn bao quát khung cảnh chung quanh ngôi đồn. Xa thật xa về hướng tây là con đường từ quận Củ Chi đi về hình như là Bình Dương gì gì đó. Tại ngã ba có con lộ đất màu đỏ nhạt chạy thẳng vào ngôi làng với hai dãy nhà ngói có, lá có lụp xụp và cũ mèm cách xa đồn chừng mươi cây số. Từ cửa chính của đồn có khúc đường nhỏ dài chừng hai ba chục thước đi ra đụng với con lộ đất đỏ. Lật bật mà anh đã ở đây hơn tháng rồi. Đời của một chuẩn uý đại đội phó thật thảnh thơi, nhàn hạ và buồn. Cấp chỉ huy của anh, thiếu uý Tiên, đại đội trưởng rất hiền và tốt bụng, cố gắng chỉ dạy cho anh những việc cần thiết để trở thành một vị đại đội trưởng và sẽ thay ông ta trong coi ngôi đồn vô danh do một đại đội có quân số hơn trăm rưởi trấn giữ. Nó là một trong chuỗi đồn bót được lập ra để dòm ngó mọi động tịnh của địch từ mật khu Dương Minh Châu và cũng là nút chặn mà địch phải vượt, bứng hoặc nhổ đi để lấy đường tiến về Sài Gòn. Ngày ngày chỉ huy lính kiểm soát lại hàng rào kẽm gai, coi lại mìn, lựu đạn, lau chùi các ổ súng cộng đồng, đào sâu thêm hầm núp, tu bổ lại giao thông hào và dẫn lính đi tuần tiễu và lục soát. Ban đêm dẫn lính đi kích, nằm tiền đồn; những điều đó khiến anh bận rộn và ít thời giờ để suy nghĩ và nhớ  nhung. Sài Gòn bây giờ cũng chẳng xa xôi gì cho lắm mà đường đi thời cách trở. Ban ngày trong giờ nghỉ vì nể lời mời của lính hoạ hoằn lắm anh mới tham gia vào các cuộc nhậu nhẹt. Vả lại anh không uống được rượu do đó chỉ phá mồi thôi. Đêm đêm trong căn hầm chỉ huy của riêng mình, anh chong đèn đọc sách, nghe radio và viết lách. Anh chỉ viết rồi để đó vì chẳng thiết tha gì tới chuyện đăng báo. Với anh, viết chỉ là để thoả mãn cái suy tư cũng như dàn trải tâm tình riêng tư của mình lên giấy mực.
- Chuẩn uý nhậu hông chuẩn uý?
Đang trầm tư, nghe tiếng người nói vọng lên, Điềm cúi nhìn xuống mới biết đó là Tám Tàng, trung đội trưởng trung đội 3.
- Thôi mấy ông làm đi. Có tôi chỉ hao mồi thôi...
Tám Tàng cười hà hà. Anh ta cũng biết Điềm không thích và không uống được nhiều nên chỉ hỏi cho có lệ.
- Thiếu uý Tiên rủ ông đó?
Tám Tàng cố vớt vát một câu. Điềm cười nhỏ. Từ trên nóc hầm chỉ huy anh nói vọng xuống.
- Nói với ông Tiên là tối nay tôi phải trực ứng chiến. Tôi mà nhấp môi là tôi ngủ luôn tới sáng...
Tám Tàng cười ha hả bỏ đi về phía khu nhà của lính. Điềm im lặng nhìn theo người lính có dáng đi khật khưởng như say rượu. Chưa đầy bốn mươi tuổi mà Tám Tàng có tới năm đứa con mà đứa con trai đầu lòng lại là lính dưới quyền chỉ huy của anh ta. Cuộc chiến tranh này đã biến nhiều người trẻ  già trước tuổi. Cuộc xâm lăng của miền bắc đã làm cho hàng triệu gia đình ở nông thôn phải rời bỏ ruộng vườn để tìm chỗ an ninh hơn. Rốt cuộc rồi không có việc làm để sinh sống họ bèn đi lính. Từ đó lính trở thành một cái nghề cho những người dân quê như Tám Tàng dù nhiều khi phải đổi bằng mạng sống của mình. Đại đội gần trăm rưởi lính mà có nhiều thành phần khác nhau và tuổi tác cũng khác nhau như già, sồn sồn và trẻ. Rồi trẻ lại lại phân ra trẻ vừa vừa và trẻ măng. Trẻ vừa vừa là những người lính từ 18 tới 25. Còn trẻ măng là tuổi 16 và 17. Họ chưa tới tuổi động viên đi lính song vì lý do này hoặc lý do nọ họ đôn tuổi mình thành 18. Như đứa con trai của Tư Bần. Mới 17 thôi mà nó phải lòng đứa con gái ở ngoài chợ rồi con nhỏ có bầu. Thế là cưới nhau. Thằng nhỏ chẳng có nghề ngỏng gì nên ba nó bảo nó đi lính vừa có cái ăn cái mặc mà lại được ở gần bên vợ con. Dễ dàng và tiện lợi quá. Đại đội, dù không nhiều song cũng có lính ma và lính kiểng. Đây là hai thứ lính được gởi gấm từ chi khu mà thiếu uý Tiên dù không muốn cũng phải chấp nhận. Lính ma thì chẳng bao giờ thấy mặt dù có tên họ trên giấy tờ. Lính kiểng thì chỉ xuất hiện khi nào cần thiết như có thanh tra từ trên Sài Gòn xuống. Thành thử đại đội trên sổ sách ghi 155 người mà tập họp để điểm danh thì chỉ có trăm ba. Hai mươi lăm người vắng mặt là của ông quận, ông thiếu tá trưởng phòng hoặc mấy ông lớn gởi gấm. Thiếu uý Tiên nói cho anh biết những điều đó vì thật ra cũng chẳng giấu được ai. Với lại chẳng cần giấu vì đó là một hệ thống lính ma lính kiểng dài từ trung ương xuống tới địa phương mà không một ai có đủ sức để thay đổi tình trạng bê bối này được kể cả phủ đầu rồng.
Đang ngồi nhìn trời mây và suy nghĩ lan man, Điềm chợt chú ý tới chiếc xe lam ngừng lại trước ngã ba của con đường đi vào đồn. Ngày ngày có vài chuyến xe lam chạy từ quận về làng và ngược lại. Sau khi dừng lại cho khách xuống nó chạy đi để lại một người khách đứng trơ vơ. Đoán đó là vợ của mấy ông lính đi chợ về nên anh cúi xuống đọc tiếp tờ tập san Sử Địa. Có tiếng nói lao xao từ ngoài cổng chánh theo gió đưa lại. Giọng nói của đàn bà làm cho anh phải ngước lên nhìn. Người đàn bà này mặc áo dài màu trắng, quần đen, đội trên đầu chiếc nón lá nên anh không thể nhận diện được. Tuy nhiên giọng nói thanh thoát và dịu dàng nghe thật quen khiến anh liên tưởng tới một người.
- Mẹ ơi... Mẹ ơi...
Điềm nhảy một cái từ trên nóc hầm chỉ huy xuống đất rồi bước nhanh còn hơn chạy ra cổng chánh.
- Chú làm ơn nói với chuẩn uý Điềm là có mẹ lên thăm...
Điềm kêu lớn khi còn cách cổng chánh mươi bước. Giọng của anh nghe lạc đi.
- Mẹ... Con đây... Mẹ ơi...
Đan Trầm mỉm cười. Ở giữa vùng đất quê mùa đầy kẽm gai bao quanh, nụ cười của nàng tựa như nước của dòng sông tắm mát tâm hồn của đứa con đang lao đao vì nhung nhớ.
- Điềm...
Người mẹ hiền bỏ hơn nửa ngày trời ngồi xe, quần áo nhầu nát và bụi bặm, gọi tên con bằng giọng nghẹn ngào tắm đẵm thương yêu.
- Dạ... Mẹ mạnh hông mẹ?
Đan Trầm đưa tay ra vuốt tóc con. Dù đã lớn, dù có làm tới chuẩn uý; Điềm vẫn còn là đứa con nhỏ dại trong mắt nàng.
- Mẹ bịnh vì nhớ con...
Đưa tay đỡ lấy cái túi xách nặng cho mẹ, Điềm cười nhẹ.
- Sao mẹ tìm ra được chỗ này hả mẹ?
Định đưa tay lên ký đầu con rồi không biết nghĩ sao Đan Trầm ngưng lại. Nhìn con âu yếm nàng mắng một cách nhẹ nhàng.
- Con hư quá. Hồi nữa mẹ phải đè con ra quất cho vài roi. Viết thư cho mẹ mà chẳng nói con ở đâu. Mẹ phải gặp anh Hạnh của con mới biết con đang ở đâu...
Điềm cười hắc hắc.
- Con sợ mẹ biết rồi mẹ đi thăm. Đường đi cực và nguy hiểm...
- Mẹ hổng sợ cực. Người ta đi được thời mẹ cũng đi được... Mẹ đi một lần biết đường rồi mai mốt mẹ sẽ lên thăm con thường hơn...
Đưa tay ra nắm tay mẹ, Điềm cười nói lãng.
- Đi mẹ... Con dẫn mẹ vào chỗ con ở...
Thấy đi trên đường đất mà mang guốc cao gót không tiện nên Đan Trầm phải cởi guốc ra đi chân không.
- Lần sau đi thăm con mẹ không mặc áo dài và mang guốc nữa...
Đan Trầm cười nói với con. Điềm gật đầu cười. Thấy thiếu uý Tiên đang đi tới anh lên tiếng trước.
- Thiếu uý... Đây là mẹ của tôi...
Tiên không giấu được nét ngạc nhiên khi biết Điềm lại có bà mẹ trẻ đẹp. Ở giữa vùng đất quê mùa này, bà như một bà tiên xuyên qua cốt cách thanh lịch và dịu dàng.
- Dạ chào bác... Tôi nghe Điềm nói về bác mà mãi hôm nay mới hân hạnh được gặp. Thật ngoài sức tưởng tượng của tôi...
Liếc nhanh con trai, Đan Trầm cười nói với Tiên.
- Tôi lấy chồng sớm mà có Điềm cũng sớm thành ra nhìn tưởng như là chị em...
- Dạ... Điềm mà được bác thăm thì mừng húm rồi...
- Tôi hỏi thiếu uý là tôi được phép ở bao lâu?
Tiên cười gãi gãi đầu.
- Dạ xin bác đừng gọi tôi là thiếu uý. Bác muốn ở bao lâu cũng được. Anh em binh sĩ ở đây có ba má lên thăm hoài. Bác mà ở luôn thì Điềm với tôi chắc hổng có ai phàn nàn gì hết...
Đứng nói chuyện giây lát Tiên mới xin kiếu từ đi lo công chuyện. Điềm đưa mẹ về chỗ ở của mình. Đan Trầm ứa nước mắt khi bước vào hầm chỉ huy tối tăm, chật hẹp, bốc mùi ẩm mốc. Nhìn chiếc giường bằng cây ọp ẹp với chiếc chiếu cũ, gối mền nhà binh nhầu nát, nàng thở dài thầm lặng cảm thấy thương con thật nhiều đồng thời cũng cảm thấy áy náy và ân hận. Cũng vì mối liên hệ tình cảm giữa nàng với Mặc khiến cho con trai giận hờn và ghen tức rồi tình nguyện đi lính để sau cùng phải chui rúc trong cái hầm núp dơ dáy và tối tăm.
- Mẹ... Chỗ ở của con dơ bẩn và chật hẹp... Con xin lỗi mẹ...
Hiểu ý của con, Đan Trầm gọi nhỏ.
- Điềm... Con nghe mẹ nói cái này...
Vừa nói nàng vừa bước tới đứng đối diện với con trai. Hai tay vòng lên cổ, mắt nhìn thẳng vào mắt con, nàng hôn nhẹ lên trán cùng với giọng nói ấm dịu và âu yếm cất lên.
- Con là con của mẹ... Mẹ phải xin lỗi con mới đúng...
Điềm cúi nhìn xuống đôi giày trận lấm bùn đất của mình. Dường như anh cố tránh nhìn vào đôi mắt long lanh dài có đuôi của mẹ, đôi mắt mà hằng đêm nằm trong căn hầm này anh tưởng tượng ra và cảm nhận ra theo thời gian và sự nhớ nhung đôi mắt của mẹ càng thêm quyến rũ.
- Mẹ đâu có lỗi gì đâu mẹ...
Đan Trầm rắn giọng nói của mình như xác định là mình, ít hay nhiều có phần can dự vào quyết định đi lính của con.
- Có... Mẹ có lỗi... Đó là lỗi của một bà mẹ đã không đè nén, cản ngăn được tình cảm của mình. Lỗi đã bỏ con... Lỗi đã làm con hiểu lầm...
Điềm thở hơi dài. Anh ngước nhìn vào khuôn mặt có hai giọt nước đang lăn dài trên làn da trắng mịn của mẹ. Anh thấy được một ánh mắt vời vợi trông của từng đêm chờ, từng ngày đợi, từng buổi chiều mong, từng buổi trưa ngóng lá thư được gởi từ chốn nào lạ hoắc xa xôi. Anh thấy được ánh mắt quan hoài, lo âu, thấp thỏm của mẹ. Anh thấy được giọt lệ lăn ra âm thầm khi gần sáng thức giấc trong căn nhà hiu quạnh, đi ra đi vào một mình, buổi tối gần giới nghiêm, ngồi chong đèn nhìn bóng mình in trên vách cô đơn và buồn bã.
- Mẹ... Con thương mẹ...
Không biết nghĩ gì, do xúc động nào mà Điềm cúi hôn vào mắt mẹ. Anh cảm thấy môi của mình mằn mặn nước mắt. Đan Trầm run người vì xúc động oà vỡ trong tâm hồn. Chưa có ai kể cả chồng của nàng và cả Mặc nữa, hôn vào đôi mắt nàng trong lúc đang đẫm lệ. Chỉ có Điềm, đứa con trai của nàng đã làm cử chỉ thương yêu và trìu mến đó trong căn hầm hôi hám, tối tăm, chật hẹp và thật vắng lặng tới độ nghe được tiếng thở và nhịp tim đập của hai người.
Lùi lại nửa bước, Đan Trầm cười nhìn con và nói đùa.
- Con vẫn còn ái mộ mẹ như ngày xưa hả?
Điềm cười nheo mắt.
- Hơn xưa nữa... Những ngày con xa mẹ, con mới khám phá ra là càng xa mẹ nhiều chừng nào con càng mê mẹ nhiều chừng đó...
Đan Trầm bật lên tiếng cười thánh thót. Dường như nàng có vẻ thích thú và vui mừng khi nghe con thú nhận.
- Mẹ cũng vậy... Từ khi con đi lính mẹ mới đào bới để tìm ra mẹ cần con hơn bất cứ ai. Mẹ thương con hơn bất cứ ai. Mẹ...
Điềm im lặng mỉm cười. Đan Trầm nhận ra trong mắt con ánh lên chút cám ơn, chút vui mừng và chút thoả mãn. Bất cứ ai cũng đều như vậy khi được mẹ thương yêu mình.
- Sướng nghen... Con biết là mẹ thương con nhất mà...
Đan Trầm xỉa ngón tay trỏ vào trán con trong lúc buông câu nói đùa. Quay nhìn quanh quất căn hầm vuông vức chừng ba thước vuông nàng cười tiếp.
- Mẹ đem cho con đủ thứ... Cà phê, sách báo, thịt chà bông và mấy lon sữa đặc nữa...
Hít hít mũi mấy cái nàng cười tiếp.
- Sao trong này có mùi gì lạ quá...
Điềm cười nhẹ.
- Mùi... đủ thứ mùi đó mẹ... Con gọi là mùi lính.. Mình ra ngoài trời khoảng khoát hơn mẹ...
Đan Trầm gật đầu.
- Con ra trước đi... Mẹ thay quần áo xong mẹ ra sau...
Điềm lẳng lặng leo ba bực thang rồi bước ra khỏi cửa hầm. Nắng xế chiều chiếu xiên xiên. Cây cột có lá cờ vàng ba sọc đỏ bay phất phơ.
- 14 -
Trăng vàng đổ trên tóc. Trăng chảy dài trên vai áo. Trăng óng ánh trong mắt nhìn. Trăng nhuộm xuống vùng đồng không mông quạnh màu trắng như sữa. Đôm đốm bay lập loè. Tiếng côn trùng rỉ rả nên không át được tiếng nhạc vẳng ra từ chiếc máy cassette chạy bằng pin mà Đan Trầm đã mua làm quà cho đứa con trai cưng trong chuyến thăm viếng đầu tiên này.
- Trăng đẹp quá...
Đan Trầm thì thầm trong lúc ngồi cạnh con trai trên nóc hầm trú ẩn. Điềm cười im lặng ngước nhìn vầng trăng chếch trên đầu. Nghe vai nằng nặng anh hơi quay nhìn mới thấy mẹ tựa đầu vào vai của mình.
- Mẹ lạnh hả mẹ?
Đan Trầm cựa mình rồi trả lời nhỏ.
- Hông... mà mẹ muốn tựa đầu vào vai con...
Nói xong nàng bật lên cười và Điềm cũng cười thì thầm.
- Con cám ơn mẹ đã lên thăm con...
- Mẹ muốn mà con... Con đi lính mẹ buồn, mẹ lo, mẹ nhớ con. Phải chỉ con có nhiều anh chị em thì mẹ cũng bớt cô quạnh. Đằng này mẹ chỉ có mình con...
- Mẹ lấy chồng đi mẹ... Mẹ lập gia đình với bác Mặc thì mẹ sẽ bớt cô quạnh. Dù sao mẹ cũng có người bên cạnh...
Quay người nhìn con, Đan Trầm thấy được một  khuôn mặt mờ dưới ánh trăng nét khắc khoải, vẻ âu sầu, sự buồn bã lẫn chịu đựng câm nín. Nàng hiểu được nỗi lòng của con. Nó không muốn thấy nàng sống đơn côi. Nàng đã hy sinh nhiều rồi nên nàng được quyền hưởng hạnh phúc. Chẳng thà nó cưu mang khổ sở còn hơn...
- Con xúi dại mẹ hả?
Câu hỏi có chút cợt đùa của nàng làm cho Điềm bật cười.
- Dạ... Xúi mẹ lập gia đình với bác Mặc là xúi dại mà mẹ. Mẹ còn trẻ đẹp mà mẹ... Với lại...
- Với lại cái gì?
Đan Trầm vặn hỏi. Nàng thấy ánh mắt đăm chiêu của con như mất hút vào bóng trăng dõi trên con đường đất bệch màu trắng ngà.
- Với lại mẹ cần có người săn sóc mẹ lúc tuổi già. Con giờ ở xa mẹ và mai mốt con cũng có gia đình của riêng con...
Đan Trầm thở dài nhè nhẹ. Nàng cũng đã nghĩ nhiều lần tới lời con trai vừa nói ra. Tuy nhiên mấy lúc gần đây nàng cảm thấy tâm tình của mình xáo trộn và thôi hăm hở chuyện lập gia đình với Mặc dù mỗi lần gặp nhau anh đều có đề cập tới. Dường như tâm tình của nàng có vướng mắc một cái gì thật mông lung và mờ nhạt khiến cho nàng do dự nhận lời lấy Mặc. Vả lại dù có lập gia đình thì nàng vẫn sống một mình tại ngôi nhà cũ vì Mặc cũng đóng ở An Lộc. Như vậy đâu có gì thay đổi mà phải lấy nhau. Thương yêu nhau, thỉnh thoảng gặp nhau cũng được rồi. Dường như, có rất nhiều cái dường như, có rất nhiều điều mơ hồ khó đoán định được làm cho nàng băn khoăn, dùng dằng khi muốn bước thêm bước nữa. Có người nói những người đàn ông hoặc đàn bà luống tuổi, độc lập về tài chánh rất e ngại khi tái hôn. Điều đó với nàng rất đúng. Sống một mình cũng buồn song bù lại được tự do, không phải nghe lời ai và chiều chuộng ai, muốn ăn muốn mặc, muốn sắm sửa cái gì cũng không phải hỏi ý kiến của ai hết hay tệ hơn là ngửa tay nhận tiền của chồng. Có thể đó là lý do nàng e ngại chuyện lập gia đình. Bữa nào không thích hoặc lười nấu ăn nàng có thể đi bộ ra chợ Thị Nghè hoặc đón xích lô ra Sài Gòn đi loanh quanh, ăn uống no nê xong mua sắm này nọ rồi tối trở về nhà mà không phải lo có cái mặt chằm vằm của chồng đang chờ đợi mình.
Nói xong rồi thấy mẹ vẫn im lìm tựa đầu vào vai mình như suy nghĩ, Điềm cũng im lặng ngắm trăng dù trăng không xa lạ gì với anh lắm. Gió đêm lây lất thổi. Anh ngửi được hương tóc dịu dàng, chút ấm áp toả ra từ da mặt mềm của mẹ làm thành dao động và ngất ngây mà hơn năm nay anh hầu như đã không có được.
- Con còn viết hông?
Đan Trầm lên tiếng. Điềm trả lời bằng giọng rời rạc.
- Dạ còn... mà viết truyện ngắn...
- Con có gởi đăng báo hông?
- Dạ hông... Ở đây thư từ hơi khó khăn dù chỉ cách Sài Gòn không xa lắm...
Đan Trầm thở dài. Nghe được tiếng thở dài của mẹ, Điềm cất giọng cười nhỏ.
- Con viết truyện ngắn rồi gom thành tuyển tập. Mai mốt có dịp về Sài Gòn con sẽ gởi đăng... Viết với con như là thú tiêu khiển vả lại đời lính ở đồn này cũng chẳng có gì đáng để viết... Con viết nhật ký nhiều hơn...
Đan Trầm chợt nắm lấy bàn tay chai cứng của con trai đưa lên ngắm nghía. Dưới ánh trăng nó sần sùi và có những cục u. Hết rồi bàn tay của cậu thanh niên con một ở thành thị và được mẹ cưng chiều nên chẳng làm gì đọng móng tay. Vuốt ve bàn tay con, Đan Trầm thì thầm.
- Mẹ thương con...
Nàng chỉ biết nói thế. Điềm quay qua hôn nhẹ lên tóc mẹ như tỏ bày tình thương.
- Con biết mẹ thương con...
Đưa tay xua muỗi kêu vo ve trên mặt của mẹ, anh nói tiếp.
- Chừng nào mẹ về?
- Ở đây luôn... Mẹ sẽ nói với ông thiếu uý Tiên là mẹ đi lính hổng cần lãnh lương. Mẹ chỉ cần ở bên con...
Điềm bật cười. Đan Trầm cũng cười theo. Khẽ cựa mình ngồi dậy nàng hỏi nhỏ.
- Mấy giờ rồi con?
Đưa chiếc đồng hồ Seiko lên Điềm đáp chậm.
- 10 giờ. Mẹ buồn ngủ chưa?
- Chưa... nhưng mẹ muốn đi nằm... Ở đây muỗi chích đau quá...
Cười hắc hắc, Điềm nâng mẹ dậy rồi dìu bà đi vào hầm núp. Ánh đèn dầu lù mù. Đan Trầm nói  như năn nỉ con.
- Con ngủ chung với mẹ đi. Giường còn rộng mà. Mẹ nằm trên giường còn con ngủ dưới đất mẹ hổng đành lòng... Con chiều mẹ nghen...
Điềm cười gật đầu.
- Dạ... Hơn năm rồi con đâu có được ngủ chung với mẹ...
Hai mẹ con nằm đâu lưng nhau. Đan Trầm cảm thấy lòng mình bình yên và thanh thản dù đang nằm trên giường cây ọp ẹp. Nhìn xuyên qua cái cửa sổ nhỏ có chút ánh trăng dọi vào, nàng đưa tay nắm lấy bàn tay của con và giữ chặt lại như không muốn rời. Đêm trôi qua thật im lặng. Gần sáng nàng chợt thức giấc vì tiếng sấm gầm và tiếp theo chớp loè sáng rực. Điều mà nàng cảm nhận là không biết lúc nào và bằng cách nào lại nằm nghiêng đưa lưng vào trong lòng của con trai. Điềm chắc ngủ say vì nàng nghe tiếng con thở đều và nhẹ. Không khí trong căn hầm trú ẩn lạnh lùng rét mướt khiến cho nàng rùng mình rút sát vào lòng con như tìm chút hơi ấm thân quen. Tới lúc nào đó nàng cũng cần sự săn sóc và chở che của con trai.
****
Dù thương con cách mấy rồi có lúc Đan Trầm cũng phải rời bỏ để trở về đời sống hiu quạnh của mình. Điềm, không còn là của riêng của nàng nữa. Đứa con trai cưng của nàng bây giờ đã là người của nước non, đang thi hành nhiệm vụ bảo vệ tự do của dân tộc, chiến đấu chống kẻ xâm lăng để cho nàng được sống yên ổn nơi thành phố. Ngồi trong lòng chiếc xe lam, nhìn con đứng bơ vơ giữa khoảng trời mù nắng, sau lưng là hàng rào kẽm gai và chiếc lô cốt đắp đất nàng thấy thương thật nhiều. Hình hài đó nàng mang nặng để đau, cưu mang bế bồng, hy sinh đời son trẻ để nuôi nó lớn lên và cuối cùng cũng phải rời xa, dứt bỏ dù không muốn. Nàng không biết những kẻ cầm quyền, chỉ đạo cuộc chiến tranh này có thương con, có nghĩ tới sự mất mát của những bà mẹ như mình không. Chắc là không. Bởi vì con của họ không phải ra chiến trường, không phải cầm súng đối diện với địch quân mà được an nhàn trong lớp học hay cũng đi lính mà là thứ lính kiểng, lính ma hay lính văn phòng. Rồi nàng lại quy lỗi con đi lính là tại mình. Thương yêu Mặc có phải là một sai lầm? Nàng tự hỏi câu đó nhiều lần khi ngồi trên chuyến xe đò trở về Sài Gòn cũng như trên chiếc tắc xi trở về nhà. Khoá cổng, mở cửa bước vào nhà, khoá cửa lại, nàng thở dài cảm thấy được nỗi trơ trọi, cô đơn của chính mình. Bức ảnh Điềm chụp ngày mãn khoá với nụ cười làm cho nàng lại nhớ con nhiều hơn dù xa chưa được một ngày. Vén màn bước vào phòng ngủ, nàng nằm lăn ra giường mà không cần thay quần áo gì hết. Dường như có tiếng động gì trên mái nhà mà phải lắng nghe giây lát nàng mới biết đó chính là tiếng mưa rơi. Mưa làm nàng lại nhớ tới con. Nàng ước ao một điều mà nàng biết sẽ không xảy ra là có con nằm cạnh bên để cũng chẳng làm gì hết ngoài sự cảm thấy mình không cô đơn. Đứa con trai như một yên vui, chở che và chỗ dựa để nàng có thể tạm quên hết nỗi buồn rầu và bơ vơ. Kéo chiếc mền lên tận cổ, mắt nhắm lại như muốn quên ngoại cảnh, nàng hồi tưởng lại ba ngày ở bên cạnh con trai trong ngôi đồn nhỏ. Rất tế nhị và hiểu biết, thiếu uý Tiên đã cho Điềm nghỉ ba ngày phép tại chỗ nên anh không phải làm gì hết ngoại trừ lái xe đạp chở mẹ dạo chơi khắp làng. Ngồi sau lưng vòng tay ôm hông, đầu tựa vào vai con, hít thở mùi áo lính hăng hăng hoà quyện với hương hoa cỏ dại mọc trên cánh đồng cỏ, nàng cảm thấy lòng thơ thới và hân hoan niềm vui bình dị, mộc mạc. Chưa bao giờ nàng có được cảm giác như vậy kể cả trong những lúc đi chơi với Mặc. Giữa trời trưa nắng gắt, đứng trong ngôi nhà lồng chợ ngắm nhìn những đứa con gái nhỏ nhảy cò cò và chơi đánh đũa với nhau, nàng chợt nhận ra tuổi thơ của mình, một đứa trẻ thị thành thiếu mất những phút giây tầm thường song lại được nhớ hoài trong ký ức xưa cũ.
Dắt chiếc xe đạp ra khỏi cổng đồn Điềm cười lên tiếng.
- Mẹ... Con chở mẹ đi gặp một cô gái?
- Ai? Bạn con hả?
Điềm cười chúm chiếm.
- Dạ... Một cô gái quê... Cô ta tên Nhàn... Cô ta thích con lắm...
Điềm cười hắc hắc và Đan Trầm cũng bật lên tiếng cười vui vẻ.
- Bộ con muốn mẹ coi mắt cô Nhàn hả?
- Dạ... Nếu mẹ ưng thì con tiến tới...
Nghe vậy Đan Trầm hỏi thêm vì tò mò.
- Cô ta có đi học?
- Dạ có... học ở trường quận...
- Lớp mấy?
- Dạ lớp đệ ngũ... Ba cô ta là xã trưởng. Anh cô ta đi lính trên quận...
Vì mẹ ngồi sau lưng nên Điềm không thấy được bà nhăn mặt tỏ ý không bằng lòng.
- Bộ con tính lấy vợ thật à?
Thật lâu Đan Trầm mới nghe con lên tiếng trả lời câu hỏi của mình.
- Thì con lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng...
Đan Trầm cố nén tiếng thở dài của mình. Có lẽ nghe được tiếng thở dài của mẹ, Điềm hỏi nhỏ.
- Mẹ... Con có làm điều gì khiến cho mẹ buồn hông mẹ?
- Có...
Đan Trầm thẳng thắn xác nhận. Gần đây nàng nãy ra ý nghĩ nên minh bạch với con. Hôm nay nhân con hỏi nàng mới xác nhận.
- Con có hai điều làm cho mẹ buồn. Thứ nhất là chuyện con đi lính. Con giận mẹ rồi con đi lính...
Đan Trầm ngưng nói như có ý để cho con được dịp lên tiếng phân trần song thấy con làm thinh nàng lại nói tiếp.
- Con nghĩ mẹ thương bác Mặc rồi bỏ bê con. Đó là một hiểu lầm tai hại. Đó là tại con chưa suy nghĩ chín chắn. Dù có thương yêu và lập gia đình với Mặc, mẹ cũng không bỏ bê con đâu. Con là máu huyết, là đời của mẹ mà thì làm sao mẹ dứt bỏ con cho được. Mẹ đã, đang và sẽ thương yêu con suốt cuộc đời mẹ...
Điềm lặng thinh. Lát sau anh mới khe khẽ thở dài rồi lên tiếng. Anh nghe giọng nói của mình khàn đặc và như lạc đi.
- Con cám ơn mẹ... Con cũng vậy... Con đã, đang và sẽ yêu thương mẹ suốt đời con...
Nghe câu nói đó, đang ôm con, Đan Trầm xiết chặt vòng tay của mình thêm, ấp mặt vào thân áo kaki đang ướt mồ hôi, nàng thì thầm.
- Mẹ biết... Tình thương của mẹ dành cho con và của con dành cho mẹ chính là lý do làm cho mẹ ngần ngại khi nhận lời cầu hôn của bác Mặc. Sau khi con đi lính rồi và gần đây nhất, mẹ thường băn khoăn tự hỏi để tìm ra lý do khiến cho mẹ do dự, phải nói là mẹ sợ bước đi bước nữa...
- Lý do gì vậy mẹ?
Điềm sắm nắm hỏi.
- Nếu mẹ lấy chồng thì nguyên nhân chính là tình yêu. Đúng không?
Điềm gật đầu. Rồi như đoán mẹ sẽ không thấy mình gật đầu anh lên tiếng.
- Đúng... Mẹ không phải nghèo tới độ lấy chồng để nương nhờ tấm thân. Tuy hiện thời mẹ sống một mình nhưng mẹ đã quen sống tự lập rồi, do đó mẹ lấy chồng không phải vì đơn độc. Vả lại mẹ thích cô đơn mà...
Đan Trầm bật lên tiếng cười ấm khi nghe con nói mình thích cô đơn.
- Như vậy nếu lấy ai thì mẹ phải yêu thương người đó nhiều lắm, nhiều tới độ mẹ phải hy sinh cái mình đang có để đổi lấy đời sống lứa đôi...
- Mẹ cân tình cảm hả mẹ?
Điềm ngắt ngang lời mẹ bằng câu nói khiến cho cả hai mẹ con đồng bật cười xong Đan Trầm vội phân trần.
- Mẹ không nói mình cân đo tình cảm của mình. Mẹ chỉ muốn nói cho con biết là mẹ chưa thương yêu bác Mặc tới độ mẹ phải từ bỏ hết những gì của mình đang có, trong đó có con nữa...
Điềm gục gặt đầu như hiểu ý của đấng sinh thành.
- Điều thứ nhì con làm mẹ buồn chính là con vừa mới nói câu '' Thì con lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng...''. Câu nói đó chứng tỏ con còn hờn giận và trách móc mẹ. Con nhìn nhận không?
Đan Trầm hỏi thẳng thừng vì biết tính của con. Gật đầu Điềm cười với mình.
- Con nhận là con vẫn còn giận mẹ... mà chút chút thôi...
Đan Trầm cười thầm. Ngoái đầu lại nhìn con đường làng vắng không người đi, nàng nói thật chậm như cố làm cho giọng của mình nghiêm hơn.
- Con đừng nên nói thì con đi lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng. Chuyện con lấy vợ là chuyện của con, còn chuyện mẹ lấy chồng là chuyện của mẹ. Mẹ với con tuy hai mà một; con với mẹ tuy một mà hai...
Không nhịn được Điềm bật lên tiếng cười hắc hắc, trong lúc Đan Trầm cũng xiết mạnh vòng tay đang ôm hông con và rũ ra cười. Nàng nghe tiếng cười của mình với con vang vang trên cánh đồng cỏ hoang gợn sóng trong cơn gió đìu hiu.
- Tới nhà cô gì của con chưa?
Đan Trầm hỏi khi thấy xóm nhà lá hiện ra. Điềm chợt bật lên tiếng cười hắc hắc. Nghe tiếng con cười, nàng biết mình bị con gạt nói là có cô này cô nọ chứ thật ra nó chẳng có ai hết. Bị quê và như để trả đũa lại nàng luồn tay vào trong áo rồi dùng ngón tay ngoáy vào rún của con khiến cho Điềm bị nhột phải bật cười hắc hắc và uốn éo thân hình. Ngày xưa, lúc con còn nhỏ chừng một hai tuổi nàng thường hay hôn vào rún khiến cho nó nhột cười hăng hắc.
- Mẹ ơi... nhột...
Điềm vừa la vừa cười vừa uốn éo thân hình khiến cho chiếc xe đạp lao chao muốn ngã.
- Sợ chưa... Đừng có gạt mẹ nữa nghen...
- Dạ... dạ...
Nhờ trò chơi hồi còn nhỏ mà không khí giữa hai mẹ con trở nên thân tình cũng như mọi hiểu lầm được xoá bỏ.
- Mẹ... Con xin lỗi vì đã hiểu lầm nên giận hờn mẹ. Tuy nhiên nếu mẹ muốn lấy chồng thì con...
Điềm ngập ngừng nói không hết câu song mẹ anh như hiểu ý nên bà vội lên tiếng.
- Con cho phép mẹ lấy chồng hả. Phải con muốn nói như vậy hông?
Điềm cười hắc hắc vì câu nói đùa của mẹ.
- Dạ...
Đan Trầm cười mà hình như có chút ngậm ngùi trong giọng cười của nàng.
- Mẹ thương con Điềm ơi... Mốt về Sài Gòn mẹ nhớ con lắm...
- Mẹ... Tết này con được phép về ăn tết với mẹ... Thiếu uý Tiên nói năm nay con về thì năm sau sẽ đến phiên của ông ta...
Nghe con nói vậy Đan Trầm cười vui vẻ.
- Vậy hả... Từ đây tới tết cũng còn lâu. Mẹ sẽ lên thăm con tháng tới. Con chịu hông?
Điềm làm thinh giây lát mới thủng thẳng trả lời câu hỏi.
- Con thích mẹ lên thăm con nhưng con sợ mẹ cực khổ nhất là nguy hiểm. Con đường từ quận về đây không được an ninh lắm vì thỉnh thoảng cũng bị đấp mô hoặc bị chận đường. Hay là mẹ rán chờ tới tết con về...

4-2014

Chu Sa Lan

Theo https://vnthuquan.net/