Nét mới trong tập thơ “Đường mây” của Đàm Hải Yến

Nét mới trong tập thơ “Đường mây” của Đàm Hải Yến

Đàm Hải Yến, quê ở huyện Quảng Uyên là cây bút trẻ của tỉnh. Thơ của Hải Yến được công chúng biết đến rất tình cờ, khi cô bạn cùng học Trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh đem thơ Hải Yến về cho bố, là nhà thơ Lô Hưởng Ninh đọc. Nhà thơ Lô Hưởng Ninh đọc xong đem đến Hội Văn học - Nghệ thuật (VHNT) tỉnh thẩm định. Đó chính là tập thơ đầu tay của Đàm Hải Yến “Ru giải yếm chàm” do Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc ấn hành năm 2006.

Năm 2011, Đàm Hải Yến lại lặng lẽ công bố tập thơ thứ hai “Đường mây”. Thơ Hải Yến có những phát hiện mới, khá đằm thắm, chân chất, mộc mạc, song là cả tình yêu thương chất chứa bao dung của cô gái trẻ, ví như: Mẹ gói nắng mùa lúa mới/Cha trao khăn gối mây hồng…/Người ngả dã quỳ nhuộm áo/Thơm vàng bảy bậc cầu thang… (Chiềng Họ). Có thể gọi đây là một phát hiện lắm chứ! Nếu không có tình yêu bằng cả tâm hồn mình với quê hương, thì làm sao có thể yêu từ ngọn gió đầu non, đến vàng thơm cả bảy bậc cầu thang?

Vẻ đẹp hoang sơ của miền núi Cao Bằng đã được Hải Yến biến đổi cái chỉ nhìn thấy đến cầm và gói được! Có lẽ cái tâm của một nhà giáo trẻ đã làm cho hồn thơ của cô thêm phong phú, đa sắc màu và đĩnh đạc hơn chăng? Dường như càng viết, Hải Yến càng chuyên nghiệp hơn. Dòng thơ của cô dù không mới, không cách điệu nhưng việc sử dụng ngữ từ, lối ví von thì quả là tinh tế: Theo em lên núi tìm mùa chín/Bắt cuộn mây rơi mắc lưng trời/Chị em phơi váy trên hoa cỏ/Bướm ùa ra đón khách đường xa... (Về Bản).

Đọc thơ Hải Yến, ta hiểu rằng cô đã dành trọn tình yêu, chân chất mà thiêng liêng cho quê hương mình, nơi có người cha hiền lành chất phác, có người mẹ, người chị thật dịu dàng và giàu tình yêu thương… Hải Yến như muốn đem theo tất cả những hình ảnh của quê hương đi với mình tới vùng đất xa lạ cũng còn gặp rất nhiều khó khăn - vùng đất huyện Bảo Lâm, nơi cô đang công tác, đó là: Mẹ trồng cây đót nuôi mệnh cho con/Ở nơi đầu ngõ đất thịt mỡ màng…/Con hồn nhiên đi giữa cuộc đời/Mẹ chăm sóc mệnh con ngày ngày/Bằng đôi tay chai sạn…/Con ở ngoài kia dông bão/Nhớ mẹ và những búp mệnh xanh... (Cây Mệnh).

Phong tục của người Tày, Nùng ở Cao Bằng có những nơi khi cha mẹ sinh con ra, những mong cho cuộc đời của con mình mau lớn khôn, không gặp bất cứ một trở ngại nào, họ đã trồng cây, gọi là cây mệnh, cây càng mau lớn, tươi tốt thì cuộc đời của con mình càng gặp được may mắn. Phải chăng, Hải Yến đã viết bài thơ này như một lời tri ân với cha mẹ mình?

Là cây bút còn rất trẻ (Hải Yến sinh năm 1984) nhưng thơ Hải Yến ít thiên về tình yêu đôi lứa, lụy tình! Ngược lại, Hải Yến như muốn gửi gắm niềm thương, nỗi nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn, về ông bà, cha mẹ và những người thân của cô. Hải Yến viết về những người thân của mình như mở lòng tự sự: Con lại về bên cha chiều thu/Mặc chiếc áo mẹ cho ngày cưới…/Khung cửi nằm buồn thoi ngừng đưa/Lấy chồng xa ba mùa con nước mới.../Tóc mẹ bạc nhiều vì ngóng cánh nhạn bay... (Về với cha).

Nhiều cây bút trẻ hiện nay đã tìm cách “phá phách”, thơ họ viết bạo dạn, viết theo sở thích và người đọc cũng khó nhận biết được họ là người vùng, miền nào! Với Hải Yến thì không, thơ của cô âm điệu đầy bản sắc, đầy hình ảnh của con người miền núi, Hải Yến viết theo mạch tự nhiên, không gò ép, như dải mây trắng thong thả lướt qua non ngàn vừa nhẹ nhàng, vừa dễ lan tỏa đi vào lòng người. Đó là phiên chợ của đôi lứa khi chia tay nhau, tiếng khèn say trong nhịp múa: Chợ tan rồi/Khèn tìm ai nữa…/Gùi nắng trên lưng/Cong cong sải bước…/Mang theo lời hát sớm nay/Và dáng hình ai trong men say múa khèn.../Điệu vút lên cao kéo mây xuống bản/Điệu chảy xuống lòng thung cho người thương tắm... (Khèn ơi).

Phiên chợ miền núi luôn nhộn nhịp, đông vui và đợi chờ của trai gái tìm nhau, phiên chợ năm ngày họp một lần, con gái, con trai trao nhau câu sli, câu lượn, điệu khèn của con trai Mông say đắm bổng trầm, níu bước chân người tình. Hải Yến mô tả phiên chợ tan với cái nắng gùi nặng trên lưng, bước chân chậm chạp leo núi, dư âm của điệu khèn bè lẫn vào mây núi, buông xuống thung sâu. Hải Yến đã rất thành công với lối mô tả tượng thanh trong thơ của mình.

Hải Yến đến với thơ chưa lâu, nhưng bằng sự quan sát tinh tường cùng với tấm lòng nhân hậu đã tạo nên ấn tượng trong thơ của cô. Người đọc không tìm thấy sự khiên cưỡng, giả tạo trong lối viết của Hải Yến. Có lẽ đây chính là điều làm cho người đọc đã cảm nhận được cái “thích lắm” trong thơ của cây bút trẻ này.

Đoàn Ngọc Minh