Bóng dáng Đà Lạt
trong nhạc Nguyễn Đức Nam
Bàng bạc trong những dòng nhạc của nhạc sĩ Nguyễn Đức Nam người nghe có dịp được thấy lại bóng dáng Đà Lạt, một thành phố
nhỏ bé, thân thương ở vùng cao nguyên miền Nam Việt Nam.
Đà Lạt
chập chùng rừng núi, với lũng thấp, với đồi cao, với những con dốc thơ mộng từng
đưa đón bước chân những kẻ yêu nhau quấn quít trong men tình nồng ấm giữa trời
giá lạnh. Đó là "Đồi Cù" nơi những cặp tình nhân ngồi kề nhau dựa
lưng vào gốc thông xanh để thốt lời tình tự hoặc những con dốc như dốc đưa lên
Khu Chợ Hòa Bình tại trung tâm thành phố, dốc dẫn lên tới Viện Đại Học Đà Lạt,
dốc đưa lên rạp chiếu bóng Ngọc Lan, dốc "Nhà Làng" đưa người từ phía
khách sạn Cẩm Đô đi tắt lên phố... và biết bao con dốc không tên khác. Về đêm
con dốc vương đầy ánh trăng. Ánh trăng nhuộm mái tóc thề, chảy dài theo bờ vai
và trải dài trên mặt đường dốc theo bước chân tình yêu:
Trăng uá rơi trên tóc ai
dài hoang dại...
Sương ướt người về qua
dốc xưa…
Đồi thông tắm trăng vàng
tơ nhiễu xưa
như nơi Thiên Đường...
ngọc ngà ấu thơ...
(Nhạc phẩm: Sương Đêm)
Thành phố thanh bình, êm ả, con dốc vắng vẻ
như tạo thêm cơ hội và điều kiện cho đôi tình nhân:
Dốc vắng vội vã hôn ngây
dại...
Tay trong tay xin cùng
lạc lối Thiên Thai...
Ngày ấy khi đôi ta còn
ngây thơ...
(Nhạc phẩm: Một Thoáng Yêu Xưa)
Trời Đà Lạt se lạnh. Cái lành lạnh dễ chịu,
mơn man da thịt. Thành phố như bồng bềnh giữa một màn sương khói mờ ảo khiến
lòng người e sợ tình mình cũng bềnh bồng, nổi trôi. Những con đường dốc dẫn về
phố chợ hoặc đưa lên đồi cao, lên đỉnh Lang Biang hùng vĩ. Đồi núi mờ sương được
điểm trang thêm bằng những rừng thông thơ mộng, tiếng thông rì rào quanh năm
như tiếng thầm thì của đôi kẻ yêu nhau:
Đồi thông ngát xanh
Mơ màng chìm trong khói
sương...
Đàn én chao về chốn nao
in dáng chiều...
(Nhạc phẩm: Sương Đêm)
Phong
cảnh thiên nhiên đôi khi chập chờn mờ ảo qua màn mưa. Một màn mưa nhẹ nhàng, rả
rích, dai dẳng như tạo cơ hội cho đôi kẻ yêu nhau có dịp sát lại gần nhau hơn
để truyền hơi ấm cho nhau:
Chiều xưa Mưa Trên Thung
Lũng Hồng...
một mình ta với người...
lời thề xưa nhớ đời...
Chiều xưa mưa trên thung
lũng hồng...
đường tình quên lối về...
đời êm như suối mơ...
Chiều nao... mưa rơi trên
phố buồn...
Mưa dăng mắc núi đồi...
Cặp tình nhân vai sánh
vai...
(Nhạc phẩm: Mưa Trên Thung Lũng Hồng)
Từ đồi núi cao bước chân người tình thả dốc
xuống vũng thấp thoai thoải, xuống "Thung Lũng Tình Yêu", xuống
"Thung Lũng Hồng". Từ thung lũng băng ngang qua các cánh rừng, có
rừng mang tên là "Rừng Ái Ân", rồi sánh vai trở ngược về những con
đường vắng quanh co ven hồ, "Hồ Than Thở", "Hồ Xuân Hương":
Trời gió lạnh căm, đường
vắng hồ hoang,
biết đâu tìm nhà ai ấm
êm...
Mưa khuya rơi buồn trên
phím chờ,
Ướt Dáng Ai Bên Hồ, cho
làn mây đẫm sương tơ…
(Nhạc phẩm: Dáng Ai Bên Hồ)
Đà Lạt là thành phố của hoa. Tên một loài hoa
được nhắc nhở đến nhiều nhất đó là hoa anh đào. Đà Lạt thường được gọi tên là
"Xứ Hoa Đào". Hoa đua nhau khoe sắc. Hoa đào rực rỡ khắp nơi, tươi
thắm như môi người yêu:
Bóng em về trong nỗi nhớ
ngất ngây vương hồn
tôi...
Nhớ mãi hình dáng em yêu
kiều...
Hây hây nụ môi tươi hoa
đào...
(Nhạc phẩm: Một Thoáng Yêu Xưa)
Hoa pensée tim tím từng làm sứ giả của mối
tình đầu thủa nào:
Thề yêu em mãi...
Như yêu Pen-sée năm xưa
ngây thơ
kẹp trong lá thư đầu...
Thề yêu em mãi... như mới
quen như vấn vương...
(Nhạc phẩm: Tình Khúc Ngàn Năm)
Đến với Đà Lạt con người thấy rộn rã trong tâm
hồn cái tình cảm lãng mạn đầy văn nghệ. Giọng hát, lời ca, tiếng nhạc như chất
xúc tác nhẹ nhàng đưa con người vào tình yêu. Khi màn đêm buông xuống, từ những
hộp đêm văng vẳng ra tiếng hát nức nở thấm đượm mãi trong lòng người:
Tiếng hát Liêu Trai âm
vang vũ trường đó...
Tiếng khóc ca nhi khôn
vơi trong miền tối...
Cuộc đời ôi lẻ loi...
(Nhạc phẩm: Sương Đêm)
Người Đà Lạt xưa lại ngậm ngùi nhớ lại những
lời nhạc hoàn toàn trữ tình như trong các nhạc phẩm "Em Đến Thăm Anh Một
Chiều Mưa" hoặc "Moon River" v.v... vang vọng. Người ca sĩ ngồi
đó, trong ánh đèn mờ ảo của vũ trường với điếu thuốc Salem trên môi... Mờ ảo
như hình bóng Đà Lạt về đêm...
Lời ca, tiếng nhạc in sâu mãi vào tâm khảm
người nghe, âm thanh trữ tình như gợi ra hình ảnh tuyệt vời dù đôi khi kỷ niệm
chỉ còn lại là đau thương, phải chăng đây là một thú đau thương?:
Nhạc thu réo rắt tình
khúc mơ hồ...
Lời hát lóng lánh pha
lê...
Còn đó dĩ vãng xa mờ...
Để tàn canh thâu đàn
khóc...
Phím tơ xưa lỡ làng
thôi...
(Nhạc phẩm: Chiều Nhớ)
Nhạc Nguyễn Đức Nam có bài mang thể điệu
"slow" da diết, nồng nàn, có bài mang nhịp điệu "valse"
quay cuồng, quý phái, có bài mang nhịp "boléro" tuơi vui, nhí nhảnh,
lại có bài mang điệu "tango" uyển chuyển, thanh lịch. Nhưng lời nhạc
nói chung, tất cả đều man mác một nỗi buồn. Một cái buồn rã rượi.
Nhạc phẩm ghi năm 1966 mang tựa đề "Sương
Đêm" (trước kia được đặt tên là "Ban Đêm Miền Sương Mù") đã bộc
lộ ra cái cô đơn thổn thức vì dang dở, vì biệt ly:
Giờ tìm đâu người yêu,
ngày xưa hẹn ước... muôn
kiếp bên nhau...
Cuộc đời ôi lẻ loi...
Tình đâu bền mãi như ước
mơ...
Em yêu ơi! Bây giờ ta cách
chia...
Hương môi xưa chưa tàn
trong giấc mơ...
Vài năm sau, vào năm 1969, nhạc vẫn mang cái
nhung nhớ về dĩ vãng xa xưa trong bản "Dáng Ai Bên Hồ":
Chiều ghé miền cao,
tìm bóng người xưa ân
tình chưa phút luyến trao...
Dĩ vãng chưa phai mờ,
tình đó không bao giò
nhạt nhòa trong dấu yêu...
Vài chục năm sau, vào năm 1993, trong cuộc
sống xa xứ, nhạc vẫn bùi ngùi, quằn quại vì dĩ vãng như trong bản "Một
Thoáng Yêu Xưa":
Tiếc thương người trong
dĩ vãng
phút giây êm đềm qua...
Người cũ sẽ không bao giờ
quên nhau...
Tình lỡ có nhớ thương nào
nguôi đâu?
Đúng ba chục năm sau, vào năm 1996, bản
"Mưa Trên Thung Lũng Hồng" vẫn còn vang vọng nỗi chia ly, ngăn cách
âm hưởng cùng nỗi hoài hương trên đất khách:
Người ơi... cuộc tình
chia cách hoài...
Thuyền tình đã đắm rồi...
mà lòng nhớ suốt đời...
Chiều nay mưa rơi trên xứ
người...
Một mình trong phố buồn
chạnh lòng nhớ cố hương...
Hình ảnh Đà Lạt đầy ăm ắp trong tâm hồn người
nhạc sĩ. Nỗi nhớ nhung trào dâng qua cả đầu thế kỷ mới, thể hiện thành nhạc
phẩm của những năm sau năm 2000, Một trong những tình khúc day dứt đó là
"Đà Lạt, một trời thương nhớ":
Tìm đâu thấy nữa những êm
đềm cũ?
Tìm đâu thấy nữa những
khung trời nhớ?
Đà Lạt yêu dấu chìm trong
bóng chiều
Kỷ niệm yêu đương vấn
vương bao ngày
Người ơi có biết lòng ta
nhớ hoài?
Tình yêu vỗ cánh bay đi. Tình yêu mong manh
như sương khói, như những bọt nước trắng xóa của thác nước Đà Lạt, những thác
chảy nhẹ nhàng như Cam Ly, như Prenn, những thác chảy ào ạt, mãnh liệt như
Gougah, như Pongour... Tình yêu tan biến vào thinh không như tiếng chuông chùa
Linh Sơn, chùa sư nữ Linh Phong... tiếng chuông của nhà thờ Chánh Tòa Đà Lạt...
vang vọng và lan đi hội nhập vào núi đồi Đà Lạt mỗi buổi sáng sớm khi mặt trời
còn khuất dạng...
Tình của nhạc sĩ với Đà Lạt mãi mãi chung
thủy. Luôn luôn trọn vẹn. Hòa nhập cùng với tình người, tình thiên nhiên vạn
vật, tình quê hương đất nước... Dù cho "xa mặt" nhưng chẳng
"cách lòng". Dù cho "vật đổi" nhưng lòng người chẳng thay!. Bản tình ca về Đà Lạt luôn mãi dìu dặt vang vọng tha thiết muôn đời trong trái
tim người xa xứ: Luyến thương không nhạt phai
Khúc ca xưa còn đây
Nét yêu xưa đổi thay
Hồn vẫn mong tình đắm say
(Nhạc phẩm: Dà Lạt, một trời thương nhớ)
Có phải đây là tâm sự thật của tác giả? Hay
nhạc sĩ chỉ mượn cái bóng dáng Đà Lạt để tạo ra nguồn cảm hứng rồi ôm chặt lấy
cái rung cảm đó mà kết nhạc?
Hay phải chăng Nguyễn Đức Nam đã chỉ nói lên
giùm cái nỗi lòng chung của một số người đã từng trải qua một phần đời mình ở
Đà Lạt, đã từng thương yêu Đà Lạt, đã từng chất chứa trong tim biết bao nhiêu
kỷ niệm với xứ Hoa Anh Đào, những kỷ niệm ghi dấu ấn đậm nét mãi mãi... Và dù
có ở phương trời nào chăng nữa thì xứ Sương Mù vẫn luôn luôn đầy ắp niềm thương
và nỗi nhớ trong tâm hồn Người Phố Núi...!.
Audio:
* Buồn Tháng Mưa - Diễm Liên
Tháng 4 năm 2004Ngô Tằng Giao Theo https://sites.google.com/
Ngô Tằng Giao
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét