Xin cho một đời
Hơn 30 năm không còn cùng nhau ngồi hát ca. 25 năm xa lìa cô quạnh. Bao nhiêu cay đắng bể dâu không khiến lòng tôi phai mờ, những dấu ấn tốt đẹp đã để lại mảnh đất nhiều bất hạnh khổ đau. Quê hương thì bao giờ cũng thế. Những đời người, những con đường, những góc phố, những dòng sông, những khuôn mặt, những nụ cười dường như đã biến dạng. Điều còn lại, phải chăng là những ước mơ đâu đó trong trái tim mọi người. Anh gầy hơn xưa, tưởng như chẳng còn có thể gầy hơn nữa. Anh trầm lặng như tượng đá. ánh mắt xa vắng. Nụ cười vu vơ khiến tôi đau lòng. Sao anh không khóc đi. Nước mắt có khi thay được cho bao nhiêu điều muốn nói.
Vẫn những người em gái xưa, nay đã thành thiếu phụ, ở quanh anh. Không còn là những phút sum vầy hạnh phúc. Chẳng có gì, chẳng có ai lấp đầy nỗi đơn lẻ trong anh. Ôi, làm sao trả lại cho anh, cho tôi, cho chúng tôi những tháng ngày đã mất . . . Người quen biết cũ lần lượt vắng xa và sẽ chẳng còn bao lâu nữa, tôi cũng sẽ rong chơi một nơi nào đó. Sẽ chẳng còn gì. Sẽ chẳng còn ai từng ngày, ngồi thương tiếc. Kỷ niệm sẽ tàn phai, mất hút như chưa bao giờ xảy ra, như một điều không có thật, như huyền thoại... một ngày nào, anh bảo tôi... Huyền thoại là điều không có thật. . .
Ngày đó... ngày đó chúng tôi còn trẻ và rất gắn bó. Có ai trong chúng tôi nghĩ rằng có một ngày nào đó lại phải thương nhớ nhau từng phút giây. Tuy vậy, bằng cách nào đó, chúng tôi vẫn ở trong trí nhớ của mọi người, như ngày đầu ngồi với nhau, vào đời nhau bằng những bản tình ca. Hồn xa rồi, người ta còn có thể sống được không? Trái tim ngừng đập rồi, người ta có thể nào không chết? Chúng tôi đã đến với nhau một lần. Chỉ một lần nhưng xin đủ cho một đời...
Tạp Chí Văn nghệ, số 1.2000
Ở đâu và bao giờ cũng vậy, mỗi khi nghe tiếng anh nói cười,
tôi đều cảm thấy yên tâm vô cùng... "Ô, Mai hả, có qua không?" Tôi cười..."
Em cũng chưa biết tính sao, để xem đã nghe anh...". Miệng thì nói vậy,
sáng hôm sau tôi đã có mặt ở phi trường. Chuyến bay cất cánh lúc 7 giờ sáng.
Trời lúc đó đã sang tháng 4. Tuyết vẫn phủ trắng xoá hai bên
đường từ phi trường về nhà. Hình như cái gì vào lúc sắp hết cũng mạnh mẽ thêm,
như ánh lửa, như cơn nắng, như mưa dông, như tình yêu - rồi mới chịu dứt hẳn, mới
chịu buông tay chấp nhận. Cũng may tôi chuẩn bị áo lạnh đầy đủ, vậy mà cũng
không tránh khỏi những xuýt xoa. Tôi đi thẳng lên lầu, rón rén bước vào phòng.
Anh đang ngủ. Giấc ngủ buổi chiều. Khuôn mặt gầy, xương xương góc cạnh. Cái
kính gọng vân vân như đồi mồi để trên bàn đầu giường. Anh gầy quá. Tôi bước lại
gần anh hơn. Rất nhẹ nhàng tôi cúi xuống, nhìn sát mặt anh. Tôi không nghe hơi
thở của chính mình. Tự dưng tôi muốn hôn lên trán anh. tôi không làm thế. tôi
muốn nắm lấy bàn tay rất gầy có những ngón thon dài, đặt trên ngực. Tôi không
làm thế. Và cũng rất nhẹ nhàng như khi bước vào, tôi ra ngoài phòng khách ngồi
nói chuyện với Tâm, Tịnh và anh Thích.
Anh bước ra, tay vuốt tóc, tay chỉ tôi... “A, tới rồi à. Tới
hồi nào vậy..." Giọng anh không hề có chút ngạc nhiên, làm như cái chuyện
tôi đến, anh đã biết. Ngày xưa cũng thế. Chúng tôi ôm choàng lấy nhau, và đến
lúc này tôi mới cảm nhận rằng chúng tôi thực sự có nhau. Không phải trong một
giấc mơ kéo dài 17 năm. Tất cả chúng tôi ngồi bên nhau. Hình như chưa bao giờ
chúng tôi nói với nhau nhiều dù ở bất cứ một đề tài, một lãnh vực nào. Hình như
chúng tôi có cách nói mà chỉ hai chúng tôi hiểu được. Một cách nói ở bốn con mắt
im lặng. Cũng có lúc, cả hai chúng tôi bị lôi cuốn vào câu chuyện vui của mọi
người. Nhưng đó là những điều hoàn toàn không dính líu, liên quan đến những điều
thực sự chúng tôi muốn nói với nhau. Tất cả những điều cần nói, chính là những
điều không bao giờ nói ra bằng lời.
Buổi chiều tuyết rơi kín mặt hồ, chúng tôi đi bên cạnh hàng
cây đầy hoa. Hoa tuyết. Nói chuyện bâng quơ, không gì rõ ràng được đặt ra,
không có gì thắc mắc, không có khoảng cách 17 năm để phải ngỡ ngàng. Tôi ngỡ
như vừa từ Sài Gòn ra Huế thăm anh. Anh từ Huế vào Sài Gòn.
Chúng tôi uống cà phê tại La Pagode. Tôi tưởng sẽ có nhiều điều
để hai anh em nói với nhau. Nhưng cả hai đều không nói gì cả.
Bao nhiêu ngày tháng đã đi qua giữa chúng tôi. Anh vẫn không
bao giờ thay đổi. Tôi cũng thế. Cả hai không có những thắc mắc về đời sống của
nhau bởi 30 năm trước đã không hỏi thì 30 năm sau cũng không hỏi... Tôi quý những
giây phút ở bên anh và tôi nghĩ anh sẽ nói với tôi điều cần nói, nếu có. Anh im
lặng cũng có thể vì những điều anh nghĩ, anh muốn, không còn cần thiết để phải
nói ra.
Trong một căn phòng, không phải bên cạnh sông Hương mà ở ngay
giữa lòng thành phố Montréal. Bên ngoài tuyết rơi, chúng tôi ngồi với nhau, những
người bạn cũ. Hát lại những bài hát ngày xưa. Hoặc những tình ca mới. Mỗi người
một ly rượu, khói thuốc mù mịt, mỗi người ngồi sát nhau trên chiếc thảm, trước
lò sưởi. . . Không ai cảm thấy lạnh. Không chút lạnh lẽo nào giữa chúng tôi
trong căn phòng nhỏ... Anh hát đi. Không, Mai hát đi. Giang hát đi.
Mai ngâm thơ đi. . . “Mà sao giấc ngủ không dài. Mà đêm không
ngắn mà trời cứ mưa. Ở đây tôi sống như thừa. Cố đem men rượu tẩm vừa lòng
nhau”. (Nguyễn Bính).
Cũng mùa đông, một đêm nào đó, 1974 ở nhà anh chị Lễ, ở Huế.
Ngôi biệt thự bên cạnh sông Hương. Ngoài trời cũng tối và lạnh như đêm nay. Mùa
đông ở Huế. Chúng tôi cùng ngồi bên nhau như hôm nay. Lúc đó, tôi vừa 30 tuổi.
Tóc vẫn còn xanh. Lòng còn tha thiết yêu đời sống. Một buổi sáng tôi bỗng thấy
mặt trời lên cùng tôi và biển cả. Nước mắt tôi tuôn như mưa. Tôi nhớ mùa đông ở
Huế. Chính Huế cho tôi hơi thở.
Bây giờ là cuối đông. Những bông tuyết bay trong chiều, đậu
trên những cành cây trụi lá, gầy guộc. Chúng tôi đi bên nhau. Tia nắng dịu dàng
đậu trên những bông hoa nhỏ bé, lấp lánh tấm thảm dầy trắng tinh, chỉ có vết
chân bé nhỏ của những chú sóc nghịch ngợm chạy tới ăn những hạt bắp rang nổ
bung mà anh liệng ra để dụ chúng lại gần. Anh cười vui, ánh mắt long lanh theo
dõi. Tôi ít thấy anh cười mà cũng không bao giờ thấy anh tỏ vẻ buồn bã.
Chúng tôi tìm đến một thân cây lớn, một nửa ngập dưới tuyết,
ngồi nghỉ chân. Tuyết vẫn rơi. Chỉ có hai chúng tôi giữa một vùng trắng mênh
mông yên lặng. Chẳng lẽ không có gì để nói, không còn gì đáng nói sau mười mấy
năm vắng nhau? Có chứ. Anh đã nói, không phải với riêng tôi, mà ở những bài
hát. Tôi đã nghe và hiểu từ đó... “Có đường xa mà gió chiều quạnh quẽ. Có hồn
ai đang nhè nhẹ sầu lên... Tôi là ai mà còn khi dấu lệ. Tôi là ai mà còn trần
gian thế. Tôi là ai. Là ai. Là ai mà yêu quá đời này. . . Con diều bay mà linh
hồn lạnh lẽo. Con diều rơi cho vực thẳm buồn theo. . . "
Tôi bỗng thương anh thêm và càng quý trọng những giây phút
bên anh. Cũng vội vàng, ngắn ngủi như những lần tôi ghé Huế. Tuy nhiên, tôi
nghĩ, như thế có lẽ tốt hơn. Bởi vì những điều như thế đã cho tôi cái cảm tưởng
là không hề bao giờ giữa chúng tôi có cái khoảng cách 17 năm. Lá vẫn rơi trên lối
chúng tôi đi. Những khóm hoa nắng vẫn lấp lánh trên đường chúng tôi đi. Tất cả
vẫn còn rực rỡ.
Quay về căn phòng nhỏ. Ánh lửa như hồng thêm, ấm áp thêm bên
ly rượu màu hổ phách, cay nồng. Cởi áo lạnh ra, trông anh gầy hơn xưa nhiều,
song so với lần gặp nhau ở Paris 1989, anh có vẻ khoẻ hơn. Bên cạnh anh là
Hoàng Xuân Giang của quán Văn ngày xưa. Giang đã có vợ, con gái lớn rồi. Hoàng
Xuân Sơn cũng đùm đề một gánh thê nhi nặng trĩu hai vai. Phạm Nhuận to béo hơn
xưa, vui vẻ cười nói ồn ào bên cạnh Hoàng Xuân Sơn nhỏ nhẹ thư sinh. Hoàng Xuân
Giang vạm vỡ khoẻ mạnh như loài cây hoang trong rừng già và anh, anh mong manh
và thật đằm thắm. Nhìn quanh, tôi thấy như mình đang sống trong thần thoại 20
năm là đây. Chỉ ở một buổi chiều cuối đông tại thành phố Montreal. Còn ai nữa
nhỉ? Chắc chắn là còn thiếu một vài người. Trong tôi, một thoáng ngậm ngùi.
Chúng tôi chia tay nhau, dưới ánh đèn đường vàng vọt, trước cửa
nhà anh Quế. Mai gặp lại. Anh và tôi trở về nhà Tâm. Nỗi vui làm tôi khó ngủ
như ngày xưa sau mỗi buổi hát, chúng tôi thường ngồi lại với nhau, chia cho cạn
niềm vui còn sót lại. Những niềm vui không thể để vung vãi, bỏ phí. Phải uống hết,
nuốt hết vào lòng. Chúng tôi đã sống bằng những niềm vui không nhiều trong đời.
Tôi tự cho mình là cái bóng của anh và cũng được hưởng niềm vui đó.
Tôi mở cửa phòng rất nhẹ. Anh đã ngủ yên. Chỗ tôi nằm cách chỗ
anh một sải tay. Tôi khẽ nằm xuống, kéo mền lên, nhắm mắt dỗ giấc ngủ. Tôi nghĩ
lát nữa đây, khi mặt trời lên trên thành phố này, khi tôi thức dậy, tôi sẽ nhìn
thấy anh. Tôi vẫn bay ngoài cửa sổ nhưng ngày sẽ đẹp.
Anh dậy rất sớm và việc làm đầu tiên trong ngày của anh là ra
khỏi nhà. Tìm đến một quán cà phê, ngồi đó hút thuốc và nhìn người qua lại trên
đường phố. . . "Phải nhìn thấy mọi người, một ngày không thấy ai, buồn dễ
sợ". Tôi nhìn anh cười không nói. Cái nhìn và nụ cười là câu trả lời. Ngày
xưa anh cũng thế. Chúng tôi cùng nhau xuống phố. Vẫn im lặng đi bên nhau với nỗi
hân hoan hạnh phúc không thành tiếng... "Mỗi ngày tôi chọn đường mình đi.
Đường đến anh em, đường đến bạn bè. Tôi chọn nơi này cùng
nhau ca hát. Để thấy tiếng cười rộn rã bay...".
Đó là những điều rất thật thà anh đã nói, đã làm, để sau
cùng. . . “Tôi chợt biết rằng vì sao tôi sống, vì đất nước này cần một trái
tim. Và như thế tôi đến trong cuộc đời. Và như thế tôi sống vui từng ngày. Đã
yêu đời bằng trái tim của tôi. . . " .
Tôi thấy anh yêu đời thực sự. Anh cười với ông Phạm Duy, ông
Trầm Tử Thiêng, ông Duy Khánh và các bạn qua điện thoại. Anh hát và chỉ cho
tôi, cắt nghĩa cho tôi những bài hát mới..."Nhớ đừng có hát như trả bài
nhé...". Giọng anh hát khỏe hơn lần gặp ở Paris..."Thôi anh hát đi,
anh hát hay... hơn em". Anh cười, mắt anh cũng cười..."Anh bao giờ
cũng hát hay hơn Mai" . . .
Tôi bồi hồi nhớ lại những ngày tháng của năm 1967. Chúng tôi
những người bạn nghèo đến với nhau, gắn bó không ngờ. Gia đình anh giầu, gia
đình Hoàng Xuân Sơn, Hoàng Xuân Giang cũng giầu, nhưng cá nhân chúng tôi đều
nghèo. Một đĩa cơm chia hai, một điếu thuốc cùng hút, một ly cà phê cùng uống.
Chia nhau nằm ngủ trên những tờ báo nhầu nát trải dưới đất. Tình bạn, tình anh
em nẩy mầm ở đó. Quán Văn, cái tên quán dễ nhớ và dễ thương, mọc lên chơ vơ giữa
lòng Sài Gòn trăm ngàn màu sắc. Mái bằng lá, và những tấm ván ép hư bể, được
ghép lại, nhỏ hơn cái bếp ở đây, chỉ dành làm chỗ pha cà phê. Mỗi người tới tuỳ
tiện tìm chỗ ngồi trên cái nền xi măng bỏ trống ngổn ngang gạch vụn và cỏ dại.
Đó là nơi gặp gỡ đẹp đẽ nhất của một thời tôi còn trẻ.
Chúng tôi không hề biết... ngoài trời có gì vui. Chúng tôi
không cần biết vì niềm vui đã có. Rất đơn sơ mà thắm thiết không rời. Đến với
nhau qua sự run rủi của định mệnh. Không thề thốt, không hứa hẹn. Đến và ngồi với
nhau. Một lần rồi thì có nghĩa là mãi mãi. Giang đó, Sơn đó, Nhuận đó, Thao đó,
anh và tôi... từ những ngày lăn lóc đó cho đến bây giờ vẫn không dời đổi. Qua
những bài hát của anh, sự kết hợp những người trẻ thật khít khao, vừa vặn. Ai đến
cũng được, ai đi cũng được...
“Em theo đời cơm áo. Mai ra cùng phố xôn xao. Bao nhiêu ngày
yêu dấu tan theo...".
Kỷ niệm lần Khánh Ly gặp lại Trịnh Công Sơn tại Montre.
Khánh Ly
Theo http://kilopad.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét