VĂN THƠ NHẠC: Cảm nhận lời bài hát Cánh Thiệp Đầu Xuân của nhạc sĩ Lê Dinh

Thứ Bảy, 30 tháng 8, 2014

Cảm nhận lời bài hát Cánh Thiệp Đầu Xuân của nhạc sĩ Lê Dinh - Minh Kỳ

... Tôi tự thưởng cho mình bằng giai điệu các bài hát Xuân rộn rã, thay vì đọc thơ… nhưng tới bài hát “Cánh Thiệp Đầu Xuân” thì bất chợt tôi thấy mình cần phải viết. Ca từ của bài hát này đậm chất thơ quyến luyến tôi. Mặc dù Lê Dinh và Minh Kỳ viết ca từ chứ không phải bài hát được phổ từ thơ. Và tôi đã viết ra ca từ của bài hát ấy: Hoa lá nở thắm đẹp làn môi hồng, Xuân đến rồi đây nào ai biết không? ...

Ngày đầu năm mới! Trời Sài Gòn như xanh hơn, cao hơn. Nắng Sài Gòn như vàng hơn, dịu dàng hơn. Mùa xuân mới đã về. Một năm mới vừa đến.

Tôi luôn mang theo câu Danh ngôn “Hạnh phúc là cho đi và không cần nhận lại” khi đến với thơ. Xong công việc sắp mâm cơm cúng ông bà ngày đầu năm, tôi mở máy vào trang tho.com.vn.
Rất nhiều bài thơ mới đăng ngày đầu xuân khai bút. Tôi lần lượt chúc tết tất cả các tác giả có thơ mới đăng trong ngày.
    Với ý nguyện là chúc tất cả bạn hữu trên thi đàn. Tôi bấm vô danh sách thành viên và cứ thế tôi chúc với tình cảm của một thi hữu, giành cho một thi hữu. Có lẽ khoảng hơn một trăm người…
    Tạm bằng lòng với chính mình. một bạn thơ chúc lại, rồi thêm một người nữa…
    Tôi tự thưởng cho mình bằng giai điệu các bài hát Xuân rộn rã, thay vì đọc thơ… nhưng tới bài hát “Cánh Thiệp Đầu Xuân” thì bất chợt tôi thấy mình cần phải viết. Ca từ của bài hát này đậm chất thơ quyến luyến tôi. Mặc dù Lê Dinh và Minh Kỳ viết ca từ chứ không phải bài hát được phổ từ thơ.
    Và tôi đã viết ra ca từ của bài hát ấy:

Cánh Thiệp Đầu Xuân

Hoa lá nở thắm đẹp làn môi hồng,

Xuân đến rồi đây nào ai biết không?

Mang những hoài mong đi vào ngày tháng

Bao nhiêu mơ ước đến khi mùa Xuân sang

Tôi chúc gì đây vào mùa Xuân này

Khi nắng vàng tươi nhuộm làn tóc ai

Khi gió nhẹ lay hoa đào hồng thắm
Trong khi Xuân ấm mới tô đẹp tháng năm
Tôi chúc muôn người mọi điều ước muốn
Non nước vinh quang trong tia nắng thanh bình
Để người anh yêu dấu quay về gia đình
Tìm vui bên lửa ấm
Tôi chúc yên lành người người khắp chốn
Mong gió đưa duyên cho cô gái Xuân thì
ước nguyện sao chóng thành rượu hồng xe duyên
Tôi chúc ngày mai dầu đường xa vời
Trai gái bền duyên đẹp tình lứa đôi
Cho bướm vàng bay trên nẻo đường mới
Vai bên vai những lúc tâm tình bên nhau
Tôi chúc rồi đây người về phương nào
Cho dẫu thời gian lạnh lùng lướt mau,
Mong ước ngày sau như là ngày trước,
Tay trong tay nhớ lúc trao thiệp đầu xuân

Lê Dinh – Minh Kỳ

Ca từ của bài hát, là một bài thơ tự do, hoàn toàn thuyết phục tôi. Từng câu, từng chữ, cuốn tôi ngược dòng về những năm đầu nửa cuối của thế kỷ hai mươi. Mùa xuân về, hay những dịp lễ, người ta vẫn giữ nét đẹp gửi thiệp chúc xuân, cho bạn bè, người thân, người yêu của mình.

Cánh Thiệp Đầu Xuân của Lê Dinh và Minh Kỳ có lẽ cũng được ra đời trong một dịp xuân về như thế. Xuân trong lời ca khúc được hai nhạc sĩ viết:

Hoa lá nở thắm đẹp làn môi hồng,
Xuân đến rồi đây nào ai biết không?
Mang những hoài mong đi vào ngày tháng
Bao nhiêu mơ ước đến khi mùa Xuân sang

Khi xuân về là lúc mà bất kỳ ai cũng đều có những “mơ ước” cho riêng mình. Ai cũng có “những hoài mong” trong những “ngày tháng” trước đó và nôn nao khi đợi Xuân về!

Chỉ với một câu “hoa lá nở thắm đẹp làn môi hồng” tác giả đã cho thấy một cảnh sắc tuyệt vời hòa quyện giữa tình cỏ cây hoa lá và tình người. Chưa rõ là mùa nào! Thì nối tiếp ngay là một câu hỏi nhưng có lẽ cũng là một câu khẳng định “Xuân đến rồi đây nào ai biết không?” .

Tác giả khẳng định xuân đến rồi! Và lẽ đương nhiên là những cánh thiệp chúc xuân sẽ bay đi bay về. Một chút suy tư của tác giả, hay nói cách khác là sự đắn đo được thể hiện:

Tôi chúc gì đây vào mùa Xuân này
Khi nắng vàng tươi nhuộm làn tóc ai
Khi gió nhẹ lay hoa đào hồng thắm
Trong khi Xuân ấm mới tô đẹp tháng năm

Xuân về là lúc mà sự cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên sâu sắc nhất. Nào là “nắng vàng tươi” nhưng ở đây lại còn: “nhuộm làn tóc ai” và bên cạnh thì gió xuân “nhẹ lay hoa đào hồng thắm”. Đặc biệt cảnh “xuân ấm mới tô đẹp tháng năm” ở đây được sóng đôi với một “ai” đó của tác giả. Thì tác giả bâng khuâng và đắn đo là chắc chắn thôi.

Sau phút đắn đo thì tác giả đã quyết định:

Tôi chúc muôn người mọi điều ước muốn
Non nước vinh quang trong tia nắng thanh bình
Để người anh yêu dấu quay về gia đình
Tìm vui bên lửa ấm

Lời chúc đầu tiên cũng là cánh thiệp đầu xuân lớn bay đi tới địa chỉ “muôn người” dân Việt Nam. Tác giả chúc cho tất cả sẽ đạt được “mọi điều ước muốn”, luôn được sống dưới những “tia nắng thanh bình” nhưng trong cảnh : “non nước vinh quang”. Những người con “yêu dấu” xa nhà được “quay về gia đình” xum họp đầu xuân là niềm ao ước của bất kỳ ai sống xa nhà. Với bất cứ lý do gì! ở đây cũng vậy câu kế tiếp tác giả viết” tìm vui bên lửa ấm”. Có lẽ đã làm nao lòng rất nhiều người xa quê hương gia đình khi nghe. Bởi vì Theo phong tục tết cổ truyền thì đêm ba mươi tết là đêm Trừ Tịch. Mọi thành viên trong mỗi gia đình ngồi quây quần bên bếp lửa, thường khi ấy là nồi bánh chưng, để cùng cầu mong cho những điều chưa may mắn trong năm cũ sẽ qua đi. Và những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới!

Tác giả vẫn đang gửi thiệp chúc xuân tiếp tục tới:

Tôi chúc yên lành người người khắp chốn
Mong gió đưa duyên cho cô gái Xuân thì
ước nguyện sao chóng thành rượu hồng xe duyên

Xuân đến không thể thiếu lời chúc phúc. Tác giả đã gửi tới lời cầu “mong gió đưa duyên” và “ước nguyện” “cho cô gái xuân thì” mau chóng “rượu hồng xe duyên”. Một lời chúc thật hạnh phúc mà có lẽ bất kỳ cô gái “xuân thì” nào cũng mong nhận được cánh thiệp có ghi lời chúc ấy.

Và những cánh thiệp đầu xuân vẫn tiếp tục tung cánh theo gió xuân bay đến:

Tôi chúc ngày mai dầu đường xa vời
Trai gái bền duyên đẹp tình lứa đôi

Cho bướm vàng bay trên nẻo đường mới

Vai bên vai những lúc tâm tình bên nhau

Tâm hồn lãng mạn của hai người nhạc sĩ tài hoa có lẽ gửi gắm rất nhiều vào cánh thiệp này. Và có lẽ khi ca khúc này ra đời cũng là lúc mà hai tác giả đang nồng nàn với hương mùa yêu. Lời chúc cho đôi lứa đang yêu được “bền duyên đẹp tình lứa đôi” và lúc nào cũng kề vai “tâm tình bên nhau” dẫu cho “đường xa vời” là lời mà có lẽ đôi lứa nào cũng mong muốn nhận được khi xuân về.

Và rồi cánh thiệp cuối cùng đã được tác giả gửi đến với:

Tôi chúc rồi đây người về phương nào
Cho dẫu thời gian lạnh lùng lướt mau,
Mong ước ngày sau như là ngày trước,
Tay trong tay nhớ lúc trao thiệp đầu xuân.

Một đoạn kết có hậu với lời chúc cho tất cả trai gái, già trẻ bởi ai cũng có lúc bất giác nhận ra “thời gian lạnh lung lướt mau”. Khi ấy dù ở đâu? và đang làm gì? thì tác giả cũng cầu chúc cho họ có được niềm “Mong ước ngày sau như là ngày trước” ai cũng sẽ “tay trong tay” để nhớ tới: lúc “Trao Thiệp Đầu Xuân”. Là lúc mà ai cũng có niềm vui và niềm hạnh phúc khi trao và nhận.

Ngày nay sau những năm tháng gian lao của thời bao cấp khó khăn, nét đẹp gửi thiệp chúc xuân đã mai một đi, nhưng phong tục gửi nhau những lời chúc tốt đẹp nhất khi xuân về tết đến thì vẫn còn nguyên vẹn. Dẫu là tin nhắn trên điện thoại, hay email qua mạng hoặc những lời chúc nhau khi gặp mặt. thì tất cả những lời chúc đầu năm luôn làm cho người nhận được vui và tin rằng mình sẽ gặp được trong năm mới!