Những vì sao lấp lánh trong đêm đen
Quả thật, tôi đang ở giai đoạn xuống đồi “down hill“, người ta thường nói: người già hay nhìn về quá khứ, tuổi trẻ hay hướng về
tương lai. Thật đúng vậy! Hôm nay, tôi cũng nhìn về quá khứ nhưng với cái nhìn
khác, không phải là cái nhìn than thân trách phận, kể lể khổ đau mà là cái nhìn
lạc quan về những tình người tươi thắm trong những hoàn cảnh khốn cùng.
Nhìn lại những năm đầu sau 1975, quả là quá nhiều truân
chuyên cho những người ở miền Nam Việt Nam với xã hội đảo lộn, mọi thứ vật đổi
sao dời. Nhà nhà tan nát, người người điêu linh nhưng khổ hơn cả có lẽ là những
người vợ có chồng đi học tập cải tạo; vì họ bỗng nhiên bị đẩy vào cái thế đơn lẻ
phải chèo chống con thuyền gia đình vượt qua biết bao cơn bão táp của cuộc đời
trong đêm đen dày đặc mênh
mông.
Nhưng dù là đêm đen mênh mông, đôi khi nhìn lên bầu trời, vẫn
thấy đâu đó những vì sao lấp lánh. Đó là những câu chuyện mà tôi muốn chia sẻ với
các bạn hôm nay.
Sinh hoạt của những người đi dạy sau 1975 vô cùng vất vả
vì không chỉ có công tác chuyên môn mà còn công tác đoàn thể nữa. Các khóa học
tập chuyên môn, chính trị được mở ra liên miên. Tuy rất bận rộn, nhưng tôi vẫn
ghi tên tham gia dạy Bổ túc Văn hóa buổi tối, vì tôi muốn có thêm giấy chứng nhận
nhiệt tình công tác để hy vọng may ra chồng được sớm thả về.
Đúng là niềm tin và hy vọng dù mong manh nhỏ nhoi nhưng
cũng rất cần thiết để con người có thể tiếp tục sống, vượt qua những nghịch cảnh
và thử thách của cuộc sống thời đó. Và như thế, tôi đã gắng lên để sống với những
chuỗi ngày bận rộn triền miên, hầu quên đi những nỗi đau dấu kín trong lòng.
Tôi tham gia dạy thêm ở trung tâm đêm trường Chu Văn An, học
viên đa số đều lớn tuổi. Lớp trưởng là chị Hoa, chị thi vào sư phạm, ra đi dạy
lâu năm, giữ chức Hiệu phó trường tiểu học Trần Phú trong cư xá Sĩ quan Chí
Hòa. Chị được các bạn trong lớp bầu làm lớp trưởng, vì chị có tác phong của một
nhà giáo, đi học đều đặn đúng giờ, bài vở lúc nào cũng chu toàn. Chị giúp tôi rất
nhiều trong việc điều hành lớp, giữ sổ điểm danh sổ đầu bài ,mỗi ngày, thu bài,
lấy điểm vô sổ. Nhưng quan trọng hơn cả là những tình cảm ưu ái chị dành cho
tôi. Đó là một sự nâng đỡ tinh thần lớn lao cho tôi khi phải bươn chải đầu tắt
mặt tối trong một xã hội đầy nhiễu nhương xáo trộn.
Một buổi tối sau khi đi dạy bổ túc Văn hóa về, theo thường
lệ, tôi vội vàng đạp xe nhanh về nhà. Vừa dắt xe vào, gài cửa lại, chưa kịp
thay quần áo, tôi nghe tiếng gõ cửa, tim tôi thót lại, chắc là công an khu vực
lại đến quấy rầy, yêu sách chuyện gì đây? Tôi hồi hộp ra mở cửa, vừa hé cửa đã
thấy chị Hoa lên tiếng ngay:
-Thưa Cô, em xin lỗi đã làm phiền Cô, nhưng vì không còn cách
nào khác. Cô đạp xe nhanh quá, em đạp theo Cô muốn hụt hơi, trời tối, vô hẻm em
chỉ sợ lạc mất dấu Cô. Chỉ còn cách này em mới có thể đến nhà và gặp Cô.
- Trời ơi. Chị làm tôi hết hồn. Có chuyện gì vậy? Sao chị
không nói ở trường?
- Dạ, không nói ở trường được.
Nói xong, chị quay lại tháo ở phía sau xe đạp và khệ nệ
bưng xuống một bao chứa đầy những củ khoai tây, khoai lang, cà rốt và nói với
giọng xúc động:
- Những thứ này, em mua trong tiêu chuẩn của em ở trường và ở
tổ dân phố tháng trước và tháng này, em dành dụm lại mang biếu Cô vì em nghĩ Cô
và các em nhỏ cần hơn em.
Tôi chưng hửng đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên
khác, kêu lên:
- Mọi thứ bây giờ đều hiếm hoi, sao chị không để dành
ăn từ từ?
- Cô ơi, mong Cô đừng từ chối, đừng phụ tấm lòng thành
của em. Em phải suy nghĩ, sắp đặt kế hoạch mới thực hiện được. Hôm nay em phải
ràng bịch khoai sẵn ở phía sau xe, rồi cố tình đi học trể để có thể để xe đạp ở
phía ngoài cùng thì tan học mới lấy xe ra mà chạy kịp theo Cô.
Những lời chị kể làm tôi xúc động không nói nên lời,
không biết phải từ chối cách nào thì đã thấy bóng chị đạp xe khuất trong bóng
đêm nhưng dư âm lời chị nói và tâm tình chị gởi trao vẫn còn vang động mãnh liệt
trong trái tim tôi. Tôi đứng lặng người một hồi lâu rồi mới cúi xuống bưng cái
bao khoai ân tình đó của chị vào nhà. Bao khoai nặng trĩu trên tay tôi nhưng ân
tình của chị còn nặng gấp ngàn lần.
Thời đó thực phẩm vô cùng khan hiếm; cái gì cũng vô
tiêu chuẩn và tem phiếu; mọi thứ đều cân đo, đong đếm từng li từng tí, từng cọng
rau, từng củ khoai, từng gram bột ngọt, thậm chí những con cá ươn, từng miếng
thịt bầy nhầy; cái gì cũng trở thành quý giá hết. Dưới thời Xã hội Chủ nghĩa,
người ta phải xếp hàng cả ngày để mua những thứ quý giá đó.
Cám ơn chị Hoa đã cho tôi niềm tin vào tình người vẫn
còn hiện diện quanh đây. Thỉnh thoảng chị vẫn đề nghị với tôi cuối tuần chị ở
nhà; nếu Cô có bận đi đâu, Cô cứ đưa các em tới nhà, em sẽ chăm sóc giùm Cô, em
sẽ rất vui khi giúp được Cô điều gì đó. Cuối năm học, chị còn tặng tôi một cuốn
tập dày khổ lớn và nói:
- Đây là những trang giấy trong tiêu chuẩn
em nhận ₫ược trong năm học vừa qua, em xài tiện tặn, dành dụm lại, tự đóng
thành tập để năm tới Cô soạn giáo án cho thoải mái mà không không phải bận tâm
vì sợ thiếu giấy.
Không hiểu chị Hoa xài tiện tặn thế nào mà lại có thể để dành
ra đóng một tập dày như vậy cho tôi. Tôi cảm động lật cuốn tập ra; chị đóng bìa
và cuốn tập thật khéo, lại còn trang trí thật đẹp với những dòng chữ nắn nót
công phu. Biết bao nhiêu công sức và tâm tình chị đã bỏ ra để hoàn thành cuốn
giáo án này. Tôi nắm bàn tay chị, bàn tay ân tình đã làm ra cuốn giáo án tình
nghĩa, siết chặt để cám ơn sự cảm thông và thương yêu chị đã dành cho tôi mà
không nói thành lời; đôi khi lời nói có thể trở thành sáo ngữ và không cần thiết
trong những trường hợp đáng trân quý như thế này.
Quả là đời sống bao giờ cũng có nhiều điều tốt đẹp sẵn ở
trong đó trong giai đoạn đen tối nhất của cuộc sống; tôi vẫn còn nhận được những
tình người, nhiều yêu thương của bạn bè nữa; những yêu thương không hề nói bằng
lời. Khi biết tôi sẽ đi thăm nuôi chồng, các bạn đồng nghiệp đã lặng lẽ nhét
vào túi xách tôi một chút quà, một gói nui, một ít tiền; còn dặn dò khi nào có
trả cũng được, không trả cũng không sao.
Ôi! Những lời nói chí tình của bạn bè làm tôi thật cảm
động, những ân tình này tôi xin ghi nhận mãi không phai vì người ta thường nói
" đồng tiền liền khúc ruột ", đặc biệt là trong giai đoạn cực kỳ khó
khăn lúc đó. Vậy mà bạn bè vẫn có thể tự nguyện mở hầu bao eo hẹp ra cho tôi.
Cám ơn Trời Phật, trong dòng đời nghiệt ngã vẫn luôn có những
yêu thương tình người trổi dậy, đôi khi cả với người chưa từng quen biết như một
lần tôi đi khám mắt ở bệnh viện Trưng Vương; thấy bác sĩ vui vẻ, tôi bèn hỏi
thăm về bệnh luôn chảy nước mắt của đứa con trai lớn. Nghe tôi kể bệnh tình của
cháu, bác sĩ vui vẻ nói:
- Hôm nào rảnh, Cô giáo mang cháu đến đây tôi sẽ khám
và điều trị cho cháu.
Tôi mừng quá vội hỏi:
- Nhưng làm sao tôi xin được giấy giới
thiệu cho cháu đến bệnh viện này (thời đó đi khám bệnh phải có giấy giới thiệu
và phải đi đúng tuyến nữa).
- Cô giáo đừng lo chuyện đó, cứ
mang cháu đến thẳng phòng này.
Tôi mừng quá về thu xếp đem cháu đến, bác sĩ khám và
soi tuyến lệ cho cháu. Dần dà vài tháng sau, cháu hết bịnh thật; có lẽ vì tình
người cao đẹp của bác sĩ đã khiến cháu lành bệnh, tôi không còn phải chạy đôn
chạy đáo đi mua thuốc nhỏ mắt cho cháu nữa.
Vâng, tôi luôn may mắn có thêm những yêu thương như vậy,
ai cũng hỏi tôi có quen biết trước với bác sĩ hay có tốn kém gì không? Thực tế
là hoàn toàn không.
Một tối vào lớp bổ túc Văn hóa dạy; tôi đã bị tắt tiếng
từ chiều nên khi giảng bài, giọng tôi bị khan đặc; chị Hoa lớp trưởng lên xin
tôi giao bài cho chị đọc cho cả lớp chép, cả lớp ùa lên tán đồng ý kiến và xin
Cô nghỉ ngơi.
Sau khi giao bài cho lớp trưởng, tôi ngồi xuống soạn
bài cho lần tới. Bỗng nhiên, Loan - cô bé có cặp kính cận gọng đen, đi học rất
đều và thường lặng lẽ, ít nói, từ chỗ ngồi của mình lên bàn gặp tôi và nói nhỏ:
- Thưa cô, xin Cô cho em gặp riêng Cô vào giờ ra
chơi.
Tôi gật đầu đồng ý. Đến giờ ra chơi, Loan đứng đợi tôi sẵn ở
cuối lớp, tôi nghĩ chắc em có chuyện gì cần nhờ đến tôi nên gặp em tôi hỏi
ngay:
- Em có chuyện gì cần nhờ đến cô?
- Dạ, em có chuyện cần nhờ Cô làm ngay giùm em là sáng
mai Cô đến khoa Tai Mũi Họng ở bệnh viện Chợ Rẫy để bác sĩ khám họng cho Cô vì
giọng Cô khàn đặc, Cô không nên coi thường để bịnh nặng khó chữa.
Em làm tôi bất ngờ nên lúng túng:
- Cám ơn em, nhưng sáng mai cô phải đi dạy,
hơn nữa tuyến khám bịnh của cô là bệnh viện Trưng Vương. Mỗi lần đi khám, phải
xin giấy giới thiệu của trường rồi đến bệnh viện phải chờ làm thủ tục từ phòng
này đến phòng kia lâu lắm nên cô rất ngại
- Em làm y tá ở khu tai mũi họng của bệnh viện Chợ Rẫy
nên sẽ nói với bác sĩ khám cho Cô mà không cần bất cứ thứ giấy tờ gì hết, Cô
cũng không phải chờ đợi. Nếu buổi sáng Cô bận đi dạy thì Cô đi buổi chiều.
Tôi nghĩ bệnh này không có gì quan trọng, lại ngại làm
phiền người khác nên đã thoái thác:
- Bệnh của cô chắc cũng thường, tối nay cô về uống
thuốc cảm ho rồi ngậm chanh với muối chắc lẽ đỡ. Hơn nữa bệnh viện Chợ Rẫy lớn
mênh mông cô đâu biết đường nào mà kiếm, rồi lại bị hỏi giấy tờ lôi thôi nữa.
- Không được em biết chắc Cô tiếp tục đi dạy, giảng
bài, bệnh của Cô sẽ nặng hơn. Chiều mai 2g em sẽ đợi Cô ngoài cổng lớn bệnh viện
đường Nguyễn Chí Thanh, Cô tới đó em sẽ dắt Cô vô, nghen Cô.
Nhìn ánh mất nài nĩ của em, tôi thật khó xử vì thời
khóa biểu mỗi ngày của tôi đều rất bận rộn, tôi bèn hoãn binh:
- Để cô xem lại, cuối giờ học cô sẽ trả lời em.
Đến cuối giờ, chuông tan học vừa
vang lên, Loan ôm cặp chạy vội lên bàn tôi:
- Cô ơi, chiều mai 2g em đợi Cô trước cổng bệnh
viện. Cô làm ơn gật đầu giùm để em yên tâm đi Cô.
Không còn cách nào khác, tôi đành gật đầu vì không nỡ phụ lòng em, chỉ đợi có
thế, em vội biến đi ngay vì sợ tôi đổi ý. Từ đó, đạp xe về nhà mà lòng tôi miên
man suy nghĩ: Sao trong cái xã hội đêm đen đầy những thủ đoạn lừa lọc, dối trá, nhìn đâu cũng thấy nghi kỵ, nhìn đâu cũng thấy kẻ thù
mà vẫn còn có những tình người đáng quý như thế này? Quan hệ giữa tôi và Loan
trong lớp không có gì đặc biệt, trước đó em chưa từng nói chuyện riêng với tôi
bao giờ.Hôm nay, bỗng nhiên do cơn bệnh, tôi mới nhìn thấy được tấm lòng đặc biệt
của em đối với tôi. Thôi thì vì em, ngày mai tôi sẽ thu xếp đi khám bệnh cho em
vui lòng. Cám ơn em đã thắp lên trong tôi ngọn nến của tình người trong đêm tăm
tối mênh mông của xã hội thời đó.
Sáng hôm sau, tôi đến trường đi dạy, công việc lại ngập
tràn. Đến giờ ra chơi, tất cả giáo viên đều được triệu tập lên phòng họp vì có
một thông báo khẩn từ trên vừa gởi xuống. Chiều nay, tất cả giáo viên phải có mặt
ở trường lúc 13h đi cùng sinh hoạt với chi đoàn, chuẩn bị cho đợt công tác đột
xuất đặc biệt (sau này tôi mới biết đó là công tác chuẩn bị cho vụ đổi tiền.)
Trưa đó tôi về nhà, chỉ ăn vội miếng cơm rồi trở lại trường, họp hành, công tác
liên miên đến hơn 18h mới về đến nhà, lo tắm rửa, cơm nước cho con cái rồi lo
soạn bài, chấm bài cho đến gần khuya, mệt nhoài mới đi nghỉ.
Những căng thẳng trong công tác liên miên ở trường, những mỏi
mệt vì cuộc sinh tồn sao mà nhọc nhằn đã làm tôi quên hẳn lời hẹn đi khám bệnh
với Loan. Cho đến đêm sau trở lại lớp bổ túc văn hóa, nhìn thấy Loan đứng đợi ở
cuối lớp, tôi vẫn chưa nhớ ra tội của mình, cho đến khi Loan nói với giọng xúc
động:
- Trời ơi! Cô làm em lo quá, chiều qua em đứng dầm mưa
đợi Cô ở ngoài cổng bệnh viện từ 2g đến 5g chiều. Em không dám vô trong trú mưa
vì sợ Cô đến không thấy em Cô sẽ đi liền. Em vừa đợi vừa lo, không biết có chuyện
gì xảy ra cho Cô không? Cô đang bệnh mà trời lại mưa, không biết Cô có nhớ đem
áo mưa không rồi Cô lại bệnh nặng thêm hay là Cô đang trú mưa ở đâu đó, lát nữa
Cô sẽ đến, vậy là em đứng đợi. Đợi lâu quá, em nghĩ có lẽ tại em trùm áo mưa
nên Cô không nhận ra em, em vội cởi áo mưa và đứng dầm mình dưới mưa để Cô dễ
nhận ra em. Ông gác cửa kéo em vô, bảo em điên hay sao mà đứng dầm mình trong
mưa ướt hết nhưng em đã hẹn đứng đợi Cô ngoài cổng và Cô đã gật đầu thì Cô sẽ đến
vì em biết Cô rất uy tín.
Ôi! Những lời em kể khiến tôi kinh ngạc không tưởng nổi. Sao tôi lại quá vô tâm
thế này, tôi muốn ôm em vào lòng để nói vạn lời xin lỗi nhưng cổ tôi đã nghẹn.
Tôi chỉ biết đứng chết trân như kẻ tội đồ sẵn sàng đón nhận hình phạt vì lỗi của
mình đã phạm quá lớn, đã đem lại bao nhiêu phiền toái cho em. Thấy tôi đứng chết
lặng không nói lời nào, Loan nắm tay tôi lắc lắc:
-Cô ơi! em giận Cô thì ít nhưng lo cho Cô thì nhiều, bây giờ
thấy Cô bình yên là em mừng rồi. Em không trách Cô đâu, Chắc Cô có lý do gì đặc
biệt nên mới quên hẹn.
Trời ơi! Sao lòng em bao dung quá. Đúng là khi người ta yêu
thương thì người ta dễ tha thứ cho nhau như vậy. Sau khi nghe tôi kể đầu đuôi mọi
việc, em cười nói:
- Cô biết không? Đã vậy sau 5g, em trở lại khoa mình mẫy ướt
mem còn bị ông bác sĩ chọc quê:" Sao, cô giáo yêu quý của em đâu rồi? Vậy
mà em đã bắt tôi phải chờ đợi mấy tiếng đồng hồ để sẵn sàng khám bệnh cho cô
giáo em". Nhưng sau đó, ông đã đưa cho em mấy viên thuốc cảm, bảo em phải
uống ngay kẻo dầm mưa rồi mắc bịnh, tối mai lại không đi học được để gặp cô
giáo yêu quý đâu.
Tôi chỉ biết thở ra, chép miệng:
- Em cho cô gởi lời xin lỗi bác sĩ của em. Chắc trời Phật
thấy cô vất vả quá nên đã đuổi bệnh đi giùm cô nên cô không cần gặp bác sĩ nữa.
May mà em không bị bệnh vì dầm mưa, nếu không cô sẽ ân hận biết chừng nào!
Thế là câu chuyện tưởng buồn phiền trách móc, nhờ sự thông cảm của em, cuối
cùng lại hóa vui vì hiểu được nhau. Cô trò tôi, vui vẻ bước vào lớp.
Loan ơi, cám ơn em đã cho tôi niềm vui của tình người, giữa
bao nhiêu lo toan căng thẳng của cuộc sống chung quanh, tôi vẫn thấy đời còn
đáng yêu: "May mà có em đời còn dễ thương".
Đêm đó, nhìn lên bầu trời đen xa tít tôi thấy một vì sao nhỏ đang lấp
lánh. Đó có phải là vì sao tình người của em không hả Loan? Tạ
ơn em, tạ ơn những vì sao thương yêu đã cho tôi tình sáng ngời như sao xuống
từ trời.
Hôm nay, ngồi ghi lại những dòng này trong đầu tôi bỗng
hiện ra hai câu thơ của ai đó:
Đêm thanh ngồi đếm sao trời
Đừng đếm bóng tối cuộc đời khắt khe!
Có như vậy cuộc sống của ta sẽ nhẹ nhàng hơn.
Hãy mở toan cánh cửa u tối của quá
khứ để đau khổ bay đi. Để xuyên qua khung cửa đó, ta vẫn còn nhìn thấy "những
vì sao lấp lánh trong đêm đen!!!".
Tháng 4/2019
Nguyên Hạnh
Theo https://quangduc.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét