Tình như sương khói

Tình như sương khói

Xuống xe ở thị trấn Kèo, Tiềm đi bộ chừng ba cây số thì đến bến đò Ve hiu hắt cô liêu.
Trời đã ngả chiều. Nắng nhạt nhòa trên những lùm tre gai um tùm rủ bóng ven dòng sông nhỏ nước chảy lờ đờ. Một con chim bói cá treo mình lơ lửng gần mặt nước bất chợt lao xuống đớp mồi khua vào không gian những âm thanh lạc lõng vô tăm tích. Tiềm ngỡ ngàng nhìn cảnh vật hai bên bờ sông, anh có cảm giác thân quen như đã từng sống ở đây từ lâu lắm rồi. Vẫn là dòng sông uốn lượn bên lở bên bồi. Vẫn là con dốc thoai thoải chạy dài từ bờ tre xuống mép nước lát đá cuội gồ ghề. Vẫn là con đò gỗ cũ kỹ cắm sào đợi khách cạnh một chiếc sà lan lật úp với người lái đò là một ông lão đội nón lá, râu tóc bạc phơ.
Tiềm bước xuống ngồi trên tấm sạp tre đặt ở khoang giữa đò. Ông lão lái đò nhổ sào, khua mái chèo nhịp nhàng trên mặt nước.
- Cụ ơi! Làng Cột cách đây bao xa?
- Qua đò đi chừng vài dặm nữa. Mà anh chắc không phải người vùng này?
Tiềm  ngập ngừng:
- Dạ, cháu quê ở mạn biển, cháu mới lên đây lần đầu! Nhưng nhìn cụ cháu thấy quen lắm ạ!
Ông lão lái đò vuốt râu cười khà khà bảo:
- Phải, ta chẳng lạ gì anh! Đến làng Cột tìm nhà con Mơ phải không. Hoa thơm ong bướm dập dìu! Lọt vào mắt con gái đẹp đâu phải chuyện dễ! Ta đã chở đò đưa bao chàng đến, bao chàng ra đi.
Như bị điện giật Tiềm trân trân nhìn ông lão kỳ nhân - Chẳng lẽ lão có ma xó, biết rõ mọi chuyện trên đời? Nhưng cũng có thể ông lão nhầm với một cô Mơ nào khác. Ở đời thiếu gì những cô gái xinh đẹp, đâu chỉ có Mơ của anh.
Chẳng hề để ý đến vẻ thảng thốt của Tiềm, ông lão vẫn nói bằng giọng đều đều bình thản - Lên bến đi theo con đường đất đỏ, tới bãi tha ma trên gò cao, rẽ xuống phía dưới là con đường băng qua cánh đồng vào làng Cột. Nhà con Mơ ở ngay đầu làng.
Ông lão gác mái chèo, cầm sào đưa con đò cặp mạn vào bờ. Tiềm lí nhí chào, luống cuống nhảy lên tảng đá phẳng, cắm cúi bước đi với tâm trạng bồi hồi lo lắng. Đã nhiều năm trôi qua, anh luôn khắc khoải mong ngóng gặp lại người con gái ấy. Nhưng những gì anh biết về cô đều mờ ảo như một giấc mơ, còn tình yêu của anh thì bất ngờ, ngắn ngủi như một định mệnh.
Tiềm bồi hồi nhớ lại mùa khô năm ấy, anh là chiến sĩ  của một đơn vị cao xạ pháo nhận lệnh vượt Trường Sơn hành quân vào tuyến trong. Qua Cổng Trời, chiếc xe chở tiểu đội hậu cần bị mất tay lái, đâm thẳng xuống vực sâu. Đầu xe cắm dưới lòng suối cạn bẹp rúm. Thân xe dựa vào vách núi dựng đứng. Đuôi xe chổng ngược. Hầu hết anh em ngồi trên xe đều hy sinh, chỉ còn một người duy nhất sống sót là Tiềm. Thật kỳ lạ, trên người anh không một vết sây sát, anh chỉ cảm thấy bàng hoàng như qua cơn ác mộng. Khi đơn vị công binh ở thung lũng gần đó chạy đến cứu hộ thì Tiềm đang ngồi xổm cạnh bờ suối, cách xe chục bước, mặt tái mét, đôi mắt thất thần. Người ta đặt Tiềm  lên cáng chuyển tới trạm phẫu thuật tiền phương. Đó là những ngày chuẩn bị kết thúc Chiến dịch Đường Chín - Nam Lào, thương binh, tù hàng bị thương từ Bản Đông kìn kìn chuyển tới trạm phẫu thuật tiền phương. Tiềm được khám tim mạch, đo huyết áp, hỏi thăm gia cảnh rồi vị bác sĩ ghi vào bệnh án có dấu hiệu chấn thương sọ não, tạm đưa sang khu B chờ xe chuyển ra Bắc điều trị.
Những ngày nằm hầm chờ đợi ở khu B đối với Tiềm thật ngột ngạt buồn chán. Đêm xuống Tiềm vừa chợp mắt đã giật mình thức giấc bởi tiếng bom nổ ùng oàng đâu đó, rồi thao thức, trằn trọc lắng nghe tiếng máy bay ì ầm, tiếng chim bắt - cô - trói - cột thao thiết, khắc khoải suốt đêm dài.
Một buổi chiều tĩnh lặng Tiềm lặng lẽ ra khỏi hầm  đi về phía tiếng suối chảy róc rách như một hành động vô thức. Rồi cứ thế Tiềm ngược theo dòng suối lang thang đi vào rừng sâu. Bỗng trước mắt anh hiện ra đoạn suối rộng, nước trong vắt phẳng lặng, ven bờ có nhiều phiến đá lớn màu xám bạc. Phía trên là những chùm hoa rừng đủ màu rực rỡ đan nhau rủ xuống soi bóng trên mặt nước. Tiềm sững sờ ngỡ mình lọt vào chốn thần tiên trong những chuyện cổ tích mà thuở nhỏ anh từng đọc ngấu nghiến, say mê.
Nắng tắt dần trên những vạt lá xanh thẫm, Tiềm chợt nhận ra trời sắp tối anh tần ngần quay về. Bỗng nghe tiếng nước ộp oạp tung tóe ở phía sau một phiến đá cạnh dòng suối, Tiềm tò mò tiến mấy bước, nấp bên một bụi cây rậm nhìn về phía ấy. Tiềm bàng hoàng kinh ngạc trước cảnh tưởng một cô gái đang trần truồng ngâm mình trong làn nước trong vắt. Cô gái không hề biết có người nhìn trộm, hồn nhiên ưỡn khuôn ngực nuột nà tròn trĩnh lên khỏi mặt nước, khua khuắng hai cánh tay mềm mại và đôi chân thon dài như cặp ngà voi. Tiềm cảm thấy nôn nao, lần đầu tiên nhìn thấy vẻ đẹp huyền bí trên thân thể người con gái, anh lảo đảo ngồi bệt xuống vạt lá khô. Lúc sau anh ngoái đầu nhìn lại, cô gái tắm dưới suối đã biến mất. Tiềm ngơ ngác nhìn quanh, không thấy một bóng người, chỉ có tiếng nước chảy róc rách làm nhạc nền cho tiếng vượn hú, chim kêu. Như vừa qua một giấc mơ, Tiềm ngẩn ngơ luyến tiếc rồi tự hỏi đó là mơ hay là thực. Bỗng phía sau anh vang lên tiếng cười con gái ròn tan. Tiềm giật mình quay lại, một cô gái trẻ đẹp mặc bộ quân phục còn mới, tươi cười chào anh. Tiềm đỏ mặt ngượng ngập lúng túng. Cô gái thản nhiên tự giới thiệu tên Mơ, lính thông tin tổng đài binh trạm. Cô bảo anh điều trị ở trạm phẫu thuật phải không? Chắc là buồn lắm, nếu muốn gặp em hẹn chiều mai ở đoạn suối này. Tiềm chưa kịp nói gì cô gái đã vẫy tay chào anh, quay ngoắt chạy vào con đường mòn lên dốc, cất tiếng cười trong trẻo hồn nhiên.
Suốt đêm hôm ấy Tiềm luôn nghĩ về cô gái tắm suối. Dẫu mới chỉ gặp thoáng qua nhưng anh lại cảm thấy gần gũi thân quen như cô bạn gái cạnh nhà. Điều kỳ lạ là cô bạn gái ấy cũng tên là Mơ, cũng hồn nhiên xinh đẹp như cô Mơ này. Ngày Tiềm lên đường nhập ngũ cô Mơ hàng xóm đi đưa tiễn anh như những bạn bè khác. Lúc đoàn xe chở tân binh chuẩn bị chuyển bánh Mơ nắm tay anh bảo hãy cố gắng phấn đấu thành anh hùng, còn cô sẽ đi du học ở Liên Xô, hai nhiệm vụ cùng chung một trận tuyến. Tiềm cảm thấy rất buồn, nhưng trong những ngày chiến đấu gian khổ đôi lúc anh vẫn nhớ về những kỷ niệm đẹp bên người bạn gái quê nhà, dù tất cả đã trôi vào dĩ vãng bảng lảng mơ hồ.
Trời chưa sáng nhưng Tiềm đã đi ra khỏi hầm. Người y tá trực gặp anh ở đầu dốc càu nhàu bảo không được vô kỷ luật như thế, ở bên ngoài có thể gặp thú dữ hoặc thám báo rất nguy hiểm. Tiềm buộc phải trở lại hầm, chui vào màn ngồi đó. Rồi thời gian chậm chạp trôi đi, Tiềm lóng ngóng chờ đợi giây phút gặp lại cô gái tên Mơ bên bờ suối.
Sau bữa cơm trưa, nhân lúc y tá trực đang sắp sếp giường ngủ cho mấy thương binh mới chuyển đến, Tiềm vội  lẻn ra ngoài, đi một mạch đến đoạn suối vắng gặp Mơ chiều hôm trước. Tiềm không ngờ Mơ đang ngồi đợi anh trên một phiến đá nhẵn phẳng, dưới những tán cây nở đầy hoa đỏ sẫm. Cô gái quay lại nhìn anh với nụ cười tươi tắn, đôi chân trần trắng muốt buông thõng, đung đưa trên mặt nước. Tiềm không còn cảm giác ngại ngùng hồi hộp nữa, anh bước xuống bờ suối ngồi bên cạnh Mơ.
- Em đợi anh lâu chưa? Tiềm hỏi.
- Lâu lắm rồi! Dễ đến trăm năm! Cô gái trả lời.
- Sao em giống Mơ thế! Tiềm nói.
- Thì em chính là Mơ mà anh! Cô gái cất tiếng cười ròn tan.
Tiềm giải thích rằng anh có một người bạn gái ở quê tên Mơ. Cô ấy mong muốn anh phấn đấu thành anh hùng. Nhưng anh tự cảm thấy mình yếu đuối nhút nhát lắm. Rồi anh kể, ngày mới bổ sung về đại đội pháo cao xạ, trận địa bị trúng bom, pháo thủ số ba đứng cạnh ngã gục trên mâm pháo, cả một đoạn ruột bung ra, anh sợ quá ngất xỉu. Sau này dẫu trải qua hàng trăm trận đánh, nhưng mỗi lần đồng đội bị thương vong anh lại mất ăn mất ngủ suy nghĩ triền miên. Có thể suốt đời anh bị ám ảnh bởi cảm giác hoảng loạn khi nhớ lại giây phút xe hậu cần lao thẳng xuống vực sâu mà anh là người duy nhất thoát khỏi lưỡi hái tử thần.
Cô gái bảo chiến tranh thật kinh khủng, nhưng nếu không có chiến tranh chắc anh và em sẽ chẳng bao giờ được ngồi bên nhau bên dòng suối thơ mộng giữa khu rừng đại ngàn này. Em vốn là đứa con gái hay mơ mộng, thuở bé thường ngồi lặng ngắm dòng sông nước chảy vật vờ giữa cảnh hoàng hôn huyền bí để tưởng tượng về tương lai, về những vùng đất lạ mà cánh hoa em ném xuống dòng nước sẽ dạt vào. Nhưng chưa bao giờ em hình dung ra cảnh tượng gặp anh, trò chuyện thân tình với anh giữa khung cảnh kỳ vĩ như chốn thần tiên này. Tiềm bảo em là một cô gái hồn nhiên lãng mạn. Không hiểu tại sao em lại thành chiến binh ở nơi thâm sơn cùng cốc này. Cô gái bảo anh nói giống hệt anh cán bộ huyện đoàn ở quê em ngày trước. Bấy giờ em đang học năm cuối cấp ba, huyện đoàn tổ chức đợt hành quân cắm trại dã chiến để thanh niên học sinh rèn luyện tác phong quân sự. Đêm ấy em được phân công trực chiến cùng một người bạn trai trên khu đồi cọ, trăng gió mênh mông. Anh cán bộ phụ trách đợt hành quân đến kiểm tra, bảo em nói cảm tưởng của mình khi làm nhiệm vụ nơi đây. Em hồn nhiên nói rằng giữa đêm khuya thơ mộng đứng gác bên cạnh người bạn trai, ngắm phong cảnh kỳ diệu của quê hương em cảm thấy bồi hồi xúc động không xao tả xiết...
Ngày hôm sau, tại buổi họp tổng kết, anh cán bộ phụ trách đã dẫn ra câu trả lời của em để phê phán tình cảm lãng mạn tiểu tư sản của một nữ thanh niên đang ngồi ghế nhà trường! Anh bảo rằng lẽ ra lúc ấy chúng ta phải nghĩ đến đồng bào miền Nam sống dưới ách tư bản thực dân xấu xa tàn bạo để nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, chống tư tưởng bấp bênh, uỷ mị! Sau đợt cắm trại dã chiến ấy em rất ân hận. Tốt nghiệp cấp ba em tình nguyện nhập ngũ đi chiến trường để rèn luyện tư tưởng, lập trường. Nhưng rèn luyện mãi mà em vẫn là đứa con gái lãng mạn tiểu tư sản, em hư hỏng lắm phải không anh?
Đột nhiên cô gái ôm lấy Tiềm khóc tức tưởi, cô bảo rằng sẽ không còn sống đến ngày hòa bình để trở về với mẹ, với các em. Cũng chẳng bao giờ có một người bạn trai để thương, để nhớ. Tiểu đội thông tin toàn con gái, sống giữa rừng già mênh mông, anh không tưởng tượng được đâu! Có lần em nằm mơ được gặp một người con trai..., lúc thức dậy hoá ra là đứa bạn gái đang quặp chặt lấy mình. Nó  hào hứng kể rằng vừa được gặp người yêu, hai đứa đã quấn lấy nhau...nhưng cũng chỉ là giấc mơ mà thôi.
Tiềm bỗng quên hết mọi nỗi lo lắng, sợ hãi, đạn bom, chết chóc, anh cảm thấy mình trở thành chàng trai mạnh mẽ, cường tráng như ngày nào. Anh ghì chặt lấy thân thể mềm mại nóng bỏng của cô gái, nhấc bổng cô lên, đặt trên vạt cỏ ven bờ suối... Có tiếng máy bay gầm rít trên bầu trời, tiếng bom nổ rung chuyển mặt đất, nhưng họ vẫn quấn chặt lấy nhau không chịu buông rời.
Tiềm không ngờ đêm đó xe binh trạm chuyển anh ra tuyến ngoài, không được gặp lại Mơ nữa. Do thương tật và bệnh sốt rét, cơ thể anh ngày càng suy nhược, hơn năm sau  Tiềm xuất ngũ. Vừa về đến nhà Tiềm đã tính đến việc tìm kiếm gia đình Mơ. Khổ một nỗi anh không hề biết địa chỉ, quê hương cô. Anh thường ngồi trầm mặc nhớ lại từng chi tiết Mơ đã kể với anh bên bờ suối, nhưng tất cả vẫn vô vọng.
Thấm thoắt hai năm nữa trôi qua. Một lần Tiềm lơ mơ ngủ chợt thấy Mơ chạy đến ôm lấy anh mà khóc mà kể lể. Tiềm giật mình tỉnh dậy, bỗng nhớ ra thị trấn Kèo, bến đò Ve, làng Cột ở một vùng trung du Mơ đã kể với anh. Tiềm quyết định lên đường tìm gia đình Mơ. Bây  giờ anh đang trên đường tới làng Cột, và chỉ lúc nữa thôi anh sẽ gặp Mơ như lời ông lão lái đò.
Con đường băng qua cánh đồng đầy ổ gà, lổn nhổn sỏi đá, vắng ngắt không một bóng người. Tiềm xốc lại ba lô trên lưng, đi như chạy. Mặt trời chưa lặn hẳn Tiềm đã tới lũy tre đầu làng, nơi có một con trâu đang uể oải nhai một nắm rơm khô. Cách đó không xa là một căn nhà ba gian lợp lá cọ. Phía bên trái nhà, ngay cạnh đường cái là chiếc cầu ao bằng tre, một cô gái mặc áo nâu tươi, quần đen xắn quá gối đang lúi húi rửa bát. Tim đập thình thịch, Tiềm chăm chăm nhìn cô gái dáng nét giống hệt người con gái thân thương bao năm nay anh cố công tìm kiếm.
- Mơ! Tiềm bật lên tiếng kêu thảng thốt. Cô gái đứng dậy ngước nhìn anh ngơ ngác. Đúng là Mơ thật rồi! Tiềm mừng rỡ chạy đến trước mặt cô gái.
- Em không nhận ra anh à? Chúng mình đã xa nhau những bốn năm..., lúc nào anh cũng nhớ về em!
Cô gái ngạc nhiên nhìn anh, nghe anh nói. Hình như cô đã hiểu anh là ai. Cô cúi đầu nói lí nhí:
- Em tên Đào, em gái chị Mơ.
- Không, em đích thực là Mơ! Anh không thể nhầm lẫn được - Tiềm dứt khoát khẳng định.
Cô gái thở dài bảo:
- Ở đây người ta thường nhầm em với chị Mơ. Chắc anh quen chị Mơ ở chiến trường phải không?Mời anh vào nhà, anh sẽ hiểu. Nhà còn có mẹ và em trai, nhưng mới lên nhà chú ở xóm Giữa chơi.
Tiềm hồi hộp theo cô gái vào nhà, đặt ba lô xuống chiếc chõng tre, ngơ ngác nhìn lên tấm ảnh một cô gái mặc quân phục dựng phía sau bát nhang nghi ngút khói. Anh sững sờ, đau đớn bước lại gần. Đúng là chân dung của Mơ!...
- Chị ấy hy sinh đã hai năm. Gia đình em mới nhận giấy báo tử tháng trước - Đào rầu rĩ nói. Anh rưng rưng nước mắt lặng lẽ thắp hương, cúi đầu đứng trước chân dung Mơ, anh có cảm giác như  thân thể mình đang tan biến trong làn khói hương uốn lượn vật vờ.
Tôi là bạn cùng xóm, cùng học trường làng với Tiềm. Năm bảy mươi bảy tôi từ miền Nam ra nghỉ phép chuẩn bị  nhận nhiệm vụ mới.
Sau gần mười năm đi chiến đầu xa quê, xa bạn bè, về đến nhà người đầu tiên tôi hỏi thăm là Tiềm. Em gái tôi bảo Tiềm xuất ngũ đã lâu, nhưng bị bệnh tâm thần gì đó, chẳng quan hệ với ai. Tôi không tin lời em gái, buổi chiều tôi sang nhà Tiềm chơi.
Trong khu vườn rộng bải hoải tiếng ve sầu, Tiềm đang lúi cúi nhổ cỏ bên mấy gốc hồng, thấy tôi đến Tiềm ngước nhìn thờ ơ rồi lạnh nhạt bảo tôi vào nhà. Rửa chân tay xong Tiềm mang bình nước vối rót mời tôi uống.
- Bác có khoẻ không? Tôi hỏi thăm mẹ Tiềm.
- Bình thường! Tiềm trả lời.
- Bác đi đâu rồi? Tôi hỏi.
- Lên phố giữ con cho thằng Tiệp (Tiệp là em trai Tiềm)…
Buổi chiều hôm đó tôi ở lại chơi với Tiềm đến sẩm tối, nhưng anh vẫn tỏ thái độ hờ hững không muốn nói chuyện với tôi.
Mấy năm sau tôi được tin Tiềm qua đời vì một căn bệnh khó hiểu. Câu chuyện tình kỳ lạ của Tiềm với cô gái tên Mơ được tôi viết lại sau khi đọc những trang nhật ký của Tiềm, do em trai anh trao cho tôi làm kỷ niệm.

Vũng Tàu, 2006

Trần Quang Vinh

Theo https://vanchuongviet.org/