Đọc "Hoa cỏ may" của Vũ Thắng
(Đọc tập thơ "HOA CỎ MAY" của Vũ Thắng
Nhà xuất bản Thuận
Hóa - 2018)
Vốn sống giàu ân huệ, lúc nào
anh cũng thấy mình mắc nợ cuộc đời. Lật mở tập thơ được khởi viết từ tuổi sáu
mươi (2012) để nghe anh tâm sự: “Ta lớn lên từ dòng nước của sông/ Từ tiếng
hò đôi bờ đêm thanh vắng/ Từ cái nắng hanh vàng mùa gặt/ Nghe nhịp thở trong
tình yêu khao khát/ Nợ sông rồi!/ Nên trăn trở cùng sông!” (Tâm sự với
sông). Một kiểu mắc nợ khác, mắc nợ những linh hồn hóa đá, những người mẹ mòn mỏi
trên bậc cửa: “Người đàn bà ôm chiếc áo cuộn tròn cũ rách/ Đong đưa áp vào
bộ ngực xép lẹp/ Lời ru man dại/ Đờ đẫn xoay xoáy màn đêm…/ Người đàn bà/ Cười
mê/ Hát ru/ Đón từng đứa con trở về (Trên bậc cửa). Và, gì nữa đây: “Suối
tóc em trong gió thổi/ Hoá trắng màu cỏ lau! (Hoa cỏ lau).
Thơ Vũ Thắng trong tập “Hoa cỏ
may” đa trạng thái cảm xúc: Tâm sự, độc thoại, tự tình, mơ, say, chờ, hẹn,
nhớ, tiễn, ngậm ngùi, lặng nghe, giã từ, hờn dỗi… Người đọc cũng dễ thấy trong
thơ anh sự góp mặt của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông; của ngày, đêm, sớm, chiều,
bình minh, hoàng hôn… giàu hình ảnh và giọng điệu vùng miền. Có thể gặp anh ở
phía bắc như Hà Nội, Văn Chấn, Mường Lò, hay phía nam như Sài Gòn, sông Tiền, Bạc
Liêu, đến cả Gành Hào một thị trấn nhỏ. Từ miền núi A Lưới đến miền biển và đồng
sâu quê hương Lệ Thủy của anh. Phải chăng, đó chính là những trải nghiệm, hoài
vọng cùng đớn đau của người thơ trước biển cả và biển đời: “Cuồng phong đi
qua/ Tàn phá mồ hôi nước mắt/ Xóm làng đau vật vã/ Trắng vành khăn tang tóc
trên lớp sóng biển trùng trùng/ Độc thoại gió/ Những đám mây đen mặt nạ/ Thay đổi/
Khó lường” (Độc thoại). Ta còn gặp giọng điệu khá bất ngờ của anh ở một
cái “tít” đầy trắc ẩn “Qua nghèo”.
Bổng dưng anh nhận đồng hương công tử Bạc
Liêu, để rồi “nghĩ mà buồn trong bụng”, khi nhận ra chỉ “tại qua nghèo”: “Hổm
rồi qua ngó ảnh em/ Ngó cái lúm đồng tiền/ Mèng đéc ơi/ Dễ thương chi lạ/ Con
người qua toàn mùi bùn múi cá…/ Cả xẻo ni ai cũng biết qua hiền…/ Thời gian qua
qua lại riết cũng mòn đường…/ Nghĩ mà buồn trong bụng…/ Tại qua nghèo, mà em
thì cần ai-pát, ai-phôn gặp người yêu trên mạng” (Qua nghèo). Trong vai
người thợ vẽ, anh bộc lộ nội tâm qua một cái “tit” khá đối lập và hai bức
tranh: “Quê nghèo là tiếng gà eo óc khi sương bắt đầu giăng trên mái
tranh/ Tiếng con bìm bịp trong lùm cây gữa cồn nổi bốn bề sóng nước/ Tiếng mái
chèo nặng nhọc cố đẩy con thuyền đi buổi chợ xa…/ Phảng phất trong gió hương
chanh vườn nhà ai đơm hoa kết trái/ Mùi bùn ruộng lúa, tiếng cá quẫy đuôi/ Bình
minh lên tiếng nghé gọi đàn…”. Ai từng dồn cả thân mình lên mái chèo, đưa mồ
hôi về kịp buổi chợ Trạm, chợ Tréo… càng đồng cảm với anh hơn. Bức tranh quê
càng đẹp và đáng yêu bao nhiêu, thì khi bức tranh thứ hai xuất hiện: “Ánh
đèn đủ màu giăng trên tầng cao ốc/ Âm thanh hỗn loạn lấn át ráng chiều xa/ Con
chim về tổ lạc trôi/ Bức ảnh hoàng hôn chỉ để treo trong phòng ký ức/ Bức tranh
hiện thực nét bút chọc trời/ Cô gái khỏa thân/ Nghệ thuật” (Bình minh
hoàng hôn). Lẽ thường, sau những tháng năm rong ruỗi, nếm đủ mặn mòi, ai cũng bồi
hồi khi tìm về tuổi thơ, tìm dấu chân mình trong bùn phèn một thuở. Tôi yêu
cách thể hiện của Vũ Thắng: “Ơi câu hát một chiều gió lộng/ Ta ngồi nghe,
nghe chính nhịp tim mình/ Đã bao lâu rồi em nhỉ/ Trời quê hương xanh thắm lạ
thường” (Về lại chính mình). Thế đó, anh khéo léo thâu tóm từ “dáng mẹ
tóc điểm sương-còng lưng sàng từng hạt gạo-cha vác cuốc ra đồng-cây khế đều đặn
trổ bông…”. Rồi “hai đứa mình chung sách-em chụm đầu hương hoa bưởi nồng nàn”.
Anh còn tự thú “trưa nắng dội trước thềm-em gội đầu chải tóc-con gái tuổi dậy
thì-anh len lén nhìn sang”…
Anh gom về bằng “chính nhịp tim mình” và dĩ nhiên,
trước khung cảnh “trời quê hương xanh thắm lạ thường” thì nhịp đập ấy càng xốn
xang, rộn rã… Ở một bức tranh khác không kém nét ẩn dụ: “Suối em mềm như
dãi mây hồng vắt ngang phố/ Môi Mường Lò chúm chím/ Áo Mường Lò kín hàng khuy
ngực nở bung núi đồi/ Rượu Mường Lò say từ trong say ra…” (Nhớ Mường Lò).
Như người khách giữa
phiên chợ cuối năm, phiên chợ đời người khi chiều tà xế bóng: “Ta mua gì?/
Khi năm cùng tháng tận…/ Suốt một đời ta thanh thản/ Đại dương là bạn/ Thơ phú
là tình/ Manh áo miếng cơm/ Ta mua bằng mồ hôi nước mắt/ Ngay cả thời gian/ Ta
phải mua bằng những đêm thức trắng…/ Và một chút khoảng lặng cuộc đời/ Thôi
đành mua của chính ta” (Phiên chợ cuối năm). “Suốt một đời ta thanh thản”
là vậy, thử hỏi mua đâu cho bằng là “mua của chính ta”. Anh từng tự sự: “Ta
lênh đênh một đời biển không bao giờ cạn/ Bão tố khoét bờ, đảo chìm đảo nổi
gian nan…/ Có những đêm biển đen như mực/ Lòng ta vẫn sáng niềm tin” (Tự
tình). “Và trái tim anh hừng hực khao khát! Khao khát gì ư? Tình người
trong hoang tàn tro bụi, trong định mệnh kiếp nhân sinh, trong mưa rơi gió giật” (Hà
Nội - biển - và em bây giờ).
Một người vừa buông vô lăng,
xa rời chiếc la bàn và những tấm hải đồ… sau hàng chục năm tri kỷ, trở về với một
trái tim hừng hực khao khát. Cái mà thi sĩ khao khát đó là tình người, tình
người trong những tình huống khiếm định của kiếp nhân sinh càng đáng quý thay.
Có lẽ vì đó, sắp vào ngưỡng “thất thập” nhưng bút lực của anh vẫn sung mãn. Sau
ba tập thơ và tập truyện ngắn sắp ra đời, Vũ Thắng còn là tác giả của 10 ca
khúc, riêng “Lệ Thủy mùa lúa chín” đã được Nhà hát “Trống Đồng” thành
phố Hồ Chí Minh công diễn. Hồn trong nhạc, tình trong thơ Vũ Thắng luôn đồng điệu
với chất sống sôi nổi, say sưa. Bởi tình yêu thủy chung của anh vẫn da diết và
trái tim luôn mang nhịp đập nóng hổi của quê hương xứ sở.
Nguyễn Tiến Nên
Theo https://vanchuongviet.org/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét