Những người đàn bà tắm 1

Những người đàn bà tắm 1

ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẲ THIẾT NGƯNG
Những tác phẩm chính
- Cửa hoa hồng (tiểu thuyết)
- Thành phố không mưa (Tiểu thuyết)
- Những người đàn bà tắm (Tiểu thuyết)
- Tuyển tập Thiết Ngưng (5 tập)
- Tuyển tập tác phẩm tự chọn (4 tập)
- Tuyển tập truyện (2 tập)
- Tuyển tập 50 nhà văn hàng đầu Trung Quốc - (tập Thiết Ngưng)
- Tuyển tập tác giả đương đại Trung Quốc - (tập Thiết Nhưng)
Ngoài ra, các nhà xuất bản ở Trung Quốc lần lượt cho in của Thiết Ngưng 29 tập truyện ngắn, truỵện vừa và 16 tập tùy bút, tản văn, nhật ký (Theo thống kê đến tháng 4.2003).

Cùng bạn đọc
Bản tiếng Việt của tác phẩm này lần xuất bản đầu tiên (tháng 3.2003 - Nhà xuất bản Thanh niên) có tên là Khát vọng thời con gái ; lần tái bản này chúng tôi lấy lại tên nguyên tác Những người đàn bà tắm, được tác giả Thiết Ngưng viết lời tựa, nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn viết lời bạt, bản dịch cũng đã được sửa chữa và chỉnh lý.
Tại Trung Quốc, tác phẩm Những người đàn bà tắm đã được đề cử Giải thưởng Mao Thuẫn - giải thưởng văn học lớn nhát của Hội Nhà văn Trung Quốc.
NHÀ XUẤT BẲN HỘI NHÀ VĂ
Lời tựa của tác giả
(Viết cho bản tiếng việt tái bản)
Những người đàn bà tắm viết năm 1999, mùa xuân năm 2000 xuất bản lần đầu.
Năm 1990, thé kỷ 20 sắp kết thúc, thé kỷ 21 đang đến gần. Năm ấy, giới báo chí thường hỏi tôi có suy nghĩ gì và tâm tình nào đối với thế kỉ mới; hoặc tôi mong đợi gì ở thế kỉ mới... Trước những câu hỏi ấy tôi thường không trả lời nổi. Tôi không trả lời nổi vì, thế kỷ mới không để ý gì đến mong đợi và tâm tình của tôi, nó không để ý gì, cứ lặng lẽ nhưng rất ngang nhiên đến với nhân loại đúng thời điểm. Lúc ấy, tôi thực sự cảm thấy thời gian triền miên và vô tình như hoa rơi nước chảy, thần kinh của nhân loại dũng mãnh nhưng lại bất lực, vững vàng dẻo dai nhưng lại yếu đuối.
Tuy nhiên, ở một ý nghĩa nào đấy, tôi không hy vọng với Những người đàn bà tắm tôi đã trả xong món nợ thế kỷ, nhưng lại thiển nghĩ, hoặc giả xen giữa những dòng chữ cũng có những từ ngữ như "kiểm điểm", "truy hỏi", "chất vấn", "cứu chuộc". Tôi thử với tinh thần dũng cảm để kiên nhẫn nhìn lại và thận trọng xem xét những âu lo và khổ đau của một nhóm linh hồn giữa những năm tháng đặc biệt ấy ở Trung Quốc, đồng thời mong rằng trong sự nhìn nhận và xem xét, tâm linh tan vỡ lại được trắng trong và hoàn chỉnh. Thế giới này liệu có gì tồn tại hoàn chỉnh hơn trái tim tan vỡ? Những suy nghĩ trên có thể là một trong những thái độ chân thật của một nhà văn ở cuối thế kỉ, cùng với văn học đối diện trước thế kỷ mới.
Những người đàn bà tắm là tên một nhóm tranh của P.Cézanne, họa sĩ người Pháp thuộc trường phái ấn tượng, mà tôi đã lấy làm tên sách. Trên tranh, những tấm than màu nâu nhạt hòa quỵện cùng cỏ cây và đất đai, những cô giá khỏe mạnh, thản nhiên, an nhàn, chất phác, không điệu bộ mà cũng không có gì trái lẽ thường. Những người con gái là giới hạn mà nhân loại hướng tới.
Trong thư của ông Sơn Lê, người dịch Những người đàn bà tắm cho tôi biết, bạn đọc Việt Nam rất thích tiểu thuyết này. Nhân dịp Những người đàn bà tắm bản tiếng Việt được tái bản, tôi xin cảm ơn ông Sơn Lê đã đành công sức để dịch tác phẩm này. Tôi luôn luôn tin rằng, một tác phẩm văn học hay khả năng biểu hiện linh nhân loại để có thể cùng chung một cảm nhận; một tác phẩm văn học hay có đủ khả năng vượt qua môi trường văn hóa khác nhau giữa bạn đọc với bạn đọc. Tôi không cho rằng mình đã đạt được trình độ cao như thế, bởi vậy tôi càng phải cố gắng hơn nữa để không phụ lòng bạn đọc của tôi.
Ngày 3 tháng 11 năm 2005
THIẾT NGƯNG
Lời dẫn
Nhà Khiêu có một bộ sofa với một chiếc dài và hai chiếc đơn bọc nhung màu xanh xám, lớp nhung mượt mà mềm mại và sạch như mi mắt cô gái Châu Âu. Bộ sofa kê theo hình chữ U, chiếc dài ba chỗ ngồi là đáy chữ U và đối diện là hai chiếc đơn.
Bộ sofa đi vào ký ức Khiêu từ lúc ba tuổi. Đó là đầu những năm sáu mươi, trong nhà có hai chiếc ghế đệm cũ bọc nhung kẻ đỏ, lò-xo bên trong đã hỏng, làm rách vải lót, đội lớp nhung không lấy gì làm dày lắm, mặt ghế lồi lõm, mấp mô, hễ có người ngồi vào lại kêu cót két. Cứ mỗi lần cô bé Khiêu vất vả leo lên cái ghế cũ lại cảm thấy như có bàn tay đấm vào mông, lò-xo thúc vào hai đầu gối và tấm lưng non nớt. Thế nhưng cô bé vẫn thích leo lên cái ghế nệm cũ, so với cái ghế gỗ cứng thì ngồi trên đó thích thú hơn nhiều, từ bé Khiêu đã thích ngồi thật thoải mái. Về sau, suốt một thời gian dài, những thứ như sofa được xếp vào loại đồ dùng của một giai cấp, giai cấp ấy có ảnh hưởng xấu đến tinh thần và thể xác người khác, như một bệnh dịch hay phong hủi. Phần lớn đít người Trung Quốc không được tiếp xúc với sofa, trong các gia đình người Trung Quốc cũng rất ít ghế đệm. Chính vào hồi đó, khoảng đầu những năm bảy mươi, cô bé Khiêu phát hiện trong nhà có những chiếc gối và lấy ra đặt lên những cái ghế cứng. Đó là những cái gối trên giưưòng bố mẹ, khi bố mẹ vắng nhà Khiêu lấy ra, một cho mình và một nữa cho cô em gái Tiểu Phàm. Hai chị em đặt gối lên ghế, rồi ngồi lên, tha hồ vùng vẫy trên những cái gối giả làm "sofa". Cả hai chị em tận hưởng sự thích thú không thể mách bảo cho ai khác, hai chị em ngồi trên "sofa" cắn hạt dưa hoặc ăn táo. Cứ mỗi lần như thế, bé Thuyên lại sốt ruột vẫy đôi cánh tay, miệng kêu a, a, a... chập chững chạy tới.
Thuyên là em gái của Khiêu và Phàm, năm đó mới hai tuổi. Nó chập chững chạy tới như muốn được đùa với hai chị đang thích thú trên "sofa", nhưng hai chị không ngó ngàng gì đến em. Cả hai cùng rất ghét nó, còn miệt thị về khiếm khuyết của nó - đã hai tuổi mà vẫn chưa biết nói, có thể bị câm. Bé Thuyên câm nhưng rất xinh, ai trông cũng thấy yêu. Nó rất thích chơi đùa với mọi người, thành ra từ những người đứng tuổi đến những người mới lớn đều muốn vỗ về, ôm ấp nó. Trong vòng tay mọi người, nó cứ ngước mái tóc vàng xoăn tự nhiên, chìa đôi môi đỏ chót, ra hiệu bằng những động tác không biết nó học được từ bao giờ. Khi đã được người khác cưng nựng, nó đưa bàn tay lên miệng đòi hôn; nếu có ai làm vẻ giận, nó đưa ngón tay trỏ nhọn xinh như búp măng lên mà xua xua trước mặt người đó; khi người lớn sắp bỏ đi, nó chỉ lên trời, hai bàn tay áp vào mà như nói: ôi, trời tối rồi, cháu đi ngủ đây...
Bây giờ thì bé Thuyên đang đứng trước hai chị, đòi hai chị phải cho nó ngồi lên cùng "sofa" kia với. Nhưng hai chị vẫn không để ý. Nó thay đổi động tác, bực tức giơ cao ngón tay trỏ như bảo rằng: các chị không tốt, các chị tồi lắm, các chị nhỏ nhen như ngón nay này thôi, em xem thường các chị đấy! Nhưng vẫn không ai thèm để ý đến nó, thế là nó bắt đầu đấm ngực, giẫm chân thực sự. Hai tay nó nắm chặt, đấm liên hồi lên ngực đeo yếm màu kem có thêu hình chim bồ câu trắng và viền hoa chung quanh, đôi chân nhỏ xinh đi giầy vải đỏ giẫm bình bịch lên nền nhà láng xi măng. Nước mắt nước mũi trào ra, làm xấu đi hình ảnh của nó. Nó nằm lăn ra nền nhà, đôi chân đạp vào không trung như đang đạp một bánh xe vô hình.
Mày tưởng mày có thể làm chúng tao xiêu lòng chăng? Mày sấn đến thì chúng tao hôn gió - đuổi đi! Mày giơ ngón tay trỏ ra - cứ việc! Mày đấm ngực giẫm chân - cứ thế mà đấm ngực, mà giẫm chân! Mày nằm lăn ra đất ăn vạ - nằm đấy, nằm đấy!
Khiêu nheo mắt nhìn bé Thuyên đang lăn lộn dưới đất, một cảm giác bõ ghét trào lên đầu rồi lan nhanh toàn thân. Một sự cuồng nhiệt băng giá, điềm tĩnh xốn xang. Khiêu nhắm mắt vờ ngủ. Phàm ở ghế bên cạnh cũng nhắm mắt như chị, nó luôn phục tùng chị một cách tự nhiên. Phàm cũng chẳng ưa gì bé Thuyên, bé Thuyên ra đời làm nó mất đi vị trí được cưng chiều, bé Thuyên đã thay vào vị trí ấy. Bởi vậy Phàm không thích, cũng như tất cả các vị lãnh tụ trên thế gian đều dè chừng và ghen ghét người kế vị.
Khi cả hai đã tỉnh lại sau giấc ngủ giả vờ thì không còn thấy bé Thuyên đâu nữa, nó biến mất, nó đã chết.
Ký ức trên đây có thể là thật, cũng có thể là do ký ức của Khiêu đã được sửa chữa. Nếu ký ức con người có thể sửa chữa ít nhiều thì sự thiếu tin cậy của con người không phải là điều sai trái của riêng Khiêu. Bé Thuyên chết sau hôm nó đấm ngực, giẫm chân đúng sáu ngày. Có thể vì thế mà Khiêu và Phàm mới khỏi bối rối: bé Thuyên từ giã cõi đời chỉ sau lúc hai chúng mình giả vờ ngủ, như một giấc mộng vậy. Chúng mình không ra khỏi nhà, cái gối kê dưới đít có thể chứng minh điều đó. Thế rồi đã xảy ra chuyện gì? Không xảy ra chuyện gì sất, không bày đặt không mưu mô, không hành động. Ô, mình như kẻ hèn yếu, độc địa như một con rắn! Khiêu tin vào điều như đã lựa chọn, điều không muốn tin chỉ là giả thiết không tồn tại. Sự việc giấu kín trong lòng và Khiêu chưa bao giờ vứt bỏ nó.
Cả hai ngồi lên chiếc sofa dài, khi Khiêu và Phàm nói chuyện với nhau đều ngồi trên hai chiếc đơn đặt đối diện. Hơn hai mươi năm qua bé Thuyên vẫn tồn tại, nó ngồi trên chiếc sofa dài, chiếc sofa như để dành riêng cho nó. Nó vẫn cao như năm lên hai, chỉ sáu mươi phân thôi. Nhưng tỉ lệ giữa đầu và thân thể không phải là 4/1, nghĩa là thân thể dài gấp bốn lần cái đầu, tỉ lệ thân thể và đầu nó là 7/1, hoàn toàn như một người lớn, trông nó không giống một bé gái hai tuổi, nó như một cô gái thu nhỏ. Nó mặc một cái váy áo ngủ đeo dải, may bằng lụa màu kem, hai đùi kẹp chặt, chốc chốc nó lại đưa ngón tay lên ấn ấn vào khuôn mặt bóng bẩy mềm mại, ngón tay trỏ thon hình búp măng, uốn cong tựa cánh hoa lan, trông như đang gãi đầu. Nó như một đóa hoa kiêu sa - Khiêu nghĩ như vậy. Không rõ vì sao Khiêu lại dùng cách gọi đã lỗi thời ấy để hình dung bé Thuyên? Bởi không muốn dùng những từ ngữ thông thường như "con ong bé nhỏ". Hoa kiêu sa tuy hàm nghĩa ấm áp, nghịch ngợm, phù phiếm và không thanh khiết nhưng năm bé Thuyên mất đi đã dọng lại sắc màu lãng mạn, thần bí và mông lung để đến tận bây giờ không có một lời nào có thể thay thế. Nó là đứa con gái bi thương, ngạo đời mà không phải kẻ dựa dẫm vào quyền thế giản đơn, không xứng đáng để đạt tới đích riêng. Người đời mãi mãi không thể hiểu được cái hoang vu lạnh lẽo thăm thẳm phía sau cái chói lòa và nhiệt tình của nó.
Cuộc đời hoa rơi nước chảy ơi, bé Doãn Tiểu Thuyên như đóa hoa kiêu sa!
CHƯƠNG MỘT
Kiểm tra trước hôn nhân
1. Nắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô kỳ thực chẳng khác gì nhau. Một ngày đầu xuân ấm áp nhưng vẫn còn vương vấn hơi lạnh, nắng tỉnh lẻ và nắng ở thủ đô giống nhau, đều rất quý. Những ngày đó, lò sưởi trong các văn phòng, khu chung cư và nhà dân đã tắt, ban ngày trong nhà lạnh hơn ngoài trời. Vào mùa này, các khớp xương và cơ bắp Khiêu thường hay nhức mỏi. Có lúc đang đi ngoài phố bắp đùi bỗng tê nhức, khớp xương hai bên chân buốt như kim châm. Cái đau thật khó chịu, nhưng là khó chịu dịu nhẹ, đau nhẹ như nũng nịu, như tiếng kêu se sẽ ngất ngây dưới nắng. Hàng dương hai bên đường lá đã xanh, sắc xanh non uốn lượn bên những tòa cao ốc nhạt màu, hiện rõ cái mềm mại và xốn xang của một thành phố.
Khiêu ngồi trên xe taxi tỉnh lẻ, hạ kính vươn đầu ra, dường như để xem nhiệt độ ngoài trời, lại như để ánh nắng đang chan hòa khắp nơi chiếu lên mái tóc cắt ngắn của mình. Tư thế Khiêu vươn ra ngoài cửa xe có chút gì đó tự nhiên thoải mái, quá đi một chút sẽ trở nên khó coi. Nhưng Khiêu không quá, từ thủa bé không ai dạy, Khiêu đã biết giữ chừng mực, bởi thế lúc này cô đưa đầu ra ngoài cũng rất tự nhiên và trang nhã. Tấm kính cửa xe tì dưới cằm như mũi dao uốn cong sáng loáng kề cổ, cảm giác như đang dưới máy chém. Một cảnh tượng đẫm máu, mang sắc thái lẫm liệt bất khuất, là câu chuyện về Lưu Hồ Lan đã hằn sâu trong ký ức Khiêu từ thời nhỏ. Mỗi lần nghĩ đến Lưu Hồ Lan bị bọn Quốc Dân đảng chém đầu thì trong cổ họng của Khiêu như có tiếng kêu ừng ực. Một nỗi khủng khiếp không thể diễn tả bằng lời, một cảm giác sung sướng không thể hình dung. Những lúc ấy Khiêu thường tự hỏi, tại sao điều sợ hãi nhất cũng là điều thu hút người ta nhất? Khiêu không thể phân biệt bởi khát khao trở thành anh hùng mà người ta nằm dưới máy chém hay vì càng sợ hãi càng muốn nằm dưới máy chém?
Khiêu không thể hiểu nổi.
Chiếc taxi chạy trên đường phố đầy nắng, nắng tỉnh lẻ kỳ thực chẳng khác gì nắng ở thủ đô. Khiêu nghĩ vây.
Nhưng nắng ở thủ đô cũng khác nắng ở tỉnh lẻ. Khiêu lại nghĩ.
Lúc này ở thành phố Phúc An, tỉnh lỵ của tỉnh, chỉ cách Bắc Kinh hai trăm cây số, bụi bặm và những sợi tơ trong trắng, vẻ mặt con người và hình hài vật thẻ, không hiểu tại sao lại khác với thủ đô? Khi đến ngã tư, Khiêu bắt đầu nhìn kỹ những người đi xe đạp đang dừng lại trước đèn đỏ. Một cô gái mảnh mai, khuôn mặt xinh xắn, mái tóc nhuộm vàng, mặc đồ đen, đi giày đen làm Khiêu nhớ đến những cô gái mặc đò đen đã gặp ở Tel Aviv, New York và Seoul. Những mốt nào đang thịnh hành tại đâu. Cô gái tỉnh lẻ ngồi trên yên xe đạp, chân chống mặt đường, vừa giơ cánh tay nhìn đồng hồ với vẻ sốt ruột, vừa nhổ xuống đất. Cô gái xem đồng hồ, nhổ xuống đất, nhổ xuống đất rồi nhìn đồng hồ. Khiêu đoán chắc cô gái này đang có việc vội, thời gian với cô ta thật quan trọng. Nhưng sao cô ta lại khạc nhổ xuống đất? Cô gái có đồng hồ. Cô gái có đồng hồ. Cô cần gì phải nhổ xuống đất. Cô gái nhổ xuống đất còn nhìn đồng hồ làm gì. Cô gái đã học biết sống theo thời gian, cô ta cũng nên học biết cách kiềm chế khạc nhổ. Cô gái có đồng hồ thì đừng nên có đờm. Mà đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ thì tuyệt nhiên không nên khạc nhổ. Đã khạc nhổ thì đừng nên có đồng hồ. Đã có đồng hồ... đã khạc nhổ... đã có đồng hồ.. đã khạc nhổ... Đèn đỏ chuyển sang màu xanh. Cô gái mặc đồ đen vút đi như tên bắn, còn Khiêu vẫn quẩn quanh với ý nghĩ đồng hồ và khạc nhổ. Khiêu cứ vướng bận với ý nghĩa cực đoan phải thế này phải thế nọ, khiến người ta cho rằng Khiêu sắp lớn tiếng gào trên đường phố. Nhưng sự vướng bận cực đoan không thế này phải thế kia của Khiêu lại không phải là điều bực bội thực sự. Giá như Khiêu phải nhắc lại mười lăm lần câu "đã có đồng hồ thì không khạc nhổ xuống đất" kết quả sẽ không thể hiểu nổi ý nghĩa của nó. Vậy điều vướng bận không có ý bực tức chỉ là những lời nói liến thoắng không liên quan gì đến nhau, là chuyện thời đại cái đồng hồ và khạc nhổ xuống đất cùng tồn tại, nhất là ở một tỉnh lẻ.
Khiêu rụt đầu vào trong xe. Máy thu thanh trong xe đang phát một bìa hát cũ: Nắng trên đỉnh núi vàng Bắc Kinh tỏa bốn phương, Mao Chủ tịch là mặt trời trên đỉnh núi vàng kia, ấm áp và hiền hòa soi sáng lòng nông nô chúng ta, chúng ta mạnh bước trên con đường xã hội chủ nghĩa hạnh phúc... Hây, hây a dô! Đó là tiết mục thi tìm hiểu có thưởng của buổi phát thanh ca nhạc đài địa phương, người dẫn chương trình mời bạn nghe đài đoán xem tên bài hát và ca sĩ đang thể hiện, đoán đúng sẽ được thưởng một lọ kem dưỡng da hiệu SOD nổi tiếng. Người nghe liên tiếp gọi điện về đài, nói tiếng phổ thông với giọng Phúc An, đoán mãi nhưng không ai đoán đúng. Bài hát và ca sĩ thật xa lạ với người nghe ngày nay, xa lạ đến mức ngay cả người dẫn chương trình của đài cũng thấy bỡ ngỡ. Khiêu biết rõ tên bài hát và cả tên người đang thể hiện, vô hình trung cô cũng bị hút vào cuộc thi, tuy không có ý định gọi điện thoại về đài mà chỉ lẩm nhẩm hát đi hát lại câu cuối cùng: Hây, hây à dô!... Hây, hây à dô!... Hây, hây à dô!... Hơn hai mươi năm trước, Khiêu cùng bạn học khi hát bài này rất khoái câu cuối cùng: Hây, hây à dô!... Đó là bài hát của nông nô Tây Tạng vươn mình ca ngợi Mao Trạch Đông, hiển nhiên lời Hây a dô không phải tiếng Hán. Bởi không phải là tiếng Hán nên thời đó Khiêu thích hát đi hát lại do có một chút tình cảm mơ hồ về giải phóng, hát như người tụng kinh, chỉ ba hoa liến thoắng thế thôi. Nghĩ đến ba hoa liến thoắng nên Khiêu bực mình không nhắc lại câu Hây, hây a dô. Khiêu trở lại với hiện tại trở lại với chiếc taxi tỉnh lẻ. Tiết mục ca nhạc của đài bỗng ngừng, trong xe trở nên yên tĩnh. Đệm ghế của xe được bọc một lớp vải hoa không lấy gì làm sạch sẽ, trông như đế giày vải khâu tay của các cô gái thôn quê miền Bắc hồi trước. Mỗi lần ngồi vào những taxi như thế, Khiêu có cảm giác ngồi lên sập đắp bằng đất. Tỉnh lẻ mà! Khiêu than thở. Tuy đã sống ở cái thành phố này hơn 20 năm nhưng Khiêu vẫn có thói quen so sánh những gì ở đây với thủ đô. Dẫu là khoảng cách tâm lí hay là địa lý thì Bắc Kinh vẫn gần Khiêu, gần lắm. Điều này bởi Khiêu sinh ra ở Bắc Kinh, là người Bắc Kinh, nhưng phần lớn thời gian không cảm thấy mình là người Bắc Kinh, mà cũng không phải là người Phúc An. Có lúc Khiêu như hờn dỗi, như vui mừng nghĩ mình không là người ở đâu. Dường như Khiêu cố tình để mình không chốn trở về, không chốn trở về mới làm Khiêu cao hơn hẳn thành phố này, khiến Khiêu bình tâm, cố ý đối lập với thành phố và cuộc sống. Nghĩ đến bình tâm có thể Khiêu mới cảm thấy mình ngồi trong xe này cũng không bình tâm, có thể vì Khiêu sắp kết hôn.
Khiêu chưa một lần kết hôn - nghe ra có phần lạ, hình như những người ở độ tuổi này mà chuẩn bị kết hôn thì đã kết hôn nhiều lần rồi. Nhưng Khiêu thì chưa một lần - Khiêu vẫn nghĩ như vậy. Không có ý khen , không có ý chê, có lúc thấy tự hào có lúc oán trách. Khiêu biết mình không như người gần bốn mươi, ánh mắt Khiêu có lúc vô cớ mờ ảo đẫm nước; cơ thể vẫn khỏe mạnh, nhanh nhẹn, giữ được tỉnh táo của người con gai chưa chồng chưa một lần chửa đẻ. Trong ngăn kéo phòng làm việc của Khiêu thường có những thứ lặt vặt như ô mai, khô cá, sôcôla, hạnh nhân. Là Phó giám đốc một nhà xuất bản sách thiếu nhi của Phúc An, bạn bè không ai gọi Khiêu bằng chức vụ mà vân gọi bằng tên Khiêu. Nhiều lúc Khiêu tỏ ra rất vui, nhưng người không chịu nổi cái vẻ vui mừng của Khiêu lại là cô em gái Tiểu Phàm, nhất là từ sau khi Phàm đi Mỹ thì điều ấy càng rõ hơn. Từ lâu Khiêu rất sợ phải nói chuyện tình yêu của mình với Phàm, nhưng càng sợ thì mỗi lần yêu ai đó Khiêu không thể không kể với em gái. Dường như Khiêu muốn lấy đấy để chứng minh rằng mình chẳng sợ, có thẻ chịu được mọi điều mà em gái gây ra cho tình yêu của mình. Ngay lúc này, trong ý nghĩ của Khiêu như muốn giấu giếm, lại muốn khoe khoang, cô tưởng chừng như đã cầm điện thoại lên, đã trông thấy Phàm ở đầu kia đường dây, tận Chicago,với vẻ mặt thiểu não. Lại cả cái giọng mũi của cô ta nữa chứ ! Hai chị em Khiêu và Phàm cùng chung hoạn nạn, đồng tâm, đồng đức, nhưng điều gì lám cho Phàm xem thường cuộc sống của chị gái như thế ? Đúng là xem thường, từ trang phục từ kiểu tóc, người đàn ông trong cuộc sống của Khiêu, không một thứ gì là không bị Phàm chế giễu và bài bác, thậm chí cả buồng tắm của Khiêu cũng gây sự bất bình cho Phàm. Năm đó, cô ta về nước thăm thân, cứ phàn nàn mãi bình nước nóng của chị chảy yếu quá, làm cô ta gội đầu không sạch, hỏng mái tóc dài quý báu của cô ta. Phàm ôm mặt mà phàn nàn, phàn nàn thật sự. Còn Khiêu thì không vui, cứ cười gượng, Khiêu vẫn nhớ mình đã cười gượng như thế nào.
Có thể Khiêu không nói với em gái.
Taxi đưa Khiêu đến siêu thị Ức Khắc Long, cô mua đủ thức ăn cho một tuần rồi thuê xe về nhà.
Trong nhà lò sưởi đã tắt có phần lạnh, nhưng không buốt lạnh như mùa đông. Không phải cái lạnh đặc quánh không gian mà chỉ phảng phất mơ hồ. Vào mùa này những buổi tối như thế này, Khiêu rất thích bật hết đèn trong nhà, bắt đầu từ hành lang, bếp, đến phòng làm việc, phòng ngủ, nhà vệ sinh... tất cả đèn, đèn trần, đèn tường , đèn bàn, đèn cây, đền trước gương, đèn đâu giường... Tay Khiêu lần lượt bật tanh tách, chỉ có chủ nhân của căn hộ mới bật quen và chuẩn xác đến vậy. Khiêu là chủ nhân của căn hộ này, bằng cách bật hết đèn để chào căn hộ những ngọn đèn cùgn ánh sáng cũng vui mừng đón Khiêu trở về. Ánh sáng chiếu vào mỗi đồ dùng, mỗi bóng đen mờ ảo đều làm Khiêu cảm thấy thân thiết tin cậy. Khiêu đi hêt các phòng , cuối cùng cô khoanh mình vào một góc, trên chiếc sofa đơn màu xanh xám, cái góc Khiêu vẫn thích ngồi mỗi khi thức . Mỗi lần đi đâu về, hết giờ làm việc hoặc đi công tác xa về, Khiêu đều ngồi lặng một lúc trên chiếc sofa này , uống một cốc nước lọc, nghỉ ngơi cho đến khi cơ thể thư giãn và tinh thần hoàn toàn sảng khoái . Khiêu không ngồi trên chiéc sofa dài, ngay cả khi Trần Tại ôm Khiêu vào lòng, muốn Khiêu bị thật thoải mái nằm trên đó, Khiêu cũng nhất quyết không chịu. Lúc cần lắm, Khiêu nói chúng ta lên giường đi anh !
Đó là câu nói mà Trần Tại không thể quên , bởi trước đó hai người chưa hề lên giường cho dù họ quen nhau cả chục năm, hiểu rõ về nhau. Về sau, mỗi lúc hai người tranh cãi ai " gợi dẫn" trước, Trần Tại nhắc lại câu nói của Khiêu : "Chúng ta lên giường", câu nói thẳng thắn bấtn gờ không mang sắc thái nhục dục cố hữu khiến Trần Tại một vạn lần nghĩ , vào giờ phút ấy anh ôm trong vòng tay người con gái mềm nhũn như không xương, tình yêu suốt đời của anh. Tưởng như vì câu nói ấy mà suốt buổi tối họ không làm được việc gì khác.
Tối nay Trần Tại không có nhà, anh đi công tác miền nam. Khiêu ăn tối xong, ngồi trên sofa đọc bản thảo một cuốn sách, rồi đi tắm và lên giường. Khiêu thích chui vào chăn sớm, muốn chui vào chăn nằm chờ điện thoại của Trần Tại. Khiêu rất thích nói "chui vào chăn". Cô không quen với khách sạn ,nhà hàng và cách ngủ của người nước ngoài : chân chăn gài vào nệm, cho chân vào, một cảm giác trống trải, chênh vênh. Khiêu cũng không thích chăn lông vũ hoặc bông xốp, bông hoá học cứ nhẹ bẫng trên người nhưng lại gây cho người ta cảm giác mệt mỏi. Khieu rất thích đắp chăn bông vải, chăn bông vải có nhiều ưu điểm, đắp lên người chắc nịch, thích những góc ấm khác nhau của chăn bông vải, khi quá khó ngủ, đôi chân lại tìm kẽ hở lành lạnh phía dưới. Khi cần quấn vào người, cái chăn vẫn có thể ôm chặt cơ thể không như những cái chăn gài chặt vào nệm, không thể nào quấn được mà chỉ có thể chiều theo ý nó. Bởi thế, muốn cho tư thế ngủ thật thoải mái cần phải thế nào ? Khiêu nghĩ. Mỗi lần đi công tác hoặc ra nước ngoài Khiêu đều cố tình xới tung chăn đệm. Chăn bông làm Khiêu ngủ ngon. Mỗi lần có chuyện không vui Khiêu thường thức giấc lúc nửa đêm. Khiêu bật đèn, loạng choạng từ nhà vêj sinh ra, tắt đèn nằm lại vào chăn, những lúc đó Khiêu mới cảm thấy như nắm bắtđược nỗi cô đơn, vô vị. Khiêu lại nghĩ vẩn vơ, mà đã thức vào lúc nửa đêm lại nghĩ đến chuyện không vui. Khiêu không muốn thức vào lúc nửa đêm. Kể từ sau ngày có Tràn tại, Khiêu mới không thấy sợ phải một mình thức dậy lúc nửa đêm.
Khiêu cuộn tròn mình trong tấm chăn nằm chờ điện thoại của Tràn Tại. Anh hôn Khiêu qua điện thoại, hai người nói chuyện rất lâu. Gác máy rồi Khiêu mới thấy mình không buồn nữa. Tối nay Trần Tại ở một nơi xa tỉnh Phúc An, Khiêu muốn đọc lại ngững lá thư tình cất giữ trong tủ nhiều năm nay. Không phải là thư của Trần Tại, từ lâu rồi Khiêu không còn yêu người viết thư kia nữa. Khieu muốn đọc lại không phải vì nhớ chuyện cũ hoặc có ý nhìn nhận lại mối tình xưa, có lẽ vì trân trọng những dòng chữ viết bằng tay mà thôi. Ngày nay, không còn mấy ai viết thư bằng tay, nhất là thư tình.
2
Tất cả sau mươi tám lá thư, lá thư nào cũng được Khiêu đánh số thứ tự theo ngày tháng. Cô giở lá thư thứ nhất, mép giấy đã ngả vàng. Đồng chí Khiêu, gặp nhau vội vàng ở Bắc Kinh, đồng chí để lại cho tôi một ấn tượng hết sức sâu sắc. Tôi dự cảm, chúng ta sẽ còn có dịp gặp nhau. Lúc này tôi đang ngồi trên máy bay viết thư cho đồng chí, hôm nay đến Thượng Hải, ngày mai sẽ bay đi Francisco. Đồng chí đề nghị tôi viết truyện thời niên thiếu, tôi sẽ suy nghĩ kĩ, bới đó là yêu cầu của đồng chí. Phương Kăng. Thời gian là tháng 3 năm 1982.
Nói đúng ra đó là một mảnh giấy hơn là một lá thư. Chứ rất lớn, nghiêng ngả, thưa thớt trên trang giấy khổ nhỏ, những con chữ như giương cặp mắt khờ khạo nhìn người đọc. Dúng ra, đó không phải lả một lá thư tình, nhưng hồi ấy nó lay động tâm hồn Khiêu còn mạnh mẽ hơn những thư tình thật sự sau này anh ta viết.
Phương Kăng, người viết thư hồi đó là một nhân vật nổi tiếng trong giới điện ảnh, anh tự biên kịch, tự đạo diễn, vào vai chính trong bộ phim Cuộc đời tươi đẹp được chiếu không biết bao nhiêu lần tại các rạp chiếu phim trong cả nước, lại còn được mấy giải thưởng lớn nữa. Bộ phim miêu tả một trí thức ở độ tuổi trung niên trải qua những năm tháng bị hành hạ phi nhân, nhưng vẫn sống rất lạc quan. Phương Kăng sắm vai người trí thức bị đưa đi cải tạo lao động ở một nông trường tận trên biên giới. Anh ta là một nhạc sĩ biểu diễn violon, lao động cải tạo đã cắt đứt mối duyên nợ của anh với cây đàn. Trong phim có cảnh nhân vật chính sau một buổi lao động vất vả, ăn đói, khi đứng thẳng trên ruộng lúa mì, chợt trông thấy ánh chiều rực rỡ nơi xa, bất giác anh ta nầng cao tay. Anh ta nâng cánh tay phải lên làm đàn, tay trái nhấn trên cánh tay phải, những ngón tay nhảy nhót tựa như người đang chơi đàn. Màn ảnh có cảnh đặc tả, nhân vật chính gầy gò, cánh tay đầy sẹo và bàn tay biến dạng kì quái. Cái cánh tay giả làm cây đàn và cánh tay vờ kéo đàn gây xúc động người xem, mỗi lần xem đến đây Khiêu đều không cầm nổi nước mắt. Khiêu tin rằng đó không phải là cảnh biểu diễn mà là những năm tháng Phương Kăng phải chịu đựng. Những cảnh như thế trên phim ảnh ngày nay có thể bị coi là không thật, nhưng thời đó, thời mà con người bị ức chế quá lâu, nó rất dễ làm người xem phải xúc động đến rơi nước mắt.
Khiêu không nghĩ rằng mình được gặp Phương Kăng. Hồi đó cô mới tốt nghiệp đại học, mới vào làm ở nhà xuất bản sách thiếu nhi của thành phố Phúc An nhờ mối quen biết. Như tất cả những người trẻ tuổi tôn sùng người nổi tiếng, Khiêu cùng bạn học và đồng nghiệp sôi nổi bàn luận về bộ phim Cuộc đời tươi đẹp và bản thân Phương Kăng, tìm đọc các bài viết về Phương Kăng đăng trên các báo và tạp chí, đồng thời kháo nhau về xuất than của anh ta, hiện nay anh ta đang sáng tác gì, anh đang đem phim đi dự thi ở nước nào và được giải thưởng gì, thậm chí người anh ta cao bao nhiêu, nặng bao nhiêu... Khiêu đều biết rõ. Khiêu quen anh ta trong một trường hợp ngẫu nhiên. Lần ấy, Khiêu lên Bắc Kinh đặt bài, gặp lại một bạn học thời sinh viên, cô bạn này có bố làm ở Hội Điện ảnh, bởi thế biết rất nhiều chuyện của giới điện ảnh. Cô bạn mách với Khiêu, hội điện ảnh sắp có buổi hội thảo, cô sẽ đưa Khiêu đến dự.
Hôm hội thảo, Khiêu được bạn đưa vào hội trường, cả hai cùng ngồi một góc. Buổi hội thảo hôm đó nói những gì Khiêu không còn nhớ, chỉ biết Phương Kăng trẻ hơn trên màn ảnh, nói giọng miền nam. Tiếng anh ta nghe sang sảng khi cười thường ngả về phía sau, tỏ ra rất tự nhiên, thoải mái. Còn nhớ, tay anh ta cầm cái tẩu thuốc, khi hứng lên cứ khua khua cái tẩu trong không trung, có người coi đó là vẻ tự nhiên, lịch sự. Chung quanh anh toàn là những trai thanh gái lịch. Khi hội thảo kết thúc đám người này ào lên đưa sổ tay xin chữ kí của anh. Cô bạn kéo tay Khiêu định ào lên cùng những người kia, Khiêu cũng đứng lên nhưng lại lùi về phía sau theo bản năng. Cô bạn đành buông Khiêu ravà một mình chen lên. Kì thực, cuốn sổ trong tay Khiêu cũng đã lật sang trang trắng chuẩn bị đưa cho Phương Kăng kí. Nhưng rồi Khiêu xếp lại, lùi về phia sau, có thể là nhút nhát, có thể là kiêu căng vốn có trong cốt tuỷ chẳng hiểu vì sao chúng đến không đúng lúc đã trì kéo Khiêu lại. Dù rằng Khiêu rất bé nhỏ trước anh ta, nhưng cô cũng không muốn ngốc nghếch chạy theo xin chữ kí một người nổi tiếng. Khiêu lùi lại, song cũng rất tiếc đã bỏ lỡ một dịp may. Lúc đó, giữa xoáy người, Phương Kăng lại giơ cánh tay dài như tay vượn về phía Khiêu, nói: Nào, cô em! Rồi anh ta rẽ đám đông tiến đến trước Khiêu.
Anh ta đến trước mặt Khiêu, đón lấy cuốn sổ và kí lên đấy.
Bây giờ thì cô em bằng lòng rồi chứ? Anh ta như hạ cố nhìn thẳng vào mắt Khiêu mà nói.
Cảm ơn chú, chú Phương Kăng! Bỗng nhiên Khiêu xúc động, quên hết và trở nên mạnh dạn. Nhưng sao chú biết cháu muốn xin chữ kí? Khiêu cũng nhìn thẳng vào mắt anh ta.
Thế em muốn gì nhỉ? Anh ta không hiểu.
Cháu muốn... thế này, cháu muốn đặt chú viết. Thế là Khiêu tự tách mình ra khỏi những người xin chữ kí, với một vẻ trịnh trọng ấu trĩ, vừa vui vừa như thách thức nói với Phương Kăng.
Bây giờ thì chúng ta đổi chỗ cho nhau nhé - rồi anh ta lấy từ trong túi ra một cái phong bì nhàu nát - Tôi muốn xin em một chữ kí có được không? Anh ta đưa cái bì thư đến trước mặt Khiêu.
Khiêu thật sự ngượng, nhưng cũng kí tên mình lên đó và ghi rõ địa chỉ nhà xuất bản cùng sô điện thoại theo yêu cầu của Phương Kăng. Không bỏ lỡ thời cơ, Khiêu nói với Phương Kăng về kế hoạch đặt bản thảo cho dù kế hoạch mới phác ra trong vài phút trước đó. Khiêu nói đã đăng kí đề tài này và đã được nhà xuất bản đồng ý, Khiêu chuẩn bị ra một bộ truyện danh nhân, bao gồm nhà khoa học, nghệ sĩ, nhà văn, học giả, đạo diễn, giáo sư,... cho đối tượng học sinh từ lớp bốn đến trung học cơ sở. Tác phẩm và cuộc đời chìm nổi của Phương Kăng rất nổi tiếng trong xã hội, nếu viết một cuốn tự truyện bắt đầu từ thời niên thiếu nhất định sẽ được các em hoan nghênh, đồng thời rất có ích cho xã hội. Khiêu vừa nói nhanh, vừa cảm thấy ngương vì những lời ba hoa thiếu trách nhiệm. Càng ngượng Khiêu càng làm như thật, nói đau vào đấy. Càng nói càng như thật, đúng thế, Khiêu rất muốn Phương Kăng từ chối trong khi mình đang thao thao bất tuyệt, như vậy Khiêu được giải thoát, sẽ như chưa có chuyện gì xảy ra. Mọi chuyện vốn chưa hề xảy ra, một người nổi danh và một biên tập viên bình thường của một nhà xuất bản tỉnh lẻ. Nhưng Phương Kăng không ngắt lời Khiêu và cũng không từ chối mà bởi mấy phóng viên truyền hình đã cắt ngang câu chuyên, kéo anh ta ra phỏng vấn tại chỗ.
Sau lần hội thảo ít lâu, Khiêu nhận được thư này của Phương Kăng viết trên máy bay. Khiêu đọc nó không biết bao nhiêu lần, nghiên cứu, nghiền ngẫm, trăn trở với những câu chữ như có nghĩa và như vô nghĩa ấy. Tại sao anh ta lại phải viết trên máy bay? Tại sao anh ta phải nói với một người còn xa lạ về hành tung của mình như đi Thượng Hải, San Francisco? Trong ý niệm của Khiêu những gì thuộc về danh nhân đều rất thần bí, bao gồm cả hành tung của họ. Vì sao anh ta phải suy nghĩ cẩn thận về việc mình đặt bản thảo? Điều đó có hợp lẽ thường tình không nhỉ? Khiêu cứ trăn trở mãi, không sao nghĩ thấu đáo, càng không thể không nghĩ sâu, cô cứ để vị ngọt dâng lên chiếm lòng mình. Ít nhất, cái háo danh của Khiêu được thoả mãn một cách bất ngờ, công việc mở đầu thật may mắn. Cô phải trân trọng cái ba hoa và kế hoạch đặt bài, cô phải báo cáo đề tài khả thi, rất chặt chẽ, có sức thuyết phục với trưởng phòng biên tập và tranh thủ để nhà xuất bản duyệt đề tài, bởi danh nhân đã nhận lời viết, tất cả như thật vậy.
Ít hôm sau, Khiêu lại nhân được của Phương Kăng lá thư thứ hai viết từ San Francisco. Lá thư được Khiêu đánh số hai.
Khiêu em,
Anh bỏ hai chữ "đồng chí", em bằng lòng chứ?Rất lạ, tại sao anh lại liên tiếp viết thư cho em, viết thư cho một cô bé không thèm xin chữ kí của anh. Khi một đàn gái đẹp chạy ùa đến anh thì em lùi lạ. Hãy thứ lỗi cho anh vì đã dùng một câu khiếm nhã mà anh tự cảm thấy đó là một lời nói tốt đẹp. Nhưng quả là bọn con gái ấy đổ xô đến anh, trong hai năm vừa rồi đương nhiên anh đã được hưởng, nửa thật nửa giả, nửa từ chối nửa đón nhận. Lúc em xuất hiên, lạnh lung xiết bao, thật khó hiểu. Bây giờ anh đang ở bờ biển phia Tây nước Mĩ cách xa vạn dặm, trước mắt anh luôn chập chờn hình bóng em hôm đó, anh không dám nhìn thẳng vào đôi mắt như vực thẳm, đôi môi thần bí mím chặt của em. Anh nghĩ, em không phải là con người hiện ra trước mắt anh mà là một sức mạnh thần linh.
Khi anh đi Mĩ, không biết ma sai quỷ khiến thế nào anh lại mang theo một tấm bản đồ Trung Quốc. Tưởng như anh là một người yêu nước, một người theo chủ nghĩa dân tộc cuồng nhiệt. Về sau anh mới phát hiện ra rằng, anh đã đem theo cả thành phố Phúc An trên bản đồ Trung Quốc, thành phố của em, nơi em đang ở. Trên bản đồ nó chỉ nhỏ như hạt tấm, ngón tay anh cứ mân mê trên đó - hạt tấm nhỏ, tựa như...tựa như...anh nghĩ, tuy chỉ một lần gặp mặt, kì thực chúng ta không cách xa nhau, chỉ hai trăm kilomet. Biết đâu anh sẽ có ngày đến thăm em ở thành phố của em. Em có thấy buồn cười không? Nếu em thấy bất tiện có thể không gặp anh nữa, anh sẽ đứng dưới cửa sổ nhà em chỉ một lát là đủ. Ngoài ra, anh đã suy nghĩ kĩ, đề tài em chon rất có ý nghĩa, anh quyết định viết cho em một cuốn sách vào thời gian rỗi sau khi làm phim.
Buổi chiều, anh đi thăm cầu Vàng. Buổi chiều, đứng bên cầu ngằm nhìn San Francisco, thành phố do con người lấp biển tạo nên, đẹp như giấc mơ, lần đầu tiên anh có khái niệm rõ ràng về thành phố. Nếu trước đây anh không có cảm tình hoặc thiên kiến đối với thành phố, thì San Francisco đã thay đổi cách nhìn của anh, cho anh thấy trí tuệ và sức mạnh của con người đã được phát huy đến cực điẻm, con người và thành phố là cảnh tượng tráng lệ đã chinh phục lẫn nhau. Anh chưa hiểu những gì em đã phải trải qua trong cuộc sống, không rõ ở tuổi em biết gì về bữa ăn Phương Tây. Ở bến tàu Người Cá bán một loại thức ăn rất có ý nghĩa: bánh mì làm thành hình con sò (cái vỏ sò cũng làm bằng bánh mì) bên trong là súp bò nóng hổi, thật ra cái bánh mì ấy là một cái bát lớn làm bằng bột mì. Khi ăn, em bưng cẩn thận cái bát ấy, cắn một miếng bánh rồi húp một ít súp. Hút hết súp thì cũng là lúc em vừa ăn hết cái bánh. Khi anh đứng trước gió biển ăn bánh thạt ngon lành, anh lại nhớ đến những năm tháng lao động cải tạo ở nông trường. Anh nghĩ, dù có vận dụng hết cái lãng mạn trong anh thì cũng không thể tưởng tượng ra nổi một loại thức ăn đơn giản nhưng lại đặc biệt kì lạ đến thế. Anh thoáng nghĩ đến em, không hiểu vì sao anh cảm thấy em cũng rất thích ăn.
Dĩ nhiên phần lớn thời gian anh nghĩ đến đất nước chúng mình, đất nước mình nghèo quá, dân mình phải giàu nhanh lên thì mới có thể đến được bất cứ thành phô nào trên thế giới, mới thật sự loại bỏ được cái mặc cảm tự ti ăn sâu trong long chúng ta, cái tự ti luôn xuất hiện dưới hình thức tự mãn mãnh liệt mà trong anh cũng có... Ôi, anh lại làm mất nhiều thời gian của em quá, còn nhiều chuyện sẽ kể lại khi gặp em, còn nhiều chuyện anh sẽ kể dần cho em. Anh cảm thấy sau này chúng ta còn nhiều thời gian, anh và em.
Đã khuya lắm rồi, ngoài cửa sổ vẫn âm vang sóng Thái Bình Dương. Mong em nhận được và đọc bức thư này. Một tuần nữa anh sẽ về nước, nếu có thể, em viết thư cho anh được không? Gửi về xưởng phim cũng được. Tất nhiên đó là điều anh mong muốn.
Chúc em vui vẻ.
Ngày... tháng... năm 1982
Phương Kăng
3
Hồi Khiêu học năm thứ tư đại học ở Bắc Kinh, cô bạn nằm giường trên, cô bạn đã đưa Khiêu đến dự buổi hội thảo tác phẩm của Khương Kăng, đêm nào cũng thật khuya mới về kí túc xá, mọi người đều biết cô đang yêu say đắm. Cô bạn này dung nhan cũng bình thường thôi, nhưng bởi cô đang yêu, đôi mắt sáng lên khác thường , vẻ mặt cũng thay đổi kì diệu. Một buổi tối cô bạn rón rén trở về, cô ta vẫn chưa leo lên giường như mọi lần. Tối ấy, Khiêu nằm giường dưới vẫn chưa ngủ. Khiêu lặng lẽ quan sát cô bạn, thấy cô ta lấy cái gương nhỏ từ ngăn kéo ra, đứng quay về phía cửa sổ, ngắm nhìn khuôn mặt mình trong gương. Ánh trâng mờ ảo không làm thoả mãn ý muốn của cô bạn, vậy là cô bạn lại rón rén ra mở cửa. Ánh đèn vàng vọt ngoài hành lang chiếu lên người, cô bạn đứng dưới ánh đèn, ngước mặt soi gương. Một khuôn mặt đẹp chắc chắn là nóng đỏ hồng. Cô ta rất hài lòng với mình. Trong kí túc xá nữ sinh viên đang ngủ say tỏ ra sung mãn và yên tĩnh hơn bởi cô gái đứng ở cửa, soi gương dưới ánh đèn hành lang. Lúc này, Khiêu chợt cảm động, không riêng gì vì cô bạn nằm giường trên, tại sao nhỉ?
Lại một đêm khác, cô bạn nằm giường trên trằn trọc không ngủ đựơc, thò đầu xuông giường dưới, đánh thức Khiêu dậy. Cô bạn xuống giường dưới nằm cùng với Khiêu, không kìm giữ nổi cô bạn nói chuyện với Khiêu. Cô ta nói, Khiêu ơi, tớ bảo với cậu nhé, cần phải bảo với cậu, rôt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi. Có một người yêu tớ thật tuyệt vời, cậu không biết được đâu. Cô bạn bảo Khiêu đoán xem là ai, Khiêu đoán mấy thằng bạn học, côbạn không thèm để ý và nói, bọn chúng, bọn chúng ấy à? Không bao giờ thèm quan hệ với bọn cùng trường, bọn chúng là lũ không có tư tưởng, còn cô bạn thì sùng bái những nhân vật có tư tưởng giải phóng, có sức nhìn thấu suốt xã hội. Đó là những con người đi tiên phong mở mang khai phá lòng người. Cô bạn yêu một người đi tiên phong, đi tiên phong giải phóng tư tưởng và than thể đàn bà, biến cô từ một người con gái trở thành... đàn bà. Đàn bà, cậu hiểu không? Khiêu, cậu có quyền hưởng điều đó lâu rồi nhưng có điều cậu không biết đấy thôi. Cô bạn nằm giường trên thuật lại quá trình ăn nằm với người đi tiên phong kia. Cô bạn nói, nếu biết chắc chắn cậu phỉa giật mình. Cô bạn ngừng một lát dường như để Khiêu sôt ruột. Qủa nhiên, những lời nói của cô bạn làm Khiêu nóng lòng hỏi đó là ai? Cô bạnnằm giường trên thở dài thườn thượt, tiếp theo, cô ta nói rất khẽ như sợ người khác bỏ chạy, như dũng khí nói ra chứ không phải lời nói từ cửa miệng: tác giả Hồ sơ độ không! Cho đến nay, Khiêu vẫn nhớ như in, hồi hộp của cô bạn khi nói mấy tiếng Hồ sơ độ không.
Hồ sơ độ không là một tiểu thuyết, có thể coi đólà tác phẩm tiêu biểu cho dòng "văn học vết thương" rất được giới trẻ hoan nghênh, tác giả của nó đương nhiên cũng được lớp trẻ kính trọng. Vào thời đó, người ta rất chân thành và nhiệt tình với tiẻu thuyết và những người viết tiểu thuyết. Nhiệt tình có lẽ cũng rất ấu trĩ, mỏng manh nhưng rất trong trắng, thật thà không thể tái hiện. Cô bạn nằm giưòng trên không nghi ngờ được Khiêu hâm mộ, cô muốn dừng lại, muốn thôi không được, cô cần phải để người khác chia sẻ hạnh phúc thầm kín của mình. Cô ta nói, nên nhớ, anh ta không phải là người bình thường mà là một nhà văn đấy nhé, một nhà văn tài hoa xuất chúng đấy! Khiêu, cậu biết không, bây giờ, cho đến tận bây giờ tớ mới hiểu thế nào là xuất chúng. Cô ta nói, nhà văn xuất chúng ấy rất tốt với tớ, một đêm tớ không ngủ được, them ăn mứt hoa quả, tớ đánh thức anh ấy dậy đi mua, anh ta đạp xe đi mua thật, một nhà văn tài hoa đang đêm đi mua mứt quả cho tớ! Cậu nghe thấy không, Khiêu, cậu vẫn nghe đấy chứ? Cậu vẫn còn trinh à, cậu vẫn còn trinh hay sao? Cậu cần nó hay là chịu để thiệt thòi? Cậu không thấy muộn quá sao, hỏng qúa...
Khiêu không hiểu tại sao cô bạn cứ phải đem chuyện mứt hoa quả với chuyện trinh tiết ra nói, hình như ai giữ trinh tiết thì không được ăn mứt hoa quả chăng? "Rốt cuộc tớ không còn trinh nữa rồi," hai tiếng "rốt cuộc" của cô bạn sao ma khó nghe thế, có gì đó lúngtúng và xốc nổi. Dẫu sao thì cái "rốt cuộc" đó không nên là điều mong đợi cao nhất của tuổi trẻ cô bạn. Có thể cô ta có phần thổi phồng, khi thời đại này muốn thay thế thời đại khác đều có phần thổi phồng tất cả, tất cả, từ một thiên tiểu thuyết đến trinh tiết. Nhưng sự xúc động và phần khích của cô bạn cũng lây lan sang Khiêu. Khi cô bạn lải nhải chuyện kia thì Khiêu thấy mình giống như một bà nhà quê ngu dốt, đần độn, thấp kém, chưa được khai hoá, một kẻ khờ dại không theo kịp thời đại cứ thế tuổi thanh xuân trôi theo dòng nước. Đúng là thời đại giải phóng tư tưởng, giải phóng, hỡi ôi giải phóng! Trào lưu cuốn theo Khiêu, Khiêu như bị cô bạn lôi kéo, quở trách , vừa chế nhạo vừa chỉ bảo, toànthân như thẫm đẫm ước vọng tươi trẻ, nồng nàn. Khiêu cần phải làm gì? Khiêu chưa yêu, trong trường chưa có một ai đáng chú ý, vậy thì ra ngoài. Một hôm, cô bạn nằm giường trên muốn giới thiệu cho Khiêu một người, người này tuy không phải là một nhà văn, nhà thơ, nhưng cách nhà thơ rất gần, một biên tập viên tạp chí thơ. Theo cô bạn, nếu Khiêu nói chuyện với người ấy sẽ cảm thấy rất thú vị. Cô bạn nói, trong một lần họp mặt, anh ta đọc cho mọi người nghe một bài thơ có tựa đề Cái đít của tôi: Cái đít của tôi, cái đít của tôi ơi, sao mi lại ngồi sang phía giai cấp tư sản?Cái ghế gỗ của giai cấp vô sản ơi, tôi xin cầu khẩn ngươi, cầu khẩn ngươi hãy nhận lấy cái đít ngu dốt của tôi - dù đó là cái ghế gỗ lạnh lẽo... Khiêu không cho đó là thơ, có thể tác giả tự mô phỏng những ngườiđiên cuồng phê phán trong các buổi họp phê đấu trước đây.Cái gọi là thơ đó chỉ làm Khiêu lien tưởng đến cái đít của mình, nghĩ đến thời lấy trộm gối đầu ra làm sofa ngồi rất thích thú. Chưa bao giờ Khiêu nghe nói thơ viết về cái đít cả, không phải ai cũng có hùng khí như Mao Trạch Đông, ông có thể đưa đít vào thơ. Khiêu muốn đi gặp anh biên tập viên kia như cố đi tìm sự kích thích. Khiêu chỉ là một sinh viên, mà đối phương lạilà một biên tập viên tạp chí thơ. Địa vị của biên tập viên chỉ thua kém nhà văn một ít, thua kém chút ít, rất ít thôi.
Một buổi tối lanh, trước cung mĩ thuật, họ gượng gạo bắt tay nhau, tự giới thiệu rồi đi đi lại lại, cả hai đều mặc áo len dày cộp, quần bò bó sát người, trông xa như hai con đà điểu dạo chơi. Chưa bao giờ Khiêu hẹn đi chơi riêng với một người con trai, nhất là với một người "cách nhà thơ rất gần" như thế. Khi cả hai cùng đi lại gò bó, thiếu tự nhiên, Khiêu phát hiện ra rằng tất cả thật vô nghĩa. Mình đang làm gì? Mình định đi đâu? Cô bạn nằm giường trên khi giới thiệu chẳng đã nói rõ anh ta có gia đình rồi đó sao? Thời trước, khoảng những năm 60, 70 thì có thể là chuyện hoang đường, bây giờ không thế. Cứ theo quan niệm của cô bạn giường trên, hình như một nữ sinh viên chưa chồng luôn luôn hẹn hò buổi tối với một anh biên tập viên thì mới chứng tỏ mức độ cởi mở của thời đại và tự do của trái tim con người. Vào thời điểm này, cô ta đang thong qua con người Khiêu, giúp cô ta thực thi quan niệm đó. Thật bất hạnh, trái tim Khiêu lại không cảm thấy tự do, chỉ thấy hết sức căng thẳng, khi trong lòng căng thẳng thì Khiêu nói huyên thuyên. Khiêu nói về bạn trai và bạn gái trong lớp, nói chuyện thức ăn ở nhà ăn sinh viên, nói chuyện về thầy giáo dạy văn cài nhầm cúc áo khi vào lớp... Khiêu thao thao, bối rối, nói như không suy nghĩ, không tỏ ra thông minh, không hứng thú, không hài hước. Trong long Khiêu hết sức trống trải, sự trống trải cứ từng hồi từng hồi thức tỉnh Khiêu, việc hẹn gặp con " đà điểu" đi bên cạnh này thật buồn cười, phải trừng phạt sự vớ vẩn này của mình bằng câu chuyện huyên thuyên không đâu vào đâu. Khiêu cứ thao thao, trong lòng thì tràn ngập nỗi lo, bởi cô không có kinh nghiệm, không biết kết thúc cái buổi gặp gỡ này như thế nào. Thâm chi, Khiêu rât ngu dại cho rằng, chỉ cân không ngừng nói thì sẽ kết thúc cuộc gặp gỡ này. Khó khăn lắm anh biên tập viên kia mới nói chen vào đuợc. Lúc này khiêu mới phát hiên ra giọng nói của anh rất nặng. Khiêu không thích những người con trai có giọng nói nặng như thế, âm thanh dó khiến cho người nói làm điệu làm bộ cứ như nói chuyện để luyện cách phát âm. Anh biên tập hỏi, sau khi tốt nghiệp Khiêu có ý định về quê không - về chỗ các cô, Phúc An ấy mà? Đó là một đô thị cổ nhưng dù sao thì nó cũng là tỉnh lẻ. Anh ta khuyên Khiêu hãy tranh thủ ở lại Bắc Kinh, đây mới là trung tâm văn hoá, anh rất hiểu.
Khiêu rất không thiện cảm với cách nói của anh này, tư cách gì mà anh ta cứ luôn mồm "chỗ các cô", "chỗ các cô"? Cô bạn nằm giường trên cho biết, anh ta từ vùng cao nguyên đất đỏ Tây Bắc mới tới Bắc Kinh vài năm nay thôi, thế mà đã vội xem mình như chủ nhân của Bắc Kinh tỏ lòng thương hại người Phúc An như Khiêu. Khi mà Khiêu ở trong ngõ Bắc Kinh , uống nước mơ tây, chơi đùa với mèo thì anh ta còn ở tận đẩu tận đâu.
Chuyện cũ, tất cả những chuyện cũ hiện lên, là người của Bắc Kinh hồi mới đến Phúc An, Khiêu đã phải trải qua bao nhiêu cực khổ. Khiêu có những uất ức, nhưng cũng có cái tự hào. Khiêu phải cố gắng hoà nhập vào thành phố kia, có thể Khiêu đã hoà nhập, hoà nhập được mới có đủ tinh lực và năng lượng, cùng với mấy người bạn thân dũng cảm gìn giữ giọng Bắc Kinh ở cái thành phố cổ xưa, hết sức bài ngoại. Bắc kinh ơi, Bắc Kinh không thể nào biết được có những cô gái như thế, những cô gái không lượng nổi sức mình, muốn đem văn minh của Bắc Kinh đến một thành phố xa lạ. Dù rằng Bắc Kinh không cần những người như thế, không bao giờ cần như thế nhưng Khiêu và bạn bè vẫn cố chấp tuôn trào cái đam mê ấy. Con người ở trước mắt đây, con người đã làm gì cho Bắc Kinh mà đã tự cho mình là người Bắc Kinh. Hơn nữa anh ta nói đến chuyện phân công sau khi tốt nghiệp làm Khiêu không vui, chẳng nhẽ Khiêu lại đi bàn chuyện riêng với một người không quen biết - chuyện phân công công tác sau khi tốt nghiệp sao? Tất cả đều không ra sao. Khiêu giận cách nhìn nhận của cô bạn giường trên, giận mình nhẹ dạ, Khiêu muốn dùng từ ấy để hình dung bản thân. Khiêu cảm thấy chua xót bởi đã ném mình không phương hướng. Khiêu cũng đã tỉnh táo không để tuổi thanh xuân của mình trôi theo dòng nước, cái Khiêu gìn giữ vẫn rất quí, cảm thấy may mắn vì đã giữ gìn nó. Về rất nhiều phương diện, Khiêu không như cô bạn giường trên, không theo kịp cô ta, đành chịu "lạc hậu" vậy.
Khiêu đứng chờ tuyến xe buýt cuối cùng, suy nghĩ mỗi lúc một rõ. Người lên xe rất đông, Khiêu phải chạy nhanh đến chỗ xe đỗ, vừa cười vừa chào anh biên tập viên. Khiêu cố chen chân lên xe, Khiêu quay lại nói to: nào, anh đẩy mạnh lên! Anh ta đẩy mạnh Khiêu, cuối cùng cô cũng len vào được trong xe, cánh cửa xe khép chặt sau lưng.
Đứng trên xe Khiêu cười thầm, nghĩ vừa rồi nhờ anh ta đẩy mạnh mình mới lên được xe là câu nói cần nhất tối nay. Khiêu còn nghĩ, anh chàng biên tập viên này là người thật thà. Nhưng cô cũng nhận ra, mình không thích anh ta cũng như anh ta không thích mình một chút nào vậy thôi.
4
Không phải Khiêu không muốn ttrả lời thư Phương Kăng mà cứ dung dằng chưa viết, bởi không biết viết gì. Có thể sự việc đến quá bất ngờ, dẫu sao thì cô cũng không thể xem thư Phương Kăng viết ở San Francisco chỉ là mảnh giấy. Khiêu chưa bao giờ đọc một lá thư hay như thế, không có lí do gì để nghi ngờ lòng chân thành của người viết.
Vậy là Khiêu bắt đầu viết. Chú Phương Kăng, chào chú... Khiêu viết, rồi xé đi, viết lại. Anh ấy lớn quá, mình thì nhỏ bé. Khiêu thiếu tự tin, e ngại, nhưng làm sao viết được một lá thư trả lời cho ngang tầm một danh nhân như Phương Kăng? Không, không thể được, Khiêu không đủ tài để viết một lá thư như thế, mà cũng không sẵn sàng có đủ tình cảm như thư của Phương Kăng. Nhưng cứ như lá thư ấy, Khiêu cảm thấy mình đã yêu anh, mà cũng phải yêu anh ấy. Bởi Khiêu tin rằng, anh ấy đã yêu mình, được anh ấy yêu là hạnh phúc lắm, Khiêu nghĩ. Ở tuổi Khiêu, với sự từng trải, Khiêu không phân biệt được sùng bái và yêu, cũng không thể nhận ra một khi tình cảm được cái tính háo danh kích động đã nhanh chóng lấn át mọi thứ thế nào. Vào lúc đó, Khiêu nhớ đến cô bạn nằm giường trên vào hồi học năm thứ tư đại học, so với Phương Kăng, cái anh nhà văn "tài hoa xuất chúng" kia có là gì, mà làm sao có thể so sánh với cuộc sống nội tâm bí ẩn của Khiêu lúc này. Ôi, thời sinh viên, nhiệt tình đến vội vã mà ra đi cũng thật nhanh chóng!
Khiêu lại bắt đầu viết, nhưng cũng chỉ được mấy chữ: Chú Phương Kăng, chào chú...
Khiêu chạy ra rạp xem phim của anh chiếu buổi thứ hai, muốn gặp anh trên màn ảnh. Khiêu lắng nghe anh nói, chú ý đến anh, tìm hiểu biểu cảm của anh, cố ghi nhớ hình ảnh cuả anh, nhưng khi về đến nhà, nằm lên giường thì bỗng tỉnh ra rằng, mình chẳng còn nhớ gì sất. Điều ấy làm khiêu sợ hãi lo lắng, thoáng dự cảm chẳng lành. Hôm sau Khiêu lại đi xem phim lần nữa, chăm chú nhìn anh ta trên màn ảnh như để tìm nguời thân bị lạc.
Đang chưa viết nổi thư trả lời thì Khiêu nhận được điện thoại của anh ở ngay phòng làm việc.
Vào lúc đông đủ biên tập viên, ông trưởng phòng gọi, cô Khiêu, nghe điện thoại của chú cô. Khiêu cầm ống nghe lên, lập tức nhận ra giọng miền nam. Anh ta phân bua, có cái gì đó không tự nhiên, nói một thôi một hồi: đồng chí Khiêu đó à? Anh, Phương Kăng đây. Anh biết trong phòng làm việc của em đang đông người, em đừng lên tiếng nhé, đừng gọi tên anh, cứ nghe anh nói thôi nhé. Anh đã về dến Bắc Kinh, vẫn không nhận được thư từ gì của em. Có thể em đang cười anh là một kẻ không biết điều nhưng em nghe anh nói hết đã, đừng đặt máy xuống, cũng chẳng có gì phải sợ anh, không phải anh bất lịch sự với em đâu. Anh rất mong được gặp em, nghe anh nói đây, mấy hôm nay anh đang họp ở khách sạn Bắc Kinh, em có thể mượn cớ lên Bắc Kinh đặt bản thảo chẳng hạn, anh biết có rất nhiều biên tập viên quanh năm ở Bắc Kinh. Em lên đây, chúng ta gặp nhau, anh đọc số điện thoại của anh cho em. Em đừng trả lời anh vội, tất nhiên anh muốn được nghe em trả lời ngay, câu trả lời khẳng định. Không, không, em nghĩ kĩ đi đã. Cuối cùng anh muốn dài dòng thêm vài câu, anh biết, anh đang thiếu bình tĩnh, nhưng anh không có cáh nào kiềm chế nổi, điều này thật hiếm thấy ở anh, anh tin vào trực giác của anh, bởi vậy em đừng từ chối anh một cách dễ dàng, đừng từ chối anh. Anh đọc số điện thoại cho em, em nhớ được không, có nhớ được không?...
Khái niệm về con số của Khiêu rất kém, nhưng số điện thoại của Phương Kăng chỉ nghe một lần là nhập tâm. Ba hôm sau Khiêu lên Bắc Kinh, gặp Phương Kăng trong phòng khách sạn Bắc Kinh. Nhưng khi ngồi một mình với anh ta, Khiêu thấy anh có phần cao hơn lần gặp đầu tiên, anh cũng gù hơn những người cao khác. Nhưng điều ấy không làm mất đi phong độ của anh, một chút kiêu kì và không để ý đến xung quanh như mọi người biết về anh. Khiêu tin rằng mình rất không tự nhiên khi vào phòng anh, cái không tự nhiên hình như cũng lây sang cả Phương Kăng. Anh cười rất vui với Khiêu, nhưng rõ ràng không thoải mái tự nhiên như hôm hội thảo. Anh rót nước, không hiểu tại sao nước nóng trào làm bỏng tay Khiêu và cả tay anh nữa. Chuông điện thoại reo liên hồi. Danh nhân có khác, lúc nào cũng có người tìm. Anh liên tục nhận điện thoại, nói dối với người ở đầu dây bên kia mà mặt không biến sắc, tim không hồi hộp. Không được hôm nay không được đâu, bây giờ à? Bây giờ lại càng không được, ngay bây giờ tôi phải đi xem bản nháp phim. Ngày mai vậy, ngày mai tôi sẽ mời bạn đi nhà hang Đại Tam Nguyên...
Khiêu ngồi yên trên ghế sofa nghe Phương Kăng nói chuyện điện thoại, cảm thấy sự thân cận này như thể điều tân kì trong mơ vậy. Khiêu thầm cảm ơn sự nói dối trơn tuột của anh, cảm ơn anh vì mình mà đã nói dối anh (hay chị) nào đấy. Đúng là vì Khiêu mà nói dối, tất cả vì buổi gặpmặt. Khiêu dần tự nhiên thanh thản trở lại, dường như điện thoại của ai đó đã cho cô một khoảnh khắc thư giãn.
Các cuộc điện thoại cũng phải xong, Phương Kăng đến ngồi xổm trước mặt Khiêu. Anh ta ngồi đối diện với Khiêu, cao hẳn lên, tư thế rất tự nhiên, rất chất phác, như một nông dân trên đồng ruộng, như một người lớn ngồi nói chuyện với trẻ con, như một người ngồi xuống để quan sát một động vật nhỏ bé nào đó, con kiến hoặc con bọ rầy chẳng hạn. Với cái tuổi của anh và địa vị của Khiêu, anh ngồi như thế giống như một đứa trẻ nghịch ngợm. Anh ngồi như thế và nói với Khiêu đang ngồi trên sofa: hay là chúng ta ra ngoài nhé, ở đây điện thoại quấy nhiều lắm.
Hai người rangoài, ngồi trong nhà hang giải khát ở sảnh lớn. Họ chọn một góc thật yên tĩnh và cùng uống cà phê. Tay anh vẫn nắm chặt cái tẩu thuốc. Một khoảnh khắc im lặng. Vẫn là anh ta lên tiếng trước, em đánh giá anh thế nào?
Khiêu nói, em rất kính trọng anh, rất thích bộ phim Cuộc đời tươi đẹp của anh, em cũng như nhiều người khác... nghĩa là, nhiều người cũng như em rất kính trọng tài năng của anh, anh là đề tài được bàn luận trong phòng biên tập chúng em...
Anh ta ngắt lời Khiêu: phải chăng có một buổi tối nào đó em đã nói với anh như thế, phải không, em?
Khiêu lắc đầu rồi lại gật đầu, muốn lắc đầu và gật đầu để trấn tĩnh sự xúc động trong lòng. Khiêu phát hiện ra rằng, cô rất muốn, rất muốn ngồi cùng anh.
Phương Kăng vội vã nói, hôm hội thảo em đứng ngoài vòng người hơi ngây ngô, nhưng lại rất gây chú ý. Anh hiểu ra rằng, Thượng đế đã sai khiến em xuống giám sát con người anh. Anh cũng đang cần em giám sát, ngoài em ra không một ai có thể giám sát anh. Trước mặt em, anh không thể nói dối, anh muốn nói hết mọi chuyện với em. Anh anh anh... Anh ta rít mạnh một hơi thuốc rồi nói, những điều anh viết cho em đều là suy nghĩ tự đáy lòng anh, em hiểu không? Anh chưa hề viết thư cho một người con gái nào, chưa bao giờ. Nhưng khi nhìn thấy em, anh không thể không viết thư cho em. Anh hiểu rằng, tài năng và thân phận của anh, còn lâu mới nở rộ. Danh tiếng anh còn hơn thế này. Sẽ có ngày, em sẽ biết. Anh muốn nói với em thái độ của anh với phụ nữ, anh không từ chối những phụ nữ đến với anh. Phụ nữ đến với anh phần lớn đều chuộng danh anh, tiền bạc nữa. Dĩ nhiên, có một số tự nguyện hiến thân không đòi hỏi gì. Đó là những con người đáng thương, bởi nhiều phương diện... anh là người vô cùng tởm lợm, mong câu nói đó không làm em ghê sợ.
Kì thực, những lời nói đó của anh ta cũng làm Khiêu ghê sợ đôi chút. Thật sự trần trụi doạ người, nhưng sao anh ta lại trần trụi như thế đối với Khiêu? Khiêu khó chịu thay cho anh ta bởi cái "tởm lợm" kia, Khiêu muốn được nghe những câu lãng mạn hơn thế. Cuối cùng anh ta là người thế nào? Anh ta muốn Khiêu làm gì? Khiêu nghi ngờ, nhưng lại biết mình chưa đủ khả năng nắm quyền chủ động trong khi nói chuyện. Khiêu bị động, bị động ngay từ đầu và không thể ngờ được mình trở nên bị động như thế.
Bởi thế - anh ta rít một hơi thuốc và nói - bởi thế anh không xứng với em. Bây giờ hình như anh đang theo đuổi em, làm sao anh có thể theo đuổi em được? Em là người không thể theo đuổi, không ai nghĩ khác được. Nhưng sớm muộn gì rồi anh và em sẽ đến với nhau.
Cuối cùng Khiêu cũng phải lên tiếng: anh nói thế biết lấy gì làm căn cứ? Khiêu vừa nói, tim vừa đập mạnh bởi cái điều cô bày tỏ rõ ràng.

Anh ta không trả lời thẳng vào câu hỏi của Khiêu, mà nhắc lại như để củng cố câu nói của mình: sớm muộn gì rồi em và anh cũng sẽ đến với nhau. Nhưng anh muốn nói với em, sẽ có một ngày anh yêu em, yêu em như điên, khi chúng ta đến với nhau rồi anh vãn còn nhiều phụ nữ khác nữa. Mà anh thì không giấu giếm em, anh sẽ nói tất cả với em họ là ai, việc gì... Anh để em phán xét trừng phạt anh, bởi em là người con gái anh yêu nhất, chỉ có em mới đáng được anh vừa thẳng thắn vừa chân thực và vừa tỏ ra hư đốn như thế. Em là Thượng đế của anh, anh cần một Thượng đế. Em hãy nhớ lời anh, có thể em đang quá trẻ, sau này em sẽ hiểu, nhất định sẽ hiểu. Kẻ phàm phu tục tử cho rằng anh nói những lời của kẻ lưu manh. Có thể thế chăng, cũng có thể không phải thế.
Khiêu nghe Phương Kăng nói những lời chưa được nghe ai nói bao giờ, cô không nghĩ đó là lời nói của kẻ lưu manh, nhưng mà anh ta nói gì thế nhỉ? Một người đàn ông có gia đình, có công ăn việc làm lại nói những điều như thế với một cô gái trẻ được sao? Mà Khiêu vào lúc này như bị những lời thần chú đầy bùa phép ma thuật cuốn hút lún sâu vào trong những câu nói càn rỡ của anh ta, cố hiểu được "tư tưởng" của anh ta, đuổi theo cái "giới hạn" của anh ta. Cái vẻ tự tin hung hăng độc đoán của anh ta như hiện lên sức quyến rũ kì quái, ánh mắt nhiệt tình của anh ta thi thoảng lại thoáng chút lạnh lùng làm xao động lòng Khiêu. Thậm chí, để theo kịp suy nghĩ của anh ta, Khiêu bắt đầu phải đánh giá lại mình, phát hiện và khẳng định lại mình: mi là ai, mi có thể trở thành người như thế nào, sức cuốn hút của bậc danh nhân đang ngồi đây đối với mi là gì?
Kì lạ hơn là anh ta càng nói càng ngồi xa Khiêu, anh ta ngả người ra sau, càng nói càng xa Khiêu. Không phải anh ta muốn thoả mãn cái thèm khát Khiêu bằng cách sờ mó và áp sát người một cách giản đơn và nóng vội, khoảng cách thích hợp của anh ta không phải là sự tính toán của một gã đàn ông lão luyện được đám đàn bà con gái nuông chiều.
Rất muộn, rất muộn Khiêu mới rời khách sạn Bắc Kinh, Phương Kăng đòi đưa Khiêu về nhà khách.
Hai người đi, gió xuân và con đường Trường An thênh thang khiến lòng Khiêu thanh thản, lúc này cô mới phát hiện ra mình đến với Phương Kăng rất mệt mỏi, xưa nay vẫn mệt mỏi như thế, nhiều năm nay cô vẫn chấp nhận cái mệt mỏi đến với mình.
Lúc đi thì anh đi bên phải, lúc lại đi bên trái Khiêu. Anh nói, anh bảo em câu này nhé.
Bảo gì? Khiêu hỏi.
Em là người con gái tuyệt vời.
Nhưng anh không hiểu em.
Đúng là anh không hiểu em, nhưng anh tin rằng không ai hiểu rõ em hơn anh.
Tại sao?
Em biết đấy, bởi nói cho cùng, đó là một sức mạnh bất khả quyết định. Em và anh có nhiều điểm giống nhau, ví dụ nhạy cảm, ví dụ dưới vẻ lạnh lung bề ngoài là nhiệt tình nóng bỏng...
Sao anh biết em có nhiệt tình nóng bỏng? Anh lại hình dung vẻ bề ngoài lạnh lùng của em, phải chăng anh thấy em chưa thật tôn trọng anh?
Em xem, em lại muốn anh cãi nhau với em rồi. Em lại tỏ ra ngạo mạn rồi. Không, không phải ngạo mạn, mà là kiêu ngạo, anh không kiêu ngạo, kiêu ngạo là của riêng em. Anh ta phấn khởi nói.
Tại sao lại của riêng em? Giọng Khiêu dịu hẳn xuống: nếu trong cốt tuỷ anh không kiêu ngạo thì tại sao anh lại nói ra những điều vừa rồi, những điều anh nói trong khách sạn Bắc Kinh ấy?
Bỗng anh ta cười buồn và nói, em cho như thế là kiêu ngạo sao? Trong cốt tuỷ của anh có nhiều chất đểu cáng, đểu cáng, em hiểu chứ?
Khiêu không đồng ý với cách nói của anh ta, hoặc không cho phép anh ta nói mình như thế. Dù rằng nhiều năm sau nhớ lại, anh ta rất đúng khi tự phân tích về mình như thế, nhưng vào lúc đó Khiêu cực lực phản đối. Khiêu bắt đàu nói ra suy nghĩ của mình về anh ta, từ việc đọc hai lá thư đến việc sợ quên hình bóng của anh mà phải đi xem phim của anh ta đến hai lần. Khiêu nói rất vất vả, lại sợ nói không hết ý. Khi cô nói đến cảnh trong phim thấy cánh tay anh chằng chịt sẹo, cố phải kìm giữ không để nước mắt trào ra. Anh ta không để Khiêu nói tiếp, nhưng Khiêu vẫn cứ nói. Không phải để anh ta xúc động mà để chính mình xúc động. Khiêu mơ hồ cảm thấy trước người đàn ông bị đày đoạ giày vò này mình có thể chịu đựng được tất cả những gì mà anh ta cần. Ví thử anh ta phải đi lao động cải tạo một lần nữa Khiêu sẽ đi theo chia sẻ cùng anh, chịu cực chịu khổ suốt đời như vợ của những người thuộc đảng Tháng Chạp nước Nga tình nguyện theo chồng đến tận Xibir. Để chứng thực long kiên trinh dũng cảm cao cả, Khiêu rất muốn Phương Kăng một lần nữa chịu đựng những năm tháng ấy thử thách long mình. Nhưng mà mình là ai? Phương Kăng đã có vợ và đã có cô con gái yuêu quí rồi kia mà?
Đã về đến nhà khách. Khiêu thôi không nói nữa, cô đưa tay ra cho anh. Anh ta bắt tay và nhìn thẳng vào mắt Khiêu nói, anh nhắc lại một lần nữa, em là một cô gái tuyệt vời.
Họ tạm biệt. Anh ta quay về. Khiêu đi vào cửa nhà khách. Nhưng Khiêu lại chạy nhanh ra cửa, ra phố, gọi anh lại.
Anh ta biết Khiêu định làm gì rồi, sau này anh mới nói lại.
Anh đứng yên, chờ đợi. Khiêu đi nhanh đến, đứng ngay trước mặt anh nói, cho em hôn anh !
Anh dang rộng vòng tay nhẹ nhàng, nhẹ nhàng ôm, hai thân thể chưa sát vào nhau. Khiêu kiễng chân ngửa mặt, hôn anh ta, rồi nhanh chóng rời anh, quay vào nhà khách.
Phương Kăng không thẻ nào quên nụ hôn đầu của Khiêu. Bởi nó lướt nhanh như chuồn chuồn đạp nước, không phải là một cái hôn, nếu có thể đo đếm được thì mới chỉ là nửa cái hôn. Như sợi tơ nhẹ lướt qua miệng, như một bông tuyết tan ngay trên lò than hồng. Nhưng Khiêu thì thành kính và e thẹn, bởi quá thành kính nên đã cẩu thả, bởi quá e thẹn nên đã... gì nhỉ, chỉ một chút nữa là không tìm thấy môi anh ta.
Có thể không chỉ có thế. Khi Khiêu dứt khoát chạy đến trước Phương Kăng, lòng Khiêu bỗng chút chần chừ, không ai giúp Khiêu phán đoán, Khiêu đã chạy đến trước người đàn ông kia rồi. Chỉ trong nháy mắt Khiêu đã hoàn tất điều thỉnh cầu của chính mình, và cũng trong nháy mắt đôi môi đã rời bỏ tất cả những gì mà Khiêu chưa kịp biết. Đó là sự do dự bắt nguồn từ sợ hãi, bởi thận trọng mà giữ được mình.
Bởi nửa cái hôn trịnh trọng và cẩu thả, trong trắng và phức tạp, khiến Phương Kăng không thể hôn đáp lại Khiêu. Anh ta không dám. Khi đôi cánh tay anh ta nhẹ nhàng ôm ngang tấm thân nhỏ bé mềm mại của Khiêu thì anh ta biết mình đã bị một con người xa xôi nhưng rất gần gũi chiếm trọn.
5
Thư Phương Kăng viết cho Khiêu thường rất đi. Chữ nhỏ li ti. Anh ta viết bằng cây bút Parker đem từ nước ngoài về, nét rất nhỏ, như người ta vẫn nói nhỏ như sợi tóc. Nét bút nhỏ giúp anh anh viết chữ bé và dày xít lại, chẳng khác gì một đàn kiến bám lấy trang giấy. Anh ta thích viết chữ nhỏ, thích đọ sức với con chữ nhỏ và trang giấy dưới tay anh ta. Anh xâm lấn và giày vò trang giấy bằng những con chữ nhỏ, không chia ô và không chia dòng, không chừa lề và không chú ý xuống dòng. Không phải anh viết mà anh đang dùng những con chữ để gặm nhấm trang giấy, anh nóng lòng xâm chiếm từng dòng từng dòng, che kín tất cả những chỗ trống mà mắt thường có thể thấy, phủ những đám mây đen nặng nề lên từng trang. Anh muốncầu trời cho anh một trang giấy không gì to bằng để anh viết tất cả những gì trong cuộc đời anh lên đó.
Trước đấy và sau đó, Khiêu không bao giờ nhận được những lá thư như của anh. Mười năm sau Khiêu giữ một khoảng cách và tâm trạng thẩm định đọc lại những lá thư đó mà vẫn có thể làm Khiêu cảm thấy đôi chút chua xót. Bởi yêu mà anh ta kiên tâm viết những dòng chữ nhỏ như thế, bởi viết những lá thư như thế mà mất biết bao nhiêu thời gian, anh ta và những câu chữ vô hạn của anh ta đã phải tham lam và khao khát tranh giành từng phân từng li của trang giấy có hạn. Điều mà Khiêu trân trọng ấy là sự kiên nhẫn và cẩn thận, sự yêu thương gắn bó nguyên thuỷ, tấm lòng thành khẩn, xác thực, sự vụng về trên trang giấy và dòng chữ, dù là viết cho ai, dù là viết cho người con gái khác.
Trong thư anh ta viết :
Khiêu, anh đau khổ thay cho mắt em phải đọc những dòng chữ nhỏ như thế này, nhưng anh càng viết nhỏ bao nhiêu thì giấy càng tốn bấy nhiêu,bởi anh có rất nhiều chuyệnmuốn nói với em. Nếu anh không viết to ra, thư sẽ dày hơn, gửi đến nhà xuất bản sợ không an toàn, có thể có người cho là bản thảo của tác giả, bóc ra xem...
Cũng có những bức thư anh ta viết về những chuyện lăng nhăng của mình.
Khiêu em,
Thư này sẽ làm em không vui, nhưng anh cần phải viết, bởi anh không viết thì em sẽ nhìn anh, nhìn thẳng vào anh. Mấy hôm trước, trong khi quay ngoại cảnh ở Phong Sơn, ngoại cảnh cuẩ bộ phim Giấc ngủ mùa đông của anh như em đã biết, anh và cô diễn viên... đã làm tình với nhau (cô ta kém tuổi em và không nổi tiếng), anh cảm thấy rất không hay. Có thể tất cả vì quá vội vã, tính mục đích của cô ta quá rõ ràng, quá trực tiếp. Liền mấy hôm cô ta nói chuyện với anh, không phải cô ta muốn sắm vai chính trong phim này (vai chính của phim này đã có) cô ta chuẩn bị cho bộ phim sau, muốn anh chú ý đến cô ta nhiều hơn trong phim sắp tới. Xem ra cô ta rất có kinh nghiệm tiếp xúc với đàn ông, cô ta rất trắng trợn, không cho đối phương lùi, mà cái háo danh đàn ông trong anh làm anh mong rằng cô ta phải yêu anh. Nhưng đáng tiếc là không, cô ta không ve vãn anh. Trong con mắt những con người ở độ tuổi như cô ta, có thể anh là một ông già nhạt nhẽo đầy quyền lực, đủ khả năng làm cô ta nổi danh, tuy anh chưa tới năm mươi. Cô ta cứ đòi anh làm tình. Anh phải thừa nhận cơ thể cô ta rất hấp dẫn, nhưng anh có thái độ đùa bỡn với cô ta, sau đó cũng có chút hưng phấn, bởi không hiểu vì sao lúc đó anh nghĩ đến em. Nghĩ đến em làm cho anh muốn được cô ta hôn. Không có gì khác hơn là cái hôn của cô ta, cái hôn toàn tâm toàn ý, sâu nặng, quên chết, như anh mong muốn được em hôn, tuy chưa bao giờ anh có ở em. Vào lúc đó, anh không thể nào quên nổi, thế rồi cả đêm không sao ngủ được, em cho anh cái quyền chí cao vô thượng, dó là: không dám!
Đối với... anh không có gì phải không dám, khi cô ta nhanh chóng trút bỏ tất cả quân áo trước mặt anh, anh ngăn cô ta lại. Anh đòi cô ta hôn anh, cô ta làm theo. Cô ta dựa sát vào anh, vòng tay ôm chặt cổ anh, hôn anh rất lâu và luôn dừng lại hỏi anh: được không, có được không anh? Cô ta hôn rất hết mình và rất nồng cháy, lưỡi cô ta lùa khắp nơi trong miệng anh nhưng bụng dạ cô ta như để đâu đâu. Anh nhắm mắt và cố tưởng tượng đó là em, đó là môi em đang hôn anh. Nhưng không được, cô ta hôn càng lâu anh càng nhận ra không phải em. Mà cô ta cũng tỏ ra sôt ruột lắm rồi, còn anh thì đang bắt cô ta phải hôn nữa hôn mãi. Hai tay anh ôm ngang người cô ta, không để thân thể cô ta nhún nhẩy lên xuống, hai người như vật nhau, đang hà hiếp nhau. Thế rồi tất cả đều thay đổi, cô ta bỏ một tay ôm cổ anh xuống, sờ mó nghịch ngợm khắp người anh. Cô ta nôn nóng lắm rồi, còn anh lúc này đang muốn biết cái nôn nóng của cô ta. Cô ta không biết dụng ý của anh đòi cô ta hôn, nhất định cô ta cho rằng chỉ với động tác ấy với anh không đạt mục đích, mà mục đích của cô ta có thể sẽ không đạt. Cô ta nôn nóng sờ nắn anh, như bảo với anh: em hôn anh tuy không thoả mãn anh, nhưng em có cái khác có thể chiều anh... Anh và cô ta làm tình với nhau, trước mắt anh vẫn là em... Anh thật đốn mạt! Nhưng anh xin em hãy đọc hết lá thư này. Rồi anh rất đau khổ, vừa nghĩ người nằm dưới anh là em, người anh yêu nhất. Nhưng khi anh mơ tưởng là em thì cảm giác tội lỗi lại ức chế cái khoái cảm có thể có, thậm chí anh không thể phân biệt nổi người đang nằm dưới anh là ai, anh đang làm gì. Cuối cùng anh phải dùng tay... dung tay để làm nó ra.
Anh muốn em ngàn lần nguyền rủa anh, khi em nguyền rủa anh thì linh hồn của anh được yên tĩnh. Linh hồn anh có thể được để nơi đâu? Có thể anh đòi hỏi quá nhiều, tại sao anh không được cái tốt đẹp như trong mơ: thành công, danh vọng, giải thưởng trong nước và quốc tế, gia đình, con cái, vinh quang, gái đẹp, tiền của... Càng ngày anh càng lo lắng hơn.
Trước khi anh lấy vợ cũng đã có một người đànbà, người đànbà một chân mà nông trưởng gán cho anh, lớn hơn anh mười lăm tuổi. Đó là một mụ đàn bà điên cuồng, tai ngược. Anh phải tiếp nhận mụ ta vì anh là kẻ dưới tận cùng nhân loại, mà anh cũng cần một người đàn bà. Cũng có thể nói mụ ta tiếp nhận anh. Nhưng anh không thể tưởng tượng được. Mụ ta tiếp nhận anh lại không để cho anh làm nghĩa vụ của một người đàn ông, mụ ta chỉ có một chân nhưng khoẻ khủng khiếp, so với thể lực suy nhược của anh lâu ngày vất vả lại không được ăn no, thì anh không phải là đối thủ của mụ. Thường thường đêm khuya mụ ta trói anh lại, dùng cái dùi khâu giày đâm vào cánh tay, vào đùi anh, đâm không sâu, chỉ đủ để chảy máu. Càng sợ hãi hơn, một đêm anh đang ngủ say thì mụ ta tung chăn anh ra, rứt lông... của anh như điên như dại. Mụ ta không bình thường, nhất định không phải là người bình thường. Nhưng không thể vì thế mà tinh thần anh hoảng loạn, anh nghĩ có thể ra cửa sẽ gặp núi, khi anh ra khỏi căn nhà thấp le tè thì thấy ngọn núi ngàn năm đứng trầm mặc không thay đổi, khi anh thấy những con gà chạy nhảy ngoài sân và những bãi phân bò nóng hổi trên mặt đường, thì nguyện vọng sống lại trở nên ,mãnh liệt. Anh đã rèn cho mình một bản lĩnh: cứmỗi đêm mụ ta hành hạ anh cho đến máu me đầm đìa, mặt mũi sưng húp lên mới thôi, thì anh có ngay được giấc ngủ say sưqa không hề mộng mị. Nhưng ngày hôm sau, nhiều lần, anh không thể không tự hỏi, cuối cùng mi muốn gì, muốn gì?
Anh không muốn dung những dòng chữ trên đay để làm bẩn mắt em, nhưng anh viết được như tjhế cho em thì lòng anh mới tĩnh lặng, thanh thản. Anh khát khao được cùng em, theo đó niềm khao khát ấy lại biến thành nỗi sợ hãi. Nhưng anh cũng không khách khí và ngang ngược vô lý sợ người khác đến với em. Anh hiểu con gái và hiểu con trai, anh hiểu rõ sức hấp dẫn của em. Khi ngồi uống cà phê ở khách sạn Bắc Kinh, có thể em không để ý gì đến hai người đàn ông ngồi bàn bên nhìn em, cả cái ông già người Anh ngồi đối diện, anh khẳng định đó là một người Anh, lão ta cứ nhìn em chòng chọc. Em không chú ý, bởi lúc đó em đang căng thẳng. Anh không quan sát kĩ nhưng chỉ thoáng là đủ, anh rất tin ở cảm giác của mình. Em là người có khả năng nắm bắt người khác, trên người em có những thứ để nắm bắt người khác, em là người có thể để người khác nhìn ra bản lĩnh của em, tuy em không biết mình. Anh khuyên em nên chú ý mình. Dã có ai nói với em điều đó chưa? Anh tin rằng, anh là người duynhát nói với em điều đó. Lúc nào em cũng phải cài kín cúc áo lại, không cho mắt người khác nhìn vào, không ai được nhìn vào. Không phải anh nói những người thích chú ý đến em đều đối với em như thế, không, anh thừa nhận những người nhìn xoáy vào em đều có cái nhìn mãnh liệt, bọn họ không phải lũ lưu manh, lũ đê hèn, chính vì thế mà anh càng lo, anh lo bọn chúng cướp mất em, cho dù đến tận bây giờ anh vẫn chưa biết tình cảm thật của em đối với anh, mà anh cũng không muốn biết. Có lần anh nói với em, một ngày nào đó anh sẽ đến thăm cái thành phố của em, thành phố Phúc An, cái điểm bằng hạt đậu trên bản đổ mà những ngày ở Mĩ anh vẫn lấy ngón tay mân mê trên đó. Anh sẽ tìm cách dể không ai nhận ra anh, sẽ có ngày như thế ư.
Bây giờ anh nói về bản thảo mà em đặt anh viết. Anh thử mở đầu, viết được 1.500 chữ, khó quá, bởi anh không tìm đâu ra tâm tư nhẹ nhàng và trong sáng. Nêú bạn đọc của em là những trẻ nhỏ, trước hết người viết phải có tấm lòng trong sáng, ít nhất là đối với em anh lại không trong sạch. Anh cảm thấy ngượng lắm, và cũng cảm thấy bị thách thức. Anh định sau khi làm xong bộ phim Giấc ngủ mùa đông sẽ tập trung thời gian và công sức để viết, anh cũng muốn thử xem năng lực của anh đến đâu. Rm có thấy thư anh viết lôn xộn quá không? Lộn xộn là triệu chứng của tuổi già. Em biết anh đang nghĩ gì không? Anh mong em chóng già, chỉ đến khi em không còn già hơn được nữa, anh cũng không còn già hơn được nữa thì chúng ta mới được bên nhau. Lúc đó chúng ta không còn phân biệt được ai là đàn ông, ai là đàn bà, em như một ông già, anh như một bà gìa. Răng của chúng ta đều rụng hết, nhưng đôi môi vẫn còn nguyên vẹn, bởi thế chúng ta còn nói chuyện được. Cácbộ phận của cơ thể thật kì quái, cái cứng rắn nhất lại chóng mất như răng, cái mềm như lưỡihoặc môi lại tồn tại đến cùng...
6
Một ngàymùa thu năm 1966, Khiêu mới là học sinh lớp một trường tiểu học ngõ Đặng Nhi, được dự đại hội phê đấu rất ồn ào náo loạn diễn ra ở sân trường. Hội phê đấu có đầy đủ cô giáo, thầy giáo và học sinh nhà trường tham gia, bàn học sinh được kê thành sân khấu. Phía dưới học sinh ngồi trên những dãy ghế sắp xếp theo từng lớp.
Vừa mới đi học được mấy hôm, Khiêu cảm thấy rất lạ, hồi đó cô chưa có khái niệm thế nào là họp, ngồi như thế chẳng khác nào buổi học ngoài trời, nhưng tự do hơn buổi học. Nếu là buổi học, thầy cô giáo bắt học sinh vòng tay ra phía sau, ngồi thật ngay ngắn nghe giảng, ngồi ngay ngắn để không bị vẹo cột sống. Nhưng hôm nay, trên sân trường, lớp trưởng không yêu cầu các bạn vòng tay ra sau lưng, tay để đâu cũng được. Có thể lúc đó không khí quá trang nghiêm, quá nặng nề, các thầy cô giáo không để ý đến tư thế ngồi của học sinh. Khiêu chỉ còn nhớ, các anh học sinh lớp lớn, lớp trên dẫn đầu hô khẩu hiệu. Không ai bảo cho học sinh lúc đó biết hô khẩu hiệu phải nắm tay, cánh tay phải giơ cao, nhưng không dạy học sinh đều biết. Cứ từng đợt, từng đợt học sinh giơ những cánh tay non nớt lên, từng đợt từng đợt hô rất mạnh mẽ những khẩu hiệu không hiểu nghĩa là gì. Dần dần, có những khẩu hiệu được cụ thể hoá, Khiêu mới hiểu được ý nghĩa và khẩu hiệu nhắm vào ai. Ví dụ khẩu hiệu "Đả đảo con đĩ Đường Tân Tân". Khiêu biết Đường Tân Tân là cô giáo của trường, dạy toán bậc trung học phổ thông. Khiêu còn nghe những bạn nam bàn luận phía sau, chẳng nhẽ cô ấy lại là một con đĩ sao?
Cô giáo Tân bị mấy nữ học sinh dẫn lên san khấu, trước ngực viết mấy chữ bằng mực đen: "Tôi là một con đĩ". Học sinh lớp một ngồi ngay hàng ghế đầu, bởi thế Khiêu nhìn rất rõ dòng chữ ngay trên tấm biển. Khiêu đọc được mấy chữ "Tôi là một..." còn hai chữ sau không biết, nhưng kết hợp với khẩu hiệu vừa hô, Khiêu đoán ra đó là hai chữ "con đĩ". "Tôi là một con đĩ", dòng chữ làm Khiêu ghê người, trong ý niệm của cô bé, con đĩ không chỉ là xấu xa, xấu hơn cả địa chủ, nhà tư bản. Khiêu nghĩ, không hiểu tại sao một người lớn nhận "tôi là một con đĩ" nhỉ? Khiêu không thể lí giải nổi tại sao lại dùng nhân xưng ngôi thứ nhất để gọi "Tôi là..."
Bởi ngồi ở hàng ghế đầu nên Khiêu nhìn rất rõ cô giáo Tân. Cô giáo Tân chừng ba mươi tuổi, da trắng người gầy, quá gầy và trắng, cắt tóc ngắn và sống mũi cao, trông như một cây tăm. Một cây tăm, khi đã lớn Khiêu mới hình dung như thế. Cô đúng là một cây tăm mà không phải là cây dương liễu, bởi trông cô mảnh mai nhưng cứng rắn, cô như cây tăm cắm trên mặt bàn, mấy nữ học sinh lớp trên cứ xô đẩy nhưng cô vẫn không chịu quỳ mà cũng không cúi đầu. Hồi đó Khiêu chưa đủ khả năng hình dung cô như cây tăm, mà chỉ có thể theo bản năng đồng tình với cô giáo Tân gầy yếu đang đứng trên kia. Bởi, nói ra thật buồn cười, Khiêu không thể hiểu nổi cô giáo lại có thể là con đĩ được? Khiêu có phần đồng tình với cô giáo Tân bởi cô đẹp. Đẹp, chỉ có thế thôi.
Cô giáo Tân không quỳ mà cũng không cúi đầu nên sân trường nhốn nháo cả lên. Các nữ học sinh lớp trên thì không biết làm thế nào, mà các thầy cô giáo khác chỉ hô khẩu hiệu, không ai muốn tự tay ấn đầu cô giáo Tân xuống. Sân trường lặng đi trong giây lát, chợt có một phụ nữ trạc tuổi trung niên mặc áo cánh xẻ màu mỡ gà (sau này Khiêu mới biết đó là bà tổ trưởng của ngõ ĐẶng Nhi) lên sân khấu, xỉa xói vào cô giáo Tân nói, gọi mày là con đĩ oan ức lắm à, tao hỏi mày, mày đã lấy chồng chưa, đã lấy chồng chưa? Theo những tài liệu mà tao nắm được, mày chưa bao giờ lấy chồng. Mày chưa lấy chồng mà đã có con, thế thì mày ngủ với ai, khia thật ra. Tiếng hô khẩu hiệu lại vang lên: mụ Tân phải khai ra! Không khai thì thầy giáo và học sinh cách mạng sẽ không tha! Lúc này, một đám nam học sinh lớn tuổi ào lên sân khấu, bọn chúng là học sinh trung học một trường gần đây, tay đeo băng đỏ, đến ủng hộ cuộc cách mạng của các học sinh nhỏ.
Những học sinh này rất biết đấu, một đứa trong bọn chúng đi vòng ra phía sau cô giáo Tân, đạp mạnh vào khuỷu chân cô giáo, cô giáo "hự" lên một tiếng rồi ngã quỵ xuống. Cả sân trường hoan hô, vậy là cái cô giáo chết cũng không chịu quỳ kia đã bị bọn học sinh lớp lớn khuất phục. Đại hội phê đấu tiếp tục, mấy giáo viên trẻ thay nhau lên phát biểu chỉ trích gay gắt cô giáo Tân đã giấu nhẹm chuyện nghiêm trọng trong cuộc sống riêng, lừa dối để được đồng nghiệp tin tưởng, nhà trường tín nhiệm, học sinh tin yêu. Các em học sinh hãy nghĩ xem, một sự việc ghê tởm biết chừng nào, một phụ nữ suy đồi về đạo đức, tác phong xấu xa như thế mà có thể là cô giáo... Tiếnghô khẩu hiệu lại vang lên: Mụ Tân phải cút khỏi trường tiểu học ngõ Đặng Nhi! Không cút thì những người kế tục sự nghiệp cách mạng của nhà trường sẽ không tha! Người phụ nữ mặc áo xẻ tà màu mỡ gà tiếp tục bổ sung tội của cô giáo Tân: còn nữa, hàng xóm của mụ còn phản ánh, ở trường mụ Tân giả bộ giản dị, ở nhà thì sống theo lối sống của giai cấp tư sản, mụ nuôi mèo, đối với mèo tốt hơn đối với người, có hôm mụ ta dám ngồi ngoài sân ôm con mèo, hôn hít nó! Trời đất ơi, hôn mèo!
Cả sân trường cười ồ lên, tiếp theo là khẩu hiệu tỏ ra phẫn nộ hơn: đả đảo con đĩ Tân!
Những cái xấu của cô giáo Tân càng nói càng nhiều, chỉ bắt cô quỳ thôi thì chưa đủ. Nhất là khuôn mặt gầy, trắng trẻo kia tỏ vẻ đối nghịch, nhất định không chịu nói điều gì làm cho những người trên sân khấu thêm phẫn nộ xung thiên. Một học sinh nam lớn tuổi gí ngay chiếc giày lính hắn đang đi ở chân vào mặt cô giáo và nói, mèo của giai cấp tư sản mày còn hôn, chẳng nhẽ mày không hôn giày của giai cấp vô sản hay sao! Hắn vừa nói vừa gí giày vào mặt cô giáo, một nữ sinh đến gần ấn đầu cô giáo xuống bắt cô áp miệng vào chiếc giày của thằng kia. Rất nhiều chân cùng giơ ra, bắt cô giáo phải áp miệng vào những chiếc giày đầy bụi bẩn.
Cả sân trường sục sôi, trên sân khấu người đứng lố nhố. Học sinh ngồi dưới không còn trật tự nữa, chúng xô đẩy, có đứa trèo lên ghế, có đứa chen nháo nhào lên sân khấu để nhìn cho rõ. Bụi bay mù mịt làm cho Khiêu ho sặc ho sụa. Khiêu cũng đứng dậy, muốn nhìn cho rõ. Nhưng Khiêu không đứng lên ghế như mấy bạn trai cùng lớp, đứng lên ghế là không ngoan, học sinh không nên thế. Khiêu nhỏ bé giữa đám đông hỗn loạn hầu như không trông thấy gì đang diễn ra trên sân khấu, càng làm nó thêm sốt ruột. Bỗng có một múi thối, không hiểu ai đang đem đến một ca phân. Chỉ nghe tiếng nói: quá lắm, mụ Tân không chịu hôngiày chúng ta, mồm mụ ta chỉ xứng đáng ăn cứt! Đúng, đúng... Có tiếng phụ hoạ: bắt mụ ta phải khai thành thật với giáo viên và học sinh cách mạng, không khai phải ăn cứt!
Bắt cô giáo ăn phân!
Phân xuất hiện làm cả sân trường trật tự trở lại, mùi thối làm mọi người ngơ ngác. Dúng là phân được đựng vào ca nước uống đưa lên sân khấu đã kích thích dây thần kinh sâu nhất trong cơ thể con người. Sức uy hiếp của phân đã lên đài như thế. Những người chen chân đến sát sân khấu bỗng lùi lại, những người đứng trên ghế ngồi cả xuống. Giống như một vở diễn vào hồi gay cấn thì mọi người cùng chăm chú thưởng thức. Bắt cô giáo ăn phân có thể là hồi gay cấn nhất của đại hội phê đấu này.
Ca phân đặt trước mặt cô giáo Tân, chỉ cách cô chừng một mét. Vẫn khuôn mặt thật trắng trẻo. Mọi người chờ cô khai báo thành thật, vì cớ gì mà lại không nói... Trái tim Khiêu như có ai bóp chặt, nó cứ mong cho cô giáo Tân nói ngay ra, như thế cô giáo không phải ăn phân. Nhưng nhiều người không nghĩ như Khiêu, bọn họ không muốn cô giáo khai báo. Khi mọi người phải lựa chọn khai báo và ăn phân thì bọn họ muốn không phải là thấy người kia khai báo, mà muốn thấy người đó ăn phân.
Cô giáo không nói mà cũng không chịu ăn. Lúc này có một thằng học sinh lớp lớn đến thì thầm gì đó với bà tổ trưởng mặc áo màu mỡ gà, rồi hắn quay sang nói với cô giáo Tân - mà cũng để mọi người cùng nghe - nếu mụ không chịu khai báo, không chịu ăn cứt thì chúng ta còn cách khác, lẽ nào quần chũng cách mạng lại chịu thua con đĩ này, chúng ta điệu đứa con gái của mụ lên đây cho mọi người thấy, cho mọi người trông thấy đứa con của mụ, bằng chứng cho hành động đĩ thoã tội lỗi của mụ ta.
Cô giáo Tân không còn giữ nổi bình tĩnh nữa, Khiêu tháy cô lê bằng đầu gối đến trước ca phân, cô không chờ cho tiếng hò hét đinh tai nhức óc của bọn người kia mà đi đến quyết định dứt khoát, để lại cho Khiêu một ấn tượng suốt đời không quên, Cô giáo quỳ gối bưng ca phân lên, nhìn vào trong ca một lúc, rồitrước mặt mọi người, đưa lên ăn...
Khiêu về nhà việc đầu tiên là đánh răng súc miệng, tưởng như phải dùnghết ống kem Con thỏ trắng mà hai chị em vẫn dung chung. Đánh răng làm Khiêu nôn oẹ, nôn oẹ rồi lại đánh răng. Đánh răng xong, Khiêu đưa nhẹ cái bàn chải vào họng cho nôn thốc nôn tháo. Khiêu nôn ra thức ăn, cuói cùng là nước nhờn. Nôn xong lại đánh răng, hai tay bịt mũi, bịt miệng, bịt thật chặt, hà hơi thật mạnh - ở vườn trẻ Khiêu học được cách hà hơi như thế để biết được mùi gì trong miệng. Rồi Khiêu cũng yên tâm trong miệng mình sạch sẽ, sạch như kem đánh răng. Khiêu lấy khăn lau miệng, lau đi lau lại, miệng đỏ lên, bật cả máu, đau cả miệng. Khiêu ở trong nhà vệ sinh rất lâu.
Từ trong nhà vệ sinh ra, mắt Khiêu đỏ, đầu nặng trĩu, Phàm đến, Khiêu ôm hôn Phàm. Phàm cũng hôn chị, hai chị em hôn nhau kêu chun chút. Khiêu hôn bố, hôn mẹ, hôn hai cái ghế bọc nhung kẻ cũ kĩ, hôn cái ghế nhỏ, hôn cái máy thu thanh kèm máy quay đĩa lạnh ngắt của Liên Xô. Chắc hẳn bố mẹ nghĩ Khiêu ốm, bảo Khiêu lên giường đi ngủ. Khiêu lên giường, trên giường có cái khăn tay, Khiêu giở khăn ra, giữa chiếc khăn là hình một chú mèo trắng mắt vàng. Khiêu nhìn chú mèo rồi vứt nó vào mộtgóc. Khiêu lại với lấy chiếc khăn tay, giở ra nhìn chú mèo, hôn lên miệng mèo rồi khóc..
CHƯƠNG HAI
Thời của những cái gối
7
Hai vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm sau khi đến nông trường Vĩ Hà, cũng như những người khác, được phân về đội nam và đội nữ. Đây là vùng đất chua phèn vùng Tây Nam Phúc An, nơi lao động tập trung khép kín của trí thức Viện Thiết Kế Kiến Trúc từ tỉnh khác đến.
Hai vợ chồng được điều từ Bắc Kinh về Phúc An hồi cuối những năm sáu mươi, việc điều động này đã là một hình thức kỉ luật: Doãn Xích Tầm vốn là một kiến trúc sư của viện kiến trúc Bắc Kinh, bởi đã phát biểu những ý kiến bất đồng với quy hoạch thành phố. Hồi ấy, anh còn trẻ, sôi nổi, nói năng không giữ ý. Có một chuyện cũ ít người bíêt: ngày đầu dựng nước, chủ tịch Mao Trạch Đông mời ông Lương Tư Thành 1 lên lầu Thiên An Môn để thảo luận quy hoạch tương lai của thành phố. Mao Trạch Đông hiểu biết về đô thị không sâu, hoặc giả đang bận chỉ đạo đất nước, lòng đang say sưa với thắng lợi của cách mạng, hoặc đang suy tư mong muốn dân giàu nước mạnh, phải cấp bách phát triển công nghiệp. Người đứng trên lầu Thiên An Môn nhìn xuống phía dưới, chậm rãi và kiên nghị vung cánh tay vĩ nhân về phía xa xôi mờ mịt, nói với Lương Tư Thành: Sau này đứng đây phóng tầm mắt phải thấy một rừng ống khói. Lời nói dứt khoát của lãnh tụ làm Lương Tư Thành sợ hãi, nhưng Doãn Xích Tầm một kiến trúc sư trẻ, khi nghe thấy tin đó, chỉ trong một phạm vi nhỏ hẹp, lập tức bày tỏ nghi ngờ. Anh cảm thấy, nếu đứng trên Thiên An Môn mà nhìn thấy một rừng ống khói thì quả là một chuyện hoang đường không thể tưởng tượng nổi. Bắc Kinh, thành phố văn hoá nổi tiếng sao có thể biến thành một đại công xưởng được! Mấy năm sau, người ta điều tra ra ý kiến của Doãn Xích Tầm ngả về phía Lương Tư Thành, anh và vợ là Chương Vũ bị điều từ Bắc Kinh về một viện kiến trúc tỉnh lẻ. Lúc đó Chương Vũ là phiên dịch tiếng Anh của phòng tư liệu viện thiết kế.
Lần điều động ấy không gây sóng gió trong lòng họ, hồi ấy cách mạng đang lên, các thành phố không có gì khác nhau. Phần lớn người của viện kiến trúc thiết kế Bắc Kinh cũng về nông trường này, nông trường nọ ở miền Nam để lao động và học tập tập trung, cách mạng sẽ không bỏ rơi những đối tượng cách mạng đó.
Họ đem theo hai cô con gái Doãn Tiểu Khiêu và Doãn Tiểu Phàm đi theo, vừa làm quen với Phúc An lại phải xa ngay. Họ thu xếp ổn định cho con cái, giao tất cả sổ hộ khẩu, sổ gạo, phiếu vải, tem thực phẩm, cả sổ tiết kiệm và tiền nong cho Khiêu. Giao trách nhiệm nặng nề quản lí gia đình cho Khiêu xong, họ cùng hầu hết những người của viện thiết kế đem theo hành lý về nông trường Vĩ Hà. Cách thức này như ngầm bảo với họ lao động không có giới hạn, không phải một tuần, không phải một tháng, có thể là mấy năm, họ chuẩn bị lâu dài. Họ được giai cấp công nhân của nông trường lãnh đạo và quản lí, điều quan trọng trước tiên là hai vợ chồng phải ở riêng - vợ chồng ở riêng sẽ giúp cho ý chí cách mạng them kiên định và lao động nghiêm túc hơn. Họ ở trong căn nhà tập thể lớn, đàn ông ở với đàn ông, đàn bà ở với đàn bà, nhà thì trống rỗng. Lao đông cụ thể của họ là đóng gạch cho nông trường. Doãn Xích Tầm hàng ngày phải kéo xe bò nặng nề, Chương Vũ thì hai tay đeo găng tay vải to xù đứng xếp gạch lên xe.
Những trí thức lao đông ở nông trường Vĩ Hà, đội nam và đội nữ, không ai phản đối cách mạng, sau giờ lao động họ có dư thời gian học tập, hoặc phê phán đấu tranh, hoặc kiểm điểm lẫn nhau. Bằng phương thức đó họ nỗ lực tẩy rửa những tàn tích phi vô sản còn rơi rớt trên thân mình, toàn thân lấm lem bùn đất, chân giẫm lên phân bò, họ nhiệt tình muốn thay đổi cốt tuỷ, thịt da. Nhưng đồng thời họ là lũ người nhu nhược, mơ tưởng hão huyền, than xác và long họ không lúc nào yên ả. Khi kết thúc một ngày lao động mồ hôi nhễ nhại, mặt mày nhem nhuốc, nam về nhà nam, nữ về nhà nữ, chồng khát khao vợ, vợ khát khao chồng.
Nếu không bị ràng buộc bởi bầu không khí và tâm lý thời đó, xuất phát từ cách nhìn của một người thưởng thức, nông trường Vĩ Hà có một cảnh sắc mênh mông xa vời . Hàng vạn mẫu lau sậy bao vây, lau sậy là của nông trường, giống như những cánh hoa dày sít và mềm mại chung quanh bong hướng dương, nông trường là một bông hoa hướng dương.Nhất là về mùa thu, lau vàng cao quá đầu người và hoa trắng mịn như nhung trên ngọn bừng nở, hương thơm nhẹ nhàng, hiện lên một vẻ yên tĩnh thanh khiết chối bỏ trần thế. Nó che tầm mắt mà cũng ngăn cản mọi âm thanh, chỉ có những chú vịt trời màu nâu đậm chui lủi trong lau lách, vui đùa, đẻ trứng không ai quấy rầy. Trong cái tĩnh lặng của lau sậy, con người chợt cảm thấy sợ hãi và bất giác kêu lên, nhưng lại có cảm giác được sảng khoái được tắm mình trong cái thanh khiết của ngàn lau. Khi đêm xuống, gió thu lay động, rừng lau tựa như những cô gái đầu chùm khăn voan trắng, mặc váy trắng đang nín thở vội vã dồn bước. Thật đáng tiếc, bức tường của nông trường đã ngăn cách rừng lau với con người. Vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm không còn lòng dạ nào để ngắm nhìn cánh rừng lau sậy nhấp nhô ngoài kia.
So với những làn sóng lau sậy nhấp nhô cùng vẻ yên tĩnh mênh mang, nông trường càng tỏ ra bình lặng, đơn điệu. Từng dãy nhà gạch giống nhau đứng thẳng hàng. Chỉ có một nơi hấp dẫn người ta nhất đó là ngôi nhà nhỏ tren đồi kia. Nhưng đâu phải là đồi. Nơi này là đồng bằng không thấy đâu là cùng, cái gọi là đồi kia chỉ là khu đất cao hơn một chút nằm ở cuối ruộng rau của nông trường, gọi là gò đất cũng không đáng. Nhưng ở đồng bằng cao hơn một chút cũng là cao, ở nơi bằng phẳng nếu có cao hơn cũng là cá biệt, trở thành khác thường, dù nó có cao hơn bao nhiêu, nếu người ta muốn thì vẫn có thể gọi là đồi. Ngôinhà nhỏ trên đồi.
Trên đồi có ngôi nhà nhỏ, ngày chủ nhật, chỉ có ngày chủ nhật, cửa mới mở cho các đôi vợ chồng ở tập thể đến đây... vui vẻ. Còn ngày thường nó bị khoá chặt. Chương Vũ và Doãn Xích Tầm không tính được ở đội nam và đội nữ có bao nhiêu đôi vợ chồng, ít nhất có hơn sáu chục đôi. Là vợ chồng ai cũng cần cái nhà nhỏ trên đồi kia, nhà chỉ có một gian, mà ngày cũng chỉ có một, bởi thế họ phải xếp hàng.
Họ xếp hàng không giống xếp hàng mua rau ngoài chợ, tuy là cặp vợ chồng chính đáng đấy nhưng lại không đàng hoàng xếp hàng chờ sử dụng cái ngôi nhà nhỏ trên kia. Ai đấy đều hiểu hàm ý của "sử dụng", hiểu rõ đến mức cực kỳ hưng phấn nhưng lại rất ngượng ngùng, xấu hổ. Bởi việc xếp hàng kia mang vẻ mất tự nhiên, khiêm nhường hoặc là có học của người trí thức, có lẽ cả chút mưu mẹo, bất lực. Từ sáng sớm chủ nhật, không ai thấy người xếp hàng rồng rắn chung quanh ngôi nhà nhỏ mà chỉ thấy từng cặp trai gái ngồi quanh đấy. Họ, hoặc ngồi dưới gốc cây, hoặc trong vườn rau, hoặc ngồi bó gối trên vài viên gạch nói chuyện với nhau. Vẻ mặt họ cũng bình thản thôi, nhưng mắt lại nhìn chằm chằm vào cánh cửa khép kín của ngôi nhà. Mỗi lần cửa mở là một đôi vợ chồng đã xong việc ra về, một đôi khác ngồi gần cửa lại vào, một đôi ngồi xa lại nhích lên một bước. "Một bước" ấy cũng thật đáng kể, ít ra còn cách cử mười lăm mét, ai có thể đang tâm đến ngồi sát cánh cửa được. Có những đôi vợ chồng đến muộn, đến muộn thì tính xem vị trí của mình nên ở chỗ nào, không có đôi vợ chồng nào đến muộn lại tranh vào trước người khác. Kẻ trước người sau, các cặp vợ chồng đều tính toán cả rồi. Thế trận mỗi nhóm hai người, trinh sát tiếp cận ngôi nhà từ các hướng khác nhau, lại giống với thế cờ mà người khác không thể hiểu nổi. Từng cặp vợ chồng mệt mỏi chờ đợi là những quân cờ trên bàn cờ. Kì thực đó là thế cờ tản mạn nhưng không rối, chỉ cần xuất hiện một nước đi thì thế cờ mới có chút rối rắm, tuy vậy vẫn không lộ rõ sự rối rắm. Trong kí ức, Chương Vũ và Doãn Xích Tầm cũng có lần như vậy.
Cuối cùng thì cánh cửa kia cũng mở, một đôi vợ chồng ra. Vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm biết rằng đã đến lượt mình, lập tức lặng lẽ tiến vào. Lúc này có một cặp vợ chồng khác đang từ phía trước họ đi tới. Hai cặp vợ chồng này đến cùng một lúc và khoảng cách của họ với ngôi nhà cũng bằngnhau. Nếu thể hiện trên bản vẽ, hai đoạn thẳng nối hai đôi vợ chồng này với ngôi nhà nhỏ kia sẽ tạo thành hai cạnh bằng nhau của một tam giác cân. Khi họ cùng xuất phát về phíangôi nhà nhỏ thì họ cũng đồng thời phát hiện ra vẻ lúng túng khó xử. Khi thấy lúng túng, có thể thoáng do dự, mà cũng chỉ thoáng do dự trong lòng, là biểu hiện bề ngoài của những người được giáo dục. Nhưng hiện thực lại mạnh mẽ hơn, hiện thực bảo họ phải vứt bỏ cái danh dự kia đi. Chương Vũ cảm thấy đôi chân mình bước gấp hơn, bởi chị thấy từ một phía khác đôi vợ chồng kia đi nhanh hơn, hình như họ bước dài hơn. Thế là chị cũng bước dài hơn... Chỉ chừng vài chục thước thôi mà họ cảm thấy con đường xa quá, hai cặp vợ chồng lặng lẽ và quyết liệt đua tốc độ. Họ vừa điều chỉnh bước đi, vừa quan sát đối phương, tính xem phải đến trước bằng cách nào. Họ vội vã nên cũng chẳng để ý đến dáng đi. Dáng đi chắc cũng chẳng đẹp gì, tranh nhau mà đi, cách đi cũng chẳng phải của vận động viên. Thiêu một chút nữa là họ cất bước chạy, nhưng họ không chạy, cuối cùng họ không chạy để làm cái việc vợ chồng mà chạy thì sẽ làm mất long nhau, tuy trong lòng thì đã chạy như điên như cuồng rồi. Lúc này Chương Vũ vươn người bước nhanh, quyết chiếm trước ngôi nhà nhỏ. Chị thấy xấu hổ vì bước đi dài, bởi bước đi dài là nỗi thèm khát của chị. Chị chỉ muốn chồng mình thôi nhưng giữa thanh thiên bạch nhật thế này, với dáng đi không lấy gì làm đẹp, chị đã nói với đất trời, nói với lau sậy, nói với cây cối, nói với gạch ngói không liên quan rằng, chị đang thèm khát được làm tình với chồng. Chị bước đi thật dài, không rõ mình không biết xấu hổ hay không còn cách nào khác. Cho đến khi họ may mắn đẩy cánh cửa bước vào nhà, chị cảm thấy vô cùng không phải với đôi vợ chồng đang đứng ngoài.
Cuộc đua làm vợ chồng Chương Vũ và Doãn Xích Tầm mệt thở không ra hơi, họ không kịp vuốt ve âu yếm và càng không nhiều lời với nhau mà cố nhanh chóng hành sự. Bởi họ giành được trước, cảm thấy không nên ở trong này lâu. Hầu hết các cặp vợ chồng vào căn nhà này đều làm thế cả, họ hiểu cái ràng buộc mình, không ai có thể khép cánh cửa lại rồi còn dềnh dàng làm gì. Dù vậy, cứ mỗi chủ nhật không phải cặp vợ chồng nào cũng được như ý muốn, những ai chưa kịp đến lượt thì lặng lẽ chờ đến tuần sau vậy.
Cách nông trường chừng hai cây số, ở phố Vĩ Hà có một nhà hàng bán thịt gà quay, chủ nhật, cũng chỉ có chủ nhật, những người ở đội nam và đội nữ mới có thể ra phố giải toả sự thèm thuồng. Cánh đàn bà thường thèm ăn hơn đàn ông. Sau khi Chương Vũ và chồng đã chiếm được căn nhà nhỏ, họ lại nghĩ đến hang gà quay trên phố Vĩ Hà. Nhưng thật đáng tiếc, họ không thể cùng lúc có được cả hai, không có cách nào vừa được vào căn nhà nhỏ vừa được thưởng thức món gà quay. Muốn mua gà quay thì mỗi chủ nhật phải dậy thật sớm, hồi ấy gà cũng là thứ quí hiếm, bởi nông trường có thêm những người bạn như Chương Vũ thì số gà quay có hạn cũng nhanh chóng bán hết.
Cũng có cặp vợ chồng muốn được cả hai, lúc mờ sáng, cửa nông trường vừamở, họ liền ra khỏi nông trường, chui ngay vào đám lau sậy dày đặc. Họ không thèm chờ đợi cái nhà nhỏ kia nữa, chỉ cần hành sự xong trong đám lau sậy rôì đi thẳng đến phố Vĩ Hà mua gà quay. Nhưng họ bị công nhân nông trường bắt quả tang và bị qui kết là ý chí cách mạng không kiên định, tác phong sinh hoạt đồi truỵ, phải kiểm điểm không biết bao nhiêu lần trong các cuộc họp.
Nhiều năm về sau Chương Vũ vẫn nhớ lại chuyện cũ, khi nhớ đến nông trường Vĩ Hà thì chị lại phải cố lảng tránh không nghĩ nữa. Chị không thể tưởng tượng nổi chỉ vì cùng lúc không đạt được cảhai việc mà chị đâm ốm nặng; sau nửa năm ở nông trường Vĩ Hà chị bị chứng hoa mắt chóng mặt nặng. Hai lần chị ngã xuống đống gạch và được phép nghỉ mấy hôm, nhưng vãn phải tham gia học tập vào buổi tối, dù sao thì học tập cũng nhẹ nhàng hơn lao động.
Cũng không may, hai lần nữa chị ngã gục giữa buổi học tập. Chị được đưa đến trạm xá của nông trường, thầy thuốc của nông trường không thể chuẩn đoán ra cái bệnh hoa mắt chóng mặt kì lạ của chị. Huyết áp, mạch của chị vẫn bình thường, nhưng cứ mỗi lần hôn mê chị lại tỏ ra chán nản, cứ tiếc rằng sao mình lại sống làm gì. Nhưng rồi trông thấy vẻ tiều tuỵ và lo lắng của chồng, chị mới cố để mình tỉnh hẳn lại. Chị rất yêu chồng nhưng khi thấy đôi tay nứt nẻ của mình, gửi thấy mùi ẩm mốc của chăn chiếu, nhìn cái hòm gỗ dùng làm bàn để ở góc nhà, cái cốc sứ bị chuột chạy làm gãy quai - cái cốc sứ sứt quai làm cho tất cả trở nên khốn khổ... Chị nhìn mọi thứ rồi mạnh dạn nghĩ, trước cái khốn khổ vô cùng vô tận này, chị lại muốn chìm đắm trong cơn mê sảng. Đúng là chìm đắm, chị trốn trong cái mê sảng, đến chết cũng không thú nhận sự thật với ai, kể cả chồng mình.
8
Nằm thật thích, đầu và cổ chị vùi trong chiếc gối lông vũ to xốp. Vài lọn tóc ngắn buông xoã trước trán, che lấp khuôn mặt, những người ở nông trường Vĩ Hà không thể nào tìm thấy chị, chị cho hai tay vào chăn, sẽ không còn cho tay vào đôi găng vải thô, đứng thở ttrước đống gạch đầy bụi đỏ.
Chương Vũ tỉnh lại, biết rằng mình đang nằm ở nhà mình, phía dưới là cái giường của mình, gối lên cái gối của chính mình - cái gối, gối ơi, chị uể oải xoay đầu trên gối. Đầu chị di nhẹ trên cái gối trắng tinh, cái đầu như nũng nịu cái gối đắt tiền bởi phải xa nhau lâu ngày mới được gặp lại. Chị nghĩ, thủa nhỏ chị là đứa trẻ lười biếng, mỗi buổi sáng phải dược chị Điền (vốn là vú nuôi, về sau thành người giúp việc gia đình) đứng trước giường gọi vài ba lượt mới dậy. Hồi đó Chượng Vũ như thế, đầu cứ lăn lăn trên gối làm tóc sau gáy rối cả lên, chân đạp mạnh trong chăn, lăn bên này rồi lăn bên kia vờ ngủ. Chị Điền phải kiên trì gọi vài ba lần cô bé Chương Vũ mới mở mắt đòi chị làm mặt xấu, làm tiếng mèo, tiếng chó, tiếng vẹt học nói. Chị Điền lấy tạp dề quấn thành khăn mỏ quạ giả làm bà sói, rồi chị kéo dài giọng làm tiếng mào, cuối cùng mới giả làm tiếng vẹt học nói: "Chị Điền dọn cơm! Chị Diền dọn cơm!" Chị Điền chìa cặp môi dày, vươn dài cổ làm con vẹt khiến Chương Vũ phá lên cười. Chị học theo tiếng con vẹt nuôi trong bếp vẫn làm bạn với chị. Những lúc nhàn rỗi, Chương Vũ hay vào bếp, rất thích nghe tiếng vẹt, bởi chị Điền học tiếng vẹt hay vẹt học tiếng chị đều rất giống nhau. Về sau, khi đã vào đại học, Chương Vũ rất muốn đưa chị Diền theo, tất nhiên không phải để gọi dậy sớm, dậy sớm đã trở thành thói quen, mà vì tiếng gọi léo nhéo của chị mỗi buổi sáng đã trở thành một phần giấc ngủ ngon lành và biếng nhác của Chương Vũ.
Chương Vũ vẫn di di cái đầu vào gối như muốn dựa thật sát vào nó. Chị được nông trường cho về Phúc An chữa bệnh, chữa hoa mắt chóng mặt không rõ căn nguyên, thời hạn là một tuần lễ. Chị thích lắm, Doãn Xích Tầm cũng mừng cho vợ, anh tranh thủ ngày chủ nhật ra phố mua hai con gà quay đem về cho con. Tuy Khiêu viết thư cho bố có nói "chúng con sống rất tốt", nhưng anh lại nghĩ, để hai đứa trẻ sống như thế với nhau chẳng có gì là tốt cả, bản thân sự việc ấy đã là không tốt. Nếu em ở nhà được lâu thì tốt. Anh nói với vợ. Anh không nghĩ rằng câu nói ấy trở thành lí do đầy thuyết phục để Chương Vũ ở lại Phúc An lâu: anh chẳng mong thế là gì? Chẳng phải anh rất muốn em ở nhà sao? Chị nói to với chồng nhưng lại thiếu tự tin.
Một tuần đối với Chương Vũ thật quí báu. Trước tiên, chị vùi đầu vào gối ngủ ba ngày liền, bất chấp ra sao, ba ngày không rời giường, ngủ bù lại sáu tháng thiếu ngủ. Chị lúc đói, lúc khát mới mở mắt bảo cô con gái lớn đưa cơm đưa nước dến bên giường. Ăn xong, uống xong lại ngủ, lại ngáy se se. Khiêu phát hiện mẹ ngáy, nó nghĩ mẹ từ ngày về nông trường Vĩ Hà mới bắt đầu ngáy.
Rồi chị cũng thức dậy, chị hoạt động cho giãn gân giãn cốt, cảm thấy đầu óc tỉnh táo, chân tay khoẻ khoắn, bụng sạch sẽ trống rỗng như đang chờ ăn uống thật nhiều. Chứng hoa mắt chóng mặt như biến đi đâu mất. Chị thấy thật hạnh phúc vì không chóng mặt nhức đầu, nhưng lại nhanh chóng cảm thấy sợ hãi: bao giờ chứng chóng mặt nhức đầu sẽ trở lại? Nếu không còn chóng mặt nhức đầu thì chị đâu còn được khám bệnh ở bệnh viện nữa. Mà chị thì rất cần được đi khám bệnh, trong tuần lễ nghỉ này chị phải đi khám để khi về báo cáo lại với y tế nông trường.
Chị ngồi trên giường, cố tìm lại cảm giác của chứng chóng mặt. Phàm cứ đứng bồi hồi vân vê váy của nó vàhỏi: mẹ, mẹ còn chóng mặt nữa không? Đúng là chị còn hơi chóng mặt, ngay cả Phàm cũngbiết mẹ có chứng chóng mặt, tại sao nó lại không bị nhỉ? Chị đến bệnh viện bằng xe buýt.
Hành lang bệnh viện Nhân dân ồn ào, lôn xộn, mùi thuốc mê lẫn với nhịp thở ốm yếu của bệnh nhân ngồi chờ khám làm Chương Vũ định bẻ về. Ngồi chờ rất lâu cô y tá mới gọi đến số của chị, chị vừa ngồi trước mặt một bác sĩ thì một bác nhà quê vào nói: bác sĩ ơi, bác sĩ đừng đùa với lão nhà quê này nữa, lão phải đi cả trăm cây số đến khám bệnh, bác sĩ chỉ cho được một hào thuốc thì chữa bệnh gì kia chứ? Có phải bác sĩ đùa lão không đấy... Ông già khẩn thiết yêu cầu bác sĩ kê thêm vài thứ thuốc quí, ông cứ kì kèo mãi, bác sĩ đành phải viết lại đơn thuốc.
Họ tên? Người bác sĩ hỏi nhưng vẫn cúi đầu. Chị nói họ tên mình, lúc này bác sĩ mới ngước lên, nhìn Chương Vũ rồi nghe chị kể bệnh tình. Không hiểu sao chị có chút bối rối, chị cứ ấp úng, chị như không chịu nổi cái nhìn của người bác sĩ, tuy biết đó chỉ là cái nhìn nghề nghiệp. Bác sĩ trạc tuổi chị, khuôn mặt gầy gò sáng sủa dưới vành mũ trắng sạch sẽ, đôi mắt bé nhưng lòng đen rất đen, anh nhìn chị bằng đôi mắt đen nhỏ, ánh mắt của anh như hai viên đạn chì bắn ra, nhảy nhót trên khuôn mặt chị. Cũng như những bác sĩ khác, anh không nói nhiều. Anh nghe nhịp tim của chị rồi viết mấy phiếu xét nghiệm thông thường như đưòng trong máu, mỡ trong máu, điện tâm đồ và bảo chị đi chụp X quang ở vùng cổ.
Có những xét nghiệm phải chờ mấy hôm sau mới có kết quả, có xét nghiệm chỉ một hôm là được. Hôm sau chị lại đến bệnh viện, chị lấy sổ khám nội khoa trước, rồi đi lấy kết quả các xét nghiệm và ngồi chờ bác sĩ Đường - chị biết tên bác sĩ nhờ ở đơn thuốc.
Một lần nữa chị ngồi trước mặt bác sĩ và cảm thấy ngay lòng đen mắt bác sĩ đang lướt trên khuôn mặt mình. Chị đưa các phiếu xét nghiệm, bác sĩ cúi xuống xem một lúc rồi ngước lên nói, chị yên tâm, sức khoẻ của chị rất tốt, không có bệnh gì cả. Tôi nghĩ đến đốt sống cổ của chị hoặc tim chị có vấn đề nhưng bây giờ thì tôi có thể nói chị không có bệnh gì cả.
Anh ta nói gì vậy? Chị nghĩ. Lẽ nào bác sĩ nói mình không có bệnh? Nếu không có bệnh thì làm sao rời bỏ nông trường được? Phải, phải bỏ cái nông trường Vĩ Hà ấy thôi. Lúc này chị hiểu ý muốn của mình: bỏ nông trường Vĩ Hà. Chị không muốn trở lại cái nông trường kia nữa, bởi thế chị phải có bệnh, không thể không được.
Không thể thế được! Chị nói vớibác sĩ và tái mặt, đứng dậy.
Bác sĩ vừa ra hiệu mời chị ngồi xuống, vừa ngạc nhiên hỏi, tại sao chị cứ muốn mình có bệnh?
Bởi tôi yếu, tôi có bệnh. Chị ngồi xuống và trả lời dứt khoát.
Vấn đề là chị không có bệnh gì cả. Bác sĩ xem lại những phiếu xét nghiệm trên mặt bàn và cả bản điện tâm đò, phim chụp X quang, nói: nguyên nhân có thể do tinh thần, tinh thần quá căng thẳng.
Tôi không căng thẳng, xưa nay tôi chưa bị căng thẳng bao giờ. Chị phản bác lại bác sĩ.
Nhưng chị đang có biểu hiện tinh thần căng thẳng. Bác sĩ Đường nói.
Một lần nữa chị bác lời bác sĩ mà nói rằng chị không bị căng thẳng mà thật sự có bệnh. Chị cảm thấy mình ngang ngược bất chấp lẽ phải, chẳng những không thuyết phục được bác sĩ mà còn không thuyết phục được cả chính mình.
Bác sĩ cười nói: dĩ nhiên tinh thần căng thẳng cũng là một thứ bệnh, một trạng thái của bệnh. Nhưng tôi là một bác sĩ nộikhoa, không có quyền chuẩn đoán bệnh này, tôi chỉ có thể... chỉ có thể...

Kết luận của bác sĩ làm một lần nữa chị đứng dậy, chị bắt đầu nói năng lộn xôn như một bà già: tôi không những có bệnh mà còn có hai đứa con, chúng còn nhỏ lắm. Tôi và chồng tôi đều ở nông trường, không ai chăm sóc chúng cả. Nông trường Vĩ Hà như bác sĩ biết đấy, rất xa Phúc An, ngày thường tôi không thể về được, hai dứa con gái của tôi, chúng... chúng... cho nên... Chợt chị ghé sát mặt bác sĩ, hạ giọng nói thật khẽ, thì thầm như tuyệt vọng - anh không thể.... không thể... tiếp theo chị thấy trời đất quay cuồng, cơn chóng mặt lại đến, chị mất hẳn cảm giác.

Chị vào nằm ở khoa nội, do bác sĩ Đường điều trị.

Khi tỉnh lại, điều chị nghĩ đến trước tiên là đôi mắt đen của bác sĩ. Chị còn nghĩ lại những điều chị nói nhỏ với bác sĩ trước khi chóng mặt ngã xuống, những lời thì thầm van xin - đúng là những lời van xin, chị nói thầm, khe khẽ với người đàn ông không quen biết. Chị có thể giải thích vì sợ người khác trong phòng khám nghe thấy, vậy thì, chị không sợ người bác sĩ không quen biết đuổi một phụ nữ không bệnh tật ra khỏi bệnh viện và thông báo về đơn vị của chị ư? Thời ấy, mỗi bác sĩ có thêm chức trách giám sát ý thức tư tưởng bệnh nhân. Chị sợ, nhưng chị muốn dùng lời thì thầm để sống mái một phen với người đàn ông cầm giữ số phận mình. Cơn chóng mặt cũng giúp chị. Một phụ nữ có thể chóng mặt hôn mê bất cứ lúc nào thì những lời thì thầm van xin thê thảm, đáng thương hơn cả khóc kêu trời đất, những lời thì thầm mềm mỏng ấy giống như một tín hiệu mờ tỏ và khơi gợi mơ hồ, bất định. Có thể không phải chị cố ý phát tín hiệu và sự khơi gợi nơi chị đã dẫn dắt chị.

Chị nằm trên giường trắng tinh của khoa nội mà cảm thấy chưa bao giờ được khoẻ khoắn như thế này. Sau này chị nói với hai cô con gái chị khoẻ như thế là nhờ thời nhỏ được bồi dưỡng đầy đủ: dầu cá, viên canxi, vitamin... dầu cá của Đức, bà ngoại bắt chị bịt mũi mà uống. Khiêu nhìn mẹ bằng con mắt xét đoán, thế tại sao mẹ còn chóng mặt?

Nằm trên giường đệm trắng của khoa nội chị có cảm giác mình được thu nhận - bác sĩ thu nhận chị, khiến chị được xa nông trường Vĩ Hà, xa là gạch, xa các buổi học tập kiểm điểm, xa cả cách mạng. Cách mạng, bài học mà ngày nào ở nông trường chị cũng phải ôn tập. Những lời chủ tịch Mao Trạch Đông về cách mạng không những ngày nào cũng phải đọc thuộc, nó còn được phổ nhạc, chị nhớ nhập tâm, hát cũng thật đầy đủ: Cách mạng không phải là mời khách ăn cơm, không phải là viết văn làm thơ, không phải là vẽ vời thêu thùa hoa lá, không thể đẹp mắt, không thể ung dung nhàn hạ, tao nhã lịch sự, không thể ôn hoà. Cách mạng là bạo động, là hành động bạo liệt của một giai cấp với một giai cấp...

Cách mạng là bạo động, phải bạo động. Chương Vũ phải xa lánh bạo động, chị khao khát đôi mắt đen với cái nhìn tập trung điềm tĩnh của bác sĩ Đường, chị rất muốn được anh áp ông nghe lành lạnh, tròn tròn vào ngực.

Một đêm, đúng phiên trực của bác sĩ Đường, chị cảm thấy chóng mặt, ấn chuông, thế là anh chạy đến ngay phòng chị nằm. Thời gian đó, phòng bệnh có bốn giường thì chỉ có một mình Chương Vũ, về sau chị không bao giờ hỏi bác sĩ Đường phải chăng anh cố ý sắp xếp như thế hay là ngẫu nhiên chị được nằm riêng một phòng. Lúc đó, đêm đã khuya, anh bật đèn, cúi xuống hỏi chị khó chịu thế nào, chị lại nhìn thấy đôi mắt đen của anh. Chị nghiêng đầu về mộtbên,nhắm mắt nói tim khó chịu. Anh lấy ống nghe, theo cảm giác chị biết anh đang lấy ống nghe. Anh áp ốngnghe lên người chị, khi cái vật lành lạnh áp vào da thịt, chị ấn tay anh xuống, bàn tay đang cầm ống nghe, thế rồi chị tắt dèn.

Trong bóng tối hai người để yên hồi lâu, cả hai cùng nín thở. Bàn tay anh bị ép chặt không động đậy, dù anh biết chị ép chặt để anh không cử động. Chị cũng không động đậy, chỉ có con tim đang đập điên cuồng dưới bàn tay ép chặt đang chồng lên nhau. Hai người không động đậy, dường như đang đọ sức, kéo dài thời gian, như chờ đợi đối phương tấn công, như đợi đối phương buông tha. Lòng bàn tay chị ướt mồ hôi, mồ hôi làm ướt mu bàn tay anh, cơ thể chị bắt đầu lên xuống nhấp nhô trong bóng tối, bởi một luồng hơi nóng từ bụng dâng cao, trào ra, cháy lên giữa hai cặp đùi. Chị bắt đầu thì thầm bên tai anh như hôm ở phòng khám. Tiếng chị nhỏ hơn, kèm theo hơi thở gấp. Trong hơi thở rõ ràng có phần vờ chủ động, lại có chút gì như bị động. Chị thì thào nhắc đi nhắc lại: anh không được... anh không được... không được... Anh không hiêủ chị bảo anh không được buông tay ra hay không được tiếp tục như thế nữa, nhưng anh rút ống nghe ra, vứt nó đi, rồi rất bình tĩnh và quyết đoán đặt hai tay lên bầu vú chị.

Khi cả tấm thân cao gầy sạch sẽ của anh áp lên tấm thân trần truồng ngồn ngộn của chị, thì lòng chị bỗng thanh thản chưa từng có. Đúng vậy, thanh thản, chị không hề cảm thấy tội lỗi. Lúc này chị mới tin mình đã bị bác sĩ Đường thực sự thu phục. Cánh cửa khát khao của chị mở toang, hai tay chị ôm ngang người anh, hai chân chị giơ cao cặp chặt lấy đùi anh, chị không để cho anh ngưng nghỉ, trong cùng động tác chị kê cái gối xuống mông, để anh vào thật sâu, không phải vào sâu mà là xuyên xuốt người chị, xuyên suốt toàn thân...

9

Đêm tối đã đến như thế, đến trong nỗi trông mong khi chị ăn không ngồi rồi, không biết xấu hổ. Chị hít thở trên tấm gối đầy mùi của phòng giặt, hít thở không khí sặc mùi lizon cố hữu của bệnh viện. Khi một phụ nữ khoẻ mạnh bị bỏ vào bầu không khí lẫn lộn mùi phòng giặt và mùi lizon cách li với thế giới bên ngoài, thì một bộ phận nào đó của cơ thể chị ta sẽ sản sinh hưng phấn hợp tình hợp lí.

Lúc này Chương Vũ nén chặt hưng phấn, thầm đợi chờ. Tối hôm qua, khi rời phòng bệnh bác sĩ Đường nói với chị, có thể chị bị bệnh tim thể phong thấp, anh cấp cho chị một giấy chứng nhận bệnh tình và giấy nghỉ ốm một tháng, thời hạn tối đa mà một bác sĩ bệnh viện Nhân dân được phép cấp vào thời đó. Chị không trông đợi tờ giấy nghỉ ốm để được ở lại Phúc An, trông đợi như thế làm chị tỏ ra thấp hèn, hàm ý trao đổi thật rõ ràng, thà rằng chị trở thành người chờ đợi tình dục. Đến với bác sĩ Đường chị có cảm giác chưa từng có, tưởng như vì căng thẳng, vụng trộm nên khoái cảm cũng khác thường, lại tự như sa xuống vực cứ phó mặc cho số phận, để nó rơi xuống đáy sâu.

Bác sĩ Đường đến, khi anh đưa chị tờ giấy nghỉ ốm, chị lại tắt đèn. Lần này thì chị chủ động vuót ve anh, có thể việc kích thích cơ thể làbản năng nguyên thuỷ nhất của người đàn bà. Chị vuốt tóc anh, vuốt ve khuôn mặt quen thuộc, chị phủ phục lên người anh, tìm cặp môi anh, chị không chạm vào môi anh, mà anh cũng không chạm vào chị. Chị phát hiện anhkhông muốn áp sát vào mặt chị, khi tóc chị quệt ngang khoé miệng anh, anh như vội vã kéo mạnh đầu chị xuống, kéo mạnh xuống, khuôn mặt chị lướt ngang, lướt ngang, lướt ngang ngực anh, lướt ngang bụng anh, rồi khuôn mặt chị lướt xuống vùng có bụi gai rậm rạp chọc vào da thịt... Chị không còn nhớ anh rời khỏi phòng lúc nào, khi chị trấn tĩnh định lau sạch cơ thể thì mới phát hiện ra tờ giấy nghỉ ốm vẫn nắm chặt trong tay.

Chị ra viện về nhà. Chị nói với hai cô con gái rằng chị được ở nhà một tháng, một tháng. Nói xong chị nằm xuống giường, chị nghĩ mình có bệnh tim thể phong thấp, nên cần phảinằm. Chị ngồi tựa vào cái gối lông vũ to tướng, lần lượt viết thư cho lãnh đạo nông trường và cho chồng, gưỉ kèm giấy khám bệnh và giấy nghỉ ốm. Chị đưa thư cho bé Khiêu đi gửi. Khiêu cầm thư hỏi, mẹ, mẹ muốn ăn gì không?

Muốn ăn gì? Chương Vũ nghe con hỏi, nhìn cô con gái mười hai tuổi. Câu hỏi tỏ rõ vẻ quan tâm của con gái, khó mà có một đứa bé nhỏ thế đã biết quan tâm đến người khác, nhưng cái quan tâm như thiếu một chút nồng ấm giữa haimẹ con. Khiêu chưa bao giờ làm nũng mẹ, cũng chưa bao giờ quấy khóc, chị không biết trong cái đầu thơ dại của con gái mình nghĩ gì. Phàm mới bảy tuổi cũng bị ảnh hưởng của chị, đứngbên cạnh bắt chuyện với mẹ: mẹ, mẹ ăn gì nào? Tưởng mẹ thích ăn gì thì nó có thể làm cho. Chị nhìn hai cô con gái đứng bên giường, thế rồi cảm thấy mình như khách trong nhà mà hai chị em Khiêu, Phàm là chủ. Nhưng chị cũng đã nghĩ được mình muốn ăn gì, chị nói với hai con muốn ăn cá. Khiêu ra bưu điện bỏ thư, rồi đến hàng thực phẩm mua một con cá chép thật to. Người bán hàng luồn sợi dây qua miệng con cá để Khiêu xách về. Nó nhớ giá tiền con cá: chin hào năm xu. Năm tháng làm Khiêu quên nhiều chuyện nhưng con cá chín hào năm xu thì nhớmãi. Cái đáng nhớ nữa là tình cảm của Khiêu lúc bấy giờ: nó vừa đi vừa vất vả giữ con cá vẫy vùng, vui, chân thật, thêm chút tự hào. Khiêu muốn mẹ ra mở cửa, muốn mẹ biết khi bố mẹ vắng nhà với nó thật không đơn giản. Nó không những biết mua, còn biết làm cá. Khiêu về đến nhà, bỏ con cá vào chậu nước, đánh vẩy, mổ bụng, rửa sạch, cắt cá thành từng khúc, rắc lên một lớp bột mỏng, rán... Cuối cùng nó làm một đĩa cá rán vàng ươm lên cho mẹ. Lửa nóng làm khuôn mặt xinh xinh của Khiêu đỏ hồng, mồ hôi trên trán chảy ròng ròng xuống hai bên, tay áo xắn cao, cánh tay của nó mới bé làm sao.

Phàm thì chạy lăng xăng, hoan hô rối rít, nó thấy tự hào vì chị. Nó khoe với mẹ về những điều thường thức: mẹ biêt khi làm cá bị vỡ mật thì phải làm thế nào không? Mẹ ơi, mẹ phải đổ nhanh một ít rượu vào bụng cá...

Món cá rán của Khiêu làm mẹ bất ngờ, sống mũi cay cay, đúng vậy, sống mũi cay, chị khóc. Đó là lần đầu tiên sau khi về nhà, một lỗi lầm, một nỗi ân hận không thể nào gìm giữ nổi. Lúc này chị mới nhớ ra, từ lúc về đến giờ chị chưa hỏi han hai con gái ở nhà ra sao, học hành thế nào, hàng ngày ăn uống gì, có ai bắt nạt không... Chị muốn ôm hai con vào lòng nhưng lại không có khả năng đó. Không phải người mẹ nào cũng có khả năng vỗ về vuốt ve con cái, cho dù mọi đứa trẻ ở đời đều muốn được đón nhận tình mẹ. Có thể Khiêu giữ thái độ cảnh giác vì trước tình cảm nồng nàn của mẹ, cả lúc mẹ khóc, ví như khóc cũng là là một tình cảm nồng nàn, khóc làm Khiêu thấy khó xử. Đó là điều đáng tiếc suốt đời của hai mẹ con, cả hai dường như không thể cùng vui, cùng buồn, nếu mẹ không chậm nửa nhịp thì con chậm nửa bước. Bởi thế, Chương Vũ khóc cũng không an ủi và gây xúc động Khiêu, nó chỉ cố để hiểu được mẹ, đồng thời rất hài lòng.

Ba mẹ con bắt đầu ăn món cá. Chị nói, mẹ sẽ đan cho mỗi đứa một cái áo len. Chị nói rất khẩn thiết, tưởng như đan áo là một hình thức ôm ấp khác, chị không thể ôm ấp chúng nên chị phải đan áo cho chúng. Khiêu nói, mẹ đan cho em Phàm trước, áo màu hoa hồng đẹp nhất, phải không Phàm? Phàm cũng nói áo màu hoa hồng đẹp, con thích màu hoa hồng. Lòng trung thành của nó đối với chị, sự hưởng ứng nhiệt liệt khiến Khiêu mỗi lần nhớ lại đều như một giấc mơ. Tiếp đó, Chương Vũ mượn bầu không khí vui vẻ để nói chuyện mời khách đến chơi. Chị nói, mẹ nằm viện đã làm cho một bác sĩ... bác sĩ Đường phải vất vả nhiều, bởi thế mẹ muốn mời bác sĩ Đường đến ăn cơm để cảm ơn. Chị nói, các con nhỏ dại các con không hiểu được khám bệnh phải khókhăn đến mức nào, nếu không có bác sĩ Đường giúp thì không chừng mẹ gặp nguy hiểmtính mạng t\rồi, đừng nói đến giấy nghỉ ốm. Chị cố tình nói ba tiếng "giấy nghỉ ốm" thật mơ hồ, nhưng Khiêu vẫn nghe rõ. Nếu không có cái giấy nghỉ ốm ấy thì mẹ đâu được ở nhà một tháng. Khiêu nói, điều ấy thì con hiểu lắm, mẹ có bệnh thì mới được cấp giấy nghỉ ốm, chứ làm sao bác sĩ cho mẹ được? Chương Vũ nói, không nhất thiết mọi người ốm đều được nghỉ. Tóm lại, bác sĩ Đường rất quan trọng, chúng ta phải cảm ơn bác sĩ.

Vậy là cảm ơn. Một hôm chủ nhật, Chương Vũ dậy sớm khác thường, chị bảo Khiêu giúp, chị vào bếp bận suốt ngày. Đã lâu lắm chị không làm việc nhà, rất lạ với việc bếp núc, cảm thấy mình không còn chuẩn xác đối với muối, đường, mỡ, mì chính, thật ra chị sợ công việc bếp núc như sợ nông trường Vĩ Hà vậy. Nhưng chỉ khi bận bịu ở trong bếp, chỉ những lúc như thế chị mới nghĩ ở nông trường Vĩ Hà cũng có cái tốt, ấy là không phải nấu cơm, mọi người cùng ăn ở nhà tập thể. Chị làm mấy món ăn, luôn miệng hỏi Khiêu cách nêm gia vị. Nào là tương ớt, hương liệu... chị đều quên sạch. Cuối cùng chị định làm món ngọt: món tiểu tuyết cầu rán. Chị bàn với con gái, Khiêu nói đó là món của bố, bố không có nhà không ai biết làm. Chương Vũ nói, sao không biết, nguyên liệu là sữ tươi, trứng gà, đường trắng chứ gì. Khiêu nói, còn hương liệu với acid citric nữa, không có acid citric thì sữa chỉ là nước, nó không thể trở thành viên tuyết câu được. Khiêu nói không có acid citric, mẹ tin lời con gái, tuy chị cảm thấy Khiêu có vẻ giấu nghề.

Món tiểu tuyết càu được đổi sang món táo thái chỉ, Khiêu rất ghét món đó. Xưa nay nó rất ghét những món thái chỉ, cái món mà mỗi người gắp những sợi thức ăn thái nhỏ, kéo tung cả lên rồi chấm vào nước chấm, có gì là ngon đâu, vừa không vệ sinh, vừa không văn minh. Món táo tẩm đường ấy có gì lạ, có gì lạ. Hơn nữa, Chương Vũ làm món táo thái chỉ lại không biết cách xào đường, cho dù làm thế nào đi nữa cũng không thành được những cuộn sợi táo, đành phải làm thành từng đống bết vào nhau, ăn chỉ tổ dính răng dính lợi. Khiêu cứ phải lấy lưỡi đá vào hàm, có lúc phải cho tay vào cậy nó ra. Tuy vậy cũng coi là món ngọt, kỹ thuật xào nấu của Chương Vũ rất xoàng, Khiêu đã bảo với mẹ là không có acid citric rồi mà.

Thức ăn đã dọn lên, Chương Vũ đi thay quần áo. Cái gọi là thay quần áo cũng chỉ là mặc đi mặc lại mấy bộ, kiểu cách cũng tàm tạm, có xám, có xanh lá cây, có xanh lam. Nhưng sắc mặt Chương Vũ rất đẹp, có thể nói dáng điệu đã đổi khác. Chị cứ soi gương luôn, rồi cúi đầu bảo Khiêu ngửi xem có mùi hành mỡ gì không, hay là mẹ đi gội đầu?

Khiêu ngửi đầu mẹ thấy có mùi mỡ, nhưng không có thái độ gì. Đột nhiên nó hỏi mẹ, bác sĩ Đường là đàn ông hay đàn bà hả mẹ? Chương Vũ lặng đi rồi đứng thẳng dậy, tóc che nửa khuôn mặt, chị nói là... là chú, các con phải gọi bằng chú, chú thì sao nào?

Không sao cả! Khiêu nói. Không hiểu sao nó không nói vớimẹ đầu mẹ có mùi dầu mỡ, nó không muốn mẹ đi gội đầu bởi lần tiếp khách này. Nó thấy mẹ chuẩn bị bữa ăn thật công phu, tỉ mẩn, mất thời gian mà xưa nay chưa thấy mẹ làm bao giờ, cả việc đối với nó và Phàm. Chương Vũ không để ý đến thái độ của con gái, chị đi gội đầu, dường như phát hiện ra Khiêu không nói thật. Mái tóc ngắn đen nhánh cùng khuôn mặt rạng rỡ sang láng, đôi lông mày uốn cong mềm mại không ai có, khiến Khiêu thấy mẹ đẹp lắm. Chưa bao giờ nó nói với mẹ điều đó, tuy nó thấy mẹ rất đẹp.

Bác sĩ Đường đến, một người đàn ông rất gò bó, nói giọng Bắc KInh. Anh không đội mũ trắng, đến lúc này Chương Vũ mới được thấy mái tóc anh. Tóc hơi vàng, lòng đen của đôi mắt càng đen hơn. Hai người thật khách khí, lúc ăn cơm mẹ bảo hai con gọi bác sĩ Đường bằng chú,nhưng Khiêu chỏi gọi bác sĩ Đường. Phàm cũng gọi bác sĩ Đường, bác sĩ Đường. Phàm có một bộ đồ chơi dụng cụ y tế, có bơm tiêm, ống nghe, lại cả cái bàn mổ hình bầu dục. Nó đem bộ dụng cụ y tế ra cho bác sĩ Đường xem, nói chỉ tiếc là không có cái cặp sốt, nó phải dung que thay thế, đo xem ai sốt thì tiêm, sốt thì phải tiêm, có phải không bác sĩ Đường? Nó nhắc đi nhắc lại tiếng "sốt", từ khi biết nói nó cho rằng mọi thứ bệnh đều phải sốt cao.

Cơm xong, bác sĩ Đường ngồi nói chuyện rât lâu với Chương Vũ, anh đưa cho chị cuốn Thường thức y học gia đình đóng bìa cứng, nói với chị trong đó có chương viết về bệnh tim thể phong thấp. Chị nhận cuốn sách, bất chợt nhìn thấy tay áo len của anh bị tuột sợi. Chị nghĩ, tại sao mình lại nói trước với hai con gái rằng sẽ đan áo lên cho chúng nhỉ?

Chị mua len màu ghi nhạt trông rất sạch sẽ, bắt đầu ngồi tựa gối đan áo. Chị đan vào ban ngày, đan khi Khiêu di học và buổi tối khi hai con đã đi ngủ. Điều đó khiến chị có vẻ như lén lút, vụng trộm, bởi chị không muốn cho hai cô con gái trông thấy. Nhưng nhà cửa tuyềnh toàng trống trải, chị biết giấu tấm áo đan dở vào đâu? Cuối cùng Khiêu cũng thấy cái áo len màu ghi nhạt đang đan dở.

Nó hơi lạ, hỏi mẹ có phải áo của em Phàm không, mẹ bảo đan áo cho em Phàm kia mà? Chương Vũ giật lấy tấm áo và nói, mẹ sẽ đan cho em, nhưng mẹ đan cho mẹ trước dã. Khiêu nói, đây không phải là kiểu áo nữ, không phải áo của mẹ. Nó đứng bên giường mẹ rất giận.

Hôm sau Chương Vũ giở tấm áo ra định đan tiếp thì thấy mất một ống tay áo sắp đan xong.

10

Ống tay áo nhất định là Khiêu đã tháo ra, kim đan cũng không thấy đâu, len thì bị tháo tung, từng mũi đan đều mang tâm huyết của chị. Chị bực lắm nhưng lại không dám làm ồn, chị cầm tấm áo rối tung ấy, nén giận hỏi Khiêu cho ra nhẽ. Chị cứ tưởng phải mất thì giờ lắm mới làm nó thừa nhận sự việc, nhưng không ngờ vừa hỏi, Khiêu trả lời thật rõ ràng, cứ như chờ sẵnđể trả lời khi mẹ hỏi đến.

Con tháo tay áo này ra phải không? Chị hỏi.

Con tháo đấy! Khiêu trả lời.

Mẹ có làm điều gì không phải để con tháo tay áo này ra?

Mẹ nói đan cho em Phàm trước, mẹ không giữ lời hứa.

Đúng là mẹ nói thế, nhưng... mẹ đi phố không có len màu hoa hồng, thấy màu này, màu này đẹp, rất thích hợp cho người lớn...

Người lớn nào? Khiêu cắt ngang lời mẹ.

Người lớn nào? Chương Vũ nhắc lại câu hỏicủa con. Như mẹ chẳng hạn, như mẹ đây. Tiếng chị nhỏ lại.

Đâu phải áo của mẹ, kiểu áo đàn ông đấy chứ! Giọng của nó rất đanh.

Sao con biết đây là áo đàn ông, con đâu biết đan. Chị giận lắm rồi.

Con biết, trước kia mẹ đã đan, đan cho bố, cái áo này mẹ đan cho bố à? Khiêu nhìn thẳng vào mắt mẹ.

Đúng... đúng thế. Chị tưởng như bị con gái dồn cho không lối thoát, chị biết nếu nói dối đan áo cho chồng thì thật ngu xuẩn, biết đâu nó viết thư cho bố, bảo mẹ đang đan áo cho bố đấy. Chị nói, áo đan cho bác sĩ Đường, bác sĩ Đường nhờ đan giúp. Bác sĩ Đường chưa có vợ, không ai chăm sóc, nên chị đồng ý đan giúp, chị còn chuẩn bị giới thiệu cho anh một người bạn gái...Không hiểu tại sao chị nói với Khiêu những điều ấy.

Sao vừa rồi mẹ nói đan cho mẹ? Khiêu vẫn chưa chịu.

Chương Vũ ngượng quá hóa khùng, chị nói con định gì nào? Con không biết mẹ đang ốm hay sao?

Mẹ ốm sao còn mất thì giờ đan áo? Khiêu không kém.

Mẹ mất thì giờ đan áo vì.. vì mẹ muốn có nhiều thời gian ở nhà với các con. Các con không bằng lòng hay sao?

Con xem người ta ở Viện Thiết kế đấy, trẻ con ở nhà nheo nhóc thật tội nghiệp. Có phải cha mẹ nào cũng được may mắn ở nông trường về chăm sóc các con đâu...

Khiêu không nói gì nữa, nó nghĩ, có lẽ mẹ nói đúng, nhưng trong lòng thì vẫn chưa tin, bởi mẹ nói về chăm sóc nhưng có thấy mẹ chăm sóc gì đâu. Chị không quan tâm tới các con, chị không biết Phàm vừa mất một cái răng, thậm chí cũng chẳng hỏi han nửa năm vừa rồi hai chị em ở nhà ăn uống ra sao. Hồi mới từ Bắc Kinh về, Khiêu chưa biết nói tiếng Phúc An, bị người địa phương kì thị, những chuyện ấy Chương Vũ đâu có biết. Bởi thế Khiêu vẫn không tin, nó không tin mẹ. Điều nó không tin bấy lâu đã rõ, đã được xác thực từ việc cái áo len. Đó là chuyên đau lòng của một người mẹ, là sự thật không thể khác, vì không thể khác nên càng tỏ ra tàn nhẫn.

Chị không vì con gái không nói nữa mà tỏ ra đắc thắng, nhưng chị không muốn nghĩ nhiều, là người trốn chạy suy nghĩ, trốn chạy, trốn chạy suốt cuộc đời. Đầu óc chị không suy nghĩ về người khác mà cũng không đểt phân tích chính mình. Chị cầm chiếc áo len trở về giường ngồi trước cái gồi nhăn nhúm, bắt đầu đan. Dưới ánh đèn bàn, chị luồn lại những mũi đan vào kim, cả đêm không ngủ cố đan cho xong. Rồi chị mua len về đan áo cho chồng. Chị chon màu khác, màu kem. Chị đan ngày đan đêm, hai tay thoăn thoắt, mắt đỏ ngầu, tưởng như với công việc đan áo để bày tỏ nỗi đau trong lòng, để trấn tĩnh nỗi thấp thỏm. Chị đan thật thành thạo, mũi đan ngay ngắn, chị cũng thấy lạ cho tốc độ đan của mình, để đan cho hai người đàn ông hai cái áo len chỉ mất bảy ngày, bảy ngày thôi. Trước và sau đó chị không thể đạt được kỉ lục ấy. Chị không biết mình đang bị chừng phạt sự sa ngã của mình hay trải đệm để sa ngã tiếp, có lẽ cả hai, cả hai đều đúng. Chị có dự cảm, chị còn tiếp tục đi lại với bác sĩ Đường .

Cả hai đều chưa muốn kết thúc, dường như chư nhật nào bác sĩ Đường cũng đến nhà Chương Vũ ăn cơm. Một tháng nghỉ ốm của chị cũng đã hết anh lại cấp cho chị một giấy nghỉ khác. Nếu anh cứ cấp giấy nghỉ ốm mà không ai biết thì Chương Vũ sẽ được ở nhà lâu dài. Điều mà chị không dám tưởng tượng và cũng là điều chị mong muốn. Khi cách mạng là bạo động thì chị nhàn rỗi...người của phái nhàn rỗi, đó là cách gọi những người trốn tránh lao động và rèn luyện lao động, từ chối phân rõ trái phải. Phái nhàn rỗi... những kẻ khờ dại và lạc hậu, không thể tiến bộ được! Nếu bác sĩ phát hiện đã cấp giấy chứng nhận giả ốm thì hậu quả vô cùng tai hại. Họ không dựa vào nguyên tắc và đạo đức nghề nghiệp để chỉ trích, đạo đức nghề nghiệp và nguyên tắc là chuyên nhẹ tênh. Họ sẽ quy cho anh phá hoại công cuộc cách mạng vĩ đại, phá hoại cách mạng có nghĩa là phản cách mạng. Bác sĩ Đường thật mạo hiểm vì Chương Vũ . Bây giờ thì bác sĩ Đường đàng hoàng mặc cái áo len của Chương Vũ đan, áo vừa người , rất đẹp. Giữa ban ngày ban mặt, Chương Vũ rất thích ngắm cái miệng anh nhai thức ăn. Anh ăn với vẻ thật đẹp, động tác miệng không qua lớn nhưng rất chuẩn xác, xử lí linh hoạt những thứ chẳng hạn như đầu cá hoặc xương. Anh dùng miệng làm dao phẫu thuật các món thật khéo léo các món ăn. Cái miệng như chuyên để ăn và im lặng, khi không ăn thì tương đối im lặng. Lời lẽ của anh quý như vàng, và miệng anh cũng là vang. Khi không có ai, Chương Vũ hôn miệng anh, anh tỏ ra rụt rè. Chị không miễn cưỡng. Chị không nhất định phải được hôn, về mặt nào đó chị là người rất dễ thỏa mãn, chị ngồi ngắm miệng anh, chị ít hiểu đàn ông, chị nghĩ anh ngượng chăng anh là người chưa vợ mà.

Chị luôn luôn nói với các con chị sẽ giới thiêu cho bác sĩ Đường một cô bạn gái, nhưng thật khó, thành phần xuất thân của bác sĩ Đường không cơ bản hơn nữa lại phải nuôi một cô cháu gái cô độc, con của bà chị Chương Vũ đã có lần gặp. Chị nói nhưng chưa bao giờ làm, Khiêu chưa thấy một cô gái nào đến nhà. Thời gian này chồng chị tạm nghỉ mùa, được ở nhà ba hôm, anh chỉ có ba ngày nghỉ. Ở nhà anh cũng gặp bác sĩ Đường, anh mời bác sĩ uống bia. Hồi ấy ở Phúc An không có bia đóng chai, chỉ có bia đong bán ở các nhà hàng. Các cô bán hàng đong bia bằng bát, bia đựng trong vại, đong đổ vào chai người mua. Bia không có bọt, vừa chua vừa đắng.

Hai người đàn ông ngồi uống bia với thịt gà quay, thịt gà quay, thịt gà quay mua ở phố Vĩ Hà. Anh hỏi thăm bác sĩ Đường bệnh tình của vợ, khi chồng hỏi đến bệnh tình chị mới nhớ ra mình là người có bệnh, mình phải có bệnh, bệnh tim thể phong thấp. anh hỏi rất kĩ, tỏ râ quan tâm đến vợ và rất cảm ơn bác sĩ Đường. Bác sĩ Đường cho anh biết, bệnh tim này rất thường thấy ở người Trung Quốc, chiếm từ bốn đến năm mươi phần trăm tổng số người nhiễm bệnh tim. Người bị bệnh thường ở độ tuổi tráng niên, từ hai mươi đến bốn mươi, nữ bị nhiều hơn nam. Đây là di chứng của phong thấp cấp tính, thường gây nên ở vành tim, ở vành tim và động mạch chủ, làm hẹp hoặc tắc động mạch, dẫn đến tình trạng thiếu năng tuần hoàn máu. Doãn Xích Tầm nói, vậy theo bác sĩ bệnh tim này có liên quan đến chứng chóng mặt hôn mê không? Bác sĩ Đường nói rất có thể,bởi ở một số ít bệnh nhân nặng sau khi hoạt động nhiều thường thở dốc chóng mặt, vân vân. Trong khi nói, bác sĩ Đường và Chương Vũ đưa mắt nhìn nhau, nhìn thật nhanh không ai biết, trước sự quan tâm của Doãn Xích Tầm hai người tưởng như không còn nơi ẩn náu. Hai người không nghĩ rằng, Doãn Xích Tầm lại mời bác sĩ Đường uống bia và nói chuyện thân mật như thế. Đây là tâm lí bình thường của người bình thường. Doãn Xích Tầm cảm ơn lòng nhân đạo của bác sĩ Đường. Chương Vũ trong thư gửi cho chồng cũng nói, khi bị hôn mê trong phòng khám đã được bác sĩ Đường cấp cứu và nhận vào nội trú ở khoa nội. khi bác sĩ Đường nói bệnh này chỉ cần nghỉ ngơi tránh các hoạt động nặng sẽ không xảy ra nguy hiểm thì Doãn Xích Tầm tỏ ra yên tâm.

Ba hôm sau anh trở lại nông trường, Chương Vũ cho chiếc áo len màu kem vào túi du lịch cho chồng.

Trong nhà yên tĩnh được mấy hôm, Chương Vũ nằm yên trên giường như sợ hoạt động mạnh. Cô bé Khiêu cảm thấy mọi việc đều ổn, trong nhà tưởng chừng như chưa có một người như bác sĩ Đường, cho dù hàng trăm lần cứu sống mẹ. Nhưng yên tĩnh cũng chỉ được mấy hôm, Chương Vũ lại bắt đầu hoạt động. Chừng như chị không mời bác sĩ Đường đến nhà nữa, hoặc chị thấy ngượng bởi mới đó mà đã mời anh đến - mới đó, chồng chị mới đi xong. Chị không muốn thấy các con so sánh khi trông thấy bác sĩ Đường, chị ngượng với Khiêu , thế là chị đi chơi.

Nhất định mẹ đến bệnh viện hoặc đến nhà bác sĩ Đường , Khiêu nghĩ. Cứ chập tối chị lại đi, rất muộn mới về. Mỗi lần ra khỏi cửa chị lại đứng trước gương hồi lâu, chải tóc, ngắm vuốt, thay quần áo, soi trước, soi sau. Khi lăn lóc trên giường trông chị mới thiểu não làm sao, tóc tai rối bù, trì độn, thỉnh thoảng nước dãi, nước dớt chảy ra bên khóe miệng, nếu có con ruồi nào đậu vào đấy cũng sẽ để lại dấu chân. Bác sĩ Đường có nhìn thấy chị những lúc ấy không? Nếu nhìn thấy liệu anh có còn đến thăm chị nữa không nhỉ? Khi chị đứng sửa soạn trước gương trông chị hoàn toàn khác, chị ngời ngời nồng cháy như ngọn nến thắp sáng. Có lúc chị đi và đem theo vài món ăn, đem món ăn cho bác sĩ Đường. Bởi thế chị lại phải vào bếp, vào cái nơi mà cả đời chị rất ghét. Chị lúng túng làm các món ăn như cà chua nhồi thịt, củ cải xào thịt bò. Chị chịu đựng cái cười chế nhạo của cô con gái lớn, cảm thấy như nó cố ý, Khiêu cố ý chê các món của mẹ thật khó nuốt, cố ý nói món củ cải xòa thịt bò phải cho bột ca-ri, nếu không sẽ không thơm. Chị khẽ hỏi bột ca-ri để đâu, Khiêu rất khoái chỉ trả lời không còn, mà ở Phúc an này không mua đâu ra, bột ca-ri vẫn dùng là đem theo từ Bắc Kinh về hồi dạn nhà. Chị rất sơ ý không biết rằng Khiêu giấu gia vị, dúng là nó giấu đi, không muốn mẹ dùng, bởi nó biết những món ăn đó mẹ sẽ đem cho bác sĩ Đường.

Những lúc mẹ vắng nhà, Khiêu còn lật giở cuốn Thường thức y học gia đình của bác sĩ Đường tặng, nó lật giở đến chương nói về bệnh tim thể phong thấp nhưng thật đáng tiếc, cói nhiều chữ nó không đọc được. nó lật giở những trang có hình người, trong dó có hình vẽ phụ nữ bụng to, trong có thai nhi cuộn tròn đầu chúc xuống. Khiêu lấy bút chì viết sang bên cạnh mấy chữ: "Đây là bác sĩ Đường". Tại sao nó lại viết đó là bác sĩ Đường? Bởi nó thấy cái thai này không lớn như nó, nó muốn dùng hình vẽ cái thai để tỏ ra coi thường bác sĩ Đường.

Chương Vũ đem cả cơm, đem thức ăn và cả bản thân chị cho bác sĩ Đường. Có một đêm chị không về nhà. Đúng đêm hôm đó Phàm sốt cao. Sốt cao, sốt cao, lại đúng với cái điều nó vẫn nói khi chơi trò chơi của mình, sốt cao! Toàn thân nó nóng hầm hập, mặt đỏ gay, cánh mũi phập phồng, nó kêu khát nước, bắt con chị phải ôm nó. Khiêu ôm em vào lòng, chịu đựng cái nóng của nó. Nó cho em uống nước, uống nước cam vắt cũng không hạ sốt. mẹ đâu rồi, chúng đang rất cần mẹ. Sốt quá cao, Phàm khóc, Khiêu cũng khóc theo. Nó vỗ vỗ vào lưng em bằng bàn tay bé nhỏ của mình, chị kể chuyện nhé, em thích nghe chuyện lắm cơ mà! Nhưng Phàm không muốn nghe kể chuyện , nó rất khó chịu, ho liên tục, còn nôn ọe nữa, tiếng nôn ọe của nó nghe vừa trẻ con vừa già yếu như bà cụ non. Khiêu cũng nẫu cả lòng, em ốm làm nó buồn. Nó giận mẹ lắm, nó nghĩ giá như mẹ về nó sẽ cãi nhau với mẹ. Nó ôm em suốt cả đêm, con người nhỏ bé của nó ôm đứa em trong lòng mình. Suốt đêm nó không ngủ, hề buồn ngủ lại lấy nước lạnh rửa mặt cho tỉnh ngủ. Nó quyết tâm thức chơ mẹ về để mự nhìn thấy nó suốt đêm không chợp mắt. Trời sáng, Chương Vũ mở cửa rón rén vào nhà.

Một cái gối bay thẳng ra đón Chương Vũ, Khiêu cầm gối quật mạnh vào mẹ. Nó cũng không biết mình lấy đâu ra dũng khí, cái hành động thô bạo, mất dạy của nó, hành động không phải đối với người lớn, đối với mẹ. Nhưng cái gối ném đi không lấy lại được nữa, nó nhìn mẹ bằng con mắt ngang tàng oai phong. Chương Vũ che mặt, khi Khiêu lớn tiếng nói với chị rằng Phàm sắp chết thì chị mới tỉnh lại, chạy vội đến với Phàm. Phàm đang ngủ mê mệt, vẫn sốt trước trán và bên vành tai có nhiều nốt đỏ, chị sợ nó lên sởi.

Phàm ốm làm chị vừa lo vừa sợ, lúc đó chị vẫn chưa kịp hối hận, không có thời gian hối hận. Chị bế Phàm ra ngoài. Khiêu hỏi mẹ đi đâu. Chị bảo đến bệnh viện. Khiêu hỏi đến viện nào. Chị nói bệnh viện nhân dân.

Mẹ không được đến bệnh viện nhân dân. Khiêu như đứa trẻ điên dẫm chân nói.

11

Người lớn vẫn là người lớn, cho dù ném gối vào mặt người lớn, vẫn là người lớn có chút hồ đồ thao túng sự việc đến cùng. Chương Vũ không hiểu tại sao Khiêu giẫm chân, chị đặt Phàm lên xe, đưa đến bệnh viện Nhân Dân. Khiêu chạy theo xe. Trong phòng cấp cứu bác sĩ đo nhiệt độ cho Phàm. Chương Vũ sang khoa nội tìm bác sĩ Đường . Chị không tin bác sĩ trực, cho là bác sĩ Đường đáng tin hơn. Ở giữa thành phố lạ nước lạ cái này mỗi khi có điều gì rắc rối thì một bác sĩ nam có quan hệ mật thiết với chị sẽ là chỗ dưa tinh thần, cho dù anh không trực cấp cứu hoặc không biết gì về nhi khoa. Khiêu không có cách nào ngăn bác sĩ Đường , mẹ và bác sĩ Đường xoay quanh Phàm, nó có cảm giác như đang bị lừa dối, bị lừa rối, một nam một nữ lừa dối, khi đã lớn, nhớ lại chuyện cũ nó mới hình dung đúng những người trong phòng cấp cứu và bản thân. Lúc đó nó nghĩ ngay đến bố, cảm thấy đau long thay cho bố, nhất định phải viếtcho bố một lá thư, gọi bố về cứu nó, cứu cả em Phàm.

Phàm lên sởi.

Khiêu giấu mẹ, viết thư cho bố, viết lên trang giấy khổ nhỏ có dòng kẻ xanh nhạt. Loại giấy này ở góc bên phải có in dòng chữ xanh nhỏ như hạt vừng: Công ty xe điện Bắc Kinh. Giấy đem theo từ Bắc Kinh về khi dọn nhà, hồi Khiêu còn học ở trường Tiểu học ngõ Đăng Nhi mua ở hiệu bán văn phòng phẩm. Hồi đó nó không hiểu tại sao giấy viết thư lại có dòng chư Công ty xe điện Bắc Kinh, dòng chữ màu xanh nhạt chỉ làm cho nó có ý nghĩ: viết thư nên trang giấy này thư sẽ theo tàu điện đến một nơi rất xa, đến nơi cần đến. Khi Khiêu trưởng thành vào làm ở nhà xuất bản được thấy nhiều loại giấy viết thư, giấy viết bản thảo, nhớ lại thời niên thiếu, Khiêu mới hiểu giấy viết thư đó do nhà in trực thuộc Công ty xe điện sản xuất, Khiêu vẫn thấy lạ: tại sao Công ty xe điện có nhà máy in? Loại giấy do nhà in này làm ra chiếm chọn các cửa hàng văn phòng phẩm ở Bắc Kinh thời đó.

Khiêu viết thư cho bố bằng giấy viết thư của Công ty xe điện Bắc Kinh.

Bố yêu quý, con chào bố!

Hôm nay con rất nhớ bố, vì em Phàm bị lên sởi. Nó sốt cao, ho, lại còn nôn ọe. Con cảm thấy em cũng rất nhớ bố, nhưng bố lại không có nhà. Dưới đây con kể bố nghe chuyện này, con phải vạch trần mẹ để bố biết. Từ ngày mẹ về nhà không chịu chăm sóc các con, nếu mẹ không ngủ ở nhà lại đến bệnh viện khám bệnh. Con nói với mẹ chuyện ở lớp học, con sắp tốt nghiệp tiểu học rồi nhưng lại chưa được vào đội Hồng vệ binh nhỏ, có hai bạn ông là địa chủ, một bạn bố viết thư cho Quốc Dân đảng Đài Loan, một bạn nữa mẹ là Phó hiệu trưởng trường Đại học bị phê đấu. Con và các bạn ấy không như nhau, con nghĩ bố mẹ đều là người tốt, tại sao con lại không được vào đội Hồng vệ binh nhỏ? Hay là vì nhà ta ở Bắc Kinh về, tiếng nói của con khác với của các bạn? Con hỏi mẹ, mẹ nói không được vào đội thì thôi không vào, mẹ không cho con học nói tiếng Phúc An, mẹ bảo tiếng Phúc An khó nghe. Bố thấy đấy, mẹ kém tiến bộ quá! Bố ơi, bố không biết đấy thôi, chúng con không còn học nữa, ngày nào cô giáo cũng hướng dẫn con đào hầm phòng không, cô giáo bảo đào hầm để đề phòng xét lại Liên Xô xâm lược nước ta. Vì ccon chưa phảo là Hồng vệ binh nhỏ nên đào rất tích cực, tích cực hơn cả các bạn là đội viên Hồng vệ binh nhỏ, con mong sao cô thấy con đào tích cực. Có lần con mệt quá, nằm ngủ ngay trong hầm, con nằm trong hầm vừa bẩn vừa dính đất, đầu tóc đầy đất. Trời săp tối cô giáo mới phát hiện ra con. Cô không biểu dương con, có lẽ cô phải biểu dương các bạn Hồng vệ binh nhỏ, con kém các bạn ấy một bậc. Con thất vọng quá, con muốn nói những chuyện đó với mẹ, mẹ cứ nói biết rồi, biết rồi, mẹ bận không nghe con nói: " Mẹ bận" đó là câu nói mẹ vẫn thường nói. Mẹ là gì nhỉ? Mẹ là " biết rồi, biết rồi, mẹ bận lắm!" Mẹ bận, mẹ bận quá thể, mẹ bận đan áo cho cái ông bác sĩ Đường . Mẹ nói đan áo len cho con và em Phàm nhưng mẹ lại đan áo cho bác sĩ Đường . Bố kính yêu, con muốn nói với bố, con ghét cái ông bác sĩ Đường ấy lắm, con ghét ông ấy hay đến nhà ta, con biết cũng có khi mẹ đến nhà ông ấy. Em Phàm ngốc quá, lần nào bác sĩ Đường đến nó cũng bàn chuyện khàm bệnh với ông ấy, lấy cả đồ chơi của nó ra cho ông ấy xem. Mẹ cứ bắt con với mẹ nấu cơm cho bác sĩ Đường . Bác sĩ Đường không phải là người nhà ta, nhưng có bao nhiêu thời gian mẹ đều giành cho ông ấy, con thật không hiểu sao nữa! Mới hai hôm trước đây thôi, đúng cái buổi tối em Phàm lên sởi , sốt cao thì mẹ đi cả đêm không về. Đêm tối con biết tìm mẹ ở đâu, tại sao mẹ bỏ mặc con! Bố kính yêu, viết thư đến đây con lại muốn khóc, con nhớ hồi ở Bác Kinh, cứ mỗi chủ nhật bố mẹ lại đưa chúng con đi Cố Cung, đi công viên Bắc Hải, bố bảo Cố Cung là nơi vua ở, một lần em Phàm trông thấy một chú công nhân đang dán cửa sổ trong cung lớn, nó chạy đến bí mật nói với mọi người con thấy vua rồi, vua đang gián cửa sổ đấy! Cả nhà con đi bơi thuyền ở hồ Bắc Hải, ăn mì, ăn bánh, trời tối mới ra khỏi công viên Bắc Hải, bố vẫn thường cõng con, mẹ thì bế em. Chúng con ngủ, con còn nghe thấy bố nói với mẹ, xem kìa, chúng nó ngủ say quá! Thật ra thì con chưa ngủ, con còn có thể xuống đất, nhưng vờ ngủ là để được bố cõng mà thôi. Bố đọc xong thư này hãy về với chúng con, con không thể chịu đựng được nữa rồi.

Doãn Tiểu Khiêu con của bố.

Một bức thư dài, lời lẽ lẫn lộn những ngôn từ thời bấy giờ như "không thể chịu đựng được", "vạch trần...". Bức thư như một bản tố cáo đẫm nước mắt đối với Chương Vũ . Khiêu viết cứ phải tra từ điển học sinh, mất đến ba ngày mới viết xong. Mỗi lần viết đến những chỗ buồn nước mắt lại nhỏ xuống trang giấy, làm nhòe nhiều chỗ, trang giấy loang lổ đậm nhạt. Khiêu định chép lại nhưng phải vội gửi đi. Lá thư không chép lại, chữ nghĩa lộn xộn nhưng là những tình cảm chân thật và nó nóng lòng như thế nào. Nó tìm được cái phong bì, nắn nót viết tên, địa chỉ người gửi thư rồi giấu thư vào cặp sách, trên đường đi học nó bỏ thư vào thung thư bưu điện. Thùng thư hình tròn, đứng ở ngoài cổng Viện thiết kế, cách nhà nó, nhà số sáu trong khu tập thể chừng một trăm mét. Nó kiễng chân bỏ là thư vào thùng, lá thư rơi xuống đáy thùng, kêu "xạch" một tiếng, lòng nó cũng nhẹ tênh, tựa như thùng thư đã giải phóng cho nó, giải phóng những nỗi niềm không vui chất chứa từ lâu.

Buổi chiều đi học về, mẹ đã nấu xong cơm, thật khó nuốt, Khiêu nghĩ vậy. Nhưng nó ăn ngon lành, nó tin bố sắp về, trong nhà sẽ thay đổi, sẽ không còn như thế này nữa. Tình cảm của nó bắt đầu thay đổi từ sau bữa ăn, lúc đó Phàm nằm ở một góc giường mẹ, nó đã hạ sốt, sởi mọc cũng khá đều, bởi thế nó cứ nằm yên nhắm mắt. Chương Vũ ngồi cạnh giường đan áo cho Phàm, chị nghe lời con gái mua len màu hoa hồng. Liền trong mấy đêm phải trông con ốm, chị có hơi gầy đi, mắt đỏ, đầu tóc rối bù lên. Trên mặt bàn ở đầu giường có một nọ thuốc đau mắt,chị đan một lúc rồi lấy thuốc nhỏ mắt, thuốc xót, chị ngả đầu nằm trên gối, lặng lẽ chịu đựng. Mấy giọt nước chảy xuống khóe mắt, thuốc và nước mắt lẫn lộn, Khiêu nghĩ vậy. Nó thấy mẹ nằm nghiêng đầu lên gối, tóc rối, nước mắt chảy trông thật khổ sở, đáng thương, hay tay nắm chặt kim đan làm nó có cảm giác khó chịu không thể diễn tả nổi. Căn nhà yên tĩnh, phẳng lặng như chưa hề có người lạ đến, chưa hề xảy ra chuyện gì. Chỉ trong khoảnh khắc mấy giây, mấy giây, tất cả đều thay đổi.

Tại sao nó phải viết thư cho bố, những điều trong thư đều thật cả sao? Khi bố về, trong nhà sẽ xảy ra chuyện gì? Tại sao nó phải "vạch trần" mẹ với lời lẽ đúng ra chỉ dùng cho kẻ địch. Khiêu bỗng thấy đầu óc căng lên như tai họa sắp đổ ập xuống đầu, nhất định tai họa sẽ đổ xuống đầu nó. Đấu óc nó căng lên, nó lén ra cửa lúc mẹ không để ý.

Nó đi qua mấy dãy nhà tập thể của Viên thiết kế, đi qua khu văn phòng dán đầy khẩu hiệu. Ban ngày, báo chữ to dán trùm dán lợp bị gió đánh tả tơi, trông cái nhà văn phòng như gã điên đanh khóc lóc thảm thương. Về đêm, gã điên này trầm lặng, toàn thân nó phát ra tiếng xào xạc nhỏ nhỏ thê lương nhưng không đáng sợ. Nó đi qua sân ra cổng, trông thấy cái bóng đen thùng thư vẫn đứng trung trinh chân thành. Nó chạy đến bên thùng thư, chạy gần đến nơi thì đã giơ hai tay ra. Nó khẩn khoản đưa hai tay sờ lên miệng thùng thư nhỏ hẹp, lập tức nhận ra rằng nó đã mất công vô ích, bởi không thể nào cho tay vào khe thùng ấy được. Phía dưới thùng thư có hai dòng chữ nó đọc ra được nhờ ánh đèn đương vàng vọt: Giờ mở thùng thư : buổi sáng 11 giờ, buổi chiều 17 giờ.

Khiêu đọc xong hai dòng chữ lại đưa tay lên miệng thùng thư, cho từng ngón tay vào khe hở sờ sờ trong đó, mong có điều kì diệu xuất hiện: hai ngón tay bé nhỏ có thể moi được phong thư không còn trong thùng ra. Khi ở trong nhà chạy ra, nó cho rằng chỉ cần tìm thấy thùng thư là có thể lấy lại phong thư kia. Bây giờ thì nó mới hiểu, điều mà nó muốn kia chỉ là sự mê muội, là cách nghĩ lừa dối đáng thương. Thùng thư bằng sắt lạnh lùng cao hơn người, nó đưa hai bàn tay sờ toàn thân thùng thư. Nó đi vòng quanh, ôm lấy thùng thư như muốn nhấc nổi lên, xô đổ tan tành. Nó đọ sức, cầu khẩn rồi giận rỗi, không cần biết tại sao mà cứ cho rằng, cho rằng chỉ cần luôn tay luôn chân thì phong thư đáng sợ kia sẽ về tay mình. Nó làm đi làm lại không biết bao nhiêu lần, cho đến khi mệt rũ ra. Nó ôm thùng thư, đấm mạnh. Ôi, cái thùng thư giả vờ vững chắc, mày không biết vâng lời! Nó đứng tựa vào thùng thư mà khóc, khóc sụt sùi, đấm mạnh, không biết tìm lại phong thư ở đâu. Bỗng có tiếng nói ở phía sau: này, em làm sao thế?

Khiêu giật mình, lập tức không khóc nữa, nhìn người vừa hỏi bằng đôi mắt cảnh giác. Người này tuy cao hơn, nhưng không phải người lớn, nhiều lắm chỉ hơn nó ba, bốn tuổi, cùng lắm là năm tuổi. Phải là một học sinh trung học rồi. Dĩ nhiên trong con mắt Khiêu học sinh trung học là người lớn, bởi trong mọi tình huống đều rất vênh trước học sinh tiểu học, trước mặt học sinh tiểu học thường hay tỏ vẻ người lớn, bởi thế người này nói với Khiêu: này em, làm sao thế?

Nhưng Khiêu không thể coi người đứng trước mặt đầy kiêu ngạo, tiếng hỏi của người này hoà nhã, có phần quan tâm thành thật. Người ấy cúi xuống nhìn Khiêu đang dứng dựa vào thùng thư, nhẹ nhàng hỏi, em làm sao thế?

Khiêu lắc đầu không nói, tiếng "em" làm Khiêu trấn tĩnh, lùi lại và nước mắt trào lên, câu hỏi "em làm sao thế" như điều Khiêu chờ đợi từ lâu. Lẽ ra trong nhiều việc khác, Khiêu cũng được hỏi như thế. Lúc này có một người không quen biết hỏi, khiến Khiêu có lòng tin rất bản năng đối với người đó, cho dù Khiêu lắc đầu không nói. Khiêu không muốn nói và muốn chạy nhanh về nhà, bởi nhớ lời người lớn dặn, không nên bắt chuyện với người lạ.

Người kia đi theo, thấy Khiêu vào sân viện thiết kế liền hỏi, em cũng ở trong này à? Thế thì chúng ta cùng ở một khu, anh cũng ở đây, anh đưa em về nhé. Người kia định đi song song với nó, nhưng nó cất bước đi nhanh bỏ người kia ở phía sau, cứ tưởng đó là người xấu. Cuối cùng nó đến cửa, lên cầu thang nhưng còn nghe tiếng người kia nói ở ngoài: anh là Trần Tại, ở nhà số hai.

12

Tại sao tôi gặp anh toàn những lúc không may mắn nhất. Khi tôi không muốn gặp ai thì lại phải gặp anh. Những lúc tươi tỉnh hãnh diện, vui vẻ nhất thì anh không có mặt. Tối hôm ấy tôi đứng bên vỉa hè đấm vào cái thùng thư quên rằng người khác có thể trông thấy, rất có thể bị bắt. Ở Phúc An sau đấy xảy ra một chuyện: có hai thanh niên rỗi việc, đốt pháo cho vào thùng thư. Kết quả đốt cháy hết thư trong đó, họ bị tù. Một năm sau mới nghe thấy chuyện đó. Tôi thật hối hận, may mà tôi không biết có chuyện đốt pháo cho vào thùng thư, may mà chuyện đó xảy ra sau khi tôi quanh quẩn bên thùng thư, nếu không trong lúc cuống lên tôi cũng sẽ cho pháo vào thùng thư, tôi sẽ phạm tội, tôi biết. Lúc đó tôi sẽ như một tên tội phạm, hoặc ít ra cũng là kẻ manh tâm phạm tội. Anh đã trông thấy tôi với dáng vẻ không ra sao, anh đã nhìn tôi trong bao lâu? Ngay từ khi tôi đến bên thùng thư thì anh đã bắt đầu theo dõi tôi hay anh mới phát hiện và hỏi tôi ngay? Tôi rất không muốn tình huống thứ nhất, bởi anh theo dõi tôi hồi lâu thì anh sẽ biết tôi định lấy trộm thư, một việc mà không thể, không thể nói với ai, việc tôi tự đấu tranh với mình. Có lẽ anh đã bất chợt trông thấy tôi, câu nói "em làm sao thế" thật sự quan tâm, giống như người lớn hỏi han tôi vậy. Biết đâu tôi không kìm giữ nổi tiếng khóc và sau đó cầu khẩn anh giúp tôi moi lá thư trong thùng ra. Anh không phải người thân của tôi. Việc tôi đấm lên thùng thư kia có tác dụng gì đâu. Khi đầu óc tôi tỉnh táo lại thì mới hay vào lúc đó trong thùng thư đâu còn lá thư của tôi nữa. Anh bảo anh ở cùng khu tập thể, ở nhà số hai, chúng ta chỉ cách nhau có ba nhà thôi, điều ấy khiến tôi yên tâm và có chút không yên tâm, yên tâm bởi ở cùng khu giống như "bạn chiến đấu cùng chiến hào" - câu nói rất quen thuộc thời đó; không yên tâm bởi anh có thể gặp tôi một lần nữa, có thể anh nói nhỏ với bạn học, với hàng xóm về chuyện tôi tối hôm ấy, ai mà biết được! Một hôm, vào buổi trưa hè, tôi một mình chơi nhảy dây chun trước cửa, tôi rất thích chơi nhảy dây chun, chơi suốt từ năm lớp một đến năm lớp sáu. Tôi nhảy thành thạo đến bậc "hai", mong nhảy được "bậc ba". Đó là đẳng cấp cao nhất của trò chơi nhảy dây chun. Độ cao của dây chun bằng bao nhiêu, bằng độ cao đầu ngón tay khi tôi giơ cao tay. Chân tôi lúc bấy giờ chưa với cao được như thế, tôi không chịu, bởi có bạn thấp hơn tôi nhưng đã nhảy được "bậc ba", điều ấy nói rằng tôi rất kém, chân cẳng không nhanh nhẹn, người tôi không dẻo. Bởi thế, trưa hôm ấy không phải là lần đầu tiên tôi chơi dây chun một mình, mà đó là lần tập rất khó. Tôi cứ mong mình nhảy được "bậc ba" để khi đến trường sẽ gây ngạc nhiên cho các bạn vẫn phạt tôi bằng cách bắt tôi cầm dây chun vì không nhảy được qua. Tôi móc hai đầu dây chun vào hai cành cây, lần lượt nâng cao dần. Tôi nhảy qua rất thuận lợi, cuối cùng tôi nâng dây chun lên độ cao "bậc ba". Tôi vươn nhẹ chân, vươn nhẹ chân phải lên sợi dây, nhưng động tác quá mạnh, mất thăng bằng tôi ngã. Có thể buổi trưa yên tĩnh, tôi ngã "phịch" một cái. Mặt tôi đập xuống, rách cả đầu gối. Tôi là người sĩ diện, ngã đau như thế còn cố nhìn xung quanh xem có ai trông thấy không. Tôi lại trông thấy anh, tôi nhận ra anh, người tối hôm ấy nói với tôi "em làm sao thế". Vào lúc anh đi xe đạp qua, anh trông thấy tôi ngã. Điều ấy làm tôi bực lắm, bực anh, bực tôi. Tôi vừa bực vừa vội vã đứng dậy, nén đau giả vờ như không việc gì, đi thẳng về nhà như không gặp ai, bước vào cửa còn véo von hát nữa chứ, không muốn để anh biết, đừng nghĩ rằng tôi ngã, ngã không đau nhé, tôi cứ ngã thế đấy, muốn nhảy được "bậc ba" thì phải ngã... Tôi vội vã luốn cuống quên cả lấy sợi dây chun trên cành cây. Đến chiều tôi mới nhớ đến sợi dây và chạy ra lấy về, nhưng sợi dây của tôi ai đã lấy mất rồi! Sợi dây chun dài thế, tôi phải góp nhặt từng vòng chun để nối lại, mất bao nhiêu lâu!

Nhiều năm về sau, tôi đã thành người lớn. Vào mùa đông Phương Kăng bỏ tôi mà đi, tôi viết thư bắt anh ta phải trở lại gặp tôi ở Phúc An. Anh ta đồng ý, nhưng lại nói rất bận, chúng tôi chỉ có thể nói chuyện với nhau ở ga xe lửa. Anh ta vừa xuống tàu liền mua vé chuyến tàu tiếp theo để trở lại Bắc Kinh. Chúng tôi ngồi trong phòng chờ tàu ồn ào đầy khói thuốc - nơi công cộng ồn ào có lúc là nơi tốt nhất để nói chuyện riêng. Tôi vặn hỏi anh tại sao nói sẽ li hôn vợ nhưng không li hôn, không chịu li hôn nhưng lại không cho tôi có bạn trai. Tôi nói rất nhiều, anh ta nói rất ít, tôi nói mười câu, anh ta nói một câu. Cuối cùng anh ta nói, em yêu anh là một sai lầm, em hãy bình tĩnh bắt đầu lại cuộc sống mới của mình. Anh ta vênh váo tự đắc, nói rồi đứng dậy bỏ đi. Tôi túm lấy tay áo anh, cái áo da Brazil màu nâu lạc đà. Tôi rất sợ câu nói ấy của anh ta, thà rằng tôi phải nghe câu nói "em đừng có bạn trai, anh không cho phép", chí ít cũng nói lên rằng anh còn để ý đến tôi. Tôi nắm lấy tay áo anh, cúi đầu và nước mắt bắt đầu trào ra. Im lặng nhưng sóng cuộn dâng. Tôi không biết anh ta đi từ lúc nào, chỉ nghe tiếng loa thông báo chuyến tàu... đã rời ga mới biết anh ta không còn trước mặt mình nữa, trong tay tôi vẫn cầm cái túi đựng bánh mật ong, đặc sản của Phúc An. Phương Kăng mặc áo da màu lạc đà có xem cái bánh mật ong đặc sản của Phúc An ra gì đâu, vậy mà tôi định dùng cái bánh này để giữ anh lại, cho dù trước tôi anh tỏ ra không kiên nhẫn. Tôi ngồi trên chiếc ghế phòng đợi tàu mà lòng rối bời, cứ nắm chặt túi bánh, không muốn về nhà. Tâm trí tôi yếu đuối đến cực điểm, ngu xuẩn đến cựa điểm, bởi Phương Kăng đã thoát khỏi sự ràng buộc - nếu coi đó là sự ràng buộc - của tôi để về Bắc Kinh. Tôi giận anh ta nhưng cũng nhớ anh ta - giận có nghĩa là nhớ đấy. Tôi ngồi lại nơi đó không chịu đi, bởi Phương Kăng vừa ngồi đây xong, nơi đây còn vương nhịp thở và hơi ấm của anh ta. Trần Tại, anh lại đến rồi sao, anh cứ xuất hiện vào những lúc như thế. Nhưng tôi không còn sợ anh hoặc ra vẻ giấu giếm trước mặt anh như hồi nào tôi nhảy dây chun bị ngã. Chúng tôi đều lớn cả rồi, anh như người anh, người anh không gần không xa của tôi. Chúng tôi ở cùng một khu tập thể, gặp nhau cười cười nói nói, chào hỏi nhau. Bản năng tôi cảm thấy anh không hề ác ý với tôi, xưa nay không cười chê tôi. Anh đến ngồi bên tôi, anh cũng đi Bắc Kinh, tôi biết anh đang làm nghiên cứu sinh khoa kiến trúc. Anh nói, người nói chuyện với em vừa rồi trông rất quen, có phải đạo diễn điện ảnh Phương Kăng không? Tôi òa khóc, úp mặt vào hai bàn tay, bất chấp tất cả. Năm tháng làm tôi dần hiểu, trong phòng chờ tàu hôm đó tôi bất chấp tất cả bởi đang trước mặt anh. Không ai có thể làm tôi bất chấp tất cả để khóc trước đông người duy chỉ có anh. Vô hình trung anh trở thành chứng nhân tất cả, tôi lén lút, tôi ngã, tôi trong nỗi thất vọng thê thảm, tất cả anh đều tận mắt trông thấy. Tôi gặp anh như được ngọn cỏ cứu sinh, tôi không kịp chuẩn bị và nói hết những gì giữa tôi và Phương Kăng, bất chấp anh có muốn nghe hay không. Chúng tôi ngồi trong phòng đợi tàu suốt cả ngày, lúc đói anh đi mua bánh mì và nước uống, cả hai chúng tôi không đụng đến cái bánh mật ong kia. Trời tối một lúc lâu tôi với anh cùng về, anh nói dối tối hôm nay anh không đi Bắc Kinh mà là sáng mai, khi tôi vào nhà anh mới bảo tôi, anh phải đáp chuyến tàu đêm để kịp về trường. Lúc này tôi mới biết anh ở lại chỉ để đưa tôi về. Không hiểu tại sao tôi lại trút mọi nỗi phiền muộn và đau buồn lên một người mà tôi chưa hiểu, năm tháng đã làm tôi dần hiểu, thật không công bằng, nhưng số phận là thế.

Tại sao những lúc em có điều không may lại gặp tôi? Buổi tối trời nổi gió hôm đó, tôi đã gặp một cô bé nhỏ nhắn đứng ôm lấy thùng mà khóc, em khóc không tự giác, lại còn đấm vào thùng thư, lúc đó tôi chưa nhìn rõ mặt em, nhưng trên con người em, bóng đen trên người em, thật lạ kì tôi cảm nhận được nỗi đau sâu sắc chưa từng gặp. Sau rồi em quay lại, trời tối quá tôi không nhìn rõ mặt em nhưng nỗi đau của tôi lại càng sâu sắc thêm bởi nỗi đau của em, cho dù nét mặt em không biểu lộ điều gì. Nỗi đau chân chính không bao giờ bộc lộ ra ngoài, nỗi đau thật sự có thể chỉ là của một cô bé đứng ôm lấy thùng thư dưới ánh đèn mờ ảo. Tôi không thể không xúc động bởi nỗi đau của em, nỗi xúc động ấy sẽ theo tôi suốt cuộc đời. Đã có lúc tôi nghĩ rằng, lời thề thốt kia chỉ là sự bồng bột nhất thời của tuổi trẻ, chỉ là bản năng đồng cảm với cái nhỏ yếu. Lúc đó tôi chưa phải là người lớn, tuy tôi hơn em năm tuổi. Nhưng tôi đã nhầm, tình yêu bất diệt của tôi đối với em bắt đầu từ khi em mới mười hai tuổi, bắt đầu từ buổi tối em ôm thùng thư kia. Tôi vui biết bao khi biết được tôi và em ở cùng một khu tập thể. Rất nhiều năm em không biết được tôi và em ở cùng một khu tập thể. Bao nhiêu năm em không biết được tôi vẫn mượn cớ đi qua cửa nhà số sáu của em. Buổi trưa hè năm ấy, buổi trưa mà em nhảy dây bị ngã, mong gặp mặt em, giữa ban ngày. Nhưng em ngã khi chúng ta gặp nhau, em ngước lên nhăn nhó nhìn tôi, nửa khuôn mặt em đầy mồ hôi và lấm đất. Tôi muốn nói tôi yêu khuôn mặt lọ lem kia của em, tôi yêu dáng đi khập khiễng nhưng giả vờ nhẹ nhàng vì sĩ diện của em, tôi yêu hình bóng có bím tóc phất phơ hoảng hốt bỏ chạy của em, thậm chí tôi còn nhớ khi đó em còn khẽ hát bản làng ơi, nổi trống nổi chiêng lên, cùng hát bài ca mới... Đầu gối em chảy máu, vừa chạy về nhà vừa hát, không để tôi được hỏi thăm. Nhưng có sao đâu, tôi yêu em là việc của tôi. Trông thấy em lấm lem bụi đất hốt hoảng bỏ chạy tôi có dự cảm xa vời, em làm tôi cảm nhận thật đầy đủ em sẽ là bất động sản trong tim, trong cốt tủy tôi. Nhiều năm qua tôi không ra công tìm kiếm cơ hội để nói với em về cảm tưởng của mình, tôi không nghĩ rằng trong phòng đợi tàu bỗng nhiên em lại nói với tôi mọi chuyện của em. Tôi không ngờ em lại tin cẩn tôi mà không giữ lại một chút gì, niềm tin ấy tàn nhẫn quá, nó vô tình đẩy tôi xa em hơn. Tôi không thể bày tỏ tình yêu của mình khi tình yêu của em vừa mất, như thế tôi tỏ ra tiểu nhân lợi dụng lúc em đang gặp bất hạnh. Từ trước đến nay em vẫn là người thao túng khoảng cách giữa tôi và em, chúng ta chỉ có thể gần như thế và xa như thế. Tôi không biết mình phải giữ kín tình yêu thương trong bao lâu, nhưng tôi không mong mãi mãi phải xa em, tôi mong thường xuyên nhìn thấy em, khi em cần tôi cố gắng giúp em.

Một tuần lễ sau sự việc bên thùng thư, một hôm, Khiêu mở hộp thư để lấy thư và báo, bất ngờ lại nhận được lá thư gửi đi, lá thư gửi đến nông trường Vĩ Hà cho bố. Thì ra khi gửi thư, Khiêu quá vội vã quên dán tem, bức thư trả lại cho người gửi với lí do thiếu tem.

Suốt một tuần lễ tâm trạng bất định, lúc nào Khiêu cũng bồn chồn chờ bố về và gia đình sẽ đảo lộn cả lên, lúc nào cũng sợ tiếng gõ cửa đến toát mồ hôi, khi nhận lại lá thư kia nó mới dám cười thật to. Bưu điện ơi, tá cảm ơn ngươi lắm! Nó ôm chặt lá thư đã lang thang đâu đó mấy hôm, trong lòng cứ kêu gào sợ nó bay đi. Mây đen mấy hôm, trời lại sáng, bức thư đi rồi trở về làm Khiêu suốt đời cảm ơn bưu điện và cái thùng thư ấy, nó thấy mình như có duyên số với vận may kia.

Nó giấu thư vào túi áo rồi mở cửa vào nhà, đưa tập báo cho mẹ rồi vội vàng vào nhà vệ sinh, cài chặt của. Nó xé bức thư, xé thành mảnh vụn, xé vụn như hoa tuyết rồi bỏ vào bồn cầu. Cũng may, Chương Vũ không quan tâm đến hành động của cô con gái, nếu không chị nghĩ là con gái bị đâu bụng đi ngoài.

Từ trong nhà vệ sinh đi ra, Khiêu đi thật thanh thản, nó nghĩ phải tha thứ cho mẹ, thậm chí bác sĩ Đường đến nữa cũng không phản đối.

Chú thích:

1	Kiến trúc sư trưởng của TP. Bắc Kinh, chết trong Cách Mạng Văn hóa - ND.

Thiết Ngưng

Sơn Lê dịch

Theo https://vietmessenger.com/